Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесінің қалыптасуы мен дамуы

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 117 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесінің қалыптасуы мен дамуы

ДИПЛОМдық жұмыс

5В050800 - «Есеп және аудит»

Мазмұны

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .:

1 бухгалтерлік есеп және аудиттің ұлттық жүйесін қалыптастыру мен дамытудың теориялық және әдіснамалық негіздері. . … . . .

1. 1 Халықаралық стандарттар жағдайында бухгалтерлік есеп және аудитті ұйымдастырудың теориялық және әдіснамалық аспектілері . . .

1. 2 Қазақстандағы бухгалтерлік есеп және аудит реформасы, бухгалтерлік есептің ұлттық жүйесінің ХҚЕС-ке көшу кезеңдері . . .

1. 3 Қазақстанда бухгалтерлік есеп пен аудиттің ұлттық жүйесін ұйымдастыру формалары және оны нормативтік реттеу принциптері… . . .

Кіріспе . . .:

2 Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесінің қалыптасуы мен даму жағдайын талдау . . .

2. 1Қазақстанда бухгалтерлік есептің ұлттық жүйесін дамыту жағдайын талдау . . .

2. 2 Қазақстандағы аудиттің нарықтық қатынастардың қалыптасуына әсері. Қазақстанда аудиттің даму жағдайын талдау . . .

2. 3 Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және аудит стандарттарының ұлттық жүйесі мен олардың сипаттамасы . . .

Кіріспе . . .:

3 Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесін жетілдіру жолдары . . .

3. 1 Бухгалтерлік есеп пен аудиттің ұлттық стандарттарындағы олқылықтарды талдау . . .

3. 2 Қазақстандық бухгалтерлік есептің ұлттық жүйесінің негізгі мәселелері . . .

Кіріспе . . .:

3. 3 Бухгалтерлік есеп пен аудиттің ұлттық жүйесін жетілдіру үшін орта мерзімді перспективаға арналған негізгі бағыттар . . .

Қорытынды.

Кіріспе . . .: Пайдаланылған әдебиеттер тізімі. ……… . . .

3: 100

Кіріспе . . .:

Қосымша А - . . .

Қосымша Б - . . .

Қосымша В - . . .

102

103

104

Кіріспе

Бухгалтерлік есеп көптеген жылдар бойы басқа ғылымдар сияқты дамып, қоғамның экономикалық-әлеуметтік жағдайларына сай өзгерістерге ұшырап келе жатқан, сондай-ақ өмірде өзінің ерекшелігімен оқшауланатын ғылым болып табылады. Белгілі ғалым Де Солозано осы ғылым туралы «Бухгалтерлік есеп барлық ғылымдар мен өнердің ең алдында тұрады, басқалары онсыз өмір сүре алмаса, бухгалтерлік есеп үшін олардың ешқайсысы қажет емес» - деген болса, оның әріптесі Р. А. Фаулики «Есеп - бұл барлық бизнестің тілі, яғни философиясы» - деп атаған.

Бухгалтелік есеп - экономикалық білім жүйесіндегі негізгі пәндердің бірі, әрі оны мамандығым деп таңдағандар үшін аса маңызды. Ол шаруашылық жүргізуші кез келген субъект қызметінде жетекші орын алады. Бухгалтерлік есептің мәліметтері негізінде бүкіл шаруашылық қызметтердің іс-әрекеті сипатталып, оның табысы немесе шығыны есепке алынады, қаржылық жағдайы көрсетіледі. Бухгалтерлік есеп субъекттің меншігін сақтауды бақылауға және басқару шешімдерін қабылдауға қажетті ақпаратты жинақтайды.

Диплом жұмысының өзектілігі . Әлемдік экономикалық жағдайдағы соңғы он жылдықта болған шапшаң өзгерістер бухгалтерлік есепке алуға және қаржылық есептілікке арналған ережелерді жасау кезінде елдердің қолданатын тәсілдерін айтарлықтай дәрежеде өзгертті. Капитал нарықтары ұлттық шекарадан тыс жерлерде кеңейіп, ұлттық экономикалардың дамуына байланысты кірігу процесі нығаюда. Капитал нарықтарының кемелдене дамуы олардың даму үрдісін инвесторлардың жоғары дәрежеде түсінуін, олардың нығайтылуына, тұрақтылығына және өтімділігіне сенімділігін талап етеді. Қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарының бірыңғай топтамасын қабылдау кредиттердің құнын және инвесторлар үшін маңызды емес стандарттар бойынша есептілікті дайындау жөніндегі әкімшілік шығыстарды қысқарту арқасында ұйымдардың инвестицияларды тарту бойынша шығыстарын қысқартуға себепші болады.

Бухгалтерлік есепке алу және аудит саласын дамыту тұжырымдамасының міндеті Қазақстан Республикасының экономикасында бухгалтерлік есепке алу, қаржылық есеп беру және аудит жүйелерінің өздеріне тән функцияларды одан әрі дәйекті түрде және ойдағыдай орындау үшін қолайлы жағдайлар мен алғышарттарды қамтамасыз ету болып табылады.

Жұмыста қазіргімынадай ғылыми мәселелерді шешу көзделген .

Қазақстандағы бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беру жүйесін дамытудағы кейбір жетістіктерге қарамастан, мыналардан:

ХҚЕС-тің кешенділігі мен әдістемелік күрделілігіне байланысты шағын және орта кәсіпкерлік субъектілері үшін қолданылмайтындықтан, ХҚЕС-тің осы санаттарға қолданылу қиындығынан;
бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп беруді реттеуге, сондай-ақ бухгалтер мен аудитор мамандықтарын дамытуға кәсіби қоғамдық бірлестіктер қатысуының жеткіліксіздігінен;
ХҚЕС-ті қолдану жөніндегі ақпараттық-әдістемелік материалдардың (оқулықтардың, кітаптардың) жоқтығынан;
бухгалтерлер мен аудиторлардың біраз бөлігінің кәсіби дайындығы деңгейінің төмендігінен, сондай-ақ ХҚЕС бойынша дайындалған ақпаратты пайдаланудағы дағдының жеткіліксіздігінен;
кадрларды қайта даярлаудың ретке келтірілген жүйесінің жоқтығынан;

- шаруашылық жүргізуші субъектілердің бухгалтерлік есепке алу мен қаржылық есеп берудің ХҚЕС белгілеген көптеген принциптеріне және талаптарына немқұрайды қараудан көрінетін кейбір мәселелерді қамтиды.

Тақырып бойынша қазіргі ахуалды бағаласақ , Нарықтық қатынастар жағдайында бухгалтерлік есеп ақпараттары мен мәліметтерін пайдаланушылардың мақсаты бәсекелестікті тұрғыда болатындығынан ақпараттарды пайдаланушылар арасында қарама-қайшылықтар да болуы мүмкін. Сондықтан ақпараттар жүйесі түсінікті әрі қарапайым жолдармен аса бір сапалы және жоғарғы деңгейде орындалуы крек. Ақпараттардың мағынасы мен көрсеткіштері логикалық санаға сиятындай болуы жөн.

Халықаралық қаржылық есептілік стандарттары әлемдегі аса дамыған және алдыңғы қатарлы бухгалтерлік есепке алу стандарттары болып табылады деп есептеледі. Сондықтан да көптеген елдерде, мысалы Австралияда, Германияда, Ұлыбританияда шетел эмитенттері биржалардағы өздерінің есептілігін осы елдердің ұлттық стандарттарына емес, халықаралық стандарттарға сәйкес ұсына алады. Қазақстанда 2003 жылдан бастап барлық қаржы ұйымдары, 2005 жылдан бастап акционерлік қоғамдар, ал 2006 жылдан бастап өзге де ұйымдар (мемлекеттік мекемелерден басқа) есептілікті ХҚЕС бойынша дайындауда.

Ендеше, Қазақстандағы бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесін жетілдіру барысындағы жоғарыда аталған мәселелердің бүгінгі күнге дейін оң шешімін таппай отырғаны және олардың отандық ғылыми жұмыстарда терең де жете зерттелмей келуі, бұл дипломдық жұмыстың тақырыбын таңдауға себеп болды.

Қазақстандағы бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесінің дамуына байланысты өзекті мәселелер, өз кезегінде дипломдық зерттеу жұмысының мақсаты болып, басты міндеттерін анықтап отыр.

Зерттеу жұмысының мақсаты - Қазақстанда бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесінің қалыптасуы кезеңдерін, дамуын және бухгалтерлік есептің мәнін толығымен ашып көрсетуболып табылады.

Қойылған мақсатқа жету мынадай міндеттерді шешуді көздейді:

Бухгалтерлік есептің пайда болу тарихы және қалыптасу кезеңдерін қарастыру;
Халықаралық стандарттар жағдайында бухгалтерлік есеп және аудитті ұйымдастырудың теориялық және әдіснамалық аспектілеріне тоқталу;
Қазақстандағы бухгалтерлік есеп және аудит реформасы, бухгалтерлік есептің ұлттық жүйесінің ХҚЕС-ке көшу кезеңдері;
Қазақстанда бухгалтерлік есеп пен аудиттің ұлттық жүйесін нормативтік реттеу принциптері;
Қазақстанда бухгалтерлік есептің ұлттық жүйесін дамыту жағдайын талдау;
Қазақстандағы аудиттің нарықтық қатынастардың қалыптасуына әсері. Қазақстанда аудиттің даму жағдайын талдау;
Қазақстандық бухгалтерлік есептің ұлттық жүйесінің негізгі мәселелерін;
Бухгалтерлік есеп пен аудиттің ұлттық жүйесін жетілдіру үшін орта мерзімді перспективаға арналған негізгі бағыттарына тоқталу.

Зерттеу пәніне: Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесінің қалыптасуы мен дамуыжатады.

Зерттеу обектісіне: Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесіжатады.

Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі. Зерттеудің әдістемелік және теориялық негізіне қазіргі кездегі отандық және шетелдік ғалымдардың бухгалтерлік есеп аудитін ұйымдастырудың ұлттық жүйесін қалыптастыру, одан әрі жетілдіріп дамыыту мәселелері туралы зерттеулері пайдаланылды.

Зерттеудің ақпараттық және статистикалық базасы. Зерттеудің статистикалық және ақпараттар базасы ретінде Қазақстан РеспубликасыныңБЕС, ХҚЕС, ХАС, ҚАС, Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің нормативтік құжаттары, сондай-ақ бухгалтерлік есеп және аудитінің ұлттық жүйесінің қалыптасуымен дамуы жайлы сұрақтарды қамтитын жергілікті және шетелдік басылымдардағы мақалалар және т. с. с. пайдаланылды.

Сонымен қатар, ғылыми жұмыста көрсетілген төмендегідей шетелдік экономистердің ғылыми еңбектері (Родостовец В. А., Рахман Э., Шеремет А., Кочинов Ю. Ю. және т. б. ) және отандық экономист-ғалымдардың (Дюсенбаев К. Ш., Егембердиев С. К., Дюсембинов З. К, Абленов Д. О., Байдаулетов М. Б., Балапанова А. Ж. және т. б. ) еңбектері пайдаланылды.

Құқықтық негізіне: ҚР заңдары, ҚР Қаржы министрлігінің нормативтік құжаттары мен актілері және әр түрлі әдістемелік нұсқаулары жатады.

Зерттеу нәтижелерінің тәжірибелік маңызы. Дипломдық жұмыста жасалған қорытындылар мен ұсыныстар бухгалтерлік есеп пен аудиттің ұлттық жүйесін жетілдіру мақсатында пайдалануы мүмкін.

Жұмыстың құрылымы. Жұмыстың құрылымы кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен және қосымшалардан тұрады

1бухгалтерлік есеп және аудиттің ұлттық жүйесін қалыптастыру мен дамытудың теориялық және әдіснамалық негіздері

1. 1 Халықаралық стандарттар жағдайында бухгалтерлік есеп және аудитті ұйымдастырудың теориялық және әдіснамалық аспектілері

Халықаралық бухгалтерлік стандарттаудың пайда болуы ең әуелі мына объективті алғы шарттарға байланысты:

Әлеуметтік экономика, қаржылық және инвестициялық нарықтың біркелкі қажеттілік интеграциясы, өзара тәуелділігі, өзара келісімділігі.
Трансұлттық корпорациялардың қызметтерін ұлғайту, бірлескен кәсіпорындардың көшірліуі, корпорациялар мен әр түрлі елдердің капиталына өзара кіруі.
Әлемдік өнім шығарушылардың күшін көлемді, жаһанды және ұлттық деңгейге дейін дамыту.
Жетекші елдердің валюталарының тәуелсіз конвертациясы және бірден европалық валютаны енгізу.
Үйлестіру және стандарттау сияқты жолдармен әлеуметтік, экономикалық, қаржылық сфераларында экономикалық процестерді басқарудың ұлтаралық бағдарламаларын жүзеге асыру.
Ұлттық қағидалар мен ережелер аясынан қалыс қалмау.
Бұрыс шешім қабылдау үшін нақты әрі түсінікті ақпарат алу жолында халықаралық ережелерге сай есеп жүргізуге құралдар жұмсамау.

Есептік мәселелерді шешудің көп нұсқаулық жолдарының болуы ҚЕХС айқын ерекшелігі болып табылады. ҚЕХС әр түрлі елдердің, әсіресе АҚШ-та есептік тәжірибесінің енгізілуіне тәуелді.

ҚЕХС мәні, мазмұны және т. б сындарына қарай жіктеуге болады, сонымен қатар әр түрлі бағыттары бойынша топтауға болады. ҚЕХС байланысты жіктеу термині әр түрлі ақпараттар көздерінде әр келкі түсіндіріледі. Бұл стандарттың әр жылдары және әр түрлі функционалды мақсаттарда құрылғанына байланысты. ҚЕХС жіктелуінің әр түрлі болуы халықаралық ереже бойынша есептің жүргізілуіне нақты түсінікті енгізу, стандарттардың бір типтес құрылымы мен белгілерін айқындауды мақсат ету болды.

Басқаша айтқанда, ҚЕХС-ті жіктеу - бұл кандай да бір жағдайда қолданылатын кез келген ұқсас критерийлер бойынша стандарттарды топтастыру мүмкіндігі. Оларды мынандай блоктарға бөліп көрсетуге болады:

Жалпы әдістемелік стандарттар, оның негізінде бухгалтерлік есептің халықаралық қағидаларын құру жатыр.
Қаржылақ есептің мазмұны мен құрамын көрсететін стандарттар.
Жекелеген объктілерді есептеу ережелерін анықтайтын стандарттар.

Жоғарыда келтірілген стандарттардың белгіленуі бойынша жіктеулермен қатар оларды экономикалық мазмұны бойынша жіктеуге болады, оның негізінде экономикалық қатынастар барысында туындаған есептік мәселелердің шешуін білдіретін топтастырулар жатыр. Сондай-ақ, стандарттардың әр келкі бөлінуі өзара байланысты экономикалық мүдделерді халықаралық деңгейде және дәл осылайша мемлекеттің ішінде қолданылуын нақты көрсетуді мақсат етеді. Қолданудың экономикалық қатнастардың өзара байланысын нақты бейнелейтіндігіне бағытталуы керек. Бұл орайда стандарттартың мәні мен мазмұны халықаралық контексте есепті жүргізудің түрлі аспектілерін сипаттауы тиіс.

ҚЕХС-ты оқи отырып, оны қолдану кәсіпорындарға, жалпы қолданыстағы нұсқаның кеңінен қолданылатын түрін тандауға мүмкіндік береді. Бұдан ҚЕХС сәйкес есеп және есептілік ақпараттарының артықшылықтары мен кемшіліктері туындайды. Оны 1-кестеде салыстыруға болады.

Кесте 1

ҚЕСХ-тің артықшылықтары мен кемшіліктері

Артықшылықтары:

Кемшіліктері:

Артықшылықтары::

Халыкаралық капитал нарығына тарту мүмкіншілігін кеңейту. Қолданушыға нақты шешім қабылдауға көмек беретін көлемдегі ақпараттың айқындылығы, тиімділігі және мәнінің айқын түсіндірлуіЖергілікті жұмыстарға уақыттың және т. б, оның ішінде материалды қолдануды кысқарту. Республика экономикасының деңгейі тұрақты болу үшін бухгалтерлердің жауапкершілігін, білімін, тәжірибесін, беделін жоғарлату. Ақпараттың ашықтығы, тәуекелдің төмендігі және жоғары сенімділік арқасында басқа мемлекеттермен бірлесіп жұмыс істеуді кеңейту. Қаржылық ақпараттың нақты сапасының негізінде басқа елдермен экономиканы біріктіру.

Есеп пен есептілікті үндестіру жәнеэкономикалық интеграцияның жақындастырлуы.

Кемшіліктері::

Стандарттардың жалпы сипатта болуы.
Есептік тәсілдің көп болуы.
Нақты жағдайлардың мәнініңмұқият ашылмауы.
Әр елдің даму деңгейінің әркелкі болуы.
Экономиканың дәстүрі менұлттық ерекшелігінің және тәртіп пен ережелердің жоқтыгы.
ҚЕХС-тың ұлтық есеп беружүйесіне бейімдеуде жекелеген жағдайларда жұмыстың қолайсыздығы.
Бухгалтерлердің білімі ментәжірибесінің төмен болуы, сонымен қатар оқуға деген қажеттілік.
Кейбір терминдердің дұрысаударылмауына байланыстыжайсыз қабылдануы.
Жекелеген мәселелер бойынша нормативті қүқыктық жүйенің сәйкес келмеуі.

ҚЕХС -тің негізгі ақпарат базасы ретінде отандық бухгалтерлік есеп жүйесіне енгізудің себебі - есептіліктегі ұлттық ерекшеліктерді барынша азайту және әр түрлі тұтынушылардың шешім қабылдауы үшін сенімді ақпараттармен қамтамасыз ету болып табылады.

Есеп беру жүйесін стандарттау - бұл объективті қажеттілік, әр елдердегі есеп беру жүйесін зерттеулерде, жіктеуде және топтауда қорытындыларды және есеп пен есептілікті жаңалау кеңесін құру. Әр ел өзінің ұлттық есеп беру жүйесін жалпы қағидағасүйене отырып қабылдаған.

Халықаралық стандарт - ҚЕХС ұлтық есеп беру ерекшелігінсақтай отырып, қолдану жағдайында ҚЕХС комитетінің мүшесінекіретін елдерде қолданылатын ереже. Халықаралық беруді стандарттаудәстүрінің қалыптасуы, пракиканы бір немесе басқа объектінің және басқа жағдайларды есепберуге енгізуі әсер етеді.

¥лттық стандарттарға келетін болсақ, олардың құрылуына әр түрлі құрылымдар үлесін қосуда, соның ішінде бухгалтерлер мен аудиторлар ассоциациясы, биржалық комиссия, орталық банктер, институттар және т. б ғылыми ұйымдар, салық органдары. Методология - латынша білімнің ғылыми тәсілмен оқу немесе кейбір ғылымда қолданылатын әдістердің жиынтығы. Есептің әдістемесі шаруашылық іс-әрекетінің қызмет ету нәтижесін шығаруға мүмкіндік береді [2] .

ҚЕХС методологиясын айтатын болсақ қаржылық есеп ақпараттарын дайындау үшін жалпылай жолдармен құруға бағытталған. Бұл ҚЕХС қолдану үшін оларды әлемдік қолдаудың арқасында білікті қызмет үшін бухгалтерлік ұйымның мүмкіншілігімен байланысты. ҚЕХС құрудың жалпы методологиясы анықталған ережелердің орындалуын қадағалауына сүйену. Стандарттың топтық бөліктері 1- суретке сәйкес құрылымдарды сипаттайды.

Нысана

Қолдануформасы

Стандарттыңсуреттелуі

Нысана:

Қолдануформасы:

Стандарттыңсуреттелуі:

Нысана: Анықтама

Қолдануформасы: Ақпаратты ашыпкөрсету

Стандарттыңсуреттелуі:

Күшіне ену

күні

Нысана:

Қолдануформасы:

Нысана: Қосымша

Қолдануформасы:

Стандарттыңсуреттелуі:

Сурет 1. Қаржылық есептіліктің халықаралық стандартының типтік құрылымы

Қаржылық (бухгалтерлік) есеп беруді қабылдаудың бағыты барлық қолданушыларға керекті ақпараттармен қамтамасыз ету. Нақты стандарттар шығарудың бағыты есептік проблемалары қысқаша түсіндіру және оның тапсырмаларын ашумен анықталады. Қолданушылардың сұранысын максималды қанағаттанарлықтай бағалы ақпараттармен жабдықталған стандарттардың енгізілуі.

Қолдану сферасы ҚЕХС құру және қолдану негізін керсетеді. ҚЕХС методологиясының басты бөлігі терминология (лат. Теминиз - шек, шекара) кұрайды және бұл стандартты қолданушы есеп берер кезіндегі қызметін жеңілдетіп, әрі түсінікті болу үшін стандарттың мазмұнын ашады. Олардың белгіленуі тәжірибелік қызметте стандарттардың қолдануын жеңілдетеді

Кейбір стандарттар ақпаратты бейнелеу жолымен ашу (мысалы, ҚЕХС 1, 7, 33, 35, 88) немесе жалпы принциптерді қолдану мысалдары негізінде (ҚЕХС 12, 18, 34, 36, 37) құралған. Мұндай материалдар, стандарттарды құру, ҚЕХС бойынша Басқарма Камитетімен қабылдаған нақты келісім жолдарын көрсетеді.

ҚЕХС (методалогиялық негізі) теориялық және концептуалдық негізі. «Қаржылық есеп берумен қамтамасыз ету» 1 стандартында көрсетілген.

Бұл кұжаттар жылдық есеп берудің ағымдағы стандарты мен байланысын түсіндіру үшін сұрақтар негізінде берілген. Ескеретін жағдай, «Қаржылық есеп беру» түсінігі халықаралық стандарттардан аударған кезде бұрын кеңес одағы құрамында болған елдердің қазіргі түсінігінде «бухгалтерлік есеп беру» деген мағынаны береді.

ҚЕХС жүйесі көптеген қаржылық ақпараттарды құруды қарастырмайды, ол жалпы бағыттағы негізде есеп береді. Өзінің даму және кең таралуының объективті тарихына қарсылық тұрғыда ҚЕХС методологиясы көп көлемдегі шешімдерден құралған жағдайды анықтайды. Ерекше ескеретін жағдай, ҚЕХС методологиясы көптеген себептердің шешімдері толық, кең ауқымда ойластырылмаған және логикалық тұрғыдан түсіндірілген.

Комитет қаулыларына, терминдердің сөздігі, ҚЕХС тарихы мен алфавитті заттық сілтемелеріне өзгертулер енгізілген. Олар көмекші сөздік ретінде құжаттармен жұмыс істеуге жеңілдік беретін анықтамалар.

Қолданушылар үшін есеп берудегі ақпараттарды бүлдіру қаржылық есеп берудің жасандысы деп аталады (Fraudulent financial repoting) . Басқаша айтатын болсақ, қаржылық есеп беруді ҚЕХС үлесімен қолдауға болады, егер стандарттарда қандай да бір ауытқулар болса және оларға байланысты есеп беруге қатысты ақпараттарды ашумен түсіндірілетін болса. Мысалы, егер комиссия гиперинфляция жағдайында, есеп беру мерзіміне ақшаны сатып алушылық жағдайын ескерумен бірге нақты құнына сүйенуінің арқасында қолда бар көрсеткіштерді қайта есептегенде, (онда ол өзінің есептік көрсеткіштерін) ақпараттар басқа барлық стандарттың қанағаттанғандығына қарамастан, өзінің есептік көрсеткіштерін ҚЕХС есеп беруімен бірдей болғандығын хабарлай алмайды.

Барлық елдерде жалпы қабылдаған ережелерге сай нақты есеп беру мерзімінде жыл сайын инвертаризация жүргізу қажеттілігі бар. Бұл есеп беру кезеңі календарлық салықтық жылдық соңына сәйкес келуі мүмкін (31 желтоқсан, 31 наурыз) бірақ басқа мерзімде де белгіленіп қалады.

