Халықаралық туризмнің дамуы
Туризмнің шаруашылық саласы ретінде дамуы мемлекеттердің тұрақты даму стратегиясымен тығыз ұласады. Әлеуметтік-экономикалық дамудың катализаторы болып табылатын бұл күрделі құрылымды сала табиғатты экономикалық мақсатта тиімді пайдаланудың негізінде адамдар өмірінің жоғары деңгейін қамтамасыз ете алады. Қазіргі шақта туризмде ғаламдандыру процесі жүріп жатыр, оған Қазақстан да еніп отыр.
Халықаралық туризм шетел валютасының белсенді көзі болып табылады және де ол мемлекеттің төлем балансына әсер етеді. Халықаралық туризм көптеген елдердің экономикасына ғана емес, соныме қатар олардың әлеуметтік-мәдени ортасына, экологиясына да әсерін тигізеді. Ал ол өз кезегінде туристер ағымына әсер етеді.
Халықаралық туризмнің дамуына жәрдемін тигізетін негізгі факторларды статистикалық және динамикалық деп екіге бөлуге болады. Оның біріншісіне жататындар: табиғи-географиялық факторлар жиынтығы. Олардың өзгермейтін және келе бермейтін маңызы бар. Адам оны тек қана өзінің керегіне ыңғайлап, пайдалануға қолайлы етеді. Екіншісіне жататындар: демографиялық, әлеуметтік-экономикалық, материалдық-техникалық және саяси факторлар. Бұл факторлардың бағасы мен маңызы кеңістік пен уақыт аралығында өзгеріп тұруы мүмкін.
Халықаралық туризмнің дамуының табиғи-географиялық факторлары сұлу, бай табиғат, климат, жер бедерлерінің көрінісінен табылады. Табиғаттың жаратылысы бойынша рекреациялық шаруашылыққа дейін табиғи элементтер мен кешендер алғашқыда рекреациялық іс-әрекеттің жағдайы ретінде болады. Рекреациялық сұраныстың пайда болуының арқасында оларға баға беріліп, технологиялық деңгейге дейін жеткізілінеді, содан кейін туристік-рекреациялық ресурсқа өтеді.
Халықаралық туризм шетел валютасының белсенді көзі болып табылады және де ол мемлекеттің төлем балансына әсер етеді. Халықаралық туризм көптеген елдердің экономикасына ғана емес, соныме қатар олардың әлеуметтік-мәдени ортасына, экологиясына да әсерін тигізеді. Ал ол өз кезегінде туристер ағымына әсер етеді.
Халықаралық туризмнің дамуына жәрдемін тигізетін негізгі факторларды статистикалық және динамикалық деп екіге бөлуге болады. Оның біріншісіне жататындар: табиғи-географиялық факторлар жиынтығы. Олардың өзгермейтін және келе бермейтін маңызы бар. Адам оны тек қана өзінің керегіне ыңғайлап, пайдалануға қолайлы етеді. Екіншісіне жататындар: демографиялық, әлеуметтік-экономикалық, материалдық-техникалық және саяси факторлар. Бұл факторлардың бағасы мен маңызы кеңістік пен уақыт аралығында өзгеріп тұруы мүмкін.
Халықаралық туризмнің дамуының табиғи-географиялық факторлары сұлу, бай табиғат, климат, жер бедерлерінің көрінісінен табылады. Табиғаттың жаратылысы бойынша рекреациялық шаруашылыққа дейін табиғи элементтер мен кешендер алғашқыда рекреациялық іс-әрекеттің жағдайы ретінде болады. Рекреациялық сұраныстың пайда болуының арқасында оларға баға беріліп, технологиялық деңгейге дейін жеткізілінеді, содан кейін туристік-рекреациялық ресурсқа өтеді.
Пайднылған әдебиеттер
1.
Алиева Ж.Н. «Туризмология негіздері» Алматы: Қазақ Университеті, 2004 жыл
2.
Вуколов В.Н. «Халықаралық туризм негіздері» Алматы: ҚазМУ, 1999 жыл.
3.
Боголюбов В.С. «Экономика туризма» Москва: Академия, 2005 жыл.
4.
Борисов К.Г. «Международный туризм» Москва: НИМП, 2004 жыл.
5.
Вуколов В.Н. «Халықаралық туризм негіздері» Алматы: ҚазМУ, 1999 жыл.
6.
Егемен Қазақстан №23, 15 шілде 2002 жыл.
1.
Алиева Ж.Н. «Туризмология негіздері» Алматы: Қазақ Университеті, 2004 жыл
2.
Вуколов В.Н. «Халықаралық туризм негіздері» Алматы: ҚазМУ, 1999 жыл.
3.
Боголюбов В.С. «Экономика туризма» Москва: Академия, 2005 жыл.
4.
Борисов К.Г. «Международный туризм» Москва: НИМП, 2004 жыл.
5.
Вуколов В.Н. «Халықаралық туризм негіздері» Алматы: ҚазМУ, 1999 жыл.
6.
Егемен Қазақстан №23, 15 шілде 2002 жыл.
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТУРИЗМНІҢ ДАМУЫ
Туризмнің шаруашылық саласы ретінде дамуы мемлекеттердің тұрақты даму
стратегиясымен тығыз ұласады. Әлеуметтік-экономикалық дамудың катализаторы
болып табылатын бұл күрделі құрылымды сала табиғатты экономикалық мақсатта
тиімді пайдаланудың негізінде адамдар өмірінің жоғары деңгейін қамтамасыз
ете алады. Қазіргі шақта туризмде ғаламдандыру процесі жүріп жатыр, оған
Қазақстан да еніп отыр.
Халықаралық туризм шетел валютасының белсенді көзі болып табылады және де
ол мемлекеттің төлем балансына әсер етеді. Халықаралық туризм көптеген
елдердің экономикасына ғана емес, соныме қатар олардың әлеуметтік-мәдени
ортасына, экологиясына да әсерін тигізеді. Ал ол өз кезегінде туристер
ағымына әсер етеді.
Халықаралық туризмнің дамуына жәрдемін тигізетін негізгі факторларды
статистикалық және динамикалық деп екіге бөлуге болады. Оның біріншісіне
жататындар: табиғи-географиялық факторлар жиынтығы. Олардың өзгермейтін
және келе бермейтін маңызы бар. Адам оны тек қана өзінің керегіне ыңғайлап,
пайдалануға қолайлы етеді. Екіншісіне жататындар: демографиялық, әлеуметтік-
экономикалық, материалдық-техникалық және саяси факторлар. Бұл факторлардың
бағасы мен маңызы кеңістік пен уақыт аралығында өзгеріп тұруы мүмкін.
Халықаралық туризмнің дамуының табиғи-географиялық факторлары сұлу, бай
табиғат, климат, жер бедерлерінің көрінісінен табылады. Табиғаттың
жаратылысы бойынша рекреациялық шаруашылыққа дейін табиғи элементтер мен
кешендер алғашқыда рекреациялық іс-әрекеттің жағдайы ретінде болады.
Рекреациялық сұраныстың пайда болуының арқасында оларға баға беріліп,
технологиялық деңгейге дейін жеткізілінеді, содан кейін туристік-
рекреациялық ресурсқа өтеді.
Халықаралық туризмнің өсуінде әлеуметтік-экономикалық факторлардың ерекше
маңызы бар. Оның ішінде басты орын алатыны – ұлттық табыс. Ұлттық табыстың
өсуі мен саяхаттардың көбеюінің өзара байланыстылығы әбден қисынды және
түсінікті. Бірақ та туристік саяхаттың көбеюі – адамның жақсы тұрмысына
ғана тәуелді емес, сонымен қатар бос уақыттың ұзақтығына да байланысты.
Соңғы 15-20 жылда Еуропа елдерінің көбінде адамдардың бос уақыты едәуір
ұзарды. Төленетін жылдық демалыстың ұзаруы қазіргі болып жатқан ғылыми-
техникалық революцияға байланысты болып отыр, өйткені онда ақыл-ой еңбегі
артады, өндіріске және тұрмысқа ынта қою күшейеді, қоршаған ортаның жағдайы
нашарлайды. Міне, осының барлығы адамдарға физикалық және психологиялық
қысым туғызады және олардың еңбек қабілетін қалпына келтіруді қажет етеді.
Белсенді демалыс туризм арқылы, бұл мақсаттар жылдам және тиімді
орындалады.
Халықаралық туризмнің өсуіне әсерін тигізетін әлеуметтік-экономикалық
факторларға жатқызуға болатындар: халықтың білімі мен мәдениет деңгейінің
жоғарлауы және эстетикалық талғамының өсуі. Әрине, халықтың ондай
талғамдары туристік саяхаттар кезінде ғана толықтырылады.
Туристік іс-әрекеттің жиілігі мен белсенділігіне және мөлшерінің
көтерілуіне жасалынатын маңызды жағдай - ол халықтың нақты табысының өсуі.
Мамандардың талдауына қарасақ, жан басына шаққандағы ұлттық өнімнің жалпы
көрсеткіші мен азаматтардың көшіп-қону рекреациясының арасында тура
сәйкестіктігін байқаймыз. Бұндай зерттеулер елде өмір деңгейі неғұрлым
жоғары болса, соғұрлым демалыс кезіндегі саяхатшылар да көп болатындығын
көрсетеді.
Халықаралық туризмнің көтерілген шағы XX ғасырдың 30-шы жылдары болды, бұл
кезде индустриалды дамыған елдер жалдаған жұмысшылардың еңбек жағдайын
реттейтін заңдар қабылдады. Ол адамдардың демалысқа құқығын бекітті.
Туризм үшін ерекше маңызы болғаны төленетін демалыстардың енгізілуі; олар
АҚШ-та (1914), Австралия мен Жаңа Зеландияда (1919), КСРО-да (1922) және
басқа да бірнеше елдерде енгізілді. Қазіргі шақта 500 млн-нан астам
жалданған жұмысшылар, әсіресе Еуропа мен Солтүстік Америкада, жыл сайын
төленетін демалыс алуға құқық берілді, бұл дегеніміз нақты туристік
көрсетілетін қызметті тұтынушылардың пайда болуы.
Белсенді туристік іс-әрекет үшін бос уақыт қорының болуы жеткіліксіз.
Жаппай туристік қозғалыстың қалыптасуы үшін ең бастысы өмір деңгейінің
көтерілуі, ол екінші дүниежүзілік соғыстан кейін ғана басталды.
Қоғамның әлеуметтік-кәсіптік құрылымы басқа да факторлар сияқты туризмнің
дамуына өзінің әсерін тигізеді. XX ғасырдың басталуына дейін туризмде
аристократтық сипат болды. Туризм туралы өте ерте мәлімет Антикалық дәуірге
жатады. Ежелгі ерте замандағы гректер мен римдіктер ең алғашқы болып теңіз
арқылы да және жер бетімен де саяхатқа шығып тұрды.
Жаңа әлеуметтік топтың әсерімен, әсіресе жастардың бастауымен 60-шы жылдары
туристік үлгінің түрі маңызды өзгеріске ұшырады. Хиппи, панки, ал кейінірек
"жасыл" және кейбір солшыл мәнді қозғалыстар адамның ойлау кабілетіне және
қоғамның тұтыну түріне тура әсерін тигізді.
Халықаралық туризмнің өсуінде материалдық-техникалық факторлардың маңызы
зор. Олардың ішіндегі ең бастылары: орналастыру орындары, көлік, қоғамдық
тамақтандыру мекемелері, бөлшек саудалар және т. б. Туристерді орналастыру
үшін арналған материалдық базасы туристік инфрақүрылымды құруда ең басты
орын алады. Олар қонақ үйлері, пансионаттар, мотельдер, турбазалар,
кемпингтер, жеке пәтерлер және т. б.
Туристік саяхаттар кезінде түнеу орнымен қатар туристердің тамағын
ұйымдастыру да маңызды рөль атқарады. Сондықтан да, туристердің көптігіне
қарамай жылдам қызмет көрсетуге болатын үлкен мейрамханалар салынғаны жөн.
Туристердің тамағын ұйымдастыруда туристік саяхаттардың мезгілдік
ерекшеліктеріне байланысты күрделі мәселелер туындайды.
Жаппай туристік ағым жазғы айларға келеді, сондықтан да азық-түліктің
кейбір түрлерін жинап, қоймада сақтауға тура келіп тұр. Ол үшін арнайы
тоңазытқыш қондырғылары керек.
Көлік – материалдық базаның негізін құрайды. Қазіргі техникалық жетістіктер
көлік сферасына елеулі әсерін тигізіп отыр. Қандай бір көлік болмасын оның
динамикалық сапасы – жылдамдық. Адамдарды тасымалдайтын көліктердің
жылдамдығы 1815 жылы 15 кмсағат болса, ал қазір олардың жылдамдығы 2000-
2500 кмсағат. Темір жол көлігі қарқынды дамуда.
Теңіз және өзен жолаушы көліктерінің дамуы мен оның модернизацияландырылуы
сумен саяхаттаушы туристерге жақсы жайлылық жасайды.
Автомобиль көлігі өзінің тура байланысу мүмкіндігімен туристік саяхаттардың
көбейіп өсуіне мүмкіндіктер жасауда. Тасымалдау бағасының төмендігі, темір
жол көлігімен таласа алатындығын көрсетеді. Оның тағы бір артықшылығы: бір
экскурсовод 30-50 туристке қызмет көрсете алады.
Соңғы онжылдықта жеке меншіктегі жеңіл машиналар санының өсуі, уақытпен,
маршрутпен және қозғалу графиктерімен санаспайтын, жеңіл машинамен туристік
саяхаттың артықшылығын асырды.
Мемлекеттер арасындағы саяси өзара қатынастың түрақсыздығы бұндай
аудандарға туристік ағымды бірден қысқартады. Елдердің арасындагы екіжақты
немесе көпжақты тұрақтылық, бейбітшілік туристік алмасуды көбейтіп,
өсіреді. Статистикалық мәлімет бойынша, соңғы екі онжылдықта Еуропадағы
халықаралық туризмнің мөлшері жыл сайын өсуде.
Статистикалық есеп туризм зерттеушілерінің ортақ мәселесі болып саналады.
Туристік ағымдарға жүйелі есеп жасау XX ғасырдың бірінші жартысынан
басталады. 1929 жылы Австрияға 2 млн, Швейцарияға - 1,5 млн, Италияға - 1
млн артық адамдар барды. Туристік қозғалыс кезінде Еуропаның кейбір
елдерінде саяхатқа статистикалық есеп жүргізілді. Бірақ ол кезде оның
өзіндік маңызы болмады. Мәліметтерді жинау және оны өңдеу ұлттық
қауіпсіздік, көшіп-қону процесін бақылауға және салық салу ережелерін
сақтау үшін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Туризмнің шаруашылық саласы ретінде дамуы мемлекеттердің тұрақты даму
стратегиясымен тығыз ұласады. Әлеуметтік-экономикалық дамудың катализаторы
болып табылатын бұл күрделі құрылымды сала табиғатты экономикалық мақсатта
тиімді пайдаланудың негізінде адамдар өмірінің жоғары деңгейін қамтамасыз
ете алады. Қазіргі шақта туризмде ғаламдандыру процесі жүріп жатыр, оған
Қазақстан да еніп отыр.
Халықаралық туризм шетел валютасының белсенді көзі болып табылады және де
ол мемлекеттің төлем балансына әсер етеді. Халықаралық туризм көптеген
елдердің экономикасына ғана емес, соныме қатар олардың әлеуметтік-мәдени
ортасына, экологиясына да әсерін тигізеді. Ал ол өз кезегінде туристер
ағымына әсер етеді.
Халықаралық туризмнің дамуына жәрдемін тигізетін негізгі факторларды
статистикалық және динамикалық деп екіге бөлуге болады. Оның біріншісіне
жататындар: табиғи-географиялық факторлар жиынтығы. Олардың өзгермейтін
және келе бермейтін маңызы бар. Адам оны тек қана өзінің керегіне ыңғайлап,
пайдалануға қолайлы етеді. Екіншісіне жататындар: демографиялық, әлеуметтік-
экономикалық, материалдық-техникалық және саяси факторлар. Бұл факторлардың
бағасы мен маңызы кеңістік пен уақыт аралығында өзгеріп тұруы мүмкін.
