Аудиттің стандарттары мен теория элементтері

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны:

Кіріспе . . . 2-3

1. 1. Аудиттің стандарттары мен теория элементтері . . . 4-5

1. 2. Аудиттің жалпы стандарттар . . . 6-7

1. 3. Аудиторлық мамандық этикасының қағидаттары. (ережелері) . . . 8-12

1. 4. Аудиттің халықаралық стандарттар және олардың сипаттамасы . . . 13-16

Қорытынды . . . 17-19

Пайдаланған әдебиеттер тізімі . . . 20

Кіріспе

Аудит стандарттары мен нормаларының ерекшеліктері стандарттарды аудиттің теориясы мен іс тәжірибесінде негізгі ережелер немесе аудиторлық процедураларының принциптері деп ұғуға болады. Әр елдің ұлттық стандарттары аудиттің жүргізілу жағдайына қарамастан міндетті түрде орындалуы керек. Олар халықаралық нормативтердің талаптарына жауап беретін тиісті деңгейдегі аудиторлық қызметке қолдау көрсетеді, аудиторларды өз білімдері мен біліктерін ұдайы жетілдіруге мәжбүрлейді, жекелеген аудиторлық ұйымдардың сапасын салыстыруды қамтамасыз етеді, аудиторлардың жұмысын жеңілдетеді әрі оңтайландырыды.

Стандарттар аудиторға бақылау шараларының ауқымын, оларды жүргізу әдістерін анықтауға көмектеседі әрі аудиторлық қызметтің нәтижелерін бағалаудың өлшемдері болып табылады. Осы айтылып жатқандардың барлығы аудиторлық стандарттарға қатысты.

Қазақстандық аудит стандарттары (КСА) Жаңа «Аудиторлық қызмет туралы» Заң 2006 жылдың мамырынан бастап ХАС пайдалануды талап етсе, ол күнге дейін Қазақстандық аудит стандарттары (КСА) күшінде қалады. Сонымен қатар, көптеген аудиторлар ХАС емес, КСА құрамымен көбірек дəрежеде таныс болады. Сондықтан осы бөлімде КСА жəне ХАС арасындағы алшақтықтарға талдау жүргізіледі. КСА, ХАС негізінде əзірленсе де, олар бір біріне онша сəйкес келе бермейді. 52-ші тармақта аталғандай (жоғарыдан қараңыз), Қаржы министрлігімен тек төменде берілген 11 11 КСА бекітілген:

Жұмыстың негізгі мақсаттары:

Біріншіден, қаржылық есеп-қисаптардың жаппай қол жетерлігі үшінші тұлғалардың (соның ішінде несиегерлердің, жеткізушілердің, жұмыскерлердің жəне т. б. ) мүдделерін қорғауды қамтамасыз етеді, өйткені бұл кəсіпорындар мен үшінші тұлғалардың арасында ақпарат бөлудегі теңсіздікті қысқартады.

Екіншіден , бұл қоғамды ықтимал негативті экономикалық салдардан

қорғауға көмектеседі; ол мысалы, экономикалық маңызды компаниялар жағдайында, егер олардың қызметі жəне/немесе жабылуы жергілікті экономикаға елеулі негативтік əсерін тигізуі мүмкін болса, маңызды бола алады.

Курстық жұмыстың негізгі міндеті - аудитор растаған қаржылық есеп-қисаптар жалпыға қол жетерлік болуға тиіс (орта мерзімді перспективада) : Қаржылық есеп-қисаптардың бүкіл жинағына, соның ішінде оларға ескерімдерге жаппай қол жетерлікке талаптың бірнеше себепке байланысты үлкен маңызын қарастыру.

Аудитор өзінің кәсіби міндетін орындау барысында қағамдық сенімді қолдау әрі нығайту ретінде адалдық, обьективтілік және тәуелсіздік қағидаларының талаптарын сақтауы, өзіне сеніп тапсырған жұмысты мінсіз әрі адал орындалуы талқылауда білдіретін пікірінің обьективтілігі мен тәуелсіздігін сақтауы керек.

Аудитордың негізгі міндеті - аудитор растаған қаржылық есеп-қисаптар жалпыға қол жетерлік болуға тиіс (орта мерзімді перспективада) : Қаржылық есеп-қисаптардың бүкіл жинағына, соның ішінде оларға ескерімдерге жаппай қол жетерлікке талаптың бірнеше себепке байланысты үлкен маңызын қарастыру.

Аудиттің стандарттары мен теория элементтері

Нарықтық экономика жағдайында өндірілетін өнім мен көрсетілетін қызметтің негізі, яғни оның тиімділігі мен ұқыптылығы - бұл кәсіпорындағы бухгалтерлік есептің дұрыс жолға қойылуынан бастау алатындығы сөзсіз. Міне, сондықтан да, бұл деңгейде қоғамға қажетті өнім өндіріліп, қызмет көрсетілуі үшін бухгалтерлік есепті дамытуымыз қажет.

Аудит стандарттары мен нормаларының ерекшеліктері стандарттарды аудиттің теориясы мен іс тәжірибесінде негізгі ережелер немесе аудиторлық процедураларының принциптері деп ұғуға болады. Әр елдің ұлттық стандарттары аудиттің жүргізілу жағдайына қарамастан міндетті түрде орындалуы керек. Олар халықаралық нормативтердің талаптарына жауап беретін тиісті деңгейдегі аудиторлық қызметке қолдау көрстеді, аудиторларды өз білімдері мен біліктерін ұдайы жетілдіруге мәжбүрлейді, жекелеген аудиторлық ұйымдардың сапасын салыстыруды қамтамасыз етеді, аудиторлардың жұмысын жеңілдетеді әрі оңтайландырыды.

Елімізде өтіп жатқан нарықтық қатынастар тек экономиканы дамыту үшін ғана емес, бүкіл қоғамдық өмір үшін де орасан зор маңызы бар екендгін республикамыздың тәуелсіздігінің жиырма екі жылдың ішінде атқарылған жұмыстар көз жеткізе дәлелдейді. Реформа қалыптасқан экономикалық қатынастарға елеулі өзгерістер еңгізді және сайып келгенде әрбір еңбекшінің мүддесін қамтыды. Сондықтан бұған дейінгі ынта-ықыластың уақыт өткен сайын әлсіремейтіндігін, қайта арта түсетіндігін өмір көрсетіп отыр. Өнімдерді өндіру барысында ресурстарды үнемдеп жұмсап, жоғарғы өнімді техникалар мен технологияларды қолдану мәселелері кең түрде шешімін тапса, онда кәспорындарда өнім өндіру және оны сатуға қатысты кететің шығындарды мейлінше азайтуға қол жетінді.

Аудит өзінің кәсіби қызметінде адалдық, обьективтілік, кәсіби құзыреттілік, құпияны сақтай білетіңділік, тәуелсіздік, жинақылық, мұқияттылық, нақтылық, жариялық қағидаларын басшылықа алу керек. Аудитор өзінің кәсіби міндетін орындау барысында қағамдық сенімді қолдау әрі нығайту ретінде адалдық, обьективтілік және тәуелсіздік қағидаларының талаптарын сақтауы, өзіне сеніп тапсырған жұмысты мінсіз әрі адал орындалуы талқылауда білдіретін пікірінің обьективтілігі мен тәуелсіздігін сақтауы керек. Аудит теориясы және оны басқару ғылымының бар ережесімен әрекет етудің нұсқасын құптайды немесе одан бас тартады. Ол белгілі бір бастапқы мәліметтермен құрылған теориялық базаның ғылыми шынайылығын немесе жалғандығын көрсетіп береді. Аудит теориясың негізгі элементтері компоненттер, принциптер, концепциялар, постулаттар, стандарттар және нормалардан тұрады. Аудитке кәсіпорын қызметін жан жақты тексеру енеді. Сондықтан ол аудиторға басшылыққа арналған және оның қызметінің тиімділігін жоғарылату жөніндегі конструктивті ұсыныстар дайындауға мүмкіндік береді. Аудиторлық қызметті жүргізудің өндірістік жағдай мен ақпарат жүргізудің қажетті шарты оның аясы туралы айқын түсінік болып табылады. Ол белгілі бір уақыт аралығында, компанияның жылдық есеп беруіне аудит жүргізгенде немесе ішкі аудитте, сондайақ экономикалық обьект болып табылмайтын ақпараттық жүйедегі аудитте нақты шаруашылық жүргізуші субьектілердің параметрлерімен анықталды. Жұмыстың негізгі мақсаттары: Біріншіден, қаржылық есеп-қисаптардың жаппай қол жетерлігі үшінші тұлғалардың (соның ішінде несиегерлердің, жеткізушілердің, жұмыскерлердің жəне т. б. ) мүдделерін қорғауды қамтамасыз етеді, өйткені бұл кəсіпорындар мен үшінші тұлғалардың арасында ақпарат бөлудегі теңсіздікті қысқартады. Екіншіден , бұл қоғамды ықтимал негативті экономикалық салдардан қорғауға көмектеседі; ол мысалы, экономикалық маңызды компаниялар жағдайында, егер олардың қызметі жəне/немесе жабылуы жергілікті экономикаға елеулі негативтік əсерін тигізуі мүмкін болса, маңызды бола алады.

1. 2 Аудиттің жалпы стандарттар

Жалпы стандарттар - аудитордың алдында тұрған міндеттерді тиімді әрі кәсіби деңгейде орындау үшін оның бойында болуға тиіс белгілі бір қасиеттер мен кәсіптік дәреже. Ол үшін әзірлік, кәсіби біліктілік, тәуелсіздік, әділдік, аудитті өткізу кезінде тиісті көңіл бөлу талап етіледі.

Аудит стандарттары аудиттің сапасы мен сенімділігіне қойылатын нормативтік талаптарды анықтайды және тәуелсіздіктің, әділеттіліктің, кәсіби біліктіліктің, аудиторлық тексеру нәтижесі жөніндегі ақпараттардың құпиялығын сақтаудың белгіленген деңгейін қамтамасыз етеді. Экономикалық реформалар механизмінің жетілдіруіне қарай аудит стандарттарын уақыт талабына сай ету мақсатымен, оларды кезең сайын қайта қарап отыру қажет.

Аудиттің халықаралық стандарттары тек оны өткізудің жалпы тәсілдерін, тексеру жүргізу ауқымын, аудиторлық қорытынды есептің түрлерін, әдістемелік мәселелерін, сондай - ақ аудиторлар қолдануға тиісті негізгі принциптерді айқындайды.

Аудит стандарттары Аудиторлар палатасының республикалық конференциясында қабылданады және уәкілетті мемлекеттік органмен тіркеледі. («Аудит қызметі туралы» ҚР Заңы) .

Халықаралық аудит стандарттарын (ХАС) Халықаралық аудиторлық тәжірибе жөніндегі комитет ұйымдастырған (ХАТК) . ХАТК Халықаралық бухгалтерлер федерациясы кеңесінің тұрақты комитеті түрінде болады (ХБФ), ол 1997 жылы Нью-Йоркта құрылған. ХБФ-ға мүше болу Халықаралық бухгалтерлік стандарттар (ХБСК) жөніндегі комитетке мүше болу құқығын береді. ХБСК Лондонда құрылған. Екі мекеме бір-біріне тәуелсіз, біріншісі аудитормен, ал екіншісі бухгалтерлік есеппен жұмыс істейді.

«Қазақстандағы Халықаралық аудит стандарттары» нұсқасы ТМД елдері үшін Еуразияның бухгалтерлері мен аудиторлары Халықаралық жергілікті федерациясының шешімі бойынша ұсынылды.

Аудит теориясы және оны басқару ғылымының бар ережесімен әрекет етудің нұсқасын құптайды немесе одан бас тартады. Ол белгілі бір бастапқы мәліметтермен құрылған теориялық базаның ғылыми шынайылығын немесе жалғандығын көрсетіп береді. Аудит теориясың негізгі элементтері компоненттер, принциптер, концепциялар, постулаттар, стандарттар және нормалардан тұрады.

Аудит кәсіпорын қызметін жан жақты тексеру енеді. Сондықтан ол аудиторға басшылыққа арналған және оның қызметінің тиімділігін жоғарылату жөніндегі конструктивті ұсыныстар дайындауға мүмкіндік береді.

Аудиторлық қызметті жүргізудің өндірістік жағдай мен ақпарат жүргізудің қажетті шарты оның аясы туралы айқын түсінік болып табылады. Ол белгілі бір уақыт аралығында, компанияның жылдық есеп беруіне аудит жүргізгенде немесе ішкі аудитте, сондайақ экономикалық обьект болып табылмайтын ақпараттық жүйедегі аудитте нақты шаруашылық жүргізші субьектілердің параметрлерімен анықталды. Жұмыстың негізгі мақсаттары: Біріншіден, қаржылық есеп-қисаптардың жаппай қол жетерлігі үшінші тұлғалардың (соның ішінде несиегерлердің, жеткізушілердің, жұмыскерлердің жəне т. б. ) мүдделерін қорғауды қамтамасыз етеді, өйткені бұл кəсіпорындар мен үшінші тұлғалардың арасында ақпарат бөлудегі теңсіздікті қысқартады. Екіншіден , бұл қоғамды ықтимал негативті экономикалық салдардан қорғауға көмектеседі; ол мысалы, экономикалық маңызды компаниялар жағдайында, егер олардың қызметі жəне/немесе жабылуы жергілікті экономикаға елеулі негативтік əсерін тигізуі мүмкін болса, маңызды бола алады.

1. 3 Аудиторлық мамандық этикасының қағидаттары. (ережелері)

№1

Стандарт

Қысқаша мазмұны

№1: 1

Стандарт: 2

Қысқаша мазмұны: 3

№1: 100-199

Стандарт: Кіріспелік аспектілер

№1: 100

Стандарт: Халықаралық аудит стандарттарына кіріспе

Қысқаша мазмұны: ХАС-тың заңнамалық статусы, оларды қабылдау тәртібі мен қолданылуы анықталады.

№1: 110

Стандарт: Глоссарий

Қысқаша мазмұны: ХАС-та қолданылған терминдердің сөздігі.

№1: 120

Стандарт: Халықаралық аудит стандарттарының концептуалды негізі

Қысқаша мазмұны: ХАС-тың құрылымы бейнеленді және аудитке қызметтің классификациясы ұсынылды.

№1: 200-299

Стандарт: Жауапкершілік

№1: 200

Стандарт: Қаржылық есептілік аудитінің жалпы мақсаттары мен принциптері

Қысқаша мазмұны: Аудиттің мақсаты мен оның негізгі принциптері анықталды. Есептілікті жасау бойынша басқарманың жауапкершілігі анықталады.

№1: 210

Стандарт: Аудит өткізу бойынша келісімшарттар

Қысқаша мазмұны: Аудитті өткізу келісімшарты туралы аудитордың хат нысанының мазмұны ұсынылды.

№1: 220

Стандарт: Аудиторлық жұмысты сапалық бақылау

Қысқаша мазмұны: Аудиторлық жұмысты сапалы бақылауда бақылау процедуралары мен саясаты ұсынылды.

№1: 230

Стандарт: Құжаттама

Қысқаша мазмұны: Аудитордың жұмыс құжаттарының мазмұны мен нысаны бойынша ұсыныстар

№1: 240

Стандарт: Қателер мен алаяқтық

Қысқаша мазмұны: Аудитті жүргізу барысында қате, алаяқтық іс-әрекеттер салдарынан ақпараттың нақты қателігі туралы мәселелердің пайда болуы.

№1: 250

Стандарт: Қаржылық есептілік аудиті негізіндегі заңдар мен нормативтік актілердің қарастырылуы

Қысқаша мазмұны: Аудитті жүргізу барысында нормативтік актілерге қайшы келуі және олардың қаржылық есептілігінің сенімділігі туралы мәселелердің пайда болуы.

№1: 300-399

Стандарт: Жоспарлау

№1: 300

Стандарт: Жоспарлау

Қысқаша мазмұны: Аудиторлық тексерулердің, аудит бағдарламасы мен жоспар құру тәртібінің жоспарлау үдерісі бейнеленеді.

№1: 310

Стандарт: Бизнесті білу

Қысқаша мазмұны: Клиент бизнесінің сипаты мен бағытын түсінуге бағытталған аудитормен ақпаратты алу мәселелері бойынша ұсыныстар берілді.

№1: 320

Стандарт: Аудиттегі мәнділік

Қысқаша мазмұны: Аудиторлық тәуекелдік пен мәнділік концепциясының мазмұны берілді.

№1: 400-499

Стандарт: Ішкі бақылау

№1: 400

Стандарт: Ішкі бақылау мен тәуекелді бағалау

Қысқаша мазмұны: Тәуекелдіктің анықтамалары мен олардың бағалары туралы ұсыныстар жасалды.

№1: 401

Стандарт: Компьютерлік ақпараттар, жүйелер ішіндегі аудит

Қысқаша мазмұны: Мәліметтерді компьютерлік өңдеу шарттарында қосымша аудиторлық рәсімдерді қолдану, аудитордың классификациясына талаптар, үшінші жақтарды тарту.

№1: 402

Стандарт: Қызметін жүзеге асыратын мекемелердің жұмысын қолданатын субъектілердің аудит бойынша мәсілелері

Қысқаша мазмұны: Мекеме аудиторының мәселесі қарастырылды, бухгалтерлік есеп және маманданған ұйымдармен жүзеге асырылатын есептілік туралы мәселелер қарастырылады.

№1: 500-599

Стандарт: Аудиторлық дәлел

№1: 500

Стандарт: Аудиторлық дәлел

Қысқаша мазмұны: Аудиторлық дәлелдеулерді алу үшін ақпаратты бағалау мен жинау тәсілдері.

№1: 501

Стандарт: Аудиторлық дәлел, нақты баптар бойынша қосымша мәселелер

Қысқаша мазмұны: Аудитордың келесі іс-әрекеттерін қолдану қарастырылды. Түгендеу үдерісіне қатысу.

№1: 510

Стандарт: Бастапқы келісімшарттар, бастапқы сальдо (қалдық)

Қысқаша мазмұны: Бастапқы қалдықтардағы қателердің болмауын қамтамасыз ететін дәлелдерді алудағы рәсімдерді қолдану.

№1: 520

Стандарт: Талдамалық рәсімдер

Қысқаша мазмұны: Аудитте қолданылатын талдамалық рәсімдердің мәні мен мазмұны, мақсаты ашылды.

№1: 530

Стандарт: Аудиторлық таңдау мен тестілеудің басқадай талдамалық рәсімдері

Қысқаша мазмұны: Барлық тексеруге арналған жинаққа таңдауды құру және таңдау бойынша тексерістің нәтижелерін орналастыру бойынша ұсыныстар жасалды.

№1: 550

Стандарт: Байланыстырылған жақтар

Қысқаша мазмұны: Еншілес немесе тәуелді мекемелермен жүргізілетін аудит операциялары.

№1: 560

Стандарт: Кейінгі оқиғалар

Қысқаша мазмұны: Кейінгі оқиғалардың анықтамасымен оларды анықтау бойынша ұсыныстар жасалды.

Қызмет көрсетулердің жоғары сапасын қамтамасыз ету үшін аудиторлар және аудиторлық мекемелер Халықаралық аудит стандарттары негізінде аудиторлық мекеме жұмысының ерекшелігін есептеп, өзінің ішкі стандарттарын қалыптастыруы тиіс.

Аудиторлардың этикасы . Кәсіби аудиторларға этикалық тұрғыдан өзін-өзі ұстау әдебі аса маңызды болып табылады. Бизнес саласында екі әдептілік аспекті бар: жалпы әдеп және кәсіби әдеп.

Р. К. Маутц және Х. Л. Шараф жалпы кәсіби әдеп мәселелерін зерттей келе, аудиторлармен кез келген кәсіп иелерінің өзін-өзі ұстау әдебі философтардың барлық адам баласына ортақ әзірлеген өзін-өзі ұстау әдебінің жалпы ұғымын бір жақты түсініп, қолданудан басқа ештеңені білдірмейді деп атап кеткен болатын.

Осыған байланысты «әдеп» термині ретінде біз мораль проблемаларын, оның ішінде моральдық таңдау саласын зерделеумен жүйелі түрде айналысатын белгілі бір философия саласын ұғынамыз. Бұл анықтамада негізгі үш шешуші элемент бар:

Шешімді таңдау проблемасы.

Жаман мен жақсы туралы түсінік.

Әдеп, адамгершілік мәселелерін, оның ішінде моральдық шешімдерді зерделейді.

Әдеп кең мағынасында өнегелік принциптер мен нормалар жүйесі, жеке тұлға, қандай да бір қоғамның немесе кәсіби топтағы адамдардың өзін-өзі ұстау әдебі ретінде баяндалды. Іс жүзінде әр түрлі әдеп нормалары мен ережелерінің түрлері, оның ішінде аудиторлардың, дәрігерлердің, заңгерлердің, әскерилердің және т. б. кәсіби кодекстері бар.

Өзін-өзі ұстау әдебінің кодексі осы кәсіптің өзіндік ерекшелігі болып табылатын өзін-өзі ұстау өлшемдерін дәл анықтап, тиісті ұсыныс береді. Жалпы әдеп теориясына қарағанда кәсіби әдеп кодексінен нақты проблемалардың шешімін табуға болады, оның үстіне, онда кәсіби талаптар бар,

1. 4 Аудиттің халықаралық стандарттар және олардың сипаттамасы.

Жаңа «Аудиторлық қызмет туралы» Заң 2006 жылдың мамырынан бастап ХАС пайдалануды талап етсе, ол күнге дейін Қазақстандық аудит стандарттары (КСА) күшінде қалады. Сонымен қатар, көптеген аудиторлар ХАС емес, КСА құрамымен көбірек дəрежеде таныс болады. Сондықтан осы бөлімде КСА жəне ХАС арасындағы алшақтықтарға талдау жүргізіледі. КСА ХАС негізінде əзірленсе де, олар бір біріне онша сəйкес келе бермейді. 52-ші тармақта аталғандай (жоғарыдан қараңыз), Қаржы министрлігімен тек төменде берілген 11 11 КСА бекітілген:

КСА Аналог в ХАС
КСА 1: Қаржылық есеп-қисап аудитының мақсаты жəне жалпы принциптері ХАС 200: Қаржылық есеп-қисап аудитының мақсаты жəне жалпы принциптері
КСА 2: Аудит жүргізу шарттары ХАС 210: Аудит жүргізу шарттары
КСА 3: Аудиторлық қызметтің сапасын бақылау ХАС 220: Аудиторлық қызметтің сапасын бақылау
КСА 4: Құжаттама ХАС 220: Құжаттама
КСА 5: Қаржылық есеп-қисап бойынша аудиторлық қорытынды ХАС 700: Қаржылық есеп-қисап бойынша аудиторлық қорытынды
КСА 7: Жоспарлау ХАС 300: Жоспарлау
КСА 8: Клиенттің бизнесін білу ХАС 310: Клиенттің бизнесін білу
КСА 9: Тəуекелдікті бағалау жəне іштен бақылау ХАС 400: Тəуекелдікті бағалау жəне іштен бақылау
КСА 10: Аудиторлық дəлелдер ХАС 500: Аудиторлық дəлелдер
КСА 11: Алғашқы аудиторлық тексеру, кезеңнің басына шоттардың сальдосы ХАС 510: Алғашқы аудиторлық тексеру, кезеңнің басына шоттардың сальдосы
КСА 12: Басшылықтың мəлімдемесі ХАС 580: Басшылықтың мəлімдемесі

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.