Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын ресімдеу



МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ 4

1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ МҰРАҒАТ ҚОРЫ 6
2 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР 10
3 ҰЛТТЫҚ МҰРАҒАТ ҚОРЫ ҚҰЖАТТАРЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ЕСЕБІН ЖҮРГІЗУ, ОЛАРДЫ САҚТАУ 11
4 ҰЛТТЫҚ МҰРАҒАТ ҚОРЫНЫҢ ҚҰЖАТТАРЫН ПАЙДАЛАНУ 13

ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ 17

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 19
КІРІСПЕ
Мұрағат дегеніміз – тарихи деректік құжаттар сақталатын алтын қазына. Онда ата-бабамыздың әулеттік шежіресі сақталып, өткен өмірдің айнасына айналуда. Мұрағатта әр кезеңдегі тарихи оқиғалар, дипломатиялық қарым қатынастар, қоғамның саяси-әлеуметтік, экономикалық бағыттары жөнінде құнды құжаттар сақталады. Сондықтан да мекемелер мен кәсіпорындарында, оқу орындарында іс қағаздарын жазғанда бекітілген номенклатура негізінде ұқыпты, нақтылы, дәлелді, мазмұнды жазып, болған іс-шараны ешқандай қоспасыз көрсете жазу шарт. Әр жыл соңында мекемелердегі іс қағаздар бекітілген сараптау комиссиясының шешімімен құжаттарды сараптау, жүйелеу негізінде сол мекеменің ведомствалық мұрағатына өткізіледі. Ал жарамсыз деп есептелінген құжаттар сараптау комиссиясының шешімі бойынша тізбе негізінде жойылады. Мұрағат құжаттары тарихи дерек ретінде Қазақстанның әлеуметтік, экономикалық және саяси дамуына тигізер әсері мол. Өйткені өткен тарихи кезеңдерді зерттеп білу үшін мұрағат құжаттарына сүйенеміз. Мұрағат құжаттарын тиімді пайдалану арқылы Қазақстан тарихының «ақтаңдақ» беттерін ашуға мүмкіндік туады. Тарихи зерттеулер мұрағат құжаттары негізінде жинақталып жазылатындықтан бұл мәселе қазіргі таңда өзекті болып отыр. Мұрағат құжаттарын мәдени- ағарту және насихаттық мақсатта пайдаланудың барысында: көрмелер ұйымдастырып, теле және радио хабарлар даярлап, лекция мен экскурция өткізіп және мерзімді басылымдарда мақалалар жариялап, түрлі құжаттық көрме ұйымдастыру болып табылады. Көрме құжаттарды насихаттау үшін жасалады. Көрмеде арнайы таңдалып алынған құнды, әрі қызық (хаттар, естеліктер, фотосуреттер, брошюралар, плакаттар т.б.) құжаттар қойылады. Көрменің тақырыбы елдің қоғамдық – саяси өміріне белгілі мемлекеттік және қоғамдық қызметкерлерге, республика тарихына арналуы мүмкін. Мұрағат құжаттарының көрмелері уақытша және тұрақты болып келеді. Мұрағат құжаттарын пайдаланудың дәстүрлі түрі оқырман залдары арқылы зерттеушілерге құжаттар және ақпаратпен қамтамасыз ету. Зерттеушілердің құжаттарды толық және жан-жақты жақсы пайдалануы үшін оқырман залдарында ғылыми анықтамалық ақпараттар бар. Олар: жол нұсқағыштар, шолулар, каталогтар т.б. Мұрағат құжаттарын ғылыми мақсатта пайдалануда құжаттық жинақтар шығарудың ролі зор. Құжаттық басылымдар тақырыптық, қораралық, жеке адамдардың құжаттары болып келеді. Қораралық басылымдар ғылыми типке ғана жатады. Олар тек бір қордың немесе бір коллекцияның құжаттарын өзіне қосады, ал тақырыптық басылымдарға белгілі тақырыппен әртүрлі қордан алынған деректер жатады. Жеке адамдардың басылымдарына осы адамның өзінің творчествалық өмірі барысында жинаған құжаттары енгізіледі. Құжаттық жинақтардың түрі: ғылыми, ғылыми-көпшілік, оқулық болып үшке бөлінеді. Мұрағат ісінде міндеттерді атқарудың құқықтық негізі жасалынды. Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 22-желтоқсандағы «Ұлттық мұрағаттық қор және мұрағаттар туралы» заңы және «Мұрағат» жөніндегі түсінік бекітілді. Онда мемлекеттік мұрағаттар, олардың атқаратын негізгі қызметтері мен міндеттері айқындалды. Мемлекеттік мұрағаттардың түрлері анықталды. Ұлттық мұрағаттық қордың құжаттарын жіктеу белгілеріне сәйкес мемлекеттік мұрағаттар жүйесі құрылды. Облыстық мемлекеттік мұрағаттар және олардың филиалдары, қалалық, аудандық, ведомствалық арнайы мемлекеттік жеке мұрағаттар тиісті ережелерге, талаптарға сәйкес өз жұмыстарын атқаруда. Әр мұрағат қызметкердің этикалық
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:

