Туризм индустриясындағы бизнес жоспардың мән – мазмұны мен ерекшіліктері
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
І БӨЛІМ. ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ЖОСПАРДЫҢ МӘН . МАЗМҰНЫ МЕН ЕРЕКШІЛІКТЕРІ.
1.1ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНІСТІҢ МАҢЫЗЫ МЕН МІНДЕТТІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2ТУРЗИМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ІСІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
1.3 КАСІПКЕРЛІК ІСІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДІҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ ЖӘНЕ СЕБЕПТЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
ІІ БӨЛІМ. ТУРИЗМДЕГІ БИЗНЕС ЖОСПАРДЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ҚАЛЫПТАСУЫ
2.1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ РӨЛІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.2 ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.3 ТҰРАҚТЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕ КӘСІПКЕРЛІК ДИНАМИКАЛЫҚ ТҮРДЕ ДАМУЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
2.4 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТУРИЗМДІК БИЗНЕС, КӘСІПКЕРЛІКТІ ДАМЫТУДЫҢ ШЕТЕЛДІК ТӘЖІРБИЕСІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
ҚОРТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
І БӨЛІМ. ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ЖОСПАРДЫҢ МӘН . МАЗМҰНЫ МЕН ЕРЕКШІЛІКТЕРІ.
1.1ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНІСТІҢ МАҢЫЗЫ МЕН МІНДЕТТІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.2ТУРЗИМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ІСІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
1.3 КАСІПКЕРЛІК ІСІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДІҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ ЖӘНЕ СЕБЕПТЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
ІІ БӨЛІМ. ТУРИЗМДЕГІ БИЗНЕС ЖОСПАРДЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ҚАЛЫПТАСУЫ
2.1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ РӨЛІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 14
2.2 ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 17
2.3 ТҰРАҚТЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕ КӘСІПКЕРЛІК ДИНАМИКАЛЫҚ ТҮРДЕ ДАМУЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...19
2.4 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТУРИЗМДІК БИЗНЕС, КӘСІПКЕРЛІКТІ ДАМЫТУДЫҢ ШЕТЕЛДІК ТӘЖІРБИЕСІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...22
ҚОРТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың өзектілігі: Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, ұлттық экономиканың тұрақты даму факторы ретінде туризм саласының тиімді қызмет етуі қарастырылады. Қазіргі таңда Қазақстанда экономиканың табысты саласы ретінде, туризмге көбірек көңіл бөлінуде. Мемлекет тарапынан осы саланы дамыту үшін қажетті деген барлық іс-шаралар жүргізілуде. Соңғы уақытта туризм әлеуметтік құбылыс мәніне ие болды. Ол элиталық өнім категориясынан тұтынушылар үшін қолжетімді өнім категориясына ауысты. Оның жоғары қарқынмен дамуы, жоғары көлемді валюталық түсімдері белсенді түрде экономиканың әр түрлі секторларына жағымды әсерін тигізеді. Бұл өз кезегінде туристік саланы қарқынды дамыту қажеттілігін куәландырады.
Қазіргі жағдайда капитализімге ауысу жолында қоғамдық меншікті жекелендіру арқылы ірі кәсіпорындарды таратып ұсақ және орта мөлшердегі кәсіпорындар құрылып жатыр. Ол дұрыс деп айту қиын. Дегенмен осы бағытта ірі кәсіпорындар жойылды. Ендігі мәселе осы шағын кәсіпорындардың кәсіпкерлік ісі туралы. Халық шаруашылығы барлық салаларында шағын кәсіпорындардың болуы дүниежүзінің практикада экономикалық тиімді ісі болып табылады.
Курстық жұмыстың мақсаты: Туризм индустриясындағы бизнес жоспар экономиканы жетілдіруге септігін тигізеді:
• Бәсеклестік орта өркендейді
• Қосымша жұмыс орны пайда болады
• Тұтыну секторы ұлғаяды
Кәсіпорындардың дамуы нарықта тауар және қызметтермен толтырады, экспорттың потенциалын артырады және мүмкіндік жасайды. Кәсіпорын дүниежүзінде маңызды орын алады. Ол тек қана тұтыну сферасында емес, сол сияқты механизімдерді шығару жағдайында немесе полуфабрикаттар өндіріп негізгі басты өндірісті қамтамасыз етуде маңызды орын алады. Кәсіпкерлік субъектілері және адамдар болуы да мүмкін.Кәсіпорын барлық халық шаруашылық салаларында жұмыс істейді. Ол қызметтер бір немесе бірнеше түрде болуы мүмкін. Бірақ ескеретін жағдай, кейбір тауарларды шығару, қызмет атқару тек мемлекеттік кәсіпорындарға жүктеледі, ал кейбір тауарларды өндіру үшін арнайы ұрықсат керек етеді.
Курстық жұмыстың ғылыми құрылымы: Берілген курстық жұмысы кіріспе бөлімнен, екі бөлімнен, қорытынды бөлімнен, әдебиеттер тізімнен тұрады. Қазіргі замандағы экономикадағы ірі монополистік шаруашылыққа тығыз байланысты. Орта және шағын деңгейдегі кәсіпорындар ара салмақтарының
өзара байланысы, көптеген факторлармен байланысты. Шынында ірі фирмаларда зор материалдық, финансистік, еңбек ресурстары және маманданған кадрлар бар. Олар жоғары дәрежеде ғылыми – техникалық жаңа әдістер қолдана алды. Ал, екінші жағынан, соңғы уақытта шағын және орта дәрежелі кәсіпкерлік істер орын алады. Ол әсіресе күрделі қаражатты және қызметкерлер кооперациясын көп талап етпейтін, жұмыс салаларында пайда болады. Шағын және орта кәсіпорындар, әсіресе ғылыми жұмысты көп талап етпейтін салаларда және тұтыну тауарларын шығару салаларында болды.
Шағын фирмалардың ірі фирмалармен салыстырғанда экономикалық тиімділігі жергілікті нарыққа жақындығы, клиентердің сұранысына икемділігі, шағын мөлшерде өндіруі. Шағын кәсіпорынға,өндірістік және дербес тұтынудың сұранысының бөлінуімен байланысты өркендейді.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, ұлттық экономиканың тұрақты даму факторы ретінде туризм саласының тиімді қызмет етуі қарастырылады. Қазіргі таңда Қазақстанда экономиканың табысты саласы ретінде, туризмге көбірек көңіл бөлінуде. Мемлекет тарапынан осы саланы дамыту үшін қажетті деген барлық іс-шаралар жүргізілуде. Соңғы уақытта туризм әлеуметтік құбылыс мәніне ие болды. Ол элиталық өнім категориясынан тұтынушылар үшін қолжетімді өнім категориясына ауысты. Оның жоғары қарқынмен дамуы, жоғары көлемді валюталық түсімдері белсенді түрде экономиканың әр түрлі секторларына жағымды әсерін тигізеді. Бұл өз кезегінде туристік саланы қарқынды дамыту қажеттілігін куәландырады.
Қазіргі жағдайда капитализімге ауысу жолында қоғамдық меншікті жекелендіру арқылы ірі кәсіпорындарды таратып ұсақ және орта мөлшердегі кәсіпорындар құрылып жатыр. Ол дұрыс деп айту қиын. Дегенмен осы бағытта ірі кәсіпорындар жойылды. Ендігі мәселе осы шағын кәсіпорындардың кәсіпкерлік ісі туралы. Халық шаруашылығы барлық салаларында шағын кәсіпорындардың болуы дүниежүзінің практикада экономикалық тиімді ісі болып табылады.
Курстық жұмыстың мақсаты: Туризм индустриясындағы бизнес жоспар экономиканы жетілдіруге септігін тигізеді:
• Бәсеклестік орта өркендейді
• Қосымша жұмыс орны пайда болады
• Тұтыну секторы ұлғаяды
Кәсіпорындардың дамуы нарықта тауар және қызметтермен толтырады, экспорттың потенциалын артырады және мүмкіндік жасайды. Кәсіпорын дүниежүзінде маңызды орын алады. Ол тек қана тұтыну сферасында емес, сол сияқты механизімдерді шығару жағдайында немесе полуфабрикаттар өндіріп негізгі басты өндірісті қамтамасыз етуде маңызды орын алады. Кәсіпкерлік субъектілері және адамдар болуы да мүмкін.Кәсіпорын барлық халық шаруашылық салаларында жұмыс істейді. Ол қызметтер бір немесе бірнеше түрде болуы мүмкін. Бірақ ескеретін жағдай, кейбір тауарларды шығару, қызмет атқару тек мемлекеттік кәсіпорындарға жүктеледі, ал кейбір тауарларды өндіру үшін арнайы ұрықсат керек етеді.
Курстық жұмыстың ғылыми құрылымы: Берілген курстық жұмысы кіріспе бөлімнен, екі бөлімнен, қорытынды бөлімнен, әдебиеттер тізімнен тұрады. Қазіргі замандағы экономикадағы ірі монополистік шаруашылыққа тығыз байланысты. Орта және шағын деңгейдегі кәсіпорындар ара салмақтарының
өзара байланысы, көптеген факторлармен байланысты. Шынында ірі фирмаларда зор материалдық, финансистік, еңбек ресурстары және маманданған кадрлар бар. Олар жоғары дәрежеде ғылыми – техникалық жаңа әдістер қолдана алды. Ал, екінші жағынан, соңғы уақытта шағын және орта дәрежелі кәсіпкерлік істер орын алады. Ол әсіресе күрделі қаражатты және қызметкерлер кооперациясын көп талап етпейтін, жұмыс салаларында пайда болады. Шағын және орта кәсіпорындар, әсіресе ғылыми жұмысты көп талап етпейтін салаларда және тұтыну тауарларын шығару салаларында болды.
Шағын фирмалардың ірі фирмалармен салыстырғанда экономикалық тиімділігі жергілікті нарыққа жақындығы, клиентердің сұранысына икемділігі, шағын мөлшерде өндіруі. Шағын кәсіпорынға,өндірістік және дербес тұтынудың сұранысының бөлінуімен байланысты өркендейді.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Бисенғазиев М.Б.,Хамитов А.Ш. Кәсіпкерлік негіздері - Орал, 2001 ж.
2. Деньги. Кредит. Банки: Учебник/ под ред. Сейткасимова Г.С. - Алматы: Экономика,1999г.
3. Догиль Л.Ф., Семенов Б.Д. Предпринимательство и малый бизнес Учебное пособие - Минск Вышейшая школа, 1997г.
4. Жеке кәсіпкерлік туралы ҚР заңы, 19.06.1997ж.
5. Қазақстан Республикасының экономикасын қысқа мерзімді несиелендірудің 11.02.1994жылғы №1ережесі.
6. Калиева Г.Т. Кредитное дело - Алматы: (Қаржы-қаражат(, 1997г.
7. Кантарбаев А.К. Предпринимательство - Алматы: "РАРИТЕТ", 2000г.
8. Кантарбаева А.К. Предпринимательство институционально-эволюционный подход – Алматы Раритет, 2000г.
9. Кәсіпкерлікті дамыту және шаруашылық қызметтің еркіндігі туралы״ ҚР заңы, өзгертулер және толықтырулармен бірге, 13.01.1993ж.
10. Шағын кәсіпкерлікке мемлекеттік қолдау көрсету туралы ҚР заңы, 19.06.1997ж.
11. Крутик А.Б., Горенбуков М.А. Малое предпринимательство и бизнес-коммуникации Учебное пособие - Санкт-Петербург Изд. дом Бизнес-пресса, 1998г.
1. Бисенғазиев М.Б.,Хамитов А.Ш. Кәсіпкерлік негіздері - Орал, 2001 ж.
2. Деньги. Кредит. Банки: Учебник/ под ред. Сейткасимова Г.С. - Алматы: Экономика,1999г.
3. Догиль Л.Ф., Семенов Б.Д. Предпринимательство и малый бизнес Учебное пособие - Минск Вышейшая школа, 1997г.
4. Жеке кәсіпкерлік туралы ҚР заңы, 19.06.1997ж.
5. Қазақстан Республикасының экономикасын қысқа мерзімді несиелендірудің 11.02.1994жылғы №1ережесі.
6. Калиева Г.Т. Кредитное дело - Алматы: (Қаржы-қаражат(, 1997г.
7. Кантарбаев А.К. Предпринимательство - Алматы: "РАРИТЕТ", 2000г.
8. Кантарбаева А.К. Предпринимательство институционально-эволюционный подход – Алматы Раритет, 2000г.
9. Кәсіпкерлікті дамыту және шаруашылық қызметтің еркіндігі туралы״ ҚР заңы, өзгертулер және толықтырулармен бірге, 13.01.1993ж.
10. Шағын кәсіпкерлікке мемлекеттік қолдау көрсету туралы ҚР заңы, 19.06.1997ж.
11. Крутик А.Б., Горенбуков М.А. Малое предпринимательство и бизнес-коммуникации Учебное пособие - Санкт-Петербург Изд. дом Бизнес-пресса, 1998г.
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
І БӨЛІМ. ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ЖОСПАРДЫҢ МӘН - МАЗМҰНЫ МЕН ЕРЕКШІЛІКТЕРІ.
1.1ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНІСТІҢ МАҢЫЗЫ МЕН МІНДЕТТІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 5
1.2ТУРЗИМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ІСІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.3 КАСІПКЕРЛІК ІСІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДІҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ ЖӘНЕ СЕБЕПТЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
ІІ БӨЛІМ. ТУРИЗМДЕГІ БИЗНЕС ЖОСПАРДЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ҚАЛЫПТАСУЫ
2.1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ РӨЛІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
2.2 ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
2.3 ТҰРАҚТЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕ КӘСІПКЕРЛІК ДИНАМИКАЛЫҚ ТҮРДЕ ДАМУЫ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
2.4 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТУРИЗМДІК БИЗНЕС, КӘСІПКЕРЛІКТІ ДАМЫТУДЫҢ ШЕТЕЛДІК ТӘЖІРБИЕСІ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 2
ҚОРТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың өзектілігі: Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, ұлттық экономиканың тұрақты даму факторы ретінде туризм саласының тиімді қызмет етуі қарастырылады. Қазіргі таңда Қазақстанда экономиканың табысты саласы ретінде, туризмге көбірек көңіл бөлінуде. Мемлекет тарапынан осы саланы дамыту үшін қажетті деген барлық іс-шаралар жүргізілуде. Соңғы уақытта туризм әлеуметтік құбылыс мәніне ие болды. Ол элиталық өнім категориясынан тұтынушылар үшін қолжетімді өнім категориясына ауысты. Оның жоғары қарқынмен дамуы, жоғары көлемді валюталық түсімдері белсенді түрде экономиканың әр түрлі секторларына жағымды әсерін тигізеді. бұл өз кезегінде туристік саланы қарқынды дамыту қажеттілігін куәландырады.
Қазіргі жағдайда капитализімге ауысу жолында қоғамдық меншікті жекелендіру арқылы ірі кәсіпорындарды таратып ұсақ және орта мөлшердегі кәсіпорындар құрылып жатыр. Ол дұрыс деп айту қиын. Дегенмен осы бағытта ірі кәсіпорындар жойылды. Ендігі мәселе осы шағын кәсіпорындардың кәсіпкерлік ісі туралы. Халық шаруашылығы барлық салаларында шағын кәсіпорындардың болуы дүниежүзінің практикада экономикалық тиімді ісі болып табылады.
