«Жергілікті өзін-өзі басқару және оны жетілдіру жолдары»

Пән: Мемлекеттік басқару
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 65 бет
Таңдаулыға:

«Жергілікті өзін-өзі басқару және оны жетілдіру жолдары»

тақырыбына

ДИПЛОМ ЖҰМЫСЫ

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . .

КІРІСПЕ . . .: ЖЕРГІЛІКТІ ӨЗІН-ӨЗІ БАСҚАРУДЫ ЗЕРТТЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . .

КІРІСПЕ . . .: Мемлекеттік басқаруды орталықсыздандыру және жергілікті өзін-өзі басқару теорияларының қалыптасуы . . .

КІРІСПЕ . . .: Жергілікті өзін-өзі басқарудағы жергілікті бюджеттің орны . . .

КІРІСПЕ . . .: Жергілікті өзін-өзі басқаруға шетелдік көзқарастар . . .

КІРІСПЕ . . .: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖЕРГІЛІКТІ ӨЗІН-ӨЗІ БАСҚАРУДЫ ТАЛДАУ . . .

КІРІСПЕ . . .: Жергілікті өзін-өзі басқару органдарының модельдері . . .

КІРІСПЕ . . .: Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқару институтының қаржы-экономикалық және бюджеттік негізін талдау . . .

КІРІСПЕ . . .: Қазақстандағы жергілікті өзін-өзі басқарудың заңдық негіздеріне шолу . . .

КІРІСПЕ . . .: ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖЕРГІЛІКТІ ӨЗІН-ӨЗІ БАСҚАРУДЫ ЖЕТІЛДІРУДІҢ НЕГІЗГІ БАҒЫТТАРЫ . . .

КІРІСПЕ . . .: Жергілікті өзін-өзі басқаруды реформалау . . .

КІРІСПЕ . . .:

Орталық пен өңірлердің біркелкі дамуын қамтамасыз ететін

бюджетаралық қатынастарды фактор ретінде қарастыру . . .

КІРІСПЕ . . .: ҚОРЫТЫНДЫ . . .

КІРІСПЕ . . .: ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . .

КІРІСПЕ . . .: ҚОСЫМШАЛАР . . .

Кіріспе

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Мемлекет озінің басқару функцияларын бірнеше салаларда жүзеге асырады. Эволюциялық тұрғыдан қарағанда бұл объективті құбылыс. Өйткені, экономика дамуының тарихи-логикалық заңына сәйкес әр уақытта жаңа даму өзгерістері болып тұрады. Осыған байланысты, мемлекетітк құрылымдар да өзгереді.

Мемлекеттік басқару өзінің тарихи-логиялық эволюциясында бірнеше кезеңдерден өтті. Ол тарихқа танымал алғашқы мемлекеттер пайда болған кезден бастап, біртіндеп жетіліп, кеңестік дәуірді басынан өткеріп қазіргі жаңа типтегі мемлекетке қол жекізу. Әрине, бұл эволюциялық құбылыс. Сондықтан, ол әрдайым жетіліп отырады. Демек, мемлекеттік басқарудағы эволюциялық жетілу, даму ғылыми негізде дәлелденген, объективті құбылыс.

Қазақстан Республикасындағы өткен ғасырдың 90-шы жылдарынан бастап орын ала бастаған жерглікті өзін-өзі басқару құбылысы да жаңа талаптарға сай жаңа мемлекет құру қажеттілігіне байланысты болды. Алдымен ұлттық экономикалық жүйені мемлекетсіздендіру қағидатына сәйкес орындалған бұл өзгеріс, заңды түрде орталықсыздандыруға әкелді. Орталықсыздандырудың объективті қажеттігі аймақтардың экономикалық белсенділігін арттыру мақсатында ұйымдастырылған объективті қажеттілік болды. Себебі, аймақ экономикалық субъект ретінде мемлекеттік басқару процесіне белсене араласуы тиіс. Негізінен мемлекеттік құрылымы федеративтік сипаттағы елдерде байқалатын бұл өзгерістер Қазақстанға да оң әсерін бере бастады. Аймақтағы өзін-өзі басқару институттары саяси тұрғыдан көп зерттелді. Ал, оның қаржы-бюджеттік, әлеуметтік-экономикалық сипаттағы аспектілері әлі күнге дейін ғылымның аз зерттелген бөліктері болып тұр. Сондықтан, зерттеу тақырыбының өзектілігі сөзсіз айқын.

Жергілікті өзін-өзі басқару - жергілікті билік органдарының экономикалық басқару іс-шараларына араласуы. Жергілікті өкілетті билік органдары сайланбалы болуы тиіс.

Мемлекеттік басқару теориясына сәйкес билік органдарының орталықтан аймақтарға бөлінуімен сипатталатын жергілікті өзін-өзі басқару институты өзінің өміршеңдігін дербес қаржы-бюджеттік қатынастары болған кезде ғана дәлелдей алады. Өйткені бюджеттік қатынастардың ретті пайдаланылуы жергілікті өзін-өзі басқару органдарына қаржылық және басқадай мүмкіндік береді. Демек, жергілікті өзін-өзі басқару жергілікті бюджеттік қатынастармен тығыз байланысты.

Егеменді ел ретінде қалыптасқаннан бері бірқатар экономикалық реформалар жүзеге асырылды. Атап айтқанда ырықтандыру, жекешелендіру, нарықтық шаруашылық институттарын құру және дамыту негізінде, түбегейлі әлеуметтік экономикалық өзгерістер пайда болды. Бұл өзгерістер реформаның барлық ке-зеңінде де дағдарыстық қүбылыстармен қатар жүрді. Бүгінгі күнге дейін жалғасып отырған жалпы экономикальіқ жағдайдың жақсару тенденциялары көңілде қуаныш пен үміт тудырады. Оларды баянды етудің және тұрақты эко-номикалық есудің тетіктерін іске қосудың маңызы зор. Бүл тұрғыдан елдің әлеуметтік-экономикалық дамуының индикативтік жоспар жүйесін жасау және жүзеге асыру жөнінде үкімет жасап жатқан шаралар қолдауға тұрарлық.

Қазақстанда жекешелендіру процесі негізінен аяқталды. Ұлттық бағдарлама орындалып, біздің экономика демонополизацияланған жағдайда қызмет етуде, онда шағын және орта бизнес, қызмет көрсету сферасының үлесі жоғары. Қазақстандағы жекешелендіру процесі бірнеше кезеңдерге бөлінді.

Орталықсыздандыру - мемлекеттік басқарудың орталықтық, біртұтас жүйесінің бұзылып, негізгі басымдықтардың аймақтардың басқарылуына берілуі. Бірақ, билік органдарының аса маңызды салалары (әскер, қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік, т. б. ) орталықтың басқаруында қалуы тиіс.

Мемлекеттік басқаруды орталықсыздандыру және жергілікті өзін-өзі басқару ұғымдарының қазіргі таңда өзекті сұрақ ретінде көтерілуі қоғамдық эволюцияның әсерінен деп санаймыз. Демек, қоғам өзінің жаңа даму кезеңіне келді. Бұл өзгеріс кезеңі мемлекеттік басқаруды қайта қараумен байланысты.

Жергілікті және өзін-өзі басқару жолдарын жетілдіруге арналған диплом жұмысының өзектілігі мемлекеттік басқарудың орталықсыздандыру және жергілікті өзін-өзі басқару теорияларының қалыптасуын, ондағы жергілікті бюджеттің орнын талдай келе, Қазақстан Республикасындағы өзін-өзі басқарудың модельдерін, жергілікті өзін-өзі басқару институтының қаржы-экономикалық және бюджеттік, заңдық негізін жеке-жеке және жан-жақты талдау арқылы көрінеді. Сонымен қатар дипломдық жұмыста жергілікті өзін-өзі басқаруды реформалау, орталық пен өңірлердің біркелкі дамуын қамтамасыз ететін бюджетаралық қатынастар фактор ретінде қарастырылады.

Өзін-өзі басқару - бұл басқару ұйымының өзіндік қызметтері; мемлекеттен келетін қызметтердің бөлінуі; өзін-өзі басқару органдары; мемлекеттік емес органдар; мемлекеттік органдардың қызметке араласуға құқы жоқ, олар тек шектен шықпауын қадағалайды. өзін-өзі басқаруды әрі қарай дамыту үшін белгілі бір жердің тарихын терең оқып - үйрену қажет.

Жергілікті өзін-өзі басқарудың қазіргі ғылымға танымал бірнеше модельдері бар. Негізгі белгілері бойынша федеративті елдерге тән болғанымен зерттеліп отырған мәселеге ғылыми рең беретіндіктен бұл модельдерді дербес қарастырған жөн. Олардың артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау зерттеу жұмысының мақсаты деп санаймыз. Сонымен, қазіргі ғылыми тұрғыдан дәлелденген модельдер:

«Кеңес-жүйе комитеттер» моделі;
«Басқарушы (орындаушы) комитет» моделі;
«Кеңес-менеджер» моделі;
«Күшті әкім (мэр) » моделі.

Дипломдық жұмыста осы аталған моделдер жеке-жеке талданады.

Дипломдық жұмыстың мақсаты мемлекеттік басқарудың орталықсыздандырылу сұрақтары мен жергілікті өзін-өзі басқару институтының қалыптасу ерекшеліктерін ғылыми-теориялық тұрғыдан зерттеу мен олардың Қазақстан аймақтарының экономикасында пайдаланылу ерекшеліктерін ашуды көздеуден айқындалды.

Аталған мақсатқа сәйкес келесі міндеттер алға қойылды:

- Жергілікті өзін-өзі басқаруды зерттеудің ғылыми-теориялық негіздерін мемлекеттік басқаруды орталықсыздандыру және жергілікті өзін-өзі басқару теорияларының қалыптасуы мен жергілікті өзін-өзі басқарудағы жергілікті бюджеттің орнын ашу;

- Жергілікті өзін-өзі басқаруға шетелдік көзқарастарды жан-жақты зерттеу;

- Қазақстандағы жергілікті өзін-өзі басқарудың қалыптасуын әлемдік тәжірибеден мәлім модельдермен салыстырмалы түрде талдау;

- Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқарудың қалыптасу барысына шолу жасау;

- Қазақстан Республикасындағы жергілікті өзін-өзі басқару институтының қаржы-экономикалық және бюджеттік негізін талдау;

- Қазақстандағы жергілікті өзін-өзі басқарудың заңдық негіздеріне шолу;

- Қазақстандағы жергілікті өзін-өзі басқаруды жетілдірудің негізгі бағыттары айқындау мен ғылыми негізделген ұсыныстар жасау;

- Орталық пен өңірлердің біркелкі дамуын қамтамасыз ететін

бюджетаралық қатынастарды қарастыру

Зерттеу жұмысының әдістемелік базасы экономикалық ғылымға танымал тарихи-логикалық, математикалық модельдеу, аймақтардың біртұтас дамуы, салааралық баланс әдістерінен тұрады.

Дипломдық жұмыс тақырыбының зерттеліну дәрежесі экономикалық ғылым классиктерінің, бұрынғы кеңестер одағы дәуіріндегі ғалымдардың және аталмыш өзекті мәселені зерттеуші қазіргі заманғы алыс-жақын шетелдер мен отандық ғалымдардың еңбектерінен тұрады.

Зерттеу жұмысының ақпараттық базасын статистикалық мәліметтер, аймақ пен республиканың қаржы-бюджеттік қатынастары бойынша материалдар, облыс әкімінің есебі, т. б. құрады.

