Windows NT–ң монолитті құрылымы

МАЗМҰНЫ

Кiрiспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3

1. Жүйе туралы жалпы түсiнiк ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4

Негізгі бөлім
2. Windows NT . ң монолитті құрылымы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
2.1 Қорғалған iшкi жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.2 Атқарушы жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 7

3. NT қандай қосымшалар орындала алады? ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
3.1 Программаларды жiберу, қосу техникасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11 4. Жоғары дәрежелiк файлдық жүйеге қойылатын талаптар .. ... ... ... ... ... 12 4.1 Қалпына келтiрушiлiк ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
4.2 Файлдық жүйелердiң эволюциясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14

4.3 Дәл жазбалы файлдық жүйе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14 4.4 Қойылған жазбалы файлдық жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15 4.5 Қалпына келтiретiн файлдық жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16 5. NTFS . ң жаңа мүмкiндiктерi ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17 5.1 NT, Windows 95 немесе OS/2 қарсы: алдыңғы қатарлы жұмыс станциясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17 5.2 NT .ң артықшылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18 6.

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24

7. Қолданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25

Кiрiспе

1988 жылдың күзiнде Microsoft ОЖ - ң шығарылған жаңа проектiсiн басқару үшiн Microsoft Дэвида Н. Катлердi (David N. Cutler) жұмысқа шақырды. Жүйелi архитектура миникомпьютерiнiң белгiлi маманы – Дэвид, жаңа технологияда (NT) Microsoft ОЖ – н өңдеу үшiн тез арада команда жинады.
1989 жылдың басында Дэвида Н. Катлердiң тобы құрастырған ОЖ - ң спецификациясын талқылау үшiн Билл Гейтс (Bill Gates) және Microsoft - ң бас өңдеушiлерi жиналып, оның iстелген жұмысын қолдады.
Жаңа ОЖ - ң мүмкiндiктерiн шығару, жаңа компьютер мүмкiндiктерiн шығару сияқты әрбiр инженердiң қолынан келе бермейдi. ОЖ жүйе бойынша көптеген мамандар өзiнiң карьерасы бойы белгiлi жүйелердiң кеңейтiлуiмен, модификациысымен жұмыс iстейдi. Олардың шығарған жүйелерiнiң көпшiлiгi аяғына дейiн жеткiзiлмейтiндей немесе нарыққа шығара алмайтындай етiп шығарады. Компьютерлық фирмалар жиi финанстық қиындықтарды шегедi. Бұл жағдай көптеген өңделген проекттердi тастап кетуге мәжбүр етедi. Сол жүйелер шығарылуы аяғына дейiн жетсе де, жиi нарықта өзiнiң орнын және қолданылуын таппайды. Себебi белгiлi қосымшалар ескi жүйелердi әрдайым қолданылуын талап етедi.
Жоғарыда жазылғандарға байланысты, ОЖ – нi шығару әрбiр инженердiң қолынан келе бермейдi дегiм келедi. Осылай Дэвид Н. Катлердiң арқасынды ОЖ - ң жаңа технологиясы (NT) дүниеге келдi.

Қолданылған әдебиеттер:
1. Хелен Кастер “Windows NT мен NTFS негiзiң 1996ж.
2. Р. Коварт, Б. Уотерс “Windows NT Server 4ң 1999ж.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

МАЗМҰНЫ

Кiрiспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3

1. Жүйе туралы жалпы түсiнiк
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4
Негізгі бөлім
2. Windows NT – ң монолитті құрылымы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2.1 Қорғалған iшкi
жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5

2.2 Атқарушы
жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...7 3. NT қандай
қосымшалар орындала
алады? ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... .10

3.1 Программаларды жiберу, қосу техникасы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ...11 4. Жоғары дәрежелiк
файлдық жүйеге қойылатын талаптар .. ... ... ... ... ... 12 4.1 Қалпына
келтiрушiлiк ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ...12
4.2 Файлдық жүйелердiң
эволюциясы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .14

4.3 Дәл жазбалы файлдық жүйе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .14
4.4 Қойылған жазбалы файлдық жүйелер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15 4.5
Қалпына келтiретiн файлдық
жүйелер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
5. NTFS - ң жаңа
мүмкiндiктерi ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... 17 5.1 NT, Windows 95
немесе OS2 қарсы: алдыңғы қатарлы жұмыс станциясы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .17
5.2 NT –ң артықшылығы
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18
6. Қорытынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ...24

