Қазақстан Республикасында зиярат ету діни туризмнің дамуы

ҚУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
I БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ДІНИ ТУРИЗМ ТУРАЛЫ АҚПАРАТ ... ... ... ... ... ... .6
1.1. ИСЛАМ ДІНІ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
1.2. ЗИЯРАТ ЕТУ ЖӘНЕ ОНЫҢ МАҢЫЗЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..7
1.3. ҚАЗАҚСТАН АУМАҒЫНДАҒЫ ИСЛАМ ДІНІНІҢ ТАРАЛУЫ ... ... ... ..8
IIБӨЛІМ. ҚАЗАҚСТАН АУМАҒЫНДАҒЫ ЗИЯРАТ ЕТУ ОРЫНДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
2.1. ТАРИХИ КИЕЛІ ОРЫНДАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .10
2.2. ҚОЖА АХМЕТ ЯССАУИ КЕСЕНЕСІ ЖӘНЕ АРЫСТАНБАБ МАЗАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
2.3. МАҢҒЫСТАУ ӨҢІРІНДЕГІ, ПІР БЕКЕТ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
2.4.КИЕЛІ КЕСЕНЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24

КІРІСПЕ
Туризм - Қазақстан үшін жаңа табыс көзі, ол халқымыздың салт-дәстүрін, мемлекетіміздің бүгінгі өсіп - өркендеу белестерін, өркениетті елдер жұртшылығына кеңінен таныстырудың тиімді жолы. Ал еліміздің осы мүмкіндікті барынша ұтымды пайдалануға қатысты әлеуеті зор. Бүгінгі күндегі туризм – бұл әлемдік экономиканың құлдырауды білмейтін саласы. Туризм әлемдiк экономикада басты рөлдiң бiрiн атқарады. Дүниежүзiлiк Туристiк Ұйымның (ДТҰ) деректерi бойынша ол әлемдегi жалпы ұлттық өнiмнiң оннан бiр бөлiгiн, халықаралық инвестицияның 11 пайыздан астамын, әлемдiк өндiрiстiң әрбiр 9 - шы жұмыс орнын қамтамасыз етедi.
Туризм жалпы халықаралық көлемде танылған аса маңызды мәдени-ағарту, спорттық, демалыс шаралары ретінде кеңінен мәлім екендігі белгілі. Адамзат тарихында саяхаттау сауданы дамыту, жаңа жерлерді жаулап алу, игеру, ресурстарды іздеу мақсатымен пайда болды. Қазақстан Республикасының "Туризм туралы " Заңына сәйкес, туризмдік қызметті атқаруға, туристік сапарлар мен саяхаттар ұйымдастыру, әр түрлі туристік қызмет көрсету, туристік тауарлар шығару және өткізу жатады.Туристік инфрақұрылымды дамыту үшін инвестиция жұмылдыру мүмкіндігі маңызды болып саналады. Туризмнiң қазiргi индустриясы табысы жоғары және серпiндi дамып келе жатқан қызмет көрсетулердің халықаралық сауда сегменттерінің бiрi болып табылады. Әрине туризмнің бірнеше бағыттары бар.Туризм саяхат мақсатына қарай: экологиялық, ойын-сауық, танымдық, спорттық, балалар туризмі; әлеуметтік мақсатына қарай: іскерлік (конгресс, жәрмеңке), этникалық, діни туризм болып бөлінеді.
Қазақстанның мәдени – тарихи және демалыс зоналарын жетілдіру мен сақтауға, саланың ғылыми - әдістемелік қамтамасыз етілуіне, кадрларды дайындауға және қайта дайындауға үлкен мән бөлінетін болады.

