Мемлекеттің пайда болуы мен мәні.

Кіріспе

Мемлекет деген ұғым екі мағынада қолданылады: 1)кең мағынасында үлкен әлеуметтік топтың ұйымын білдіреді де “халық”,“қоғам”,“ел” деген ұғымдарға сәйкес келеді; 2) тар мағнасында басқару құрлымының,мемлекеттік апараттыңжиынтығын білдіріп, “үкімет”, “әкімшілік” деген ұғымдарға сәйкес келеді.Саясаттануда екінші мағынасында пайдаланылады. Бұдан кейінгі жерде біз де сол көзқарасты ұстанамыз.
Мемлекет – саяси жүйенің басты элементі,оның негізгі ұйымы. Ол – керек кезінде арнаулы күштеу органдарын пайдалана отырып, өз аумағында тұратын адамдардың мүддесін қорғауға тиіс және соған орай олардың арасындағы арақатынастарды құқықтық ережелер арқылы реттейтін қоғамдық механизм.
Сонымен мемлекет деп белгілі бір аумақ шеңберіндеадамдардың әлеуметтік топтар, таптар мен бірлестіктердің қатынастары мен қызметтерін ұйымдастыратын, бақылайтын қоғамның саяси жүйесінің негізгі элементін айтамыз.

Пайдаланылған әдебиеттер
Абай (Ибраһим) Құнанбаев. Екі томдық шығармалары. – Алматы,1986.
Ы. Алтынсарин. Таңдамалы шығармалары. – Алматы,1994.
Ә.Бөкейханов. Шығармалар. – Алматы, 1991.
Қазақстан Республикасының гуманитарлық білім беру тұжрымдамасы. – Алматы, 1994.

Пән: Саясаттану
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

А) Кіріспе
Б) Негізгі бөлім
а)Мемлекеттің пайда болуы мен мәні...
б)Мемлекеттің белгілерімен қызметтері...
с)Азаматтық қоғам және құқықтық мемлекет...
С)Пайдаланылған әдебиеттер...
Г)Қортынды...

Кіріспе

Мемлекет деген ұғым екі мағынада қолданылады: 1)кең мағынасында
үлкен әлеуметтік топтың ұйымын білдіреді де “халық”,“қоғам”,“ел” деген
ұғымдарға сәйкес келеді; 2) тар мағнасында басқару құрлымының,мемлекеттік
апараттыңжиынтығын білдіріп, “үкімет”, “әкімшілік” деген ұғымдарға сәйкес
келеді.Саясаттануда екінші мағынасында пайдаланылады. Бұдан кейінгі жерде
біз де сол көзқарасты ұстанамыз.
Мемлекет – саяси жүйенің басты элементі,оның негізгі ұйымы. Ол – керек
кезінде арнаулы күштеу органдарын пайдалана отырып, өз аумағында тұратын
адамдардың мүддесін қорғауға тиіс және соған орай олардың арасындағы
арақатынастарды құқықтық ережелер арқылы реттейтін қоғамдық механизм.
Сонымен мемлекет деп белгілі бір аумақ шеңберіндеадамдардың әлеуметтік
топтар, таптар мен бірлестіктердің қатынастары мен қызметтерін
ұйымдастыратын, бақылайтын қоғамның саяси жүйесінің негізгі элементін
айтамыз.

а)Мемлекет алғашқы қауымдық қоғамда болған жоқ. Ол құл иелеушілік
қоғамда дүниеге келді. Оның пайда болуы мәні жөніндеәр түрлі көз қарастар
бар. Солардың ішінде ең кең тарағандары мынылар:
1. Теологиялық теория. Оның негізін салушылар А. Августин мен Ф.
Акквинский мемлекеттің пайда болуын құдайдың құдіретімен
түсіндірді.
2. Патриархтық теория. Оның негізін салушы XVIII ғ. өмір сүрген
ағылшын ойшылы Роберт Филмер мемлекеттің пайда болуын рулардың
тайпаға, тайпалардың одан әрі мемлекетке дейін бірігуінен деп
санайды. Осыған ұқсас идеяны Аристотель де айтқан болатын.
3. Қоғамдық келісім теориясы (Т. Гоббс, Г. Гроций, Ж.Ж Руссо)
егеменді әмәрші мен оның қол астындағы адамдардың келісімінің
арқасында мемлекет пайда болды дейді.
4. “Зорлық жасау” теориясы ( Е: Дюринг, Л. Гумплович, К.
Каутский) бір елдің екінші елді басып алуының нәтижесінде
арадағы қатнастарды реттеу үшін мемлекет пайда болды деп
пайымдайды.
5. Географиялық теория (А. Ратцель, В. Соловьев, Б. Чичерин)
мемлекеттің пайда болуы географиялық ортаның ( ауа райы, жер
бедері және т.б.) өзгешеліктерінен деп түсіндіреді.
6. Психологиялық теория адамдарға бағыну мен құлшылық ету қажетті
мәңгі бақи тән болған дегенді айтады.
7. Марксистік теория мемлекеттің пайда болуын жеке меншік пен
таптардың шығуымен байланыстырады.
Қазіргі шетелдік зерттеушілер мемлекеттің мәні таптық күресті бітістіруде,
татуластыруда деп біледі. Оған барлық халықтың, ұлттың мүддесіне сай
келетін қоғамдық тәртіпті жасайтын ұйым, құрал ретінде қарайды. Қоғамға
қауіпті Әлеуметтік шиеленістерді асқындырмауға тырысып және оларды бейбіт
саяси жолмен шешу үшін мемлекет негізгі әлеуметтік топтар арасындағы
қатынастарға белсене араласып, ортадағы әділ төреші сияқты болуы керек
дейді. б) Мемлекеттің бірнеше белгілері бар.
1.Аумақтық (территориялық) бөліну. Алғашқы қауымдық қоғамда халық
қандас туысқандығы жағынан ұйымдасып, ру-ру, тайпа-тайпа болып тұратын.
Жоғарғы өкімет халық жиналысының қолында болған, яғни ол не шешсе, сол
орындалатын. Еразаматтар қаруын қасында сақтаған, тосынан жау шапса, дер
кезінде тойтарыс беру керек болған. Сондықтан халықтың оқшау қарулы күштер
болмаған.
Қоғамтаптарға бөлінгеннен кейін жағдай өзгерген. Өндірістің өркендеуі,
еңбектің бөлінуі, сауданың өсуі, халықтың көбеюі ру мен тайпаның бұрынғы
бірлігін бұзды.Түрлі рулар мен тайпалардың мүшелері кәсіптеріне қарай
қоныстана бастайды. Соның арқасында олар бір-бірімен араласады. Қолөнер мен
сауда өркендеген соң қалалар пайда болады. Бұларға басқару ру, тайпалардан
көптеген келімсек халық келіп қосылады. Ру жағынан бөлінудің орнына халық
аумағы бойынша бөліне бастайды. Штаттар, губерниялар, болыстар пайда
болады. Мемлекеттің заңдары мен өкілеттілігі сол аумақта тұратын адамдардың
бәріне де қатысты.
2. Ерекше өкімет аппараты. Құлдық дәкіріндеқұл иеленушілер мен
құлдардың арасында тап күресі күшейді. Аз ғана құл иеленушілерге мыңдаған
құлдарды бағындырып, дегенін істету үшін бұқара халықтан бөлек, оның
үстінен қарайтын айрықша өкімет аппараты керек болады.
3. Мемлекеттің егемендігі. Ол – ішкі және сыртқы істерін атқарудағы
толық тәуелсіздігі, дербестігі. Сондықтан ол бүкіл қоғам атынан ресми істі
жүргізе алады. Өзінің аумағындағы барлық адамдарға, ұйымдар мен мекемелерге
міндетті заңдар мен ережелерді шығаруға мемлекеттің ғана құқығы бар.
4.Ашық күш қолдану, зорлықпен еріксіз көндіру. Қылмыс жасағандарды
еркінен айырудан бастап, өлім жазасына дейін кесе алады. Оны орындауға
жоғарыда екінші белгісінде көрсетілген құралдары бар.
5. Салық салу. Орасан үлкен мемлекеттік апаратты ұстау үшін халықтан
салық алынады. Бертін келе қазынаның тапшылығын толтыру үшін заем шығарып
жаздыртады. Салық пен заем рулық құрлысқа жат құблыс болатын.
6. Мемлекеттің міндетті түрде мүшесі, азаматы болуы. Мысалы, партияға ,
кәсіподаққа, т.т. кірсең де, кірмесең де өз еркіңде. Ал мемлекеттің
аумағында тұрған соң, сол елге туған соң, сол елдің азаматы боласың.
Азаматтығы жоқ адам ( апатридизм) құқықтық жағынан қорғансыз келеді. Ал
азамат болсаң сол елдің заңын орындауға мәжбүрсің. Орындамасаң мемлекеттің
күштеу органдары жауапқа тартады
б) Мемлекеттің бірнеше белгілері бар.
1.Аумақтық (территориялық) бөліну. Алғашқы қауымдық қоғамда халық
қандас туысқандығы жағынан ұйымдасып, ру-ру, тайпа-тайпа болып тұратын.
Жоғарғы өкімет халық жиналысының қолында болған, яғни ол не шешсе, сол
орындалатын. Еразаматтар қаруын қасында сақтаған, тосынан жау шапса, дер
кезінде тойтарыс беру керек болған. Сондықтан халықтың оқшау қарулы күштер
болмаған.
Қоғамтаптарға бөлінгеннен кейін жағдай өзгерген. Өндірістің өркендеуі,
еңбектің бөлінуі, сауданың өсуі, халықтың көбеюі ру мен тайпаның бұрынғы
бірлігін бұзды.Түрлі рулар мен тайпалардың мүшелері кәсіптеріне қарай
қоныстана бастайды. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.