Тоталитаризмен демократиалық қоғамға өтудегі мәселелер

1.Демократиялық қоғамға өту жолдары.
2.Бір қоғамнан екінші бір қоғамға бейімделу мәні.
3.Саяси бейімделу кезеңдері.
Пайдаланылған әдебиеттер

Демократиялық қоғаға өту жолдары
Әр түрлі елдердің домакратияға бейімделу жағдайларын талдап, қорыта келіп, ғалымдар бір жолда бір жүйелілік болуы керек дейді.
Теориалық жақтан алғанда бұл мәселеде екі түрлі: либералдық және консервативтік көзқарас бар.
Либералдар жаңа жағдайға көшуде ортақ тапқа, халықтың білім дәрежесіне баса назар аударады. Мұнда төбе топ (элита) және қатардағы азаматтардың бұл процеске тартылу деңгейі шешуші рөл атқарады. Себебі, олардың арқасында саяси реформалар атқарылады.
Консерваторлардың ойынша, демократиялық үрдісте тәрбиеленген, билік институттарын дұрыс пайдаланып, басқара білмейтін халықты билікке араластырудың керегі шамалы. Сондықтан дамып келе жатқан елдердің жаңа жағдайға бейімделуі үшін мықты саяси тәртіп, тұрақсыздықты тежей алатын заң, беделді саяси партия, автаритарлық тәртіп болуға тиіс дейді. Солар ғана билікке саяси басшы жасай алады, мемлекетте мықты бюракратия қалыптасады, реформаларды кезең-кезеңмен жүйелі түрде жүзеге асыруға болады деп түсіндіреді.
Әр елдің даму сатысына байланысты бейімделу әр қилы.
Экономика саласында:
Өндірістің тауар ақша арқылы реттелуі;
Мемлекеттер арасында экономикалық және сауда қатынастарының кеңеюі;
Ғылыми жетістіктермен алдыңғы қатарлы техналогияларды кеңінен тарату;
Білім мен ғылымды дамытуда қаражатты көбейту, т.с.с.
Әлеуметтік салада:
Сословиелік-касталық бөліністерді жою.
Бір жіктен екінші жікке кедергісіз өтуге болатындай ашық қоғам орнату, т.с.с.
Саяси салада:
Билікті алуан түрлілік тұрғыда ұйымдастыру.
Адам құқықтары мен бостандықтарын сақтау.
Саяси қатынастарды кеңейту, жетілдіріп отыру.
Саяси шешімдерді, кикілжіңдерді шешкенде мәмілеге келу.
Бұрынғы социолистік елдер бірінен кейін бірі тотаритарлық жүйеден бас тартып, демократиалық жолға түсті. Капиталистік және социолистік жүйеге бөлінудің нышанындай көрінген Берлин қабырғасының күйреуі Шығыс және Орталық Еуропаның арасында жаңа жағдай туғызады. Ал бұрынғы КСРО еліндегітотаритарлық тәртіп күйреп, оның қарамағындағы республикалар көп жылдар бойы аңсаған егемендігін алып, терезелері тең елдер қатарына қосылды.
Польшаның әлеуметтанушысы, саясаттанушысы Ежи Вятордың ойынша, демократияға ревалюция арқылы келуге болмайды. Себебі, рефалюция кезінде зорлыққа жол ашылды, ол зорлық қарсы жақтан зорлықты тудырды. Сондықтан оған жетудің үш жолы бар:

Әдебиеттер тізімі:

1. Д.Жамбылов Саясаттану. Алматы – 2003
2. «Жұлдыз», № 6, 2002
3. «Ақиқат» №5 2003
4. «Егеменді Қазақстан» 2001
5. Борисов П. «Политология», Алматы 1997
6. Назарбаев Н. Ә. «Ғасырлар тоғысында», Алматы, 1996