7. Қолданылған әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
.25

Кiрiспе

1988 жылдың күзiнде Microsoft ОЖ - ң шығарылған жаңа проектiсiн
басқару үшiн Microsoft Дэвида Н. Катлердi (David N. Cutler) жұмысқа
шақырды. Жүйелi архитектура миникомпьютерiнiң белгiлi маманы – Дэвид, жаңа
технологияда (NT) Microsoft ОЖ – н өңдеу үшiн тез арада команда жинады.
1989 жылдың басында Дэвида Н. Катлердiң тобы құрастырған ОЖ - ң
спецификациясын талқылау үшiн Билл Гейтс (Bill Gates) және Microsoft - ң
бас өңдеушiлерi жиналып, оның iстелген жұмысын қолдады.
Жаңа ОЖ - ң мүмкiндiктерiн шығару, жаңа компьютер мүмкiндiктерiн
шығару сияқты әрбiр инженердiң қолынан келе бермейдi. ОЖ жүйе бойынша
көптеген мамандар өзiнiң карьерасы бойы белгiлi жүйелердiң кеңейтiлуiмен,
модификациысымен жұмыс iстейдi. Олардың шығарған жүйелерiнiң көпшiлiгi
аяғына дейiн жеткiзiлмейтiндей немесе нарыққа шығара алмайтындай етiп
шығарады. Компьютерлық фирмалар жиi финанстық қиындықтарды шегедi. Бұл
жағдай көптеген өңделген проекттердi тастап кетуге мәжбүр етедi. Сол
жүйелер шығарылуы аяғына дейiн жетсе де, жиi нарықта өзiнiң орнын және
қолданылуын таппайды. Себебi белгiлi қосымшалар ескi жүйелердi әрдайым
қолданылуын талап етедi.
Жоғарыда жазылғандарға байланысты, ОЖ – нi шығару әрбiр инженердiң
қолынан келе бермейдi дегiм келедi. Осылай Дэвид Н. Катлердiң арқасынды ОЖ
- ң жаңа технологиясы (NT) дүниеге келдi.

Жүйе туралы жалпы түсiнiк

Операциялық жүйе дегенiмiз – басқа программаларды орындауға мүмкiндiк
жасайтын ортаны қамтамасыз ететiн және осы программалардың процессор
мүмкiншiлiктерiне және дискiлер сияқты енгiзу-шығару құрылғыларына кiрудi
оңайлататын компьютерлiк программа. ОЖ ыңғайлы, компьютермен жұмыс iстеуге
өте қажет . Компьютерлiк дәуiр таңында техниктер батырма немесе
перфоленттердей қарапайым құрылғыларды қолдана отырып, программаларды
жадыға жүктедi. Содан кейiн олар қолмен программаның басқы (стартовый)
адресiн бередi және компьютердегi программаға ауысып, оны орындау
керектiгiн көрсетедi. Бiрақ та бүгiнгi күнi компюьтер пайдаланушылар
бiршама дамыған әдiстердi қолданады.
Бүгiнде ОЖ қолданушыларға 2 түрлi қызмет ұсынады. Бiрiншiден, олар
компьютердiң аппараттық құралдарын қолдануды оңайлатады. Олардың жасайтын
"виртуальды" машинасынан шынайы машинаның айырмашылығы елеулi. Шынында да,
кейiнгi екi онжылдықта компьютерлiк революцияның болуы ОЖ қолданушыларды,
олар түсiнбейтiн компьютердiң аппараттық бөлiмiнен сәттi аулақтатудың
арқасында жүзеге асты. Сонымен бiрге, программистерге ендi әр жаңа
компьютерлер үшiн қосымшаларды қайта жазу қажет емес.
Екiншiден, ОЖ қолданушылар арасында есептеу ресурстарды таратуды
қамтамасыз етедi. Ең маңызды ресурстардың бiрi - процессор уақыты. Windows
NT сияқты көпесептi (многозадачный) (multitasking) ОЖ-де орындалатын жұмыс
әр қайсысына жады берiлетiн процестерге, жүйелiк ресурстарға және кем
дегенде бiр басқару ағымға процестiң iшiнде орындалатын бiрлiк
бөлшектенедi. ОЖ қысқа интервал уақыт iшiнде бiр ағымды орындайды, содан
кейiн басқа ағымға ауысады. Көпесептiлiк бiрқолданушылық жүйеде пайдалы,
өйткенi ол компьютерге екi тапсырманы бiр уақытта орындауға мүмкiндiк
бередi. Мысалы, қолданушы бiр құжатты түзете алады, осы кезде компьютер
фондық режимде басқа құжатты басып жатады немесе үлкен программаны
компилирлейдi. әр процесс өзiнiң тапсырмасын орындайды, ал қолданушыға бұл
барлық программалар бiр уақытта жұмыс iстеген болып көрiнедi.
ОЖ процессорды бiрiгiп қолдануды қамтамасыз етуден басқа жадыны
таратады және файлдармен құрылғыларға кiрудi басқарады. ОЖ қолданушыларға
виртуальды машинаны ұсынатын және олардың арасында ресурстарды тарататын
әдiстер бойынша ажыратылады.

Windows NT-ң монолитті құрылымы

Windows NT-ң құрылымын екi бөлiкке бөлуге болады: бiреуi, пайдаланушы
режимiнде (Windows NT-ң қорғалған iшкiжүйелер), екiншiсi ядро режимiнде (NT-
ң орындаушы) атқарушы жүйесi. Windows NT құрылымы 1.1 суретiнде мұқият
бейнеленген. Онда клиентпен сервер арасында хабарлар алмасу жолдары немесе
екi сервер арасындағы байланыс. Барлық хабарлар атқарушы жүйесi арқылы
өтедi, бiрақ суретте оңайлық үшiн ол көрсетiлмеген.
Жоғарыда айтылғандай NT дегенiмiз ОЖ - ң қозғаушысы, ол серверлiк
процестердiң кез-келген санын қорғай алады. Серверлер NT - ң атқарушы
жүйесiне пайдаланушы және де әр түрлi типтегi қосымшалар орындау үшiн
ортаны қамтамасыз етедi. Келесiде Windows NT-ң құрылымы егжей -тегжей
қарастырылады.

Қорғалған iшкi жүйелерi

"Сервер" терминi әр қорғалған iшкi жүйе программалары пайдалана
алатын API қамтамасыз етедi дегендi бiлдiредi. Қосымша (немесе басқа
сервер) кейбiр процедуралар шақырғанда осы процедураларды локальды шақыру
құралдары көмегiмен хабар жiбередi (Local procedure call, LPC) - NT- ң
атқарушы жүйесiнiң оптимистендiрiлген механизмi хабарларды локальды беру
үшiн, шақырушы программаға жауап хабар жiбередi.
Windows NT-де қорғаушы iшкiжүйесiнiң екi типi бар:
1.Ортаның iшкiжүйесi
2. Құрамдас iшкiжүйесi (integral gulsystems)
Ортаның iшкiжүйесi - API жүзеге асырушы пайдаланушы режимiнiң
серверi. Қосымша API шақырғанда LPC арқылы орта iшкiжүйесiне жеткiзiледi.
Ол шақыруды орындап, басқа LPC-пен қолданбалы процеске нәтижесiн жiбередi.
Windows NT-ң ең маңызды орта iшкiжүйесi API қолданбалы
программаларына 32-разрядты Windows беретiн Win32 болып табылады. Сонымен
бiрге Win 32 iшкiжүйесiнiң ортасы Windows NT-ң пайдаланушының графикалық
интерфейсiн жүзеге асырады және пайдаланушының енгiзуiмен қосымшалардың
шығаруын басқарады. Windows NT-де сонымен бiрге мынадай орта iшкiжүйесi
бар: POSIX OS 2 16 - разрядты Windows және MS-DOS (соңғы 1.1 суретiнде
көрсетiлмеген). Бұл iшкiжүйелер өздерiнiң API ұсынады, бiрақ пайдаланушы
енгiзуi үшiн Win 32 iшкiжүйелерiн пайдаланады.
Басқа қорғалған iшкiжүйелер - ажырамас iшкiжүйелер - ОЖ маңызды
қызметiн орындайтын серверлер. Windows NT-дi жасап шығару процесi кезiнде
кейбiр ажырамас iшкiжүйелер пайда болып, жоғалып жаттады, бiрақ бiр
iшкiжүйе әрқашан бар болды, ол қорғаушы iшкiжүйесi. Қорғаушы iшкiжүйесi
пайдаланушы режимiнде орындалады және локальды компьютерлерге арналған кiру
ережесiн тiркейдi.

WINDOWS NT-дiң БЛОК СХЕМАСЫ

Қосымша

Қорғалған
iшкiжүйелерi

Қолданушы

режим

NT-дiң орындаушы жүйесi
Ядро режимi

Мағлұмат ауыстырылуы
Жүйелiк тұзақ
Жабдықпен өзара iс-қимыл

Мысалы, пайдаланушылардың қандай есеп жазбалары ерекше артықшылыққа
ие, қандай жүйелiк ресурстарға кiрудi тексеру керек және хабарлар
генерацияға ұшырау керек пе немесе тексерудi ескертудi генерацияға ұшырату
керек пе? Сонымен бiрге қорғаушы iшкiжүйесi пайдаланушылардың есептiк
жазбаларының мәлiметтер базасын жүргiзедi. Онда пайдаланушылардың
идентификаторлары, парольдер, пайдаланушы жататын К тобы және ол ие ерекше
артықшылықтары көрсетiледi. Және ол пайдаланушының тiркеу ақпаратын
қабылдайды және пайдаланушының жүйеге қосылуын аутентификациялауын
иницирлейдi.
Windows NT-ң кейбiр торабтық қамтамасыз ету компоненттерi қорғаушы
iшкiжүйесi ретiнде жүзеге асырылған, олардың екеуiн атап өтуге болады:
жұмыс станциясының сервисi және сервер сервисi. Бұл торабты iшкiжүйелернiң
әрқайсысы (services) API-ды кiру және басқару үшiн жүзеге асыратын
пайдаланушы режимiнiң процесi болып табылады, яғни LAM Manager серверi және
торабтық редиректор болып табылады.
Редиректор – файл немесе құрылғы локальды болмаған жағдайда торап
бойына ену –шығу сұранысын жiберуге жауапты торабтық компонент болып
табылады. Жайылған машинада бұндай сұраныстар сервермен қабылданады.
Редиректор де, LAM Manager серверi де файлдық жүйе драйверлерi сияқты
жүзеге асырылған, яғни төменде сипатталатын NT-ң енгiзу-шығу жүйесiнiң
бөлiгi болып табылады.

