Ұнтақтар дәрілік түр ретінде. Ұнтақтар дайындаудың ережелері.

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

1. Тақырыбы: Ұнтақтар дәрілік түр ретінде. Ұнтақтар дайындаудың ережелері.

ЖОСПАР

Кіріспе. Анықтамасы. Сипаттамасы. Жіктелуі.

Ұнтақтардың рецепте жазылу тәсілдері.

Ұнтақтар технологиясының сатылары.

Ұнтақтардың жеке технологиясы.

Ұнтақтардың сапасын бағалау.

Бейсу ерiтiндiлер. Жіктелуі.

Ұшқыш еріткіштерде ерітінділер дайындау. Спиртті ерітінділер.

Ұшпайтын бейсу ерiткiштерде ерiтiндiлердi дайындау.

Бейсу ерiтiндiлерiнiң сапасын және технологиясын жетiлдiру:

Кіріспе. Анықтамасы. Сипаттамасы. Жіктелуі.

Ұнтақтар - iшке және сыртқа қолданылатын, бiр немесе бiрнеше майдаланған заттардан тұратын және сусымалды қасиетi бар қатты дәрiлiк түр. Ұнтақтар официнальды дәрiлiк түр. CCPO Мемлекеттiк Фармакопеяның Х1 басылымына жалпы мақала енгiзiлген (2 том, 150 бет) . Дисперсиологиялық жiктелу бойынша ұнтақтар дисперстiк ортасы болмайтын, әртүрлi көлемдегi және формадағы майда дисперстi бөлшектерден тұратын еркiн дисперстiк жүйе. Дәрiханалардың қазiргi таңдағы рецептурасында ұнтақтар орта есеппен жалпы экстемпоральды рецептураның 20-23% құрайды.

Ұнтақтардың жiктелуi. Ұнтақтар қолдану тәсiлi, құрамы, мөлшерленуi (дозалануы) бойынша жiктеледi: қолдану тәсiлi бойынша: ішке қолдануға арналған ұнтақтар, сыртқа қолдануға арналған ұнтақтар; құрамы бойынша:қарапайым (жәй) ұнтақтар, күрделi ұнтақтар; мөлшерленуi (дозалануы) бойынша: дозаларға бөлiнген ұнтақтар, дозаларға бөлiнбеген (мөлшерленбеген) ұнтақтар;

Ұнтақтардың рецепте жазылу тәсілдері.

Дозаланбаған ұнтақтар бiр тәсiлмен жазылады. Рецепте босатуға арналған дәрiлiк заттардың салмақтық мөлшерi көрсетiледi. Дозаланған ұнтақтар рецептте екi тәсiлмен жазылады:

а) Бөлiнген тәсiл. Рецептте әр дәрiлiк заттың ұнтақтың 1 дозасына есептелген мөлшерi жазылады, осындай дозадан дайындалатын ұнтақ саны көрсетiледi, мысалы:

б) Бөлiнетiн тәсiл. Рецептте дәрiлiк заттың барлық ұнтақ санына керектi мөлшерi жазылады және қанша дозаға бөлу саны көрсетiледi:

Ұнтақтар технологиясының сатылары.

Ұнтақтар дайындау технологиясы келесi сатылардан тұрады: ұнтақтау; елеу; араластыру; дозалау (мөлшерлеу) ; орамдау және безендiру; сапасын бағалау.

Ұнтақтардың жеке технологиясы.

Қарапайым ұнтақтардың технологиясы. Қарапайым ұнтақтарды дайындау технологиясы келесi сатылардан тұрады: ұнтақтау; дозалау; орамдау, безендiру. Қарапайым ұнтақтар технологиясында араластыру сатысы болмайды.

Күрделi ұнтақтардың технологиясы. Күрделi ұнтақтың құрамына заттар қоспа ретiнде және әртүрлi мөлшерде енуi мүмкiн, олар негiзiнен iшуге қолдануға белгiленедi. Жазылған заттардың физикалық қасиеттерiнiң ерекшелiктерi және олардың әртүрлi қиыстырылуы күрделi ұнтақтарды әртүрлi тәсiлдермен дайындауды қажет етедi.

Әр уақытта күрделi ұнтақтардың технологиясының жалпы ережелерiн сақтау қажет:

рецепте берiлген дәрiлiк заттардың сыйымдылықтарын тексеру;
улы және күштi әсер ететiн заттардың дозасын тексеру;
күрделi ұнтақтардың жалпы мөлшерiн есептеу, бақылау паспортын жазу;
жеке ингредиенттердiң келiге салу кезектестiгiн анықтау;
күрделi ұнтақтардың майдалануының және араласуының белгiленген оптималды уақытын сақтау;
дайын ұнтақтардың майдалану дәрежесiн және араласу бiртектiлiгiн тексеру;
дайын ұнтақтарды дозалау;
ұнтақтарды орамдау және безендiру ережесiн сақтау.

Ұнтақтардың сапасын бағалау.

Ұнтақтардың сапасын бағалау технологиялық процестiң әртүрлi кезеңдерiнде жүргiзiледi:

- алдынғы кезеңде (сыйымдылығын, өлшемiн және т. б. тексеру) ;

- дайындау сатыларында (бiркелкiлiгiн, сусымалдығын, түсiнiң және иiсiнiң

ингредиенттерге сәйкестiгiн тексеру) ;

- дайын препараттың (органолептикалық бағалау, бөлшектiң өлшемiн

анықтау, салмағынан ауытқуын және т. б. анықтау) ;

- босатар кезде бағалау (орамдалуының, безендiрiлуiнiң сәйкестiгiн), қатысты

құжаттардың: жазбаша бақылау паспортының, рецепт көшiрмесiнiң және

т. б. дұрыс жазылуын тексеру.

Бейсу ерiтiндiлер. Жіктелуі.

Бейсу ерiтiндiлер - дәрілік заттар бейсу еріткіштерде ерітіледі. Бейсу ерiтiндiлер сыртқа қолдануға арналған дәрiлiк түрлерге жатады: кiлегей қабаттарға жағуға, терi қабатын сүртуге, жууға, шаюға, ингаляция жасауға арналған ерiтiндiлер, құлаққа, мұрынға арналған тамшылар. Бейсу ерiтiндiлердiң технологиясында қолданылатын ерiткiштердi олардың физико-химиялық қасиеттерiне байланысты ұшқыш және ұшқыш емес бейсу ерiткiштер деп бөледi. Ұшқыш ерiткiштерге этанол, эфир, хлороформ жатады. Дәрiхана iс-тәжiрибесiнде кеңiнен этанол қолданылады. Ұшқыш емес ерiткiш ретiнде глицерин, өсiмдiк майлары, вазелин майы, соңғы жылдары - димексид, полиэтиленоксид-400 (ПЭО-400), силикондар қолданылады. Бейсу ерiтiндiлерiнiң технологиясы. Бейсу ерiтiндiлерiнiң технологиясы: ерiту, фильтрлеу, орамдау, безендiру сатыларынан тұрады. Әр сатының, ерiткiштердiң физико-химиялық қасиеттерiне байланысты өзiндiк ерекшелiктерi бар.

Ұшқыш еріткіштерде ерітінділер дайындау. Спиртті ерітінділер.

Ұшқыш ерiткiште ерiтiндiлердi дайындау кезiнде ерiткiштiң көп мөлшерi булану есебiнен және ерiтiндiнiң концентрациясы ұлғаюына байланысты жоғалуы мүмкiн, сондықтан қыздыру, сүзу немесе фильтрлеу операциялары орындалмайды. Дәрiлiк заттардың этанолдағы ерiтiндiлерiн дайындау ССРО МФ және сұйық дәрiлiк түрлердi салмақ-көлемдiк әдiспен дайындау (ҚР ДСМ 15. 12. 05 ж. № 142 бұйрығының 21 тармағы, ҚР ДСМ 18. 04. 2000 ж. № 224 бұйрығы) нұсқауымен реттеледi. Технологиясының ерекшелiктерi: ерiтiндiнi тiкелей босататын құтыға дайындайды; құты құрғақ болуы керек, себебi су спирттi сұйылтып, басқа ерiткiшпен араласпайтын дәрiлiк заттардың ерiткiштiк қасиетiн төмендетедi; құтыға алдымен еритiн затты, содан соң ерiткiштi салады. Себебi мойны ылғалданған құтыға ылғал затты салу қиын, көп мөлшердегi, көлемдi дәрiлiк заттарды (ұнтақтарды) құтыға воронка арқылы салады; сусыз ерiтiндiлердi қажет болған жағдайда ғана құрғақ мақта тампоны арқылы воронканы шынымен жауып сүзедi. Спирттi сұйылтуға қажеттi есептеулер келесi тәсiлдермен жүргiзiледi: сұйылту теңдеуiмен, алкоголиметрлiк кестелер көмегiмен (ССРО МФ ХI басылымы, том 1, кестелер 2, 3, 4 және 5, 315-321 беттер), «Крест» ережесiмен.

Ұшпайтын бейсу ерiткiштерде ерiтiндiлердi дайындау.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.