Курстық жұмыстың мақсаты: Туризм индустриясындағы бизнес жоспар экономиканы жетілдіруге септігін тигізеді:
* Бәсеклестік орта өркендейді
* Қосымша жұмыс орны пайда болады
* Тұтыну секторы ұлғаяды
Кәсіпорындардың дамуы нарықта тауар және қызметтермен толтырады, экспорттың потенциалын артырады және мүмкіндік жасайды. Кәсіпорын дүниежүзінде маңызды орын алады. Ол тек қана тұтыну сферасында емес, сол сияқты механизімдерді шығару жағдайында немесе полуфабрикаттар өндіріп негізгі басты өндірісті қамтамасыз етуде маңызды орын алады. Кәсіпкерлік субъектілері және адамдар болуы да мүмкін.Кәсіпорын барлық халық шаруашылық салаларында жұмыс істейді. Ол қызметтер бір немесе бірнеше түрде болуы мүмкін. Бірақ ескеретін жағдай, кейбір тауарларды шығару, қызмет атқару тек мемлекеттік кәсіпорындарға жүктеледі, ал кейбір тауарларды өндіру үшін арнайы ұрықсат керек етеді.
Курстық жұмыстың ғылыми құрылымы: Берілген курстық жұмысы кіріспе бөлімнен, екі бөлімнен, қорытынды бөлімнен, әдебиеттер тізімнен тұрады. Қазіргі замандағы экономикадағы ірі монополистік шаруашылыққа тығыз байланысты. Орта және шағын деңгейдегі кәсіпорындар ара салмақтарының
өзара байланысы, көптеген факторлармен байланысты. Шынында ірі фирмаларда зор материалдық, финансистік, еңбек ресурстары және маманданған кадрлар бар. Олар жоғары дәрежеде ғылыми - техникалық жаңа әдістер қолдана алды. Ал, екінші жағынан, соңғы уақытта шағын және орта дәрежелі кәсіпкерлік істер орын алады. Ол әсіресе күрделі қаражатты және қызметкерлер кооперациясын көп талап етпейтін, жұмыс салаларында пайда болады. Шағын және орта кәсіпорындар, әсіресе ғылыми жұмысты көп талап етпейтін салаларда және тұтыну тауарларын шығару салаларында болды.
Шағын фирмалардың ірі фирмалармен салыстырғанда экономикалық тиімділігі жергілікті нарыққа жақындығы, клиентердің сұранысына икемділігі, шағын мөлшерде өндіруі. Шағын кәсіпорынға,өндірістік және дербес тұтынудың сұранысының бөлінуімен байланысты өркендейді.
І БӨЛІМ. ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ЖОСПАРДЫҢ: МӘН - МАЗМҰНЫ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
1.1 ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕСТІҢ МАҢЫЗЫ МЕН МІНДЕТТІ
Туристік қызмет көрсету саласында кәсіпкерлік қызмет көрсетудің теориялық негіздері қарастырылған. Туризм саласында кәсіпкерлік қызметті ұйымдастыру үлкен еңбекті қажет ететін іс-шара болып табылады. Ол тәжірибеде ұйымдастырушылардан шығармашылық мүмкіндігін және ұйымдастыру барысындағы кез-келген кездескен мәселелер бойынша тәжірибелік тапсырманың стандарттык емес шешімін талап етеді. Туризм көптеген дамыған және дамушы елдер үшін валюталық түсімдерінің кайнар көзі болып табылады. Қазіргі кезде Қазақстан үшін де бұл экономика секторы маңызды мәселе болып отыр. Қазақстан Республикасында көптеген туризм түрлерін және туристік қызметтің формаларын дамыту үшін ресурстары мен мүмкіншіліктері жетерлік.Туристік қызмет көрсетудің маңызды бөлігі тұрғындардың тұтынатын қызметінен және арнайы әлеуметтік-сауықтыру сипаттағы, яғни демалу, спортпен айналысу мүмкіндігі, мәдени-көпшілік іс-шараларға қатысу және басқа гуманитарлық, саяси, тәрбиелік және эстетикалық факторларды құрайды.Көптеген елдерде туристік бизнес жалпы ішкі өнімді қалыптастыруда қосымша жұмыс орындарын құруда және халықты жұмыспен қамтамасыз ету, сыртқы сауда балансынбелсендіруде маңызды. Әлеуметтік-экономикалық дамудың катализаторы ретінде туризм саласы экономиканың маңызды көлік және байланыс, құрылыс,ауылшаруашылығы, халық тұтынатын тауарлар өндірісі және басқада салаларға ықпалы зор. Оның әсері оң не теріс болуы мүмкін (Кесте 1).
Туристік кәсіпкерлік қызметке оң және теріс әсер ету аспектілері
Оң аспектілері
Теріс аспектілері
- жұмыс орындарын құру;
- халықтың өмір сүру деңгейін арттырады, яғни табыстың артуы;
- урбандалу үдерісін тездетеді және инфрақұрылым дамиды;
- әлеуметтік және мәдени үдерісті тездету;
- мәдени құндылықтар, мәдени
ескерткіштерді қорғау және қайта қалпына келтіру жұмыстарын жандандыру;
- жергілікті өнім өндірушілердің
тауарлары мен ауылшаруашылығы өнімдеріне сұраныстың артуы;
- табиғи кешендердің көбеюі;
- өңірдің тартымдылығының артуы.
- халықтың әртүрлі топтарының қызығушылығын коммерциялау және полияризациялау;
- білікті емес еңбек үлесінің көбеюі;
қоғамдық тәртіп нормасынан тысқары (ішімдік ішу, бұзақылық) ауытқулар;
- мәдениеттің коммерциализациялануы;
нақты туристік бағыттың табиғилығының жоғалуы;
- жергілікті халық пен туристердің арасындағы келіспеушілік, қақтығыстардың болуы.
Ескертпе - Автор құрастырған.
Туристік бизнестің тартымдылығы келесі себептерге байланысты: бастапқы инвестициялар; туристік қызметтерге деген сұраныс; туризмнің пайдалылығының жоғары деңгейі; шығыстардың қайтарымдылығының қысқа мерзімі. Туристік қызметтердің қолжетімділігі, олардың сапалылығы және алуан түрлілігі саяхаттаушылардың демалыс нысанын таңдауда маңызды фактор болып саналады. Елімізде жақсы демалыспен және демалыс қауіпсіздігімен қамтамасыз ете алатын қызметтерді көрсететін туристік компаниялар желісі дамыған. Туристік қызметтің құқықтық, экономикалық, әлеуметтік және ұйымдастыру негіздері Қазақстан Республикасында туристік қызмет туралы Заңында анықталған [8]. Осы заңға сәйкес туристік қызмет туристік агенттер қызметі және туристік операторлар қызметі болып бөлінеді. Туристік өнімдерді қалыптастыруға, дамытуға және ол өнімдерді туристік агенттер мен туристерге сатуға рұқсаты бар заңды тұлғалардың қызметін туристік операторлар қызметі деп атайды. Туристік операторлар қалыптастырған туристік өнімдерді дамыту мен сатуға рұқсаты бар жеке немесе заңды тұлғалардың қызметі - туристік агенттер қызметі.Кәсіпорын өзінің шаруашылық іс-әрекетін басты жағдай- жоспарлау. Кәсіпорын өзінің жеке пайдасын арттыру мақсатында, және кәсіпорынның өндірістік мүмкіндігіне қарай сұраныс бар тауарлар шығару мен қызметтер атқару үшін, өзінің әлеуметтік даму негізінде жұмыстарын алдын ала жоспарлау керек.
