Балуан Шолақтың ән мен өлеңін өрбітуге ықпалы



Жоспар
Кіріспе
Өмірі туралы мәлімет.
Балуан Шолақтың ән мен өлеңін өрбітуге ықпалы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
Кіріспе
Балуан Шолақ Біржан бастаған әнші-ақындар дәстүрін ұстанып, әннің әуенін де, сөзін де өзі шығарып, оны өзі орындаған. Бұл тұрғыдан алғанда ол — Арқада әншілік өнерін дамытуға көп үлес қосқан әнші. Балуан Шолақ жанына нөкер ертіп, елге ойын-сауық көрсеткен өнерпаз, жамбасы жерге тимеген балуан болған. Ол да өзінің замандастары сиякты өз шығармаларында халық мұңын мұңдап, қазақтың би-болыстары мен байларының әділетсіздігіне, патша үкіметінің "шаш ал десе, бас алатын" зорлықшыл жандайшаптарына қарсы күреседі.
Балуан Шолақ атағы дүйім жұртқа әйгілі болған Қажымұқанмен бірнеше рет кездескен.Балуан Шолақ 1919 жылы қайтыс болды.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. «Қазақ әдебиеті» энциклопедиясы, Алматы, 2001;
2. «Қазақстан» ұлттық энциклопедиясы (10 томдық), Алматы, 1998 – 2007.
Маңғыстау»энциклопедиясы, Ал

Пән: Әдебиет
Жұмыс түрі:  Реферат
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:   
Жоспар

Кіріспе

Өмірі туралы мәлімет.

Балуан Шолақтың ән мен өлеңін өрбітуге ықпалы

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

Кіріспе

Балуан Шолақ Біржан бастаған әнші-ақындар дәстүрін ұстанып, әннің
әуенін де, сөзін де өзі шығарып, оны өзі орындаған. Бұл тұрғыдан алғанда ол
— Арқада әншілік өнерін дамытуға көп үлес қосқан әнші. Балуан Шолақ жанына
нөкер ертіп, елге ойын-сауық көрсеткен өнерпаз, жамбасы жерге тимеген
балуан болған. Ол да өзінің замандастары сиякты өз шығармаларында халық
мұңын мұңдап, қазақтың би-болыстары мен байларының әділетсіздігіне, патша
үкіметінің "шаш ал десе, бас алатын" зорлықшыл жандайшаптарына қарсы
күреседі.

Балуан Шолақ атағы дүйім жұртқа әйгілі болған Қажымұқанмен бірнеше рет
кездескен.Балуан Шолақ 1919 жылы қайтыс болды.

БАЛУАН ШОЛАҚ БАЙМЫРЗАҰЛЫ

(1864-1919)

Шын атым — Нұрмағамбет Балуан Шолақ,

Бойымда толып жатыр күш пенен бақ.

Балуан Шолақ

[XIX ғасырдың соңында Біржан сал, Ақан сері, Мұхит бастаған әнші
ақындар тобы көбейе түсті. Сал-серілік бағыттағы өнер саласы ерекше қарқын
алды, шарықтап дамып, сапалық өсудің биік белесіне шықты. Үкілі Ыбырай,
Ағаш аяқ, Иманжүсіп, Балуан Шолак, Әсет, Жаяу Мұса, Уәйіс, т.б. әнші-
ақындар сол топтың алдыңғы қатарындағылар еді. Бұлар өздеріне дейінгі сал-
серілер мен әнші-ақындар дәстүрін өзіндік өрнек-нақышпен жалғастырып
әкетті.Осылардың ішінде өмірі қызық әрі күрделі тіршілік кешкен, өзге сал-
серілерге қарағанда тағдыры да оқшау тұлға — Балуан Шолақ Баймырзаұлы.

Өмірі туралы мәлімет.

(Балуан Шолақ Баймырзаұлы 1864 жылы Жамбыл облысы, Хан тауының
маңында дүниеге келген. Балуан Шолақтың азан айтып қойған аты —
Нұрмағамбет. Жас кезінде оң қолының саусақтары отқа күйіп (кей деректерде
үсіген) саусақтары тұқылданып қалады. Содан Шолақ атанып кетеді. Кейін
күреске түсіп балуандық аты жайылған кезінде халық "Балуан" сөзін қосарлап
айтып Балуан Шолақ атандырып жібереді.Балуан Шолақ Хан тауында өмірге
келгенімен, жер шоқтығы Көкшетау өңірінде өмір кешеді. Өйткені Балуан
Шолақтың бала кезінде әкесі Баймырза Көкшетауға көшіп барады да сонда қалып
қояды. Баймырза ағаштан түйін түйетін шебер еді. Осы кәсібінің арқасында
ешбір кемдік көрмей ел қатарлы от басын асырайды. Баймырзаның шеберлікпен
әсемдеп жасаған әшекейлі ер, жаңа туған бөбектерге арналған бастау, т.б. үй
жасау жабдықтары, ағаш мүліктер елдің таласа талап алып кететін заттары
еді. Баймырза жасаған затының көлем-дәрежесі, өтімділігіне карай ақысына
кейде тай, кейде қой алып отырған.

Бірде елдің су алып ішетін құдығына атан өгіз түсіп кетеді. Құдыққа
түсіп кеткен атан өгізді шығарып алуға ешкімнің әлі келмейді. Қалың жұрт
әбден абдырап қалады. Сол кезде Қалампыр ана келіп қалады да, істің мән-
жайын түсінгеннен кейін, арқанмен құдықтағы өгізді белінен жақсылап
байлатып, бір ұшын өзінің беліне орап алып тартып сүйреп шығарады.

Міне, әке жағынан да, шеше жағынан өнер нәрі молынан дарыған Балуан
Шолақ жастайынан өнердің түрлі саласына құмартып, қызыға талпынып өседі. Ол
қайда күрес, төбелес болса өзі іздеп барып міндетті түрде араласып отырған.
Күресе кетсе өз қатарластарын шаң қаптырып, бәрін де жықпай қоймайды. Аттың
құлағында ойнайтын мықтылығы да көрген елді тамсандырып, ерекше күйге
түсіретін. Ол аттың үстінде түрегеліп тізгінді ұстап шабады, шауып келе
жатқан аттың бауырынан айналып қайта орнына келеді. Бүгінгі күнгі тұрғыдан
айтқанда цирктегі ат өнерін толық меңгерген.

Ер жігіттің бір басына жететін осынша өнерді бойына жиған Балуан Шолақ
бұларға қоса домбыраға, әнге де ерекше құмар болады. Әнді бір айтқаннан,
күйді бір тартқаннан қағып алады, әрі әнді әсемдеп әсерлі айтатын даусы да
жақсы болады. Баласының осындай өнердің түрлі саласын бойына жиған жан-
жақты қабілетіне риза болған Баймырза оның бетінен қақпайды. Балуан Шолақка
ақыл айтып, дұрыс бағыт береді. Ал он үш-он төртке келгенде-ақ көрінгеннің
шамасы келе бермейтін дәрежеге жеткен Нұрмағамбет күш-қайратын тасытумен
қатар, әнін де, өлеңін де өрбіте береді.

Балуан Шолақтың ән мен өлеңін өрбітуге ықпалы

Балуан Шолақтың ән мен өлеңін өрбітуге ықпалы да мол ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Балуан Шолақ
Қазақ прозасындағы қазақтың сал - серілері жайында жазылған шығармаларға тоқталу
Балуан Шолақ тарихи деректерде
Ұлттық спорт түрлерінен тарихта аты қалған ұлы тұлғалар
Қазақ прозасындағы сал-серілер образы
Қақақ прозасындағы сал-серілер образы
Ақан сері өлеңдері
Махамбет өлеңдеріндегі ( Қара нар керек біздің бұл іске, Қызғыш құс, Еңселігім екі елі ) ақын көңіл-күйін танытатын жолдарды талдау
Сәбит Мұқановтың Балуан Шолақ шығармасының поэтикасы
Шәкен Отызбаев - халық әдебиетінің өкілі
Пәндер