Соттық ветеринариялық-санитариялық сараптау пәні

Жоспар
1. Кіріспе

Соттық ветеринариялық.санитариялық сараптау пәні
2. Негізгі бөлім
1. Соттық ветеринариялық˗санитариялық сараптаушының экологиялық жағдайда мал шығынына байланысты іс˗әрекеті.
2. Мал ауруларының туындауының себептері
3. Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Соттық ветеринариялық-санитариялық сараптау пәні – соттық, арбитраждық және сақтандыру тәжірибесінде пайда болатын ветеринариялық санитарияның арнайы сұрақтарын ашатын зерттеулерді анықтайтын тәсілдер мен әдістер, тәжірибелер мен теориялар жиынтығы.
Соттық ветеринариялық сараптауда сұрақтар әр түрлі жағдайларда туындайды, мысалы жануарларды лажсыз сою кезінде және ауру малдардан, жабайы аңдардан, құстардан алынатын тағамдық өнімдер арқылы адамдар арасында аурудың таралуы кезінде. Сонымен қатар соттық ветеринариялық-санитариялық сараптау сату және сатып алу жағдайларында, тасымалдау кезінде және басқа да жағдайларда туындайды.
Ресейде ХVI-XVII ортасында соттық ветеринария дами бастады. Басқа да елдер сияқты адамдар мен малдардың ауруларымен күресу үшін және ірі қара малдара мен жылқылардың өлуін алдын алу үшін тиісті бұйрықтар шыға бастады. Және осыған сәйкес жауап берушілер анықтала бастады. Жануарлар арасындағы аурудың шығуына және адамдар арасында таралуын болдырмайтын санитариялық ережелер Алексей патшаның кезінде басталды. Осы кезең соттық ветеринарияның дамуының алғашқы кезеңі болып табылады. Бірақта соттық ветеринариялық сараптаудың реформа түрінде дамуы Петр I кезінде жүрді (1864), бұл соттық ветеринарияның дамуының екінші кезеңі болды. 1715 жылы Петр I соттың жұмысын толық түсінетін кадрларды дайындайтын мектептер салынсын деп бұйрық берді.
Дұрыс ұйымдастырылған және жүргізілген соттық ветеринариялық – санитариялық бақылау санитариялық - гигиеналық сапасы жоғары экологиялық таза өнімдерді шығарумен ғана шектелмейді, халықты адам мен жануарларға ортақ аурулардан қорғауға мүмкіндік береді.

Бұл маңызды әлеуметтік шараға шаруашылықтардың ветеринариялық мамандары мен базарлардың ветеринариялық - санитариялық сараптау зертханалары белсенді қатысады.І-Петрдің 1713 ж. указы бойынша "жаман етті сатуға", сондай-ақ қасапшыларға ауру малды союға жөне оның етін сатуға тыйым салынған. І-Петрдің 1718 ж. указы бойынша, сойылатын малға, оның денсаулығы туралы ветеринарлық куәлік берілетін болған, ал 1719 ж. указында малды ет сататын жерде союды тоқтатып, оның арнайы орындарда сойылуы керектігі айтылған. Осыған орай 1719 жылдан бастап Ресей қасапхана салына бастаған. 1722 ж. инспекция жасаушылар шығып "иістенген, сасыған" етті сатуға тыйым салған
XX ғасырдың басында мал дәрігерлік-санитарлық сараптаудың көрнекті өкілдері Н.Н. Мари, Г.И. Гурян, А.В. Дедюлин, М.И. Романович, Н,П. Савваитов, П.Н. Андреев көп мәселелерді шешуге ат салысты. 1904 ж. бүкіл империяға арналған "Ет өнімдерін браққа шығару ережесі" жарық көрді. Осы ережеге орай малды сояр аддында тексеріп, сойғаннан кейін ұшасы мен ағзаларын тексеретін болды. Н.Н. Мари және басқалар етке санитарлық бағаны дұрыс беру үшін бактериологиялық тексерістің қажет екенін дәлелдеді.
Сүт туралы ғылымның дамуына орыс оқымыстылары Н.В. Верещагин, А.А. Калантар, К.К. Ганних, Г.С. Инахов, В.Г. Хлопин, С.А. Королев т.б. үлкен үлес қосты. Дегенмен де ет пен сүтті мал дәрігерлік-санитарлық сараптаудың көп мәселелері патша үкіметінің тұсында өз шешімдерін таба алмады.

Қолданылатын әдебиеттер:
1.Шуклин Н.Ф., Кырыкбайулы С. и др. “Ветеринарно-санитарная оценка, стандартизация и сертификация продуктов” 1- 2 том Издательский дом “CREDO” Алматы 2002.
2.Боровков М.Ф., Фролов В.П.. Ветеринарно-санитарная экспертиза. Москва-2007.
3.Качество и безопасность сельскохозяйственной пищевой продукции. Алматы,2002.
4.Позняковский В.М. Экспертиза мяса и мясопродуктов. Качество и безопасность. Новосибирск, 2005 г.
5 С. Қырықбайұлы, Т.М. Телеуғали. «Ветсансараптау практикумы», Алматы 2007