Жоспарлаудың негізінде жұмыстарын, материялдар сататын кәсіпорындармен, өндіріске керекті өнімдермен жабдықтау туралы шарттар болуы керек. Кәсіпорын өзінің өндірген тауарларына, көрсеткен қызметтеріне бағаны тағайындайды.Кәсіпорынның финанс ресурстар, пайдадан амартизациаға шығарылған сомадан, бағалы қағаздарды сатқаннан түскен ақшадан, еңбек ұжымының мүшелерінің жарнамаларынан, пайдадан түскен, несиеден т.б заңға қарсы емес түсімдерден тұрады.Ақша қаражаттары сақтау және есеп айырысу, кассалық операцияларды жүргізу үшін банкте есеп - айырысу және басқа түрі щ есеп - айырысу және басқа түрі шоттар ала алады. Жалпы негізде, шағын кәсіпорын шет елдік серіктестермен шарт жасап және шетел валюталық шотта ала алады. Белгіленген ережеге сәйкес шағын кәсіпорын өзбетімен дербес нарыққа шығып валюта табуына, оны сатып алуына оның ішінде аукциондарға да қатынасуға болады.
1.2 ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ІСІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
Экономикалық өсу және құлдырау кезінде, жаңа жұмыс орындарын ашу мен қысқарту кезінде шағын кәсіпкерлік жұмыссыздық проблемасын бәсендетеді.
АҚШ - тын бизнес дамуы мысал көрсеткендей, бизнес сыртқы ортамен өзгеруіне тез бейімделеді. АҚШ сауда министірлігінің иновациялық сипаты елдің экономикалық өсуіне 20 -25% -ге дейін үлес қосады. АҚШ - та бизнес тұрақты түрде мемлекеттік қолдануға ие.Әр түрлі мемлекеттік реттеулер мен қолдау шаралары құқықтық бұзуға негізделеді. Солардың бірі,шағын бизнес проблемалары мен екі комитет айналысады. Федерациялқ деңгейде шағын бизнес әкімшілігі қызмет атқарады. Әкімшіліктің басты функциясы -шағын бизнесті жан - жақты қолдау.
АҚШ - та бизнес қоғамда кәсіпкерлік бәсекелестік атмосферасын дамытуға үлкен үлес қосады.
Мемлекет тарапынан болатын шектеулер кәсіпкерліке кедіргі келтіреді. Сондықтанда АҚШ когресі бизнеске тікелей бақылау жасайды. Конгрес шағын бизнесті қолдау және дамыту мақсатында бірнеше программа жасады.
бюджеттен тікелей дотациялау;
мемлекеттік тапсырыстарды біз үшін шағын кәсіпорынға орналастыру;
- бизнеске несие беру кезінде мемлекеттік кепілді қолдау .
бизнеске салықтық жеңілдіктер беру.
Негізгі бағдарлама бұл инкубаторлық бағдарлама. Инкубаторлы ол - университеттер, компаниялар, федералдық орындар, штаттық басқарламалар жанында құрылатын ұйымдар . Бұл ұйымдардың негізгі мақсата - жаңа кәсіпкерлерге жан-жақты көмек көрсету болып табылады. Себебі көптеген кәсіпкерлер өз ісің бастағысы келгенімен, мүмкіндігі жоқ, осындай кәсіпкерлерге инкубациялар көмекке келеді. Қойылған мақсатқа, қаржылндыру, көзіне байланысты инкубациялық: фирмалық, университеттік, жекеше болуы мүмкін.
Инкубаторларды қаржыландырудағы мақсаты:
Инкубатор клиентінің табысына ортақтасу;
Жеке тұлғалардан арендалық төлемдер алу;
Жаңа жұмыс орындарын ашу .
Сауда палаталары да инкубаторларды қаржыландыруға қатысады. АҚШ - та шағын кәсіпорындар эканомикада жетекші рөл атқарады. Сондықтанда федералдық, штаттық басқару орындары шағын және орта бизнесті дамуына барылық жағдай жасап жатын. АҚШ экономикасыда олар барлық техникалық прогресс саласында жататын барлық жаналықтарды жасауды, игерудің және өндіріске енгізудің тең жартысына жуығы қамтамасыз етеді.
Жапония, үлкен тәжірибеге ие болып отыр.Жапонияда шағын бизнеске ерекше назар аударады. Себебі шағын бизнесті дамыту арқасы жапония соғыстан қираған елден жоғары техналогиялық дамыған елге айналады. Жапонияның халық шаруашылығындағы шағын және орта бизнес субьектілерің саны, тауар айналымы басқа секторлар мен салыстырғанда саны алдынғы қатарда тұр.
Дәсүр бойынша әрбір ірі корпарация өз жанында бірнеше шағын кәсіпорын құрады. Бұл кәсіпорындар бос кәсіпорындарға тәуелсіз болады және өздерінің ұйымдық құрылымың жасайды, жаңа өнімдерді шығара бастайды. Жапонияда шағын кәсіпорындар үлесіне: Өндірістің өнімің 50% -зы, көтерме сауда 60% -зы.Еркін нарықты бәсеке шағын кәсіпорындарға сыртқы ортаға бейімделуіне көмектеседі. Мұндай жағдайда мемлекеттік орган шағын кәсіпорынға құрал жабдықтарды жаңартуға техналогияны жақсартуға, өнімге деген сұранысты дамытуы көмек береді. Жапонияның шағынбизнесті мақсатты түрде бюджеттен қаржыландыруды,әрбір министірлерін ,әр ведомство өз шығындар бюжетіне шағын бизнеске жұмсайтын қаржыны кіргізеді. Шағын және орта кәсіпорындарға женілдетілген салық мөлшерлемесі қолданылады.
Жапония шағын және орта кәсіпорындар ЖҰӨ 73% -ына ие болып отыр.
Экономиканы құрылымдық қайта құру үшін шағын бизнесті дамыту маңызды мәселе. Ресей Федерацяынан экономиканың бұл секторын дамыту мақсатында бірқатар экономикалық шаралар жасалып , жүзеге асырылды .
1995 жылы Ресей Федерацясында Бизнесті мемлекеттік қолдау туралы заң қабылданды . Бұл заң бойынша жаңадан құрылған кәсіпорындар 2 жылға дейін табыс салығын төлеуден басталады .
Шағын бизнесті қолдаудың Федералдық Қоры арқылы әр түрлі жобалар қаржыландырады.Бұл қорға федералдың меншіліктегі кәсіпорындарды жекелендіруден түсетін қаржының 5 % келіп түседі . Федералдық Қор арқылы шағын кәсіпкерлікті қаржыландыру жүйесі екі қағидаға негізделген:
Федералдық Қордан жұмсалатын әрбір рубльге аймақтардан да бір рубль жұмсалуы керек . Қаржыландыру өкілетті банктер арқылы жүзеге асады
Қаржыландыру өкілетті банктер арқылы жүзеге асады.
1.3 КӘСІПКЕРЛІК ІСТІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДІҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ ЖӘНЕ СЕБЕПТЕРІ
Қазақстан Республикасы толық нарықтық қатынасқа, микроэкономикалық реттеуге өтуде тек қана бірінші қадам басты. Нарықтық экономиканы реттеуге мемлекет кірісуі керек пе ?- деген сауал бірнеше ғасырлар бойы қойылып келеді. Новелл сыйлығының лауреаты В.Леонтьевтің айтуы бойынша экономиканың қызмет істеуін желқайыққа ұқсатады. "Іс жақсы жүру үшін жел керек - ол мүдде. Рөл - мемлекеттік реттеу". Шведцияның тиімді экономика моделінің авторы Клас Эклундтың пікірі бойынша "Реттелмейтін экономика болмайды және өндірістің тиімділігін арттыру мақсатында экономиканы мемлекеттік реттеу объективтік қажеттілік"- дейді. Қазіргі экономикалық теорияның классикалық, неоклассикалық мектептерінің уәкілдері нарықты реттеуге араласу керек емес, нарық өзі автоматты реттеледі деген пікірде.
Шағын бизнес субъектілерінің қызметін мемлекеттік реттеу қажеттілігі шағын бизнес субъектілерінің реттеу объектілерінің қызмет етуі мен құрлымдық ұйымдасуын түсіну арқылы туындайды.
Ал салық массасы бюджетке түседі, қортындысында мемлекет бойынша өндірілген жалпы ұлттық өнім фискалдық саясат арқылы, оның 40-45( қайта бөлініп елдің әлеуметтік- экономикалық жағдайын жақсартады.
Жоғарыдағы көрсетілген ойлардан шығатын қортынды: мемлекет экономиканы реттеуге батыл араласуы керек.
Бұл қағиданың дұрыстығы бүкіл жетілген (өркендеген) Батыс елдерінің Жапония, Оңтүстік Кореяның жетістіктері үлгі бола алады. Бұл елдердің тәжірибесінен алынатын сабақ:
* Экономикалық ресурстарды (жұмыс күші, капитал, жер, кәсіпкерлік қажеттілік) түгел және тиімді пайдалану арқылы елдің өндірістік өндіргіштік күштерін дамытып өндірістік потенциалын арттыру, яғни елдің байлығын арттыру.
* Нарықтық экономика барлық әлеуметтік-экономикалық процестерді бүкіл қоғам үшін және оның әрбір азаматы үшін реттей алмайды.
* Нарықтық экономика елдің табысын әділ бөлмейді, еңбектеу құқына кепілдік бермейді, қоршаған ортаны сақтауға көңіл бөлмейді және тұрғындардың қорғансыз бұқара топтарын қолдай алмайды
* Жеке бизнес жоғары дәрежелі пайда бермейтін халық шаруашылық салаларына капиталын салмайды, ол мемлекет үшін, қоғам үшін өте қажет болса да.
* Нарықтық экономика көптеген әлеуметтік-экономикалық мәні бар актуалды проблемаларды шешпейді.
Ол мәселелер тек қана мемлекеттік іс болады.
Қорытып айтқанда, кез-келген елдің экономикасы бірқалыпты даму үшін мемлекет қолынан келетін жағдайлардың бәрін жасауы керек. Қазіргі созылып кеткен экономикалық дағдарыс өндірістің өрескел төмендегенін инфляция, қоғамдағы әлеуметтік наразылық т.б. қолайсыз жағдайлар мемлекеттің экономиканы реттеуді жете білмеушілігінен, өзіне жүктелген функцияларды атқара алмайтындығын көрсетеді.
Мемлекетке мынандай негізгі функциялар жүктеледі:
1. Құқықты негізді жасақтау. Мемлекет меншік құқын анықтайтын, кәсіпкерлік істі реттейтін, өнімнің сапасын қамтамасыз ететін т.б. заңдар жасақтап қабылдайды. Мемлекет құқытық негіздер көмегімен кәсіпкерлік іс субъектілерінің қарым-қатынасын реттейді.
2. Елдегі қажетті құқықтық тәртіпті және мемлекеттік қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін мемлекет әрбір азаматтың, барлық қоғамның нарықтық экономикасы субъектілерінің құқығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуі керек. Егер мемлекет бұл функцияны орындай алмаса, ол жағдайда елде қылмыстық істер, мафия, коррупция, парақорлық т.б. жағымсыз құбылыстар кәсіпкерлік іске, жалпы елдің экономикасына әсер етеді.
3. Экономика тұрақтандыру, яғни экономиканы тұрақты дамыту, ол үшін микроэкономикалық оптималды көрсеткіштерге жету: жалпы ұлттық өнім, ішкі ұлттық өнім, таза ұлттық өнім, ұлттық табыс, инфляция деңгейі және жұмыссыздық, бюджеттің жетіспеушілігі т.б.
Ол үшін мемлекет қолда бар барлық рычагар мен әдістемелерді фискалдық, қаржы-несие, ғылыми-техникалық және инвестициялық саясат арқылы іске асыруы керек.
4. Әлеуметтік қорғауды және әлеуметтік кепілдікті қамтамасыз ету.
Мемлекет әлеуметтік саясатты белсенді түрде жүргізуге міндетті. Оның мәні мынада: барлық жұмыс істейтіндерге минималды еңбек ақымен, кәрілік және мүгедектік пенсиялармен, жұмыссыздарға жәрдемақымен қамтамасыз етуге кепілдік; тұмыс жағдайы өте нашар жандарға көмек көрсету; инфляциямен байланысты белгіленген табыс алатындардың табысын индексациялау т.б.
5. Бәсекелестікті қорғау. Нарықтық экономика жағдайында бәсекелестік - негізгі реттеу инструменті. Бәсекелестік - барлық экономика сферасында прогрестің негізі, ол тауар өндірушілерді ғылыми жетістіктерін өндіріске енгізіп, өнім сапасын арттыруға, өнімнің өзіндік құнын төмендетуге ынталандарады. Сондықтан мемлекет бәсекелесті қорғауы тиіс. Бәсекелес жағдайда тұтынушы - қожа, нарық - агент, ал кәсіпорын - оның құлы. Ал монополия жағдайында тұтынушы қожалықтан құлдыққа ауысады.
ІІ БӨЛІМ. ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ҚАЛЫПТАСУЫ
2.1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ РӨЛІ
1994-1995 жылдары Шағын Кәсіпкерлікті мемілекеттік қолдаудың мемлекеттік программасы жүзеге асырылады. Бұл бағдарлама іске асырылғаннан кейін , Ресей Федерасиясында шағын кәсіпкерлікті қолдаудың біркелкі жүйесі жұмыс істей бастады . Бұл жүиеге: Ресей Федерациясының шағын кәсіпкерлікті қолдау мен дамытудың мемлекеттік комитеті, аймақтын қорлар мен орталықтар кіреді.
Шағын бизнесті қолдаудың аймақтың қорлары мен орталықтары барлық аймақтарға құрылған. Шағын кәсіпкерлік Федералдық және жергілікті бюжеттерден қаржылық көмек алады, жергіліті салықтар бойынша әр түрлі жеңілдіктерге ие. 2007 жылдың басына есептелгенде Ресей Федерациясында 900 000 - нан аса шағын кәсіпорындар жұмыс істеп тұрды.Бұл кәсіпорындардың орташа жұмысшылар саны - 7 адамнан тұрады.
Ұлыбританияда шағын бизнес субьектілеріне: жылдың тауар айналымы 2 милион фунт стерлинг аспайтың , активтер ... жалғасы
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
І БӨЛІМ. ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ЖОСПАРДЫҢ МӘН - МАЗМҰНЫ МЕН ЕРЕКШІЛІКТЕРІ.
1.1ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНІСТІҢ МАҢЫЗЫ МЕН МІНДЕТТІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 5
1.2ТУРЗИМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ІСІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.3 КАСІПКЕРЛІК ІСІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДІҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ ЖӘНЕ СЕБЕПТЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..11
ІІ БӨЛІМ. ТУРИЗМДЕГІ БИЗНЕС ЖОСПАРДЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ҚАЛЫПТАСУЫ
2.1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ РӨЛІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14
2.2 ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС МӘСЕЛЕЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ШЕШУ ЖОЛДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .17
2.3 ТҰРАҚТЫ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕДЕ КӘСІПКЕРЛІК ДИНАМИКАЛЫҚ ТҮРДЕ ДАМУЫ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
2.4 ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТУРИЗМДІК БИЗНЕС, КӘСІПКЕРЛІКТІ ДАМЫТУДЫҢ ШЕТЕЛДІК ТӘЖІРБИЕСІ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ..2 2
ҚОРТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .25
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың өзектілігі: Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, ұлттық экономиканың тұрақты даму факторы ретінде туризм саласының тиімді қызмет етуі қарастырылады. Қазіргі таңда Қазақстанда экономиканың табысты саласы ретінде, туризмге көбірек көңіл бөлінуде. Мемлекет тарапынан осы саланы дамыту үшін қажетті деген барлық іс-шаралар жүргізілуде. Соңғы уақытта туризм әлеуметтік құбылыс мәніне ие болды. Ол элиталық өнім категориясынан тұтынушылар үшін қолжетімді өнім категориясына ауысты. Оның жоғары қарқынмен дамуы, жоғары көлемді валюталық түсімдері белсенді түрде экономиканың әр түрлі секторларына жағымды әсерін тигізеді. бұл өз кезегінде туристік саланы қарқынды дамыту қажеттілігін куәландырады.
Қазіргі жағдайда капитализімге ауысу жолында қоғамдық меншікті жекелендіру арқылы ірі кәсіпорындарды таратып ұсақ және орта мөлшердегі кәсіпорындар құрылып жатыр. Ол дұрыс деп айту қиын. Дегенмен осы бағытта ірі кәсіпорындар жойылды. Ендігі мәселе осы шағын кәсіпорындардың кәсіпкерлік ісі туралы. Халық шаруашылығы барлық салаларында шағын кәсіпорындардың болуы дүниежүзінің практикада экономикалық тиімді ісі болып табылады.
Курстық жұмыстың мақсаты: Туризм индустриясындағы бизнес жоспар экономиканы жетілдіруге септігін тигізеді:
* Бәсеклестік орта өркендейді
* Қосымша жұмыс орны пайда болады
* Тұтыну секторы ұлғаяды
Кәсіпорындардың дамуы нарықта тауар және қызметтермен толтырады, экспорттың потенциалын артырады және мүмкіндік жасайды. Кәсіпорын дүниежүзінде маңызды орын алады. Ол тек қана тұтыну сферасында емес, сол сияқты механизімдерді шығару жағдайында немесе полуфабрикаттар өндіріп негізгі басты өндірісті қамтамасыз етуде маңызды орын алады. Кәсіпкерлік субъектілері және адамдар болуы да мүмкін.Кәсіпорын барлық халық шаруашылық салаларында жұмыс істейді. Ол қызметтер бір немесе бірнеше түрде болуы мүмкін. Бірақ ескеретін жағдай, кейбір тауарларды шығару, қызмет атқару тек мемлекеттік кәсіпорындарға жүктеледі, ал кейбір тауарларды өндіру үшін арнайы ұрықсат керек етеді.
Курстық жұмыстың ғылыми құрылымы: Берілген курстық жұмысы кіріспе бөлімнен, екі бөлімнен, қорытынды бөлімнен, әдебиеттер тізімнен тұрады. Қазіргі замандағы экономикадағы ірі монополистік шаруашылыққа тығыз байланысты. Орта және шағын деңгейдегі кәсіпорындар ара салмақтарының
өзара байланысы, көптеген факторлармен байланысты. Шынында ірі фирмаларда зор материалдық, финансистік, еңбек ресурстары және маманданған кадрлар бар. Олар жоғары дәрежеде ғылыми - техникалық жаңа әдістер қолдана алды. Ал, екінші жағынан, соңғы уақытта шағын және орта дәрежелі кәсіпкерлік істер орын алады. Ол әсіресе күрделі қаражатты және қызметкерлер кооперациясын көп талап етпейтін, жұмыс салаларында пайда болады. Шағын және орта кәсіпорындар, әсіресе ғылыми жұмысты көп талап етпейтін салаларда және тұтыну тауарларын шығару салаларында болды.
Шағын фирмалардың ірі фирмалармен салыстырғанда экономикалық тиімділігі жергілікті нарыққа жақындығы, клиентердің сұранысына икемділігі, шағын мөлшерде өндіруі. Шағын кәсіпорынға,өндірістік және дербес тұтынудың сұранысының бөлінуімен байланысты өркендейді.
І БӨЛІМ. ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ЖОСПАРДЫҢ: МӘН - МАЗМҰНЫ МЕН ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
1.1 ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕСТІҢ МАҢЫЗЫ МЕН МІНДЕТТІ
Туристік қызмет көрсету саласында кәсіпкерлік қызмет көрсетудің теориялық негіздері қарастырылған. Туризм саласында кәсіпкерлік қызметті ұйымдастыру үлкен еңбекті қажет ететін іс-шара болып табылады. Ол тәжірибеде ұйымдастырушылардан шығармашылық мүмкіндігін және ұйымдастыру барысындағы кез-келген кездескен мәселелер бойынша тәжірибелік тапсырманың стандарттык емес шешімін талап етеді. Туризм көптеген дамыған және дамушы елдер үшін валюталық түсімдерінің кайнар көзі болып табылады. Қазіргі кезде Қазақстан үшін де бұл экономика секторы маңызды мәселе болып отыр. Қазақстан Республикасында көптеген туризм түрлерін және туристік қызметтің формаларын дамыту үшін ресурстары мен мүмкіншіліктері жетерлік.Туристік қызмет көрсетудің маңызды бөлігі тұрғындардың тұтынатын қызметінен және арнайы әлеуметтік-сауықтыру сипаттағы, яғни демалу, спортпен айналысу мүмкіндігі, мәдени-көпшілік іс-шараларға қатысу және басқа гуманитарлық, саяси, тәрбиелік және эстетикалық факторларды құрайды.Көптеген елдерде туристік бизнес жалпы ішкі өнімді қалыптастыруда қосымша жұмыс орындарын құруда және халықты жұмыспен қамтамасыз ету, сыртқы сауда балансынбелсендіруде маңызды. Әлеуметтік-экономикалық дамудың катализаторы ретінде туризм саласы экономиканың маңызды көлік және байланыс, құрылыс,ауылшаруашылығы, халық тұтынатын тауарлар өндірісі және басқада салаларға ықпалы зор. Оның әсері оң не теріс болуы мүмкін (Кесте 1).
Туристік кәсіпкерлік қызметке оң және теріс әсер ету аспектілері
Оң аспектілері
Теріс аспектілері
- жұмыс орындарын құру;
- халықтың өмір сүру деңгейін арттырады, яғни табыстың артуы;
- урбандалу үдерісін тездетеді және инфрақұрылым дамиды;
- әлеуметтік және мәдени үдерісті тездету;
- мәдени құндылықтар, мәдени
ескерткіштерді қорғау және қайта қалпына келтіру жұмыстарын жандандыру;
- жергілікті өнім өндірушілердің
тауарлары мен ауылшаруашылығы өнімдеріне сұраныстың артуы;
- табиғи кешендердің көбеюі;
- өңірдің тартымдылығының артуы.
- халықтың әртүрлі топтарының қызығушылығын коммерциялау және полияризациялау;
- білікті емес еңбек үлесінің көбеюі;
қоғамдық тәртіп нормасынан тысқары (ішімдік ішу, бұзақылық) ауытқулар;
- мәдениеттің коммерциализациялануы;
нақты туристік бағыттың табиғилығының жоғалуы;
- жергілікті халық пен туристердің арасындағы келіспеушілік, қақтығыстардың болуы.
Ескертпе - Автор құрастырған.
