Кестелік шамалармен жұмыс істеу алгоритімі

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

І.ТАРАУ. ШАМА ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТ.
1.1Шамалар ұғымы. Шаманың типтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.2 Кестелік шамалар. Сандық алгоритмдердің кесте түріндегі
орындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8

ІІ.ТАРАУ.КЕСТЕЛІК ШАМАЛАРМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ АЛГОРИТІМІ.
2.1 Кестклік шамаларды өндеу. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13
2.2 Кестелік шамалар және жұмыс істеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 24

Пайдалынған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25

Кіріспе
Шамалар - информацияны өңдеу кезінде қолданылатын объектілер. Яғни, шамаларға алғашқы деректер (алғашқы информациялар) және нәтиже деректер (өңдегеннен кейінгі информация) жатады. Бұл жағдайда информацияның хабары маманың есімі ретінде, ал информацияның мазмұны шамаңың мәні ретінде қарастырылады.
Шамалар, өздерінің есімдеріне мәндер беру тәсіліне байланысты тұрақты шама және айнымалы шама болып екіге бөлінеді.
Егер шаманың мәні қолданып отырған қатынас тілінің жалпы интерпретациялау (түсіну) ережесін құрған кезде анықталса, онд мұндай шамаларды тұрақты дейміз. Демек, тұрақты шамаға атау берген кезде оның мәні бірге анықталады. Мәнімен бірге оның тип де белгілі болады. Мысалы, 1, 3 және 5 цифрларынан құрылған 135 тізбегін тұрақты шаманың атауы деп қарастырсақ, онда бұл шаманың мәні "бір жүз отыз бес" деген бүтін сан болады. Ал осы цифрлардан басқа тізбек 315 құрастырсақ, онда ол мәні "үш жүз он бес" деген бүтін сан болатын басқа тұрақты шаманың атауы болады. Осылардан мынадай тұжырым шығады:
Тұрақты шаманың есімі, мәні және типі өзгермейді, олардың барлығы бір мезгілде анықталады.
Енді айнымалы шамаға анықтама берейік. Егер шаманың атауына берілген мән өңдеу кезінде өзгеретін; болса, онда мұндай шаманы айнымалы шама дейміз.[1]
Әдетте, айнымалы шаманың мәнінің типі өзгермеуі тиіс. Ал олай болмаған жағдайда, осы шаманы өңдеу кезінде көп, мүмкін болатын шешуі қате шығатын, қиындықтар пайда болады.
Информатикада айнымалы шамаға атау беру үшін идентификатор деген ұғымды пайдаланады.Идентификатор - әріптен басталатын және әріптер мен цифрлардан құралған ұзындығы шектелген тізбекті айтады.

ӘДЕБИЕТТЕР

1.АлексеевА.П. Информатика-2002. М., 2002.
2.Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б., Дәулетқулов А. Информатикадан 30 сабақ.
Алматы, 1998.
3.Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б., Дәулетқулов А. Новые информационные тех-
нологии.- Алматы, 2002.
4.Каймин В.А. Информатика: Учебник. М., 2001.
5.Камардинов О. Еселтеуіш техника және программалау. Алматы: РБК, 1997.
6.Конюхоеский П.В., Колесова Д.Н. идр. Экономическая информатика: Учеб-
ник. М.;СПб.,2001.
7.Макарова Н.В. и др. Информатика: Учебник. М., 2001
8.Острейковский В.А. Информатика. М., 2000.
9.Камардинов О. Еселтеуіш техника және программалау. Алматы: РБК, 1997.
10.Шәріпбаев.А.Информатика (оқу құралы)-Алматы,2003.

Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 23 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

І-ТАРАУ. ШАМА ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТ.