Халықаралық туризмнің дамуының табиғи-географиялық факторлары сұлу, бай
табиғат, климат, жер бедерлерінің көрінісінен табылады. Табиғаттың
жаратылысы бойынша рекреациялық шаруашылыққа дейін табиғи элементтер мен
кешендер алғашқыда рекреациялық іс-әрекеттің жағдайы ретінде болады.
Рекреациялық сұраныстың пайда болуының арқасында оларға баға беріліп,
технологиялық деңгейге дейін жеткізілінеді, содан кейін туристік-
рекреациялық ресурсқа өтеді.
Халықаралық туризмнің өсуінде әлеуметтік-экономикалық факторлардың ерекше
маңызы бар. Оның ішінде басты орын алатыны – ұлттық табыс. Ұлттық табыстың
өсуі мен саяхаттардың көбеюінің өзара байланыстылығы әбден қисынды және
түсінікті. Бірақ та туристік саяхаттың көбеюі – адамның жақсы тұрмысына
ғана тәуелді емес, сонымен қатар бос уақыттың ұзақтығына да байланысты.
Соңғы 15-20 жылда Еуропа елдерінің көбінде адамдардың бос уақыты едәуір
ұзарды. Төленетін жылдық демалыстың ұзаруы қазіргі болып жатқан ғылыми-
техникалық революцияға байланысты болып отыр, өйткені онда ақыл-ой еңбегі
артады, өндіріске және тұрмысқа ынта қою күшейеді, қоршаған ортаның жағдайы
нашарлайды. Міне, осының барлығы адамдарға физикалық және психологиялық
қысым туғызады және олардың еңбек қабілетін қалпына келтіруді қажет етеді.
Белсенді демалыс туризм арқылы, бұл мақсаттар жылдам және тиімді
орындалады.
Халықаралық туризмнің өсуіне әсерін тигізетін әлеуметтік-экономикалық
факторларға жатқызуға болатындар: халықтың білімі мен мәдениет деңгейінің
жоғарлауы және эстетикалық талғамының өсуі. Әрине, халықтың ондай
талғамдары туристік саяхаттар кезінде ғана толықтырылады.
Туристік іс-әрекеттің жиілігі мен белсенділігіне және мөлшерінің
көтерілуіне жасалынатын маңызды жағдай - ол халықтың нақты табысының өсуі.
Мамандардың талдауына қарасақ, жан басына шаққандағы ұлттық өнімнің жалпы
көрсеткіші мен азаматтардың көшіп-қону рекреациясының арасында тура
сәйкестіктігін байқаймыз. Бұндай зерттеулер елде өмір деңгейі неғұрлым
жоғары болса, соғұрлым демалыс кезіндегі саяхатшылар да көп болатындығын
көрсетеді.
Халықаралық туризмнің көтерілген шағы XX ғасырдың 30-шы жылдары болды, бұл
кезде индустриалды дамыған елдер жалдаған жұмысшылардың еңбек жағдайын
реттейтін заңдар қабылдады. Ол адамдардың демалысқа құқығын бекітті.
Туризм үшін ерекше маңызы болғаны төленетін демалыстардың енгізілуі; олар
АҚШ-та (1914), Австралия мен Жаңа Зеландияда (1919), КСРО-да (1922) және
басқа да бірнеше елдерде енгізілді. Қазіргі шақта 500 млн-нан астам
жалданған жұмысшылар, әсіресе Еуропа мен Солтүстік Америкада, жыл сайын
төленетін демалыс алуға құқық берілді, бұл дегеніміз нақты туристік
көрсетілетін қызметті тұтынушылардың пайда болуы.
Белсенді туристік іс-әрекет үшін бос уақыт қорының болуы жеткіліксіз.
Жаппай туристік қозғалыстың қалыптасуы үшін ең бастысы өмір деңгейінің
көтерілуі, ол екінші дүниежүзілік соғыстан кейін ғана басталды.
Қоғамның әлеуметтік-кәсіптік құрылымы басқа да факторлар сияқты туризмнің
дамуына өзінің әсерін тигізеді. XX ғасырдың басталуына дейін туризмде
аристократтық сипат болды. Туризм туралы өте ерте мәлімет Антикалық дәуірге
жатады. Ежелгі ерте замандағы гректер мен римдіктер ең алғашқы болып теңіз
арқылы да және жер бетімен де саяхатқа шығып тұрды.
Жаңа әлеуметтік топтың әсерімен, әсіресе жастардың бастауымен 60-шы жылдары
туристік үлгінің түрі маңызды өзгеріске ұшырады. Хиппи, панки, ал кейінірек
"жасыл" және кейбір солшыл мәнді қозғалыстар адамның ойлау кабілетіне және
қоғамның тұтыну түріне тура әсерін тигізді.
Халықаралық туризмнің өсуінде материалдық-техникалық факторлардың маңызы
зор. Олардың ішіндегі ең бастылары: орналастыру орындары, көлік, қоғамдық
тамақтандыру мекемелері, бөлшек саудалар және т. б. Туристерді орналастыру
үшін арналған материалдық базасы туристік инфрақүрылымды құруда ең басты
орын алады. Олар қонақ үйлері, пансионаттар, мотельдер, турбазалар,
кемпингтер, жеке пәтерлер және т. б.
Туристік саяхаттар кезінде түнеу орнымен қатар туристердің тамағын
ұйымдастыру да маңызды рөль атқарады. Сондықтан да, туристердің көптігіне
қарамай жылдам қызмет көрсетуге болатын үлкен мейрамханалар салынғаны жөн.
Туристердің тамағын ұйымдастыруда туристік саяхаттардың мезгілдік
ерекшеліктеріне байланысты күрделі мәселелер туындайды.
Жаппай туристік ағым жазғы айларға келеді, сондықтан да азық-түліктің
кейбір түрлерін жинап, қоймада сақтауға тура келіп тұр. Ол үшін арнайы
тоңазытқыш қондырғылары керек.
Көлік – материалдық базаның негізін құрайды. Қазіргі техникалық жетістіктер
көлік сферасына елеулі әсерін тигізіп отыр. Қандай бір көлік болмасын оның
динамикалық сапасы – жылдамдық. Адамдарды тасымалдайтын көліктердің
жылдамдығы 1815 жылы 15 кмсағат болса, ал қазір олардың жылдамдығы 2000-
2500 кмсағат. Темір жол көлігі қарқынды дамуда.
Теңіз және өзен жолаушы көліктерінің дамуы мен оның модернизацияландырылуы
сумен саяхаттаушы туристерге жақсы жайлылық жасайды.
Автомобиль көлігі өзінің тура байланысу мүмкіндігімен туристік саяхаттардың
көбейіп өсуіне мүмкіндіктер жасауда. Тасымалдау бағасының төмендігі, темір
жол көлігімен таласа алатындығын көрсетеді. Оның тағы бір артықшылығы: бір
экскурсовод 30-50 туристке қызмет көрсете алады.
Соңғы онжылдықта жеке меншіктегі жеңіл машиналар санының өсуі, уақытпен,
маршрутпен және қозғалу графиктерімен санаспайтын, жеңіл машинамен туристік
саяхаттың артықшылығын асырды.
Мемлекеттер арасындағы саяси өзара қатынастың түрақсыздығы бұндай
аудандарға туристік ағымды бірден қысқартады. Елдердің арасындагы екіжақты
немесе көпжақты тұрақтылық, бейбітшілік туристік алмасуды көбейтіп,
өсіреді. Статистикалық мәлімет бойынша, соңғы екі онжылдықта Еуропадағы
халықаралық туризмнің мөлшері жыл сайын өсуде.
Статистикалық есеп туризм зерттеушілерінің ортақ мәселесі болып саналады.
Туристік ағымдарға жүйелі есеп жасау XX ғасырдың бірінші жартысынан
басталады. 1929 жылы Австрияға 2 млн, Швейцарияға - 1,5 млн, Италияға - 1
млн артық адамдар барды. Туристік қозғалыс кезінде Еуропаның кейбір
елдерінде саяхатқа статистикалық есеп жүргізілді. Бірақ ол кезде оның
өзіндік маңызы болмады. Мәліметтерді жинау және оны өңдеу ұлттық
қауіпсіздік, көшіп-қону процесін бақылауға және салық салу ережелерін
сақтау үшін ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz