Параметрге тәуелді есептер


Параметрге тәуелді есептер
Жоспар
Кіріспе орнына ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Есеп шығару үлгілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе орнына
Жыл сайын жалпы орта мектепті бітіруші түлектер Ұлттық бірыңғай тестілеуде математика пәнінен де емтихан тапсыратыны белгілі. Талапкерлер үшін ҰБТ-да математикадан қиындықтар туғызатын есептер қатарына параметрге қатысты есептерді де жатқызуға болады. Параметрге қатысты есептер, шын мәнінде, оқушылар үшін қиын есептер болып табылады. Бірінші себебі: Параметр тақырыбы мектеп математика курсында жеке тақырып болып табылмайды. Екіншіден, мектеп бағдарламасы бойынша мұндай есептер күнделікті сабақтарда қарастырылмайды. Үшіншіден, параметр, бір жағынан, айнымалы болып табылады да, ал екінші жағынан белгілі бір жағдайларда тұрақты деп есептеледі. Осының ара-жігін ажырата білмеуі себепті, оқушы бұл тақырыпқа берілген есептерді шешуде қиындықтарға тіреледі. Мақалада осы тақырыпқа қатысты бірнеше есепті толық шешу жолдарымен келтіреміз.
Есеп шығару үлгілері
1-есеп. -ның қандай мәндерінде теңсіздігі орындалады?
Шешуі. Квадраттық үшмүше теріс болуы үшін оның бас коэффициенті теріс және дискриминанты теріс болуы керек, яғни а параметрі теңсіздіктер жүйесін қанағаттандыруы керек. Осы теңсіздіктер жүйесін шешеміз.
немесе
немесе
немесе .
Бұдан .
Жауабы. .
2-есеп. Теңдеулер жүйесінің бір ғана шешімі болатындай а-параметрінің қабылдайтын бүкіл мәндерін табыңыз:
Шешуі. ; ; ;
.
Теңдеулер жүйесінің бір ғана шешімі болуы үшін оның құрамындағы теңдеулердің әрқайсысының бір-бірден ғана түбірлері болуы керек. Жүйедегі бірінші теңдеу квадраттық теңдеу болып табылады, оның бір ғана шешімі болуы үшін оның дискриминанты нөлге тең болуы керек: , .
Жауабы. a=.
3-есеп. х-ті табыңыз: 4 + ax = 3x + 1.
Шешуі. 4 + ax = 3x + 1 (a-3)x = -3 , егер a 3; ал a = 3 болғанда түбірі жоқ, себебі нөлге бөлуге болмайды.
Жауабы. a 3 болғанда, ; a = 3 болғанда түбірі жоқ.
4-есеп. -ның қандай мәндерінде функциясының кризистік нүктелері болмайтынын табыңыз.
Шешуі. Берілген функцияның анықталу облысы: . Туындысын табамыз: . Оны нөлге теңестіреміз (кризистік нүкте болуының қажетті шарты): . Яғни ... жалғасы
Жоспар
Кіріспе орнына ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
Есеп шығару үлгілері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Кіріспе орнына
Жыл сайын жалпы орта мектепті бітіруші түлектер Ұлттық бірыңғай тестілеуде математика пәнінен де емтихан тапсыратыны белгілі. Талапкерлер үшін ҰБТ-да математикадан қиындықтар туғызатын есептер қатарына параметрге қатысты есептерді де жатқызуға болады. Параметрге қатысты есептер, шын мәнінде, оқушылар үшін қиын есептер болып табылады. Бірінші себебі: Параметр тақырыбы мектеп математика курсында жеке тақырып болып табылмайды. Екіншіден, мектеп бағдарламасы бойынша мұндай есептер күнделікті сабақтарда қарастырылмайды. Үшіншіден, параметр, бір жағынан, айнымалы болып табылады да, ал екінші жағынан белгілі бір жағдайларда тұрақты деп есептеледі. Осының ара-жігін ажырата білмеуі себепті, оқушы бұл тақырыпқа берілген есептерді шешуде қиындықтарға тіреледі. Мақалада осы тақырыпқа қатысты бірнеше есепті толық шешу жолдарымен келтіреміз.
Есеп шығару үлгілері
1-есеп. -ның қандай мәндерінде теңсіздігі орындалады?
Шешуі. Квадраттық үшмүше теріс болуы үшін оның бас коэффициенті теріс және дискриминанты теріс болуы керек, яғни а параметрі теңсіздіктер жүйесін қанағаттандыруы керек. Осы теңсіздіктер жүйесін шешеміз.
немесе
немесе
немесе .
Бұдан .
Жауабы. .
2-есеп. Теңдеулер жүйесінің бір ғана шешімі болатындай а-параметрінің қабылдайтын бүкіл мәндерін табыңыз:
Шешуі. ; ; ;
.
Теңдеулер жүйесінің бір ғана шешімі болуы үшін оның құрамындағы теңдеулердің әрқайсысының бір-бірден ғана түбірлері болуы керек. Жүйедегі бірінші теңдеу квадраттық теңдеу болып табылады, оның бір ғана шешімі болуы үшін оның дискриминанты нөлге тең болуы керек: , .
Жауабы. a=.
3-есеп. х-ті табыңыз: 4 + ax = 3x + 1.
Шешуі. 4 + ax = 3x + 1 (a-3)x = -3 , егер a 3; ал a = 3 болғанда түбірі жоқ, себебі нөлге бөлуге болмайды.
Жауабы. a 3 болғанда, ; a = 3 болғанда түбірі жоқ.
4-есеп. -ның қандай мәндерінде функциясының кризистік нүктелері болмайтынын табыңыз.
Шешуі. Берілген функцияның анықталу облысы: . Туындысын табамыз: . Оны нөлге теңестіреміз (кризистік нүкте болуының қажетті шарты): . Яғни ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz