Қазақстан Республикасының конститутциялық құрылымының негіздері:ұғымы,қағидалары,негізгі элементтері.

Пән: Құқық, Криминалистика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Қазақстан Республикасының конститутциялық құрылымының негіздері:ұғымы, қағидалары, негізгі элементтері.
Қазақстан Республикасының құқықтық, зайырлы, демократиялық, әлеуметтік мемлекет.
Қазақстан Республикасының біртұтас егеменді мемлекет ретінде тұруы және дамуы.
Республикасының әкімшілік-аймақтық құрылымдары.

Кіріспе

Еліміздегі саяси режим демократиялық болып жариялануына орай Қазақстан Республикасы Конститутциясының 3-бабы халқ егемендігінің Конститутциялық қағидатына арналған. Мемлекеттік биліктің бірден-бір бастауы-халық, онда былай баяндалған :” Халық билікті тікелей республикалық референдум және еркін сайлау арқылы жүзеге асырады, сондай-ақ өз билігін жүзеге асыруды мемлекеттік органдарға береді. Қазақстан Республикасында билікті ешкімде иемденіп кете алмайды. Билікті иемденіп кетушілік заң бойынша қудаланады. Халық пен мемлекет атынан билік жүргізуге республика президентінің, сондай-ақ өзінің конститутциялық өкілеттігі шегінде Парламенттің құқығы бар ”. Мұнан келіп біз, халықтық биліктің екі нысаның тікелей және өкілді демократияға бөлінгендігін анғарып отырмыз. Өкілдік демократиямен тікелей демократияның арасында орасан зор алшақтық болғанымен халық осы екі нысан арқылы мемлекет ісін басқаруға қатысуға, мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарына тікелей өзі жүгінуге, сондай-ақ жеке және ұжымдық өтініштер жолдауға құқығы бар, және де республика азаматтарының мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарын сайлануға, сондай-ақ республикалық референдумға қатысуға, бірлестіктерге бірігуге құқығы бар.

Қазақстан Республикасының конститутциялық құрылымының негіздері

Конститутциялық құрылыс деп қоғам мен мемлекетпен саяси және әлеуметтік-экономикалық ұйымын, мұндағы жеке адамдадың Ата Заң нормаларымен бекеітілген қоғамдық қатынастардың жиынтығын айтамыз. Бұл ұғым конститутцияны, конститутциялық және жәй заңдарды жоғары санайтын мемлекеттерге ғана тән болмақ. Конститутциялық құрылысты айқындайтын, мемлекет пен жеке адамдардың және азаматтық қоғамның қарым-қатынастарынан туындайтын негізгі қағидаттарға жатады:

1. Қазақстан халқының толық билігі;

2. Қазақстан Республикасы аумағының тұтастығы ;

3. Мемлекеттік билікті жүзеге асыру барысындағы пікір алуандығы;

4. Конститутцияның үстемдігі;

5. Мемлекет билігінің бөлінісі;

6. Адам құқықтары мен бостандықтарының мемлекет мүдделерінен басымдылығы;

7. Мемлекеттік тіл саясатының кепілдігі және өзгелер;

Бұл қағидаттар Қазақстан Республикасы Конститутциясының ”Жалпы ережелер ” деп аталатын 1 бөлімінде баяндалған. Азаматтық қоғам мемлекетті адам мүддесі үшін жұмыс істеуге мәжбүр ете отырып, оны мемлекеттік билікті заң шығарушы, атқарушы және сот тармақтарына бөліну, олардың тежемелік әрі тепе-теңдік жүйесін пайдалану арқылы өз ара іс-қимыл жасау принципіне сәйкес жүзеге асырудың қатаң талаптарын қояды. Қазақстан Республикасы Конституциялық құрылысының мазмұнына саяси, экономикалық негіздер, әлеуметтік саясат негіздері, ішкі саясат негіздері енеді. Олар Қазақстан Республикасы Конституциясының 1, 3, 4, 6, 7, 8, 12, 14 және 26 баптарында тұжырымдалған . Мысалы, Ата Заңның 1-бабының 1-тармағы:”Қазақстан Республикасы өзін демократиялық, зайырлы құқықтық және әлеуметтік мемлекет ретінде орнықтырады”, -деп жарияланған. Мұның өзі Қазақстан Республикасы Президенттік басқару нысанындағы бір тұтас екендігіне туындайды. Демек, мемлекеттін басында заңды түрде сайланған Президент тұрып, басшылық етеді, -деген сөз. Біртұтас мемлекеттің тағы бір ерекшелігі сол, оның ұлттық пәтерлерге ыдырап кетпей, әкімшілік-аумақтық құрылысқа бөлінуінде.

Халық конститутциялық құрылысты өзгертуге, оның тұтастығын бұзуға бағытталған күштеу әрекетінің кез-келгеніне қарсы тұра алады. Бұл жеке-дара билікті орнатуға қайта оралмастын кепілі болып табылады. Конститутцияның 2-бабының 2-тармағында:”Республиканың егемендігі оның бүкіл аумағын қамтиды. Мемлекет өз аумағының тұтастығын, қол сұгылмауын және бөлінбеуін қамтамасыз етеді”, -делінген.