Атқарушы жүйе

NT-ң атқарушы жүйесi ядро режимiнде орындайтын Windows NT-ң бөлiгi
(пайдаланушы интерфейсiн санамағанда) пайдаланушы интерфейсi өз алдына ОЖ
болып табылады.
Атқарушы жүйе бiрқатар компонеттерден тұрады. Олардың әрқайсысы
қызметтiң екi жинағын жүзеге асырады: жүйелiк сервистер, оларға ортаның
iшкiжүйелерi да бет қоя алады, атқарушы жүйенiң компонеттерiне ашық iшкi
процедуралар да бет қоя алады. Бұл интерфейстер 1.2 суретiнде көрсетiлген.
Атқарушы жүйе API-ға ұқсас жүйелiк сервис көрсеткенмен де, орта
iшкiжүйесiнен түбiмен ерекшеленедi. Атқарушы жүйе өзiнiң жеке процесiнде
ғана тұрақты орындамайды, ол маңызды жүйелiк оқиға жүрiп жатқанда орындалып
жатқан ағымды иеленiп кейбiр бар процестiң контекстiнде жұмыс iстейдi.
Мысалы, ағымды жүйелiк сервисiн шақырғанда және оны процессор ұстап
қалғанда немесе iшкi құрығы процессордың бөлiнуiн шақырғанда ядро процессор
орындаған ағымды басқаруды алады. Ол өз алдына сәйкес жүйелiк кодты
шақырады, бұл оқиғаны өңдеу үшiн жасалады және оны басқару үзумен
орындалатын кодқа қайтарады.
Атқарушы жүйенiң компоненттерi бiр-бiрiнен тәуелсiздiктi сақтайды, ол
үшiн олардың әрқайсысы қажет мәлiметтердiң жүйелiк құрылымын жасап, олармен
жұмыс iстейдi. Компонеттер арасындағы интерфейстер мұқият бақылауда болады,
кейбiр компоненттi толығымен жоюға болады немесе басқаша жұмыс iстейтiн
компонетпен ауыстыруға болады. Егер жаңа компонент барлық жүйелiк сервистер
мен iшкi интерфейстердi дұрыс жүзеге асырса, ОЖ бұрынғыдай жұмыс iстейдi.
ОЖ-i қосқанда оңайланады, өйткенi NT-ң атқарушы жүйенiң компонеттерi
белгiлi түрде бiрлесiп әрекет етедi.
Төменде атқарушы жүйенiң әртүрлi компонеттерi және олардың жауапты
аймақтары атап көрсетiлген.
- Объектiлер диспетчерi. NT-ң атқарушы жүйенiң объектiлерiн
сүйемелдейдi және жүйелiк ресурстарын ұсынатын мәлiметтердiң
абстрактiлi типтерiн жояды
- Қорғаудың анықтамалық мониторы. Локальды компьютерлерде қорғау
саясытының орындалуына кепiлдiк бередi. Орындау кезiнде
объектiлермен аудиттi қорғауды қамтамасыз ете отырып ОЖ-ң
ресурстарын сақтайды.
- Процестер диспетчерi. Процестермен ағымдарды жасайды және аяқтайды.
Сонымен берге, ағымдардың орындалуын тоқтатады және жаңартады, NT-ң
процестерiмен ағымдары туралы ақпаратты сақтайды және бередi.
- Процедураларды локальды шақыру құралы (LPC). Бiр компьютер iшiнде
орналасқан клиенттiк және серверлiк процестер арасында хабарларды
тасымалдайды.
- Виртуальды жады диспетчерi. Виртуальды жадыны жүзеге асырады - әр
процеске жеке адрестiк кеңiстiгiн беретiн жадыны басқару схемасын
жүзеге асырады және осы кеңiстiктi басқа процестерден қорғайды.
Егер жады қарқынды пайдаланылса, виртуальды жадының диспетчерi
жадының таңдалған блогының iшiндегiн дискiге аударады және қажет
болған кезде қайтадан жүктейдi. Бұл тәжiрибе беттердi басқылау деп
аталады.
- Ядро. Үзу және шығаруда сезiнедi, кейiн орындауға жiбередi,
процессор аралық синхронизацияны орындайды және элементарлық
объектiлермен интерфейстер жиынтығын ұсынады, оларды NT-ң атқарушы
жүйенiң басқа бөлiктерi анағұрлым жоғары деңгейдегi объектiлердi
жүзеге асыру үшiн қолданады.
- Кiру-шығу жүйесi. Ол әртүрлi құрылғыларға кiру-шығуда жауап
беретiн компонеттер тобынан тұрады. Кiру-шығу жүйесiне келесi
iшкiкомпоненттер жатады

• Кiру-шығу диспетчерi. Құрылғы типiне тәуелдi емес кiру-шығу
құралдарын жүзеге асырады және NT-ң атқарушы жүйесiн кiргiзу-шығару
үшiн модем орнатады.
• Файлдық жүйелер. Файлдық кiру-шығу сұранысын қабылдайтын және нақты
құрылғыға байланған сұраныстарға тарататын, NT –дiң драйверлерi.
• Торабтық редикектор (network redicector) және торабтық сервер
(network server). Кiру-шығуды жойылған сұраныстарын торабтағы
машиналарға беретiн және олардан осындай сұраныстарын қабылдайтын
файлдық жүйенiң драйверлерi.
• Құрылғы драйверлерi (NT-ң атқарушы жүйесiнiң) шығуды жазатын немесе
кiрудi физикалық құрылғылардан немесе торабтан оқитын жабдықтармен
тiкелей жұмыс iстейтiн төменгi деңгейлi драйверлер.
• КЭШ диспетчерi. Жүйелiк жады дискiсiнен оқылған ақпаратты сақтай
отырып, файлдық кiру-шығудың өнiмдiлiгiн арттырады. КЭШ диспетчерi
виртуальды жады диспетчерiнiң беттерiн басқылау құралын фондық
режимде ақпаратты дискiге автоматты түрде жазу үшiн пайдаланады.
• Жабдықтардан абстракциялау қабаты (HAL). NT-ң атқарушы жүйемен ОЖ-
сi жұмыс iстейтiн аппараттық платформа арасында қозғалғыш қабатын
орнатады. Кiру-шығу интерфейстерi, үзу контройлерi және процессор
аралық байланыс механизмдерi сияқты – аппараттық - тәуелдi
детальдарды жасырады. Жабдыққа тiкелей барудың орнына NT-ң атқарушы
жүйесi оған платформалық тәуелдi ақпарат қажет болғанда HAL
функцияларына бет қойып жоғары төзiмдiлiгiн сақтайды.

Жүйелiк интерфейстер

Жүйелiк сервистер

Iшкi интерфейстер
Windows NT- тасымалдауға болатын ОЖ, ол жабдықтың нақты
архитектурасына тәуелдi кодтың көлемiн шектеу үшiн жасап шығарылған.
Дегенмен мұндай кодтың кейбiр көлемi қажет, ол NT ядросының ең төменгi
деңгейлерiнде орналасқан, бұған қоса виртуальды жадының диспетчерiнде бiраз
порциялары орналасқан. Бұл компонеттер, әсiресе, NT ядросы, процессорлық
ерекшелiктi Ож-ң қалған бүлiктерiнен жасырады.
Платформаға тәуелдi код, яғни кейбiр өндiрушiнiң жүзеге асыру
тәсiлiне тәуелдi, мысалы, MASK 4000 компьютерiне тәуелдi код HAL-да
орналасады және компьютер жасаушылардың өздерiмен жеткiзiлiп берiледi.
құрылғы драйверлерi құрылғыға тәуелдi, бiрақ процессорға тәуелдi кодтан
немесе платформадан осылай ол NT ядросы мен HAL процедураларын шақырады.

NT қандай қосымшалар орындала алады?

Windows NT 32 – разрядты қосымшалардың көпшiлiгiмен тiкелей сәйкестi
қылып жасалған ОЖ болғанымен бiрге windows 3.х және DOS үшiн жазылған
программалық қамтамасыздықпен керi сәйкестi болып жасалған. Қазiргi
программалардың көпшiлiгiн қолдаушы Windows 95 болғанымен NT – де осы
мақсатта сәттi қолданыла алады. Қазiргi программалық қамтамасыздықтың көп
бөлiгi NT Server –де жұмыс iстейдi деп сенiмдiлiкпен айтуға болады.
Бiрақ NT - ға өте көп қосымшалар жiберуге болмайды, әсiресе мықты
торабтық график кезiнде. Неге? NT Server ресурстарды бөлу, аутентификация
жойылған кiру қызметi жұмыстары және басқа кызметтер операцияларымен
айналысып жатуы мүмкiн. Сондықтан, мысалы, мәтiндiк прцессор қосымшасына
қызмет көрсету қиын болады.NT Server–ге қосымша жұмыс станциясы деп қарауға
болмайды. Торабты әкiмшiлiктендiру қажеттiгi NT – дiң торабтық утилиттерi,
мысалы: мониторинг программасы, пайдаланушылар диспетчерлерi және дискiлер
әкiмдiгi. NT-ды әкiмшiлiктендiрудiң кейбiр мәселелерiн тек қана NT Server-ң
көмегiмен шешуге болады, бiрақ NT Work Station - мен емес. NT торабтарының
әкiмшiлiктерiне өз жұмыс орындырына NT Server программалық қамтамасыздық
нәтижелi жұмыс iстейтiн тез компьютерлер орнатуды ұсыну керек.
Кейбiр 16-разрядты қосымшалар (DOS,Windows үшiн ) NT-да орындала
алмайтынын естен шығармауымыз керек. Бүрынғы программаларда тiкелей
атқарылатын аппаратурамен немесе қатты дискiлермен жұмысты NT ұстап алады
және қате жағдайды белгiлейдi.Мысалы, Norton Utilities DOS-қа немесе
Windows сияқты ескi дискiлiк утилиттер тiкелей оқуды және қатты дискiлерге
жазуды кеңiнен қолданалы. NT-ң қорғаушы iшкi жүйелерi мұндай операциялардың
орындалуына жол бермейдi. NT 3.х немесе Windows 95 үшiн жазылмаған
утилиттердi пайдалануға болмайды. NT - ге арналған инструменттердi қолданса
одан да жақсы.
Программаларды жiберу, қосу техникасы

Windows NT ортасында бiр қосымша әр түрлi тәсiлдермен қосыла алады
(жiберiле алады).Шыныда да программаларды қосу тәсiлдерi мен программаларды
ашу тәсiлдерiнiң көптiгi сонша, ол адамды ойландырады. Microsoft-ң
қызметкерлерi жаңа иiлмелi интерфейстi жасап шығару кезiнде үлкен
жетiстiктерге жеттi.Төменде NT - ға программаларды жiберу (қосу)
тәсiлдерiнiң базалық тiзiмi берiлген.
❖ Start(пуск) батырмасын басу арқлы менюден керек қосымшаны
таңдаңыз, тышқанмен Start(пуск) басып Programs пунктiн таңдаңыз
да, керек қосымша белгiсiн тышқанмен түнртiңiз. Экранда менюлар
өте көп пе? Esc үзу пернесiн басыңыз,сонда бiр деңгейге кейiн
қайтасыз. Немесе экранның бос орнын тышқанмен түртiңiз, сонда бас
меню жабылады. Ендi бәрiн қайтадан бастауға болады.
❖ My computer бумасын ашыңыз, программасы бар дискi белгiсiн
тышқанмен түртiңiз және керек қосымшаның белгiсiне жеткенше жүре
берiңiз, жеткеннен кейiн керек қосымшаны екi рет тышқанмен
түртiңiз.
❖ Windows NT Explorer-дi қосыңыз, Programs пунктiн таңдап, Start
батырмасын тышқанмен түртiңiз, кейiн Windows NT Explorer-дi
таңдаңыз. Керек қосымшаның белгiсiн тауып, оны екi рет тышқанмен
түртiңiз.
Windows NT Explorer-дi қосыңыз, Programs пунктiн таңдап, Start
батырмасын тышқанмен түртiңiз, кейiн Windows NT Explorer-дi
таңдаңыз. Керек қосымшаның белгiсiн тауып, оны екi рет тышқанмен
түртiңiз.
Explorer қосудың басқа түрi: тышқанды My computer
белгiсiне немесе My computer бумасындағы қажет құрылғы бумасындағы
қажет құрылғыға әкеп, оның оң жақ батырмасына басады. Кейiн
контектi менюден Explorer таңдау керек.
❖ Start батырмасын тышқанмен түртiңiз, find таңдаңыз, одан кейiн
files and folders таңдаңыз. Қосылатын қосымшаның атын енгiзiңiз
де Find Now батырмасын тышқанмен түртiңiз.Қосымша табылғанда find
терезесiнде оның атын тышқанмен екi рет түртiңiз.
❖ Start батырмасын тышқанмен түртiп, Run таңдаңыз, қосылатын
(жiберiлетiн) программаның атын енгiзiңiз де Enter-дi басыңыз.NT
орындай алатын кез келген программаның типiн қосу (жiберу) үшiн
бұл тәсiлдi қолдана алатыныңызға назар аударыңыз, мысалы: DOS
POSIX немесеWindows. Cmdкомандасын енгiзгеннен кейiн DOS терезесi
ашылады, өйткенi ол DOS программаларын орындау үшiн ғана
жасалмаған және қосымшаның осы типiмен ғана шектелмейдi. DOS
терезесiнен Start командасының көмегiмен программалар қосуға
(жiберуге) болады. Оның мүмкiндiктерi туралы көбiрек бiлгiңiз
келсе, NT-ң анықтама файлын қараңыз.Run терезесiнен программаларды
қосқан (жiберген)кезде қосылатын (жiбергеннен) программа DOS-
ңорындалатын файылдарынң iздеу жолдарында болуы керек.
❖ Сiзге қажет қосымшаның көмегiмен жасалған құжатты табыңыз да,
оның белгiсiне екi рет тышқанмен түртiңiз. Сол кезде сiзге қажет
құжатты бар, осы құжатты жасаған қосымша шығады. Бұл тәсiл
құжаттың типi ұқсас қосымшаға ие болғанда ғана жұмыс iстейдi.
Мысала, DOS кеңейуiмен файлдар WORD PAD немесе WORD қосымшасымен
ұқсас болады.
❖ Тышқанның оң жақ батырмасын басыңыз, оның нұсқаушысын жұмыс
үстелiнiң бос жерiне қойып, NEW таңдаңыз, содан кейiн пайда болған
контекстi менюден құжаттың типiп таңдаңыз. Осы типтiң жаңа құжаты
жасалынады, оның белгiсiнде ұқсастырылған қосымшаны жiберу үшiн
екi рет түртесiз.

Жоғары дәрежелi файлдық жүйеге қойылатын талаптар

MS-DOS алғашында 1 Мбайт немесе одан да кiшкентай размерлi иiлмелi
дискiлермен жұмыс iстеу үшiн жасалған ФС FAT-ты қолданады. Иiлмелi дискiлер
компьютерлер үшiн үйреншiктi еске сақтау құрылғы болған кезде және ептеп
көлемi үлкейе бастағанда FAT шектеулерi бөгет жасай басады. Олардың
кейбiреулерiн жою үшiн OS2 ОЖ-не HPFS енгiзiлдi. HPFS, мысалы, үлкен
каталогтарда файлдарда кiру уақытын елеулi азайтты және 4 Гбайт2- қа
(гигабайт=миллиард байт) дейiнгi көлемдi қатты дискiлермен пайданыла алды.
FAT файлдiк жүйесi кiшкентай дискiлермен өте жақсы жұмыс iстей алды,
ал HPFS файлдерге тиiмдi кiру және үлкен өлшемдi тасушыларға қолғабыс ету
әдiстерiнiң жаңа кейбiр мүмкiндiктерiн қосты. Дегенменен бұл файлдiк
жүйелердiң ешқайсысы төмендегiдей күрделi, жауапты қосымшаларға арналған
Windows NT - ОЖ дәл келмейдi;
- Клиент-серверлiк қосымшалар (файл-серверлер, есептеулер серверлi
және мәлiметтерсiз серверлер);
- Күрделi техникалық және ғылыми қосымшалар;
- Үлкен корпоративтi жүйелерге арналған торабты қосымшалар;
Мұндай қосымшаларға қажет шарт ФЖ-нiң жоғарғы берiктiлiгi мен
рұқсатсыз кiрулерден қорғау. әуе жүрiсi басқармасы жүйесiнiң маңызды
мәлiметтер базасының бұзылуы елеулi зиян және ретсiздiк әкеледi.
Корпоративтi ФЖ -ге талаптар: мәлiметтердi қалпына келтiру
мүмкiндiгi; мәлiметтерге рұқсатсыз кiруден қорғау; көлемi HPFS
қолдайтынынан асатын қабылдамауға берiктiлiк және мәлiметтер тасушыларды
қолғабыс ету.
Қалпына келтiрушiлiк
Дискiлiк кiру-шығуға келетiн болсақ, жеке компьютерлердi қолданушылар
жылдамдықты қажет етедi. Олар өздерiнiң жұмыстары жылдамырақ жүргенiн
қалайды. Windows NT-ң арқасында жеке компьютерлер әр түрлi қызмет саласында
қолданыла бастағанда және әрқашан саны өсiп келе жатөан корпорацияларда
қолданылғанда ең маңыздысы дискiдегi мәлiметтерге кiру жылдамдығын көбейту
емес жүйедегi мәлiметтердiң сақталуын қамтамасыз ету маңызды болып
табылады. Басқа сөзбен айтқанда жүйеде сбой болғаннан кейiн дискiдегi
мәлiметтер бұзылады немесе оларға кiру мүмкiн болмайды, осы кезде осыған
дейiнгi кiру-шығу операцияларының жылдамдығы маңызды болмай қалады. NTFS
дискiлiк томдарды қалпына келтiрiп, оларды бүтiн жағдайға қайта келтiредi.
NTFS-ң қалпына келтiру операциясы сбойдан кейiн дискiмен бiрiншi рет жұмыс
iстеген кезде автоматты түрде орындалады және де бiрнеше секунд қана
уақытты алады. Мұнда дискiнiң көлемi ешқандай роль атөармайды. NTFS өзiнiң
өмiрлiк маңызды секторлары үшiн шамадан тыс сақтауды қолданады, сондықтан
егер дискiнiң бiр жерi бұзылған болса томдағы ФС-ң критикалық мәлiметтерi
сол қалпында сақталады. Бұл NTFS-ң мәлiметтерiнiң шамадан тыстығы оның ФС
критикалық мәлiметерi бар секторлардың бiр ғана көшiрмесiне ие ФС FAT MS-
DOS және NTFS OS2 дискiлерiнiң құрылымдарынан принципиальды айырмашылығын
көрсетедi. Егер осы секторлардың бiреуiн оқығ0ан кезде қателiк жiберiлсе,
онда бүкiл томдағы ақпарат жойыалады.
Үлкен көлемдi дискiлермен файлдер инженерлiк және ғылыми қосымшаларда
ақпараттың өте улкен көлемiн сақтау және өңдеу жиi талап етiледi. Бүгiнгi
күнде 2 байт көлемдi қатты дискiлер мен 8 немес 10 Гбайт дискiлiк массивтер
пайдаланылады. FAT пен NTFS-ке қарағанда NTFS-те өте үлкен дискiлердi және
үлкен файлдердi қолдану анағұрлым тиiмдi жүзеге асырылған.
Файл FAT 16-разрядты элементтер кестесiн томдағы кеңiстiктiкте
бөлiнуi туралы ақпаратты сақтау үшiн қолданады. Жадыны тарату бiрлiгi бiр
көлемдi кластерлер (clasters) болып табылады, оларға том бөлiнедi, өйткенi
әр кластерге ерекше 16-разрядты номер берiлуi керек. FAT көп дегенде 216
немесе 65.536 кластерлердi бiр томда қолдайды. Кластердiң көлемiн томның
көлемiне қарай үлкейтуге немесе кiшiрейтуге болады. Бiрақ та томның көлемi
бiр шамадан асқанда кластерлер өте үлкен болып кетедi, бұл дискiнiң
пайдаланбаған кеңiстiгiнiң үлкейуiне әкеп соғады, яғни iшкi фрагментацияның
үлкеюiне әкеп соғады. Мысалы, 65 Мбайт көлемдi дискiге 1 Кбайт кластерi
жеткiлiктi, бiрақ 640 Мбайт көлемдi дискi 10 К байт кластерi қажет етедi.
Кластердi көлемi екi дәрежелi болу керек болса, онда 640Кбайт дискiге
16 Кбайт кластер қолданылады, яғни кеңiстiк 16 кбайтты порциялармен
бөлiнедi. Егер файл көлемi 512 байтқа немесе 17 кбайтқа тең болса, онда
мәлiметтердi сақтауға бөлiнген кеңiстiктiң бөлiктерi пайдаланылады. Бәрiбiр
де FAT томында 65.518 файлдан дискiнiң көлемiне қарамастан көп емес
файлдар сақталынады (кластердiң ең көп саны).
HPFS кеңiстiктi тарату бiрлiктерiн нөмiрлеу үшiн 32 разрядты
қолданады, ол 232 немесе 4 миллиард нөмiрлер бередi. Дегенмен HPFS санды
белгiлермен қолданады, бұл томдағы кiруге болатын кеңiстiктi тарату
бiрлiктерiнiң санын 2 миллиардқа дейiн қысқартуға мүмкiндiк бередi. HPFS
дискiде кеңiстiктi кластерлармен емес 512 байтты физикалық секторлармен
таратады. Мұндай иiлмеушiлiк үлкен қиындықтар туғызуы мүмкiн, әсiресе
дискiлiк құрылғылардың аппараттық секторының көлемi 1024 Кбайтқа тең Азия
рыногына. HPFS мұндай дискiлерде қолдануға болмайды, өйткенi диск
кеңiстiктi порциялармен тарата алмайды (олардың көлемi аппараттық сектордан
кiшi). HPFS-те файлдiң көлемi 4 Гбайтпен шектеледi.
NTFS кеңiстiктi кластерлермен таратады және оларды нөмiрлеу үшiн 64
разрядты қолданады, бұл көлемi 4 Гбайтқа дейiнгi 264кластерлер алуға
мүмкiндiк бередi. (16 миллиардтан көп). Жеке файлдық көлемi шектеусiз
264байт FAT сияқты NTFS-те кластер көлемi өзгере алады, бiрақ дискiнiң
көлемiне пропорцияналды өсуi мiндеттi емес.
NTFS кiшкентай дискiлерде көлемi 512 байтқа тең кластердi және үлкен
дискiлерде 4 Кбайтқа тең кластерлердi қолданады. Бiрақ та әр бөлiктi (run)
немесе дискiнiң белгiленген фрагментiн көрсету үшiн NTFS 64-разрядты (8-
байтты) адрестi қолданады, бұл адрестер әр ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.