Туризімнен табыс, мұнай, өнімдері және автомобиль экспортының табысынан кейінгі тұрақты үшінші орында алады. Әлемдік туристік нарықтың дәстүрлі аудандары өзінің реакциялық сиымдылығының шегіне іс жүзінде жеткендіктен, туризмнің өсуі туристер баратын жаңа аумақтар есебінен басым дамитын болады. Осыған байланысты, Қазақстан әлемдік туристік нарықта өзінің лайықты орнын табуға бірегей мүмкіндігі бар.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазіргі Қазақстан Республикасындағы діни туризмінің жағдайы, мемлекет жағынан бұл туралы көзқарасы, мыңдаған жылдар бойы келе жатқан ата-дәстүр салты, туралы жалпы мағлұмат. Ислам дінінің Қазақстан даласындағы таралу жолдары, халықтың зиярат етуге көп баратын жерлерін сипаттау.
Курстық жұмыстың мақсаты:Жалпы діни туризм туралы түсінік. Қазақстандағы діни туризмінің алатын орны және оның аумағындағы зиярат етуге баратын жерлер және олар туралы жалпы мағлұмат беру.
Курстық жұмыстың міндеттері:Туризм дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында бес жылдың ішінде халықты жұмыспен қамту үшін, сыртқы және ішкі туризм көлемінің артуы есебінен кірістің тұрақты өсімі үшін, сонымен қатар Қазақстанды 2011 жылы Ортаазиялық аймақтың туризм орталығына айналдыру үшін бәсекеге қабілетті турістік индустрия құру қарастырылған.
1. Халықы жұмыспен қамтуын көбейтуге көмектеседі. Туризм тура немесе жанама түрде экономиканың 32 саласының дамуына ықпал жасайды.
2. Елдің инфрақұрылымын дамытуға жәрдемдеседі.
3. Шетел валютасының құрылуын қамтамасыз етеді және төлем теңгерімі мен жиынтық экспорт сияқты экономикалық көрсеткіштерге оң ықпал жасайды.
Курстық жұмыстың ғылыми құрылымы мен көлемі:бұл курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
І.
1.Жалпы тарихи мәдени орындары мен зиярат ету орындары 9.11.2012ж
2.Қазақстан Республикасының Заңына 2002 жылғы 22, мінәжат ету туризмі және экскурсияға бағытталған діни туризм.
3.Туризмнің пайда болуы мен даму теориясының негіздері 13.01.1993ж.
4.Қазақстан Республикасының Статистика Агенттігінің мәліметтері 11.11.2013ж.
5. Мемлекеттік программа туризмнің даму жолдары. Казахстан, Алматы, 1994 г.
ІІ.
1.МихаиловА.Б.,М.А.Александров–Религия и его источники Санкт-Петербург Изд. дом Бизнес-пресса, 1998г.
2.Ислам Учебник/ под ред. Сейталиев А.С. - Алматы: Религия,1999г.
3.Мороз Л.Ф., Семенов Б.Д. Развития Туризма – Россия 1997г.
4.Қазақстан Республикасының 11.02.1994жылғы №1ережесі.
5.Нариманов А.А. Теория и практика туризма Казахстана- Алматы 1999.
6.Александрова А.М., Жолмуханбетова М. М., Акдами Ә. А. Туристік мекемелердің эволюциялық реттелу бағыттары. Орал- 2008.
III.
1.www.visit.kz
2.Mangistau.kz
3.www.bnews.kz
4.kasiettі_oryndar.kz

Пән: Туризм
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

ҚУРСТЫҚ ЖҰМЫСТЫҢ МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
I БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ДІНИ ТУРИЗМ ТУРАЛЫ АҚПАРАТ ... ... ... ... ... ... .6
1.1. ИСЛАМ ДІНІ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2. ЗИЯРАТ ЕТУ ЖӘНЕ ОНЫҢ МАҢЫЗЫ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .7
1.3. ҚАЗАҚСТАН АУМАҒЫНДАҒЫ ИСЛАМ ДІНІНІҢ ТАРАЛУЫ ... ... ... ..8
IIБӨЛІМ. ҚАЗАҚСТАН АУМАҒЫНДАҒЫ ЗИЯРАТ ЕТУ ОРЫНДАРЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 10
2.1. ТАРИХИ КИЕЛІ ОРЫНДАР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
2.2. ҚОЖА АХМЕТ ЯССАУИ КЕСЕНЕСІ ЖӘНЕ АРЫСТАНБАБ МАЗАРЫ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
2.3. МАҢҒЫСТАУ ӨҢІРІНДЕГІ, ПІР БЕКЕТ ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... .14
2.4.КИЕЛІ КЕСЕНЕЛЕРІ ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..19
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 23
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24

КІРІСПЕ
Туризм - Қазақстан үшін жаңа табыс көзі, ол халқымыздың салт-дәстүрін, мемлекетіміздің бүгінгі өсіп - өркендеу белестерін, өркениетті елдер жұртшылығына кеңінен таныстырудың тиімді жолы. Ал еліміздің осы мүмкіндікті барынша ұтымды пайдалануға қатысты әлеуеті зор. Бүгінгі күндегі туризм - бұл әлемдік экономиканың құлдырауды білмейтін саласы. Туризм әлемдiк экономикада басты рөлдiң бiрiн атқарады. Дүниежүзiлiк Туристiк Ұйымның (ДТҰ) деректерi бойынша ол әлемдегi жалпы ұлттық өнiмнiң оннан бiр бөлiгiн, халықаралық инвестицияның 11 пайыздан астамын, әлемдiк өндiрiстiң әрбiр 9 - шы жұмыс орнын қамтамасыз етедi.
Туризм жалпы халықаралық көлемде танылған аса маңызды мәдени-ағарту, спорттық, демалыс шаралары ретінде кеңінен мәлім екендігі белгілі. Адамзат тарихында саяхаттау сауданы дамыту, жаңа жерлерді жаулап алу, игеру, ресурстарды іздеу мақсатымен пайда болды. Қазақстан Республикасының "Туризм туралы " Заңына сәйкес, туризмдік қызметті атқаруға, туристік сапарлар мен саяхаттар ұйымдастыру, әр түрлі туристік қызмет көрсету, туристік тауарлар шығару және өткізу жатады.Туристік инфрақұрылымды дамыту үшін инвестиция жұмылдыру мүмкіндігі маңызды болып саналады. Туризмнiң қазiргi индустриясы табысы жоғары және серпiндi дамып келе жатқан қызмет көрсетулердің халықаралық сауда сегменттерінің бiрi болып табылады. Әрине туризмнің бірнеше бағыттары бар.Туризм саяхат мақсатына қарай: экологиялық, ойын-сауық, танымдық, спорттық, балалар туризмі; әлеуметтік мақсатына қарай: іскерлік (конгресс, жәрмеңке), этникалық, діни туризм болып бөлінеді.
Қазақстанның мәдени - тарихи және демалыс зоналарын жетілдіру мен сақтауға, саланың ғылыми - әдістемелік қамтамасыз етілуіне, кадрларды дайындауға және қайта дайындауға үлкен мән бөлінетін болады.

Туризімнен табыс, мұнай, өнімдері және автомобиль экспортының табысынан кейінгі тұрақты үшінші орында алады. Әлемдік туристік нарықтың дәстүрлі аудандары өзінің реакциялық сиымдылығының шегіне іс жүзінде жеткендіктен, туризмнің өсуі туристер баратын жаңа аумақтар есебінен басым дамитын болады. Осыған байланысты, Қазақстан әлемдік туристік нарықта өзінің лайықты орнын табуға бірегей мүмкіндігі бар.
Курстық жұмыстың өзектілігі: Қазіргі Қазақстан Республикасындағы діни туризмінің жағдайы, мемлекет жағынан бұл туралы көзқарасы, мыңдаған жылдар бойы келе жатқан ата-дәстүр салты, туралы жалпы мағлұмат. Ислам дінінің Қазақстан даласындағы таралу жолдары, халықтың зиярат етуге көп баратын жерлерін сипаттау.
Курстық жұмыстың мақсаты:Жалпы діни туризм туралы түсінік. Қазақстандағы діни туризмінің алатын орны және оның аумағындағы зиярат етуге баратын жерлер және олар туралы жалпы мағлұмат беру.
Курстық жұмыстың міндеттері:Туризм дамытудың 2011-2015 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы аясында бес жылдың ішінде халықты жұмыспен қамту үшін, сыртқы және ішкі туризм көлемінің артуы есебінен кірістің тұрақты өсімі үшін, сонымен қатар Қазақстанды 2011 жылы Ортаазиялық аймақтың туризм орталығына айналдыру үшін бәсекеге қабілетті турістік индустрия құру қарастырылған.
1. Халықы жұмыспен қамтуын көбейтуге көмектеседі. Туризм тура немесе жанама түрде экономиканың 32 саласының дамуына ықпал жасайды.
2. Елдің инфрақұрылымын дамытуға жәрдемдеседі.
3. Шетел валютасының құрылуын қамтамасыз етеді және төлем теңгерімі мен жиынтық экспорт сияқты экономикалық көрсеткіштерге оң ықпал жасайды.
Курстық жұмыстың ғылыми құрылымы мен көлемі:бұл курстық жұмыс кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

I БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ДІНИ ТУРИЗМ ТУРАЛЫ АҚПАРАТ
1.1.ИСЛАМ ДІНІ ТУРАЛЫ МАҒЛҰМАТ
Дін - пайымының бүкіл әлем мен болмысқа, қоршаған дүниеге, табиғатқа, өзі өмір сүретін ортаға және өзінің ақыл - ойы мен сана - сезімінен тысқары тылсым дүниеге қатынасы, адамзат танымының дүние мен жаратылысқа деген көзқарасты айқындайтын мифология, философия және ғылымнан ерекше өзіндік бір тұрпаты, адамзат қоғамындағы аса күрделі де маңызды әлеуметтік - мәдени институт, ерекше қоғамдық сана және әлеуметтік құбылыс. Діннің басты белгісі - адамның ақыл-ойы, сезім мүшелері қабыл-дай алмайтын болмыс түріне сену және оны мойындау. Ислам философиясының түсіндіруінше, дін дегеніміз - әлемді байланыстыратын күш Алланың барлығына сенім. Бүкіл әлемді және адамды жаратушы ие - Жалғыз Алла адам баласының жүрегін өзіне ұштастыра жаратады, яғни Жаратушының барына сеніп, оның ажырамас бөлшегі екенін адам өз жүрегі арқылы сезетін болады. Діннің басты мақсаты - адамның рухани жетілуі және оның Жаратушы Құдаймен байланысын орнату болса, ислам тұжы-рымдамасы бойынша, рухани жетілу сатысының бірінші деңгейінде тұрған адамның алғашқы махаббаты, таза құлшылығы, қорқынышы Аллаға арналады.
Дүниегекөзқарас адамзат санасының, дүниетанымының қажетті бөлігі. Білім мен сенімнің, ой мен сезімнің, көңіл - күй мен мақсат - мүдденің , үміт пен ниеттің т.б. түрлі жақтарының бірігуі болып табылатындүниегекөзқарас адамдардың дүние және өзі туралы біртұтас ұғымдарының жиынтығы деуге болады. Дүниегекөзқарас дегеніміз шындық дүние және адам туралы, адамның мінез - құлқы мен іс - әрекеттері туралы ең жалпы ұғымдарды айқындап беретін пікірлер мен тұжырымдардың жиынтығы екен. Осы Дүниеге көз қарас арқылы дінді және ондағы ағымдарды одан әрі жете біле бастаймыз.
Дүниегекөзқарастың философиядан бұрынғы әлеуметтік - тарихи типтерінемифология мен дін жатады.
1.2.ЗИЯРАТ ЕТУ ЖӘНЕ ОНЫҢ МАҢЫЗЫ
Діни мақсатта саяхат жасаушы туристер деп - өз тұрғын жерінен жарты жылдан аспайтын уақытқа, қасиетті орындар мен діни орталықтарды аралайтынадамдарды айтамыз. Зиярат етудің мақсаты: қандайда да бір қиындықтарға тап болмаса да, адамның шынайы ниеттерімен сеніп, саяхаттауы, материялдық қажеттіліктерден рухани азық үшін бас тарту. Қажылық туризм аясында қасиетті орындарға баруда қызмет көрсету және туристердің қажеттіліктерін қанағаттандыру мақсаты ескеріледі. Қажылық туризм екі негізгі бөлімге бөлінеді:
1. зиярат ету туризмі;
2. діни туризмнің экскурсиялық-танымдық бағыттары.
Зиярат ету туризмі рухани - зиярат ету туризмімен ерекшеленеді. Зиярат ету туризмі - зиярат етудің әр түрлі мақсаттағы сапарлар жиынтығы болып табылады. Зиярат ету қасиетті орындарға адамдардың құлышылық ету, құлшынысы. Зиярат етуге төмендегідей себептерді жатқызуға болады:
oo түрлі ауру - сырқаудан жазылу;
oo жақын адамдары үшін дұға ету;
oo мадақтау;
oo діни қызметтерді орындау;
oo Құдайға шүкіршілік айту;
oo күнәлар үшін кешіріп сұрап, құлшылық ету;
oo сопылық діни наным - сенімге бет бұру;
oo өмірінің мәнін табу;
oo рухани және физикалық тұрғыда айығу;

1.3. ҚАЗАҚСТАН АУМАҒЫНДАҒЫ ИСЛАМ ДІНІНІҢ ТАРАЛУЫ
Ислам діні - дүние жүзілік діндердің ішінде ең кеш шыққан жас дін. Тарихи деректерге, әдеби аңыздарға сүйенсек, Ислам діні Арабиядағы Хиджаз өлкесінің ең ірі қаласы - Меккеде шықты. Арабия елі бірқатар бай елдердің орталығы болды. Олар: Рим, Византия, Египет, Иран және басқа елдер бір-бірімен сауда қатынасын жасаған кезде Арабия жерін басып өтетін. Кейіннен ислам діні Үндістан, Африка елдерінің бірсыпыра жерлеріне тарады. Барлық жерде ислам діні қамшының астымен, қарудың күшімен арабтардың жаулау процессі кезінде таралды, деу дұрыс болған болар еді. Қазақстанда Волга бойындағы халықтар арасында бұл дін бейбіт жолмен, Миссионерлердің үгіті негізінде жергілікті феодалдардың ислам діни идеологиясынан өз мүддесін қорғай алатын одақтасын іздеу негізінде таралды.Қазақ даласына сапар сегізінші ғасырдан бастау алады. Бұл Араб Халифатының қазақ даласына ықпал етуімен байланысты. Ислам дінінің қазақ жеріне енуіне 751 жылы Тараз қаласының маңында болған Атлах шайқасының мәні зор. Себебі бұл ұрыста араб әскері мен Қытайдың Тан династиясының қалың қолы кездесті. Қарлұқ пен Түркеш мемлекеттері араб әскерімен қосылып, қытай әскерін ойсырата жеңді. ХІХ - ХХ ғасырлардың басында қажылық парыз өтеу қиындық соқтырды. Біріншіден, сапардың қымбатқа соғуы, екіншіден, ХІХ ғ. екінші жартысында патша әкімшілігінің ислам дініне деген саясатының өзгеруі және қазақ халқын орыстандыру, ассимиляциялау мақсатына қарай бет бұрғызды. Үшінші кедергі қажылыққа сапардың нақты ұйымдастырылмағандығы және алаяқтардың көбейіп кетуі.
Қазіргі таңда, Қазақстан Республикасында қажылық сапармен Араб елдеріне кеңінен кетип жатыр. Статистика бойынша өткен, 2014 жылығы Меккеге қажылық сапарменшеккен маршрутсаны өте көп.Қазақстаннан биыл қажылыққа 4400 адам барды. Ал, 200 миллиондай халқы бар Индонезия сияқты мемлекеттен келгендердің ұзын саны миллионға жетеді. Оның себебі де , бұл елде 35 жасқа келгенше қажылыққа бармаған азаматты үйлендірмейді екен. Сондықтан олар мұсылманның бес парызының біреуін тезірек орындауға асығатын көрінеді. Жер әлемнің кіндігі, мұсылманның нұрлы астанасы Мекке Муккарамаға ағылып кетип жатқан адамда саны есеп жоқ. Осы үлкен қажылыққа Елбасымыз да барған.

IІ БӨЛІМ. ҚАЗАҚСТАН АУМАҒЫНДАҒЫ ЗИЯРАТ ЕТУ ОРЫНДАРЫ
2.1. ТАРИХИ КИЕЛІ ОРЫНДАР
Тәуеп ету (діни) - туризм нысандары республика аумағында көптеп кездеседі. Оларға түркі әлеміндегі қасиетті Түркістан қаласы, Қожа Ахмет Иасауи кесенесі, Абаб-Араб мешіті, Гауһар-ана зираты, Әли-Қожа бейіті, т.б. жатады. Адамдар бұл қасиетті жерлерге тәуеп етіп, Аллаға сиыну үшін келеді. Олардан басқақоғам арасында (Отырар ауданы) Арыстан баб кесенесі, Ибраһим-ата бейіті, Қарашаш ана кесенесі, Тұраба ауданыннда - Ысмайыл-ата мазары орналасқан. Жамбыл облысында - Айша бибі кесенесі мен Қарахан кесенесі, Қызылорда облысында - Артық, Айтман кесенелері, Балқаш көлі маңында - Тектау ата, Әуез бақсы, т.б. киелі орындар бар. Қазақ халқының азаттық күресі жолындағы батырларға, қолбасшыларға деген құрмет белгісі мемориалдар мен ескерткіштерде көрсетілді. Тарихи және киелі орындарға саяхат ету үшін Түркістан қаласында - ЮНЕСКО-ның тізіміне ілінген түрік халықтарының рухани орталығы, бұрыңғы заман цивилизациясының көріністері ретінде әлемге әйгілі тас ескерткіштері, көне Сайрамның ескерткіштері, Шымкент қаласының құрылуына үлкен үлес қосқан Ұлы Жібек жолы бойындағы сауда саттық пен қол - өнершілердің ордасы Отырар қаласы, Қожа Ахмет Яссауи кесені мен Арыстанбаб мавзолейлері орналасқан.
2.2. ҚОЖА АХМЕТ ЯССАУИ КЕСЕНЕСІ ЖӘНЕ АРЫСТАНБАБ МАЗАРЫ
Арыстанбаб мазары. Арыстанбаб есімі ең алдымен ислам дінімен тығыз байланысты. Осы дінді түркі халықтары арасында таратуда Арыстанбабтың еңбегі орасан зор.Арыстанбаб ХІ ғасырда өмір сүрген, ислам дінін қазақ өлкесінің оңтүстігіне, Сырдың орта бойын тартуға күш салды.Қарахандықтар тұсында мұсылман мемлекеттік дінге айналды. Әулие жерлер иерархиясында Арыстанбабтың ең жоғары тұратыны көне жырларда, жазбаларда көп айтылады. Ол Қожа Ахмет Иассауидің ұстазы болған. Бұл жөнінде ғалымдардың ғылыми деректері дәлелдейді. Иассауи түркі шахы Арыстанбаб дүние салғанда соның қолында тәлім-тәрбие алған.Қазіргі Отырар ауданындағы, Отырар төбенің құбыла жағында. Әулие басына Өзбекстаннан, Тәжікстаннан, Түрікменстаннан бейсенбі сайын жұрт дүмеп келіп жатады. Арыстанбабқа түне, Қожа Ахметтен тіле деген сөз қалған.
Адамға тек қана тән азығы ғана емес жан азығы да қажет. Жанның қалауы рухани азық.
Ел басымыз Н.Ә.Назарбаев 2000 жылы қала тұрғындарының алдында Каждая нация, каждое независимое государство должно определить свой духовный центр. Духовным центром Казахстана будет город Туркестан, он является токовым не только для казахского народа, но и для всего тюрского мира - деп атаған Түркістан - еліміздің Рухани астанасы.Ал, Ислам дінінде ертеден қалыптасқан ізгі дәстүрлердің бірі "Зиярат" - арнайы көруге бару мағынасын білдіреді.Олай болса, рухани азыққа, зияратқа қайда, әрине еліміздің Рухани астанасы Түркістанға. Ел билігін сақтаған хандар мен билері, жақсылары мен жайсаңдар, ел батырлары жатқан жерЯсау кесенесі тұрған жер - Түркістанға,
-Халықымыздың қанына сіңіп, бойына дарыған әдет-ғұрып, салт-дәстүрді, тарихи, мәдени құндылықтарымыз сақталған және де бүгінгі күнге дейін тарихи сабақтастықты жалғастырып келе жатқан ел, қол өнер шеберлерінің ордасы - Түркістанға,
- Ұлы Жібек жолы қаласы - Түркістанға,
- Күллі шығыс тарихында өзіндік орны ерекше - Түркістанға,
- Рухани жан дүниелерін байыту - қоғамның байлығы, еліміздің ертеңі, болашақ өскелең ұрпақтың бойынан іздейтін, асыл да қастерлі қасиетте құйарда әрқашан бергеннен берері көп ата ананың өз ұрпағын тәрбиелеуде қосар азық берер Түркістанға,
- Зияратқа келген адам өз елі, өлкесі туралы тарихи мұражайлар мен ғұламаларымыздың халық, ел үшін жасаған ерен еңбегі жайлы біледі, хандары мен ерлерін таниды, ата - бабаларымыздың таным - түсінігі мен діни көзқарастары жайлы мағлұмат алады. Тек тегін, тарихын білетін азамат ел патриоты бола алады.
- Әулиелерге зиярат ету, ұлылардың өмір жолымен танысу, ақыретті еске түсіріп, одан ғибрат алу, адамның тарихи танымын кеңейтіп тұлға болып қалыптасу сусыны, баптың бабы Арыстан баб Түркістанда
- Алланың сөзі Құраннан, хадис, сүннеттен, сырлары тұңғиықта жатқан қазақ еліндегі әулиелер өмірі мен шығармашылығынан аламыз. Ал олар жайлы құнды мағлұматты әрине біз Түркістаннан табамыз.
- Түркістан - бүкіл түркі тілдес халықтардың рухани орталығы на айналып Хазіреті Түркістан немесе кіші Мекке атанған.
Түркістан қаласы шын мәнінде, қауым жұртқа ұнайтын, жазы жайлы, қысы жұмсақ, бау-бақша өнімдеріне бай, өзіне тән ерекшелігі қалыптасқан қала. Түркістан (Иасы) - Оңтүстік Қазақстан облысындағы қазіргі Түркістан қаласының шығыс жақ шетінде жатқан ортағасырлық кент орны. Түркістан қаласы ғасырлар бойы халқымыздың діни орталығы болып келді. Ал ХҮІ ғасырдан ХІХ ғасырға дейін қазақ хандары отыратын киелі мекенге айналды. Оныншы ғасырда Түркістан аудандарында өзі аттас округ орталығы ретінде Шавгар шаһары атырапқа танылған. Орта ғасырда Иасының өз ақша сарайы болған. Мұнда Әмір Темірдің еркімен еңсе көтерген күллі мұсылмандар әлемінің әулиесі - Қожа Ахмет Иасауидің кесене - мешіті бар. Қазақ хандарының қабірлері де осында. Қала орны топографиясында бұрыштарға қарай дөңгелек мұнаралы жартылай қираған қабырғалармен қоршалған қисық бесбұрыш нысанды шаһарстан дараланып көзге түседі. Оңтүстік, оңтүстік-батыс және батыс жақтарынан шаһарстанға қорғаныс қабырғалармен қоршалған ұланғайыр бекініс жалғасады. Оңтүстік - шығыс жағында Күлтөбе тауы көкке бойлап тұр. Түркістан шаһарының теріскейіне таман 35 км жерде Сауран ортағасырлық қаласы орналасқан. Түркістан қаласының ең басты жері - Ахмет Иассауи кесенесі. Бізге келіп жеткен жазба мәліметтерден көне Яссыда, қазіргі кесене тұрған орнында, мұсылманның атақты әулиелердің бірі деп есептелетін дәруіштер шайқысы - Ахмет қабіріне ХІІ ғасырдың - өзінде-ақ шағын кесене орнатылғаны белгілі. Ахмет біздер үшін аса ірі түркі ақындардың бірі ретінде қымбат. Ол өз заманында кеңінен танылған, бүгінгі зерттеушілерге жақсы таныс Хикмет атты шығарма жазған еді. Бұл шығармасы Ахмет Иассауи қалыптасып қалған дәстүр бойынша араб не парсы тілінде емес, шағатай тілінде, көшпелі түркілердің оғыз-қыпшақ сөздерін пайдалана отырып жазылған.Ахмет Иассауи Сайрам шаһарында біздің заманымыздың 1103 жылы дүниеге келді. Тегі - жергілікті түркі тайпаларының бірі. Басшылық кәсіппен күнелткен әкесі - Ифтихар баласы Махмұттың ұлы Ибраһим сол Сайрам шаһарында жерленген.Ахметтің тұңғыш рухани ұстазы атақты Арыстанбаб болған. Ол Бұхараға келіп, атақты шайқы Қожа Юсуф Хамаданидан сопылық ілім жайлы дәріс алады. Сөйтіп, Ақиқатты тану жолдарын түсіндіру құқына ие болады. Біраз уақыт бойы ол Бұқарадағы софылар қоғамын басқарып жүреді, бірақ көп ұзамай өз көңілін қанағаттандырмаған осынау құзырлы орыннан бас тартып, Түркістан қаласына қайта оралады. Бұл жерде Ахмет өзінің уағызшылық қызметін кеңінен өрістетеді.Аңызға қарағанда, Ахмет Иассауи Мұхаммед пайғамбар жасына келген соң, Мұхаммедті аза тұту белгісі ретінде қалған өмірін өзі уағыз ететін мешіт іргесінен қазылған жер асты мекенінде өткізіпті. Мұнда тек оның үй іші ғана емес, шайқының өзінен ілім алып жүрген шәкірттері де болады.Ол, 1166 - 1161 жылдардың бірінде дүние салды, тұрғылықты көшпелілердің ұлттық әулиесі ретінде Иассауи халықтың аса көп жиылуымен өзіне арнап соғылған кішкене мазарға жерленеді. Кейін бұл кесене жаппай зиярат ету орны болды.
Әмір Темір бұйрығы бойынша бұл орында 1399 жылы архитектуралы кешен салынды. Қожа Ахмет Иассауидің құрметіне салынған бұл ұлы құрылыс Ислам дінін көтеріп, оның болашақ таралуына өз септігін тигізуге тиіс болған. Әмір Темір құрылыстың негізгі өлшемдерін өзі бекітті, ішінде күмбез диаметрі - 30 см (1 см - 60,6 см). Сондай - ақ Темір бұйрығында кесене ішінің нұсқаулары берілген еді. Кесенеге қызмет етушілердің ішінде молда, 2 Қоран оқушы, дүние-мүлікке қараушы, су тасушы, бақташы, ғимаратты жинақтайтын адам.Кесененің солтүстік-шығысында, 60 метірдей жерде Рабиға Сұлтан Бегім - Әмір Темірдің немересі, Ұлықбектің қызы, Әбілхайыр ханның әйелі кесенесі орналасқан. Кесененің жерасты қабірханасында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.