Қопа көлінің экологиялық ахуалы



КІРІСПЕ БӨЛІМ
Көкшетаудың ғажайып табиғаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 2
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1.1. Су тіршілік көзі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...4

1.2. Суды ластайтын көздер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.3. Су.жұқпалы аурулар көздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6

1.4.Ластанған сулар арқылы тарайтын жұқпалы аурулар ... ... ... ... .7

2.1. Судың дәмі, иісі, мөлдірлігі және температурасын анықтау ... ..7

2.2.Табиғи су иісінің мінездемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
2.3.Судың лайлылығын анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
2.4.Судың түсі мен лайлылығын зерттеу нәтижелері ... ... ... ... ... ..11

3.1. Суды тазарту жолдары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...12
3.2.Судың экологиялық қазіргісі мен келешегі ... ... ... ... ... ... ... ... .13
4.1 Көкшетаудың көл.өзендері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
4.2 Қопа көлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..16
4.3 Қопа көлінің қазіргі экологиялық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... .18
4.4 Қопаға шомылуға бола ма? ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
ҚОРЫТЫНДЫ
Қопа көлін тазарту шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..24
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26
Көкшетау-Қазақстанның солтүстігінде орналасқан тарихи-географиялық аймақ.Қазіргі Ақмола облысының солтүстік бөлігі мен оған шектесетін солтүстік Қазақстан облысының:Айыртау,Тайынша,Ғабит Мүсірепов,Ақжар,Шоқан Уәлиханов аудандарын қамтиды.Орталық бөлігінде Көкшетеу қыраты орналасқан.Шығыстан батысқа қарай Көкше,Жақсы Жалғызтау,Жаман Жалғызтау,Имантау,Жылантау,Сандықтау,Үлкентүкті,Бұқпа,Қошқарбай,Зеренді таулары,Айыртау,Сырымбет секілді таулар мен Шортанды,Бүркітті асуы,Үлкен Шабақты,Кіші Шабақты,Бурабай,Айнакөл,Айдабол,Зеренді,Қопа,Атансор,Майлысор,Мамай,Саумалкөл,Шалқар,Үлкен Қоскөл,Кіші Қоскөл,Бурабай көлінің ортасында-Жұмбақтас тұр.Бұл аймақта “Оқжетпес”,”Жеке батыр'',”Кенесары” үңгірі орналасқан.Көптеген ұсақ өзендер көктемде қатты тасығаныменен,жазда суы азайып,көпшілігінің арналары кеуіп қалады.[ 1]
Көкшетау – қала, Ақмола облысының әкімшілік орталығы (1999 жылдан: 1994-97 ж. Көкшетау облысының орталығы болған). Астана қаласынан Солтүстік–батысқа қарай 276 км жерде Көкшетау қыратының солтүстігінде Қопа көлінің оңтүстік жағалауындағы көрікті жерде орналасқан. Тұрғыны 133,1 мың адам (2003). Қаланың аумағы 420,0 км. [1]
Көкшетау қаласының климаты айқын континентальді. Жазы жылы,әрі қысқа, қысы ұзақ және аязды.Орманды сілемде қар көп болады. Қаңтар айындағы жылдық орташа температура мөлшері -16-190 C, шілдеде +18,50 С. Жылдық орташа температура 0,+1,40 C шамасында. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлшері 300-350 мм . Жауын-шашын негізінен жаз айларында жауады. [1,2]
Аязсыз кезең ұзақтығы 120 күн.Қар жабыны қазанда тұрақталады,сәуірде ериді.Ірі гранитті және орман сілемдері ауа райы қатаңдығын жеңілдетеді,ол жауын-шашын мөлшері жоғары болуына, жазғы ауа температурасының төмен болуы және жақсы қорғалуына байланысты. [2]
Тік беткейлі құрғақ қарағайлы ормандарда және шоқы бастарында құнарлығы әлсіз қоңыр топырақ орналасқан.Ұсақ топырақ қабаты 10-15см, жиі 25см. Едәуір ылғалды қарағайлы,қарағайлы,қарағайлы-қайынды ормандар сайлары,жазықтары мен жайпақ беткейлерде,шымды қоңыр топырақ,ол шамалы құнарлылау. [2]
Көкшетау – Қазақстанның тарихи бай қалаларының бірі. Қазіргі қала орналасқан аумаққа жергілікті халық ежелгі замандарда – ақ қоныс салып, қорғандар тұрғызған.
Көкшетау қаласында азық-түлік және жеңіл өнеркәсіп, машина жасау, металл өңдеу, химия өндіру, металл емес бұйымдар өндіру, картон мен қағаз өндіру кәсіпорындары, газ және су тарату мекемелері бар. [1]
1)Қазақстан ұлттық энциклопедиясы.Алматы 2003 жыл.
2 Қазақстанның қорықтары мен ұлттық бақтары. Алматы кітап 2006
3)С. Калашников «Ақмола облысының экологиялық ахуалы» №1 қаңтар 2008 жыл
4) А.Қазбеков «Қопаның экологиялық ахуалы қала тұрғындарын алаңдата бере ме» /Экологиялық жаршы/ №8 2008 жыл
5) И. Батталов.А.Князев «Қопаға қамқорлық» /Экологиялық жаршы /1999 жыл, мамыр
6) Батталов И. «Озеро Қопа требует внимание» /Степной маяк 1999 жыл 19 наурыз.
7)А.Қазбеков «Қопа көлінің экологиялық ахуалы» Бұқпа №29 21 шілде 2005 жыл
8) « Қопаға шомылуға бола ма?» / Экологиялық жаршы/ 24 маусым 1998 жыл
9) «Невезучая Қопа»
/Степной маяк/ 25 августа 2005 год стр 9
10) Қазбеков А.Қ .Су ресурстарын қорғау және пайдалану.- Көкшетау. 2008.-2,3 бет.

11) Көкшенің көгілдір қазынасы неме ауыз су тапшылығынан құтылар.-Көкшетау газеті,
№17, қазан, 1994.- 4,5 бет.

12) Возная Н.Ф. Микробиология және су химиясы.-М.1988.-284 бет.

13)Зарубаев Н.В.Су ресурстарын кешенді пайдалану және сақтау.-Л.:Строительное
издательство.1986.-223 бет.
14)Қоршаған ортаның гигиенасы жөніндегі ұлттық әрекет жоспары.
Астана-Көкшетау. 2000.

15). Здоровье населения РК и деятельность учреждений здравоохранения в 1998
году. Алматы. 1999.

16).С.Г.Маковинм ., А.А.Вакулин. Табиғатты қорғау. Мәскеу. 1983.

17).М.М.Швецов. Жер ресурстарын ұтымды пайдалану міндеттері, Мәскеу. 1979
18). Здоровье населения РК и деятельность организаций здравоохранения в 2000 году, Астана-Алматы. 2001.
19).[ http://www.tarsu.kz/lib/doc/Vestnik_2007/]
20)[ http://e.gov.kz/wps/portal/download? ].
21).[http://kz-ref.ucoz.kz/load/.]
22)[source ref: concepcia_ekolog_bezopasn.doc]

Пән: Биология
Жұмыс түрі:  Курстық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:   
Мазмұны
КІРІСПЕ БӨЛІМ
Көкшетаудың ғажайып
табиғаты ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Су тіршілік
көзі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... .4

1.2. Суды ластайтын
көздер ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
1.3. Су-жұқпалы аурулар
көздері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6

1.4.Ластанған сулар арқылы тарайтын жұқпалы аурулар ... ... ... ... .7

2.1. Судың дәмі, иісі, мөлдірлігі және температурасын анықтау ... ..7

2.2.Табиғи су иісінің
мінездемесі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...8
2.3.Судың лайлылығын
анықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
2.4.Судың түсі мен лайлылығын зерттеу нәтижелері ... ... ... ... ... ..11

3.1. Суды тазарту жолдары
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
3.2.Судың экологиялық қазіргісі мен
келешегі ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
4.1 Көкшетаудың көл-
өзендері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...15
4.2 Қопа
көлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ..16
4.3 Қопа көлінің қазіргі экологиялық
жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... .18
4.4 Қопаға шомылуға бола
ма? ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .20
ҚОРЫТЫНДЫ
Қопа көлін тазарту
шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...24
Пайдаланылған
әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... .26

КІРІСПЕ БӨЛІМ
Көкшетаудың ғажайып табиғаты
Көкшетау-Қазақстанның солтүстігінде орналасқан тарихи-географиялық
аймақ.Қазіргі Ақмола облысының солтүстік бөлігі мен оған шектесетін
солтүстік Қазақстан облысының:Айыртау,Тайынша,Ғабит Мүсірепов,Ақжар,Шоқан
Уәлиханов аудандарын қамтиды.Орталық бөлігінде Көкшетеу қыраты
орналасқан.Шығыстан батысқа қарай Көкше,Жақсы Жалғызтау,Жаман
Жалғызтау,Имантау,Жылантау,Сандықта у,Үлкентүкті,Бұқпа,Қошқарбай,Зеренд і
таулары,Айыртау,Сырымбет секілді таулар мен Шортанды,Бүркітті асуы,Үлкен
Шабақты,Кіші
Шабақты,Бурабай,Айнакөл,Айдабол,Зер енді,Қопа,Атансор,Майлысор,Мамай,Са умалкө
л,Шалқар,Үлкен Қоскөл,Кіші Қоскөл,Бурабай көлінің ортасында-Жұмбақтас
тұр.Бұл аймақта “Оқжетпес”,”Жеке батыр'',”Кенесары” үңгірі
орналасқан.Көптеген ұсақ өзендер көктемде қатты тасығаныменен,жазда суы
азайып,көпшілігінің арналары кеуіп қалады.[ 1]
Көкшетау – қала, Ақмола облысының әкімшілік орталығы (1999 жылдан: 1994-97
ж. Көкшетау облысының орталығы болған). Астана қаласынан Солтүстік–батысқа
қарай 276 км жерде Көкшетау қыратының солтүстігінде Қопа көлінің оңтүстік
жағалауындағы көрікті жерде орналасқан. Тұрғыны 133,1 мың адам (2003).
Қаланың аумағы 420,0 км. [1]
Көкшетау қаласының климаты айқын континентальді. Жазы жылы,әрі қысқа, қысы
ұзақ және аязды.Орманды сілемде қар көп болады. Қаңтар айындағы жылдық
орташа температура мөлшері -16-190 C, шілдеде +18,50 С. Жылдық орташа
температура 0,+1,40 C шамасында. Жылдық жауын-шашынның орташа мөлшері 300-
350 мм . Жауын-шашын негізінен жаз айларында жауады. [1,2]
Аязсыз кезең ұзақтығы 120 күн.Қар жабыны қазанда тұрақталады,сәуірде
ериді.Ірі гранитті және орман сілемдері ауа райы қатаңдығын жеңілдетеді,ол
жауын-шашын мөлшері жоғары болуына, жазғы ауа температурасының төмен болуы
және жақсы қорғалуына байланысты. [2]
Тік беткейлі құрғақ қарағайлы ормандарда және шоқы бастарында құнарлығы
әлсіз қоңыр топырақ орналасқан.Ұсақ топырақ қабаты 10-15см, жиі 25см.
Едәуір ылғалды қарағайлы,қарағайлы,қарағайлы-қайын ды ормандар
сайлары,жазықтары мен жайпақ беткейлерде,шымды қоңыр топырақ,ол шамалы
құнарлылау. [2]
Көкшетау – Қазақстанның тарихи бай қалаларының бірі. Қазіргі қала
орналасқан аумаққа жергілікті халық ежелгі замандарда – ақ қоныс салып,
қорғандар тұрғызған.
Көкшетау қаласында азық-түлік және жеңіл өнеркәсіп, машина жасау, металл
өңдеу, химия өндіру, металл емес бұйымдар өндіру, картон мен қағаз өндіру
кәсіпорындары, газ және су тарату мекемелері бар. [1]

НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Су тіршілік көзі
Жер шарында ең кең таралған зат -су.Академик В.И. Вернадский кезінде
жазған екен: Біз табиғатта өзінің құрамында су болмайтын қандай да бір
денені білмейміздеп,ал француздың белгілі жазушысы Сент-Экзюпери: Сені
өмір үшін қажетсің деуге болмайды,сен өмірдің өзісің деген. Жер шарының
71%-ын мұхиттар алып жатыр.Егер мұхиттардың суын жер бетіне жайып жіберсе
планетамызды 3 км тереңдікпен су басып кетеді екен [1].
Сыртқы ортаны, суды, ауаны қорғауға заңды түрде шара қолданбайтын
бірде –бір мемлекет жоқ.Тіпті теңіз суын қорғау,зиянды заттарды шығару
технологиясын реттеу және қалдықтарды барынша азайту жөнінде халықаралық
келісімде жасалған.Бұл шаралар бұлжытпай іске асыруды керек етеді, себебі
ауаның , судың , топырақтың ластануы ең ақырғы шегіне жетті.Әсіресе бұл
мәселе халық өте жиі орналасқан өндірістік аудандарда тым үлкен орын алып
отыр.Улы заттар бұл орындардан өзен суларымен, теңіз ағыстары және жел
арқылы мыңдаған километр алшақ орналасқан.Аймақтарға тарап, жер шарының
алыс түкпірлеріне қауіп тудыруда.Кейінгі жылдарда ластайтын қалдықтардың
кәдімгі түрлеріне жерді радиоактивтік заттардың аулау,улау қауіпі
қосылды.Ал оның зиянды әсерлері жердің тек белгілі аймағымен ғана
шектелмейді.
Судың ластануы әсіресе өнеркәсіп қалдықтарының қосылуы аса
қауіпті.Қалдықтардың химиялық құрамының болуына сәйкес, олардың тигізер
әсері де әртүрлі.Мысалы, мұндау өңдеуден шыққан қалдықтар су бетін үлкен
қабықпен жауып, оттектің алмасуын қиындатады.Үй тұрмысында және өнеркәсіпте
өте көп мөлшерде қолданылатын синтетикалық детергенттер деп аталатын жууға
қолданылатын заттардың әсері де мұнай қалдықтарымен бір бағыттас.
1.2. Суды ластайтын көздер
Жер үстіндегі және астындағы суларға кері әсер ететін заттар,
микроорганизмдер және жылу судың ластану көздері деп аталады. Табиғи сулар
түрлі қосындылармен ластануы мүмкін. Бұл ластану олардың биологиялық және
физико-химиялық қасиеттеріне байланысты.[6]
Бірінші топқа су ішінде молекулярлық түрде немесе иондық жағдайда
болып, еритін заттар жатады. Табиғи суларда ерітілген күйінде түрлі газдар
да болуы мүмкін. (Ауа, азот, диоксид, күкірт газы және т.б.) және еритін
тұздар (натрий, калий, кальций, алюминий, темір, марганец және т.б.)
олардың санын химиялық сараптама арқылы анықтауға болады. Бұл сараптамада
қосындылар құмдық, қағаздық фильтрлерде тұрақтамаған жағдайда. [7.8]
Қосындылардың екінші тобы су мен коллоидтық жүйе арқылы байланысады.
Коллоидтық қосындылар ерімейтін заттардан пайда болады. Олар мембраналарда
(коллоидтан жасалған жұқа үлдірлер) тұрақтайды. Минералдық және органикалық
заттар коллоидтық жағдайда болады. Құмның, саздың ұзақ мерзім бойы тұнуы
жағдайында олардан тұнба пайда болады. [7.8]
Су биологиялық сипаттағы ластануға ұшырауы мүмкін: бактериялар,
вирустар т.б. Бактериялар тұрақты қосындылар жасайды. Ал су астындағы қалың
мүктерде көп микроорганизмдер болуы мүмкін. [9]
ХХ ғасырдың 90-шы жылдары табиғи сулардың антропогендік ластануы
бұқаралық сипатқа ие болып, жер үстіндегі тұщы суларды қолдану мүмкіндігіне
қауіп төндірді. [10]
Ластанудың негізгі көздері – өндірістік және тұрмыстық,канализациялық
қалдықтар, түрлі агрохимикаттарды жинақтаған жер қыртысының шайылуы, мал
шаруашылығы цехтарының қалдықтары, аэрогендік ластану. [7]
Өндірістік-тұрмыстық және ауылшаруышылығы саласында пайдаланылатын
судың жиналуының бір жылдық көлемі әлем бойынша 6-7 пайызды құрайды және
жердегі 2,5 мың шақырым өзендердің қосындылары да олармен теңескен. [7]
Судың табиғи ластануы табиғи сулармен салыстырғанда оның сапасын
төмендетуге бірнеше есе артық кері әсерін тигізеді. [7,8]
Суды ластау көздерінің ішінде ең қауіптісі-фенолдар, мұнай және оның
өнімдері, ауыр металл тұздары, радионуклиттер, пестицидтер, органикалық улы
заттар, биогендік органика, минералдық тыңайтқыштар және т.б болып
табылады. [8]
1.3.Су-жұқпалы аурулар көздері.
Су көздерінің экологиялық жағдайының күнделікті өндірістің, тұрмыстың
талаптарына сай болуы түрлі жағдайларға байланысты. Көпшілік уақытта ашық
табиғи су көздері өндірістің, шаруашылықтың қалдық, шайынды суларымен
ластануы салдарынан олардың санитарлық-гигиеналық талаптарға сай болуына
кері әсерін тигізеді .Мұндай сулардың құрамында хлор бар реагенттердің,
коагулянттардың, қосалқы бөлшектердің жоқтығымен қосарланып су құбырының
суы өндірісте, тұрмыста пайдалануға жарақсыз болып табылады. Сол себепті
қазіргі уақытта су көздерін, соның ішінде ашық  жер үсті сулардың
экологиялық тазалығын сақтау ғылыми және тәжірибелік тұрғыдан түйінді
мәселелердің бірі.[ http:www.tarsu.kzlibdocVestnik _2007]
1.4. Ластанған сулар арқылы тарайтын жұқпалы аурулар.
Кейінгі кезде су құбырларының істен шығуы салдарынан әр түрлі аурулар пайда
болуда. Кәсіпорындарда   шайынды  сулардың  оқшауланған  немесе  қарапайым 
су  тазалағыш   құралдардың  жоқтығынан,  олар  тазаланбастан  сүзгі
алаңдарына  түсуде. Сүзгі  алаңына  түскен   шайынды  сулар  өзен 
жағасындағы  елді - мекендер  пайдалану  нәтижесінде  күрделі 
экологиялық   жағдай  туғызып  және  аймақта   эпидемиологиялық жағдайды 
күрделендіріп  отыр [ http:e.gov.kzwpsportaldownlo ad? ].Судың құрамын
аудандық санитарлық-эпидемиологиялық қадағалау басқармасында
бактериологиялық, химиялық-зертханаларда Сан Пин бойынша тексереді. Адам
баласы пайдаланатын судың санитарлық-гигиеналық шаруашылығы
эпидемиялогиялық маңызы өте зор.Аудандық СЭС-тің қорытындысы бойынша 
аурудың негізгі көзі су деп көрсетеді. Су арқылы көбінесе ішек аурулары
пайда болады.[http:kz-ref.ucoz.kzload .]
2.1. Судың дәмі, иісі, мөлдірлігі және температурасын анықтау
Су және ауа температурасы өлшеу сараптама жүргізудің негізгі бөлігі болып
табылады. Су қоймаларындағы су температурасы өзін өзі тазарту процесіндегі
оттегі құрамы анықталатын биохимиялық, физикалық, биологиялық көрсеткіштері
арқылы белгілі болады. Су температурасын анықтау судағы оттегі құрамын білу
үшін қажет.
Су мөлдірлігі оның түсі мен тұнықтығына байланысты. Оны судың ішіне белгілі
бір ақ түсті қатты заттарды салу арқылы анықтауға болады. Егер жақсы
көрініп тұрса, су мөлдір. Алайда бұл болжамды көрсеткіш қана. [12]
Анықтау барысы. Суды барынша жақсы шайқап цилиндрге құяды. Ол
қозғалыссыз күйде стандартты шрифтан 4 сантиметр биік тұрған дұрыс.
Бағананың үстініне шрифті қарап отыру суды целиндрге қойып, шрифті оқуға
мүмкіндік беретін бағана биіктігін тауып алу қажет. Аталмыш зерттеу
жұмыстары бірнеше мәрте қайталанып, орта көрсеткішін анықтап берген
қорытынды көрсеткіш анықталады. [15,18].
Судың иісі ағын сулар арқылы немесе табиғи жолмен иістенеді.
Анықтау барысы. Иістің қандай түрге жататынын анықтау. Оны бөлмелік
жылылықта немесе 60 градусқа дейін жылытып, мұнан кейін бірақ анықтайды. 20
градус жылылықты көрестіп тұрған 100 грамм суды 150-200 грамдық әйнек
ыдысқа құйып, оның бетін сағаттың әйнеккөзімен түбегейлі жабады. Мұнан
кейін сәл уақыт тұрған ыдысты ақырын жылжыту арқылы оның иісін анықтайды.
Сонымен бірге ыдысты 60 градус ысытып, осылай судың иісін білуге болады.
2.2. Табиғи су иісінің мінездемесі кесте-1
Балл Иістің өткірлігі Сапалы мінездеме
0 Ешқандай Иістің жоқ болуы
1. Өте нашар Бұл иіске тұтынушы мүлдем назар аудармайды.
Арнайы зерттеулер жүргізбей анықтау мүмкін
емес.
2. Нашар Тұтынушы тарапынан назар аударылмайды, егер
әдейілеп назар аудармасаңыз байқамайсыз.
Иісі аздап байқалып тұрады және сәл
3 Байқауға болады жағымсыз.
Еріксіз иісіне назар аударасыз, ішуге
4 Байқалады жарамсыз.
Иісінің қаттылығы сонша, оны шаруашылық
5. Өте қатты мақсаттарға пайдалана алмайсыз
байқалып тұратын
су.

Судың дәмі табиғи су қоймаларындағы (шаруашылық-ауыз су мақсатындағы су
қоймаларында) немесе оны хлорлаудан кейін 2 балдық көрсеткіштен аспауы
тиіс.
2.3.Судың лайлылығын анықтау
Судың лайлылығы оның құрамында түрлі биоорганикалық, сондай-ақ басқа да
химиялық заттардың болуына байланысты. Жер үсті суының лай болуына көп
жағдайда балдыр, кремдік қышқыл, темір және алюминий гидроқышқылдары,
органикалық коллоидтар, микроденелер мен планктондар әсер етеді.
Фотометриялық анықтау. Судың лайлылығына фотометриялық әдіс арқылы
анықтайды. Сонымен бірге каолин суспензиясы, трепела немесе формазин
стандарттарымен салыстыру арқылы нәтиже алады.
Анықтау барысы. Фотометриялық анықтау. 50 млл ден кіші көрсеткішті
лайлы суды шайқап тазартылған сумен қосады. Жуандығы 2-5
сантиметрлі кювет фотошақырымдағы турбидиметрияға мембраналық фильтрден
тазартылған суды зерттейтін сумен сәйкестендіру қажет.
Кез келген анықтау барысында судың лайлылыған (мгл немесе ЕМл)
тиісті калибралық графика арқылы анықтайды. [12-13,17]
Калибралық график. Барлық жұмыс барысындағы стандарттық
суспензияларды қолдану алдында барынша араластырып, мұнан кейін 2.2.1,
кестесінде көрсетілген 100 мл көлемге енгізіп, тазартылған сумен қажетті
көрсеткішке дайын араластырады.
Су лайлылығын анықтау мақсатындағы стандартты суспензиялар шкаласы
Судың лайлылығын анықтау үшін стандартты суспензия шкаласыкесте-2
Қолданылатын Стандартты Судың Кіріктірілген Лайлылық
стандартты суспензияның жорамалданған суспензия мөлшері
суспензия лайлылық лайлылығы көлемі
мөлшері
Каолин немесе 0,1 мгмл 20 мгл 0-0,5-1-5-10-10-0.-,5-1-5-1
трепел. 5-20 0-15-20 мгл
0-20-30-40-50
Тағыда сол 0,1 мгмл 20 мгл 0-20-30-40-50 мгл
0-1-4-10-20-3
Формазин 0,04 ЕМмл 40 ЕМл 0-2,5-10-25-500-40 ЕМл
-75-100 0-40-60-80-10
Тағы да сол 0,4 ЕМмл 40 ЕМл 0-10-15-20-25 0 ЕМл

Суды ауыз су ретінде қолданғанда төмендегі нормаға сүйенген дұрыс кесте-3

Ғимараттардың жабдықталу Бip адамға Әркелкілік
деңгейі шаққанда су коэффициенттері
тұтыну нормасы qн

орта макси К К сағат
тәуліктітәуліктітәулікт
к (бip к ік
жыл
ішінде)
Су құбыры жүйесі, 275-400 300-420 1,09-1,1,25-1,20
канализация, орта-лықтан 05
ыстық су берілу
Су құбыры жүйесі, 180-230 200-250 1,11-1,1,30-1,25
канализация және газ 09
колонкалы ванна
Су құбыры жүйесі, 125-150 140-170 1,12-1,1,50-1,40
канализация, ваннасыз 13
Су құбыры жүйесі, 30-50 40-60 1,33-1,2,00-1,80
канализациясы жоқ (көше 20
колонкасы)

2.4.Судың түсі мен лайлылығын зерттеу нәтижелері.
Судың түсі мен лайлылығына жүргізілген сараптама жұмыстары мынадай нәтиже
көрсетіп отыр: күзгі уақытта судың түстілігі 32 градусты, ал көктемгі
уақытта 39 градусты құрайды. Ал лайлылығы 4,15 мгл-ден 4,70мгл-ға дейін
ұлғаяды.
Жыл сайынғы қорытындылармен салыстыру барысында 2006-2007 ж. судың
лайлылығы орташа есеппен 0,35-0,50 мгл, ал түстілігі 6-дан
10 градусқа дейін өсіп отыр.
Біздің ойымызша, аталмыш көрсеткіштердің ұлғаюы су қоймасына құйылатын
судың құрамында қаладан шығатын өндірістік, улы заттар қалдықтарының
ұлғаюына байланысты болса керек. Оның құрамындағы органикалық және
органикалық емес ерімейтін және коллоид заттарының ұлғаюы жоғары айтылған
ойдың дәлелі іспеттес.
Судың тұздылығы мен қышқылдығын анықтау нәтижелері.
Судың сутегі көреткіштері 2003-2004-ші жылдарымен 2006-2007-ші жылдар
аралығынада айтарлықтай өзгермеген. Ол 7,5 –тен 7,8-ге дейін ұлғайған. Ал
бұл қанағаттандырарлық көрсеткіш.
Ал құрғақ қалдықтар көрсеткіші 2003-2004-ші жылдармен салыстарғанда
730-103-ке азайған.
Біздің ойымызша құрғақ қалдықтың азаюы көлдің аз көлемде тұздануымен
байланысты, сондай-ақ температураның түрленуіне тікелей қатысты.
Температураның төмендеуіне байланысты тұздың ерігіштік көбейтіндісі азаяды.
Осыған байланысты құрғақ қалдықтар құрамы да азайып отыр. Көл суының
тұрақты тұздануы Шағалалы су қоймасының көрсеткіштеріне тікелей әсер етеді.
Сондықтан құрғақ қалдық көрсеткіштерінің азаюы да табиғи заңдылық деп
білеміз.
Судың кермектілігі мен қышқылдану көрсеткіштерін зерттеу нәтижелері.
2006-2007-ші жылдары судың кермектілігі мен қышқылдануына жүргізілген
сараптама қорытындылары мынадай: Судың қышқылдануы шамамен 2,8 мг Ол-дан
3,9 көрсеткішке дейін ұлғайған. Ал кермектіліг 8,3 мг-эквл-дан 3,8
– ге дейін азайып отыр.
Жыл сайынғы қорытындымен салыстырғанда қышқылдану көрсеткіштері орташа
есеппен 0,3-0,8 мг Олға артса, судың кермектілігі шамамен 0,8-3,9 мг-эквл-
ға азайған.
3.1.Суды тазарту жолдары
1.Биологиялық әдіс,микроағзалардың (балдыр,бактериялардың)бірлестігі арқылы
жүзеге асады.Органикалық кіршіктерден тұщы суды тазалау бағытында
қолданылып жүрген микроағзаларды ас ретінде пайдаланады.
2.Озондау (су арқылы озонды ауа немесе озонды-оттекті қоспаларды О3 шамамен
3%)айдау).Ол тұщы суды тек фенолдардан мұнай өнімдері,ароматты
концерогенді көмірсулар және тағы да басқа улы қоспалардан ғана
емес,сонымен қатар судың гигиеналық тазартуын іске асырады-судың иісі мен
дәмін залалсыздандырады,адамға патогенді микроағзалар мен вирустарды жояды.
3.Бейтараптану мен қышқылдану-бұлар химиялық тазартудың негізгі әдістері
болып саналады.Бейтараптану рН қышқылды сулардың сутекті
көрсеткіштерін,әк,бор немесе доломит (CaCO3 MgCO3) қаптамалары арқылы суды
айдау барысында бейтарап ортаға апарады.
Суды бейтараптау әдісі-оның қышқылдылығын төмендетіп,су биотасына қолайлы
жағдай жасайды.Судың сутектік көрсеткіші неғұрлым бейтарап немесе ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Қопа көлінің қазіргі экологиялық жағдайына сипаттама беру
Ақмола облысының су ресурстары
Ақмола облысының көлдер жүйесіне толықтай сипаттама
Ақмола облысының су ресурстарын пайдалану және қорғау
Қопа көлі және балық шаруашылығы
Ақмола облысы бойынша су ресурстарының экологиялық жағдайы
Ақмола облысының экологиялық жағдайы
Табиғи сулардың химиялық құрамы
Көкшетау қаласының жалпы физико-географиялық сипаттамасы
Табиғатты қалай сауықтыруға болад
Пәндер