Компьютерде мәліметтер қоры бойынша тест сұрақтарының қорын құрып, тестілеу программасын жасау

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 67 бет
Таңдаулыға:

КІРІСПЕ . . . 3

1-ТАРАУ. ТЕСТІЛЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ . . . 6

1. 1. Педагогикалық тесттердің негізгі түрлері . . . 17

1. 2. Тест тапсырмаларының түрлері . . . 20

1. 3. Тест құрастыру тәсілдері мен тесттік бақылау нормалары . . . 23

2-ТАРАУ. МӘЛІМЕТТЕР ҚОРЫ БОЙЫНША ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫН ҚҰРУ ЖӘНЕ ТЕСТІЛЕУ ПРОГРАММАСЫН ЖАСАУ . . . 26

2. 1. Жалпы білім беретін орта мектепте мәліметтер қорын оқытудың мазмұны . . . 29

2. 2. Мәліметтер қоры бойынша тест тапсырмаларын жасау . . . 36

2. 3. Тестілеу программасының құрылымы және сипаттамасы . . . 65

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 68

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 69

ҚОСЫМША 1 . . . 71

КІРІСПЕ

Соңғы он жылда Республикамыздағы білім беру жүйесінде демократияландыру мен ізгілендірудің стратегиялық бағыттары қалыптаса бастады. Осының нәтижесінде оқушылардың оқу іс-әрекетін бағалаудың жаңа критерийлері пайда бола бастады. Бұл үрдіс оқу жоспарлары мен бағдарламаларының әр алуандылығын көздейтін жаңа білім беру жағдайында жүзеге асырылуда.

Cтуденттер мен оқушылардың білімін бақылауды ғылыми ұйымдастырудың жалпы мәселелеріне, педагогика теориясы мен әдістемесі, оқу үрдісін басқару мәселелеріне қызығу арта түсті. Бұл мәселелермен жемісті шұғылданған авторлар қатарында - В. С. Аванесова, Ш. Ш. Артыгалин, Т. О. Балыкбаев, С. А. Ирсалиев, А. Н. Майорова, Г. М. Мутанова, М. Б. Челышковой, Ю. М. Нейман, В. А. Хлебникова, Г. Сакса, Т. Д. Тасбулатов, М. М. Левин, И. Я. Лернер, В. П. Мизинцев, Н. Д. Никандров, В. М. Полонский, Л. И. Рувинский, М. Н. Скаткин, В. А. Сластенин, В. А. Якунин, т. б. көптеген ғалымдар болды.

Оқыту мен білімді бағалаудың жаңа технологияларын ендіру педагог қауымның тесттерге деген қызығушылығын арттыруда. Көптеген педагогикалық жаңалықтардың бірі болып табылатын тесттік жүйе оқушылардың білім, білік, дағды дейгейін объективті бағалауға, оқушыларды даярлау талаптарының берілген стандарттарға сәйкестігін тексеруге, оқушылар даярлығындағы қиын мәселелерді анықтауға жол ашады.

Тесттерді оқушылар білімін бақылау мақсатында ғана емес, оқыту мен дамыту мақсатында да пайдалану бағыттары қарқынды іздестірілуде. Сондай зерттеулердің қатарына И. Б. Бекбоев, В. Г. Болтянский, Н. Я. Виленкин, Д. Г. Глейзер, Б. В. Гнеденко, В. А. Далингер, Ә. К. Қағазбаева, А. Н. Колмогоров, А. Д. Кудрявцев, А. И. Маркушевич, А. М. Мүбәраков, А. А. Столяр, Д. Р. Рахымбек, Л. Т. Искакова, және т. б. еңбектерін қосуға болады. Бұл ғалымдар өз еңбектерінде білімді тексеру мен бағалаудың нақты тәсілдерін қарастырып қана қоймай, оқушылардың педагогикалық ой-өрісін кеңейту, оқу қызметін ұйымдастыру түрлері мен әдістерінің жалпы қағидаларын да айқындап көрсетті.

Мемлекеттік білім стандарты оқу барысында оқушылардың игерілген білімінің барынша берік болуын талап етеді. Осыдан орай тестік бақылау процедураларын объективтендіру ғана емес, оқыту мазмұнының берік меңгерілуін қамтамасыз ету мәселесі де өткір қойылуда.

Қазіргі уақытта компьютерлік технологияның дамуы өте қарқынды жүруде. Компьютерлік технологияның дамуы ақпарат алмасуының жеделдеуіне мүмкіндік бере отырып, ақпаратты сақтау және білім беру жүйелерінде ақпараттық жүйелердің, автоматтандырылған басқару орындарының пайда болуына және жұмысының жетілдірілуіне алып келді.

Информатика физикада, механикада, химияда, медицинада, әкімшілік және өндірістік басқаруда, сонымен қатар жобалауда, автоматтандыруда, болжауда, математикалық модельдеуде, бейнелерді тануда және т. б. салаларда кеңінен қолданылады. Осы салалардың барлығында орасан зор ақпарат ағымдарын басқару қажет екені белгілі. Бұл жерде ақпарат индустриясының құрал-жабдықтары, әдістері анықталуы керек. Міне, осы жағдайлар үлкен мәліметтер қорын және оны басқару жүйелерін жасау қазіргі кездің өзекті мәселелерінің бірі екендігін айқындай түседі.

Қазіргі жоғары технологиялар ғасырында ақпарат және оларды өңдеу, ақпараттық модельдеуге ерекше көңіл бөлінуде. Компьютерлік техниканың кеңінен қолданылуына байланысты әр түрлі тақырыптағы мәліметтер қорын жүргізу мүмкіндіктері пайда болды. Адам кызметінің барлық салаларына кіретін ақпараттық процестердің компьютерлік жасауының негізін мәліметтер қоры құрайды.

Шындығында да ақпараттарды өндеу процестерінің табиғаты жалпы және мәліметтердің өзара байланысқан жиынтығы түрінде көрсетілген шын дүниенің үзінділерінің сипаттамаларына сүйенеді.

Тәжірибеде оқытудың ақпараттық технологиялары деп арнайы техникалық ақпараттық құралдарды қолданатын барлық технологияларды айтады (ЭЕМ аудио, кино, бейне) . Кез келген педагогикалық технология, оқыту процесінің технологиялық негізін ақпарат пен қозғалыс (түрлену) құрайтындықтан, ақпараттық технология болып табылады. Компьютерді қолданатын оқыту технологиясының ең дұрысырақ термині ол - компьютерлік технология.

Компьютерлік технологиялар бағдарламаланған оқыту идеясының қазіргі заманғы компьютерлер мен телекоммуникацияның тамаша мүмкіндіктерімен байланысты, оқытудың жаңа, әлі зерттелмеген технологиялық нұсқаларын дамыта түседі. Оқытудың компьютерлік (жаңа ақпараттық) технологиялары дегеніміз - жүзеге асыру құралы компьютер болатын дайындық процесі және білім алушыларға ақпараттың берілуі.

Қазіргі кезде білімді бағалауда компьютерлік тестілеу қолданылуда. Компьютерде тест сұрақтарының қоры алдын ала құрылып, білім алушылардың білімі сол компьютерлік тестілеу арқылы бағаланады. Мұнда тест сұрақтарының нұсқалары компьютерде құрылып, тестілеу аяқталғанда компьютер тесттің нәтижесін автоматтты түрде есептеп шығарып береді. Бұл жүйенің тиімділігі оның жүйелі, әділ және нәтижені бірден көрсетіп беруінде.

Зерттеудің мақсаты - орта мектепте мәліметтер қоры бойынша тест сұрақтарының қорын құрып, тестілеу программасын жасау.

Зерттеу нысаны - орта мектеп оқушыларын оқу процесінде информатика пәнінен білімдерін бақылау және бағалау.

Зерттеудің пәні - Информатиканы оқыту әдістемесі.

Зерттеудің ғылыми болжамы - Білімді бақылау және бағалау өте күрделі процесс. Сол себептен білімді бақылаудың тиімді құралы тестілеу программасын жасау керек. Оқушылар тест тапсырып жатқанда мұғалімнің оларды тереңірек зерттеп, бақылауға мүмкіндігі болады. Осылайша сабақ үстінде мұғалім оқушыларды әрі бақылай, әрі бағалай алады.

Қойылған мақсат пен жасалған ғылыми болжамға сәйкес зерттеудің мынандай міндеттері анықталды:

тестілеу теориясы ұғымына түсінік беру;
тесттің формаларын, түрлерін анықтау;
оқу үрдісін басқару жүйесінде электронды мәліметтер қоры қолданылуы, алатын орны мен маңызын анықтау;
мектеп курсына арнап мәліметтер қоры бойынша тест сұрақтарының қорын құру;
тестілеу программасын құру;

Зерттеудің теориялық негіздері: Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы; Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы; Қазақстан Республикасының ғылымын дамытудың 2007-2012 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы; Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты; білім беру жүйесін ақпараттандыру тұжырымдамасы; ақпараттандыруға байланысты нормативті құжаттар; озық педагогикалық тәжірибелер; белгілі ғалымдардың осы салаға сай ғылыми-әдістемелік еңбектері.

Зерттеудің әдістері: Теориялық және практикаға бағдарлы зерттеулерді, зерттеу мәселесі бойынша оқу-педагогикалық және әдістемелік әдебиеттерді талдау; тәжірибелік-эксперименттік жұмыс.

Зерттеудің ғылыми жаңалығы мен теориялық мәнділігі : Орта мектепте информатика пәні бойынша мәліметтер қоры тақырыбына арналған тестілеу программасын құру.

І-ТАРАУ. ТЕСТІЛЕУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Оқыту процесінде оқушылардың білім, білік, дағдыларын есепке алу, бақылау және бағалау оның аса қажет құрамдас бөлігі болып есептеледі. Мұғалімнің сабақтар жүйесінде оны дұрыс ұйымдастыра білуі, көптеген жағдайда оқу-тәрбие процесінің табысты болуының оң кепілі. Ол үшін, мұғалім оқушының оқу материалын меңгеру дәрежесін, сапасы мен көлемін үнемі анықтап отыруы тиіс. Бұл бағытта оқушылардың, сабақтар жүйесінде білім, білік, дағдыларын есепке алу, бақылау және бағалаудың маңызы ерекше. Бақылаудың көмегімен теориялық білімді меңгерудегі сапа, біліктілік пен дағдының қалыптасу дәрежесі анықталады.

Осы тұрғыда білім, білік, дағдыны есепке алу және бағалау мәселесіне теориялық және практикалық талдау жасаудың маңыздылығы ерекше.

Бақылаудың тақырыптық түрін ұйымдастырудың практикалық мәселелері П. Горбунов, Е. С. Березняк, В. И. Иващенко, А. К. Исақов, Е. И. Перовский, С. Ф. Сухорский, Н. В. Чертинский, В. О. Онищуктің - Ғылыми педагогикалық еңбектерінде талданған.

Бақылауды ұйымдастырудың жекеленген әдістемелік мәселелері жайында М. Р. Львов, Н. Н. Светловский, А. П. Пышкало, Т. Л. Коган және т. б. теориялық талдау жасаған.

Осылардың негізінде қаралып отырған педагогикалық мәселенің теориялық аспектісі жеткілікті дәрежеде зерттелген деп қорытынды шығаруға болады, себебі "есепке алу", "бақылау", "бағалауды" ұйымдастырудың мәні, олардың оқу-тәрбие процесіндегі қызметі, форма-лары мен тәсілдері анықталған.

Бақылау - кең көлемде бір нәрсені тексеру деген мағынаны білдіреді. Бақылау оқыту процесінде оқушылардың оқу әрекетіне басшылық жасау қызметін атқарады, олардың шығармашылық күші мен қабілетінің дамуына ықпал етеді.

Бағалау - оқытудың құрамдас бөлігі және қорытындылау сатысы. Бағалау, бір нәрсенің деңгейін, сапасын, дәрежесін белгілеу. Оны оқушының оқу-таным әрекетінде қарастырсақ оқыту процесінің міндеттерін оқушылардың қандай дәрежеде меңгеруі, дайындық деңгейі мен дамуын, білімдерінің сапасын, білік пен дағды көлемін анықтайтын құрал.

Келесі кезекте білім, білік және дағдыны бақылау және бағалау кызметіне тоқталамыз. Ол негізінен үш жақты сипатта болып келеді: білім беру, тәрбиелеу және дамыту.

Бақылаудың білім беру қызметі негізінде оқушылар жаңа білімдерді қабылдайды, бұрын алған білімдерін толықтырып, жетілдіріп, белгілі бір жүйеге келтіреді.

Тәрбиелік қызметі оқушыларды жүйелі түрде жұмыс істеуге үйретеді. Бақылаудың нәтижесінде олар күнделікті сабаққа үзбей дайындалады, жауапкершілік сезімдері артады.

Дамыту қызметінің маңызы сол, оқушылар өз бетінше оқу тапсырмаларын орындауда жаңа білімдерді қабылдайды, қорытынды жасайды, баяндамалар әзірлейді, хабарламалар жасайды.

Бағалаудың да қызметі үш топқа бөлінеді: хабарлаушылық (информирующие), басқарушылық (управляющие), тәрбиелеушілік (воспитывающие) .

Бірінші топ өз алдына: белгілеп қоюшылық (фиксирующая), бағдарлаушы (ориентирующая), бақылаушы (контролующая) болып келеді. Бұл топтың қызметі білім, білік және дағдыны бағалауды, әрбір бағаның көрсеткіштері мен өлшемдеріне мұғалім мен оқушылардың арқа сүйеуі жағдайында іске асады.

Екінші топ: ұйымдастырушылық (организующая), реттеушілік (регулирующая), дәлдеп түзетушілік (корректирующая) болып келеді. Осы топты жүзеге асырудың қажетті шарты бағадағы көрініс тек қана оқытудағы қол жеткізілген нәтиженің мөлшері ғана емес, сонымен бірге сапасын белгілейтін көрсеткіш.

Үшінші топ: қалыптастырушылық (формирующая), дамытушылық (развивающая), ынталандырушылық (стимулирующая) болып келеді. Бұл топтың қызметінің нәтижелі болуының кепілі, баға оқытудың нәтижесін нақты бейнелей білуде.

Білімді бақылау және бағалаудың түрлері, әдістері мен формалары. Педагогика ғылымы саласыңда білім, білік, дағдыны бақылаудың көптеген түрлері кең тараған. Мысалы, ғалым-педагогтар Ю. К. Бабанский, Н. А. Сорокин бақылауды күнделікті, оқтын-оқтын, қорытынды деген пікірлер айтады. Ал Г. И. Щукина - күнделікті, тақырыптық, оқтын-оқтын, қорытынды және емтихан деген көзқарастарын білдіреді. Е. А. Дмитриев - күнделікгі, тақырыптық және қорытынды, нәтижесі деген тұжырымға келген.

Профессорлар Ж. Б. Қоянбаев, Р. М. Қоянбаевтың "Педагогика" оқулығында ол тақырыптық, тараулар бойынша, оқтын-оқтын және қорытынды бақылау деп бөлінген.

Күнделікті бақылау оқыту процесінде күнделікті қолданылады және сабақ барысында оқушылардың оқу-танымдық әрекетіне басшылық жасайды. Ол ішкі және сыртқы байланысты жан-жақты жүзеге асыруға мүмкіндік туғызады, соның негізінде оқушылардың келесі оқу әрекетіне ықпал етеді.

Күнделікті бақылау мұғалімнің жалпы немесе жекелеген оқушылар жұмысына жүйелі түрде бақылау жасау көмегімен жүргізіледі. Бақылаудың бұл түрі оқушылардың сынып немесе үй тапсырмаларын өз бетінше орындауға деген ниеттері мен берілген тапсырманы орындауға деген олардың қызығушылығы және жауапкершілік сезімін ынталандыруда үлкен маңызға ие болады.

Тақырыптық бақылау - оқу бағдарламаларындағы белгілі тақырыптар бойынша өткізіледі. Сабақтың тақырыбы және әрбір кезеңдері негізінде оқушылардың білімді, іскерлікті, дағдыны игеруі тексеріледі. Сонымен бірге, мұғалім жаңа тақырыптың кейбір басты мәселелерін өткен сабақтардағы оқу материалдарымен толықтырады, кейбір ұғымдарды, анықтамаларды, ғылыми ережелерді оқушылардың есіне салады.

Қорытынды бақылау - барлық пәндер бойынша жыл аяғында өткізіледі. Бақылау процесінде тақырыптық және тарау бойынша бақылау нәтижелері есепке алынады. Оқушылардың жыл бойында алған теориялық және тәжірибелік білімдері анықталады. Сондықтан қорытынды бақылаудың негізі емтихан және оқушылардың жылдық үлгерім бағалары болады. Емтихан мен жылдық үлгерім бағаларынан педагогикалық кеңестің шешімі бойынша қорытынды бағалар шығарылады. Бақылау әдістері арқылы оқушылар жұмысының тиімділігі мен мазмұны туралы кері байланыс қамтамасыз етіледі. Бақылау әдістеріне ауызша, жазбаша және графикалық бақылау әдістері жатады. Бұл әдістерге қарағанда бағдарламалап бақылау әдістерінің өзіндік ерекшелігі бар. Олар машинасыз және машиналы бағдарламалап бақылау әдістеріне бөлінеді.

Бақылаудың тағы бір бөлігі, кейбір жағдайда, тапсырмалар түрі деп ұғынылады (жазбаша бақылау жұмысы, тесттік жұмыс, зертханалық-тәжірибелік жұмыс, шығарма, диктант т. б. ) немесе оқушылар әрекетінің негізі болып (баяндама, хабарлама, оқушы әңгімесі, мұғалім сұрағына жауап беру т. б. ) табылады.

Білімді бақылау және бағалау ғылыми дәлелденген, тәжірибеде қолданылған принциптер негізінде жүргізіледі: әділдік, жан-жақтылық, жүйелік, жеке-даралық, дифференциалдық және тәрбиелік.

Әділдік, шындық (білім сапасының нақтылығы, баға өлшемі мен ережесі нормасына қатысты) - бұл субъективтік факторларды болдырмауды көздейді.

Жүйелік, бірізділік - әрбір сабақ, тақырып бойынша оқушылар оқу әрекетінің басқа буындарымен байланыстыра қаралып, оқыту процесінің барлық кезеңдерінде бақылау жүргізуді көздейді: түйінді сұрақтар бойынша оқыту нәтижесін қорытындылау (тақырыптық бақылау, сабақтар бойынша балл қою т. с. с. ) .

Жеке-дара қатынас - әрбір оқушының ерекшелігін бағалау (оның қабілеті, бейімділігі, денсаулығы, оқу әрекеті т. б. ) қарастырады.

Жан-жақтылықта - бақылау оқу бағдарламасының барлық бөлігін қамтиды, оқушылардың теориялық білімдерін, интеллектуалдық және практикалық білік пен дағдысын бақылауды қамтамасыз етеді.

Диффериенциалдық қатынас - әрбір пәннің ерекшелігін, жекелеген бөлімдерін, сонымен бірге оқушылардың жеке-дара қасиетін ескеріп, соған сәйкес бақылаудың әртүрлі әдістері мен мұғалімнің педагогикалық әдеп сақтауын талап етеді.

Жоғарыда айтылған талаптарды орындау, ең алдымен бақылаудың сенімділігін және оқыту процесінде өздерінің алдында тұрған міңдеттердің орындалуын қамтамасыз етеді, бақылауда әр түрлі қателіктер мен сәтсіздіктердің болмауына кепілдік жасайды.

Оқушылардың білім, білік және дағдыларын бақылау, бағалау педагогика ғылымы мен практикасында белгілі бір әдістерді колдану негізінде жүзеге асады. Олар мыналар: ауызша баяндау (әңгіме, жеке-дара, топтық, фронтальдық сұрақ) .

- жазбаша бақылау (диктант, шығарма, кесте, сызба, суреттер кұрастыру) ;

- практикалық бақылау (лабораториялық жұмыстарын, еңбек операцияларын орындау, тәжірибе жүргізу) ;

- машиналы бағдарламалап бақылау (перфокарталар, бақылау карталарын, дұрыс жауаптарды, диафильмдерді қолдану) ;

- өзін-өзі бақылау, бағалау (қателерді болдырмау, оларды түзеу, оқудағы

өз жетістіктерін бағалау, соған сәйкес балл қою) .

Оқыту процесінде бақылаудың фронтальдық, топтық және дербес формалары қалыптасқан. Оның тиімділігі мұғалімнің оларды дұрыс ұйымдастыруына байланысты.

Фронтальдық (жаппай) бақылау жағдайында барлық оқушыларға сұрақтар немесе мазмұны бірдей тапсырмалар беріледі. Оларды орындау барысында оқушылар арасында ынтымақтастық, жолдастық сезім пайда болады, бір-біріне сұрақтар қойып, жауаптарын толықтырады, орындалған жұмыстарды өзара тексеріп, іске асырады. Демек, бірігу іс-әрекетінде әлеуметтік құнды мотивтер қалыптасады.

Топтық бақылауда белгілі оқушылар тобы сабақ барысында мұғалімнен тапсырмалар алып орындайды. Кейде, кейбір оқушылар түрлі себептерге байланысты (сабақ жіберу, нашар үлгеру, ауыру т. б. ) қосымша көмекті қажет етулері мүмкін. Сондықтан, олардың жұмысын ерекше еске алған жөн.

Бақылаудың дербес формасы әрбір оқушының білімін, іскерлігін және дағдысын терең, жан-жақты анықтауға мүмкіндік береді. Дербес бақылау бағдарламалап және дифференциялды оқыту барысында жақсы нәтиже береді. Дербес бақылауда оқушылар жауабының логикалық бірізділігі, олар өз пікірлерін қалай пайымдайды, қалай дәлелдейді, міне, осы мәселелерге аса көңіл аудару керек.

Оқыту процесінде оқушылардың өзін-өзі бақылауы өте қажет. Өзін-өзі бақылау, олардың оқу бағдарламасы материалы мен игерген іскерлігі және дағдысының беріктігі жайлы ақпарат алуын қамтамасыз етеді. Өзін-өзі тексеру арқылы оқушылардың алған біліміне сенімі артады, орындаған жаттығу, есеп шығару және тәжірибе жұмыстарының нәтижесін бағалайды.

Баға - білімді есепке алу ғана емес, ол тәрбиелік құрал. Сондықтан, оқушы білімін бағалауда немқұрайлылыққа салынуға болмайды.

Баға "балл" есебінде көрсетіледі. Қазіргі кезде білім беру саласының барлық құрылымында оқутаным әрекетінің сапасын анықтайтын дәстүрлі "5" балдық жүйелер қолданылады.

"5" бағасы - оқу материалын толық, дәл логикалық, бірізділікпен айтылған жауапқа қойылады;

"4" бағасы - оқу материалын толық біледі, бірақ болар-болмас кемшілігі бар жауапқа қойылады;

"3" бағасы - жауабы негізінен дұрыс, бірақ толық емес, білімінде кейбір проблемалар еске алынбаған жауапқа қойылады;

"2" бағасы - оқушы жауабында қателер, білімінде елеулі кемшіліктер бар жауапқа қойылады;

"1" бағасы - тексерілген оқу материалы бойынша білімі жоқ, толып жатқан өрескел қателер үшін қойылады.

Қазіргі кездегі оқыту жүйесіндегі білімді тексеру, бақылау және бағалаудың жаңа технологиясы. Оқыту - динамикалық процесс. Оның сапасын үнемі жетілдіріп отыру - өмір талабы. Білім беру саласында оқутаным әрекетінің сапасын, дәрежесін есепке алу, тексеру және бағалаудың білім, білік, дағдының нәтижесін арттыруда қызметі ерекше. Сөйтіп, оның технологиясын әр кезде өмір талабына сай жетілдіріп отыру оқыту міндеттерінің өзекті мәселелерінің бірі.

Күні бүгінге дейін оқыту саласында қолданылып жүрген білім, білік және дағдыны тексеру мен бағалаудың "5" балдық жүйесі, оның сапасын, дәрежесін анықтап, белгілеуде барлық жағдайда объективтік тұрғыда қамтамасыз етпейді. Тест - оқытудың белгілі бір бөлігін меңгеру дәрежесін өлшеуге бағытталған тапсырмалар жиынтығы. Олар уақытты көп жолғалтпас үшін көлемінің шағын болуы, тесттік тапсырманы өз бетінше қалай болса солай түсінік беруге жібермеуді, жауапта дәлсіздік немесе көп сипаттылықты болдырмауды, оның әрі қысқа әрі жинақы болуын, тесттік тапсырманы орындау мен сандық бағалау арақатынасының мүмкіндігінің жариялылығын, тапсырма мен жауаптағы дәлдік пен айқындықты камтамасыз етуді т. б. талап етеді.

Тест жұмыстарын қолдану артықшылығы басым болады. Себебі,

- тест бағалау нәтижесін нақты көрсетеді;

- уақытты үнемді пайдалануға мүмкіндік туғызады;

- бақылау бір мезгілде барлық оқушыларды қамтуға қол жеткізеді;

- тест жұмысын атқару барысында барлық оқушылар бірдей тең жағдайда болады.

Бақылаудың ең маңызды мақсаты - оқушыларды өз білімдеріндегі кемшіліктерді дер кезінде анықтап, оны уақытылы жойып отыруға ынталандыру болып табылады. Біздің байқауымызша, оқушылар жұмысының қарқындылығы бақылау өткізудің жиілігімен және тұрақтылығымен реттеледі. Оның үстіне, бақылау жиі болған сайын, оқушылар да бақылау процедурасына жақсы бейімделіп, жүрексіну деңгейі төмендейді.

Мұғалім жұмысының маңызды аспектісі оқушылардың білім, білік, дағдыны меңгеруін бақылау, оқушылардың өзін-өзі тексеру және өз жұмысын бағалау мақсатында пайдалануы болып табылады.

Бақылау процедурасы мен нәтижелері оқытушылардың өздерінің және білім мекемесіндегі әдістемелік және жетекші қызметкерлердің күмәнін тудырмасы үшін төмендегідей талаптарға сәйкес жүзеге асуы қажет:

1. Бақылау нәтижелерінің жедел алынуы.

2. Бақылау операциялары оқушылар тобының бәрін немесе басым бөлігін қамтуы.

3. Бақылау операциялары өтілген материалдардың бәрін (немесе басым бөлігін) қамтуы.

4. Жұмыс уақытын тиімді пайдалану, яғни, аз уақыт ішінде көп оқушының білім мен білікті меңгеруін бақылау мүмкіндігінің болуы.

5. Бақылау нәтижелерін анықтауға (тексеруге) уақыттың аз жұмсалуы. 6. Бақылау нәтижелерін анықтау кезінде білікті мұғалімді ауыстыру мүмкіндігі. Айта кеткен жөн, бұл талапты ауызша жауап алу да, бақылау жұмысы да қанағаттандырмайды.

7. Бақылаудың объективтілігі - оның процедурасының, жұмысты бақылау мен нәтижені анықтаудың объективтілігі, бұлар оқушылардың тұрақты, әрі шын көңілден жұмыс істеуіне ынталандырудың маңызды шарты болып табылады.

8. Бақылаудың сенімділігі, яғни, тақырып ақпаратының салыстармалы түрдегі аз ғана бөлігін бақылай отырып, бүкіл тақырып көлемі меңгерілгенін білу мүмкіндігі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.