Білім мен ғылымның дамуының ерекшеліктері

Кіріспе
«Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті қоры» қоғамдық қоры 2010 жылы ЮНЕСКО-ның ұйымдастыруымен өткен Білім конференциясына қатысушылар адамзаттың басын біріктіретін — білім ғана деген байлам жасады. Иә, білім-ғылымның адамзат қауымдастығының болашағы үшін атқарар рөлін ештеңемен салыстыру мүмкін емес. Қазақстанның тұрақты дамуы үшін еліміздің алдында тұрған ауқымды міндеттерді, мемлекеттік бағдарламаларды іске асыратын, бүгінгі бастамаларды ертеңге апаратын заманауи біліммен қаруланған озық ойлы, білікті мамандар қажет.
1995 жылғы Конституция бойынша (30-бап) баршаға бірдей міндетті болып есептелетін толық орта білім алуды мемлекет тегін жүргізеді. Әйткенмен, мектеп бітірген жас жеткіншектің одан әрі қандай оқуға түсуі (мемлекеттік немесе жеке) өз еркі мен қалауына байланысты. Этностық ерекшеліктердің есепке алынуына орай, республикада оқу, білім алу 7 тілде жүргізіледі.
1997 жылдың соңында Президент Н.Ә. Назарбаев 2030 жылға дейінгі Қазақстанның даму стратегиясын анықтап, онымен халықты таныстырды. Президент бұл стратегияны болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілік сезіміміздің көрінісі деп бағалады. «Қазақстан-2030» стратегиясында қоғамның ұзақ мерзімді басым мақсаттары — жеті бағыт бөле көрсетілді. Солардың бірі – Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен әл-ауқаты. Бағдарламада Қазақстан мектептерін тұтастай компьютерлендіру қажет делінген. Яғни, мектептерді, ең алдымен ауылдық жерлердегі мектептерді компьютерлендірудің кең ауқымды бағдарламасын іске асыруға кірісу, бұл мақсатта 1998 жылдың өзінде кемінде 22 млн. АҚШ долларын бөлу көзделген болатын.
Бұл мақсатқа бүгінгі таңда қол жеткізіп отырмыз. 1997—1998 оқу жылынан бастап жалпы білім беретін мекемелерде ақпараттандыру мен компьютерлендіру бағдарламасын орындау міндеттелінді. 2001жылы мектептерді компьютерлендіру толығымен аяқталды.

Пайдаланылған әдебиеттер:
1 . Білім туралы. - Об образовании: Қазақстан Республикасының Заңы. - Алматы: Литера, 2000. - 96 б.
2. Г.Қ. Нұрғалиева, С.Мусин. Салыстырмалы педагогика. -Алматы: Ғылым, 1999.
3. Қ.Жарықбаев, С.Қалиев. Қазақтың тәлім-тәрбиесі. - Алматы: Сана, 1995.

Пән: Педагогика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 13 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе
1. Қазіргі кездегі жаһандану үрдісі
2. Жаңа мектептер ашылуының білім мен ғылымның
дамуына әсері
3. "Дарын" мемлекеттік бағдарламасының іске асырылуы
Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе
Қазақстан Республикасы Тұңғыш Президенті қоры қоғамдық қоры 2010 жылы ЮНЕСКО-ның ұйымдастыруымен өткен Білім конференциясына қатысушылар адамзаттың басын біріктіретін -- білім ғана деген байлам жасады. Иә, білім-ғылымның адамзат қауымдастығының болашағы үшін атқарар рөлін ештеңемен салыстыру мүмкін емес. Қазақстанның тұрақты дамуы үшін еліміздің алдында тұрған ауқымды міндеттерді, мемлекеттік бағдарламаларды іске асыратын, бүгінгі бастамаларды ертеңге апаратын заманауи біліммен қаруланған озық ойлы, білікті мамандар қажет.
1995 жылғы Конституция бойынша (30-бап) баршаға бірдей міндетті болып есептелетін толық орта білім алуды мемлекет тегін жүргізеді. Әйткенмен, мектеп бітірген жас жеткіншектің одан әрі қандай оқуға түсуі (мемлекеттік немесе жеке) өз еркі мен қалауына байланысты. Этностық ерекшеліктердің есепке алынуына орай, республикада оқу, білім алу 7 тілде жүргізіледі.