1.1Шамалар ұғымы. Шаманың типтері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.2 Кестелік шамалар. Сандық алгоритмдердің кесте түріндегі
орындалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. ...8
ІІ-ТАРАУ.КЕСТЕЛІК ШАМАЛАРМЕН ЖҰМЫС ІСТЕУ АЛГОРИТІМІ.
2.1 Кестклік шамаларды өндеу. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...13

2.2 Кестелік шамалар және жұмыс істеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..18
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .. . 24
Пайдалынған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...25

Кіріспе
Шамалар - информацияны өңдеу кезінде қолданылатын объектілер. Яғни,
шамаларға алғашқы деректер (алғашқы информациялар) және нәтиже деректер
(өңдегеннен кейінгі информация) жатады. Бұл жағдайда информацияның хабары
маманың есімі ретінде, ал информацияның мазмұны шамаңың мәні ретінде
қарастырылады.
Шамалар, өздерінің есімдеріне мәндер беру тәсіліне байланысты тұрақты
шама және айнымалы шама болып екіге бөлінеді.
Егер шаманың мәні қолданып отырған қатынас тілінің жалпы интерпретациялау
(түсіну) ережесін құрған кезде анықталса, онд мұндай шамаларды тұрақты
дейміз. Демек, тұрақты шамаға атау берген кезде оның мәні бірге анықталады.
Мәнімен бірге оның тип де белгілі болады. Мысалы, 1, 3 және 5 цифрларынан
құрылған 135 тізбегін тұрақты шаманың атауы деп қарастырсақ, онда бұл
шаманың мәні "бір жүз отыз бес" деген бүтін сан болады. Ал осы цифрлардан
басқа тізбек 315 құрастырсақ, онда ол мәні "үш жүз он бес" деген бүтін сан
болатын басқа тұрақты шаманың атауы болады. Осылардан мынадай тұжырым
шығады:
Тұрақты шаманың есімі, мәні және типі өзгермейді, олардың барлығы бір
мезгілде анықталады.
Енді айнымалы шамаға анықтама берейік. Егер шаманың атауына берілген мән
өңдеу кезінде өзгеретін; болса, онда мұндай шаманы айнымалы шама дейміз.[1]
Әдетте, айнымалы шаманың мәнінің типі өзгермеуі тиіс. Ал олай болмаған
жағдайда, осы шаманы өңдеу кезінде көп, мүмкін болатын шешуі қате шығатын,
қиындықтар пайда болады.
Информатикада айнымалы шамаға атау беру үшін идентификатор деген ұғымды
пайдаланады.Идентификатор - әріптен басталатын және әріптер мен цифрлардан
құралған ұзындығы шектелген тізбекті айтады.

І-ТАРАУ. ШАМА ТУРАЛЫ МӘЛІМЕТ

1.1Шамалар ұғымы. Шаманың типтері

Шаманың мәні өзінің типімен сипатталады. Жалпы, шаманың мәндерін: сандың,
символдық және логикалық типтерге бөлуге болады.

Берілген шамаларды өңдеу үшін осы шамаларға амалдар қолдану керек. Ал
амалдарды қолдана білу үшін олардың анықтамаларын, белгілерін және
қасиеттерін білу қажет.
Амалдарды шамалардың қай типтерінде анықталғандығына айланысты сандық
амалдар, символдық амалдар және логикалық амалдар деп топтастырып атауға
болады.
Айта кететін бір жағдай, ол осы амалдардың қайсысы болмасын математиканың
түрлі саласында анықталған және зерттелген. Мысалы, символдық амалдардың
барлығы "Математикалық ингвистика" деген тілдің құрамы мен қасиеттерін
зерттейтін аласында, логикалық амалдардың барлығы "Математикалық логика"
істен саласында, ал сандық амалдардың барлығы математиканың басқа

салаларында (арифметика, алгебра және т.б.) анықталады.
Әрбір шама типтерінде орындалатын амалдардың қасиеттерін тықтауға болады.
Ол қасиеттер топтастырылады да, осы шамаларға байланысты аксиоматика
құрайды.
Төменде қарастыратын әртүлі типті шамаларға арналған аксиоматикалардың көп
ұқсастықтары бар. Олар типтері сәйкес фнектердің эквиваленттігін көрсетеді,
солардың ішінде коммутативтік, ассоциативтік және дистрибутивтік
заңдылықтары бар. Осындай заңдылықтар берілген күрделі өрнектерді
қарапайымдап, ондағы амалдар санын қысқартады және орындалуын жеңілдетеді.
Олардың практикадағы маңызы өте зор.[3]
Сандың тип сандар жиынынан және оларда анықталған амалдар юн осы
амалдардың қасиеттерінен қүрылады. Олар бүтін, нақты коне комплекс сандар
болып үшке бөлінеді.

Ескертпе:
Информатикада сандық шамаларды өңдеу әртүрлі сандардың септеу жүйесін
қажет етуі мүмкін. Ондай жүйелердің негіздері 1,3,4,... болуы ықтимал.
Олардың бір бірінен айырмашылығы тек андардың мәндерін әртүрлі әдіспен
белгілеу, ал сандарда шықталған амалдардың түрі және олардың қасиеттері
бірдей болады. Сондықтан төменде алдымен бізге жақсы таныс сандардың ондық
(негізі 10) есептеу жүйесінде жазылуы, оларда анықталған амалдар түрі және
осы амалдардың қасиеттері беріледі. Сонан кейін сандардың басқа (негіздері
басқа) есептеу жүйелері қарастыралады, себебі ондық есептеу жүйесіндегі
сандарға байланысты айтылғандардың барльғы басқа есептеу жүйесіндегі
сандарға жарайды деугеболады. Бүтін сандар араб цифрлары арқылы
кескінделеді, олардың тері мәндерінің алдына "-" таңбасы жазылады, ал оң
мәндерінің алдын "+" таңбасы жазылуы мүмкін.

Мысалдар:
1) - 52 - теріс бүтін сан
2) 376 - оң бүтін сан
3) +41 - оң бүтін сан
Нақты сандар, бейнелеу тәсіліне байланысты екі топқа бөлінеді Олар:
тұрақты нүктелі нақтылар және жылжымалы нүктел нақтылар.
Тұрақты нүктелі нақтылардың бейнесі бүтін және бөлшеі бөліктерден
тұрады. Бүтін бөлік бөлшек бөліктің алдында (сол жағында) орналасады және
олар өзара оңдық белгісі деп аталаты " " таңбасы арқылы айырылады. Олардың
мәндерінің оң немесе терістігін көрсету үшін кескіндердің алдына "+" немесе
"-" таңбасы жазылады. Кескіндердің екі бөліктері де араб цифрларымен
бейнеленеді.[4]
Жылжымалы нүктелі нақты сандардың кескіні мантисса, есептеу жүйенің
негізі және реті деп аталатын бөліктерден тұрады. Мантиссаның да, реттің де
мәндері оң немесе теріс болуы мүмкін. Оларды белгілеу үшін мәндерінің
алдында "+" немесе "-" жазылады. Рет бүтін сандар сияқты, ал мантисса
тұрақты нүктелі нақты сияқты бейнеленеді.
Егер М мантиссаны, р ретті, q есептеу жүйенің негізін белгілесе, пида
жылжымалы нүктелі нақты сандардың кескіні мынадай белады:
Осы айтылғандарды түсіну үшін кестеде жылжымалы нүктелі иақтыларға
мысалдар қарастырылған.

кесте. Жылжымалы нүктелі нақтыларға мысалдар

Бір ғана нақты санның жылжымалы нүктелі түрде көптеген жазылуы болуы
мүмкін. Мысалы, бір ғана 3.14 деген санның мынадай жазылулары болады:

Комплексті сандардың кескіні алгебралық қосынды түрінде беріледі. Оның
бірінші қосылғышы (сол жақтағы) нақты бөлік, ал екіншісі жорамал бөлік деп
аталады. Оларды бір-бірінен айыру үшін жорамал бөліктен кейін оның белгісі
ретінде "і" әрпі жазылады. Нақты бөлік те, жорамал бөлік те нақты сандар
түрінде жазылады.

1.2 Кестелік шамалар. Сандық алгоритмдердің кесте түріндегі
орындалуы

Көрнекілік-материалдың түсінікті болуының алты шарттарының бірі екені
белгілі:Сандық алгоритмдердің атқарылу процесі-көрнекілікті қажет ететін
материалдардың бірі.

А.П.Ершов бастаған, зерттеушілер тобының оқулығында сандық
мәліметтермен алгоритмнің орындалу процесін көрнекі. бейнелеуге мүмкіндік
беретін тәсіл ретінде "кестенің - атқарылуын пайдалану" қарастырылады.
'Бұл компьютер болмаған кездегі есептеу процесін көрнекілеудірудің бірден
бір тәсілі, болды. Бірақ бұл тәсіл әлі де өзінің мәнін жойған жоқ. Енді А-
ны В-ға бөлгендегі қаддықты табу –мысалын қарастырайық (А =17,И=5).

Көпшілік жағдайда оқушылардың жіберетін қатесі цикл аяқталар
алдындағы соңғы цикл шартын тексермейді. Цс сөзін
көргеннең кейін цикл шарты жалған екен деп циклдан шығып кетеді. Мұның
себебі, әрекеттің жеткіліксіз формальдылығы болып табылады.[5]
Енді цикл құруды- қарастырайық. Егер циклды жоғарыдан төмен
қарай жазылған дайын күйшде көрсетсек онда оның қалай алынғаны
жұмбақ тәрізді түсініксіз күйінде қалады, Циклдың құрылу процесін
төмендегідей әдіспен түсіндіруге болады. А[1:10] кестесінің
мәндерінің қосындысын есептеу мысалын қарастырайық. Қадамдар мынадай
тәсілмен шығарыдады. 1) Алдымен қосындының кезекті элементтің мәніне
артатыны қайталанатындығын түсіндіреміз. Мысалы:
S:S+А[1]
S:-S+А[2]

2) Осы қатынастарды жалтшлаймыз:
S:- S+ А[І]
3) Сәйксс келетін қайталану командасын тандаймыз.
Егер нәтиже орындалатын әрекеттің ретіне тәуелсіз болса, онда
"үшін" циклын таңдаймыз.
4) Тұжырым жасаймыз: элементтің әрбір номері
үшін қосындының мәнін элементке арттырамыз. Қайта-
лану параметрі І — 1-ден 10-ға дейінгі мән кабылдайды:.
4) Осы әрекетті формальды түрде жазайық:

Цб ұшін I бастап 1 дейін 10

S=S+ А[І] Цс
Кестедегі элементтср саны 10 емес, ноль болса,онда цикл бірде бір рет
орындалмай, қосындының нольге тең болатынын ескертуіміз қажет. Олай болса,
қосындыны есептер алдында есептегішке ноль меншіктеу қажет.

S=0
Енді командалардың пайда болу ретіже көңіл аударайық. Алдымен
қайталанатьш командаларды анықтаймыз. Одан кейін ыңғайлы қайталану
командасын таңдаймыз. Қайталанатын әрекеттерді жалпылаймыз, индекстің пайда
болуын түсіндіреміз.Тек осы әрекеттен кейін есептегішті тазалаймыз,яғни
ноль меншіктейміз.
Егер командаларды емес, жасалған талқылаудын қадамын номерлесек
окушылардың дәптерге немесе тақтаға жазатын. командаларының реті
төмендегідей болады: .
4 S:-о
2 Цб үшін I бастап I дейін 10
1 S:=S .[1]
3 Цс
Кестедегі ең үлкен элементті іздеу
Енді кестедегі ең -үлкен- элементті іздеу мысалын қарастырайық. Бұл
алгоритм практикада өте жиі кездеседі, бірақ оның қиындығының қалай
пайда болын тұрғанын,ешкім онша мән бермейді.
А[1:10] кестесі берілсін, ;А[1], А[2] элементтерінің үлкенін М[2],
М[2] мен А[3] элементтернің үлкенін -М[3], ..., .'М[9]мен А[10]
элементтерінің үлксенін М[10] арқылы белгілейік. Бүдын ортақ қатынасты
шығарамнз: І—2 болғандағы А[І] элементтерінің ішіндегі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.