Қысқа мерзімді активтер есебі

КІРІСПЕ

Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан эканомикасының барлық салаларында нарықтық қатынастарға негізделіп жүргізілген реформалар тұрақты экономикалық дамуды қамтамасыз етуге бағытталғандықтан, қазіргі уақытта ҚР-ның эканомикасының алдындағы маныздылығы өте жоғары міндеттердің бірі соңғы жылдары өз уақытында жасалынған құрылымдық реформалардың және тиімді жүргізілген экономикалық реттеудің арқасында қол жеткізілген макроэкономикалық көрсеткіштерге тұрақтылық және жаңа сапалық сипат беру.

Бүгінгі күндегі қысқа мерзімді активтердің ұйым үшін маңыздылығынан туындайтыны ұйым құрылымының өзгеруі, өркендеуі қашан да болса оның есеп жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен бірге қалыптасады. Кез келген кәсіпорынға өзінің ішкі және сыртқы саясатын жүргізу үшін белгілі бір мөлшерде қаржы көздері қажет.

Активтер оны сатып өткізу немесе сату үшін ұстау не болмаса кәсіпорынның операциялық қызметінің әдеттегі жағдайында пайдалану ұйғарылған кезде; кәсіпорында көбінесе коммерциялық мақсаттар үшін немесе қысқа мерзім ішінде болатындығы және есепті кезеңнің басынан бастап он екі айдың ішінде сатып - өткізілетіндігі болжанған кезде; ақша қаражаттары немесе пайдаланылуына шек қойылмайтын оның эквиваленттері түріндегі активтер ретінде танылған кезде қысқа мерзімді активтер ретінде есепке алынады.

Қазіргі кезде біздің мемлекетіміз бәсекеге қабілетті экономиканың үлгісін таңдай отырып, бәсекелестікке қарымы мол басым салаларды, яғни отандық өндірісті дамытуға кірісе бастады. Ал отандық өндірісті, сол арқылы отандық өнімдердің ішкі және сыртқы нарықтардағы бәсекелестік қабілеттілігін дамытудың маңызды шарттарының бірі кәсіпорынның тиімі және бәсекеге қабылетті қызмет етуін қамтамасыз ету болып табылады. Қазіргі нарықтық жағдайда тек мынандай ғана кәсіпорын өміршен және бәсекеге қабілетті бола алады, егер де ол нарық талабын аса сауаттылықпен және компоненттіліктен анықтайтын, сұраныс талабын қанағаттандыратын өнімдерді өндіруді ұйымдастыратын және білікті қызметкерлерге жоғары табыспен, ең соңында, көп пайда табуды қамтамасыз ете алатын болса. Ал бұндай нәтижеге қол жеткізу үшін кез келген кәсіпорын ең алдымен өзінің шаруашылық-экономикалық қызметін дұрыс ұйымдастыра алуы және болашақ кезеңге нақты жоспарлар жасай білуі керек. Ал ұйымды тиімді басқарудың ең басты шарттарының бірі - ол оның қызметін кешенді, әрі терең талдау. Сонымен қатар, кәсіпорын тиімділігін көтерудін бірден бір жолы - кәсіпорын қызметін жан-жақты талдау болып табылады.

Қоғамда ұйымның шаруашылық-әкономикалық қызметін талдау біреудің орынсыз тілегінен емес, өмірлік аса қажеттілік салдарынан туындайды: салмақ, ұзындық өлшемін және есептеу жүргізбей, шаруашылық субъектінің мүліктік жағдайы мен оған әсер ететін себептерді білмей, табыс пен шығынды өзара салыстырмай, біріншісінің, екіншісінен артық болуына қол жеткізбей шаруашылықты ойдағыдай жүргізу мүмкін емес. Қай уақытта болмасын бұл өте маңызды.

Сонымен, қазіргі кезде кез-келген ұйымнан шаруашылық-экономикалық қызметінің нәтижесі мен жалпы жағдайына сапалы талдау жүргізу және оны бағалау талап етіледі. Бұған қоса, мемлекетіміздің Бүкіләлемдік сауда ұйымына кіру қарсаңында, яғни отандық өндіріс орындары мен кәсіпорындардың өндірген өнімдері халқаралық сапа талаптарына сай, жоғары бәсекеге төтеп беру қажеттігін ескере отырып, кәсіпорын қызметіне талдау жүргізу және талдаудың тиімді әдістерін қолдану-бүгінгі күннің өзекті мәселелерінің бірі, десек артық айтпағанымыз.

Бүгінгі күнде еліміздің алдындағы басты мақсат әлемдегі бәсекеге барынша қабылетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы. Қазақстанда барлық заңнамаларын ДСҰ-ның міндетті келісімдерінің нормаларымен сәйкестендіру, сонымен қатар барлық заңды тұлғалардың қаржылық есептемесін халықаралық стандарттарға көшіру қажет. Ағымдағы активтердің аудиті мен талдауының маңыздылығы ұйымда өнім өндіріп, жұмыстар орындау мен қызмет көрсеткенде арта түседі және бәсеке-қабылеттілікке әсер етеді, себебі субъект қандай да бір қызмет түрімен айналысқанда да өнімнің (жұмыстың, қызметтің) өзіндік құнына кіретін материалдық шығындар қатысады. Өзіндік құнның төмендеуі ұйымның қаржылық нәтижесін жақсартып, нәтижесінде тауарлар мен қызметтердің бәсеке қабылеттілігіне әсерін тигізеді.

Активтердің құрамы мен қалыптастыру көздері құрылымының серпінін талдау олардың абсолюттік және салыстырмалы өсуінің немесе азаюының мөлшерін белгілеуге мүмкіндік береді, белгілі бір күнге активтерді қалыптастыру көздерінің бар-жоғын және белгілі бір мерзім ішінде олардың серпінінің өзгеруін қарап отыруға мүмкіндік береді. Ұйымның қаржылық тәуелсіздігі активтердің қалыптастыру көздеріндегі өзіндік капиталдың үлесіне тәуелді. Сондықтан, активтерді қалыптастыру көздері шектеледі және мемлекеттік кәсіпорын активтерінің қай бөлігі өзіндік капиталдың есебінен, қайсысы - міндеттемелер есебінен қалыптастырылатыны анықталады.

Диплом жұмысының мақсаты - ұйымның қысқа мерзімді активтерінің есебі, талдауы мен аудитін теориялық және тәжірибелік тұрғыдан зерттеу.

Алға қойылған мақсатқа қол жеткізу үшін дипломдық жұмыста келесідей міндеттер қойылған:

1. Қысқа мерзімді активтер түсінігі мен олардың ұйым қызметіндегі маңыздылығын қарастыру;
2. Қысқа мерзімді активтерді жіктеу белгілеріне тоқталу;
3. Зерттеу объектісі ретінде алынған «Жезқазған тарихи-археологиялық мұражайы көрме залымен» КМҚК -ның есеп саясатына сипаттама бере отырып, оның негізгі техникалық-экономикалық көрсеткіштеріне талдау жүргізу; "Жезқазған тарихи-археологиялық мұражайы көрме залымен" КМҚК
4. «Жезқазған тарихи-археологиялық мұражайы көрме залымен» КМҚК -ның айналысындағы қысқа мерзімді активтерінің, яғни ақша қаражаттарының, қысқа мерзімді дебиторлық қарыздарының және қорларының есебі мен талдауын ұйымдастыру ерекшеліктерін көрсету;
5. Қысқа мерзімді активтерге аудит жүргізуді ұйымдастыру кезеңдерін қарастыру.

Жұмыстың ғылыми жаңашылдығы - «Жезқазған тарихи-археологиялық мұражайы көрме залымен» КМҚК -ның қысқа мерзімді активтердің есебі мен талдауын ұйымдастыру ерекшеліктерінің қарастырылуы болып табылады.

Дипломдық жұмыстың тәжірибелік маңыздылығы. Кәсіпорынның қысқа мерзімді активтерінің есебі және аудиті жайлы берілген ұсыныстарды кәсіпорынның басқару шаруашылығында қолдануға ұсыну табылады

Зерттеу пәні - ұйымның қысқа мерзімді активтерінің есебі, талдауы мен аудиті болып табылады.

Зерттеу объектісі - «Жезқазған тарихи-археологиялық мұражайы көрме залымен» КМҚК болып табылады.

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негіздері ретінде ұйымның қысқа мерзімді активтерінің есебі мен аудитін реттейтін ҚР заңнамалық және нормативтік актілері, қазақстандық және шетелдік экономистердің еңбектері алынды.

Практикалық маңыздылығы жүргізілген зерттеу нәтижесі бойынша берілген ұсыныстар «Жезқазған тарихи-археологиялық мұражайы көрме залымен» КМҚК тәжірибесінде пайдаланылуы мүмкін.

1 ҚЫСҚА МЕРЗІМДІ АКТИВТЕРДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

1. Қысқа мерзімді активтердің түсінігі және маңызы

Актив деп кәсіпорынның ақшаға (құнмен) бағаланатын игіліктері мен құқықтарын, мүліктерін (заттарын) айтады. Олар ұйымның өткен уақыттардағы қызметінің нәтижесі болып есептелінеді. Кәсіпорындар мен ұйымдар өзінің меншігіндегі активтерін сол кәсіпорынды басқару, өнім өндіру, басқадай заңды және жеке тұлғаларға қызмет көрсету, яғни ұйымның алдағы уақыттарда табыс табуы үшін пайдаланады.

Осы активтерді пайдалану арқылы алдағы уақыттарда алынатын кіріс кәсіпорындар мен ұйымдардың ақшаларына тікелей немесе жанама түрде келіп қосылып, оның көлемін (үлесін) арттырып отырады. Жалпы бұл үлестің көбеюі (артуы) кәсіпорынның негізгі немесе негізгі емес қызметтері нәтижелерінде пайда болуы мүмкін. Кәсіпорындар мен ұйымдардың активтерді пайдалану арқылы табатын кірістері (пайдалары) :

1. Өнім өндіру нәтижесінде;
2. Қызмет көрсету нәтижесінде;
3. Басқа активтерге айырбастаудың нәтижесінде;
4. Міндеттемелерді өтеу үшін пайдалану нәтижесінде;
5. Ұйымның меншік иелері арасында бөліске түсуі нәтижесінде және тағы да басқа операциялардың нәтижесінде пайда болуы мүмкін.

Америка Құрама Штаттары (АҚШ) елінің экономист мамандары Белверд Нидлз, Хенри Андерсон және Джеймс Колдуэлл - активтерді қаржылық активтер және жұмсалған шығындар деп екі топқа бөлген.

Бұндағы бірінші топқа, яғни қаржылық активтерге тез арада ақшаға айнала алатын активтер жатқызылса, жұмсалған шығындар деп аталатын активтер құрамында аванс ретінде төленген төлемдер, материалдық құндылықтар, үйлер мен ғимараттар, қозғалмайтын мүліктер және материалдық емес активтер қарастырылған [1, 82 б. ] .

Кәсіпорынның іс әрекеттерін қамтамасыз етудегі міндетті шарт - қолда бар айналым қаражаттарының (айналым капиталы) болуы. Қысқа мерзімді активтер - бұл өндірістік айналым қорларын құру, пайдалану және үздіксіз өндірістік процестер мен өнімді өткізуді қамтамасыз ету үшін авансылаудың ақшалай қаражаттарының жиынтығы.

Қысқа мерзімді активтердің мәні - ұдайы өндірістік процестердің қажеттілігін қамтамасыз етудегі экономикалық рөлімен анықталады. Қысқа мерзімді активтердің өндірістік процеске бірнеше рет қатысатын негізгі қорларға қарағандағы айырмашылығы, ол тек бір ғана өндірістік кезеңде қызмет етеді және өндірістік тұтыну тәсіліне тәуелсіз өзінің құнын тікелей дайын өнімге апарады.

Қысқа мерзімді активтердің құрылымы деп барлық жиынтығындағы олардың бөлек элементтерінің арақатынасын атайды. Кәсіпорындарындағы айналым қаражатының құрылымына талдау жасау және оны жетік білу маңызды мәселерінің бірі болып саналады. Себебі, белгілі бір шамада қаржы жағдайы кәсіпорын қызметінің не ол, не бұл мезетіне сипаттайды. Мысалы, дебиторлық берешек үлесінің шамадан тыс артуы. Қоймадағы дайын енімдер, аяқталмаған өндіріс, кәсіпорынның қаржы жағдайының нашарлағанын білдіреді. Дебиторлық берешек осы кәсіпорындағы айналымнан оқшауландырылған қаражатты және оларды дебиторлық пайдалануын, өзінің айналымдағы борышкерлерді сипаттайды. Аяқталмаған өндіріс үлесінің артуы, қоймадағы дайын өнімдер айналымдағы айналым қаражатының оқшауланғанын, сату мөлшерінің, сонымен бірге пайданың да азаюын көрсетеді. Сондықтан, кәсіпорында айналым қаражатының құрылымын оңтайландыру және олардың айналымын арттыру басты мақсатқа айналғаны жөн [2] .

Қысқа мерзімді активтердің төмендетілген мөлшері кәсіпорынның тұрақсыз қаржы жағдайына, өндіріс процесінің іркілісіне әкеліп соғады. Осының салдарынан өндірістің көлемі мен пайдасы төмендейді. Осы кезекте айналым қаражатының көтеріңкі мөлшері кәсіпорынның өндірісті ұлғайту үшін күрделі қаржы шығынын жұмсау мүмкіндігі төмендейді.

Кәсіпорында айналым қаражатының қажеттілігін анықтау кәсіпорынның өндіріс жоспары және өндіріс шығынының сметасымен үйлестіру керек. Мұнда қажетті мөлшерде өнімнің нақтылы түрлерін және оларды белгілі мерзімде шығаруды негіздеу қажет. Кәсіпорынның жеке айналым қаражатының қажетілігін есептеген кезде мыналарды еске алған жөн. Жеке айналым қаражаттары өндірістік бағдарламаны орындауда тек негізгі өндірістік қажеттілікті өтеу ғана емес, сонымен қатар, кәсіпорынның негізгі қызметіне жатпайтын қосалқы және көмекші өндірістер, тұрғын үй, комуналдық және т. б. шаруашылықтар және дербес баланста тұрмайтындар да өтелуі қажет.

Ұйымның қысқа мерзімді активтерін басқару күрделі де кешенді шараларды қамтиды, ондағы қаржы менеджментінің міндеті өндірістік менеджмент және маркетингтің міндетімен жалғасып жатады. Аталған барлық міндеттердің мақсаты толассыз өндіріс процесін және өнімдерді сатуды қамтамасыз ету, сондай-ақ қысқа мерзімді активтердің ағымдағы шығындарын барынша азайтуға қызмет көрсету.

Қысқа мерзімді активтерді басқару өзіне өндіріс процесіне қажетті ақша қаражаттарын, қысқа мерізмді инвестицияларды, шикізаттар мен материалдарды, аяқталмаған өндірісті, болашақ кезеңдердегі шығындарды, қоймадағы дайын өнімдерді, тауарларды қатыстырады. Ұйым басшылығының мақсаты толассыз өндіріс процесін және өнімдерді сатуды қамтамасыз етуге қажетті қысқа мерзімді активтерге деген қажеттілікті анықтау.

Қысқа мерзімді активтерді басқарудың маңызды элементі олардың көлемі ғылыми негізде оңтайластыру. Осы мақсатқа сәйкес өндіріс процесіне қажетті қысқа мерзімді активтердің түрлеріне жұмсалатын шығындарды барынша азайту міндеттері шешіледі.

Нақтылы қорларға, ақша қаражаттарына және қысқа мерзімді инвестицияларға деген қажеттілікті қысқа мерзімді активтерді мөлшерлеу арқылы анықтайды.

Қысқа мерзімді активтерге деген қажеттілікті дұрыс есептеудің экономикалық маңызы бар, өйткені кәсіпорынның тұрақты қаржы жағдайын қамтамасыз етуге, тұрақты қажетті меншікті қысқа мерзімді активтердің минималды сомасы белгілінеді.

Қысқа мерізді активтерді нормалаудың негізгі принциптері шаруашылық жағдайының өзгеруіне, акционерлеудің дамуына, сондай-ақ, өзін-өзі қаржыландыруына байланысты түзетіледі.

Әрбір ұйымда қысқа мерзімді активтерді нормалау өндіріске және өндіріске жатпайтын қажеттілікке шығын сметасына қатаң сәйкестікте орындалады. Сол арқылы өндіріспен қаржы көрсеткіштерінің ара байланысы қамтамасыз етіледі.

Қысқа мерзімді активтерді нормалау процесінде норма және нормативтер жасалынады. Қысқа мерзімді активтердің нормасы - бұл салыстырмалы мөлшердегі, негізделген ақша қаражаттарының, қорлардың көлемі. Қысқа мерзімді активтердің нормасы өндіріске материалдар шығынының нормасына, қосалқы саймандар және құралдардың тозуға мықтылық нормасына, өндіріс кезенінің ұзақтығына, жабдықтау жәе өткізу жағдайына, және басқадай факторларға байланысты [3] .

Қазіргі жағдайда қысқа мерзімді активтердің нормалары ұзақ мерзімге әрекет етпейді. Оларды нақтылау акционерлеу процесіне, акционерлік капиталды қайта құрылымдауға, технологияның өзгеруіне, бизнес-жоспардың құрамына бағаның, тарифтердің және басқалардың өзгеруіне байланысты.

Активтер өздерінің пайдалану мерзіміне қарай екі топқа бөлінеді:

Қысқа мерзімді активтер (бір жыл уақыт аралығында пайдаланылатын) .

Ұзақ мерзімді активтер (бір жылдан артық уақыт пайдаланылатын) .

Ұйым активтерді мынадай жағдайларда қысқа мерзімді ретінде сыныптайды:

1. Субъект активті сатуды болжайды немесе активті қалыпты операциялық цикл барысында сатуды немесе пайдалануды ұйғарады;
2. Субъект негізінен активті сауда мақсаты үшін ұстап тұрады;
3. Субъект активті есепті кезеңнің аяғынан бастап 12 ай ішінде сатуды болжайды;
4. Бұл актив ақша құралдарын немесе міндеттемелерді есепті күннен кейін кемінде 12 ай ішінде өтеу үшін оны айырбастауға немесе пайдалануға шектеу болатын жағдайларды қоспағанда, ақша қаражатына баламалы активті білдіреді.

Барлық өзге активтер ұзақ мерзімді ретінде сыныпталады. Субъектінің қалыпты операциялық циклі дәл анықталмаса, оның ұзақтығы 12 айға тең болып қабылданады [4, 110 б. ] .

Жалпы бухгалтерлік есеп стандарттарына сәйкес қысқа мерзімді активтер мынадай баптары бойынша жіктелінеді:

1. «Ақша қаражаты»;
2. «Қысқа мерзімді қаржы инвестициялары»;
3. «Қысқа мерзімді дебиторлық берешек»;
4. «Қорлар»;
5. «Ағымдағы салық активтері»;
6. «Сатуға арналған ұзақ мерзімді активтер» [5, 21-58 б. ] .

Өтімділігі жоғары активтер өздерінің тез арада қысқа мерзімді міндеттемелерді өтей алатындығымен ерекшеленеді. Бұлардың қатарына ақшаларды, қысқа мерзімді қаржы салымдарын, түсуге тиісті қаражаттар мен алынған вексельдерді жатқызуға болады.

Ал ұйымдар мен ұйымдардың өз өзіне, яғни шаруашылық қызметіне пайдаланатын активтері баяу (төмен) өтімділікті активтер қатарына жатқызады. Мысалы: баяу (төмен) өтімділікті активтердің қатарына ұйымдар мен ұйымдардың материалдық қорларын жатқызуға болады.

Қысқа мерзімді активтер ұйымның өтімділігі ең жоғарғы активтері болып табылады, бұл активтердің қатысуымен көптеген коэффициенттер анықтауға болады, сол коэффициенттер сыртқы кредиторлар мен инвесторлардың осы компания үлесіне қатысты шешім қабылдауына бірден-бір себеп болады.

Ақша қаражаттарының ағымдағы, яғни қысқа мерзімді активтер құрамындағы маңызы зор. Өтімділігі ең жоғары активтер болғандықтан ақша қаражаттары ең бірінші кезекті төлемдер құралы, міндеттемелерін өтеу мүмкіндігін сипаттайтын қаражат көзі болып табылады [5, 83 б. ] .

1. 2 Ақша қаражаттарының сипаттамалары

Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп 7 - «Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептер» IAS Халықаралық қаржы есептілігінің стандартының талаптарына сәйкес жасалады да, есепті кезеңнің қаржы есептілігінің құрамдас бөлігі ретінде ұсынылады. Аталған стандартқа сәйкес Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есептер өзіне ақша қаражаттарындағы өзгерістер мен осындай өзгерістерді операциялық, инвестициялық және қаржылық қызметтен болған өзгерістерге бөліп, мекеменің есепті кезеңдегі ақша қаражатының баламалары туралы ақпаратты қамтиды [6, 122 б. ] .

Ақша қаражаттарының баламалары - алдын ала белгілі ақша қаражаттары сомасына тез айналатын және олардың құны шамалы тәуекелге ұшырайтын қысқа мерзімді, жоғары өтімді салымдар.

Ақша қаражаттарының баламалары инвестициялар және басқа да мақсаттардан гөрі, ең алдымен қысқа мерзімді міндеттемелерді өтеуге арналған. Ақша қаражаттарының баламалары ретінде жіктелетін инвестиция ақша қаражаттарының белгілі бір сомасы оңай айналысқа түсуі және құн өзгерісінің шамалы тәуекеліне ұшырауы тиіс. Осылайша, әдетте инвестиция ақша қаражаттарының баламасы ретінде, оның қысқа мерзімі, айталық, үш ай немесе сатып алу күнінен бастап одан аз өтеу мерзімі болған кезде ғана жіктеледі. Меншік капиталына салынған инвестициялар, егер олар, негізінен, ақша қаражаттарының баламалары болып табылмағанда ғана, мысалы, оларды өтеу күніне дейін көп ұзамастан сатып алынған артықшылықты акциялары болған және сатып алудың нақты күні көрсетілген жағдайда ақша қаражаттарының баламаларынан алынып тасталады.

Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп кезең ішіндегі ақша қаражаттарының қозғалысы туралы деректерді оларды операциялық, инвестициялық қызмет немесе қаржы қызметі бойынша жіктей отырып білдіруі тиіс.

Қызмет түрлері бойынша жіктеу пайдаланушыларға осы қызметтің компанияның қаржы жағдайына әсер етуін, оның ақша қаражаттары мен ақша қаражаттарының баламаларының сомасын бағалауға мүмкіндік беретін ақпаратты қамтамасыз етеді. Бұл ақпарат сонымен бірге қызмет түрлері арасындағы өзара байланысты бағалау үшін де пайдаланылады.

Операциялық қызмет - компанияның кіріс келтіретін негізгі қызметі және инвестициялық және қаржы қызметінен айырмашылығы бар басқа қызмет.

Операциялық қызметтен түсетін ақша қаражаттарының түсімдерінің және төлемдерінің мөлшері компания операциялары кредиттерді өтеу, операциялық мүмкіндіктерді сақтау, дивидендтер төлеу және қаржыландырудың сыртқы көздеріне жүгінбестен жаңа инвестицияларды жүзеге асыруға жеткілікті болатын ақша қаражаттарының түсімін қамтамасыз ететін дәрежедегі басты индикатор болып табылады.

Операциялық қызметтен түсетін ақша қаражаттары қозғалысының мысалдары мыналар болып табылады:

1. Тауарларды сатудан және қызмет көрсетулерден алынатын ақшалай түcімдер;
2. Жалдаудан түсетін ақшалай түсімдер, қаламақылар, комиссиялық сыйақылар және басқа да табыс;
3. Тауарлар мен қызмет көрсетулері үшін жеткізушілерге берілетін ақшалай төлемдер;
4. Қызметшілерге және олардың атынан басқа тұлғаларға ақшалай төлемдер;
5. Сақтандыру компаниясының сақтандыру сыйлықтары мен талап арыздары, жылдық жарналар және басқа да сақтандыру сыйақылары ретіндегі ақшалай түсімдері мен төлемдері;
6. Егер бұлар тек қаржы немесе инвестициялық қызметтермен байланыстырылмайтын болса, ақшалай төлемдер немесе пайдаға салынатын салық төлемі немесе пайдаға салынатын салық үшін өтемақы;
7. Коммерциялық немесе сауда мақсатында жасалатын келісім-шарттар бойынша ақшалай түсімдер мен төлемдер.

Инвестициялық қызмет - ақша қаражаттарының баламаларына жатпайтын ұзақ мерзімді активтер мен басқа да инвестицияларды сатып алу және сату.

Инвестициялық қызметтен түсетін ақша қаражаттары мысалдары мыналар болып табылады:

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс