Күрделі мәтін есептер

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2
Теңдеулер мен олардың жүйелерін құруға берілген есептер
(мәтін есептер) классификациясы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 3
Есептер шығару ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
Қолданылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... . 11

Мектеп математика курсында, соның ішінде Ұлттық бірыңғай тестілеуде математика пәнінен талапкерлерге ұсынылатын есептердің ішінде теңдеулер мен олардың жүйелерін құруға берілген есептер, қысқаша айтқанда, мәтін есептер ерекше орын алады. Себебі мәтін есептер, біріншіден өмірге жақын, дәлірек айтқанда өмірде болып жатқан құбылыстар мен іс-әрекеттерге байланысты болады, екіншіден, ол теңдеулерді құру үлкен сауаттылықты талап етеді (өйткені, мәтін есептер негізінен физикалық құбылыстарды бейнелейді). ҰБТ-да ұсынылып жүрген есептердің ішінде қиын, күрделілігі жоғары, тіпті олимпиадалық сипаттағы есептер де кездеседі (мысалы, 7-есеп).
Бұл мақалада математика пәнінен ҰБТ-да талапкерлерге ұсынылып жүрген мәтін есептер ішіндегі күрделірек деген бірнеше есепті толық шешулерімен келтіреміз. Мақала соңындағы қолданылған әдебиеттер тізімінен автордың талапкерге осы тақырыпқа қатысты қосымша оқу үшін ұсынатын еңбектерін көруге болады. Мәтін есептер мен олардың түрлері және олардың әрбір түрін шешудің тәсілдерімен толығырақ қолданылған әдебиеттер тізіміндегі 8-кітаптан танысуға болады.

1. Математика пәнінен тест тапсырмалары // Жоғары оқу орындарына түсушілерге арналған оқу-әдістемелік құрал. – Алматы: Білім беру мен тестілеудің мемлекеттік стандарттарының ұлттық орталығы, 2000. – 465 б.
2. Математика – 2005 // Математика пәні бойынша оқу-әдістемелік құрал. – Астана: «Ұлттық тестілеу орталығы» РМҚК, 2005. – 256 б.
3. Математика – 2012 // Математика пәні бойынша оқу-әдістемелік құрал. – Астана: «Ұлттық тестілеу орталығы» РМҚК, 2012. – 134 б.
4. Математика – 2015 // Математика пәні бойынша оқу-әдістемелік құрал. – Астана: «Ұлттық тестілеу орталығы» РМҚК, 2015. – 124 б.
5. Альсейтов А.Г. Математика талапкерге: Ұлттық Бірыңғай Тестілеуге дайындалуға арналған тест нұсқалары. – Орал. – Полиграфсервис. 2012. – 220 б.
6. Альсейтов А.Г. Математика: Формулалар жинағы (анықтамалық материалдар). – Орал. – Полиграфсервис. 2012. – 156 б.
7. Альсейтов А.Г. Математика: Ұлттық бірыңғай тестілеу емтихандарында кездесетін күрделілігі жоғары, таңдамалы және «стандартты емес» есептер. – Орал. – Полиграфсервис. 2013. – 332 бет.
8. Альсейтов А.Г. Математика. 2-бөлім: Теңдеулер мен олардың жүйелерін құруға берілген есептер. Логарифм. Логарифмдік және көрсеткіштік теңдеулер. Теңсіздіктер. – Орал. – Полиграфсервис. 2013. – 212 бет.