1. «Қазақстан – 2030» халыққа Жолдауы.
2. «Қазақстан Республикасының мұрағат ісі мен құжаттама жүйелерін дамытудың 2007 – 2009 жылдарға арналған бағдарламасын бекіту туралы» қазақстан Республикасы Үкіметінің 2006 жылғы 30 қарашадағы № 1153 Қаулысы
3. Амантаев Ө. «Мұрағат – деректер көзі»
4. Амантаев Ө. «Мұрағат қоғамға қызмет көрсетеді»
5. Құлжанбеков А. «Құнды құжат қоймасы»
6. Құлжанбеков А. «Өмірге қажетті сала – мұрағат»
7. Құлжанов А. «Мұрағат ел қазанасы»
8. Лұқпан Е. «Құжаттардың жоғалуына жол берілмесін»
9. Смағұлов Ә. «Мұрағат - өмірінің шежіресі»
10. Сүлейменова П. «Мұрасы мол мұрағат»
11. Тілеубай Т. «Ашық мұрағат – қоғам мүддесі үшін»

Пән: Мұрағат ісі
Жұмыс түрі:  Курстық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:   
МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ
4

1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ МҰРАҒАТ ҚОРЫ 6

2 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
10

3 ҰЛТТЫҚ МҰРАҒАТ ҚОРЫ ҚҰЖАТТАРЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ЕСЕБІН ЖҮРГІЗУ, ОЛАРДЫ
САҚТАУ
11
4 ҰЛТТЫҚ МҰРАҒАТ ҚОРЫНЫҢ ҚҰЖАТТАРЫН ПАЙДАЛАНУ 13

ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ
17

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
19

КІРІСПЕ

Мұрағат дегеніміз – тарихи деректік құжаттар сақталатын алтын қазына.
Онда ата-бабамыздың әулеттік шежіресі сақталып, өткен өмірдің айнасына
айналуда. Мұрағатта әр кезеңдегі тарихи оқиғалар, дипломатиялық қарым
қатынастар, қоғамның саяси-әлеуметтік, экономикалық бағыттары жөнінде
құнды құжаттар сақталады. Сондықтан да мекемелер мен кәсіпорындарында, оқу
орындарында іс қағаздарын жазғанда бекітілген номенклатура негізінде
ұқыпты, нақтылы, дәлелді, мазмұнды жазып, болған іс-шараны ешқандай
қоспасыз көрсете жазу шарт. Әр жыл соңында мекемелердегі іс қағаздар
бекітілген сараптау комиссиясының шешімімен құжаттарды сараптау, жүйелеу
негізінде сол мекеменің ведомствалық мұрағатына өткізіледі. Ал жарамсыз деп
есептелінген құжаттар сараптау комиссиясының шешімі бойынша тізбе негізінде
жойылады. Мұрағат құжаттары тарихи дерек ретінде Қазақстанның әлеуметтік,
экономикалық және саяси дамуына тигізер әсері мол. Өйткені өткен тарихи
кезеңдерді зерттеп білу үшін мұрағат құжаттарына сүйенеміз. Мұрағат
құжаттарын тиімді пайдалану арқылы Қазақстан тарихының ақтаңдақ беттерін
ашуға мүмкіндік туады. Тарихи зерттеулер мұрағат құжаттары негізінде
жинақталып жазылатындықтан бұл мәселе қазіргі таңда өзекті болып отыр.
Мұрағат құжаттарын мәдени- ағарту және насихаттық мақсатта пайдаланудың
барысында: көрмелер ұйымдастырып, теле және радио хабарлар даярлап, лекция
мен экскурция өткізіп және мерзімді басылымдарда мақалалар жариялап, түрлі
құжаттық көрме ұйымдастыру болып табылады. Көрме құжаттарды насихаттау үшін
жасалады. Көрмеде арнайы таңдалып алынған құнды, әрі қызық (хаттар,
естеліктер, фотосуреттер, брошюралар, плакаттар т.б.) құжаттар қойылады.
Көрменің тақырыбы елдің қоғамдық – саяси өміріне белгілі мемлекеттік және
қоғамдық қызметкерлерге, республика тарихына арналуы мүмкін. Мұрағат
құжаттарының көрмелері уақытша және тұрақты болып келеді. Мұрағат
құжаттарын пайдаланудың дәстүрлі түрі оқырман залдары арқылы зерттеушілерге
құжаттар және ақпаратпен қамтамасыз ету. Зерттеушілердің құжаттарды толық
және жан-жақты жақсы пайдалануы үшін оқырман залдарында ғылыми анықтамалық
ақпараттар бар. Олар: жол нұсқағыштар, шолулар, каталогтар т.б. Мұрағат
құжаттарын ғылыми мақсатта пайдалануда құжаттық жинақтар шығарудың ролі
зор. Құжаттық басылымдар тақырыптық, қораралық, жеке адамдардың құжаттары
болып келеді. Қораралық басылымдар ғылыми типке ғана жатады. Олар тек бір
қордың немесе бір коллекцияның құжаттарын өзіне қосады, ал тақырыптық
басылымдарға белгілі тақырыппен әртүрлі қордан алынған деректер жатады.
Жеке адамдардың басылымдарына осы адамның өзінің творчествалық өмірі
барысында жинаған құжаттары енгізіледі. Құжаттық жинақтардың түрі: ғылыми,
ғылыми-көпшілік, оқулық болып үшке бөлінеді.
Мұрағат ісінде міндеттерді
атқарудың құқықтық негізі жасалынды. Қазақстан Республикасының 1999 жылғы
22-желтоқсандағы Ұлттық мұрағаттық қор және мұрағаттар туралы заңы және
Мұрағат жөніндегі түсінік бекітілді. Онда мемлекеттік мұрағаттар, олардың
атқаратын негізгі қызметтері мен міндеттері айқындалды. Мемлекеттік
мұрағаттардың түрлері анықталды. Ұлттық мұрағаттық қордың құжаттарын жіктеу
белгілеріне сәйкес мемлекеттік мұрағаттар жүйесі құрылды. Облыстық
мемлекеттік мұрағаттар және олардың филиалдары, қалалық, аудандық,
ведомствалық арнайы мемлекеттік жеке мұрағаттар тиісті ережелерге,
талаптарға сәйкес өз жұмыстарын атқаруда. Әр мұрағат қызметкердің этикалық

кодексінің негізгі принциптері бекітілді.
Қазіргі таңда технократиялық ойлау жүйесі
қалыптасып, үлкен қарқын алуда. Осы тұста мемлекеттің және қоғамның саналы
өкілдері өткен тарихи кезеңдердегі деректерді болашақ ұрпаққа жеткізу
мақсатында сақтап қалдыру жауапкершілігіне ерекше мән беріп, біршама іс-
шаралар жасауда. Қоғамдық қатынастардың дамуы ақпараттық ресурстарға деген
сұраныстарды арттырып отыр. Ақпараттық ресурстардың қоғам өміріндегі шынайы
мәні, зор ақпараты бар құжаттардың үлкен жиынтығын сақтайтын мұрағат
мекемелері екені рас. Жалпы менің курстық жұмысымның тақырыбы – Ұлттық
мұрағат қорының құжаттарын ресімдеу. Мұнда бірінші бөлімде жалпы Қазақстан
Республикасының ұлттық мұрағат қорына тоқталып кеттім және одан кейінгі
тарауларда ұлттық мұрағат құжаттарын сақтау мен пайдалану тәртібі
қарастырылды. Курстық жұмыстың мақсаты – Қазақстан Республикасының Ұлттық
мұрағат қоры туралы түсінік беру, сондай-ақ оның жұмыс барысымен, атқаратын
қызметімен таныстырып өту.

1-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ МҰРАҒАТ ҚОРЫ
Қазақстан Республикасының Ұлттық мұрағатында Ұлттық мұрағат қорының
біртұтас құрамына жататын Қазақстан Республикасының тәуелсіздігі кезеңінің
құжаттары мемлекеттік сақталуда.
Қазақстан Республикасының Ұлттық мұрағатында жинақталған құжаттар:
мемлекеттік басқару органдарының (Қазақстан Республикасының Жоғарғы
Кеңесі, Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясы, Қазақстан
Республикасы Үкіметінің Аппараты, Қазақстан Республикасының
Конституциялық соты, Қазақстан Республикасының Жоғарғы соты, Қазақстан
Республикасының Жоғарғы Төрелік соты, Қазақстан Республикасының Әділет
министрлігі, Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы); қоғамдық
ұйымдар мен бірлестіктердің (Асар республикалық партиясы республикалық
қоғамдық бірлетігі, Қазақстанның Азаматтық партиясы республикалық
қоғамдық бірлетігі); әкімшілік экономикалық реформалар барысында жойылған
(немесе қайта құрылған) республикалық мемлекеттік органдар мен ұйымдардың;
министрліктердің, департаменттердің, экономикалық ұйымдар мен
кәсіпорындардың, статистика, қаржы және кеден органдарының; ұлттық
компаниялардың, жарғылық қорында мелекеттік меншік үлесі басым акционерлік
қоғамдардың; құрылыс, көлік тасымалы, байланыс; ауыл және орман
шаруашылығы; геология, жер қойнауын және қоршаған ортаны қорғау; мұнай
өнеркәсібі, энергетика; еңбек және халықты әлеуметтік қорғау; төтенше
жағдайлар; білім, денсаулық сақтау, ақпарат және т.б. салалардың тарихы
сипаттайды. Әр мұрағаттық қордың қысқаша сипаттамасы жасалған: қордың
атауы (қор иесінің соңғы атауына сәйкес); қор туралы анықтамалықтар
(нөмірі, көлемі, (сақтау бірлігі), шектеулі уақыттары); қор құжаттарына
аннотация (ұйымның, кәсіпорынның, мекеменің қызметін сипттайтын құжаттар
туралы мәліметтер; ұйымның, кәсіпорынның, мекеменің қызметінде пайда болған
құжаттар туралы мәліметтер; жеке істердің мазмұны мен көлемі туралы
мәліметтер).
Жеке тұлғалар қорларында қор иесінің өмірбаяны, қызметі (қоғамдық, ғылыми,
шығармашылық), басылып шыққан еңбектері мен қолжазбалары; жазба бейне
фотоқұжаттары туралы мәліметер жинақталған. 2009 жылдың 25 қыркүйегіндегі
есеп бойынша 79 мұрағаттық қор мемлекеттік сақталуда. Оның ішінде 74 қор –
басқару құжаттары, 1 – ғылыми-техникалық құжаттама, 4 – жеке тұлғалар қоры.
Барлығы-59 мыңнан астам сақтау бірлігі.Қазақстан Республикасының Ұлттық
мұрағат қоры (бұдан әрi - Ұлттық мұрағат қоры) Қазақстан халқының тарихи-
мәдени мұрасының ажырамас бөлiгi болып табылады және оны Қазақстан
Республикасының ұлттық игiлiгi ретiнде мемлекет қорғайды.Ұлттық мұрағат
қорына Қазақстан Республикасынан тыс жерлерде сақтаулы және халықаралық
келiсiмдерге сәйкес Қазақстанға қайтарылуға тиiстi мұрағат құжаттары да
жатады.Ұлттық мұрағат қоры қоғам мен мемлекеттiң қажеттерiн
қанағаттандыруға, азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерiн iске асыруға
қызмет етедi.Мұрағат iсiн дамыту мен жетiлдiруге қамқорлық жасауды мемлекет
өз мойнына алады. Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын сақтау барлық жеке және
заңды тұлғалардың мiндетi болып табылады. азақстан Республикасының ұлттық
мұрағат қоры және мұрағаттар туралы Заңдары Қазақстан Республикасының
Конституциясына негізделеді және осы заң мен Қазақстан Республикасының өзге
де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.
Ұлттық мұрағат қорының құрамына:
1) заң актілері және басқа да ресми құжаттар;
2) басқару, ғылыми-зерттеу, жобалау-конструкторлық, технологиялық,
патенттiк-лицензиялық, картографиялық, геодезиялық, геологиялық,
телеметриялық және басқа да арнаулы құжаттама;
3) машинамен оқуға ыңғайландырылған және тыңдап-көру үшiн жасалған
құжаттама;
4) тарих пен мәдениеттi деректi ескерткiштерi;
5) жеке адам тегiнiң құжаттары және ұлттық құндылық болып табылатын өзге де
құжаттама;
6) Қазақстан Республикасының меншiгiне түскен өзге де құжаттар;
7) құжаттардың сақтандыру көшiрмелерi кiредi.
2. Құжаттарды Ұлттық мұрағат қорының құрамына жатқызу тәртiбi, олардың
есебiн жүргiзiп, сақталуын ұйымдастыру осы Заңмен және Қазақстан
Республикасының Үкiметi бекiтетiн Ұлттық мұрағат қоры,  Құжаттар
көшiрмелерiнiң мемлекеттiк сақтандыру қоры туралыережелермен белгiленедi.
Қазақстан Республикасы орталық мемлекеттiк мұрағаттарының, Қазақстан
Республикасы Президентi Мұрағатының, республикалық маңызы бар қалалар мен
Қазақстан Республикасы астанасы мемлекеттiк мұрағаттарының, облыстар,
қалалар, аудандар мемлекеттiк мұрағаттарының және олардың филиалдарының,
арнаулы мемлекеттiк мұрағаттардың, кiтапханалардың, мұражайлардың құжаттары
Ұлттық мұрағат қорын қалыптастыру негiзi болып табылады.
Ұлттық мұрағат қорын толықтырудың көздерi:
1) Қазақстан Республикасы Президентi Әкiмшiлiгiнiң, Парламент пен
жергiлiктi өкiлдi органдардың, Конституциялық Кеңестiң, Үкiметтiң, орталық
және жергiлiктi атқарушы органдардың, соттардың, прокуратура органдарының,
Қазақстан Республикасының басқа да мемлекеттiк заңды тұлғаларының, оның
iшiнде шет елдегiлердiң де ведомстволық мұрағаттары;
2) жеке мұрағаттар болып табылады.
Ұлттық мұрағат қоры Қазақстан Республикасының, сондай-ақ басқа
мемлекеттердiң жеке және мемлекеттiк емес заңды тұлғаларының меншiгiндегi
мұрағат құжаттарын сыйға тарту, өсиет етiп қалдыру, сатып алу жолымен де
толықтырылуы мүмкiн.
Мемлекет Қазақстан аумағынан тыс жерлерде табылған Қазақстан
Республикасының тарихи мұра құжаттарын қайтаруға шаралар қолданады,
жинақталған және Қазақстан Республикасымен тарихи байланысты құжаттарды
iздестiру мен Отанына қайтаруды көтермелеп, қаржыландырып отырады.
Құжаттарды, мұрағаттарды, мұрағат қорлары мен коллекцияларын Ұлттық
мұрағат қорының құрамына жатқызу, оны қалыптастыру мен толықтыру көздерiн
белгiлеу, сондай-ақ оларды Ұлттық мұрағат қоры құрамынан шығарып тастау
құжаттардың құндылығына мемлекеттiк сараптама жасау негiзiнде жүргiзiледi.
Құжаттардың жасалған жерi, мазмұны, сыртқы ерекшелiктерi олардың
құндылығының өлшемдерi болып табылады.     
Құжаттардың құндылығына мемлекеттiк сараптаманы уәкiлеттi орган
құратын Орталық сараптау-тексеру комиссиясы және (немесе) облыстардың
(республикалық маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органдары
құратын сараптау-тексеру комиссиялары жүргiзедi.
Уәкiлеттi орган сараптау-тексеру комиссиясының қорытындысы негiзiнде:
1) Ұлттық мұрағат қорын қалыптастыру мен толықтыру көздерiнiң тиiстi
атқарушы органдармен келiсiлген тiзiмдерiн бекiтедi;
2) құжаттарды, мұрағаттарды, мұрағат қорлары мен коллекцияларын Ұлттық
мұрағат қоры құрамына жатқызу туралы, сондай-ақ оларды оның құрамынан
шығарып тастау туралы шешiмдер қабылдайды. Саяси және идеологиялық пiкiрлер
бойынша Ұлттық мұрағат қоры құрамынан шығарып тастауға тыйым салынады;
3) тарихи және өзге де құндылығы жоқ және практикалық маңызын жойған
құжаттарды сақтау мерзiмi мен жою тәртiбiн белгiлейдi.
Ұлттық мұрағат қорын қалыптастыру және толықтыру көздерi болып
табылатын:
1) республикалық меншiктегi ұйымдардың құжаттарын уәкiлеттi органның
келiсiмiнсiз;
2) коммуналдық меншiктегi ұйымдардың құжаттарын облыстың (республикалық
маңызы бар қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органының келiсiмiнсiз;
3) жеке меншiктегi ұйымдардың құжаттарын мұрағаттың орналасқан жерiне қарай
уәкiлеттi органның не облыстың (республикалық маңызы бар қаланың,
астананың) жергiлiктi атқарушы органының келiсiмiнсiз жоюға рұқсат
етiлмейдi.
Ұлттық мұрағат қорының құжаттары мемлекеттiк және жеке меншiкте
болады.Мемлекеттiк меншiктегi құжаттарға:
1.Қазақстан Республикасының орталық мемлекеттi мұрағаттарындағы және
олардың филиалдарында сақтаулы тұрған, соның iшiнде 1917 жылға дейiн
жасалған, арнаулы мемлекеттiк мұрағаттардағы, мемлекеттiк кiтапханалардағы
және мұражайлардағы республикалық меншiктегi құжаттар, Құжаттар
көшiрмелерiнiң мемлекеттiк сақтандыру қоры, Қазақстан Республикасы
Президентiнiң, Парламентiнiң, Үкiметiнiң, орталық атқарушы органдарының,
Жоғарғы Сотының, Бас прокуратурасының, Ұлттық Банкiнiң және басқа да
республикалық мемлекеттiк заңды тұлғалардың қызметi нәтижесiнде жасалған
және жасалып жатқан құжаттар;
2.коммуналдық меншiктегi, облыстық (республикалық маңызы бар қалалық,
астаналық), қалалық, аудандық мемлекеттiк мұрағаттар мен олардың
филиалдарында сақтаулы, жергiлiктi мемлекеттiк басқару және өзiн-өзi
басқару органдарының, соттардың, прокуратураның, коммуналдық кәсiпорындар
мен басқа да мемлекеттiк заңды тұлғалардың қызметi нәтижесiнде жасалған
және жасалып жатқан құжаттар жатады.
3. Жеке, мемлекеттiк емес заңды тұлғалар мен олардың бiрлестiктерiнiң
қызметi немесе жинауы (сатып алуы) нәтижесiнде жасалған құжаттары жеке
меншiкке жатады.
4. Уәкiлеттi органға Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген шекте
Ұлттық мұрағат қорының мемлекеттiк меншiктегi құжаттарын иелену және
пайдалану құқықтары берiледi.
5. Мұрағат құжаты меншiк иесiнiң келiсiмiнсiз сот шешiмi негiзiнде ғана
алып қойылуы мүмкiн. Мұрағат құжаттарының түпнұсқалары сот-тергеу iстерi
үшiн алып қойылған жағдайда құжат иесiне олардың дубликаттары немесе
көшiрмелерi қалдырылады. Сот (тергеу) процесi бiткеннен кейiн құжаттардың
түпнұсқалары меншiк иелерiне қайтарылады.
6. Ұлттық мұрағат қорының мемлекеттiк меншiктегi құжаттары мемлекет
иелiгiнен алу мен жекешелендiру, сатып алу-сату, айырбастау немесе сыйға
тарту, яғни меншiк құқығын беруге байланысты мәмiлелер жасау объектiсi бола
алмайды, сондай-ақ оларды тұрақты сақтау үшiн басқа мемлекеттерге әкетуге
болмайды.
7. Ұлттық мұрағат қорының жеке меншiктегi құжаттары, меншiк иесiнiң
уәкiлеттi органмен алдын ала жазбаша келiсiмiмен кейiн ғана және аталған
құжаттардың дубликаттарын немесе көшiрмелерiн мемлекеттiк мұрағатқа тұрақты
сақтауға тапсырған жағдайда сатып алу-сату, айырбастау немесе сыйға тарту
объектiсi бола алады, сондай-ақ Қазақстан Республикасының тыс жерлерге
әкетуге болады.
8. Жеке және мемлекеттiк емес заңды тұлғалардың құжаттарын меншiктену
құқығын мемлекетке беру тараптардың келiсiмi бойынша жасалады. Жеке адамдар
құжаттарын пайдалануға шектеу мерзiмiн мұрағатқа берiлген кезден бастап 70
жылдан аспайтын уақытқа белгiлей алады.
Мемлекеттiк ұйымдар жекешелендiрiлгенде, Қазақстан Республикасының
заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, жекешелендiрiлгенге дейiн
жасалған Ұлттық мұрағат қорының құжаттары мемлекеттiк меншiк мәртебесiн
сақтап қалады.Мемлекеттiк заңды тұлғалардың шетел компаниясының немесе жеке
адамның басқаруына берiлген мұрағаттары мемлекеттiк меншiк мәртебесiн
сақтап қалады және мемлекетке қайтарылуға тиiс.Заңды тұлғалар қайта
ұйымдастырылған кезде Ұлттық мұрағат қорының құжаттары мен адам құрамы
жөнiндегi құжаттар өңделген күйде құқық мұрагерлерiне берiледi.Заңды
тұлғалар таратылған кезде Ұлттық мұрағат қорының құжаттары мен адам құрамы
жөнiндегi құжаттардың одан әрi сақталатын орны туралы шешiмдi, уәкiлеттi
органмен келiсе отырып, тарату комиссиясы немесе конкурстық басқарушы
қабылдайды.

2 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1) мұрағат ісі – мемлекеттік ұйымдар мен заңды және жеке тұлғалар
қызметінің Ұлттық мұрағат қорын қалыптастыру, мұрағаттарды, мұрағат қорлары
мен коллекцияларын құру, олардың сақталуы мен пайдаланылуын ұйымдастыруға
байланысты саласы;
2) мұрағаттық құжат қоғам
үшiн маңыздылығына қарай, сондай-ақ меншiк иесiне құнды, сақталынатын
немесе сақталуға жататын құжат;
3) мұрағат - мұрағат құжаттарының жиынтығы, сондай-ақ мұрағат
мекемесi немесе мекеменiң, ұйымның немесе кәсiпорынның пайдаланушылар
мүдделерi үшiн мұрағат құжаттарын қабылдау мен сақтауды жүзеге асыратын
құрылымдық бөлiмшесi;
4)
мұрағат қорлары - бiр-бiрiмен тарихи немесе қисынды байланысты құжаттардың
жиынтығы;

5) мұрағат коллекциясы - қор құрушылар қызметiнде құрылған және бiр немесе
бiрнеше белгiлерi бойынша бiрiктiрiлген құжаттардың жиынтығы;
6) ведомстволық мұрағат - Ұлттық мұрағат қорының
құжаттарын, сондай-ақ оның құрамына кiрмеген құжаттарды жинақтауды, уақытша
сақтау мен пайдалануды жүзеге асыратын мемлекеттiк заңды тұлғаның мекемесi
немесе құрылымдық бөлiмшесi;

7) мемлекеттiк мұрағат - Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын
жинақтауға (сатып алуға), тұрақты сақтауға және пайдалануды ұйымдастыруға
құқық берiлген мемлекеттiк мекеме;

8) Құжаттар көшiрмелерiнiң мемлекеттiк сақтандыру қоры - Ұлттық мұрағат
қорының мемлекет үшiн бiрден-бiр маңызы бар және жойылған жағдайда орны
толмайтын құжаттарының сақтандыру көшiрмелерiнiң жиынтығы;
9) құжат - материал көзiнде дәлме-дәл жазып алынған, бiр
iзге түсiруге мүмкiндiк беретiн ақпарат;
10) Ұлттық мұрағат қоры - заңда белгiленген тәртiппен ұлттық құндылық деп
танылған барлық мұрағаттардың, мұрағат қорлары мен коллекцияларының,
деректi ескерткiштердiң, тарихи, ғылыми, әлеуметтiк, экономикалық, саяси
немесе мәдени айрықша маңызы бар құжаттардың жиынтығы;
11) ресми құжат - жеке
немесе заңды тұлға жасаған, белгiленген тәртiппен ресiмделiп,
куәландырылған құжат;
12) уәкiлеттi орган - мұрағаттар
мен құжаттаманы басқарудың орталық мемлекеттiк органы;

13) жеке мұрағат - Ұлттық
мұрағат қорының құжаттарын, сондай-ақ оның құрамына кiрмеген құжаттарды
жинақтауды, сақтауды, пайдалануды жүзеге асыратын мемлекеттiк емес заңды
тұлғаның мекемесi немесе құрылымдық бөлiмшесi немесе жеке адамның қызметi,
құжаттарды жинақтауы (сатып алуы) нәтижесiнде пайда болған мұрағаты;

14)адам құрамы жөнiндегi
құжаттар - қызметкерлердiң еңбек қызметiн растайтын құжаттар кешенi және
оларды зейнетақымен қамсыздандыруға арналған ақшаның аударылуы туралы
мәлiметтер;
15)мұрағат құжаттарын пайдаланушы - пайдалану
мақсатында ақпарат алу үшiн мұрағат құжаттарына жүгiнетiн жеке немесе заңды
тұлға.

3-тарау. Ұлттық мұрағат қоры құжаттарының мемлекеттiк
есебiн жүргiзу, оларды сақтау, сақталуын қамтамасыз
ету, тұрақты сақтауға беру
Ұлттық мұрағат қорының құжаттары, олардың меншiк нысандарына
қарамастан, орталықтандырылған мемлекеттiк есепке алынуға тиiс. Ұлттық
мұрағат қорының құжаттарын сақтауды жүзеге асыратын заңды тұлғалар
құжаттардың құрамы туралы деректер есебiн уәкiлеттi орган белгiлеген
тәртiппен жүргiзедi және осы деректердi облыстың (республикалық маңызы бар
қаланың, астананың) жергiлiктi атқарушы органына ұсынады.Уәкiлеттi орган
Ұлттық мұрағат қоры құжаттарының құрамы мен мазмұны және оны толықтыру
көздерi туралы деректер жиынын (каталогын) жүргiзiп отырады.Уәкiлеттi орган
мемлекеттiк органдардың, жеке және заңды тұлғалардың сауалдарын
қанағаттандыру үшiн Ұлттық мұрағат қоры Құжаттарының құрамы мен мазмұны
туралы деректер жиынының (Каталогының) ақпаратына қол жеткiзiлуiн және
пайдаланылуын қамтамасыз етуге мiндеттi, бұған осы Заңның 16-бабында
көзделген жағдайлар қосылмайды. Ұлттық мұрағат қорының мемлекеттiк
меншiктегi құжаттары ведомстволық мұрағаттарда уақытша сақталу сатысынан
өтедi, содан соң Ұлттық мұрағат қорының құжаттарын тұрақты сақтауға ерекше
құқық берiлетiн Қазақстан Республикасының тиiстi мемлекеттiк мұрағаттары
мен олардың ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Құнды құжаттардың сараптаудың міндеттері мен мақсаттары
Мұрағат істерін басқару және орындары
Істер тізімдемелерін және сақтауға жатпайтын құжаттарды жоюға бөлу туралы актілерге қойылатын талаптар
Жалпы мұрағат қорындағы құжаттардың дұрыс сақталуы мен тізімге алынуы жағдайларын анықтау, қазіргі заман технологиясы бойынша пайдалануды қамтамасыз ету
Мұрағат құжаттарының құндылығын сараптау
Іс қағаздарды жүргізу
Ұлттық мұрағат қорының қазіргі құрамы және топтастыру
Қазақстан Республикасының іс жүргізу және мұрағат ісі мемлекеттік стандарты
Мемлекеттік мұрағат және оның қызметі
Тәуелсіз Қазақстанның мұрағаттар тарихы
Пәндер