Қосымша құн салығы: есептеу механизмі мен қызмет ету мәселелері

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 76 бет
Таңдаулыға:

ДИПЛОМдық жұмыс

Тақырыбы: «Қосымша құн салығы: есептеу механизмі мен қызмет ету мәселелері»

5В050900 - «Қаржы» мамандығы бойынша

Мазмұны

Кіріспе . . . . . . . .

Кіріспе . . . . . . . .: 1 Қосымша құн салығының теориялық және әдіснамалық негіздері . . . 1. 1 Қосылған құнға салынатын салық: пайда болуы және экономикалық мәні мен мазмұны . . .

1. 2 Қосымша құн салығының шет елдерде қолданылу мен қызмет

ету механизмі . . .

1. 3 Қазақстанда қосылған құнға салынатын салықтың қалыптасуы мен дамуының алғы шарттары . . .

Кіріспе . . . . . . . .:

2 Қосылған құн салығы: есептеу механизмі мен қызмет ету мәселелерінің қазіргі жағдайын талдау . . .

2. 1 Қосылған құн салығы: төлеушілер, салық салу объектілері,

салық салынатын айналым мен импорт . . .

2. 2 Қосылған құн салығы бойынша есепке жатқызу, салықты

есептеу және төлеу механизмі . . .

2. 3 Қосылған құн салығының бюджетке түсімін экономикалық талдау . . .

Кіріспе . . . . . . . .:

3 Қосылған құн салығын жетілдіру жолдары және салық жүйесін дамыту перспективасы . . .

3. 1Қосылған құн салығын жетілдіру және оның бюджетті қалыптастырудағы рөлін арттыру жолдары . . .

3. 2 Қазақстан Республикасы салық жүйесінің даму стратегиясы . . .

Кіріспе . . . . . . . .: Қорытынды.

4: 67

Кіріспе . . . . . . . .: Пайдаланылған әдебиеттер тізімі. ……… . . .

4: 69

Кіріспе . . . . . . . .:

А-қосымшасы - 2010 жылдың ұқсас кезеңімен салыстырғанда 01. 12. 2011 жылғы мемлекеттік бюджет кірістерінің атқарылуы . . .

Б-қосымшасы - Қосылған құн салығының 2010 -2011 жылдардағы мемлекеттік және республикалық бюджет кірістерінің атқарылуы . . .

В-қосымшасы - Қосылған құн салығы бойынша кейбір мәселелер және оларды шешу жолдары . . .

Кіріспе

Қазақстан Республикасында жүргізіліп жатқан экономикалық реформалардың бірі - салық жүйесін реформалау еліміз егемендік алғалы бері жүргізіліп келеді. Салық мәселелері сияқты күнделікті қызу пікірталас пен сын объектісі болып жүрген ешбір экономика саласы жоқ деуге болады. Себебі, салық жүйесі - бұл нарықтық қатынастың маңызды элементі болып, онымен елдегі экономикалық құрылулардың нәтижесі, жетістіктері тығыз байланыста болады.

Салықтар ерте заманда, қоғам пайда болғаннан бері, қоғаммен бірге өмір сүріп келе жатқан экономикалық категория. Салықтың негізгі қызметі - ол «қоғам өмір сүруіне қолайлы жағдай жасау және қоғамды мүмкіндігінше тепе- тең жағдайда ұстап тұру болып табылады. Қауым мемлекет болып, ал мемлекет жеке егеменді ел болып, осы мемлекетпен халық арасындағы негізгі қарым- қатынасты салықтар сипаттайды.

Салықтардың ежелгі әрі негізгі тобының бірі- жанама салықтар ежелгі құл иеленушілік заманынан бастап қазіргі заманға дейін мемлекет қазынасын қаражатпен қамтамасыз етіп келеді.

Кез-келген ұлттың салық жүйесі, салық салу базасы туралы теориялық және ғылыми-тәжірибелік жағдайлар мен объективтік әдістемелік база негізінде қызмет етеді.

Салық салудың методологиясы мен оның әдістемелік негіздері салық механизмі мен оның элементтерінің негізін құрайды.

Қазіргі кезде, Қазақстанның даму моделі мен стратегиялық жоспарына сәйкес, мемлекеттік бюджеттің кіріс көзін құрайтын салық жүйесі құрылып жұмыс істеуде. Бұл салық жүйесі құрамындағы салықтарды біз екі топқа (тура және жанама) бөлеміз.

Қосылған құн салығы дегеніміз - тауарларды (жұмыстарды, қызмет көрсетулерді) өндіру және олардың айналысы процесінде қосылған, оларды өткізу бойынша салық салынатын айналым құнының бір бөлігін бюджетке аудару, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тауарлар импорты кезіндегі аударым.

Қосылған құн салығы, өзінің бір қатар тиімді жақтарына байланысты әлемде кең тараған салық тобы болып табылады. Тиімді жақтарына: есептеу жеңілдігі; басқару, қадағалау арзандығы; жалтару мүмкін еместігі; бюджетті қаражатпен қамтамасыз етуінің тұрақтылығы және т. с. с.

Қосылған құн салығын сауатты түрде ұйымдастырып, қолдану - баға құрылуына және тұтыну құрлымына жағымды әсер етеді.
Салықтарды қолдану тарихы көрсеткендей салық төлеушілер өздерінің табыстарынан салық төлегеннен көрі шығындарынан төлегенді дұрыс көреді.
Маңызды бір мәселеге тоқталсақ, күнделікті тауар айналымында және көрсетілетін ақылы қызмет пен атқарылатын ақылы жұмыс орайында көпшілік қауымға жиі ұшырасатын салық - бюджетке жиналатын салықтың бір ірі тармағы болып есептелетін қосымша құн салығы болғандықтан ол туралы көпшіліктің хабардар болуы және оған түсінік беріп отыру ерекше маңызды.

Бүгінгі күні еліміздің салық жүйесі біршама өзгерістерге ұшырап, дамып және нығайып келеді. Салық басқармаларының басшылары кездесуге қатысушыларды Елбасының 2011 жылғы Жолдауында айтылған міндеттерді жүзеге асыру мақсатында атқарып жатқан істерімен таныстыра келе, соған сәйкес салық заңдарына төмендегідей өзгерістер енгізудің ұсынылатындығы туралы хабардар етті [1] .

Диплом жұмысының өзектілігі сол, мұнда бюджеттің кіріс бөлігін қалыптастыратын салықтық түсімдердің 24-27% құрайтын қосымша құн салығын есептеу механизмі мен қызмет ету мәселесінің қаралуы болып отыр. ҚҚС бюджет табысын құрудағы негізгі табыс көзі болып табылады. Осыған орай таңдалған тақырыптың өзектілігі күмән келтірмейді.

Жұмыстың ғылыми жаңашылдығы сол - бұл жұмыста қосымша құн салығын есептеу механизмінің деңгейлі жүйесінің жұмыс істеу механизмі және қаржылық қамтамасыз етілу мәселелері қарастырылады.

Жұмыстың негізгімақсаты - қосымша құн салығын есептеу механизмі мен қызмет ету мәселелерін қарастыру болып табылады.

Осы мақсатқа сәйкес жұмыста төмендегідей міндеттер алға қойылады:

- Қосылған құнға салынатын салық: пайда болуын және экономикалық мәні мен мазмұнын ашу;

- Қосымша құн салығының шет елдерде қолданылу мен қызмет ету механизміне тоқталу;

- Қазақстанда қосылған құнға салынатын салықтың қалыптасуы мен дамуының алғы шарттарын қарастыру;

- Қосылған құн салығын төлеушілерді, салық салу объектілерін, салық салынатын айналым мен импортты сипаттау;

- Қосылған құн салығы бойынша есепке жатқызу, салықты есептеу және төлеу механизмін зерттеу;

Қосылған құн салығының бюджетке түсімін экономикалық талдау;
Қосылған құн салығын жетілдіру және оның бюджетті қалыптастырудағы рөлін арттыру жолдарын қарастыру;
Қазақстан Республикасы салық жүйесінің даму стратегиясына тоқталу.

Зерттелу объектісі - қосымша құн салығын есептеу механизмі.

Тақырыптың теориялық және әдіснамалық негізі ретінде заң актілері, ҚР Президентінің Жарлықтары, отандық және шетелдік ғалым-экономистердің ғылыми жұмыстары алынды. Жалпы бұл мәселе кеңестік және отандық оқулықтарда кең орын алды. Себебі, қосылған құн салығын есептеу механизмі мен типологиясы ерте қалыптасқан болатын.

Зерттеліп отырған ғылыми жұмыстың практикалық маңыздылығына келер болсақ, бұл ғылыми жұмыста Қосылған құн салығы, өзінің бір қатар тиімді жақтарына байланысты әлемде кең тараған салық тобы болып табылады. Тиімді жақтарына: есептеу жеңілдігі; басқару, қадағалау арзандығы; жалтару мүмкін еместігі; бюджетті қаражатпен қамтамасыз етуінің тұрақтылығы.

Деректік база ретінде негізінен Қазақстан Республикасы Үкіметінің фискалдық саясатының негізгі индикаторлары туралы материалдары, сонымен қатар осы тақырыпты зерттеуші отандық ғалымдардың еңбектері, тақырыпқа қатысты монографиялары мен кітапшалары, оқулықтары, авторефераттары, баспасөз материалдары және мақалалар жинағы алынды.

Жұмыс құрылымы диплом жұмысы кіріспеден, үш тараудан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 Қосымша құн салығының теориялық және әдіснамалық негіздері 1. 1 Қосылған құнға салынатын салық: пайда болуы және экономикалық мәні мен мазмұны

Бүгінгі таңда қосылған құн салығы салыстырмалы түрде ең жас салықтың бірі болып табылады. Бүгінгі күні қызмет атқарып, іс жүзінде пайдаланып жүрген салықтар тәжірибеге ХІХ ғасырдың ортасында пайда болған. Кейбір салықтар мысалы, акциз, жер салығы ерте заманда-ақ пайда болды. Қосылған құн салығының негізгі құрылымы Францияда әйгілі, танымал экономист М. Лореннің арқасында 1954 жылы жасалды. 1958 жылы Францияның салық жүйесіне енгізіліп, қолдана бастады. Сол уақыттан бастап қосылған құн салығы аналитикалық және статистикалық мақсатта ХІХ ғасырдың аяғында қолдана бастады. Қосылған құн салығының пайда болуы мемлекеттік шығындардың өсуімен және табыстарға деген мемлекеттің қажеттілігінің өсуімен байланыстырады. Жанама салықтардың ең алғашқы түрі акциз болып табылады. Олар тауарлардың бөлек түрлерінен алынады. Оған қарама - қарсы бағытта қосылған құн салығы шығады, өйткені бұл салық тауарлардың барлық түрлерінен алынады және әмбебап болып табылады[2, б. 136] .

Жалпы, салық жүйесінде негізгі рөльді жанама салықтар алады. Оларға: қосылған құн салығы, акциздер, баж салықтары жатады.

Жанама салықтарды сатушы емес сатып алушы, яғни тұтынушы төлейді. Тауар немесе қызмет бағасына алдын-ала салық енгізілгендіктен, іс жүзінде оны бюджетке сатушы аударады.

Жоғарыда аталған салықтардың ішінде және бюджет кірістерінің көздері құрамында ең маңызды рөльді “Қосылған құнға салынатын салық” алады.

Тұтыну салықтары жанама салықтардың маңызды тобы ретінде дамыған мемлекеттердің салық салу тәжірибесінде ертеден қолданылуда. Алғашқыда, 1950 жылдарға дейін бұл топқа тек екі салық кірді: айналым салығы және сатуға салынатын салық.

Айналымға салынатын салық- өзінің табиғатына сәйкес тауар айналымының өндірушіден соңғы тұтынушыға дейінгі қозғалысының әрбір стадиясында, бірнеше рет салынады.

Сатуға салынатын салық- тауарды соңғы өткізу кезінде тауар құнынан процент түрінде алынады.

Айналым салығын сату салығынан ерекшелендіретін белгілер:

барлық сатылар өндіріс сатыларына қарамастан, соңғы тұтынуға тәуелсіз. Тікелей салықтардан айырмашылығы кәсіпкерлік пайдаға салық салуға немесе тұрғылықты халық пайдасына салық салуға негізделген.
Барлық немесе соңғы тұтынудың бөлігінен түрлі тауар топтарына тең ставкалар мөлшерінде салық салу. Оның акциз, кедендік баждар тәрізді жанама салықтардан айырмашылығы тек қазыналық емес, басқа мақсаттарды көздейді. Мысалы, акциздерді арнайы тауар топтарынан (ішімдік және темекі өнімдері) осы өнімдерді тұтыну арқылы жоғары пайда алу мақсатында жүзеге асырылады және кейде қосымша түрде жоғарғы баға көмегімен осы өнімдерді тұтыну мақсатын көздейді. Кеден баждарынан тек сыртқы саудалық емес өнімдермен байланысты, қазыналық және басқа мақсаттарды, мысалы импортты баждар отандық өндірушілерді қорғау үшін қолданылады. Экспортты баждар - арнайы тапшы тауарларды шетелге шығаруды шектеуді көздейтін тауарлардан алынады.
Салықтарды тұтыну мемлекеттік кіріс бөліктерін қандайда бір алынған салық кірістерін толықтыру үшін қызмет етеді. Әлеуметтік сақтандыру тәрізді кәсіпкерлердің жарнамалары жанама салықтың осындай түрлерінен ажыратылады. Бұл салықтық жарналар тұтыну есебін толықтырады, мақсатты бағыттағы кейінірек қолданылған әлемметтік қамтамасыз етілген түрлі мемлекеттік бағдарламаларды қаржыландыру арқылы бюджеттің кіріс бөлігін торлықтыруға арналған.

1950 жылға дейін Батыс елдерінде осы екі жанама салық түрі билік етті, соңында олар бірте - бірте қосылған құнға салынатын салықпен ауысты. Бұл ауысу түрі ұзақ тарихи жағдайдан кейін ғана болды[2, б. 141] .

Айналымға салынатын салық Батыс елдерімен бірінші дүниежүзілік соғысы кезінде күннен- күнге жоғары қарқынмен өсіп тұрған әскери шығындарды жабу үшін қолданылды. Бұл кәсіпкерлер мен тұтынушылар тарапынан үлкен наразылық туғызды. Себебі, тауар қанша өндірістік және айналым стадиясынан өтсе, тауар бағасы соншалықты қымбаттай берді де, нәтижесінде осы тауарды тұтынудың азаюына әкелді.

Айналым салығы келесі негізгі қағидалар негізінде құрылды. Ол мемлекеттік салалық ұйымдар, ұйымдарға кірмейтін мемлекеттік кәсіпорындар мен өз өндірісі негізінде тауарларды сататын кооперативтік ұйымдардан бөлінеді. Осындай негізде салық тауар айналымынан бөлінді, яғни өндірістік шаруашылық қажеттіліктер мен халықтың тұтыну мүмкіндіктерін қанағаттандыруға бағытталған тауар айналымдарынан бөлінді.

Салықтан бөлінетін айналымды анықтауда тек тауар айналымы ұғымы ғана емес, тараптарға сату ұғымы да кіреді. Мұндай сатудың айырушы белгісі - сол шаруашылық шегінде тауарларды сататын құжат болып табылады.

Бір ұйымның кәсіпорындары арасында жасалатын тауарларды сату айналымдары ішкі болып саналды және салық салудан босатылды. Бұл әдіс шаруашылық ұйымдарда жасалатын шикізат өнімдері өндірісін ынталандыру мақсатына көзделген. Осы арқылы өнімнің өз құнын төмендету тек салық айналымынсыз баға белгілеу жолымен ғана емес, өндіріс үшін өндірілетін шикізат шығындарын қысқарту жолымен өз мақсатына жетті. Тиісті тауар бағасымен алынатын қоғамның таза табысының шешуші бөлігі бюджетке осы тауар арқылы бір рет түсті. Салық айналымын төлеудің бір жақтылығы төлеушілер санын азайтты, салықты төлеу мен бөлуге бақылауды жеңілдетті.

Әр ұйымдық сала бойынша өнім айналымы процент есебінен 1 процент ставкасы белгіленді. Барлығы өндірістік сала ұйымдар санына сәйкес 46 салық ставкасы белгіленді. Салық әр сатылған тауар бойынша банк мекемесінде тиісті сатып алушының ағымдағы шот сомаларын бюджет есебіне енгізу автоматты бөлу арқылы төленді.

1931 жылы І - жарты жылдығында салық айналым төлеушілері кәсіпорынның алдыңғы квартал жоспарлы айналымын негіздейтін салықтың кварталды қаржылық жоспар сомаларын енгізуі және бұл жоспарларды әр айдың 25 - нен мемлекеттік банк мекемесіне мемлекеттік бюджет есебінен төлеушілер есептерінің салық сомаларын беруі қажет.

Жалпы маңызға ие кәсіпорынның салық айналымын жұмылдыру республикалық және жергілікті қаржы органдарымен жүзеге асырылды. Осындай негізде салық төлеудің орталықтандырылған тәртібі белгіленді.

Салық реформасы кезінде елеулі кемшіліктер жіберілді, бірінші кезекте салық төлеудің бірден орталықтануы.

Салықты кәсіпорын немесе шаруашылық ұйымдар өндірушілері емес, тұрғылықты жері бойынша салалық ұйымдар төледі.

1931 жылы жалпы сипатқа ие ұйымдар барлық салық айналымының 94% сомасын төлеуге міндетті болды. Мұндай тәртіп жергілікті қаржылық органдардың салықты есептеу және кәсіпорындардың өндірістік жоспарларын орындауға бақылауын шектеді. Жергілікті бюджеттер үшін салық шегерімдері нақты сомаларда белгіленді[3, б. 39] .

Салық айналымының салалық ставкасы деп аталатын иесізденген ставкалар жүйесінің салық айналымына түсуі теріс қалыптасты. Ставка көбінесе барлық біріктірілген айналым шегерімдерімен анықталынды, ол тауар топтары салықтарын иесіздік арқылы жұмылдыруды көздеді. Ставкалардың мұндай жүйесі маңызы бойынша салық айналымын нақты тауар бағаларынан және қоғамның таза табысы жинақтары кезеңінің кейінделуін білдірді.

Салалық ставкалардың көптігі 1929-1930 жылдары баға құрылымы мен ассортиментіне сәйкес келді және бірыңғайланған салық айналымдарындағы сала төлемдері деңгейімен анықталынды. Салалық ставка жүйесі бағаны жоспарлауды қиындатты және өнімнің жеке түрлерінің азаюына әкеліп соқты, шаруашылық есеп айырысуды әлсіретті.

Салық айналымын орталықтан алу кері әсерін тигізді және бірыңғай салалық ставкалардың болуы салықты фактілі емес, жоспарлық айналымнан алуды төмендетті. Салық реформасының кемшіліктері оның екі сатысында болды, яғни 1931 жылдан кейін салық айналымын алу жүйесіне маңызды келесідей өзгертулер енгізілді.

Салық айналымын алу тәртібі орталықтандырылған салалық ұйымдарда біртіндеп бірлестіктер құрамына енетін жекетрестер мен кәсіпорындардан деорталықтандырылған салық алумен ауыстырылды. Деорталықтандырылу тәртібіне ену тек салықтың түсуін жеделдетіп қана қоймай, айналым есебінің толықтығын, салық есептеу дұрыстығын қамтамасыз етті. Жергілікті басқару органдарының бюджет алдындағы кәсіпорындарға қатысты міндеттерін орындау мүдделілігін арттырды, қаржы органдарының өнімдерді өндіру мен сатуды жүзеге асыру жоспарларын орындауды бақылауын күшейтті.

1932 жылдың бірінші қаңтарынан бастап салық айналымының салалақ ставкалары мемлекеттік өндірістік кәсіпорынның тауарлық топтық ставкаларымен алмастырылды. Салық ставкалары тауар бағасымен жүзеге асырылатын қоғамның негізгі табыс деңгейі есебімен белгіленді. Айналым салығының ставкалары 143-ке дейін жеткізілді[3, б. 42] .

Айналым салығының ставкалары өзгертілді, ол жеке салалар пайдалылығының және тауарлардың өзгертілуімен байланысты болды. Айналым салығының ставкалары айналым пайыздарында белгіленді, сонымен қатар салықты төлеу мерзімі туралы өзгерістер болды.

Айта келе, айналым салығының жетіспеушілігі ол тауар өндірісі процесіндегі әрбір кезекті стадияда соңғы өнім құнына нақты қосылған құнға бұл салықтың байланыссыз болуы. Анығырақ айтсақ, айналым салығы әрбір стадияда қосылған құнға байланысты емес өндірістік стадия санына байланысты өзгеріп отырады.

Сондықтан, көптеген мемлекеттерде бірінші дүниежүзілік соғыс бітуімен бұл салық түрін қолдану тоқтатылды.

Екінші дүниежүзілік соғыс басталғанда, әскери және фискалдық шығындарды жабу үшін көптеген елдер айналым салығын қайта пайдалануға енгізді, ал кейбір елдер сатуға салынатын салыққа көшті. Осы салықты қолдану кезінде оның мынандай кемшіліктері шықты: бұл салықты қолданған мемлекеттер тауардың өндірушіден тұтынушыға дейінгі қозғалысының әрбір стадиясына әсер ете алмады. Екінші дүниежүзілік соғыс аяқталуымен бұл елдер өздерінің қаржылық шығындарын жабу үшін алдыңғы екеуіне қарағанда тиімді қосылған құнға салынатын салықты енгізді.

Жоғарыда айтып өткендей, жанама салық салудың алғашқысы сатудан түсетін салық болып табылады, сол уақытта ол қосылған құн салығымен салыстырмалы түрде сәйкес келетін. Сатудан түсетін салықтың пайда болу себебін бірінші дүниежүзілік соғыс кезеңіндегі “әскери шығындардың” көптігімен байланыстырады. Салықтың бұл түрі тауардың өндірушіден тұтынушыға жылжу барысында өтетін барлық сатыдан көп рет өндіріледі. Салықтың қызмет ету нәтижесінде сатылатын тауарлардың бағасы өсе келе өндірушілер, сонымен қатар тұтынушылар тарапынан келіспеушіліктер туғызды. Ең алдымен бұл келіспеушіліктің себебі бұл тұтынушылардың, көп рет сату салығы өндірілетін тауарды өте қымбат бағамен сатып алған болып табылады. Ал басқа жағынан өндірушілер де бағаның өсуіне және сұраныстың күрт төмендеуіне байланысты өндірілген өнімдерін өткізе алмай, зиян шекті.

Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін салықтың бұл түрі салық жүйесіне алында. Екінші дүниежүзілік соғыс кезеңінде мемлекеттік бюджеттің үлкен шығындарымен байланысты табыс бөлімінің өсуіне қосымша қайнар көздерді қажет етті. Өндіріп алу сұраныстарына сай келетін сатудан алынатын салық салық жүйесіне қайтадан енді. Осы салық пен салық салудың механизмі біршама өзгерді. Біріншіден, ол тек қана бір жерден алына бастады, әрине бөлшек сауда сатысында және капитал айналымын бәсеңдеткен жоқ. Екінші қорлардың айналымдылығының өсуімен байланысты қазынаға түсімнің келіп түсу процесі жылдамдатылды. Осы жағдайға байланысты мемлекет біршама шығынға ұшырады, өйткені, тауар өндіру және тауар айналымы сатыларын толығымен бақылай алмады. Салық салу объектісіне көп рет салық салған уақытта өндіріп алу ұйымдары салықтық декларацияларды қабылдау барысында капитал қозғалысы жөнінде ақпарат алуға мүмкіндік болатын. Ал тек бір рет салық салу барысында - бөлшек сауда сатысында - бұндай мүмкіндік жойылатын. Айтылған барлық факторлар қосылған құн салығының пайда болуына әкелді және бұл салық мемлекетке өндіріс және тауар айналымының барлық сатысына бақылау орнатуға мүмкіндік берді.

Қосылған құн салығының осылайша дүние жүзінде кең тарауы 1957 жылы Римде Еуропалық Одақтың құрылуы барысында мүше мемлекеттер ортақ нарықты құру мақсатында өздерінің салық жүйелерін бірыңғайға келтіруге қол қоюына байланысты. 1967 жылы Еуропалық Экономикалық Одақтың екінші директивасында қосылған құн салығы жанама салықтардың ішінде “ең басты салық” деп жарияланды және бұл салықты 1972 жылға дейін салықтық жүйеде мемлекеттер міндетті түрде енгізуін сұрады. Еуропалық Экономикалық Одақтың кеңесінің алтыншы директивасында қосылған құн салығының бүгінгі күнгі жүйесін қорытындылап бекітті. Содан кейін қосылған құн салығының мәлімдемелерін 1991 жылы оныншы директивамен бекітті және осы стандарттар Еуропалық Экономикалық Одақ мүшелерінің салықтық заңдарына енгізілген. Қазіргі таңда қосылған құн салығы әлемнің қырықтан астам елдерінде өндіріліп алынады. Қосылған құн салығының әлемдегі көптеген елдерге таралуы оның өмірге қабілеттілігін және нарықтық экономиканың барлық талаптарына сай келетінін көрсетеді. Айта кететін жай, бұл салық түрінің салық салу тәжірибесіне енуінің келесі факторлары бар:

Біріншіден тікелей салықтарда болатын кемшіліктер. Олардың қатарына салық салудың ауырлығын, салық төлеуден бас тартудың көп болуын жатқызуға болады.

Екіншіден, мәңгілік бюджет тапшылығы және салық салу базасын кеңейту арқылы табыстарды көбейтуге деген мұқтаждықтың болуы.

Үшіншіден, салық жүйелерін экономикалық даму деңгейіне сәйкес өзгерту.

Кейбір елдерде қосылған құн салығын енгізу жақпады. Мысалы, 1970-ші жылдардағы шикізатқа және еңбек күшіне бай Бразилия өзінің экономикалық бағдарламасын жүзеге асыру барысында қосылған құн салығын енгізіп көрді. Олар қосылған құн салығын тек штат аралық негізде енгізді және әр штаттың есептеу тәсілдері үш түрлі болды (бүгінгі күнде де осындай) . Осылайша қосылған құн салығы Бразилияның салықтық жүйесіне енбеді[4, б. 68] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.