Конститутциялық құрылыс дегеніміз-бұл адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының сақталу және де мемлекеттің Конституцияға сәйкес қызмет ету тәртібі. Шет елдердің конституциялық құқықтарында құрылыс негіздері деп аталынатын термин бөлек қаралмайды.

Қазақстан Республикасының Конститтциясында бекітілген конститутциялық құрылыс негіздеріне президенттік басқару нысанындағы біртұтас мемлекеттің Республиканың егемендігінің экономикалық негіздерінің өкіметтің негізгі органдарының пинциптері жатады.

Қазақ КСР-нің 1978жылғы Конститутциясы мемлекеттік құрылыстың конститутциялық бекітілуін түбегейлі кеңейтіп, жаңартты. Ең алдымен бұл конституциялық құқықты мемлекеттік атауы өзгерілді. Бұрынғы”Қоғамдық құрылыс ” атауының орнына “Қазақ КСР-ның қоғамдық құрылысы мен саясатының негіздері ”енгізілді. Сөйтіп, Конститутция бұл институт нормаларының басты бағытын нақты айқындап берді:бұлар қоғам мен мемлекеттің бүкіл құрылысын емес, тек оның негіздерін ғана тұжырымдады. Мұндай қоғамдық құрылыстың негізгі астаулары мен қатар Қазақ КСР-і саясатының негіздері, кеңес қоғамының саяси жүйесін дамытудың негізгі бағыты-социалистік демократияны одан әрі өрістету:мемлекет пен қоғам істерін басқаруға азаматтарды барған сайын қатыстыру, мемлекеттік аппаратты жетілдіру, қоғамдық ұйымдардың белсенділігін арттыру, халықтың бақылауды күшейту, мемлекет және қоғам өміріні құқықтық негізін нығайту, жариялықты кеңейту, қоғамдық пікірді ұдайы есепке алып отыру. Бірақ, өкінішке орай бұл принциптердің көпшілігі тек жария түрінде қалып қойғандығы баршамызға мәлім.

Қазақстан Республикасының 1993ж Конститутциясының 2-бөлімі Қоғам, оның құрылыс негіздеріне арналған болса, оның 3-бөлімімемлекет оның институттары аталды. Бұл жоғары да сөз етілген конститутциялық құқықтық институттың мазмұнын едәуір кеңейтті. Мұндағы тәжірибеге енгізілген жаңалықтардың басты өзегі кеңестік замандағы тұжырымдалған Конститутциялық принциптерді сөз жөнінде емес, іске асырылу жағы жаңаша өңделіп, жаңа тұжырымдамамен толықтырылды, адам және азамат алдындағы мемлекеттің жауапкершілігі күшейтілді. Сөйтіп, Қазақстан Республикасының 1995ж конституциясы бұдан әрі конституциялық принциптерді жандандырып, конституциялық құрылыс негіздерін байыта түсетін тұжырымдары іске қосты. Дегенменде, конституцияда бекітілген конституциялық негіздері, бірден қазақстан республикасы мемлекетінің конститутциялық сипатын қамтамасыз етеді, дегеннен аулақпыз. Ол үшін бұл міндетті іс жүзіне асыру үшін әрине, Конститутцияда бекітілген конституциялық құқық негіздерін тәжірибеге шынайы енгізуіміз қажет екендігін сезінуіміз керек. Бұл мәселені шешуде Қазақстанның әлі де болса алғашқы сатыда жүргенін ұмытпауымыз тиіс.

Қазақстан Республикасы демократиялық, зайырлы және құқықтық мемлекет болып табылады. Мемлекеттің демократиялық құрылымы Қазақстан Республикасының Конститутциялық құрылысы негіздері және оның принциптерінен келіп шығады.

Қазақстан Республикасы зайырлы мемлекет болып табылады, ол діни бірлестіктердің мемлекеттен бөлек болуынан және білім берудің зайырлық сипатымен, мектептер діни бірлестіктерден бөлектенеді, қамтамасыз етіледі. Сонымен қатар Қазақстан Республикасында бір де бір діни конфессия міндетті не артықшылықты деп танылмайды, сондай-ақ республикада ресми, мемлекеттік дін жоқ. Конститутцияға сәйкес Республикада діни негіздегі партиялардың қызметіне жол берілмейді.

Қазақстан Республикасы конститутцияда құқықтық мемлекет ретінде анықталады. Құқықтық мемлекеттің белгілеріне мыналар жатады:

-конститутцияның және заңдардың басқа нормативтік актілердің алдындағы сөзсіз үстемдігі;

-мемлекет және азаматтың өзара ортақ құқықтар және міндеттермен байланыстылығы;

-азаматтық құқықтар мен бостандықтарды іске асырған кезде “заңмен шектелмегеннің бәріне рұқсат етілген” принципін пайдалану .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.