ҚЕХС әдісінен бас тартудың түсінігін анықтауда ерекше рөл - есеп беруді куәландыру және барлық талаптарға сәйкес екендігін тексеретін тәуелсіз аудитордың құзырында.

Егер компания қандай да бір жағдайларға байланысты, ҚЕХС деңгейінен бас тартатын болса, онда оның қаржылық есеп беру мазмұны төмендегідей болуы керек:

Менеджменттің қаржылық есеп беруінің объективтілігі (нақтылығы) жайлы арызы және ҚЕХС әдісінің барлық испектілеріне сай болу.
Бас тартуға байланысты стандарттарды көрсету.
Стандарттан кету жағдайы.
ҚЕХС бекіткен ережелерді көрсету.
Есепберудібүлдіруге әкелетін менеджменттің көзқарасынақарай, бұл стандартты пайдаланудың себептерінтолық көлемде түсіндіру.
Есептік нұсқаларды нақты пайдалануды бейнелеу.
Есеп беруде көрсетілген әр кезең үшін активтер, міндеттер, капиталдар, кіріс-шығыстар бағалаудың ауытқуларға әсері.

Мұндай ауытқулар ҚЕХС бойынша есеп беру үшін қолданушыға өзгертулердің көлемін санауға және есеп беру жайлы өзкөзқарасын құруға мүмкіндік береді. Ақпараттар түсінікті, әрінақты болып саналады, егер олар тәуелсіз аудиторлармен куәландырылған болса[3] .

Есеп беру процедурасы өзіне есептік кезең, есептік жоспар, 1 -ші есеп беру, есептегі ағымдық есеп беру, көрсету балансындағы ағымдық есеп беруді жалпылау, соңғы жазбалар, есеп берудің жазбалары, есеп берудің басқаларын өзіне қосады. Әр компания ұлттық ерекшеліктері мен дәстүрлеріне негізделген есепке алу жиынтығын және есеп беру процедураларын өздері құруға құқылы.

ҚЕХС құру методологиясын қарастырған кезде, оның артықшылықтары мен кемшіліктерін ескерген жөн. Мысалы, жалпы артықшылықтарына төмендегілерді бөліп көрсетуге болады.

ҚЕХС ережелері мен принциптерін кұрған кезде оларды стандарттың кез келгеніне жатқызуға болады.

Кәсіпорынның (ұйымының) қызмет ету жағдайына қатыссыз методикалық бір көріністі ету.
Нормативты құжаттардың көлемі азайып, тәжірибеде қолдануы жеңілденуі.
Ереженің мазмұны қолданушылар мен оны құрастырушылармен жеңіл қабылдануы.
ҚЕХС талаптарына сай ақпараттың бірдей ережелермен принциптерін қолданудан болуы.

ҚЕХС құру методологиясының кемшіліктеріне мыналар жатады:

Әртүрлі нәтижелер қабылдауға болатын көпсөздік сындарға әкелудің принциптері.
Тәжірибеде болатын көпкөріністі жағдайлар мен нақты жағдайда принциптер мен ережелерді құрастыру өте қиын.
Ұйымның даму деңгейінің түрлілігі есеп пен есеп беру енгізуді біркөріністі кұруды қиындатады.
Нақты мәліметке қолданылған есепті енгізу есеп берудің жалпылама методолгиясын қамтиды.

Орындаушының қайта назарын талап ететін бухгалтерлік жұмысшылар үшін қабылданған ережелер әрдайым орындалуы мүмкін емес. Халықаралық стандарт денгейін дамыту - бұл ұзаққа созылатын жұмыс, ол үш жылдай уақытты алады және бұл кезеңдер 2- суретте жинақталып көрсетілген.

1-кезең

Редакциялық комиссия құру

1-кезең:

Редакциялық комиссия құру:

1-кезең: 2-кезең

Редакциялық комиссия құру: Халықаралық стандарттың жоспарын жетілдіру

1-кезең:

Редакциялық комиссия құру:

1-кезең: 3-кезең

Редакциялық комиссия құру: Стандарт жағдайының жұмыс жобасын дайындау

1-кезең:

Редакциялық комиссия құру: