Банк ресурстары мен кредиттік потенциалын зерттеу
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Банкті ұйымдастыру және оның қызметтерінің ерекшеліктерімен танысу (меншік түрі, лицензиясының болуы, ұйымдастыру құрылымы мен көрсетілетін қызмет т үрлері бойынша есеп саясаты)
2. Банк ресурстары мен кредиттік потенциалын зерттеу
3. Коммерциалық банктерде кредиттік процесті ұйымдастырумен танысу
4. Банктің әртүрлі бөлімдерінің қызметтерін зерттеу:
. Операциондық;
. Клиентпен жұмыс жасау бөлімі (депозиттік операциялар бөлімі)
. Кредиттік операциялар;
. Валюталық операциялар;
. Бағалы қағаздар ;
. Шағын және орта бизнесті несиелендіру бөлімінің қызметі
5. Банк тәжірибесіндегі тәуекелдерді зерттеу
6. Өтімділік пен төлемқабілеттілікті анықтау
7. Банктік менеджмент. Банктік маркетинг
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Қосымшалар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Банкті ұйымдастыру және оның қызметтерінің ерекшеліктерімен танысу (меншік түрі, лицензиясының болуы, ұйымдастыру құрылымы мен көрсетілетін қызмет т үрлері бойынша есеп саясаты)
2. Банк ресурстары мен кредиттік потенциалын зерттеу
3. Коммерциалық банктерде кредиттік процесті ұйымдастырумен танысу
4. Банктің әртүрлі бөлімдерінің қызметтерін зерттеу:
. Операциондық;
. Клиентпен жұмыс жасау бөлімі (депозиттік операциялар бөлімі)
. Кредиттік операциялар;
. Валюталық операциялар;
. Бағалы қағаздар ;
. Шағын және орта бизнесті несиелендіру бөлімінің қызметі
5. Банк тәжірибесіндегі тәуекелдерді зерттеу
6. Өтімділік пен төлемқабілеттілікті анықтау
7. Банктік менеджмент. Банктік маркетинг
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Қосымшалар
Кіріспе
Практиканың негізгі объектісі «АТФ Банк» АҚ – өз клиенттеріне банктік қызмет көрсету және пайда табу мақсатында банктік шаруашылықты жүзеге асыру. Практиканы өту барысында маған тапсырма берілді - банк шаруашылығымен танысу және жүйені түсіну, сонымен қатар банк өнімдерін терең зерттеу.
Практиканың мақсаты - жұмысты жазуға материалдар жинау және өндірістік кәсіпорын шаруашылығымен танысу болып табылады.
Жұмыстың негізгі мақсатын зерттеу мыналардан тұрады:
1) берілген банктік кәсіпорынның даму тарихын;
2) банк көрсете алатын қызмет, соның ішінде дәстүрлік және жаңа перспективалық;
3) ең жаңа технологиялар және олардың негізгі шаруашылықта қолданылуы.
Бұл жұмысты жазу барысында «АТФ Банк» АҚ-ның негізгі информациялық көлемі банк клиенттеріне ұсынылатын өнімдер және қызметтерге негізделеді.
«АТФБанк» АҚ алдындағы практиканы өту барысында мен кәсіпорындар принциптері және банк шаруашылығымен таныстым, акционерлік қоғам ретінде мекеменің статусын және меншік түрін анықтадым. Банктің өндіріс және басқару модельін ұйымдастыруды, құрылымын, функциясын, технологиялық және техникалық дәрежесін қарастырдым. Банктік қызмет нарығында ұсынылатын банктің әртүрлі өнімдері мен қызметтерін зерттедім. Банк клиенттерімен және ұжымда жұмыс істеуде үлкен тәжірибе алдым.
Практиканың негізгі объектісі «АТФ Банк» АҚ – өз клиенттеріне банктік қызмет көрсету және пайда табу мақсатында банктік шаруашылықты жүзеге асыру. Практиканы өту барысында маған тапсырма берілді - банк шаруашылығымен танысу және жүйені түсіну, сонымен қатар банк өнімдерін терең зерттеу.
Практиканың мақсаты - жұмысты жазуға материалдар жинау және өндірістік кәсіпорын шаруашылығымен танысу болып табылады.
Жұмыстың негізгі мақсатын зерттеу мыналардан тұрады:
1) берілген банктік кәсіпорынның даму тарихын;
2) банк көрсете алатын қызмет, соның ішінде дәстүрлік және жаңа перспективалық;
3) ең жаңа технологиялар және олардың негізгі шаруашылықта қолданылуы.
Бұл жұмысты жазу барысында «АТФ Банк» АҚ-ның негізгі информациялық көлемі банк клиенттеріне ұсынылатын өнімдер және қызметтерге негізделеді.
«АТФБанк» АҚ алдындағы практиканы өту барысында мен кәсіпорындар принциптері және банк шаруашылығымен таныстым, акционерлік қоғам ретінде мекеменің статусын және меншік түрін анықтадым. Банктің өндіріс және басқару модельін ұйымдастыруды, құрылымын, функциясын, технологиялық және техникалық дәрежесін қарастырдым. Банктік қызмет нарығында ұсынылатын банктің әртүрлі өнімдері мен қызметтерін зерттедім. Банк клиенттерімен және ұжымда жұмыс істеуде үлкен тәжірибе алдым.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. С.Құлпыбаев, Қ.Қ.Ілиясов. // Қаржы // Алматы, 2003 ж
2. Я.Әубәкіров, К.Нәрібаев, М.Есқалиев. //Экономикалық теория негіздері// Алматы, 2004, 391-395-беттер.
3. Сейтқасымов Ғ.С. «Ақша, Несие, Банктер», Алматы – 2001 ж.
4. Шеденов Ө.Қ. «Жалпы экономикалық теория», Алматы -2002 ж.
5. Кушербаев Б.П. «Банктер және несие алушылар қарым – қатынастарын реттеу», Қарағанды, 2002 ж.
6. Банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар қызметі туралы// Банки Казахстана-2006, №3
7. Банки Казахстана. №12, 1. -2003Банки Казахстана №1 «Отекущей ситуации на финансовом рынке» 2005ж. стр.2
8. Банки Казахстан №8,2005ж. « Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарының жай-күйі туралы» бет.2.
9. Банки Казахстана. №1, 11. -2004
10. Сейітқасымов Ғ.С. «Ақша, Несие, Банктер», Алматы- 2006 Газеттер:
11. Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары. Алматы: ИздатМаркет, 2004ж.
12. Банковское дело Под ред. О.И. Лаврушина. Москва "Финансы и статистика " 1998.
13. Көшенова Б. «Ақша, Несие, Банктер, Валюта қатынастары», Алматы,2000
14. www.atfbank.kz
15. www.atfportal.kz
16. www.bank.kz
17. www.afn.kz
1. С.Құлпыбаев, Қ.Қ.Ілиясов. // Қаржы // Алматы, 2003 ж
2. Я.Әубәкіров, К.Нәрібаев, М.Есқалиев. //Экономикалық теория негіздері// Алматы, 2004, 391-395-беттер.
3. Сейтқасымов Ғ.С. «Ақша, Несие, Банктер», Алматы – 2001 ж.
4. Шеденов Ө.Қ. «Жалпы экономикалық теория», Алматы -2002 ж.
5. Кушербаев Б.П. «Банктер және несие алушылар қарым – қатынастарын реттеу», Қарағанды, 2002 ж.
6. Банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар қызметі туралы// Банки Казахстана-2006, №3
7. Банки Казахстана. №12, 1. -2003Банки Казахстана №1 «Отекущей ситуации на финансовом рынке» 2005ж. стр.2
8. Банки Казахстан №8,2005ж. « Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарының жай-күйі туралы» бет.2.
9. Банки Казахстана. №1, 11. -2004
10. Сейітқасымов Ғ.С. «Ақша, Несие, Банктер», Алматы- 2006 Газеттер:
11. Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары. Алматы: ИздатМаркет, 2004ж.
12. Банковское дело Под ред. О.И. Лаврушина. Москва "Финансы и статистика " 1998.
13. Көшенова Б. «Ақша, Несие, Банктер, Валюта қатынастары», Алматы,2000
14. www.atfbank.kz
15. www.atfportal.kz
16. www.bank.kz
17. www.afn.kz
Жоспар
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Банкті ұйымдастыру және оның қызметтерінің ерекшеліктерімен танысу (меншік түрі, лицензиясының болуы, ұйымдастыру құрылымы мен көрсетілетін қызмет т үрлері бойынша есеп саясаты)
2. Банк ресурстары мен кредиттік потенциалын зерттеу
3. Коммерциалық банктерде кредиттік процесті ұйымдастырумен танысу
4. Банктің әртүрлі бөлімдерінің қызметтерін зерттеу:
oo Операциондық;
oo Клиентпен жұмыс жасау бөлімі (депозиттік операциялар бөлімі)
oo Кредиттік операциялар;
oo Валюталық операциялар;
oo Бағалы қағаздар ;
oo Шағын және орта бизнесті несиелендіру бөлімінің қызметі
5. Банк тәжірибесіндегі тәуекелдерді зерттеу
6. Өтімділік пен төлемқабілеттілікті анықтау
7. Банктік менеджмент. Банктік маркетинг
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Қосымшалар
Кіріспе
Практиканың негізгі объектісі АТФ Банк АҚ - өз клиенттеріне банктік қызмет көрсету және пайда табу мақсатында банктік шаруашылықты жүзеге асыру. Практиканы өту барысында маған тапсырма берілді - банк шаруашылығымен танысу және жүйені түсіну, сонымен қатар банк өнімдерін терең зерттеу.
Практиканың мақсаты - жұмысты жазуға материалдар жинау және өндірістік кәсіпорын шаруашылығымен танысу болып табылады.
Жұмыстың негізгі мақсатын зерттеу мыналардан тұрады:
1) берілген банктік кәсіпорынның даму тарихын;
2) банк көрсете алатын қызмет, соның ішінде дәстүрлік және жаңа перспективалық;
3) ең жаңа технологиялар және олардың негізгі шаруашылықта қолданылуы.
Бұл жұмысты жазу барысында АТФ Банк АҚ-ның негізгі информациялық көлемі банк клиенттеріне ұсынылатын өнімдер және қызметтерге негізделеді.
АТФБанк АҚ алдындағы практиканы өту барысында мен кәсіпорындар принциптері және банк шаруашылығымен таныстым, акционерлік қоғам ретінде мекеменің статусын және меншік түрін анықтадым. Банктің өндіріс және басқару модельін ұйымдастыруды, құрылымын, функциясын, технологиялық және техникалық дәрежесін қарастырдым. Банктік қызмет нарығында ұсынылатын банктің әртүрлі өнімдері мен қызметтерін зерттедім. Банк клиенттерімен және ұжымда жұмыс істеуде үлкен тәжірибе алдым.
1. Банкті ұйымдастыру және оның қызметтерінің ерекшеліктерімен танысу (меншік түрі, лицензиясының болуы, ұйымдастыру құрылымы мен көрсетілетін қызмет түрлері бойынша есеп саясаты)
Банктер - жаңа ақшалай өндірістің құрамдас бөлігі, олардың саласы өндіріс қажеттіліктерімен тікелей байланысты. Банктер нарықтық механизмнің негізін құрайды, олардың көмегіменмемлекеттің экономикасы қызмет етеді. Коммерциялық банктер барлық ақшалай ағымдардың қозғалуын ретейді, біріншіден несиелік, қоғамда қаржылық ресурстардың мемлекеттік өндірістік саласындағы капитал ағымының рационалды түрде қамтамасыз етілуін қажет етеді. Қазіргі уақытта,ақша - несиелік жүйе Жаңа кезең банктік істе, ұйымдастыруда көптеген жаңалықтар және басқару әдістерінде ірі өзгерістермен сипатталады. Сонымен қатар, банктік саламен байланысты тәуекелдер өссе түсті. Банктің сенімді жұмысының негізгі - сапалы басқару болып табылады.
2014 жылдың 3 наурызындағы жағдай бойынша банктік секторде 38 екінші деңгейлі банктер тіркелген. Олардың ішіндегі АТФБанк АҚ - өз клиенттерінің игілігі үшін 19 жыл табысты қызмет етіп келе жатқан Қазақстан Республикасындағы әмбебап коммерциялық банк.
АТФБанк акционерлік қоғамының негізі 1995 жылғы маусым айында, яғни ҚР Ұлттық Банкі Алматы сауда-қаржы банкі ЖАҚ тіркеген кезде қаланған. Сол жылы АТФБанк Қазақстанның банктік заңнамасымен қарастырылған теңгедегі және шетелдік валютадағы операцияларды жүргізуге ҚР ҰБ №59 Бас лицензиясын алды. 2001 жылы Алматы сауда-қаржы банкі ашық акционерлік қоғамы тіркелді, ал 2002 жылдың маусым айында "АТФБанк ашық акционерлік қоғамы тіркелді. 2003 жылдың қазан айында АТФБанк АҚ-на қайта тіркеу жүзеге асырылды.
2001 жылдың желтоқсан айында бас офисі Қостанай қаласында орналасқан "Банк Апогей" ААҚ еншілес банкін қосып алуға Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі келісім берді. Бастапқы уақытта сауда саласының клиенттеріне қызмет көрсету үшін құрылған "АСҚБ" ААҚ-тың қызмет көрсету ауқымы кеңейе түсті. Соның нəтижесінде акционерлердің 2002 жылдың 17 мамырында болған кезекті жылдық жалпы жиналысында "Алматы сауда-қаржы банкі" ААҚ" атауын "АТФБанк" Ашық акционерлік қоғамы" ("АТФБанк" ААҚ) деп өзгерту туралы шешім қабылданды. 2002 жылдың 22 маусымында Банк "АТФБанк" ААҚ болып қайта тіркеуден өтті.
2002 жылдың 29 желтоқсанында Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі "Банк Апогей" ААҚ-ты қосу арқылы ерікті түрде қайта құрылуға рұқсат берді. Бұдан кейін "АТФБанк" ААҚ пен "АТФБанк"ААҚ-тың ЕБ - Апогей Банкі " ААҚ акционерлерінің біріккен жалпы жиналысының шешімімен (2003 жылдың 17 наурызындағы 1(29) хаттама) "АТФБанк" ААҚ Жарғысына №1 Өзгерістер мен толықтырулар енгізілді жəне бұл өзгеріс қолданыстағы заңнамаға сəйкес тіркелді.
Банк өз клиенттеріне кең ауқымдағы банктік қызметін - теңгемен жəне шетел валютасымен неие беру, депозиттер қабылдау, төлемдер мен ақша аударымдарын жасау, валюта айырбастау несие карточкалары бойынша қызмет көрсету, ұлттық жəне халықаралық инвесторларға кастодиандық қызмет көрсетумен қатар басқа да қызмет түрлерін ұсынады. 1999 жылдың 1 қаңтардағы жағдай бойынша "АТФБ" ААҚ заңды тұлғалардың 2 146 есепшоты жəне жеке тұлғалардың 1 422 есепшоты жұмыс істеген болса, 2003 жылдың қаңтарында заңды тұлғалардың есепшоты 15 561-ге жəне жеке тұлғалардың 1 422 есепшоты 23 544-ке жетті. Бұл көрсеткіш Банктегі клиенттер базасының даму динамикасын сипаттайды. "ҚазМұнайГаз" ҰК" ЖАҚ, "КазТрансОйл" ЖАҚ, "Казцинк" ЖАҚ, "Қазақстан темір жолы" ҰК" ЖАҚ, "КЕГОК" АҚ секілді ірі компаниялар, сонымен қатар көптеген шағын жəне орта бизнес компаниялары АТФБ-нің корпоративтік клиенттері болып табылады.
Банк сауданы қаржыландыру саласындағы, коммерциялық несие беру, бөлшек сауда бизнесі, төлем карточкаларының жүйесіне қатысты банктік операциялардың барлық түрін игеріп, өз филиалдары мен депозиттік қорларын кеңейтті. 1998 жылы 6 филиал жəне 2 ЕАКБ қызмет көрсеткен болса, 2003 жылдың 1 қаңтарында Банк филиалдарының саны 11-ге жəне ЕАКБ саны 9-ға дейін өсті.
Банк бастапқы дилер ретінде, əрі инвестор ретінде мемлекеттік құнды қағаздар нарығының белсенді қатысушысы болып табылады. 2000 жылдан бастап Банк мемлекеттік құнды қағаздар жөніндегі Қазақстандық Қор Биржасының ең белсенді трейдерлерінің бірі ретінде танылып отыр. АТФБанк 1998 жылдан бастап Еуропалық Қайта Құру жəне Даму Банкімен төмендегідей бағдарламалар бойынша табысты жұмыстар жүргізіп келеді:
1. Шағын жəне орта бизнесті қаржыландыру бағдарламасы; 2. Сауданы қолдау бағдарламасы (Trade Facilitation Program); 3. Дəнді дақылдар өндіру бағдарламасы. Осылармен қатар, АТФБанк World Bank ("Ауыл шаруашылығына постприватизациялық қолдау көрсету" бағдарламасы), Kreditanstalt fur Viederaufbau (ҚР шағын жəне орта бизнес кəсіпорындарын қолдау бағдарламасы) жəне Asian Development Bank (Ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілерді қолдау бағдарламасы) несие желілерімен жұмыс істейді.
Шикізат қорларының жəне жалпы сұранысқа ие тауарлардың экспорт-импортымен айналысатын кəсіпорындарға коммерциялық несие беру - Банк бизнесінің негізі болып табылады. Өзгермелі экономикалық жағдай мен нарық жағдаяты Банк алдына отандық өндірісті кең ауқымда дамытып, Қазақстанда қаржы нарығының инфрақұрылымдарын одан əрі қалыптастыру қажеттігін қойып отыр. Табысты қаржылық қызмет пен ірі корпоративтік клиенттер қатарын (мұнай, металлургия, құрылыс жəне т.б.) тартуға қатысты жүргізіліп жатқан белсенді жұмыстары нəтижесінде Банк еліміздің капиталдандыру саласындағы ірі банктердің ондығына еніп отыр, жəне активтерінің көлемі бойынша №4 банк болып табылады. Қазақстандағы жəне бүкіл əлемдегі экономикалық жағдайдың күтіліп отырған өзгерісіне байланысты Банк менеджменті Банктің тұрақты қаржылық жағдайын қамтамасыз ету жəне одан əрі даму жолдарын іздестіруге бағытталған Қайта капиталдандыру жəне қызметті жақсарту жоспарын əзірледі.
1.3. Эмиссия бағыттамасын дайындаған уақыттағы жағдай бойынша халықаралық жəненемесе отандық рейтинг агенттіктерінің рейтингілері туралы мəліметтер Эмиссия бағыттамасын дайындаған уақыттағы жағдай бойынша халықаралық рейтинг агенттіктері Банкке төмендегідей рейтингтер мəртебесін берді:
"Fitсh IBCA" В+ - шетел валютасымен ұзақ мерзімді В - шетел валютасымен қысқа мерзімді D - жеке рейтинг "5Т" - акционерлерді қолдау рейтингісі 1.1.1.1 Болжам тұрақты
"Moody's" "Ва2NP. "D-" - қаржылық тұрақтылық Болжам тұрақты.
Басқару органдарының құрылымы Банктің органдары болып табылатындар: 1) Жоғарғы орган - Акционерлердің жалпы жиналысы; 2) Басқару органы - Банктің Директорлар кеңесі; 3) Атқару органы - Банктің Басқармасы; 4) Бақылау органы - Ішкі аудит жəне бақылау Департаменті Қаржы жылы аяқталғаннан кейін 5 ай ішінде шақырылатын Акционерлердің жалпы жиналысы Банктің жоғарғы органы болып табылады.
"АТФБанк" АҚ Басқару органдарының құрылымы:
1) Жоғарғы орган
2) Басқару органы
3) Атқару органы
4) Бақылау органы
Сызба -1
АТФБанк АҚ-ның ұйымдастырушылық құрылымы
"АТФБанк" АҚ
Жоғарғы орган Басқару органы Атқару органы Бақылау органы
Акционерлердің Ішкі аудит
жалпы жиналысы Басқарма жəне бақылау
Директорлар кеңесі Департаменті
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ-ның ресми сайты www.atfbank.kz
01.01.2012 жылғы жағдай бойынша Банктің 17 аймақтық филиалдары 92 қосымша орындармен толықтырылды.
Банктің аймақтық филиалдар тізімі
Кесте-1 Банктің аймақтық филиалдар тізімі
Соның ішінде
№
Филиал атауы
Барлығы сату орындары
филиал
Қосымша тұрақ
1
Филиал в г. Астана
11
1
10
2
Филиал в г. Кокшетау
3
1
2
3
Филиал в г. Алматы
21
1
20
4
Алматинский областной филиал
5
1
4
5
Филиал в г.Усть-Каменогорск
10
1
9
6
Филиал в г.Семей
7
1
6
7
Филиал в г. Караганда
6
1
5
8
Филиал в г. Павлодар
5
1
4
9
Филиал в г. Костанай
5
1
4
10
Филиал в г. Петропавловск
3
1
2
11
Филиал в г. Атырау
6
1
5
12
Филиал в г. Уральск
4
1
3
13
Филиал в г. Актау
5
1
4
14
Филиал в г. Актобе
4
1
3
15
Филиал в г. Шымкент
6
1
5
16
Филиал в г. Кызылорда
4
1
3
17
Филиал в г. Тараз
4
1
3
барлығы:
109
17
92
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ-ның ресми сайты www.atfbank.kz
Fitch Ratings
* Ұзақ мерзімді шетел валютасындағы ЭДР B- деңгейінде расталды, Тұрақты болжам
* Қысқа мерзімді шетел валютасындағы ЭДР B деңгейінде расталды
* Ұзақ мерзімді ұлттық валютадағы ЭДР B- деңгейінде расталды, Тұрақты болжам
* Ұлттық ұзақ мерзімді рейтинг BB- (kaz) деңгейінде расталды, Тұрақты болжам
* Тұрақтылық рейтингі b- деңгейінде расталды
* Қолдау рейтингі 5 деңгейінде расталды
* Басым қамтамасыз етілмеген борыш: рейтинг B- деңгейінде расталды
* Ұлттық басым қамтамасыз етілмеген рейтинг BB-(kaz) деңгейінде расталды
* Реттелген борыш: рейтинг CCC деңгейінде расталды
Ұлттық реттелген борыш B (kaz) деңгейінде расталды.
Облигация түріндегі субординациялық қарызды және заемдарды шығару, Қ.Р-ның заңнамасымен орындалатын Банктің пруденциалдық нормативтерін жүзеге асыру үшін, меншікті капиталын толықтыру және кредиттік портфельді ұлғайту үшін қолданылады. Келесі кестеде банктің айналысқа шығарған қарыздық бағалы қағаздарының көлемі және субординацияланған займ туралы ақпарат көрсетілген.
Кесте-2 Айналысқа шығарылған қарыздық бағалы қағаз АТФБанк АҚ
Атауы
НИН
Өтеу күні
Шығарылым көлемі
Валюта шығарылым
Купондық мөлшерлеме
құны
Еврооблигация
Еврооблигации 3 шығарылым
XS0217138139, US046820AA41
12.04.2012
200.000.000
USD
9,25
Еврооблигации 5 шығарылым
XS0253723281
11.05.2016
350.000.000
USD
9,000
Еврооблигации 6 шығарылым
XS0286908867
21.04.2014
296.782.000
USD
9,25
Жергілікті облигация
Облигации 4 шығарылым
KZ2CKY10B406
23.11.2014
4.500.000.000
KZT
8,500
Облигации 1 шығарылым 1 обл программы
KZPC1Y07B598
23.05.2012
13.000.000.000
KZT
10,6
Облигации 2 шығарылым 1 обл.программы
KZPC2Y07B596
26.02.2014
13.000.000.000
KZT
8,8
Облигации
KZ2C0M45D843
26.05.2014
10.000.000.000
KZT
7,67
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ-ның ресми сайты www.atfbank.kz
Сызба-2
Облыстық және өңірлік филиалдардың үлгілік құрылымы
Филиал директоры
Банктік қызмет Бөлшек сату Кредиттік админ Бухгалтерлік есеп
көрсету орталығы орталығы бөлімі және есептеме
бөлімі
кассалық операциялар кассалық операциялар бөлшек бизнесті
бөлімі бөлімі қолдау бөлімі
қаржылық қадағалау бөлшек сату бөлімі ақпараттық технологиялар
бөлімі бөлімі
бөлшек сату іс-қағаздар бөлімі
бөлімі
әкімшілік-шаруашылық
ШБО сату бөлімі бөлімі
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ-ның ресми сайты www.atfbank.kz
АТФБанк АҚ ауқымды клиенттер базасы және барлық қалада таралған филиалдық желісі бар еліміздің бастапқыда дилер ретінде, əрі инвестор ретінде мемлекеттік құнды қағаздар нарығының белсенді қатысушысы болып табылады. Банк өзінің бөлшек клиенттеріне, шағын және орта бизнес өкілдеріне, сондай-ақ корпоративтік клиенттерге алуан түрлі қаржылық қызмет ауқымын ұсынатын әмбебап қаржылық Банк ретінде дамып келеді.
2. Банк ресурстары мен кредиттік потенциалын зерттеу
Коммерциялық банктер бір жағынан, шаруашылық субъектілердің уақытша бос ақша қаражаттарын тартатын болса, екінші жағынан бұл қаражаттар есебінен кәсіпорындар мен ұйымдардың әртүрлі қажеттіліктерін қанағаттандыратын арнайы мекеме. Коммерциялық банктің пассивтік операциялары негізінде оның қызметінің жүзеге асырылуы үшін қажетті банк ресурстары жинақталады.
Банк ресурстары термині несиелік ресурсына қарағанда кең ұғымды білдіреді. Банк ресурстары тек несиелеуге ғана емес, сол сияқты басқа да активтік немесе коммисиондық операцияларды қаржыландыру үшін пайдаланылады.
Банк ресурстары- бұл банктің пассивтік операциялары негізінде қалыптасқан және барлық активтік операциялар бойынша банк өтімділігін қамтамасыз ету және пайда табу мақсатында орналастыруға бағытталатын банктің меншікті және тартылған қаражаттарының жиынтығы.
Коммерциялық банктердің ресурстарының құрылымы олардың мамандануы, әмбебаптығы және қызметінің ерекшеліктеріне қарай ерекшеленеді.
АТФБанк 2013 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша активтердің жалпы көлемі 863,897,852 млн теңгені құрады, бұл 2012 жылдың 1 қаңтарымен салыстырғанда 147,251,620 млн тг азайған.
Бұл банктің несие портфелі 2013 жыл 1 қаңтарға сәйкескелесі топтар бойынша экономиканың келесі салаларына берілді:
2013 жмың тг
2012 ж мың тг
құрылыс
160.325.414
144.661.319
Физикалық тұлға
147.623.190
148.055.052
Жылжымайтын мүлік
103.209.909
113.646.424
Көтерме сауда
98.697.078
113.337.312
Транспорт
87.929.352
52.309.252
Тамақ өнеркәсібі
70.472.237
73.747.132
Бөлшек сауда
61.794.724
78.401.839
Қонақ үй қызметі
29.519.964
31.555.841
Химиялық өнеркәсіп
14.777.556
15.505.184
Ауыл шаруашлығы
13.826.765
9.087.782
Тоқыма өнеркәсібі
12.835.379
12.244.677
Металлургия
10.566.990
4.451.424
Тау-кен өнеркәсібі
9.011.990
7.669.215
Индустрия
6.897.859
6.333.729
Мұнай-газ өнеркәсібі
4.044.899
19.943.742
байланыс
1.788.718
1.432.294
басқалары
119.788.810
112.571.169
953.110.834
944.953.387
Резервтік кепілдеме
(260.915.747)
(214.518.368)
692.195.087
730.435.019
Кестедегі анализден көріп отырғанымыздай, 2013 жылы Банктің несие портфелінің өсімінің жалпы көлемі 0,86% яғни что в сумме составляет 8.157.447 мың теңге. Соның ішінде жалпы портфельдік коммерциялық заемдарға банктің еншілес ЮникредитБанктің шығарған заемдары қосылған яғни 22,239,206 мың тг. пайыз мөлшерлемесі 2,3% .
2014 жылдың 1 қаңтарына сәйкес Қазақстан аумағында 38 ЕДБ тіркелген. 4 кестеде меншік капиталы бойынша алғашқы ондыққа кіретін Қазақстанның негізгі 10 банкісі көрсетілген.
Сызба-3 банк ресурстарының құрылымына мыналар жатады
Қайнар көзі: Коммерциялық Банктердің операциялары Мақыш С.Б. Издат Маркетинг баспасы, Алматы, 2004 ж
Банк ресурстарының құрамындағы меншікті капитал үлесі тартылған қаражаттарға қарағанда өте төмен болғандықтан барлық қаражаттарға деген қажеттілігінің 10% -ға жуық бөлігі өтелсе, ал қалған бөлігі тартылған қаражаттардың үлесіне тиеді.
Кесте-4
АТФБанк 2013-2012 жж ресурстардың құрылымы
КАПИТАЛ
2013
2012
Акционерлік капитал
168 170 444
153 170 396
оның ішінде:
Жарияланған жарғы капиталы - жәй акциялар
168 170 444
153 170 396
Жарияланған жарғы капиталы - артықшылықты акциялар
0
0
Эмиссиялық табыс
1 461 271
1 461 271
Меншікті сатып алынған акциялар
-291 974
-291 974
Резервтік капитал
15 181 181
15 181 181
Сату ушін қолда бар активтерді қайта бағалау бойынша резерв
-96 684
-95 946
Валютаға қайта есептеу бойынша жинақталған резерв
-1 785
28 460
Жинақталған шағын
-110 405 106
-101 719 335
Банк акционерлері арасында бөлінуге тиісті барлық капитал
74 017 347
67 734 053
Бақыламайтын акционерлер үлесі
181 773
134 508
БАРЛЫҚ КАПИТАЛ
74 199 120
67 868 561
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ қаржылық есептілігі 2012-2013 жж
Төртінші кестеде АТФБанкі 2012-2013 жж ресурстық құрылымы берілген. Мұнда Банктің акционерлік капиталы бір жылда яғни 2013 жылы 8%-ға, яғни 15000048 мың тг өскенін көріп отырмыз. Ал барлық капитал 2012 жылға қарағанда 2013 жылы 6 330 559 мың теңгеге өскен.
Банк ресурсы банктің пассивтік операцияларды жүргізуінің нәтижесінде пайда болады әрі банктегі баланстың пассивінде көрініс табады. Банк ресурстарын банктердің өзіндік қаражаты, қарыз қаражаты және тартылған қаражат құрайды. Банк олардың жиынтығын активтік операцияларды жүзеге асыру үшін пайдаланады, яғни табыс алу мақсатында жұмылдырылған ресрустарды орналастырады.
Пассивтік және активтік операциялар бір-бірімен тығыз байланысты. Мәселен, пассивтердің құрылымы мен сипаты көп жағынан банктің активтік операцияларды жүргізудегі мүмкіндігін анықтайды, ал несие саласындағы банк саясатының өзгеруі ресурстардың сипатына елеулі әсерін тигізеді.
Банк ресурстарын қалыптастырудың негізгі көздеріне банк клиенттерінің салм ақшалары жатады. Алайда, бөтен капиталды тарту үшін банктердің өзіндік капиталы болуы керек. Бұл қиын сәттерде несие берушінің сенімді болуы үшін қажет.
Кесте-5
Заңды және жеке тұлғаларға берілген несие 2013 жыл
Кредит түрі
Жылдық орташа пайыз
Жыл басында берілгені
Жылдық орташа пайыз теңгемен
Несие сомасы теңге
Жылдық орташа пайыз валюта
Несие сомасы валюта
Заңды тұлғаларға берілген несие
Овердрафт
16,7
21.280.076
16,9
19.579.945
15
1.700.131
Қысқа мерзімді
10,5
221.274.714
11,3
163.525.030
8,1
57.749.684
Ұзақ мерзімді
6,8
191.127.284
10,1
76.204.224
4,7
114.923.060
Барлығы
9,1
433.682.074
11,4
259.309.199
5,9
174.372.875
Кредит түрі
Жылдық орташа пайыз
Жыл басында берілгені
Жылдық орташа пайыз теңгемен
Несие сомасы теңге
Жылдық орташа пайыз валюта
Несие сомасы валюта
Жеке тұлғаларға берілген несие
Овердрафт
17,0
7.366.167
17,1
7.232.024
16,8
134.143
Қысқа мерзімді
11,4
6.180.077
12,8
4.545.474
7,5
1.634.603
Ұзақ мерзімді
14,7
64.684.513
15,4
43.893.344
13,2
20.791.169
Барлығы
14,7
78.230.757
15,4
55.670.842
12,8
22.559.915
Жиыны
10,1
511.912.831
12,1
314.980.041
6,7
196.932.790
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ қаржылық есептілігі 2012-2013 жж
Несие портфелін талдау барысында 2013 жылы барлығы 511 912 831 мың теңге көлемінде несие берілген, бұл 2012 жылмен салыстырғанда 51 617 500 мың теңгеге көп яғни 11,1% өскендігін көруге болады. Соның ішінде заңды тұлғаларға берілген несие 433 682 074 мың тг барлық берліген несие көлемінің 84,7%-на тең. жылдық орташа пайызы 9,1 %-ді құрайтын жеке тұлғаларға берілген несие көлемі 78 230 757 мың тг немесе барлық берілген несие көлемінің 15,3% тең. шетел валютасында берілген несие көлемі 196 932 790 мың тг жылдық орташа пайызы 6,7%.
Диаграмма-1
АТФБанк 2013 жж кредит портфелінің өсу динамикасы
Қайнар көзі: Банк қаржылық жағдайын есептеу барысында автор құраған.
Банктің несие портфелінің құрамында 2013 жылғы жағдай бойынша стандартты несие көлемі 45,4%, құнсызданған несие көлемі 54,6% болды. Өткен жылмен салыстырғанда стандартты несие 9% төмендеген. Ал құнсызданған несие көлемінің өсу себебі кешіктірілген қарыздардың кқбею әсерінен болды. ХҚЕС құрамына сәйкес құрылған провизиялар көлемі 260915747 мың тг несие портфелінің 27,4% құраса өткен жылы 22,7% көлемін алды. Ең жоғары провизиялық түсімпроблемалық несиелерге тиесілі. Нәтижесінде несие портфелі бойынша шығындар 2013 жылы 58518956 мың тг құрады.
Кесте-6
Банктің несие портфелінің құрамы
Несие категориясы
01.01.2013
01.01.2012
Берешек
удельный вес
Провизии
Берешек
удельный вес
Провизии
Стандартттық
432.819.261
45.4%
5.015.532
513.662.812
54.4%
12.316.735
Кешіктірілген
4.836.365
0.5%
1.392.095
Реструктуризацияланған
28.969.289
3%
1.205.366
Күмәнді
13.503.8764
14.2%
58.135.886
224.534.795
23.8%
84.973.704
Проблемалы
351.447.155
36.9%
195.166.868
206.755.780
21.9%
117.227.929
Жиыны
953.110.834
100%
260.915.747
944.953.387
100%
214.518.368
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ-ның ресми сайты www.atfbank.kz
Толықтай Банктің несие портфелі өткен жылмен салыстырғанда 0,9% аз ғана өсім көрсете алды . таза есептен шығару көлемі 11 405 188 мың теңге болды.
Жалпы осы көрсеткіштерді қорытындылай келе жыл сайын стандартты кредиттердің ұлғаюын көріп отырмыз, бірақ осыған қарамастан күмәнді кредиттер санының да көлемінің ұлғайып келе жатқанын көруге болады. Қазіргі таңда АТФБанк кредит портфелінің сапасын шартты түрде тұрақты деп сипаттауға болады.
3. Коммерциалық банктерде кредиттік процесті ұйымдастырумен танысу
Коммерциялық банктердің дәстүрлі-базалық қызметі экономиканы және халықты несиелендіру. Бұл банк қызмет көрсету аясындағы маңыздыларға және банкінің актив операцияларына жатады.соның арқасында банктер несиелік институттарға қатысты болады.
Несиелік операциялар- бұл несие беруші мен қарыз алушының арасындағы біріншінің екіншісіне төлемділік, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарында белгілі ақша қаражаттары сомасын ұсынуы бойынша қатынастар. Бантің несиелік операциялар активті және пассивті болады. Активті несиелік операциялар банктер мен қарыз алушылар қарыз ұсынғанда, ал пассивтер банк қарыз алушы ролінде ал клиенттер несие беруші ролінде болғанда пайда болады. Сәйкесінше несиелік операциялардың екі нысаны болады: арыздық және депозиттер.
Коммерциялық банктің несие операцияларын әртүрлі белгілері бойынша жіктеуге болады: мерзімі бойынша- қысқа мерзімді(1 жыл), орта мерзімді (1-5 жыл), ұзақ мерзімді (5 жылдан жоғары); қамтамасыз ету түрлері бойынша - қамтамасыз етілген және қамтамасыз етілмеген; банктің роліне байланысты - активтік және пассивтік қарыздық операциялар; несиелендіру мақсатына қарай- негізгі капиталды арттыруға, айналым капиталын қаржыландыруға, тұтынушылық мақсаттарға арналған қарыздар.
Банктердің несиелік операциялары, банктердің және клиенттердің өзара қатынастары өарыз берудің негізінде жүзеге асырылады. Несиелік келісімшарттың шарттары коммерциялық банкпен жүргізілетін несиелік саясаттың әрбір нақты сәтіне байланысты. Несиелік саясаттың құрамдас бөлігі болып пайыздық саясат болып табылады.
Корпоративтік клиенттерге кредит беру шеңберінде айналым капиталын қаржыландыру, сатып алуды қаржыландыру немесе негізгі қаражатты модернизациялау, инвестициялық салымдарды қолданыстағы бизнестің дамуын қаржыландыру, жобалық қаржыландыру, қайта қаржыландыру жүзеге асырылады. Заемшыларға банктік заемдар, овердрафттар, аккредитивтер, кепілдікер секілді кең көлемді қаржылық құралдар түрін пайдалану мүмкіндігі беріледі. Қаржыландыру лимиті 5 000000 АҚШ долларына дейін.
Корпоративтік клиенттерге кредит беру артықшылықтары:
oo Кередиттік өтінімді жедел қарастыру;
oo Берілетін қаржыландырудың құны мен мерзіміне қатысты жеке көзқарас;
oo Астаналық және өңірлік компанияларды қаржыландыру;
oo Сыйақы мөлшерлемесінің жылдығы 17-24%
oo Қаржыландыру мерзімі- айдан 10 жылға дейін.
АТФБанк АҚ бөлшек бизнестің қаржы рыногында, Қазақстан Республикасының барлық аумақтарына қаржы өнімдері мен қызметтерінің кең спектрін ұсынатын ірі әмбебап банк ретінде танылып отыр. Олардың құрамында - дәстүрлі депозиттер, тұтынушылық, ипотекалық және автокредиттер беру, төлем карточкалары бойынша қызмет көрсетуі және т.б. Бұл банктің бөлшек бизнесінің стратегиялық қызметін көрсетеді, оның ең негізгі элементтерінің бірі өз клиенттеріне жоғары сапалы қаржы қызметтерін ұсынатын, қызмет көрсетудің бірыңғай стандарттары енгізілген, елдің барлық аймақтарында бөлімше орталықтардың желісін құру болып табылады. Қазіргі таңда банктің барлық филиалдарында банктік өнімдердің қатары бір ізге салынған және бірегей, бәсекеге қабілетті тарифтер енгізілген. 2014 жылғы құрылтайшылар құрамындағы өзгерістер нәтижесі бойынша АТФ Банк АҚ (халықаралық UniCredit Group құрамына енуі) өз клиенттеріне ең жоғарғы деңгейдегі қызмет көрсету сапасын ұсыну мүмкіндігіне ие болып, қолданыстағы өнімдер мен қызметтердің еуропалық сапа деңгейіне сәйкес болуын жетілдіру бойынша үнемі жұмыс жүргізіп отырады. 2014 жылы банк жеке тұлғаларға кредит беру бағдарламасын жетілдіруді одан әрі жалғастырды.
Қазіргі таңда Банк жеке тұлғаларға кредит беруді келесі мақсаттарда жүзеге асырады:
:: жылжымайтын мүлік сатып алуға;
:: тұтынушылық мақсатта;
Сонымен қатар: автокөлік сатып алу, ұзақ мерзім пайдаланылатын тауарлар, оқу, емделу, салтанаттар өткізу, демалу, жөндеу жұмыстары және басқа мақсаттарға. Халықтың заем алуға оңай қол жеткізуі үшін, Банк сыйақы мөлшерлемесін төмендетуге және халық заемдары бойынша кредит беру мерзімін ұзартуға мақсатты түрде бағытталған саясат жүргізуде, бұл жалпы тұтынушылық заемдар рыногында жүзеге асырылуда.
Шағын және орта бизнес. Банктің 2014 жылы, өткен жылдардағыдай негізгі міндеттерінің бірі - Қазақстан Республикасындағы шағын және орта бизнеске (ШОБ) кредит беруді одан әрі дамыту, атап айтқанда, кредит беру тәртібін қарастыру, бекіту және беру тәртібін жеңілдету, шешім қабылдаудың көп деңгейлі жүйесін құру, жедел шешім қабылдауды жетілдіру және несие қоржынын басқарудың сапасын арттыру. Банк Еуропалық Қайта құру және Даму Банкі желісі бойынша, Қазақстандағы шағын бизнес бағдарламасы аясында кредит беруді жалғастыруда. Банктік қызметтер көрсету рыногындағы талаптардың қарқынды өсуіне байланысты, Банктің клиенттеріне ұсынатын қаржы өнімдерінің тізімі де өсті, олар: коммерциялық жылжымайтын мүлік сатып алуға кредит беру, автокөлік сатып алуға кредит беру, табысты растаусыз жедел кредиттер беру, ақша қаражаты кепілімен кредит беру, франшиза сатып алуға кредит беру, факторинг операцияларына кредит беру, банктік кепілдіктері мен аккредитивтерді шығару бойынша қызметтер. 2013 жылы ШОБ-қа кредит беру бөлімшелері қызметкерлерінің жұмыс нәтижесінде шағын және орта бизнес субъектілеріне берілген кредиттердің саны едәуір артқанын атап айтуға болады, 2014 жылғы 1 қаңтардағы мәліметтер бойынша, 2013жылмен салыстырғандағы қоржын көлемі 103,2% өсті. 2014 жылғы 1 қаңтарда ШОБ несие қоржынының үлесі банктің жалпы қоржынының 22,76% құрады.
ШОБ бойынша заемдар берудің өсу серпініне көптеген факторлар әсер етті, соның негізгілері:
1. Ұзақ мерзімді қаржыландыру мерзімінің 20 жылға дейін ұзартылуы, бұл ұзақ мерзімді инвестициялық жобалармен жұмыс жасайтын шағын және орта кәсіпорындарының санын едәуір арттырды;
2. Банктің біртіндеп ұсақ сегменттерден ірі сегменттерге ауысуы;
3. Білікті кадрлық қызметкерлер базасын құру.
4. Банктің әртүрлі бөлімдерінің қызметтерін зерттеу
Коммерциялық банк термині банк ісінің даму кезеңінде, банктердің сауда, тауар айырбасы операциялары мен төлемдеріне қызмет көрсетуі барысында пайда болды. Негізгі клиенттері саудагерлер болған, сондықтан коммерциялық банк деген атуаға ие болған. Бірақ өнеркәсіптің және басқа салалардың дамуымен банктер экономикалық өзге де салаларына қызмет көрсете бастағандықтан да банктің коммерциялық деген атауы бастапқы мағынасын біртіндеп жоғалтты. Ол банктің іскер деген сипатын білдіреді, оның шаруашылық агенттердің барлық жұмыс түрлеріне қызмет көрсету олардың қызметтерінің саласына байланыссыз болады.
Бүгінгі коммерциялық банктер өз клиенттеріне 200- ге жуық әралуан өнімдер мен қызмет көрсетуге әзір. Мұндай кең көлемді операциялар коммерциялық банктерге һз клиенттерін сақтай отырып, қолайсыз жағдайда өзінде пайдалы жұмыс жасауға септігін тигізеді.
Бір операциялардан болған зиян, екінші операциялардан түсетін пайда есебінен жабылады. Нарық экономикасы дамыған барлық елдердің коммерциялық банктері несие жүйесінің операциялық буыны болып қалуы кездейсоқтық емес. Олар өзгермелі ақша-несие нарығының жағдайына көндігетін қабілетінің барлығын көрсете алады.
операциондық; АТФБанк АҚ-да келесі операциялар жүзеге асырылады:
oo Клиент есеп шоттарын ашу және жүргізу;
oo Аналитикалық және синтетикалық есепті ұйымдастыру;
oo Клиенттің дербес шоттары, шот бойынша қалдық қаражаттарының бухгалтерлік ведомосін қалыптастыру;
oo Теңге және басқа да шетел валюталарында банкаралық есеп айырысулар;
oo Қазақстан бойыншабойынша және әлемнің кез-келген нүктесіне ақша аударымдары;
oo Валюта айырбастау;
oo Электрондық қызмет көрсету;
oo Сейфтер;
oo Карточка ашу және оны жүргізу;
oo Клиенттерге арналған операциондық пакеттер.
Клиетпен жұмыс жасау бөлімі (депозиттік операциялар бөлімі):
oo Кредиттік операциялар: банктік несие - ең қолайлы және көптеген жағдайда орны ауыстырылмай қаржылық қызметтердің формасы ретінде ол нақты қарыз алушының қажеттілігін ескереді және олардың қарық алу жағдайына мүмкіндік береді.
oo Валюталық операцияларды жүргізу үшін әрбір банк Ұлттық банктен бұл опеарцияларды жүргізуге рұқсат құжат ретінде лицензиялар алып отырады. Банк тек лицензияда көрсетілген валюталық операцияларды жүзеге асыруға құқық беретін міндеттеменің бодуы ғана валюталық операцияларды жүргізуге
oo құқығы бар және осыған сәйкес :
oo Заңды және жеке тұлғалардың төлеміне шетел және шарттарына шетел валютасындағы қаржыларды қабылдау және орналастыру;
oo Валютаның сату мен сатып алуын жүргізу;
oo Коррсепонденттік қатынастарды орнату және т.б.
oo Бағалы қағаздар: инвестиция дегеніміз- бұл халық шаруашылығына мемлекет ішінде және шет елде оны қайта құру және кеңейту, сол сияқты пайда алу мақсатында ұзақ мерзімді қаражат бөлу. Тікелей инвестиция- бұл қаражаттарды тікелей өндіріске, құрал-жабдықтарды сатып алу және әлеуметтік, өндірістік сипаттағы объектілерді салуға жұмсалады. Портфельдік инвестициялар бағалы қағаздарды сатп алу арқылы және ұзақ мерзімді банк несиелерін беру арқылы жүзеге асады. Жеке, мемлекеттік шетелдік инвестициялар инвестициялық заңдармен реттеледі, ол заңдарға жеке шаруашылық бөлімшелердің,банктердің инвестициялық іс әрекеті тәртібі ережелері анықталады және инвестор құқықтары қорғалады.
Коомерциялық банктердің инвестициялық қызметінің мақсаты- қаражаттардың сақталуын қамтамасыз етуң диверсификацияны, табысты және өтімділікті қамтамасыз ету.
Бағалы қағаздар- бұл арнайы түрде рәсімделген қаржылық құжаттар, оларда көрсетілген құқықты жүзеге асыру үшін бағалы қағаздарды ұсынуы қажет. Олар қорлық (акциялар, облигациялар) және коммерциялық (вексельдер, чектер) болады.
Инвестициялық стратегияға сәйкес бағалы қағаздар тобы меншікті капиталды толықтыру үшін алынады. Яғни сатылатын бағалы қағаздар және өзіндік құны бойынша өлшенетін бағалы қағаздаркіріс пен шығыс құрамында айқын көрінеді.
5. Банк тәжірибесіндегі тәуекелдерді зерттеу
Тәуекелдерді басқарудың тұтас жүйесін құрастыру және активтер мен пассивтерді басқарудың жеңілдету мақсатында Банкте тәуекел менеджменті бөлімшелері жұмыс істейді. Бүгінгі күні Банкте тәуекелдер картасы жасалып, сандық тәуекелдердің шамадан тыс пайда болуын шектейтін лимиттер әзірленді, сондай-ақ банктік операциялардың жүргізілуін реттейтін Банктің ішкі ережелеріне енгізілген сапалық тәуекелдердің пайда болуын бақылау жүйесінің тетіктері анықталды.
Тәуекелдердің негізгі түрлері. Банкте тәуекелдерді басқару кемінде ай сайын жүргізілетін тәуекелдерді бағалау негізінде тәуекелдер картасына сәйкес іске асырылады, бұл картаға сәйкес тәуекелдер мынадай негізгі түрге бөлінеді:
oo Пайыздық тәуекел сыйақы ставкаларының жағымсыз өзгерістерінің салдарынан пайда болады және орналастырылған активтер мен тартылған міндеттемлерді қайтару және өтеу мерзімдерінің сәйкеспеушілігінен, сондай-ақ әртүрлі ставкаларды қолдану салдарынан болған шығын жатқызылады. Банк мониторингті тұрақты жүргізіп отырады және пайыздық табыстар мен шығыстар арасындағы спрэд мөлшерінің барынша қысқаруына жол бермейді.
oo Валюталық тәуекел шетел валюталары бағамының өзгеруімен байланысты пайда болуы мүмкін жоғалтулардан тұрады. Шетелдік валютамен операция жүргізу кезінде Банк шығындарды барынша азайту мақсатында валюталық айқындаманың жай-күйіне жүйелі мониторинг жүргізіп отырады.
oo Кредит тәуекелі- қарыз, лизинг, факторинг, форфейтинг, ломбард, кепілдеме операцияларын жүргізгенде клиенттің қарыз шарты бойынша өзіне алған бастапқы міндеттемелерді орындау талаптарын бұзуы салдарынан пайда болуы мүмкін шығындар. Аталған операцияларды жүргізгенде Банк шығынды неғұрлым азайту мақсатында арнайы жасалған қаржыландыру лимитін қолданады.
oo Өтімділікті жоғалту тәуекелі- Банктің өз міндеттемелерін орындамауымен немесе уақытында орындамауымен байланысты болатын тәуекел. Банк клиенттер мен контрагенттер алдындағы өз міндеттемелерінің орындалуына кепілдеме беретін күн сайынғы өтімділік қаражаты мен қаржы құралдары санының жеткілікті болу саясатын ұстанады.
oo Пруденциалдық тәуекелдер- уәкілетті орган белгілеген міндетті нормативтердің бұзылуы салдарынан пайда болуы мүмкін шығындар. Банк операциялар жүргізуді бастамас бұрын олардың пруденциалдық нормативтер талабына сәйкес келуіне қатаң баұылау жасайды.
oo Операциялық тәуекел- банктің ішкі бақылауды ұйымдастыру тәртібін бұзуы салдарынан пайда болуы мүмкін шығындар. Операциялық тәуекелдер сондай-ақ операциялық жүйелерде ақау көздерінің пайда болуымен байланысты.
oo Құқықтық тәуекел- Банктің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзуы немесе Банктің ішкі құжаттары ережелері мен рәсімдерінің оған сәйкес келмеуі, ал Қ.Р-ның бейрезиденттеріне қатысты басқа елдің осы аталған қарым-қатынасты реттестіруші занамасымен сәйкессіздік салдарынан туындауы мүмкін шығындар. Банк барлық құжаттарды Қ.Р-ның және басқа мемлекеттердің қолданыстағы заңнамасымен сәйкес келіне сараптама жүргізеді.
oo Портфельдерді шоғырландыру тәуекелі- Банк қызметінің бір құралдың төңірегінде, бір өңірде, салада немесе шешім шығарудың бір қолда шамадан тыс шоғырлануы салдарынан пайда болуы мүмкін шығын. Сондықтан банк өз қызметінде банк активтерін рыноктың әр секторы қаржы құралдары, ел өңірлері, экономика салалары бойынша барынша әртараптандыруға ұмтылады. Басқару туралы шешіім қабылдағанда Банкте функцияларды бөлу жүргізіледі.
oo Бедел тәуекелі- іскерлік белсенділіктің төмендеуі алдарынан пайда болуы мүмкін шығын. Кез келген компанияның бағалы қағазының өор рыногындағы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Кіріспе
Негізгі бөлім
1. Банкті ұйымдастыру және оның қызметтерінің ерекшеліктерімен танысу (меншік түрі, лицензиясының болуы, ұйымдастыру құрылымы мен көрсетілетін қызмет т үрлері бойынша есеп саясаты)
2. Банк ресурстары мен кредиттік потенциалын зерттеу
3. Коммерциалық банктерде кредиттік процесті ұйымдастырумен танысу
4. Банктің әртүрлі бөлімдерінің қызметтерін зерттеу:
oo Операциондық;
oo Клиентпен жұмыс жасау бөлімі (депозиттік операциялар бөлімі)
oo Кредиттік операциялар;
oo Валюталық операциялар;
oo Бағалы қағаздар ;
oo Шағын және орта бизнесті несиелендіру бөлімінің қызметі
5. Банк тәжірибесіндегі тәуекелдерді зерттеу
6. Өтімділік пен төлемқабілеттілікті анықтау
7. Банктік менеджмент. Банктік маркетинг
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Қосымшалар
Кіріспе
Практиканың негізгі объектісі АТФ Банк АҚ - өз клиенттеріне банктік қызмет көрсету және пайда табу мақсатында банктік шаруашылықты жүзеге асыру. Практиканы өту барысында маған тапсырма берілді - банк шаруашылығымен танысу және жүйені түсіну, сонымен қатар банк өнімдерін терең зерттеу.
Практиканың мақсаты - жұмысты жазуға материалдар жинау және өндірістік кәсіпорын шаруашылығымен танысу болып табылады.
Жұмыстың негізгі мақсатын зерттеу мыналардан тұрады:
1) берілген банктік кәсіпорынның даму тарихын;
2) банк көрсете алатын қызмет, соның ішінде дәстүрлік және жаңа перспективалық;
3) ең жаңа технологиялар және олардың негізгі шаруашылықта қолданылуы.
Бұл жұмысты жазу барысында АТФ Банк АҚ-ның негізгі информациялық көлемі банк клиенттеріне ұсынылатын өнімдер және қызметтерге негізделеді.
АТФБанк АҚ алдындағы практиканы өту барысында мен кәсіпорындар принциптері және банк шаруашылығымен таныстым, акционерлік қоғам ретінде мекеменің статусын және меншік түрін анықтадым. Банктің өндіріс және басқару модельін ұйымдастыруды, құрылымын, функциясын, технологиялық және техникалық дәрежесін қарастырдым. Банктік қызмет нарығында ұсынылатын банктің әртүрлі өнімдері мен қызметтерін зерттедім. Банк клиенттерімен және ұжымда жұмыс істеуде үлкен тәжірибе алдым.
1. Банкті ұйымдастыру және оның қызметтерінің ерекшеліктерімен танысу (меншік түрі, лицензиясының болуы, ұйымдастыру құрылымы мен көрсетілетін қызмет түрлері бойынша есеп саясаты)
Банктер - жаңа ақшалай өндірістің құрамдас бөлігі, олардың саласы өндіріс қажеттіліктерімен тікелей байланысты. Банктер нарықтық механизмнің негізін құрайды, олардың көмегіменмемлекеттің экономикасы қызмет етеді. Коммерциялық банктер барлық ақшалай ағымдардың қозғалуын ретейді, біріншіден несиелік, қоғамда қаржылық ресурстардың мемлекеттік өндірістік саласындағы капитал ағымының рационалды түрде қамтамасыз етілуін қажет етеді. Қазіргі уақытта,ақша - несиелік жүйе Жаңа кезең банктік істе, ұйымдастыруда көптеген жаңалықтар және басқару әдістерінде ірі өзгерістермен сипатталады. Сонымен қатар, банктік саламен байланысты тәуекелдер өссе түсті. Банктің сенімді жұмысының негізгі - сапалы басқару болып табылады.
2014 жылдың 3 наурызындағы жағдай бойынша банктік секторде 38 екінші деңгейлі банктер тіркелген. Олардың ішіндегі АТФБанк АҚ - өз клиенттерінің игілігі үшін 19 жыл табысты қызмет етіп келе жатқан Қазақстан Республикасындағы әмбебап коммерциялық банк.
АТФБанк акционерлік қоғамының негізі 1995 жылғы маусым айында, яғни ҚР Ұлттық Банкі Алматы сауда-қаржы банкі ЖАҚ тіркеген кезде қаланған. Сол жылы АТФБанк Қазақстанның банктік заңнамасымен қарастырылған теңгедегі және шетелдік валютадағы операцияларды жүргізуге ҚР ҰБ №59 Бас лицензиясын алды. 2001 жылы Алматы сауда-қаржы банкі ашық акционерлік қоғамы тіркелді, ал 2002 жылдың маусым айында "АТФБанк ашық акционерлік қоғамы тіркелді. 2003 жылдың қазан айында АТФБанк АҚ-на қайта тіркеу жүзеге асырылды.
2001 жылдың желтоқсан айында бас офисі Қостанай қаласында орналасқан "Банк Апогей" ААҚ еншілес банкін қосып алуға Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі келісім берді. Бастапқы уақытта сауда саласының клиенттеріне қызмет көрсету үшін құрылған "АСҚБ" ААҚ-тың қызмет көрсету ауқымы кеңейе түсті. Соның нəтижесінде акционерлердің 2002 жылдың 17 мамырында болған кезекті жылдық жалпы жиналысында "Алматы сауда-қаржы банкі" ААҚ" атауын "АТФБанк" Ашық акционерлік қоғамы" ("АТФБанк" ААҚ) деп өзгерту туралы шешім қабылданды. 2002 жылдың 22 маусымында Банк "АТФБанк" ААҚ болып қайта тіркеуден өтті.
2002 жылдың 29 желтоқсанында Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі "Банк Апогей" ААҚ-ты қосу арқылы ерікті түрде қайта құрылуға рұқсат берді. Бұдан кейін "АТФБанк" ААҚ пен "АТФБанк"ААҚ-тың ЕБ - Апогей Банкі " ААҚ акционерлерінің біріккен жалпы жиналысының шешімімен (2003 жылдың 17 наурызындағы 1(29) хаттама) "АТФБанк" ААҚ Жарғысына №1 Өзгерістер мен толықтырулар енгізілді жəне бұл өзгеріс қолданыстағы заңнамаға сəйкес тіркелді.
Банк өз клиенттеріне кең ауқымдағы банктік қызметін - теңгемен жəне шетел валютасымен неие беру, депозиттер қабылдау, төлемдер мен ақша аударымдарын жасау, валюта айырбастау несие карточкалары бойынша қызмет көрсету, ұлттық жəне халықаралық инвесторларға кастодиандық қызмет көрсетумен қатар басқа да қызмет түрлерін ұсынады. 1999 жылдың 1 қаңтардағы жағдай бойынша "АТФБ" ААҚ заңды тұлғалардың 2 146 есепшоты жəне жеке тұлғалардың 1 422 есепшоты жұмыс істеген болса, 2003 жылдың қаңтарында заңды тұлғалардың есепшоты 15 561-ге жəне жеке тұлғалардың 1 422 есепшоты 23 544-ке жетті. Бұл көрсеткіш Банктегі клиенттер базасының даму динамикасын сипаттайды. "ҚазМұнайГаз" ҰК" ЖАҚ, "КазТрансОйл" ЖАҚ, "Казцинк" ЖАҚ, "Қазақстан темір жолы" ҰК" ЖАҚ, "КЕГОК" АҚ секілді ірі компаниялар, сонымен қатар көптеген шағын жəне орта бизнес компаниялары АТФБ-нің корпоративтік клиенттері болып табылады.
Банк сауданы қаржыландыру саласындағы, коммерциялық несие беру, бөлшек сауда бизнесі, төлем карточкаларының жүйесіне қатысты банктік операциялардың барлық түрін игеріп, өз филиалдары мен депозиттік қорларын кеңейтті. 1998 жылы 6 филиал жəне 2 ЕАКБ қызмет көрсеткен болса, 2003 жылдың 1 қаңтарында Банк филиалдарының саны 11-ге жəне ЕАКБ саны 9-ға дейін өсті.
Банк бастапқы дилер ретінде, əрі инвестор ретінде мемлекеттік құнды қағаздар нарығының белсенді қатысушысы болып табылады. 2000 жылдан бастап Банк мемлекеттік құнды қағаздар жөніндегі Қазақстандық Қор Биржасының ең белсенді трейдерлерінің бірі ретінде танылып отыр. АТФБанк 1998 жылдан бастап Еуропалық Қайта Құру жəне Даму Банкімен төмендегідей бағдарламалар бойынша табысты жұмыстар жүргізіп келеді:
1. Шағын жəне орта бизнесті қаржыландыру бағдарламасы; 2. Сауданы қолдау бағдарламасы (Trade Facilitation Program); 3. Дəнді дақылдар өндіру бағдарламасы. Осылармен қатар, АТФБанк World Bank ("Ауыл шаруашылығына постприватизациялық қолдау көрсету" бағдарламасы), Kreditanstalt fur Viederaufbau (ҚР шағын жəне орта бизнес кəсіпорындарын қолдау бағдарламасы) жəне Asian Development Bank (Ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілерді қолдау бағдарламасы) несие желілерімен жұмыс істейді.
Шикізат қорларының жəне жалпы сұранысқа ие тауарлардың экспорт-импортымен айналысатын кəсіпорындарға коммерциялық несие беру - Банк бизнесінің негізі болып табылады. Өзгермелі экономикалық жағдай мен нарық жағдаяты Банк алдына отандық өндірісті кең ауқымда дамытып, Қазақстанда қаржы нарығының инфрақұрылымдарын одан əрі қалыптастыру қажеттігін қойып отыр. Табысты қаржылық қызмет пен ірі корпоративтік клиенттер қатарын (мұнай, металлургия, құрылыс жəне т.б.) тартуға қатысты жүргізіліп жатқан белсенді жұмыстары нəтижесінде Банк еліміздің капиталдандыру саласындағы ірі банктердің ондығына еніп отыр, жəне активтерінің көлемі бойынша №4 банк болып табылады. Қазақстандағы жəне бүкіл əлемдегі экономикалық жағдайдың күтіліп отырған өзгерісіне байланысты Банк менеджменті Банктің тұрақты қаржылық жағдайын қамтамасыз ету жəне одан əрі даму жолдарын іздестіруге бағытталған Қайта капиталдандыру жəне қызметті жақсарту жоспарын əзірледі.
1.3. Эмиссия бағыттамасын дайындаған уақыттағы жағдай бойынша халықаралық жəненемесе отандық рейтинг агенттіктерінің рейтингілері туралы мəліметтер Эмиссия бағыттамасын дайындаған уақыттағы жағдай бойынша халықаралық рейтинг агенттіктері Банкке төмендегідей рейтингтер мəртебесін берді:
"Fitсh IBCA" В+ - шетел валютасымен ұзақ мерзімді В - шетел валютасымен қысқа мерзімді D - жеке рейтинг "5Т" - акционерлерді қолдау рейтингісі 1.1.1.1 Болжам тұрақты
"Moody's" "Ва2NP. "D-" - қаржылық тұрақтылық Болжам тұрақты.
Басқару органдарының құрылымы Банктің органдары болып табылатындар: 1) Жоғарғы орган - Акционерлердің жалпы жиналысы; 2) Басқару органы - Банктің Директорлар кеңесі; 3) Атқару органы - Банктің Басқармасы; 4) Бақылау органы - Ішкі аудит жəне бақылау Департаменті Қаржы жылы аяқталғаннан кейін 5 ай ішінде шақырылатын Акционерлердің жалпы жиналысы Банктің жоғарғы органы болып табылады.
"АТФБанк" АҚ Басқару органдарының құрылымы:
1) Жоғарғы орган
2) Басқару органы
3) Атқару органы
4) Бақылау органы
Сызба -1
АТФБанк АҚ-ның ұйымдастырушылық құрылымы
"АТФБанк" АҚ
Жоғарғы орган Басқару органы Атқару органы Бақылау органы
Акционерлердің Ішкі аудит
жалпы жиналысы Басқарма жəне бақылау
Директорлар кеңесі Департаменті
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ-ның ресми сайты www.atfbank.kz
01.01.2012 жылғы жағдай бойынша Банктің 17 аймақтық филиалдары 92 қосымша орындармен толықтырылды.
Банктің аймақтық филиалдар тізімі
Кесте-1 Банктің аймақтық филиалдар тізімі
Соның ішінде
№
Филиал атауы
Барлығы сату орындары
филиал
Қосымша тұрақ
1
Филиал в г. Астана
11
1
10
2
Филиал в г. Кокшетау
3
1
2
3
Филиал в г. Алматы
21
1
20
4
Алматинский областной филиал
5
1
4
5
Филиал в г.Усть-Каменогорск
10
1
9
6
Филиал в г.Семей
7
1
6
7
Филиал в г. Караганда
6
1
5
8
Филиал в г. Павлодар
5
1
4
9
Филиал в г. Костанай
5
1
4
10
Филиал в г. Петропавловск
3
1
2
11
Филиал в г. Атырау
6
1
5
12
Филиал в г. Уральск
4
1
3
13
Филиал в г. Актау
5
1
4
14
Филиал в г. Актобе
4
1
3
15
Филиал в г. Шымкент
6
1
5
16
Филиал в г. Кызылорда
4
1
3
17
Филиал в г. Тараз
4
1
3
барлығы:
109
17
92
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ-ның ресми сайты www.atfbank.kz
Fitch Ratings
* Ұзақ мерзімді шетел валютасындағы ЭДР B- деңгейінде расталды, Тұрақты болжам
* Қысқа мерзімді шетел валютасындағы ЭДР B деңгейінде расталды
* Ұзақ мерзімді ұлттық валютадағы ЭДР B- деңгейінде расталды, Тұрақты болжам
* Ұлттық ұзақ мерзімді рейтинг BB- (kaz) деңгейінде расталды, Тұрақты болжам
* Тұрақтылық рейтингі b- деңгейінде расталды
* Қолдау рейтингі 5 деңгейінде расталды
* Басым қамтамасыз етілмеген борыш: рейтинг B- деңгейінде расталды
* Ұлттық басым қамтамасыз етілмеген рейтинг BB-(kaz) деңгейінде расталды
* Реттелген борыш: рейтинг CCC деңгейінде расталды
Ұлттық реттелген борыш B (kaz) деңгейінде расталды.
Облигация түріндегі субординациялық қарызды және заемдарды шығару, Қ.Р-ның заңнамасымен орындалатын Банктің пруденциалдық нормативтерін жүзеге асыру үшін, меншікті капиталын толықтыру және кредиттік портфельді ұлғайту үшін қолданылады. Келесі кестеде банктің айналысқа шығарған қарыздық бағалы қағаздарының көлемі және субординацияланған займ туралы ақпарат көрсетілген.
Кесте-2 Айналысқа шығарылған қарыздық бағалы қағаз АТФБанк АҚ
Атауы
НИН
Өтеу күні
Шығарылым көлемі
Валюта шығарылым
Купондық мөлшерлеме
құны
Еврооблигация
Еврооблигации 3 шығарылым
XS0217138139, US046820AA41
12.04.2012
200.000.000
USD
9,25
Еврооблигации 5 шығарылым
XS0253723281
11.05.2016
350.000.000
USD
9,000
Еврооблигации 6 шығарылым
XS0286908867
21.04.2014
296.782.000
USD
9,25
Жергілікті облигация
Облигации 4 шығарылым
KZ2CKY10B406
23.11.2014
4.500.000.000
KZT
8,500
Облигации 1 шығарылым 1 обл программы
KZPC1Y07B598
23.05.2012
13.000.000.000
KZT
10,6
Облигации 2 шығарылым 1 обл.программы
KZPC2Y07B596
26.02.2014
13.000.000.000
KZT
8,8
Облигации
KZ2C0M45D843
26.05.2014
10.000.000.000
KZT
7,67
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ-ның ресми сайты www.atfbank.kz
Сызба-2
Облыстық және өңірлік филиалдардың үлгілік құрылымы
Филиал директоры
Банктік қызмет Бөлшек сату Кредиттік админ Бухгалтерлік есеп
көрсету орталығы орталығы бөлімі және есептеме
бөлімі
кассалық операциялар кассалық операциялар бөлшек бизнесті
бөлімі бөлімі қолдау бөлімі
қаржылық қадағалау бөлшек сату бөлімі ақпараттық технологиялар
бөлімі бөлімі
бөлшек сату іс-қағаздар бөлімі
бөлімі
әкімшілік-шаруашылық
ШБО сату бөлімі бөлімі
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ-ның ресми сайты www.atfbank.kz
АТФБанк АҚ ауқымды клиенттер базасы және барлық қалада таралған филиалдық желісі бар еліміздің бастапқыда дилер ретінде, əрі инвестор ретінде мемлекеттік құнды қағаздар нарығының белсенді қатысушысы болып табылады. Банк өзінің бөлшек клиенттеріне, шағын және орта бизнес өкілдеріне, сондай-ақ корпоративтік клиенттерге алуан түрлі қаржылық қызмет ауқымын ұсынатын әмбебап қаржылық Банк ретінде дамып келеді.
2. Банк ресурстары мен кредиттік потенциалын зерттеу
Коммерциялық банктер бір жағынан, шаруашылық субъектілердің уақытша бос ақша қаражаттарын тартатын болса, екінші жағынан бұл қаражаттар есебінен кәсіпорындар мен ұйымдардың әртүрлі қажеттіліктерін қанағаттандыратын арнайы мекеме. Коммерциялық банктің пассивтік операциялары негізінде оның қызметінің жүзеге асырылуы үшін қажетті банк ресурстары жинақталады.
Банк ресурстары термині несиелік ресурсына қарағанда кең ұғымды білдіреді. Банк ресурстары тек несиелеуге ғана емес, сол сияқты басқа да активтік немесе коммисиондық операцияларды қаржыландыру үшін пайдаланылады.
Банк ресурстары- бұл банктің пассивтік операциялары негізінде қалыптасқан және барлық активтік операциялар бойынша банк өтімділігін қамтамасыз ету және пайда табу мақсатында орналастыруға бағытталатын банктің меншікті және тартылған қаражаттарының жиынтығы.
Коммерциялық банктердің ресурстарының құрылымы олардың мамандануы, әмбебаптығы және қызметінің ерекшеліктеріне қарай ерекшеленеді.
АТФБанк 2013 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша активтердің жалпы көлемі 863,897,852 млн теңгені құрады, бұл 2012 жылдың 1 қаңтарымен салыстырғанда 147,251,620 млн тг азайған.
Бұл банктің несие портфелі 2013 жыл 1 қаңтарға сәйкескелесі топтар бойынша экономиканың келесі салаларына берілді:
2013 жмың тг
2012 ж мың тг
құрылыс
160.325.414
144.661.319
Физикалық тұлға
147.623.190
148.055.052
Жылжымайтын мүлік
103.209.909
113.646.424
Көтерме сауда
98.697.078
113.337.312
Транспорт
87.929.352
52.309.252
Тамақ өнеркәсібі
70.472.237
73.747.132
Бөлшек сауда
61.794.724
78.401.839
Қонақ үй қызметі
29.519.964
31.555.841
Химиялық өнеркәсіп
14.777.556
15.505.184
Ауыл шаруашлығы
13.826.765
9.087.782
Тоқыма өнеркәсібі
12.835.379
12.244.677
Металлургия
10.566.990
4.451.424
Тау-кен өнеркәсібі
9.011.990
7.669.215
Индустрия
6.897.859
6.333.729
Мұнай-газ өнеркәсібі
4.044.899
19.943.742
байланыс
1.788.718
1.432.294
басқалары
119.788.810
112.571.169
953.110.834
944.953.387
Резервтік кепілдеме
(260.915.747)
(214.518.368)
692.195.087
730.435.019
Кестедегі анализден көріп отырғанымыздай, 2013 жылы Банктің несие портфелінің өсімінің жалпы көлемі 0,86% яғни что в сумме составляет 8.157.447 мың теңге. Соның ішінде жалпы портфельдік коммерциялық заемдарға банктің еншілес ЮникредитБанктің шығарған заемдары қосылған яғни 22,239,206 мың тг. пайыз мөлшерлемесі 2,3% .
2014 жылдың 1 қаңтарына сәйкес Қазақстан аумағында 38 ЕДБ тіркелген. 4 кестеде меншік капиталы бойынша алғашқы ондыққа кіретін Қазақстанның негізгі 10 банкісі көрсетілген.
Сызба-3 банк ресурстарының құрылымына мыналар жатады
Қайнар көзі: Коммерциялық Банктердің операциялары Мақыш С.Б. Издат Маркетинг баспасы, Алматы, 2004 ж
Банк ресурстарының құрамындағы меншікті капитал үлесі тартылған қаражаттарға қарағанда өте төмен болғандықтан барлық қаражаттарға деген қажеттілігінің 10% -ға жуық бөлігі өтелсе, ал қалған бөлігі тартылған қаражаттардың үлесіне тиеді.
Кесте-4
АТФБанк 2013-2012 жж ресурстардың құрылымы
КАПИТАЛ
2013
2012
Акционерлік капитал
168 170 444
153 170 396
оның ішінде:
Жарияланған жарғы капиталы - жәй акциялар
168 170 444
153 170 396
Жарияланған жарғы капиталы - артықшылықты акциялар
0
0
Эмиссиялық табыс
1 461 271
1 461 271
Меншікті сатып алынған акциялар
-291 974
-291 974
Резервтік капитал
15 181 181
15 181 181
Сату ушін қолда бар активтерді қайта бағалау бойынша резерв
-96 684
-95 946
Валютаға қайта есептеу бойынша жинақталған резерв
-1 785
28 460
Жинақталған шағын
-110 405 106
-101 719 335
Банк акционерлері арасында бөлінуге тиісті барлық капитал
74 017 347
67 734 053
Бақыламайтын акционерлер үлесі
181 773
134 508
БАРЛЫҚ КАПИТАЛ
74 199 120
67 868 561
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ қаржылық есептілігі 2012-2013 жж
Төртінші кестеде АТФБанкі 2012-2013 жж ресурстық құрылымы берілген. Мұнда Банктің акционерлік капиталы бір жылда яғни 2013 жылы 8%-ға, яғни 15000048 мың тг өскенін көріп отырмыз. Ал барлық капитал 2012 жылға қарағанда 2013 жылы 6 330 559 мың теңгеге өскен.
Банк ресурсы банктің пассивтік операцияларды жүргізуінің нәтижесінде пайда болады әрі банктегі баланстың пассивінде көрініс табады. Банк ресурстарын банктердің өзіндік қаражаты, қарыз қаражаты және тартылған қаражат құрайды. Банк олардың жиынтығын активтік операцияларды жүзеге асыру үшін пайдаланады, яғни табыс алу мақсатында жұмылдырылған ресрустарды орналастырады.
Пассивтік және активтік операциялар бір-бірімен тығыз байланысты. Мәселен, пассивтердің құрылымы мен сипаты көп жағынан банктің активтік операцияларды жүргізудегі мүмкіндігін анықтайды, ал несие саласындағы банк саясатының өзгеруі ресурстардың сипатына елеулі әсерін тигізеді.
Банк ресурстарын қалыптастырудың негізгі көздеріне банк клиенттерінің салм ақшалары жатады. Алайда, бөтен капиталды тарту үшін банктердің өзіндік капиталы болуы керек. Бұл қиын сәттерде несие берушінің сенімді болуы үшін қажет.
Кесте-5
Заңды және жеке тұлғаларға берілген несие 2013 жыл
Кредит түрі
Жылдық орташа пайыз
Жыл басында берілгені
Жылдық орташа пайыз теңгемен
Несие сомасы теңге
Жылдық орташа пайыз валюта
Несие сомасы валюта
Заңды тұлғаларға берілген несие
Овердрафт
16,7
21.280.076
16,9
19.579.945
15
1.700.131
Қысқа мерзімді
10,5
221.274.714
11,3
163.525.030
8,1
57.749.684
Ұзақ мерзімді
6,8
191.127.284
10,1
76.204.224
4,7
114.923.060
Барлығы
9,1
433.682.074
11,4
259.309.199
5,9
174.372.875
Кредит түрі
Жылдық орташа пайыз
Жыл басында берілгені
Жылдық орташа пайыз теңгемен
Несие сомасы теңге
Жылдық орташа пайыз валюта
Несие сомасы валюта
Жеке тұлғаларға берілген несие
Овердрафт
17,0
7.366.167
17,1
7.232.024
16,8
134.143
Қысқа мерзімді
11,4
6.180.077
12,8
4.545.474
7,5
1.634.603
Ұзақ мерзімді
14,7
64.684.513
15,4
43.893.344
13,2
20.791.169
Барлығы
14,7
78.230.757
15,4
55.670.842
12,8
22.559.915
Жиыны
10,1
511.912.831
12,1
314.980.041
6,7
196.932.790
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ қаржылық есептілігі 2012-2013 жж
Несие портфелін талдау барысында 2013 жылы барлығы 511 912 831 мың теңге көлемінде несие берілген, бұл 2012 жылмен салыстырғанда 51 617 500 мың теңгеге көп яғни 11,1% өскендігін көруге болады. Соның ішінде заңды тұлғаларға берілген несие 433 682 074 мың тг барлық берліген несие көлемінің 84,7%-на тең. жылдық орташа пайызы 9,1 %-ді құрайтын жеке тұлғаларға берілген несие көлемі 78 230 757 мың тг немесе барлық берілген несие көлемінің 15,3% тең. шетел валютасында берілген несие көлемі 196 932 790 мың тг жылдық орташа пайызы 6,7%.
Диаграмма-1
АТФБанк 2013 жж кредит портфелінің өсу динамикасы
Қайнар көзі: Банк қаржылық жағдайын есептеу барысында автор құраған.
Банктің несие портфелінің құрамында 2013 жылғы жағдай бойынша стандартты несие көлемі 45,4%, құнсызданған несие көлемі 54,6% болды. Өткен жылмен салыстырғанда стандартты несие 9% төмендеген. Ал құнсызданған несие көлемінің өсу себебі кешіктірілген қарыздардың кқбею әсерінен болды. ХҚЕС құрамына сәйкес құрылған провизиялар көлемі 260915747 мың тг несие портфелінің 27,4% құраса өткен жылы 22,7% көлемін алды. Ең жоғары провизиялық түсімпроблемалық несиелерге тиесілі. Нәтижесінде несие портфелі бойынша шығындар 2013 жылы 58518956 мың тг құрады.
Кесте-6
Банктің несие портфелінің құрамы
Несие категориясы
01.01.2013
01.01.2012
Берешек
удельный вес
Провизии
Берешек
удельный вес
Провизии
Стандартттық
432.819.261
45.4%
5.015.532
513.662.812
54.4%
12.316.735
Кешіктірілген
4.836.365
0.5%
1.392.095
Реструктуризацияланған
28.969.289
3%
1.205.366
Күмәнді
13.503.8764
14.2%
58.135.886
224.534.795
23.8%
84.973.704
Проблемалы
351.447.155
36.9%
195.166.868
206.755.780
21.9%
117.227.929
Жиыны
953.110.834
100%
260.915.747
944.953.387
100%
214.518.368
Қайнар көзі: АТФБанк АҚ-ның ресми сайты www.atfbank.kz
Толықтай Банктің несие портфелі өткен жылмен салыстырғанда 0,9% аз ғана өсім көрсете алды . таза есептен шығару көлемі 11 405 188 мың теңге болды.
Жалпы осы көрсеткіштерді қорытындылай келе жыл сайын стандартты кредиттердің ұлғаюын көріп отырмыз, бірақ осыған қарамастан күмәнді кредиттер санының да көлемінің ұлғайып келе жатқанын көруге болады. Қазіргі таңда АТФБанк кредит портфелінің сапасын шартты түрде тұрақты деп сипаттауға болады.
3. Коммерциалық банктерде кредиттік процесті ұйымдастырумен танысу
Коммерциялық банктердің дәстүрлі-базалық қызметі экономиканы және халықты несиелендіру. Бұл банк қызмет көрсету аясындағы маңыздыларға және банкінің актив операцияларына жатады.соның арқасында банктер несиелік институттарға қатысты болады.
Несиелік операциялар- бұл несие беруші мен қарыз алушының арасындағы біріншінің екіншісіне төлемділік, мерзімділік және қайтарымдылық шарттарында белгілі ақша қаражаттары сомасын ұсынуы бойынша қатынастар. Бантің несиелік операциялар активті және пассивті болады. Активті несиелік операциялар банктер мен қарыз алушылар қарыз ұсынғанда, ал пассивтер банк қарыз алушы ролінде ал клиенттер несие беруші ролінде болғанда пайда болады. Сәйкесінше несиелік операциялардың екі нысаны болады: арыздық және депозиттер.
Коммерциялық банктің несие операцияларын әртүрлі белгілері бойынша жіктеуге болады: мерзімі бойынша- қысқа мерзімді(1 жыл), орта мерзімді (1-5 жыл), ұзақ мерзімді (5 жылдан жоғары); қамтамасыз ету түрлері бойынша - қамтамасыз етілген және қамтамасыз етілмеген; банктің роліне байланысты - активтік және пассивтік қарыздық операциялар; несиелендіру мақсатына қарай- негізгі капиталды арттыруға, айналым капиталын қаржыландыруға, тұтынушылық мақсаттарға арналған қарыздар.
Банктердің несиелік операциялары, банктердің және клиенттердің өзара қатынастары өарыз берудің негізінде жүзеге асырылады. Несиелік келісімшарттың шарттары коммерциялық банкпен жүргізілетін несиелік саясаттың әрбір нақты сәтіне байланысты. Несиелік саясаттың құрамдас бөлігі болып пайыздық саясат болып табылады.
Корпоративтік клиенттерге кредит беру шеңберінде айналым капиталын қаржыландыру, сатып алуды қаржыландыру немесе негізгі қаражатты модернизациялау, инвестициялық салымдарды қолданыстағы бизнестің дамуын қаржыландыру, жобалық қаржыландыру, қайта қаржыландыру жүзеге асырылады. Заемшыларға банктік заемдар, овердрафттар, аккредитивтер, кепілдікер секілді кең көлемді қаржылық құралдар түрін пайдалану мүмкіндігі беріледі. Қаржыландыру лимиті 5 000000 АҚШ долларына дейін.
Корпоративтік клиенттерге кредит беру артықшылықтары:
oo Кередиттік өтінімді жедел қарастыру;
oo Берілетін қаржыландырудың құны мен мерзіміне қатысты жеке көзқарас;
oo Астаналық және өңірлік компанияларды қаржыландыру;
oo Сыйақы мөлшерлемесінің жылдығы 17-24%
oo Қаржыландыру мерзімі- айдан 10 жылға дейін.
АТФБанк АҚ бөлшек бизнестің қаржы рыногында, Қазақстан Республикасының барлық аумақтарына қаржы өнімдері мен қызметтерінің кең спектрін ұсынатын ірі әмбебап банк ретінде танылып отыр. Олардың құрамында - дәстүрлі депозиттер, тұтынушылық, ипотекалық және автокредиттер беру, төлем карточкалары бойынша қызмет көрсетуі және т.б. Бұл банктің бөлшек бизнесінің стратегиялық қызметін көрсетеді, оның ең негізгі элементтерінің бірі өз клиенттеріне жоғары сапалы қаржы қызметтерін ұсынатын, қызмет көрсетудің бірыңғай стандарттары енгізілген, елдің барлық аймақтарында бөлімше орталықтардың желісін құру болып табылады. Қазіргі таңда банктің барлық филиалдарында банктік өнімдердің қатары бір ізге салынған және бірегей, бәсекеге қабілетті тарифтер енгізілген. 2014 жылғы құрылтайшылар құрамындағы өзгерістер нәтижесі бойынша АТФ Банк АҚ (халықаралық UniCredit Group құрамына енуі) өз клиенттеріне ең жоғарғы деңгейдегі қызмет көрсету сапасын ұсыну мүмкіндігіне ие болып, қолданыстағы өнімдер мен қызметтердің еуропалық сапа деңгейіне сәйкес болуын жетілдіру бойынша үнемі жұмыс жүргізіп отырады. 2014 жылы банк жеке тұлғаларға кредит беру бағдарламасын жетілдіруді одан әрі жалғастырды.
Қазіргі таңда Банк жеке тұлғаларға кредит беруді келесі мақсаттарда жүзеге асырады:
:: жылжымайтын мүлік сатып алуға;
:: тұтынушылық мақсатта;
Сонымен қатар: автокөлік сатып алу, ұзақ мерзім пайдаланылатын тауарлар, оқу, емделу, салтанаттар өткізу, демалу, жөндеу жұмыстары және басқа мақсаттарға. Халықтың заем алуға оңай қол жеткізуі үшін, Банк сыйақы мөлшерлемесін төмендетуге және халық заемдары бойынша кредит беру мерзімін ұзартуға мақсатты түрде бағытталған саясат жүргізуде, бұл жалпы тұтынушылық заемдар рыногында жүзеге асырылуда.
Шағын және орта бизнес. Банктің 2014 жылы, өткен жылдардағыдай негізгі міндеттерінің бірі - Қазақстан Республикасындағы шағын және орта бизнеске (ШОБ) кредит беруді одан әрі дамыту, атап айтқанда, кредит беру тәртібін қарастыру, бекіту және беру тәртібін жеңілдету, шешім қабылдаудың көп деңгейлі жүйесін құру, жедел шешім қабылдауды жетілдіру және несие қоржынын басқарудың сапасын арттыру. Банк Еуропалық Қайта құру және Даму Банкі желісі бойынша, Қазақстандағы шағын бизнес бағдарламасы аясында кредит беруді жалғастыруда. Банктік қызметтер көрсету рыногындағы талаптардың қарқынды өсуіне байланысты, Банктің клиенттеріне ұсынатын қаржы өнімдерінің тізімі де өсті, олар: коммерциялық жылжымайтын мүлік сатып алуға кредит беру, автокөлік сатып алуға кредит беру, табысты растаусыз жедел кредиттер беру, ақша қаражаты кепілімен кредит беру, франшиза сатып алуға кредит беру, факторинг операцияларына кредит беру, банктік кепілдіктері мен аккредитивтерді шығару бойынша қызметтер. 2013 жылы ШОБ-қа кредит беру бөлімшелері қызметкерлерінің жұмыс нәтижесінде шағын және орта бизнес субъектілеріне берілген кредиттердің саны едәуір артқанын атап айтуға болады, 2014 жылғы 1 қаңтардағы мәліметтер бойынша, 2013жылмен салыстырғандағы қоржын көлемі 103,2% өсті. 2014 жылғы 1 қаңтарда ШОБ несие қоржынының үлесі банктің жалпы қоржынының 22,76% құрады.
ШОБ бойынша заемдар берудің өсу серпініне көптеген факторлар әсер етті, соның негізгілері:
1. Ұзақ мерзімді қаржыландыру мерзімінің 20 жылға дейін ұзартылуы, бұл ұзақ мерзімді инвестициялық жобалармен жұмыс жасайтын шағын және орта кәсіпорындарының санын едәуір арттырды;
2. Банктің біртіндеп ұсақ сегменттерден ірі сегменттерге ауысуы;
3. Білікті кадрлық қызметкерлер базасын құру.
4. Банктің әртүрлі бөлімдерінің қызметтерін зерттеу
Коммерциялық банк термині банк ісінің даму кезеңінде, банктердің сауда, тауар айырбасы операциялары мен төлемдеріне қызмет көрсетуі барысында пайда болды. Негізгі клиенттері саудагерлер болған, сондықтан коммерциялық банк деген атуаға ие болған. Бірақ өнеркәсіптің және басқа салалардың дамуымен банктер экономикалық өзге де салаларына қызмет көрсете бастағандықтан да банктің коммерциялық деген атауы бастапқы мағынасын біртіндеп жоғалтты. Ол банктің іскер деген сипатын білдіреді, оның шаруашылық агенттердің барлық жұмыс түрлеріне қызмет көрсету олардың қызметтерінің саласына байланыссыз болады.
Бүгінгі коммерциялық банктер өз клиенттеріне 200- ге жуық әралуан өнімдер мен қызмет көрсетуге әзір. Мұндай кең көлемді операциялар коммерциялық банктерге һз клиенттерін сақтай отырып, қолайсыз жағдайда өзінде пайдалы жұмыс жасауға септігін тигізеді.
Бір операциялардан болған зиян, екінші операциялардан түсетін пайда есебінен жабылады. Нарық экономикасы дамыған барлық елдердің коммерциялық банктері несие жүйесінің операциялық буыны болып қалуы кездейсоқтық емес. Олар өзгермелі ақша-несие нарығының жағдайына көндігетін қабілетінің барлығын көрсете алады.
операциондық; АТФБанк АҚ-да келесі операциялар жүзеге асырылады:
oo Клиент есеп шоттарын ашу және жүргізу;
oo Аналитикалық және синтетикалық есепті ұйымдастыру;
oo Клиенттің дербес шоттары, шот бойынша қалдық қаражаттарының бухгалтерлік ведомосін қалыптастыру;
oo Теңге және басқа да шетел валюталарында банкаралық есеп айырысулар;
oo Қазақстан бойыншабойынша және әлемнің кез-келген нүктесіне ақша аударымдары;
oo Валюта айырбастау;
oo Электрондық қызмет көрсету;
oo Сейфтер;
oo Карточка ашу және оны жүргізу;
oo Клиенттерге арналған операциондық пакеттер.
Клиетпен жұмыс жасау бөлімі (депозиттік операциялар бөлімі):
oo Кредиттік операциялар: банктік несие - ең қолайлы және көптеген жағдайда орны ауыстырылмай қаржылық қызметтердің формасы ретінде ол нақты қарыз алушының қажеттілігін ескереді және олардың қарық алу жағдайына мүмкіндік береді.
oo Валюталық операцияларды жүргізу үшін әрбір банк Ұлттық банктен бұл опеарцияларды жүргізуге рұқсат құжат ретінде лицензиялар алып отырады. Банк тек лицензияда көрсетілген валюталық операцияларды жүзеге асыруға құқық беретін міндеттеменің бодуы ғана валюталық операцияларды жүргізуге
oo құқығы бар және осыған сәйкес :
oo Заңды және жеке тұлғалардың төлеміне шетел және шарттарына шетел валютасындағы қаржыларды қабылдау және орналастыру;
oo Валютаның сату мен сатып алуын жүргізу;
oo Коррсепонденттік қатынастарды орнату және т.б.
oo Бағалы қағаздар: инвестиция дегеніміз- бұл халық шаруашылығына мемлекет ішінде және шет елде оны қайта құру және кеңейту, сол сияқты пайда алу мақсатында ұзақ мерзімді қаражат бөлу. Тікелей инвестиция- бұл қаражаттарды тікелей өндіріске, құрал-жабдықтарды сатып алу және әлеуметтік, өндірістік сипаттағы объектілерді салуға жұмсалады. Портфельдік инвестициялар бағалы қағаздарды сатп алу арқылы және ұзақ мерзімді банк несиелерін беру арқылы жүзеге асады. Жеке, мемлекеттік шетелдік инвестициялар инвестициялық заңдармен реттеледі, ол заңдарға жеке шаруашылық бөлімшелердің,банктердің инвестициялық іс әрекеті тәртібі ережелері анықталады және инвестор құқықтары қорғалады.
Коомерциялық банктердің инвестициялық қызметінің мақсаты- қаражаттардың сақталуын қамтамасыз етуң диверсификацияны, табысты және өтімділікті қамтамасыз ету.
Бағалы қағаздар- бұл арнайы түрде рәсімделген қаржылық құжаттар, оларда көрсетілген құқықты жүзеге асыру үшін бағалы қағаздарды ұсынуы қажет. Олар қорлық (акциялар, облигациялар) және коммерциялық (вексельдер, чектер) болады.
Инвестициялық стратегияға сәйкес бағалы қағаздар тобы меншікті капиталды толықтыру үшін алынады. Яғни сатылатын бағалы қағаздар және өзіндік құны бойынша өлшенетін бағалы қағаздаркіріс пен шығыс құрамында айқын көрінеді.
5. Банк тәжірибесіндегі тәуекелдерді зерттеу
Тәуекелдерді басқарудың тұтас жүйесін құрастыру және активтер мен пассивтерді басқарудың жеңілдету мақсатында Банкте тәуекел менеджменті бөлімшелері жұмыс істейді. Бүгінгі күні Банкте тәуекелдер картасы жасалып, сандық тәуекелдердің шамадан тыс пайда болуын шектейтін лимиттер әзірленді, сондай-ақ банктік операциялардың жүргізілуін реттейтін Банктің ішкі ережелеріне енгізілген сапалық тәуекелдердің пайда болуын бақылау жүйесінің тетіктері анықталды.
Тәуекелдердің негізгі түрлері. Банкте тәуекелдерді басқару кемінде ай сайын жүргізілетін тәуекелдерді бағалау негізінде тәуекелдер картасына сәйкес іске асырылады, бұл картаға сәйкес тәуекелдер мынадай негізгі түрге бөлінеді:
oo Пайыздық тәуекел сыйақы ставкаларының жағымсыз өзгерістерінің салдарынан пайда болады және орналастырылған активтер мен тартылған міндеттемлерді қайтару және өтеу мерзімдерінің сәйкеспеушілігінен, сондай-ақ әртүрлі ставкаларды қолдану салдарынан болған шығын жатқызылады. Банк мониторингті тұрақты жүргізіп отырады және пайыздық табыстар мен шығыстар арасындағы спрэд мөлшерінің барынша қысқаруына жол бермейді.
oo Валюталық тәуекел шетел валюталары бағамының өзгеруімен байланысты пайда болуы мүмкін жоғалтулардан тұрады. Шетелдік валютамен операция жүргізу кезінде Банк шығындарды барынша азайту мақсатында валюталық айқындаманың жай-күйіне жүйелі мониторинг жүргізіп отырады.
oo Кредит тәуекелі- қарыз, лизинг, факторинг, форфейтинг, ломбард, кепілдеме операцияларын жүргізгенде клиенттің қарыз шарты бойынша өзіне алған бастапқы міндеттемелерді орындау талаптарын бұзуы салдарынан пайда болуы мүмкін шығындар. Аталған операцияларды жүргізгенде Банк шығынды неғұрлым азайту мақсатында арнайы жасалған қаржыландыру лимитін қолданады.
oo Өтімділікті жоғалту тәуекелі- Банктің өз міндеттемелерін орындамауымен немесе уақытында орындамауымен байланысты болатын тәуекел. Банк клиенттер мен контрагенттер алдындағы өз міндеттемелерінің орындалуына кепілдеме беретін күн сайынғы өтімділік қаражаты мен қаржы құралдары санының жеткілікті болу саясатын ұстанады.
oo Пруденциалдық тәуекелдер- уәкілетті орган белгілеген міндетті нормативтердің бұзылуы салдарынан пайда болуы мүмкін шығындар. Банк операциялар жүргізуді бастамас бұрын олардың пруденциалдық нормативтер талабына сәйкес келуіне қатаң баұылау жасайды.
oo Операциялық тәуекел- банктің ішкі бақылауды ұйымдастыру тәртібін бұзуы салдарынан пайда болуы мүмкін шығындар. Операциялық тәуекелдер сондай-ақ операциялық жүйелерде ақау көздерінің пайда болуымен байланысты.
oo Құқықтық тәуекел- Банктің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзуы немесе Банктің ішкі құжаттары ережелері мен рәсімдерінің оған сәйкес келмеуі, ал Қ.Р-ның бейрезиденттеріне қатысты басқа елдің осы аталған қарым-қатынасты реттестіруші занамасымен сәйкессіздік салдарынан туындауы мүмкін шығындар. Банк барлық құжаттарды Қ.Р-ның және басқа мемлекеттердің қолданыстағы заңнамасымен сәйкес келіне сараптама жүргізеді.
oo Портфельдерді шоғырландыру тәуекелі- Банк қызметінің бір құралдың төңірегінде, бір өңірде, салада немесе шешім шығарудың бір қолда шамадан тыс шоғырлануы салдарынан пайда болуы мүмкін шығын. Сондықтан банк өз қызметінде банк активтерін рыноктың әр секторы қаржы құралдары, ел өңірлері, экономика салалары бойынша барынша әртараптандыруға ұмтылады. Басқару туралы шешіім қабылдағанда Банкте функцияларды бөлу жүргізіледі.
oo Бедел тәуекелі- іскерлік белсенділіктің төмендеуі алдарынан пайда болуы мүмкін шығын. Кез келген компанияның бағалы қағазының өор рыногындағы ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz