С.Орайханұлының шығармашылығы

Пән: Тілтану, Филология
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 61 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Мазмұны: Кіріспе . . .

: 6

: 1

Мазмұны: Шетелдегі қазақ әдебиетінің туу, қалыптасу жолдары . . .

: 10

: 1. 1

Мазмұны: Қытай қазақтарының әдебиетінің өркендеуі . . .

: 10

: 1. 2

Мазмұны: Монғолиядағы қазақ әдебиетінің дамуы . . .

: 27

: 2

Мазмұны: С. Орайханұлы - лирик ақын . . .

: 37

: 2. 1

Мазмұны: Өмірін өлеңмен өрнектеген . . .

: 37

: 2. 2

Мазмұны: Баллада бағында . . .

: 42

: 2. 3

Мазмұны: Шыншыл поэма жолында . . .

: 50

: 2. 4

Мазмұны: Көркем аударма шебері . . .

: 55

Мазмұны: Қорытынды . . .

: 59

Мазмұны: Пайдаланған әдебиеттер тізімі . . .

: 61

Кіріспе

Тақырыптың өзектілігі. Бүгінгі таңда, қазақ әдебиетінің тарихы шетелдерде өмір сүріп жатқан қазақ ақын, жазушыларының шығармаларымен толығып, жаңа бір белеске, соны серпінге ие болып келеді.

Шетелдегі қазақ әдбиетін сөз етпес бұрын, олардың өткен тарихына аз-кем назар аударғанымыз жөн сияқты.

ХІХ ғасырдың соңын ала Ресей мен Қытай шекарасының бөлінуі тұтас ұлтты тілімге салудың алғашқы бастамасы болатын. Осыдан бастап шекараның Қытай мен Монғолия жағындағы қазақтардың тарихы сол елдер тарихымен тағдырлас күйге түсті.

Алайда, Қытай мен Монғолияны мекендеген қазақтар арасында көзі ашық, сауатты адамдар аз болған жоқ. Әсіресе, ХХ ғасырға дейін-ақ Қазан қаласында сегіз кітабын шығарып үлгерген Ақыт қажы, Қытай түрмесінде ұзақ жылдар отырған Таңжарық Жолдыұлы шығармашылығы соған куә.

Соңғы жылдары ұзақ уақыт бойы ата жұрттан тыс қалған шетелдегі қазақ әдебиеті жан-жақты зерттелу үстінде. Тәуелсіздік жылдарында елге орала бастаған ұлы көш жөнінде: «бір кездерде туып-өскен өлкесінен еріксіз босқан халықтың ата жұртқа қайта көшуі басталды. Елдің бірлігін, ынтымақтығын, күшейту мақсатын көздеген осы ұлы көштің сәтті болуы үшін алаш азаматы барлық көмегін көрсетуі парыз» [1, 232], - деп толғанады белгілі ғалым Р. Бердібаев. Олай болса, шетелдегі қазақ әдебиеті де ұлттық әдебиеттің құрамдас бөлігіне айналғаны жөн.

Шетелдегі орыс әдебиеті деген ұғым орыс әдебиеттану ғылымында берік орныққан. Ресейде шетелде жүрген орыс жазушыларының шығармаларын кітап етіп басатын А. П. Чехов атындағы бір орталықты баспа бар. Ал, біздегі жағдай ше?

1992 жылы Қазақстанда Дүниежүзі қазақтарының құрылтайы болып өтті. Оған жер-дүниенің жеті бұрышынан, төрткүл дүниенің төрт құбыласынан қазақ ағайындар түгел қатысты.

Осы орайда, қазақ диаспорасын құрайтын қазақтар жөнінде, біраз мағлұмат келтіре кетейік. Қазақтың үштен бірі - шет елдерде шашырап жүр. Алыс шетелдердегі қазақ 1 млн. 578 мың, жақын шетелдерде (ТМД) 1 млн. 707 мың («Қазақ тарихы» №3, 1993) - делінеді. Осылардың арасында қазақ тілінде кітап шығаратын баспа - Қытай мен Монғолияда бар. Бұл - қазақтың мол шоғырланған жерлері. Қытайдағы Қазақ саны 1 млн. 270 мың. Баян-Өлгейдегі қазақ саны 130 мың. Халық талап-тілегіне орай кітап бастыру, газет, журнал шығару бұл өңірлерде тәп-тәуір жолға қойылған. Соңғы кездері Түркия да аздап қазақ тілінде кітап шығара бастады. «Шетелдегі қазақ әдебиеті» - дегенде ойға алатын жайлар міне, осылар.

Ендігі мәселе - Монғолиядағы қазақ әдебиетінің зерттелу жай-күйі болмақ.

Қазақ қайда жүрсе де ежелгі қазақ салтынан, қазақ тамырымен жалғасқан рухани өмірінен еш қол үзген емес. Қобда қазақтарының арасында жалпы қазаққа тән көптеген ән, күй, жыр, ертегілер айтылып келді. «Қобыланды батыр», «Ер Тарғын», «Қамбар батыр», «Арқалық», «Шәкім-Шәкірт», «Үйсіпхан» жыры, «Мың бір түн», «Ер Төстік», «Тазша бала» хикаяларын жатқа айтатын көкірек шежірелер көп болды және жоғарыдағы халық туындылары ел арасында жазба түрінде де кездесетін. Олар бүгінде жазылып алынып, жарыққа шығарылды.

Зерттеудің теориялық-әдіснамалық негіздері. Қобда бетіндегі қазақтардың халық қазынасын жинақтап, бүгінгі күнге жеткізуде орыстың саяхатшы ғалымдары Г. Н. Потанин, Г. Е. Грумм-Гржимайло, В. В. Сапожников белгілі рөл атқарды. Олардың қай-қайсысы Батыс Моңғолияны, Қытайды зерттеу жолында Қобда қазақтарының тарихы, өмір-салты, тұрмысымен ғана қоймай халықтың ауыз әдебиеті мен мәдениетін зерттей жүрді. Көптеген ән-күй, ертегі, аңыздарды халық аузынан жазып алды. Г. Н. Потаниннің «Солтүстік Батыс Моңғолия жайлы мақалалары», Г. Е. Грумм-Гржимайлоның «Батыс Моңғолия және Урианхай шебі» атты еңбегі, аталмыш екі ғалымның және В. В. Сапожниковтың, А. В. Бурдуковтың белгілеу мақалаларына сүйене отырып, академик Б. Я. Владимирцовтың 1921 жылы Петроградта бастырған «Мұңғыл әңгімелерінің жинағында» (Монгольский сборник рассказов) қазақ ауыз әдебиеті төңірегінде сөз қозғайды [2, 381] .

Қазақ халқының ауыз әдебиетін жинақтап, оларды жалпы қазақ әдеби қорына қосу ісіне филология ғылымдарының докторы Қабидаш Қалиасқарұлы және Нұрлан Қабидашұлы, жазушы Қ. Соян елеулі еңбек етіп келеді.

Бұл салада белгілі жазушы Қ. Мақфуз, ертегіші Қ. Молдафияның сіңірген еңбегін де атап өткен жөн.

Филология ғылымының докторы Қабидаш Қалиасқарұлының басшылық етуімен жоғарыдағы аты аталған және әдебиет сүйгіш басқадай азаматтардың араласуымен соңғы жылдары Баян-Өлгийде жарық көрген «Халық жырлары» (1995), «Замана жыршылары» (1989), «Жекпе-жек» (1994) атты халық жырларының үш томдығы, тек Моңғолиядағы қазақтар үшін ғана емес, жалпы қазақтың ауыз әдебиетін жинақтап, тұжырымдау саласындағы елеулі еңбек.

Моңғолия қазақтарының арасында айтылатын халық әндері көп-ақ. Сазгер күйші Қабыкей Ақмерұлы, ақын Имашхан Байбатырұлы, сазгер Мұсайф Құсайынұлының жинақтап басқаруымен 1965, 1972, 1983 жылдары Баян-Өлгийде жарық көрген «Моңғолия қазақтарының халық әндері» атты жинаққа 400-ге жуық ән кірген. Осынау әндердің саз сарыны мен өлеңінің сөзіне қарағанда көпшілігі әйгілі «Елім-айдың» жалғасы, сағыныш сазы басым жатады.

Жалпы, Монғолия қазақтары әдебиетінің ғылыми зерттелуі мен (әсіресе ауыз әдебиеті) сынының белгілі бір дәрежеде өзіндік белеске көтерілгені анық. Бұл салада Қ. Қабидаш, Қ. Соян, Қ. Шабдарбай, I. Яки, Ж. Кәкей, Ж. Қуанғандар еңбектеніп келді.

Бүгінгі таңда аталмыш ғалымдардың зерттеу еңбектерінің нәтижесінде халық ауыз әдебиетінің әр жанрдағы үлгілері, халық ақындарының шығармалары және Ақыт қажы Үлімжіұлының, Ақтан Бабиұлының ел арасында сақталған өлең жырлары жеке-жеке жинақ түрінде баспа жүзін көруде. Сонымен қатар, соңғы жылдары диаспора өкілдерінің атажұртқа көптеп оралуы - өскен өлкесіндегі, туған топырағындағы әдебиет үлгілерін зерттеуге деген зор құлшыныс туғызды. Мәселен, Есенгүл Кәпқызының «Монғолиядағы қазақ прозасы», Еркегүл Арыққарақызының «Монғолиядағы қазақ поэзиясы», Сырайыл Ысқақтың «Таңжарық Жолдыұлының әдеби мұрасы» және Ақыт, Ақтан, Кәкей ақындар шығармашылығы бойынша жүргізіліп жатқан жекелеген ғылыми зерттеулер осының айғағы. Академик Р. Нұрғали құрастырған «Қазақтың жүз романы» оқу құралында да Монғолияда жарық көрген Ақын Алақанұлының «Асулар», Елеусіз Мұқамәдиұлының «Жоғалған қыз», Сейтхан Әбілқасымұлының «Оспан батыр», Ислам Қабышұлының «Ұрпағың үзілмесін», Мағауия Сұлтанияұлының «Ұрпақ тағдыры», Махфуз Құлыбекұлының «Тұрғылас түлектер» романдарына жоғары баға беріліп, көркемдік-идеялық ерекшеліктеріне талдау жасалған.

Диплом жұмысының ғылыми-практикалық мәні. Шетелдегі қазақ әдебиетін зерттеу бүгінгі таңдағы өзекті мәселелердің бірі. Осы тұрғыдан келгенде шетелдегі қазақ әдебиеті өкілдерінің шығармаларын мектеп оқулықтарына енгізу, олардың өмірі мен шығармашылық мұрасын арнайы курс немесе факультатив сабақтар негізінде мектеп оқушыларына оқытуда бұл жұмыстың пайдасы зор.

Зерттеудің дерек көздері. Байқап отырсақ, диаспорлық тағдырдан туған әдебиет қазақ әдебиеті ауқымын кеңейтіп, кейіпкерлер тағдырын күрделендіріп, реңіне-рең, бояуына-бояу қосады екен. Сондықтан ауыз әдебиеті бар, жазба әдебиеті бар, шетелдегі қазақ әдебиетін назардан тыс қалдырмай, сан-саналы әдеби процестің тарам-тарам тармақтары, зәулім бәйтеректің сыртта өскен бұтақтары райында зерттеу, аудару, жариялау, қайта бастыру қажет дейміз. Енді орыс «көкеміздің» көңіліне емес, өз көңілімізге өзіміз қарап, «Өлгенімізді тірілтіп, өшкенімізді жандыратын» уақыт туды.

Тақырып нысаны. 1991 жылдан бері шетелден келген қаламгерлер Қазақстан Жазушылар одағына қабылданып, игі қадам жасалды. Енді олардың кітаптары біртіндеп ата жұртында жарық көре бастады.

Осы тұрғыдан келгенде Монғолиядағы қазақ әдебиетінің көрнекті өкілдерінің бірі 1970 жылдан бері поэзия саласында қалам қарымын сынап келе жатқан ақындардың бірі, бірнеше жыр жинақтарының авторы, Монғолия және Қазақстан Жазушылар Одағының мүшесі, Монғолдың мәдениет қоры жариялаған бас жүлденің иегері - Солдатхан Орайханұлы.

Ақын 1991 жылдан тарихи Отанына оралып, Қарағанды облысында тұрып, 2000 жылдан Қарағанды қаласының Сұрыптау станциясында көшіп келіп, 2006 жылы сонда дүниеден өткен. Ақын өлеңдері содан бері Республикалық баспасөздерде, «Қазақ әдебиеті» газетінде, облыстық «Орталық Қазақстан» газетінде, «Азия транзит», «Қалам құдыреті» әдеби-көркем альманахтарында жарияланып келеді.

Диплом жұмысының мақсаты мен міндеттері. Біз ақын шығармашылығын дипломдық жұмысымызға арқау ету арқылы, С. Орайханұлының шығармашылық мұрасын жан-жақты танытуды мақсат еттік. Ақынның лирикалық, эпикалық және аударма саласындағы ізденістерін саралай отырып, ақын поэзиясының көркемдік ерекшелігіне назар аудару да негізгі міндетіміз. Сол арқылы ақын шығармаларының қазақ әдебиеті тарихындағы орнын анықтау, оған қазіргі көзқарас тұрғысынан баға беру шешілуге тиісі міндеттер қатарына жатады.

Жұмыс құрылымы - кіріспе, және екі тараудан, қорытынды мен пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.

1 Шетелдегі қазақ әдебиетінің туу, қалыптасу жолдары

Қытай қазақтарының әдебиетінің өркендеуі

«XIX ғасырда, нақтылай айтқанда 1881 жылы «Шәуешек келісімі» бойынша Ресей мен Қытай шекарасы ресми түрде белгіленді. Осыдан бастап шекараның Қытай мен Монғолия жағындағы қазақтар тарихы сол елдер тарихымен тағдырлас күйге түсті. Баспасөзі беріде ғана (1930 жылдардың ортасынан бастап) құрылғандықтан көшпелі және жартылай көшпелі өмір кешіп жүрген халықтың ұзақ жылдар бойы жан сусыны, рухани азығы тек ауыз әдебиеті болды. Мұнымен бірге, бұл өлкедегі қазақтардың экономикалық, мәдени даму деңгейі де төмен еді» [3, 31] . Мұндай жағдайлардың бәрі әдеби мұраға әсерін тигізбей қойған жоқ. Сөйтіп, беріге дейін көне эпикалық жырлар халық қажетін өтеді, екінші жағынан, жазба әдебиеттің де міндетін атқарып келді. Нақтылай айтқанда, көне эпикалық туындылар қаз-қалпында өмір сүрді. Кейбірі азғана өзгеріске ұшырап, өңделе жырланған. Айталық, Алтай аймағының тұрғыны Шерияздан Сұлтанбайұлының айтуынша жазылып алынған «Қыз Жібек» жырының біздегі нұсқадан аздаған айырмашылығы бар екенін айта кеткен жөн. Алдымен бұл нұсқа әрі көлемді, әрі көркем. Көлемі сегіз мың жолға жуық. Эпостың ара-арасында оқиғаны жалғастырып отыратын қара сөздер кездеспейді. Қара сөз арқылы хабарлайтын оқиға эпизодтарының бәрі өлең арқылы берілген. Ал «Қозы Көрпеш - Баян сұлу» тек қазақтарда ғана емес, Лоб-Нор ұйғырларының арасында «Бозкөрпеш - Баян» деген атпен айтылады. Осы жырға байланысты айтылатын аңыздар да көңіл аударарлық. Алтайдағы Қара Ертіс жағасындағы бір моланы Қарабайдың моласы екен деген аңыз да кең таралған. Сондай-ақ, «Қабанбай батыр», «Қабанбай ат байлаған» деп аталатын жерлер бар. Майлы мен Барлық арасындағы Саз деген жайлаудың төменгі жағында «Түйебасты» Қабанбайдың Ақбас атанының басы қойылған жер деседі. Ақиқат пен аңыздың осылай араласа жүруі қызықты құбылыс.

«Сонымен қатар, халықтың табиғи және тарихи-мәдени талабы жыршылдықты қажет етті. От ауыз, орақ тілді ақын, жыршылар бұрынғы эпикалық дәстүр бойынша классикалық эпостарды да айтты, өмір ағымына сәйкес жаңа жырлар да тудырды. Шыңжаң қазақтарының бұл тұстағы фольклорлық мұрасын пайымдаудан байқалатын жай - көне эпостық дәстүр бәсеңсіп, тарихи жыр тобы туа бастайды да, эпикалық, жанр басқаша сипатта дамиды. Эпикалық аңыздаулар баспа арқылы емес, ауызша таралып сақталады. Оны тыңдаушылар ой-сезіміне әсер етерліктей, құлаққа жағымды мақам сөзбен айтылуын ақын, жыршылар қатты ескерді, әрі олардың уақыт жағынан да мүмкіндіктері болды. Мәселен, Әріпжан «Бақтиярдың қырық бұтағын» түгел білетін. Тұтас ай бойы айтқанда таусылмайтын қисса-жырларды айту дәстүрі Шыңжаң қазақтарының арасында ертеден қалыптасқан. Халық, кезінде ақын, жыршы, әнші, күйшілерді бөле-жара жіктемеген. Сондықтан да бір қадам орайы келгенде ақынның да, жыршының да, әншінің де, күйшінің де ролін атқара берген. Бұдан шығатын қорытынды сол - жыр тыңдайтын орта болды, жыршылық дәстүр болды. Поэзиялық шығармаларды атадан балаға мирас етіп қалдырып отырған таратушы, әрі дамытушы, өнерлі адамдар аз емес. Олар: Шылбы, Отарбай, Өмірзақ, Көтбай, Жүсіпбек, Жанұзақ, Әсет, Солтан, Қыдырмолла, Күнболат, Ауған, Әріпжан, Ержан, Сағдолла, Кәсімбай, Мағауия (Мақай), Зағыпар, Сүбебек, Жамалған тағы басқалар. Бұл өнерпаздардың көпшілігі талай рет айтысқа түскен ақын, әрі жыршы, тамаша әнші, шебер күйші, ән-күй шығаратын музыканттығы да бар бір сырлы, сегіз қырлы өнер иелері болған. Халық қашан да сөз өнеріне ерекше мән беріп, ойға терең, сөзге шешен осындай адамдарды құрмет еткен» [4, 73] .

«Шыңжаң қазақтарының фольклорында бұрынғы Шығыс дастандары да, кейінгі кезде туған жырлар да қатар өмір сүріп, үлкен де, күрделі процесті бастан кешірді. Сөйтіп, бұрынғы эпикалық дәстүр негізінде көптеген соны жырлар дүниеге келді. Бұл топтағы туындылар бірде оқиғаның ізімен жырланса, бірде аңыздық сарындар араласып отырады.

Сонымен, Шыңжаң қазақтары эпикалық дәстүрінде мынадай сипаттар бар: бір топ аңыздаулар бүкіл қазақ халқына белгілі батырлар жырын құрайды («Қобыланды батыр», Алпамыс батыр», «Ер Тарғын», «Қамбар батыр» т. б. ), екінші бір тобы Шығыс сюжетіне құрылған жырлар - «Ләйлі-Мәжнүн», «Таһир-Зуһра», «Жүсіп-Зылиха», «Боз-жігіт» пен «Қарашаш», «Шәкір-Шәкірат», «Жамсап», «Сейфүлмәлік - Жамал» т. б. ), үшінші топқа XVIII - XIX ғасырлардағы сыртқы жау озбырлығына қарсы күрес идеясы негізінде туған жырларды жатқызамыз («Арқалық батыр», «Қабанбай батыр», «Жәнібек батыр», «Мырзаш батыр» т. б. ) Енді бір шоғыр шығармалар қоғам ішіндегі әлеуметтік теңсіздікке қарсы күрес негізінде туған «Дәмежан», «Бүркітбай», «Зуһра», «Керей толқыны» т. б. ) . Осы соңғы бір топ сүйіспеншілікке арналған ғашықтық мазмұндағы жырлар («Түкібай - Шолпан», «Ерден-Балқаш», «Ахмет - Көшім», «Нұрланған мен Айгүлім», «Хасен - Жәмила», «Шайқан - Күләш») тағы басқа жырлар халық қазынасын байытып, көп игілігіне айналды. Мұндай мұраларды халық жаттап алып, бірден бірге таратып отырған», - дейді ғалым Су Би Хай [5, 187] .

Шыңжаң қазақтары эпикалық дәстүрінің ерекшелігі - XVIII ғасырдың аяғынан бастап көне эпос дәстүрі емес, жаңаша эпос туғызып, және оның тарихпен тығыз байланыстыра жырлануы. Сондықтан жоғарыда аталған жырлардың соңғы үш тобы тарихи шындыққа негізделген жырлар. Олар - нақтылы болған адамдар мен тарихи оқиғалардың ізі бойынша жырланған. Бұл жырларда қиялдың азайып, факті-шындықтың мол болуының өзі-ақ бұрынғы эпикалық дәстүрден гөрі нақтылық басым екендігін көрсетеді. Демек, соңғы үш топтағы жырлар реальді-тарихи эпос санатына жатады.

Реальды-тарихи эпостың туып-қалыптасуы белгілі кезеңдегі өмірдің шындығына, тарихи оқиғаларға негізделеді. Эпос арқауы - өз дәуірінің әлеуметтік, саяси мәні бар оқиғалары. Ақын, жыршылар тарихи фактіні негізге ала отырып, бірде болған оқиғаның сонар-соқпағын сақтаса, бірде әлеуметтік тарихи шындықты көркем шындыққа айналдыра жырлаған. Сондықтан эпикалық, әсірелеу де ұшырасады, бірақ қалай болғанда да бұл саладағы жырлар белгілі бір кезең ақиқатын дәл бейнелейді.

Шыңжаң қазақтарының өмірінде айтыстың алатын орны ерекше. Азаттыққа (1949 жылғы) дейін бұл өлкеде рулық айтыс сақталған. Әсіресе ақындар айтысын ерекше атаған жөн. Мәселен, Кәсімбай мен Тұрысбектің, Дызайқыз бен Кәсімбайдың, Асылқан мен Нұриланың, Таңжарық пен Қойдымның, Нұрила мен Таңжарықтың, Мағауия мен Тақырдың, Нұрсапа мен Үміттің, Дүйсен мен Кермаңдайдың т. б. айтыстары көпке мәлім. Бұл айтыстардың көбінен сол кездегі заман шындығы - үстем тап өкілдерінің озбырлығы, әйелдердін аянышты халі сияқты қоғамдық мән-маңызы бар мәселені аңғаруға болады. «Мағауия мен Тақырдың» айтысындағы Мағауияның:

Ойлаушы ем қосылсам деп теңдесіме,

Тәңірдің өзім теңдес пендесіне.

Басында құда болып әкем берді,

Қайтейін шарам бар ма көнбесіме? - деген сөзі қалың малға сатылған қазақ қыздарының басындағы ауыр мұңды білдіреді [4, 78] .

Ақындар айтысы біраз үзілістен кейін («Мәдениет төңкерісі») соңғы жылдары қайта жандана бастаған. Жыл сайын Үш Аймақтың бір ауданында белгіленген мерзімде ақындар айтысын өткізу дәстүрге айналды. Халық ішінен шыққан суырып салма небір саңлақ ақындар ел өміріндегі елеулі оқиғаларды тілге тиек етеді. «Жұмаш пен Жамалхан айтысындағы» ойранда өткен он жыл әділ сынға алынған. Жұмаш:

Болады дәл өзіңдей саналы адам,

Өлеңмен үш аймақты аралаған.

Кезінде «төрттік төбе» қаралаған,

Қасында келді әріптес, жаралы адам, - десе, Жамалхан былайша жауап қайтарады:

Онда олар қарсы еді саналыға,

Неше түрлі басатын амалына.

Шаңырақты ботаға салды емес пе,

Өңшең нарды қораға қамады да, - дейді. Екі ақын да шынайы шындықты бүкпесіз жайып салады.

Шыңжаң қазақтары небір тарихи оқиғалардың куәсі болды. Мұндай, жайлар, сөз жоқ, сол тұстарда көлемді эпикалық жырлармен бірге неше түрлі тұрмыс-салт жырларын, мақал-мәтелдер, жұмбақтар мен ертегілер, айтыс өлеңдері мен аңыз-әңгімелер тудырды. Уақыт елегінен өтіп, осы заманға жеткен фольклорлық мұралардың меруерт-маржандарын жинап, жүйеге келтіру, ғылыми тұрғыдан зерттеп, әділ бағасын беру, игілікке жарату жолындағы алғашқы ұмтылыс 1940 жылдан бой көрсете бастады.

Сонымен бірге, ауыз әдебиетінің әр түрлі үлгілері мерзімді баспасөз беттерінде «Халық ертегілері», «Халық ауыз әдебиеті», «Халық ақыл-парасатының қайнар бұлағы» атты рубрикалармен жарияланып, оқулықтарға кіргізіліп келеді. Атап айтқанда, “Шыңжаң әдебиет искусствосы” журналының 1955 жылғы 9 санында «Екі егінші», «Жақсылық пен жаманшылық», «Әділ төрешік», «Ол марқұмның одан басқа өсиеті жоқ па екен», ал «Шұғыла» журналының 1958 жылғы №1 санында «Есесін алған Терекбай» ертегілері басылған. Сондай-ақ, «Іле газетінің» 1957 жылғы 26 наурыз күнгі санында 39 мақал-мәтел, 29 сәуір күнгі санында 46 мақал-мәтел жарияланған. Осы газеттің 21 наурыз күнгі номерінде «Ел аузынан» деген рубрикамен «Құрғақ ой» дейтін аңыз-әңгіме жарияланса, «Алға» газетінің 1947 жылғы 1 қыркүйек күнгі санында 233 жолдан тұратын «Жоқтау» басылған.

Тек 1950 жылдан кейін ғана ауыз әдебиетінің кейбір жеке үлгілері жеке кітап болып басылып шықты. Мысалы, «Қос қобди» (1957), «Ертегілер» (1958), «Ертегілер мен аңыздар» (1958), «Қырық өтірік» (1959), «Қазақ ертегілері» (1963) т. б. жинақтар шақты [4, 102] .

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.