Валюталық тәуекелдер

Пән: Экономика
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ШЕТ ТІЛДЕР ЖӘНЕ ІСКЕРЛІК КАРЬЕРА УНИВЕРСИТЕТІ

«ЭКОНОМИКА ЖӘНЕ БАСҚАРУ» КАФЕДРАСЫ

РЕФЕРАТ

Тақырыбы: Валюталық тәуекелдер

Орындаған: «Есеп және аудит»

мамандығының

І курс студенті Көшімбаева Н. Б.

Тексерген: Ахметжанова Ж. А.

Алматы 2011

ЖОСПАР

Кіріспе

Нарықтық тәуекелдер
Валюталық тәуекелдер
Кредиттік тәуекел

Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Валюталық тәуекел - банктің өз қызметін жүзеге асыру кезінде шетелдік валюталар бағамдарының өзгеруіне байланысты шығыс (шығын) туындау тәуекелі. Шығыс (шығын) қаупі валюталар бойынша банк позициясын құндық мәнде асыра бағалаудан туындайды.

Валюталық тәуекел ағымдық валюталық тәуекел, девальвация тәуекелі және валюталық реттеу жүйесінің өзгеру тәуекелі болып бөлінеді.

Ағымдық валюталық тәуекелдер - бағамдары құбылмалы валюталардың кездейсоқ еркін өзгеру тәуекелдері.

Нарықтық тәуекел - нарық өлшемдерінің (валюталық бағам, сыйақы мөлшерлемесі, қаржылық құралдар құны және т. б. ) қолайсыз өзгерістеріне байланысты шығын мүмкіндігін білдіреді. Нарықтық тәуекел Банк табысының жекелеген құралдар мен/немесе эмитенттер және заемшылар бойынша шығын ықтималдылығына байланысты сыртқы орта құбылмалылығына тәуелділігін анықтайды.

Валюталық тәуекелді тиімді басқару және бағалау мақсатында Тәуекел-менеджмент бөлімшесі Банктің ішкі нормативтік құжаттарына сәйкес валюталық тәуекелге (Var) ай сайын бағалау жүргізеді және Активтер мен пассивтерді басқару комитетіне валюталық тәуекелді басқару мақсатында объективті шешімдер қабылдау үшін береді. Сондай-ақ уәкілетті орган белгілеген валюталық позиция шектерінің сақталуына мониторинг жүргізу және шетелдік валютамен жүргізілетін операциялар тиімділігін сараптау жүзеге асырылады.

Кредиттік тәуекелдің ішкі шектеуімен қоса ҚҚА қарызгер/өзара байланысты қарызгерлер тобына шаққандағы тәуекелдер көлеміне, ірі кредиттердің көлеміне қатысты белгілеген талаптарына сәйкес белгіленген міндетті нормативтерді ұстанады.

Банк жүктенетін кредиттік тәуекелді барынша азайтудың ең маңызды құралы болып кредиттік сипаттағы операциялар бойынша қамтамасыз етуді қалыптастыру табылады. Банктің бұл саладағы саясаты Банк жүктенетін кредиттік тәуекелді өтеуге жеткілікті қамтамасыз етудің сенімді және ликвидті портфелін қалыптастыру ұстанымына негізделген. Сонымен қатар, бұл жайт қарызгердің қаржылық-шаруашылық қызметінің кешенді талдауын өткізуге бойынша талаптарды жоққа шығармайды және контрагенттің төлем және кредиттік қабілеттерінің жеткіліксіздігі мен оның қызметі жөніндегі ақпараттың болмауының орнын баспайды.

1. Нарықтық тәуекелдер

Нарықтық тәуекел түрлері: пайыздық тәуекел, валюталық тәуекел және баға тәуекелі.

Пайыздық тәуекел - төмендегілерді қамтитын сыйақы мөлшерлемелерінің қолайсыз өзгеруі салдарынан шығыс (шығын) туындау тәуекелі, банктің тартылған міндеттемелері мен орналастырылған активтерін қайтару және өтеу мерзімдерінің сәйкессіздігінен шығыс (шығын) туындау тәуекелі (белгіленген сыйақы мөлшерлемелері кезінде) ; банктің бір жағынан банк активтері және екінші жағынан міндеттемелер бойынша мөлшерлемелердің алуан түрін қолдануы салдарынан шығыс (шығын) туындау тәуекелі; басқа тең талаптарда ұқсас бағалық сипаты бар құралдар қатары бойынша алынатын және төленетін сыйақыны есептеу мен түзетудің түрлі әдістерін қолдануға байланысты базистік тәуекел.

Пайыздық тәуекелді басқарудың негізгі мақсаты - Банк қаржы құралдарының ағымдық табысына және Банк капиталының экономикалық құнына нарық мөлшерлемелерінің құбылуының теріс ықпалын минималдандыру.

Пайыздық тәуекелді басқарудың негізгі мақсатына қол жеткізу үшін іске асырудың төмендегідей ретті сатыларымен пайыздық тәуекелді басқару жүйесі құрылады.

Пайыздық тәуекелді бағалау - Банктің саналы уақыт аралығында пайыздық тәуекелге бейімділік деңгейін сандық мәнде бағалауға қабілетті пайыздық тәуекелді бағалаудың түрлі әдістерін тиімді пайдалану (пайыздық GAP, Маколей дюрациясы, таза пайыздық пайда мен жеке капитал симуляциясы) ; пайыздық тәуекел көлемін бақылау - пайыздық тәуекел көлеміне шек белгілеу және пайыздық тәуекелді минималдандырудың түрлі әдістерін қолдану негізінде жүргізіледі; пайыздық тәуекелге мониторинг жүргізу - Банктің ағымдық позицияларына пайыздық тәуекел және белгіленген шектерге сәйкестік дәрежесі бойынша үнемі мониторинг жүргізу.

Банктің ішкі нормативтік құжатына сай пайыздық тәуекелді басқару процедурасын іске асыруға Активтер мен пассивтерді басқару комитеті жауапты.

2. Валюталық тәуекел

Ағымдық валюталық тәуекелдер - бағамдары құбылмалы валюталардың кездейсоқ еркін өзгеру тәуекелдері.

Девальвация тәуекелі - валюта бағамының басқа валюталармен салыстырғанда кенеттен стрестік төмендеу тәуекелі.

Валюталық реттеу жүйесінің өзгеру тәуекелі - валюталық түзімнің өзгеруінен болған шығын тәуекелі, яғни белгіленген валюта бағамынан құбылмалыға және керісінше өту, қандай да бір валютаның басқа валюталарға немесе валюталар себетіне қатысты бағамын белгілеу, валюталық бағамды реттеудің нарықтық әдістерін қолдануға немесе қолданудан бас тартуға өту.

Қазынашылық бөлімшесі ағымдық валюталық тәуекелді сараптау мен мониторинг жүргізу мақсатында шетелдік валютаның ұлттық валюталық бағамының өзгеруіне ағымдық (күндізгі) болжам жасауды және тоқсан сайын Банк ағындары мен қайтымдарын жоспарлауды жүргізеді. Валюталар ағындары мен қайтымдарының жоспары қажеттілігіне орай түзетіледі.

Баға тәуекелі - қаржы құралдарының нарықтық құнына ықпал ететін қаржы нарықтарының жағдайлары өзгерген жағдайда туындайтын қаржы құралдарының қоржындары құнының өзгеруі салдарынан шығыс (шығын) туындау тәуекелі.

Банкте апта, ай және тоқсанға болжаммен баға тәуекелі бойынша Var есептеу арқылы баға тәуекеліне мониторинг жүргізу мен сараптау, сондай-ақ болжамдардың дұрыстығын сараптау жүзеге асырылады. Сонымен қатар Активтер мен пассивтерді басқару комитетіне, Директорлар кеңесіне ай сайынғы негізде баға тәуекелі бойынша есеп жіберіледі.

Нарықтық тәуекел бойынша VAR шектерден асып кетсе, Тәуекел-менеджмент басқармасы Қазынашылық басқармасына VARды төмендету туралы ұсынымдар мен VARы ең жоғарғы құралдар бойынша нұсқаулары бар ұсынымдар береді.

Баға тәуекелі ұлғайған кезде уақытылы әрекет ету мақсатында Тәуекел-менеджмент басқармасы Қазынашылық басқармасынан қаржы құралдарымен операциялар жүргізуге өтінім алысымен контрагенттердің шектерін есептеуді, сондай-ақ жеке капиталдың жеткіліктілік деңгейін және Уәкілетті орган нормативтерінің - к1, к2 орындалуын есептеуді жүргізеді және олар бойынша ақпаратты Қазынашылық басқармасына береді.

3. Кредиттік тәуекел

Кредиттік тәуекел - қарызгердің келісім шарттарына сәйкес Банк алдындағы қаржылық міндеттемелерін орындамау, дер кезінде немесе толық орындамау салдарынан шығындардың туындау тәуекелі.

Кредиттік тәуекел Банк банктік қызметті жүзеге асыру барысында жүктенетін тәуекелдер арасындағы ең салмақтысы болып табылады. Банктегі кредиттік тәуекелдерді басқару келесі негізгі бағыттар бойынша жүзеге асырылады:

кредиттік тәуекелді шектеу мақсатымен операцияларды жүзеге асыруға шектеулер белгілеу;
кредиттік тәуекелдің жинақталуына және кепілдікпен қамтамасыз етілмеген кредиттік портфельге көрсеткішті шектеулерді белгілеу;
кредиттік испаттағы операциялар бойынша қамтамасыз етуді қалыптастыру;
өткізілетін операциялар бойынша төлемді ескере отырып, өздері бойынша құндық шарттар белгілеу;
жүктеніп отырған тәуекелдер деңгейінің тұрақты мониторингі және кредиттік комитетке, Банк басқармасына және мүдделі бөлімшелерге арнап сәйкес басқармалық есепті әзірлеп отыру;

Банк жүргізетін операциялар бойынша жүктенген тәуекелдерді өтеу үшін қажетті реттеуші және экономикалық капиталды бағалау, оның жеткілікті болуын қамтамасыз ету; хедждеуші операцияларды жүзеге асыру;

Банк бөлімшелерінің операциялардың жүзеге асырылуының тәртібі мен тәуекелдерді бағалау және басқару іс-барыстарын реттеуші нормативтік құжаттарды орындауының тәуелсіз бөлімше тарапынан тұрақты ішкі бақылауы.

Банк жүктенетін кредиттік тәуекелді басқару келесілерді қамтиды: жүйелік әдісті Банктің жалпы кредиттік портфелін де, нақты қарызгерлермен/контрагенттермен (өзара байланысты қарызгерлердің/контрагенттердің тобымен) жасалатын жеке операциялардың да тәуекелдерін басқару үшін пайдалану;

Банкте кредиттік тәуекелді тану және сандық сипаты бойынша бағалау үшін бірыңғай және жүзеге асырылатын операциялардың сипаты мен масштабтарына сәйкес әдістемені қолдану; кредиттік тәуекелді жүктенумен байланысты операцияларды жүзеге асыру барысында орталықтандырылған және орталықсыздандырылған шешімдер қабылдауды есті түрде үйлестіру.

Банк жүктенетін кредиттік тәуекелді шектеу мен бақылаудың негізгі құралы болып кредиттік шектеулер жүйесі табылады. Кредиттік тәуекелдің келесідей шектеулері белгіленеді: