«Kazzinc» АҚ Өскемен МК базасында «Special high grade» маркалы катодтық мырыш өндіру цехын жобалау

Кіріспе 10
1 Аналитикалық шолу 11
1.1 Өнеркәсіп жұмысының анализі 11
1.2 Патентік зеріттемелер 12
1.3 Мырыш электролизін дамытудың негізгі жолдары 14
1.4 Өнертабыстың техникалық шешімдері 18
2Технологиялық шешімдер 20 2.1Шикізат және оның сипаттамасы 20
2.2 Мырышы бар шикізатты өндіру әдістері 21
2.3 Ерітіндідегі мырышты электртоғымен шөктіру 22
2.3.1 Мырышты электртоғымен шөктіру үрдісінің теориялық негіздері 22
2.3.2 Электролиз үрдісінің технико.экономикалық көрсеткіштері 26
2.3.3 Электролиз үрдісін анықтайтын факторлар 29
2.3.4 Мырышты электролиттік жолмен алу тәжірибесі 37
2.4 Шет елдерде мырыш өндірудегі күйі 39
2.5 Жоғары тазалықтағы мырышты алудың шарттары 42
3 Технологиялық үрдістің есептеулері 44
3.1 Өнімділікті есептеу 44
3.2 Былаулардың саны мен өлшемдерін анықтау 44
3.3 Ток күшін анықтау 46
3.4 Электролиз үрдісінің материалдық балансы 46
3.4.1 Газ көлемін есептеу 46
3.4.2 Былауға судың сағаттық шығынын есептеу 47
3.4.3 Электролит циркуляциясының жылдамдығын есептеу 49
3.4.4 Өнделген электролиттің қышқылдығын есептеу 50
3.4.5 Ерітінді құрамын есептеу 50
3.4.6 Шламның құрамы мен шығымын есептеу 52
3.4.7 Буландыруға және себуге кеткен электролиттің шығынын есептеу55
3.5 Былаудағы кернеу балансы 62
3.6 Кезектес тізбек саны мен цехта ванналардың орналасуы 65
3.7 1 тонна катодтық мырышқа электроэнергияның меншікті шығынын
есептеу 66
3.8 Электролиздік былауының жылулық балансы 67
3.9 Катодтық мырышты қайта балқыту үрдісінің есептеулері 70
4 Негізгі жабдықты таңдау 71
4.1 Электролиз былауларын тандау 71
4.2 Электрокөзін таңдау және былауды қоректендіру сұлбасы 71
4.3 Электролитті суытуға жабдықты таңдау 72
4.4 Үрдісті қадағалау 73
4.5 Электролиз үрдісіне қызмет көрсетулер 73
4.6 Қоспаларды дайындау және мөлшерлеу 74
5 Архитектура . құрылыстық шешімдер 76
5.1 Электролиз бөлімінің ғимараты мен кешендерінің шешімдері 76
5.2 Ғимарат пен кешендерінің антикоррозиялық қорғалуы 78
6 Жобаның қауіпсіздігі мен экологиялылығы 79
6.1 Электролиз кезіндегі қауіпсіздіктің жалпы сауалнамалары 79
6.2 Желдету 81
6.3 Жарықтандыру 82
6.4 Электроқауіпсіздік 83
6.5 Жерге қосу қорғанысы және оның есептеулері 84
6.6 Өрт қауіпсіздігі 86
6.7 Қоршаған ортаны қорғау 88
6.8 Тазарту кешендерінің өлшемдерін есептеу 88
7 Дипломдық жобаның технико.экономикалық негіздемелері 91
7.1 Түйіндеме 91
7.2 Техникалық шешімдері 92
7.3 Өндіріске кеткен шығындар 92
7.4 Жобаның кіріс мен шығысын есептеуге қажетті берілгендер 96
7.5 SPECIAL HIGH GRADE (99.995% Zn) маркалы мырыш алып, өнімді
сатудың өзіндік құны 102
7.6 Жобаның әсерлілігінің көрсеткіші 104
Қорытынды 107

КІРІСПЕ

Түсті металлургия – алға бастап келе жатқан Қазақстандағы өндірістік кешен. Қазақстан Республикасының экономикалық дамуы осы өндіріске тікелей байланысты. Республикадағы түсті металлургия экономикасы сауда-саттық қарым-қатынаста дамып келе жатыр.
Әртүрлі металлургиялық үрдістер мен қайта келтірулер қазіргі заманға сай металлургиялық технологиялармен көрсетіледі. Оның түпкі мақсаты қайта жөндеу жұмыстарына кететін шығындарды азайта отырып, сыртқы ортаға әсерін айтарлықтай төмендете, қасиеті мен қолдану облысын кеңейтіп, бастапқы кешеннен максималды таза тауарлық өнім алуды қамтамасыз ету.
Түрлі-түсті металлургия кәсіп орындарындағы өнім шығаруларының тоқтап қалуларының көбеюі табиғи өнімдер шығару түрінен өнім үнемдеуге көшуімен толықтырылды. Бұл әсерлі энергиялық, материалдық, капиталдық, қуат үнемдеулік, аз қалдықты және қалдықсыз технологиялармен, электрон-есептеу және микропроцессорлық техниканың арқысында, шығару үрдістердің автоматтандырылуымен, бағалы компоненттердің көбеюімен, өнімді қолдану және шыққан өнімнің сапасының біріктірілуімен қамтамасыздандырылады.
Түсті металлургияның экономикалық даму жағдайы Қазақстан Республикасындағы қабылданған жер қойнауы және қоршаған ортаны қорғау заңдарымен бірге өнеркәсіп өндірісінің ресурсэкономикалық күйге өтуіне негіз болып табылады. Және де, әсерлі аз қалдықты, қалдықсыз технологияларды енгізуді қамтамасыз етеді.
Осыған орай қорғасын-мырыш өндірісінде технологиялық үрдістерді жаңарта дамыту және жабдықтарды модернизациялау бағытында үлкен жұмыстар атқарылуда.
Мырышқа сұраныс көбейгендіктен, оны аз шығын шығара отырып өндіру технологиялық сұлбасын одан ары жақсартуға үлкен мән беріледі.
Қазіргі кездегі мырышты гидрометаллургиялық жолмен өндіру жоғары тазалықтағы металл алуға мүмкіндік бере отырып, комплексті кенді шикізатты қайта өңдеде және қоршаған ортаны қорғау талаптарын қанағаттандырады.
Гидрометаллургиялық сұлба бойынша мырышты алудың негізгі бөлімдерінің бірі сульфаттық мырыш ерітінділерінің электролизі болып табылады.
Электролиз үрдісі кезінде алдындағы жүрілген үрдістердің сапасы үлкен әсер етеді. Оларға жататындар: күйдіру, ерітінділеу және ерітіндіні қоспалардан тазарту.

1 Снурников А.П. Гидрометаллургия цинка. - М.: Металлургия, 1981.
2 Романтеев Ю.П. Металлургия цинка. - Алматы, 1999.
3 Выщелачивание огарка и возгонов. Электроосаждение цинка / –Усть-Каменогорск: Казцинк, 2003.
4 Хан О.А., Фульман Н.И. Новое в электроосаждении цинка. - М.: Металлургия, 1979.
5 Туромшина У.Ф. Влияние металлических примесей на катодный процесс при электролизе растворов сернокислого цинка. Автореферат диссертационной работы, представленной на соискание ученой степени кандидата химических наук / Академия наук КазССР. Институт химических наук. – Алма-Ата, 1953.
6 Григорьев В.Д., Фульман Н.И. Влияние полиакриламида на показатели электролиза цинка // Цветные металлы. – 1976. - №5.
7 Клименко В.Л. О влиянии селена, теллура, и германия на электролиз цинка // Цветные металлы. – 1971. - №11. – с. 17-19.