Дін және руханият

ЖОСПАР:
1. Кіріспе.
2. Негізгі бөлім:
а) Ежелгі діндер
ә) Тәңірлік дін
3. Қорытынды.
4.Пайдаланған әдебиеттер.

Орта ғасырларда Қазақстан жеріндегі діни идеологиялық ахуал өте күрделі еді.Бір жағынан, қазақтың ата-бабаларынан келе жатқан дәстүрлі діні -Тәңірге табыну, шаманизм болса, екінші жағынан, бұл өңірде зороастризм діннің, буддизмнің, христиандықтың ықпалдары болды.
Қазақ жеріндегі ең көне діндердің бірі-зороастризм.Бұл діннің негізін Заратуштра деген адам салған. Кейіннен зороастризм діні ирандықтардың, ауғандықтардың ресми дініне айналған. Бұлар да орта ғасырларда зороастризмнен мұсылмандыққа көшкен.
Зороастризм дінінің негізгі табынатын, мінәжат ететін стихиясы- от, бір сөзбен айтқанда, отқа құлшылық ету діні. Қазақтың не нәрсені отпен аластауы, отқа май құю рәсімі сол зороастризм қалдығы болса керек. Зороастризмнің екінші бір қағидасы - дүниенің екі түрлі, бір-біріне қарама-қарсы болмыстардан тұратындығы туралы ұғым. Мысалы, рухани - тәндік, пайдалы - зиянкес, адал-арам, ақ-қара, жақсы-жаман, т.б. Қазақстан жерінен зороастризм орындары ашылған. Соның бірі- Тараздағы Тектұрмас жерлеу орны. Онда адамның сүйегін өртеп, ассуарт деп аталатын қыштан жасалған ыдысқа күлін салып қоятын болған.
Тәңірлік дін туралы тікелей деректер түркі заманынан белгілі.Көне түріктер «Бір Тәңірі» деп көк аспанға табынған. Тәңір көне түріктердің түсінігі бойынша, жер бетіндегі жанды, жансыз табиғаттың бәрінің үстінен қарайтын, соларды

Пайдаланған әдебиеттер:
Күнқожаев Н. Адам және қоғам. Жалпы білім беретін оқулық. Бесінші басылым. – Алматы: «Мектеп» баспасы ЖАҚ, 2003. – 176 бет.

\