1997 жылдың соңында Президент Н.Ә. Назарбаев 2030 жылға дейінгі Қазақстанның даму стратегиясын анықтап, онымен халықты таныстырды. Президент бұл стратегияны болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілік сезіміміздің көрінісі деп бағалады. Қазақстан-2030 стратегиясында қоғамның ұзақ мерзімді басым мақсаттары -- жеті бағыт бөле көрсетілді. Солардың бірі - Қазақстан азаматтарының денсаулығы, білімі мен әл-ауқаты. Бағдарламада Қазақстан мектептерін тұтастай компьютерлендіру қажет делінген. Яғни, мектептерді, ең алдымен ауылдық жерлердегі мектептерді компьютерлендірудің кең ауқымды бағдарламасын іске асыруға кірісу, бұл мақсатта 1998 жылдың өзінде кемінде 22 млн. АҚШ долларын бөлу көзделген болатын.
Бұл мақсатқа бүгінгі таңда қол жеткізіп отырмыз. 1997 -- 1998 оқу жылынан бастап жалпы білім беретін мекемелерде ақпараттандыру мен компьютерлендіру бағдарламасын орындау міндеттелінді. 2001жылы мектептерді компьютерлендіру толығымен аяқталды.
1. Қазіргі кездегі жаһандану үрдісі
Қазіргі кездегі шапшаң жүріп жатқан жаһандану үрдісі әлемдік бәсекелестікті күшейте түсуде. Тіпті бірқатар дамыған елдерде бұл идея ұлттық қағидаға айналған. Сондықтан халықаралық ұйымдар әлем елдерінің бәсекеге қабілеттігінің рейтингін анықтауға кірісті. Бәсекеге қабілеттіліктің теориясы мен тұжырымдамалары жасалып, оның факторлары да анықталып жатыр. Ал Қазақстанның бәсекеге қабілеттігін жүзеге асырудың тиімді жолдары Елбасының 2004 жылғы 19 наурыздағы Бәсекеге қабілетті Қазақстан үшін, бәсекеге қабілетті экономика үшін, бәсекеге қабілетті халық үшін атты жолдауында және Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясында айқын көрсетілген.
Туы бірдің түбі бір, жолы бірдің жүгі бір деп бірлік, ынтымағы жарасқан Қазақстан халқына Президентіміз Н.Ә. Назарбаевтың жыл сайынғы жолдауы -- мәдениетіміздің, дәстүріміздің, әдет-ғұрпымыз бен рухани тіршілігіміздің белгісі.
Білім беру жүйесіндегі істің жағдайын түбегейлі өзгертуді қолға алған Елбасымыздың бастамасы Қазақстан халқына үлкен серпіліс әкелуде. Ел Президенті Н.Ә. Назарбаевтың 2005 жылғы ақпан айындағы Қазақстан халқына жолдауында: ХХІ ғасырда білімін дамыта алмаған елдің тығырыққа тірелері анық, - деген тұжырымы, ХХІ ғасыр деңгейінде жан-жақты сапалы білім беруді бірінші орынға қояды.
Бүгінгі таңдағы әлемдік бәсекелестік заманда әрбір оқушының білім сапасын, қабілеттілік деңгейін анықтайтын жеке тұлғаны дамыту мәселелері күн тәртібінде өз өзектілігін жойған жоқ, яғни адамның білімі мен біліктілігі қазіргі заманда әрбір мемлекеттердің бәсекеге қабілеттілігінің ең маңызды факторына айналды. Білім беру жүйесін ақпараттандыру үрдісі заман талабы және Қазақстан республикасында ақпараттандыру бағытының ең маңызды әлеуметтік-экономикалық жалпы мемлекеттік мәселенің бірі болып табылады.

Жалпы орта білім беретін және жоғары мектептерде компьютерлендірудің бастапқы бағыттары мен міндеттерінің бірі - оқытуға ақпараттық технологияны енгізу болып отыр. Білім беру жүйесін ақпараттандыру қоғамды ақпараттандыру үрдісінің бір бөлігі болып табылады. Жаңа ақпараттық технология: ақпараттық компьютер, жинақтау, сақтау, тасымалдау, көрсету сынды қызметтер атқарады. Бұл қызметтерді жеке-жеке пайдалану арқылы көптеген нәтижеге жетуге болады, сонымен қатар, оның көрінісін шығармашылық жұмыс барысында да көруге болады. Қазақстан Республикасының Білім туралы заңында білім беру жүйесіндегі басты мақсат - білім берудің жағдайын жасау делінген, әрине, білім берудегі негізгі бағыт нәтижеге жету болып табылады.
Елбасы бастау салған мектепті ақпараттандыру технологиясы, ғылыми техникалық жаңалықтардан қалдырмау мақсаты бүгінгі күн талабы.
Біз сіздермен сондайлық жылдам өзгеретін әлемде өмір сүріп жатырмыз: айнала технология өзгеріп ауысуда, ал сонымен бірге біздің де тұрмысымыз өзгеріп отыр. Адамдарға тасқындаған ақпарат ағыны сондайлық жылдамдықпен артуда. Газет орнына кейде интернеттегі ақпараттың шексіз теңізін қараймыз. Күн өткен сайын скайп немесе басқа бағдарламалар бойынша бейне байланыс тарап жатыр.
Осының барлығымен бірге біздің балалар да өзгеруде. Олар мектепте осыдан он жылғыдай емес, тіптен басқаша келеді. Қазір бірнеше жылда ақпараттық технологияның және кәсіптің -- физик-ядрошылардан қарапайым бірлестіктің менеджеріне дейін, инженерден азпазшыға дейін - мазмұны өзгерген кезде, біз бүгін мектеп оқушыларына олардың келешек кәсібінің әлеміне қандай білім керек екенің нақты дәл айта алмаймыз. Олар өмірде бір емес бірнеше мамандықты алмастыруға дайын болуы, үнемі өзін-өзі жетілдіріп отыруға, кәсіптік қызмет үшін қажетті ақпаратты сауатты түрде іздеуге, алуға және өңдей білуге дайын болуы тиіс. Батыста әлдеқашан негізгі біліктіліктермен (оқу, санау, жазу) қатар ақпаратпен жұмыс істей білуді білдіретін жаңа сауаттылық ұғымы бар.
Осыған бізде мектепті дайындауға тиіспіз. Ақпараттық қоғамда оқушылардың толымды өмір сүруіне бағытталған оқытудың мүлдем жаңа парадигмасы керек. Оны өткен тарихтан сабақ алмай қарастыру мүмкін емес.
Республика мектептерінде аталған барлық тілдер бойынша керекті оқулықтар мен әдістемелік әдебиеттерді басып шығару баяғысынша ең маңызды мәселенің бірі ретінде күн төртібінде тұрды.

2. Жаңа мектептер ашылуының білім мен ғылымның
дамуына әсері
Бүгінгі таңда республика аумағында жеке меншік және мемлекеттік көптеген оқу орындары білім беру жүйесін сыбайлас жүргізуде. 1995 -- 1998 жылдар аралығында жеке меншік оқу орындары 41-ден 88-ге дейін өсті.
1997 жылы Қазақстанда 53 мемлекеттік, 40-тан астам коммерциялық жоғары оқу орындары болған болса, 2000 жылдың басында 51 мемлекеттік, 100-ден астам коммерциялық жоғары оқу орындар болды. Қазақстан тәуелсіздік алуымен байланысты халыққа білім беру жүйесінің халаралық байланысы кеңейді. Білімді мамандарды көбейту мақсатында жастарды шетелдердің беделді оқу орындарына жіберу өзекті сипат ала бастады. 1993 жылғы 5 қарашада Президенттің Болашақ" атты 250 халықаралық стипендиясы белгіленді.
Қазақстанның барлық жоғары және арнаулы орта оқу орындарында қазақ тілінде оқу бөлімдері ашылды. 2001 жылы жеке меншік мектептер мен олардағы оқушылар саны 1996 жылғымен салыстырғанда үш есеге артты.
Соңғы жылдары 300-ден астам жалпы орта білім беретін қазақ мектептері ашылып, олардың саны - 3,3 мыңға жетті. Республикада 17 ұлт тілінде жүздеген мектеп бар. 1999 жылғы 11 маусымда - Қазақстан Республикасының Білім туралы" Заңы жарияланды. 2006 жылдың басында республика бойынша 252.800 ұстаз еңбек етуде.
Мектептер мен жоғары оқу орнындағы жастардың білімін жетілдіру мақсатында республика көлемінде әр түрлі деңгей- дәрежедегі оқу орындарын лицензиялау мен аттестациялаудың нормативі белгіленді.
Біз қазақ ұлтынан Тәуелсіздіктің нәтижесінде қазақ еліне айналдық. Енді білім беру жүйесін де заманға сай нақ - ты - лауымыз керек. Бұл мәселедегі ұсыныс, өзге өркениетті елдер сияқты бірыңғай оқу стандартымен оқытылатын жаңа тұр - патты мектеп қалыптастыруымыз керек. Яғни, Қазақстан азаматтары бара-бара балаларын этностарына қарамай бір сыныпта, бір мектепте оқытуы керек. Мұндай жағдайда қазіргі мектептердегі оқыту бағдарламалары, стандарттары, тәсілдері, жүйелері, құндылықтары жаңа сападағы өзгеріске түспек. Мәселе түбе - гей - лі шешілуі үшін бұл үрдіс мектеп жа - сына дейінгі мекемелерден бастау алғаны жөн. Орыс балабақшасы, қазақ тіліндегі балабақша орнына бір тәрбие жүйесіне құрылған мемлекеттік тілде тәрбие жүргізілетін балабақша болуы қажеттілік.
Осындай жағдайды іске асырғанда қоғамдағы орыс тілділер және қазақ тілділер деген мәселе күн тәртібінен бірте-бірте азайып, келе-келе жойылмақ, жаңа қазақстандық азаматтардың жаңа психологиясы қалыптаспақ. Ендігі жердегі мәселе біз білім беру жүйесін 2010 жылы 12 жылдыққа өткізбестен бұрын осы бірыңғай жүйелі мектеп мәдени жобасын қоғамда талқыға салып, заңдастырып алғанымыз жөн. Негізінде мұндай мектеп мәдени жобасы мен 12 жылдық білім беру мәдени жобасы бірге қарастырылып заңдастырылса іс табысты болар еді. Бұл екі жобаны екі бөлек қарастырсақ уақыттан ұтыламыз.
Жаңа тұрпатты мектеп дегенде бір үлгі боларлықтай жағдай, түрік ағайындардың KATEV жүйесіндегі орта білім беретін оқу орындарындағы тәжірибесі ескеруге тұрарлық. Байқаймын, түрік лицейлерін тәмамдаған жастар қазақ, түрік, орыс, ағыл - - шын тілдерін еркін меңгеріп шығуда, демек елімізде мұндай үрдіс бар, неліктен осы негізде, мүмкін одан да тұрақты бағдарлама туралы мамандар ойланбасқа. Осы мәселе туралы Елбасы Жолдауда: "... балабақшаға, ашылып жатқан қазақ мектептеріне барсақ, әр ұлттың, ұлыстың балалары оқып, әдемі ғана тілді үйреніп жатыр", - деген болатын.
Мұндай мектепте қалай оқыту деген мәселе, әрине, мамандар үлесіндегі іс, менің айтпағым, орыс тілді, қазақ тілді мек - тептер, сыныптар дегеніміз өр - ке - ниет - тік үрдіске жатпайды. Әрине, қоғамдық істе әрлі-берлі пікірлер болуы әбден ор - ынды, себебі бұл психологиялық қа - лыптасып қалған дағдыны бұзу әлд - е - кім - дердің тікелей кәсібіне зиян болуы ық - тимал, бірақ көш тоқтамауы керек. Әри - не, осындай тек біртілдік негізге құрылған мек - тептің оқу жоспарын бір жүйеге кел - тіру оңай шаруа емес. Бұл қалыптасқан пси - хологияны өзгерту көптеген ұйым - дастырушылық, тәрбиелік және бейімделу (адаптация) шаруаларын жүргізуді қажет етпек. Бұл мамандар үлесіндегі аса маңызды шаралар, біздің әңгімеміз идеялық-қағидаттық мәселе.
Жаңа мектептің жобасы туралы бүгінгі күнде айтудың және оны жүзеге асы - рудың қажеттілігі, жоғарыда айтқан - дай, елдік мәселеге тіреледі. Қандай елдің де азаматтарының патриоттық сана-сезімінің векторы елдік негізде болмақ. Бұл табиғи жағдай. Бір елдің азаматтары, олардың ұрпақтары этностарына, діни сенімдеріне қарамай бір мектепте, бір сыныпта білім алуы да табиғи жағдай. Бұл үрдіс әлі жалпы қоғамдық сипат алмаса да, елімізде басталған, айталық, кейбір орыс халқы - ның өкілдері, Елбасы айтқандай, бала - ларын қазақша балабақшаға, қазақ мек - тептеріне бере бастады. Астанадағы Нұр-Орда түрік-қазақ лицейінде болғанда, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.