Бухгалтерлік есептің пайда болуы мен дамуы



Кіріспе
1. Бухгалтерлік есептің пайда болуы
2. Бухгалтерлік есептің дамуының кезеңдері
Қолданылған әдебиеттер
Бухгалтерлік есеп адамзаттың дамуымен бірге өте ерте кезде пайда болды. Бухгалтерлік есептің даму тарихы 6000 жылға жуық. Алайда, есептің пайда болған күнін нақты көрсету мүмкін емес. Есеп біртіндеп, ұзақ уақыт бойы және белгісіз жағдайда дүниеге келді. Есеп болмаған және оның өмір сүре бастаған дәуірлері белгілі, ал бірақ оларды шектеу қиын әрі ойлауға болмайтын жайт.
Бухгалтерлік есептің пайда болуының алғы шарты – адамдар арасындағы экономикалық қатынастардың дамуы.
Жалпы адамзат өмірінің, адамзат қоғамы өмірінің негізі – материалдық өндіріс процесі. Осы материалдық өндіріс процесі дамуының белгілі бір кезеңде оны сандық түрде көрсету қажеттілігі және мүмкіншілігі туындады. Шаруашылықты өлшемсіз (салмағы және саны), кірістер мен шығыстарды салыстырмай, біріншісінің екіншісінен асып түсуін болдырмай жүргізу мүмкін емес. Осы кезде есеп пайда болды және ол барлық уақытта материалдық өндіріс процесіне қызмет көрсетті, сонымен бірге жетілдіріліп отырды.
Алғашқы қауымдық құрылыстың өзінде-ақ адамдарды өздерінің өмірін сақтап қалу және ұзарту үшін қанша тамақ табу керек екендігі толғандырып, есеп есте сақтау арқылы жүргізілсе, құл иеленушілік құрылыс кезінде ауыл шаруашылығындағы өнімдерді, қолөнер өнімдерін өндіру ұлғайып, есеп жүргізудің қажеттілігі туындады.
Ертедегі римдіктер де бұл балауыз жағылған тақтай кестелерді бір-біріне кітап сияқты етіп байлап, оларды «Кодекстер» деп атады.
Орта ғасырларда Рим империясының есеп мамандарына инвентарлық кітап, кіріс-шығыс кітаптары белгілі болды. Олар қазіргі касса, кассир, кассалық жазу, шоттарды жабу, сальдоны (қалдықты) анықтау деген терминдерді білді.
Орта ғасырлардың аяғында бухгалтер деген термин Австрияда пайда болды. 1498 жылы Қасиетті Рим империясының императоры Максимилиан-I бірінші бухгалтер етіп Инсбрук есеп палатасының іс жүргізушісі Христофор Штехерді тағайындады. Осы оқиға жайлы Вена мемлекеттік мұражайында әлі күнге дейін сақтаулы император Максимилианның 1498 ж. 13 ақпанындағы бұйрығы куә. Осы уақытқа дейін мұны ақылы есеп жазбаларымен айналысатын «кезбе жазушылар» жүзеге асырып келді. Жоғарыда келтірілген күн «бухгалтер» және бухгалтерия ұғымының таралуының бастамасы болып саналады. Сол кезде бухгалтер мамандығына өте жоғары адамгершілік талаптар қойылатын. Кейбір елдерде бухгалтердің адамгершілік қасиетіне қарап, оны қазіргі уақытқа дейін шіркеу қызметкерінен кейінгі екінші орынға қояды.
Қолданылған әдебиеттер

2007-жылғы 28-4-ақпанындағы №234-ІІІ ҚР-ң «Бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру туралы» заңы.
Ұлттық қаржылық есептілік стандарттары. 21.06.2007ж.
Халықаралық қаржылық есептілік стандарттары. 2006ж.
Бухгалтерлік есеп шоттарының жоспары. ҚР қаржы Министрінің 2007-жылғы 23-мамырындағы №185 бұйрығымен бекітілген.
Әбдіманапов Ә.Ә. «Бухгалтерлік есеп пен есеп берудің принциптері». Алматы, 2006.

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі:  Материал
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:   
Тақырып 1. Бухгалтерлік есептің пайда болуы мен дамуы

Бухгалтерлік есеп адамзаттың дамуымен бірге өте ерте кезде пайда болды. Бухгалтерлік есептің даму тарихы 6000 жылға жуық. Алайда, есептің пайда болған күнін нақты көрсету мүмкін емес. Есеп біртіндеп, ұзақ уақыт бойы және белгісіз жағдайда дүниеге келді. Есеп болмаған және оның өмір сүре бастаған дәуірлері белгілі, ал бірақ оларды шектеу қиын әрі ойлауға болмайтын жайт.
Бухгалтерлік есептің пайда болуының алғы шарты - адамдар арасындағы экономикалық қатынастардың дамуы.
Жалпы адамзат өмірінің, адамзат қоғамы өмірінің негізі - материалдық өндіріс процесі. Осы материалдық өндіріс процесі дамуының белгілі бір кезеңде оны сандық түрде көрсету қажеттілігі және мүмкіншілігі туындады. Шаруашылықты өлшемсіз (салмағы және саны), кірістер мен шығыстарды салыстырмай, біріншісінің екіншісінен асып түсуін болдырмай жүргізу мүмкін емес. Осы кезде есеп пайда болды және ол барлық уақытта материалдық өндіріс процесіне қызмет көрсетті, сонымен бірге жетілдіріліп отырды.
Алғашқы қауымдық құрылыстың өзінде-ақ адамдарды өздерінің өмірін сақтап қалу және ұзарту үшін қанша тамақ табу керек екендігі толғандырып, есеп есте сақтау арқылы жүргізілсе, құл иеленушілік құрылыс кезінде ауыл шаруашылығындағы өнімдерді, қолөнер өнімдерін өндіру ұлғайып, есеп жүргізудің қажеттілігі туындады.
Ертедегі римдіктер де бұл балауыз жағылған тақтай кестелерді бір-біріне кітап сияқты етіп байлап, оларды Кодекстер деп атады.
Орта ғасырларда Рим империясының есеп мамандарына инвентарлық кітап, кіріс-шығыс кітаптары белгілі болды. Олар қазіргі касса, кассир, кассалық жазу, шоттарды жабу, сальдоны (қалдықты) анықтау деген терминдерді білді.
Орта ғасырлардың аяғында бухгалтер деген термин Австрияда пайда болды. 1498 жылы Қасиетті Рим империясының императоры Максимилиан-I бірінші бухгалтер етіп Инсбрук есеп палатасының іс жүргізушісі Христофор Штехерді тағайындады. Осы оқиға жайлы Вена мемлекеттік мұражайында әлі күнге дейін сақтаулы император Максимилианның 1498 ж. 13 ақпанындағы бұйрығы куә. Осы уақытқа дейін мұны ақылы есеп жазбаларымен айналысатын кезбе жазушылар жүзеге асырып келді. Жоғарыда келтірілген күн бухгалтер және бухгалтерия ұғымының таралуының бастамасы болып саналады. Сол кезде бухгалтер мамандығына өте жоғары адамгершілік талаптар қойылатын. Кейбір елдерде бухгалтердің адамгершілік қасиетіне қарап, оны қазіргі уақытқа дейін шіркеу қызметкерінен кейінгі екінші орынға қояды.
Осы кезеңнен бастап біздің ғылымның және кәсібіміздің атауы есеп регистрінің негізгі түрі - кітаппен байланысты болды.
Есептің жетілдірілуі ескі және жаңа италиялық екі жақты бухгалтерияның пайда болуына жағдай туғызды. Екі жақты жазудың өмірге келуі адамзат қоғамының өмірі және шығармашылығы үшін ауқаттылық жасаған меншік капиталының дамуына (мүмкіндік жасады) жол ашты. Екі жақты жазу жүйесі XIII-XIV ғғ. дүниеге келді, оны солтүстік Италияның сауда орталықтарында қолданған еді. Генуяның муниципалдық жазуларында табылған екі жақты жазудың жүйесі 1340 жылмен көрсетілген.
Одан ерте екі жақты жазу 1299-1300 жж, Францияда Шампань провинциясындағы фирмада анықталған.
Бухгалтерлік есеп туралы ғылым ретінде 1458 ж. Бенедетто Катрульи өзінің кітаптарында жазған.
Ескі италиялық бухгалтерияның негізгі ерекшеліктері - есеп жүргізуші екі кітапты: журналды және Бас кітапты болып көрсетілуі. Журналда хронологиялық жазулар жазылса, Бас кітапта топтастырылып жазылды. Кітаптың барлық парағы номерленді жіне бір парақтың жоғалуы кітаптың құнын айтарлықтай түсірді.
Бухгалтерлік есеп туралы бірінші кітапты 1494 жылы италиялық ғалым-математик Лука Пачоли жазды. Лука Пачоли алғаш рет бухгалтерлік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Бухгалтерлік есептің дамуына үлес қосқан ғалымдар
Нарықтық экономика жағдайында басқаруды жетілдіру
Бухгалтерлік есептің мақсаты мен міндеттері
Ерте замандағы бухгалтер
Бухгалтерлік есептің ғылым ретінде қалыптасуы
Шаруашылық жүргізуші субъектінің қаржы түсініктемелері
Бухгалтерлік есеп туралы жалпы мағлұмат
Бухгалтерлік есеп туралы ақпарат
Бухгалтерлік есептің пайда болу теориялары
Бухгалтерлік есеп пайда болуы және мақсаты
Пәндер