Дипломдық жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер тізімі мен қосымшалардан тұрады.

1. 2 Мемлекеттік басқаруды орталықсыздандыру және жергілікті өзін-өзі басқару теорияларының қалыптасуы

Мемлекет озінің басқару функцияларын бірнеше салаларда жүзеге асырады. Біріншіден, бұл мемлекеттің кұзырындағы кәсіпорындарда жүзеге асады. Оларды басқаруды ұйымдастыру мүліктік кешен сияқты мемлекеттік мүлік және жекешелендіру министрлігі іске асырады. Өндірістегі оперативті басшылық (басқару) салалық министрліктер мен ведомстваларга жүктелді. Функцияларды бұлай бөлу көптеген проблемаларды туғызды, олар негізінде кәсіпорынды тиімді басқару мақсатында құрылған.

Қазіргі таңдағы мемлекеттік басқарудың орталықсыздандырылуы және жергілікті өзін-өзі басқару институтының қалыптасуы атап өтілгендей тарихи негізі бар құбылыс.

Мемлекеттік социализм - мемлекеттік меншік нысанындағы жалпы ортақ иемдену үстемдік еткен әлеуметтік-экономикалық жүйе. Барлық иемдену қатынастарының жүйесі, яғни ортақ меншікті пайдалану мен табыс алу түгелдей мемлекет қолында болды.

Осыған байланысты экономиканы толық мемлекеттендіру жүзеге асты: а) халықтың меншігін мемлекет иемденді; б) экономиканы басқару мен шаруашылық жүргізу құқықтарын мемлекеттік атқарушы аппарат түгелдей өз қолына алды; в) барлық негізгі өнімдер мен қаржылық ресурстар орталықтандырылды. Барлық жұмысшылар мемлекетке жалданып жұмыс істеді, өндірісті басқару, еңбекті материалдық ынталандыру жағдайларынан шеттетілді. Олар жоғары сатыдағы органдардың бұйрықтарын орындаушыларға айналды. Еңбекшілер мемлекеттік меншікті экономикалық жүзеге асыруды жақсартуға мүдделі болмады, өйткені мемлекеттің экономикалық билігі халық пен өндірістің қажеттіліктеріне, қоғамдық өмір шындығына қайшы болды.

Бұл қайшылықты меншікті мемлекетсіздендіру және жекешелендіру арқылы шешуге болады. Мемлекетсіздендіру және жекешелендіру көптүрлі меншік нысандарын құрудың, кәсіпкерлік құрылымды оңтайландырудың негізгі әдісі, рыноктық шаруашылықты қалыптастырудың негізі ретінде маңызды.

Мемлекетсіздендіру - экономикадағы мемлекеттің шамадан тыс рөлін төмендетуге бағытталған мемлекеттік меншікті қайта құру бойынша іс-шаралар жиынтығы.

Мемлекетсіздендіру мемлекеттің экономика сферасынан толық кетуін білдірмейді, ол шаруашылықты басқару қызметін кәсіпорын деңгейіне беруді, тікелей шаруашылық байланыстарды көлденең байланыстармен ауыстыруды сипаттайды.

Мемлекетсіздендіру әртүрлі бағытта жүзеге асуы мүмкін:

1) иемдену процестерін мемлекетсіздендіру, әрбір жұмысшы мен еңбек ұжымын иемденудің теңдей қатысушысы ретінде тану, мемлекеттік монополияны жою;

шаруашылық жүргізудің көптеген нысандарын құру, барлығына тең құқықтар беру;
көлденең байланыстарға негізделген жаңа ұйымдық құрылымдарды, кәсіпкерлік қызметтерді құру.

Осыған орай мемлекетсіздендіру монополияны шектеуге, бәсеке мен кәсіпкерлікті дамытуға бағытталған.

Жекешелендіру (латынша «приватус»- жеке) - мемлекеттік меншікті жеке және заңды тұлғаларға сату негізінде жүзеге асырылатын мемлекетсіздендірудің бір түрі.

Жекешелендіру меншік қатынастарын түбегейлі өзгерту процесін сипаттаса, мемлекетсіздендіру мемлекеттік монополияны жоюға, экономиканың мемлекеттен тәуелсіз қызмететуі үшін қолайлы жағдайлар кұруға бағытталған қайта құру кешенін білдіреді.

Жекешелендіру экономиканың тиімді дамуына күш береді, жек сектор мемлекеттік кәсіпорындар секілді өзіне ғана емес, тұтынушыға жұмыс істейді.

Мемлекетсіздендіру мен жекешелендіру меншікті тегін беру, жеңілдетілген жағдайда сату, акцияларды сату, кәсіпорындарды жалға беру, конкурс және конкурссыз аукционда шағын кәсіпорындарды сату арқылы жүзеге асырылуы мүмкін.

Жекешелендірудің шебері - Ұлыбритания жекешелендірудің келесідей тәсілдерін ұсынады: акцияларды арзанға сату және қайтарымсыз түрде бөлу; қызмет көрсету; мемлекеттік тұрғын үйлерді жалға алушыларға сату; бәсекені дамыту мақсатында мемлекеттік монополиядан бас тарту. Әлемдік тәжірибеден мемлекетік меншік пен оның қызметтерін жеке секторға толық және ішінара берудің 22 тәсілі бар.

Айта кететін бір жайт, мемлекетсіздендіру мен жекешелендіру шаруашылықты тиімді жүргізуді қамтамасыз етпейді, тек рыноктық экономикада бәсекелік ортаны қалыптастыруға, өндірісті демонополизациялауға объективті негіз болып табылады. Сондықтан олар түпкі мақсат емес, тек қана халықтың әл-ауқатын арттыру құралы. Ал тиімділікке бәсекеге негізделген рыноктық экономикада ғана қол жеткізуге болады.

Орталықсыздандыру - мемлекеттік басқарудың орталықтық, біртұтас жүйесінің бұзылыпы, негізгі басымдықтардың аймақтардың басқарылуына берілуі. Бірақ, билік органдарының аса маңызды салалары (әскер, қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік, т. б. ) орталықтың басқаруында қалуы тиіс.

Бюджет заңына сай республикалық меншікке жататын және тау-кен, өндеуші салалардағы мемлекеттік мүлікті жекешелендіруден түсетін түсімдер ұлттық қорға аударылады.

Екіншіден, бұл жарғылық капиталында мемлекеттік үлесі бар кәсіпорындар. Бұл кәсіпорындарда мемлекеттің акциялық үлесі сатуға жатпайды және олар мемлекет тарапынан әсер ету объектісі болып табылады. Бұл кәсіпорынның басқару органдарына мемлекет өкілдерін қосу арқылы жүзеге асады.

Мемлекеттің реттеу алаңына, аймақтағы меншік қатынастары жатады. Тұрғын үйді меншіктің бір түрінен екінші түріне ауыстыру проблема емес. Бүл жерде мемлекеттің, кәсіпорынның және жүмысшының мүддесі ұтымды шешілуі тиіс. Кәсіпорын - экономика қүрылымын калыптастырушы негізгі элемент, бүнда өнім ондіру үшін, еңбек, материал және қаржы ресурстары біріктіріледі, олар - қоғамның тауарға және қызметтерге сүранысын қанағаттандыру көзі және елдегі еңбекке жарамды копшілік тұрғындар күшінің орны.

Дағдарыс жағдайында әсіресе мемлекеттің әлеуметтік қүндылықтар сала-сындығы нормативті реттеудің айрықша мәні бар. Мемлекеттің бұлай арала-суы, экстремалды жағдайда нарықта әділдік пен тиімділікті қолдау қажеттігінен туындайды, бүл түтынушылардың қажетті және дұрыс ақпарат алуында көрініс табады. Сондықтан мемлекет заңдардың және нормативті актілердің сақталуын бақылау режимін қатайтады, мысалы, алкогольді ішімдіктер, азық-түлік, дәрі-дәрмек, түрмыстық электро техникаларын өндіру мен сатуға байланысты заңдар.

Мемлекеттің әлеуметтік өміріндегі реттеулері ерекше орын алады, олар, еңбекпен қамтылу, еңбек қатынастары, үй шаруашылығының дамуы. Олардың бәрі заңдық және әкімшілік- қүқықтык шаралар, баға саясаты және тарифтер, салықтар және тағы басқалар көмегімен іске асырылады.

Өткен жылдардағы реформалар қорытындысын талдау, дағдарыстан шығу және экономиканың қарқынды дамуын, жан-жақты адамгершілік, қажеттіліқтер мен адам түтыныстарына терең бетбүрыс, қабілеттің дамуын және творчесталық потенциалсыз мүмкін еместігін көрсетеді. Заң және мемлекеттің нормативті-құқықтық іс-әрекеттің қоғамдық өндіріс дамуын ынталандыратын әлеуметтік интеграцияға максималды әсер етуі тиіс.

Ұлттық экономиканың түрақты экономикалық өсу режиміне көшуі мемле-кеттің мықты тірегін талап етеді.

Тұрақты экономикалық өсу үшін, келесідей шараларды қабылдау қажет:

Бюджет жүйесі функциясын бөлу және оның үйымдық қүрылым іс-әрекетін әсіресе пайданы қүруда және қаржыландырумен қамтамасыз ету режимін;
Республикалық субъектілер шығындарын бюджеттік қаржыландырудың барлык баптары бойынша белгіленген заңды мерзімдер мен қаржыландыру көлемін қатаң қадағалау;
Ақша эмиссиясын пайдалану процесін заңды-қүқықтық арнаға келтіру;
Салық ауыртпалықтарын бөлуді сала арасында теңестіру;
Кәсіпорындағы салық ауыртпашылығын халық табысының өсуіне бай-ланысты жылжыту саясатын қою;
Реформалау кезіндегі жалпы түтынушылардың мемлекетке деген сенімсіздігін жою.

Өндіріс қуатының толық жүмыс істемеуі экономиканың дағдарыстан шығудың алгашқы кезеңіндегі экономикалық өсімнің негізгі факторы ғана бо-лып қоймай, сонымен қатар ары қарайғы инвестициялық іс-әрекеттің бел-сенділігін арттырудың негізгі алғы шарттары болып табылады.

Айтылғандарды ескере отырып, мемлекеттік реттеудің өнеркәсіптік сая-сатқа белсенді ауысады, оның негізін келесі принцптер қүрайды:

Оны іске асыруға қатысушылардың қызығушылығын ескеріп қамту;
әлеуметтік-экономикалық бағытталу;
мемлекеттік реттеу шаралары мен нарықтық механизмдердің үйлесімділігі;
кұрылымдық қайта жандану кезіндегі жағымсыз салдарды азайту, одан ары халықтың түрмысын жақсарту үшін жағымды жағдайлар жасау;
шаралардың орынды іске асырылуы және қатысушылардың шараларды өткізуге және оның соңғы нәтижесіне жоғары жауапкершілігі;
қатынастардың келісім шарттық жүйесі және өнеркәсіпті қайта жаңарту үрдісін қатысувдылар үшін конкурстық негізде өткізу;
өндірісті дамытуда қайту мақсатында рерурстарды орталықтандыру және ары қарайғы ғылыми - ендірістік және интелектуалды потенциал-дың бұзылуына жол бермеуі;
жалға беруді, лизингті кеңінен қолдану және мемлекеттік меншікті сату-ды инвестициялық конкурс арқылы жүргізу;

• еңбек, капитал, тауарлар нарықтары және қызмет көрсету, технология
және басқаларға сүранысты ынталандыру арқылы дамыту.

Мемлекеттік саясаттың басты бағыты ғылыми - техникалық прогресс ролін арттыру болып табылады. Дәл осы және жалпы әлемдік интеграция тенденциясы өнім ассортиментін жаңартуға және кеқейтуге талпынады, оның техникалық күрделенуі, ғылыми сиымдылықтың көтерілуі.

Әр түрлі меншік формаларындағы кәсіпорындарды және салалардың жүмысын талдау көрсеткендей, ең төменгі шаруашылық іс әрекет көрсеткіштерін мемлекеттік кәсіпорындар көрсетіп отыр.

Кәсіпорындардың дағдарыс жағдайындағы бет алысының спецификалық моделінің мәнін ұғыну және талдап қорыту келесідей қорытынды шығарады:

дағдарыс фазасына тап болу кезінде, басшыларды дағдарысқа қарсы басқару шараларын қолдануға мәжбүрлейді;
кәсіпорынды дағдарысқа қарсы басқару, экономикалық өсім немесе эко-номиканы түрақтандыру жағдайындағы тиімді болған іс әрекеттерге көбінесе қарама - қайшы;
өнеркәсіпте әр түрлі дағдарысқа қарсы іс әрекет моделі қалыптасады. Оларды оқып білу, мойындап және тәжірбиеде қолдану қажет.

Кәсіпорынды дағдарыстан шығару мақсатында дағдарысқа қарсы кешенді бағдарламасын жасау қажет, оларға мыналар кіреді:

кәсіпорындағы маркетинг қызметінің дамуы, ол өндірілген өнімді Қазақстанда және шет елдегі сатылуын қамтамасыз етуі тиіс;
өнімді шет елде сатуы кеңейту үшін, кәсіпорында халықаралық байла-ныстармен айналысатын бөлімшелер жүмысын жетілдіру;
халық түтыну тауарларының бәсеке қабілетін арттыру және ассорти-ментті жақсарту (жаңарту) .

Бұл шаралардың бәрі дағдарысқа қарсы бизнес жоспарда бекітілуі тиіс, онда мыналар көрсетілуі тиіс: бәсеке қабілетті өнім шығаруды көбейту; Шығындарды азайту; өндіріс қуатын арттыру; сатудан және бос объектілерді жалға беруден түскен қосымша ақша қаражатарын тарту.

Республиканың кейбір аймақтарында жергілікті билік органдарының қолдауымен несие ресурстарын біріктіруге болар еді, олар аймақтағы өнеркәсіпке бюджеттен тыс қор ретінде қаржылык қолдау көрсетіліп, кәсіпорындарға қор қүралдары есебінен пайыздық көрсеткіштермен беруге болады.

Дағдарыс кезіндегі кәсіпорын жүмысьш жүргізу шаралары арқылы ке-лесілерге қол жеткізуге болады:

кәсіпорынның бюджет алдындағы қарыздарын қайта қарастыру;
шағын өндірісті және мемлекеттік резерв көлеміне қолдау көрсетуге ор-талықтанган қаржы ресурстарын айқындау;

отандық тауар өндірушілерді бақылаусыз импорт тауарларының әкелінуінен, квота еңгізу арқылы және кеден төлемдерін көтеру арқылы қорғау;
теміржол арқылы тасылатын тауарларға дифференциация еңгізу;

• отандық бәсеке қабілетті тауарларды жарнама арқылы қолдау тиімділігі.

Мемлекетгік реттеу аркылы, позитивті әлеуметтік процестерді ынталандыру, нарық ойындары күшІнің мүмкін болатын әлеуметтікке қарсы шараларын шектеу, қоғамды одан сақтандыру.

Елдегі дағдарысқа қарсы шаралар жүргізіліп отырған реформалар арқылы қол жеткізуде.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.