Туристік бизнестің тартымдылығы келесі себептерге байланысты: бастапқы инвестициялар; туристік қызметтерге деген сұраныс; туризмнің пайдалылығының жоғары деңгейі; шығыстардың қайтарымдылығының қысқа мерзімі. Туристік қызметтердің қолжетімділігі, олардың сапалылығы және алуан түрлілігі саяхаттаушылардың демалыс нысанын таңдауда маңызды фактор болып саналады. Елімізде жақсы демалыспен және демалыс қауіпсіздігімен қамтамасыз ете алатын қызметтерді көрсететін туристік компаниялар желісі дамыған. Туристік қызметтің құқықтық, экономикалық, әлеуметтік және ұйымдастыру негіздері Қазақстан Республикасында туристік қызмет туралы Заңында анықталған [8]. Осы заңға сәйкес туристік қызмет туристік агенттер қызметі және туристік операторлар қызметі болып бөлінеді. Туристік өнімдерді қалыптастыруға, дамытуға және ол өнімдерді туристік агенттер мен туристерге сатуға рұқсаты бар заңды тұлғалардың қызметін туристік операторлар қызметі деп атайды. Туристік операторлар қалыптастырған туристік өнімдерді дамыту мен сатуға рұқсаты бар жеке немесе заңды тұлғалардың қызметі - туристік агенттер қызметі.Кәсіпорын өзінің шаруашылық іс-әрекетін басты жағдай- жоспарлау. Кәсіпорын өзінің жеке пайдасын арттыру мақсатында, және кәсіпорынның өндірістік мүмкіндігіне қарай сұраныс бар тауарлар шығару мен қызметтер атқару үшін, өзінің әлеуметтік даму негізінде жұмыстарын алдын ала жоспарлау керек.
Жоспарлаудың негізінде жұмыстарын, материялдар сататын кәсіпорындармен, өндіріске керекті өнімдермен жабдықтау туралы шарттар болуы керек. Кәсіпорын өзінің өндірген тауарларына, көрсеткен қызметтеріне бағаны тағайындайды.Кәсіпорынның финанс ресурстар, пайдадан амартизациаға шығарылған сомадан, бағалы қағаздарды сатқаннан түскен ақшадан, еңбек ұжымының мүшелерінің жарнамаларынан, пайдадан түскен, несиеден т.б заңға қарсы емес түсімдерден тұрады.Ақша қаражаттары сақтау және есеп айырысу, кассалық операцияларды жүргізу үшін банкте есеп - айырысу және басқа түрі щ есеп - айырысу және басқа түрі шоттар ала алады. Жалпы негізде, шағын кәсіпорын шет елдік серіктестермен шарт жасап және шетел валюталық шотта ала алады. Белгіленген ережеге сәйкес шағын кәсіпорын өзбетімен дербес нарыққа шығып валюта табуына, оны сатып алуына оның ішінде аукциондарға да қатынасуға болады.
1.2 ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНДАҒЫ БИЗНЕС ІСІНІҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ СИПАТТАМАСЫ
Экономикалық өсу және құлдырау кезінде, жаңа жұмыс орындарын ашу мен қысқарту кезінде шағын кәсіпкерлік жұмыссыздық проблемасын бәсендетеді.
АҚШ - тын бизнес дамуы мысал көрсеткендей, бизнес сыртқы ортамен өзгеруіне тез бейімделеді. АҚШ сауда министірлігінің иновациялық сипаты елдің экономикалық өсуіне 20 -25% -ге дейін үлес қосады. АҚШ - та бизнес тұрақты түрде мемлекеттік қолдануға ие.Әр түрлі мемлекеттік реттеулер мен қолдау шаралары құқықтық бұзуға негізделеді. Солардың бірі,шағын бизнес проблемалары мен екі комитет айналысады. Федерациялқ деңгейде шағын бизнес әкімшілігі қызмет атқарады. Әкімшіліктің басты функциясы -шағын бизнесті жан - жақты қолдау.
АҚШ - та бизнес қоғамда кәсіпкерлік бәсекелестік атмосферасын дамытуға үлкен үлес қосады.
Мемлекет тарапынан болатын шектеулер кәсіпкерліке кедіргі келтіреді. Сондықтанда АҚШ когресі бизнеске тікелей бақылау жасайды. Конгрес шағын бизнесті қолдау және дамыту мақсатында бірнеше программа жасады.
бюджеттен тікелей дотациялау;
мемлекеттік тапсырыстарды біз үшін шағын кәсіпорынға орналастыру;
- бизнеске несие беру кезінде мемлекеттік кепілді қолдау .
бизнеске салықтық жеңілдіктер беру.
Негізгі бағдарлама бұл инкубаторлық бағдарлама. Инкубаторлы ол - университеттер, компаниялар, федералдық орындар, штаттық басқарламалар жанында құрылатын ұйымдар . Бұл ұйымдардың негізгі мақсата - жаңа кәсіпкерлерге жан-жақты көмек көрсету болып табылады. Себебі көптеген кәсіпкерлер өз ісің бастағысы келгенімен, мүмкіндігі жоқ, осындай кәсіпкерлерге инкубациялар көмекке келеді. Қойылған мақсатқа, қаржылндыру, көзіне байланысты инкубациялық: фирмалық, университеттік, жекеше болуы мүмкін.
Инкубаторларды қаржыландырудағы мақсаты:
Инкубатор клиентінің табысына ортақтасу;
Жеке тұлғалардан арендалық төлемдер алу;
Жаңа жұмыс орындарын ашу .
Сауда палаталары да инкубаторларды қаржыландыруға қатысады. АҚШ - та шағын кәсіпорындар эканомикада жетекші рөл атқарады. Сондықтанда федералдық, штаттық басқару орындары шағын және орта бизнесті дамуына барылық жағдай жасап жатын. АҚШ экономикасыда олар барлық техникалық прогресс саласында жататын барлық жаналықтарды жасауды, игерудің және өндіріске енгізудің тең жартысына жуығы қамтамасыз етеді.
Жапония, үлкен тәжірибеге ие болып отыр.Жапонияда шағын бизнеске ерекше назар аударады. Себебі шағын бизнесті дамыту арқасы жапония соғыстан қираған елден жоғары техналогиялық дамыған елге айналады. Жапонияның халық шаруашылығындағы шағын және орта бизнес субьектілерің саны, тауар айналымы басқа секторлар мен салыстырғанда саны алдынғы қатарда тұр.
Дәсүр бойынша әрбір ірі корпарация өз жанында бірнеше шағын кәсіпорын құрады. Бұл кәсіпорындар бос кәсіпорындарға тәуелсіз болады және өздерінің ұйымдық құрылымың жасайды, жаңа өнімдерді шығара бастайды. Жапонияда шағын кәсіпорындар үлесіне: Өндірістің өнімің 50% -зы, көтерме сауда 60% -зы.Еркін нарықты бәсеке шағын кәсіпорындарға сыртқы ортаға бейімделуіне көмектеседі. Мұндай жағдайда мемлекеттік орган шағын кәсіпорынға құрал жабдықтарды жаңартуға техналогияны жақсартуға, өнімге деген сұранысты дамытуы көмек береді. Жапонияның шағынбизнесті мақсатты түрде бюджеттен қаржыландыруды,әрбір министірлерін ,әр ведомство өз шығындар бюжетіне шағын бизнеске жұмсайтын қаржыны кіргізеді. Шағын және орта кәсіпорындарға женілдетілген салық мөлшерлемесі қолданылады.
Жапония шағын және орта кәсіпорындар ЖҰӨ 73% -ына ие болып отыр.
Экономиканы құрылымдық қайта құру үшін шағын бизнесті дамыту маңызды мәселе. Ресей Федерацяынан экономиканың бұл секторын дамыту мақсатында бірқатар экономикалық шаралар жасалып , жүзеге асырылды .
1995 жылы Ресей Федерацясында Бизнесті мемлекеттік қолдау туралы заң қабылданды . Бұл заң бойынша жаңадан құрылған кәсіпорындар 2 жылға дейін табыс салығын төлеуден басталады .
Шағын бизнесті қолдаудың Федералдық Қоры арқылы әр түрлі жобалар қаржыландырады.Бұл қорға федералдың меншіліктегі кәсіпорындарды жекелендіруден түсетін қаржының 5 % келіп түседі . Федералдық Қор арқылы шағын кәсіпкерлікті қаржыландыру жүйесі екі қағидаға негізделген:
Федералдық Қордан жұмсалатын әрбір рубльге аймақтардан да бір рубль жұмсалуы керек . Қаржыландыру өкілетті банктер арқылы жүзеге асады
Қаржыландыру өкілетті банктер арқылы жүзеге асады.
1.3 КӘСІПКЕРЛІК ІСТІ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУДІҢ ҚАЖЕТТІЛІГІ ЖӘНЕ СЕБЕПТЕРІ
Қазақстан Республикасы толық нарықтық қатынасқа, микроэкономикалық реттеуге өтуде тек қана бірінші қадам басты. Нарықтық экономиканы реттеуге мемлекет кірісуі керек пе ?- деген сауал бірнеше ғасырлар бойы қойылып келеді. Новелл сыйлығының лауреаты В.Леонтьевтің айтуы бойынша экономиканың қызмет істеуін желқайыққа ұқсатады. "Іс жақсы жүру үшін жел керек - ол мүдде. Рөл - мемлекеттік реттеу". Шведцияның тиімді экономика моделінің авторы Клас Эклундтың пікірі бойынша "Реттелмейтін экономика болмайды және өндірістің тиімділігін арттыру мақсатында экономиканы мемлекеттік реттеу объективтік қажеттілік"- дейді. Қазіргі экономикалық теорияның классикалық, неоклассикалық мектептерінің уәкілдері нарықты реттеуге араласу керек емес, нарық өзі автоматты реттеледі деген пікірде.
Шағын бизнес субъектілерінің қызметін мемлекеттік реттеу қажеттілігі шағын бизнес субъектілерінің реттеу объектілерінің қызмет етуі мен құрлымдық ұйымдасуын түсіну арқылы туындайды.
Ал салық массасы бюджетке түседі, қортындысында мемлекет бойынша өндірілген жалпы ұлттық өнім фискалдық саясат арқылы, оның 40-45( қайта бөлініп елдің әлеуметтік- экономикалық жағдайын жақсартады.
Жоғарыдағы көрсетілген ойлардан шығатын қортынды: мемлекет экономиканы реттеуге батыл араласуы керек.
Бұл қағиданың дұрыстығы бүкіл жетілген (өркендеген) Батыс елдерінің Жапония, Оңтүстік Кореяның жетістіктері үлгі бола алады. Бұл елдердің тәжірибесінен алынатын сабақ:
* Экономикалық ресурстарды (жұмыс күші, капитал, жер, кәсіпкерлік қажеттілік) түгел және тиімді пайдалану арқылы елдің өндірістік өндіргіштік күштерін дамытып өндірістік потенциалын арттыру, яғни елдің байлығын арттыру.
* Нарықтық экономика барлық әлеуметтік-экономикалық процестерді бүкіл қоғам үшін және оның әрбір азаматы үшін реттей алмайды.
* Нарықтық экономика елдің табысын әділ бөлмейді, еңбектеу құқына кепілдік бермейді, қоршаған ортаны сақтауға көңіл бөлмейді және тұрғындардың қорғансыз бұқара топтарын қолдай алмайды
* Жеке бизнес жоғары дәрежелі пайда бермейтін халық шаруашылық салаларына капиталын салмайды, ол мемлекет үшін, қоғам үшін өте қажет болса да.
* Нарықтық экономика көптеген әлеуметтік-экономикалық мәні бар актуалды проблемаларды шешпейді.
Ол мәселелер тек қана мемлекеттік іс болады.
Қорытып айтқанда, кез-келген елдің экономикасы бірқалыпты даму үшін мемлекет қолынан келетін жағдайлардың бәрін жасауы керек. Қазіргі созылып кеткен экономикалық дағдарыс өндірістің өрескел төмендегенін инфляция, қоғамдағы әлеуметтік наразылық т.б. қолайсыз жағдайлар мемлекеттің экономиканы реттеуді жете білмеушілігінен, өзіне жүктелген функцияларды атқара алмайтындығын көрсетеді.
Мемлекетке мынандай негізгі функциялар жүктеледі:
1. Құқықты негізді жасақтау. Мемлекет меншік құқын анықтайтын, кәсіпкерлік істі реттейтін, өнімнің сапасын қамтамасыз ететін т.б. заңдар жасақтап қабылдайды. Мемлекет құқытық негіздер көмегімен кәсіпкерлік іс субъектілерінің қарым-қатынасын реттейді.
2. Елдегі қажетті құқықтық тәртіпті және мемлекеттік қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін мемлекет әрбір азаматтың, барлық қоғамның нарықтық экономикасы субъектілерінің құқығы мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуі керек. Егер мемлекет бұл функцияны орындай алмаса, ол жағдайда елде қылмыстық істер, мафия, коррупция, парақорлық т.б. жағымсыз құбылыстар кәсіпкерлік іске, жалпы елдің экономикасына әсер етеді.
3. Экономика тұрақтандыру, яғни экономиканы тұрақты дамыту, ол үшін микроэкономикалық оптималды көрсеткіштерге жету: жалпы ұлттық өнім, ішкі ұлттық өнім, таза ұлттық өнім, ұлттық табыс, инфляция деңгейі және жұмыссыздық, бюджеттің жетіспеушілігі т.б.
Ол үшін мемлекет қолда бар барлық рычагар мен әдістемелерді фискалдық, қаржы-несие, ғылыми-техникалық және инвестициялық саясат арқылы іске асыруы керек.
4. Әлеуметтік қорғауды және әлеуметтік кепілдікті қамтамасыз ету.
Мемлекет әлеуметтік саясатты белсенді түрде жүргізуге міндетті. Оның мәні мынада: барлық жұмыс істейтіндерге минималды еңбек ақымен, кәрілік және мүгедектік пенсиялармен, жұмыссыздарға жәрдемақымен қамтамасыз етуге кепілдік; тұмыс жағдайы өте нашар жандарға көмек көрсету; инфляциямен байланысты белгіленген табыс алатындардың табысын индексациялау т.б.
5. Бәсекелестікті қорғау. Нарықтық экономика жағдайында бәсекелестік - негізгі реттеу инструменті. Бәсекелестік - барлық экономика сферасында прогрестің негізі, ол тауар өндірушілерді ғылыми жетістіктерін өндіріске енгізіп, өнім сапасын арттыруға, өнімнің өзіндік құнын төмендетуге ынталандарады. Сондықтан мемлекет бәсекелесті қорғауы тиіс. Бәсекелес жағдайда тұтынушы - қожа, нарық - агент, ал кәсіпорын - оның құлы. Ал монополия жағдайында тұтынушы қожалықтан құлдыққа ауысады.
ІІ БӨЛІМ. ТУРИЗМ ИНДУСТРИЯСЫНЫҢ ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ҚАЛЫПТАСУЫ
2.1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КӘСІПКЕРЛІКТІҢ РӨЛІ
1994-1995 жылдары Шағын Кәсіпкерлікті мемілекеттік қолдаудың мемлекеттік программасы жүзеге асырылады. Бұл бағдарлама іске асырылғаннан кейін , Ресей Федерасиясында шағын кәсіпкерлікті қолдаудың біркелкі жүйесі жұмыс істей бастады . Бұл жүиеге: Ресей Федерациясының шағын кәсіпкерлікті қолдау мен дамытудың мемлекеттік комитеті, аймақтын қорлар мен орталықтар кіреді.
Шағын бизнесті қолдаудың аймақтың қорлары мен орталықтары барлық аймақтарға құрылған. Шағын кәсіпкерлік Федералдық және жергілікті бюжеттерден қаржылық көмек алады, жергіліті салықтар бойынша әр түрлі жеңілдіктерге ие. 2007 жылдың басына есептелгенде Ресей Федерациясында 900 000 - нан аса шағын кәсіпорындар жұмыс істеп тұрды.Бұл кәсіпорындардың орташа жұмысшылар саны - 7 адамнан тұрады.
Ұлыбританияда шағын бизнес субьектілеріне: жылдың тауар айналымы 2 милион фунт стерлинг аспайтың , активтер ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz