Қазіргі қолданыстағы тахеометрлердің түрлері. Тахеометрлік түсіріс
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3
1.Тахеометр ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
2.Қазіргі қолданыстағы тахеометрлердің түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.1.Электронды тахеометр ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.2.Авторедукциялық қос бейнелі қашықтық өлшегішпен жабдықталған тахеомет ... .6
2.3. Ішкі базалы тахеометр ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2.4. Номограммды тахеометр ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
3.Тахеометрлік түсіріс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
3.1.Тахеометриялық түсірісті жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
3.2.Тахеометриялық түсіріс нәтижелерін өңдеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
4.Тахеометрлердің шаруашылықта қолданылуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
1.Тахеометр ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .4
2.Қазіргі қолданыстағы тахеометрлердің түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.1.Электронды тахеометр ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.2.Авторедукциялық қос бейнелі қашықтық өлшегішпен жабдықталған тахеомет ... .6
2.3. Ішкі базалы тахеометр ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 6
2.4. Номограммды тахеометр ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
3.Тахеометрлік түсіріс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
3.1.Тахеометриялық түсірісті жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
3.2.Тахеометриялық түсіріс нәтижелерін өңдеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
4.Тахеометрлердің шаруашылықта қолданылуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
Кіріспе
Қазіргі таңда геодезиялық өлшеу жұмыстар кезінде бңрнеше аспап түрлері қоданылады. Геодезиялық өлшеулер негізінен үш түрге бөлуге болады:
- сызық - жер бетіндегі нүктелердің арақашықтықтарын анықтау;
- бұрыштық - горизанталь және вертикаль бұрыштардың мәндерін анықтау;
- биіктік - жекелеген нүктелер арасындағы биіктік айырымдарын анықтау.
Ал осы өлшеу түрлері жеке-жеке аспап түрлері керек, мысалы, горизанталь және вертикаль бұрыштарды өлшеу үшін теодолит қолданылса, жекелеген нүктелер арасындағы биіктік айырымдарын анықтау үшін нивелир аспабы пайданылады. Бірақ геодезиялық аспатың тағы бір түрі – тахеометр, осы жұмыстардың барлығын тез, әрі шапшаң орындай алады. Міне, мен осы жұмыста тахеометр және оның қазіргі заманауи түрлері, сонымен қатар тахеометрлік түсіріс жұмыстарына тоқталатын боламын.
Негізгі әдебиет ретінде Нұрпейісова М.Б. «Геодезия» оқу құралын және тағы басқа бірнеше оқу құралдарын пайдаландым
Қазіргі таңда геодезиялық өлшеу жұмыстар кезінде бңрнеше аспап түрлері қоданылады. Геодезиялық өлшеулер негізінен үш түрге бөлуге болады:
- сызық - жер бетіндегі нүктелердің арақашықтықтарын анықтау;
- бұрыштық - горизанталь және вертикаль бұрыштардың мәндерін анықтау;
- биіктік - жекелеген нүктелер арасындағы биіктік айырымдарын анықтау.
Ал осы өлшеу түрлері жеке-жеке аспап түрлері керек, мысалы, горизанталь және вертикаль бұрыштарды өлшеу үшін теодолит қолданылса, жекелеген нүктелер арасындағы биіктік айырымдарын анықтау үшін нивелир аспабы пайданылады. Бірақ геодезиялық аспатың тағы бір түрі – тахеометр, осы жұмыстардың барлығын тез, әрі шапшаң орындай алады. Міне, мен осы жұмыста тахеометр және оның қазіргі заманауи түрлері, сонымен қатар тахеометрлік түсіріс жұмыстарына тоқталатын боламын.
Негізгі әдебиет ретінде Нұрпейісова М.Б. «Геодезия» оқу құралын және тағы басқа бірнеше оқу құралдарын пайдаландым
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Нұрпейісова М.Б., Рысбеков Қ.Б. «Геодезиялық аспаптар» – Алматы: ҚазҰТУ, 2010.
2. Атымтаев Б. Б., Пентаев Т. П. «Инженерлік гедезия» - Алматы: Эверо, 2005
3. Нұрпейісова М.Б. «Геодезия» – Астана, 2010
4. Қалабаев К.Б., Нурпейсова М.Б., Жарқымбаев Б.М. «Тахеометрлік түсіріс» - Алматы: КазПТИ, 1990ж
5. http://reftrend.ru
6. http://kk.wikipedia.org
1. Нұрпейісова М.Б., Рысбеков Қ.Б. «Геодезиялық аспаптар» – Алматы: ҚазҰТУ, 2010.
2. Атымтаев Б. Б., Пентаев Т. П. «Инженерлік гедезия» - Алматы: Эверо, 2005
3. Нұрпейісова М.Б. «Геодезия» – Астана, 2010
4. Қалабаев К.Б., Нурпейсова М.Б., Жарқымбаев Б.М. «Тахеометрлік түсіріс» - Алматы: КазПТИ, 1990ж
5. http://reftrend.ru
6. http://kk.wikipedia.org
Пән: Геология, Геофизика, Геодезия
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.Тахеометр ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2.Қазіргі қолданыстағы тахеометрлердің түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.1.Электронды тахеометр ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
2.2.Авторедукциялық қос бейнелі қашықтық өлшегішпен жабдықталған тахеометр ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2.3. Ішкі базалы тахеометр ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2.4. Номограммды тахеометр ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
3.Тахеометрлік түсіріс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
3.1.Тахеометриялық түсірісті жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
3.2.Тахеометриялық түсіріс нәтижелерін өңдеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...9
4.Тахеометрлердің шаруашылықта қолданылуы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..10
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
Кіріспе
Қазіргі таңда геодезиялық өлшеу жұмыстар кезінде бңрнеше аспап түрлері қоданылады. Геодезиялық өлшеулер негізінен үш түрге бөлуге болады:
- сызық - жер бетіндегі нүктелердің арақашықтықтарын анықтау;
- бұрыштық - горизанталь және вертикаль бұрыштардың мәндерін анықтау;
- биіктік - жекелеген нүктелер арасындағы биіктік айырымдарын анықтау.
Ал осы өлшеу түрлері жеке-жеке аспап түрлері керек, мысалы, горизанталь және вертикаль бұрыштарды өлшеу үшін теодолит қолданылса, жекелеген нүктелер арасындағы биіктік айырымдарын анықтау үшін нивелир аспабы пайданылады. Бірақ геодезиялық аспатың тағы бір түрі - тахеометр, осы жұмыстардың барлығын тез, әрі шапшаң орындай алады. Міне, мен осы жұмыста тахеометр және оның қазіргі заманауи түрлері, сонымен қатар тахеометрлік түсіріс жұмыстарына тоқталатын боламын.
Негізгі әдебиет ретінде Нұрпейісова М.Б. Геодезия оқу құралын және тағы басқа бірнеше оқу құралдарын пайдаландым.
Тахеометр
Тахеометр (грек. tachyc, tacheos - шапшаң және ...метр) - тахеометрлік түсіру кезінде қолданылатын геодезиялық аспап. Тахеометр арқылы белгілі бір нүктенің (пикеттің) бақылаушы тұрған (прибор орналасқан) нүктемен салыстырғандағы горизонталь және вертикаль бұрыштары, қашықтығы және өсімшесі (h) анықталады.Тахеометрлер дөңгелектік, номограммалық, авторедукциялық және ішкі базалық болып ажыратылады.
Қазіргі қолданыстағы тахеометрлердің түрлері
Қазіргі кезде шығарылып жүрген тахеометрлер төрт түрге бөлінеді:
1.Электронды тахеометр - жер бетінде горизонталь бұрышты, горизонталь арақашықтықты және өзара биіктікті өлшеуге арналған топографиялық электрондық - оптикалық аспап. Электрондық тахеометрлерге Та5 (Ресейлік), геодиметр 710 (Щвеция), ЭОТ-2000 (Германия), т.б. жатады. Электронды тахеометр құрылымында кодтық теодолит пен шағын жарық қашықтық өлшеуіш біріктірілген. Көздеу нысанасы ретінде шағын габаритті призмалық шағылдырғышы бар арнайы қада қолданылады. Өлшеу процесі автоматтандырылған. Арақашықтықты, горизонталь және вертикаль бағыттарды өлшеу нәтижелері электрондық цифрлы таблода көрінеді және бір мезгілде ақпаратты жинағышта тіркелуі мүмкін. Перфорациялық тіркеудің мәні - далалық өлшеу аспабының мамандандырылған элекрондық есептеу машинасымен қосылуында, ол дала өлшеулерінің мәліметтері бойынша автоматты түрде жергілікті жердің түсіру жоспарын сызады. Электронды тахеометр арқылы өзара биіктікті анықтаудың, көлбеу қашықтықты горизонталь жазықтыққа келтірудің автоматты түрде атқарылуы, сондай-ақ жарықтың ауада таралуын жылдамдығы үшін түзетудің автоматты түрде есепке алынуы мүмкін. Тахеометр жинағына шағылдырғыштар, штативтер, батарея, зарядтау құрылғысы, аспапты жөндеу және күту жабдықтары кіреді. Түнде жұмыс істеуге арналған жабдығы бар. Цифрлық таблоға берілетін жедел ақпараттың және жадыдағы жинағышқа шығарылуына мүмкіндік бар. Қазіргі таңда электронды тахеометрлердің қолдану саласына, дәлдігіне және орындалатын функциясына байланысты үш топқа бөлуге болады, оларға:
жәй электронды тахеометр;
орташа класты электронды тахеометрлер;
сервожетекпен жабдықталған (роботталған) тахеометрлер.
Жәй электронды тахеометр - бұл аспап дәстүрлі геодезиялық өлшеулерді (арақашықтық, өзара биіктік) орындауға арналған аспаптар. Деректерді ішкі жадыға немесе қосымша жадыға жазады. Мұндай аспаптардың бұрыштық қателігі 5- 6, ал арақашықтықтікі 3-5мм құрайды. Бір призма бойынша арақашықтықты өлшеу қашықтығы 1100-1500 метрді құрайды.
Екінші типті электронды тахеометрлерге орташа класты аспаптар жатады (Leica, Nikon, Trimble, SPECTRA, SOKKIA, TОPCON, PENTAX, TRIMBLESPECTRAPRECISION). Олар барлық геодезиялық жұмыстарды (Геодезиялық тораптарды дамыту, өлшеулер және қағаздан жерге түсіру, координаталау тапсырмаларын шешу: тура және кері геодезиялық есептерді ауданды есептеуді, қиылыстыруды шешу) орындауға қатысты есептеу программасымен қамтылған. Бұл аспаптардың бұрыштық қателігі кластық дәлдіке байланысты 1-тан 5 құрап, ал ара қашықтықты 3000 - 7000м-ге дейін, 2мм+2ррм аралықтағы дәлдікте өлшейді. Шағылдырғышсыз 300-700м- ге дейінгі аралықты өлшейді.
Тахеометрлердің үшінші типіне севрожетекпен (сервопривод) қамтылған роботталған тахеометрлерді жатқызуға болады. Жалпы алғанда роботталған технологияларды қолдану іс жүзінде механикалық тахеометрмен салыстырғанда жұмыс нәтижесін 80%-ға арттырады, яғни бір адам ғана жұмыс істейді. Мұндай өлшеу жұмыстары жұмыс өнімділігін, яғни ол еңбек шығымын азайтып, геодезиялық далалық өлшеудегі қателіктерді жояды. Сонымен қатар, камералдық жұмыстарды оңтайлы жүргізіп, нәтижесінде жылдық геодезиялық жұмыстардың көлемін екі есе арттырады. Көптеген аспап жасап шығарушы фирмалар (Automated Tracking System) автоматтандырылған - жүйелерді шығаруда. Олар - жоғары дәлдікті күшті қашықтық өлшеуіш блогы бар, сервожетекті және барлық функциялық программалармен қамтамасыз етілген электронды тахеометрлер. Аспап әр түрлі компьютерлік есептеу программалардың басқаруымен жұмыс істейді. Автоматты көздеудің ұзақтық режімі 12 км. Бұл аспаптар арнайы шағылдырғыштарға өздігімен бағытталып, өлшеулер жүргізе алады. Сонымен қатар бұл аспап қашықтықтан басқарылатын (өлшенетін нүктеден тұрып) арнайы жүйемен қамтылған. Оған Target ID шағылдырғышы жатады, қажетті нысананы ешқандай қиындықсыз тауып, уақытты үнемдейді. Бұл шағылдырғыш тахеометрге өзінің орналасқан жерінен сигнал жіберіп аспаптың тез табуына мүмкіндік береді. Target ID - бұл қадаға орнатылған құрал, Tracker функциясы қажетті призманы тез тауып, ID кодын сәуле арқылы жібереді. Американдық Trimble SPSx10 сериясының тахеометрлері SurеPoint технологиясымен - яғни призмаға бағыттауда автоматты түрде түзету жүйесімен қамтылғын. Бұл технология аспап немесе штативтің теңселуінен болған қателерді түзетеді. Дәлірек айтқанда, аспаптың жұмыс істеу кезіндегі жағдайын бақылайды.
2. Авторедукциялық қос бейнелі қашықтық өлшегішпен жабдықталған (ТД) тахеометр. Оған Германияның "Карл Цейс Иена" фирмасы жасап шығарған Redta-002 тахеометрлі жатады. Бұл тахеометр 2 разрядты полигонометриялық түсірісті жүргізуге арналған. Авторедукциялық, яғни өлшенген көлбеу қашақтықтың автоматты түрде горизонталь проекциясы - d анықталатын Redta-002 тахеометрі қашықтықты 15000-ге жуық салыстырмалы қателікпен өлшеуге мүмкіндік береді. Мұнда горизонталь рейка қолданылады. Тахеометр микроскобынан горизонталь, вертикаль көлбеу бұрыш тангенсінің мәндері алынады.
3. Ішкі базалы тахеометр (ТВ). Бұл тахеометр қос бейнелі базасы бар қашықтық өлшеуішпен жабдықталған. База каретканы жылжыту арқылы өлшеніледі. Осы аспаппен дүрбіні арнайы рейкаға немесе жергілікті затқа тікелей нысаналағанда, горизонталь: ұзындық пен салыстырмалы биіктікті анықтауға болады. Оның өзіне 60 м-ге дейінгі қашықтықтарды рейкамен өлшеуге болады.
Бұдан басқа, қазіргі кезде "Карл Цейс Иена" (ГДР) кәсіпорны жасап шығаратын номограммалы тахеометр де кең қолданылып келеді. Бұл аспап
редукцияланған ара қашықтықты, салыстырмалы биіктікті, горизонталь және вертикаль бұрыштарды өлшеуге мүмкіндік береді.
4. Номограммды тахеометр (ТН). Оның көмегімен горизонталь және вертикаль бұрыштарды, арақашықтықтың горизонталь ұзындығы мен салыстырмалы биіктікті өлшеуге болады. Вертикаль дөңгелектің көрінетін бөлігіне, дөңгелек сол жақ бөлігіне, дөңгелек сол жақ бөлігіне (КЛ) болған кезде,номограмма салынған; ол негізгі дөңгелектен қашықтың коэффицентінетең салыстырмалы биіктіктің қисық сызықтарынан тұрады.
Тахеометрлер болмағанда, тахеометриялық түсірісті теодолит пен рейканың көмегімен жүргізеді. Мұндай жағдайда әрбір пикеттік нүктеге дейінгі көлбеу арақашықтық - Д қыл жіпті өлшеуіш коэффицентінен , ұзындықты қисық сызығы мен қашықтық өлшеуішпен, ал биіктік өсімшесін тригонометриялық нивелирлеумен анықтайды.
3.Тахеометрлік түсіріс
Тахеометрлік түсіріс - топографиялық түсірістің бір түрі. Бұл түсірістің нәтижесінде ситуация мен рельеф бейнеленген план алынады. Тахеометрия грек тілінен аударғанда тез өлшеймін деген мағынаны білдіреді. Тахеометриялық түcipicтe түсiрiлетiн нүктеде тұpғaн рейка ... жалғасы
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
1.Тахеометр ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2.Қазіргі қолданыстағы тахеометрлердің түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 5
2.1.Электронды тахеометр ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
2.2.Авторедукциялық қос бейнелі қашықтық өлшегішпен жабдықталған тахеометр ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2.3. Ішкі базалы тахеометр ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2.4. Номограммды тахеометр ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
3.Тахеометрлік түсіріс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..8
3.1.Тахеометриялық түсірісті жүргізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
3.2.Тахеометриялық түсіріс нәтижелерін өңдеу ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ...9
4.Тахеометрлердің шаруашылықта қолданылуы ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..10
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...14
Кіріспе
Қазіргі таңда геодезиялық өлшеу жұмыстар кезінде бңрнеше аспап түрлері қоданылады. Геодезиялық өлшеулер негізінен үш түрге бөлуге болады:
- сызық - жер бетіндегі нүктелердің арақашықтықтарын анықтау;
- бұрыштық - горизанталь және вертикаль бұрыштардың мәндерін анықтау;
- биіктік - жекелеген нүктелер арасындағы биіктік айырымдарын анықтау.
Ал осы өлшеу түрлері жеке-жеке аспап түрлері керек, мысалы, горизанталь және вертикаль бұрыштарды өлшеу үшін теодолит қолданылса, жекелеген нүктелер арасындағы биіктік айырымдарын анықтау үшін нивелир аспабы пайданылады. Бірақ геодезиялық аспатың тағы бір түрі - тахеометр, осы жұмыстардың барлығын тез, әрі шапшаң орындай алады. Міне, мен осы жұмыста тахеометр және оның қазіргі заманауи түрлері, сонымен қатар тахеометрлік түсіріс жұмыстарына тоқталатын боламын.
Негізгі әдебиет ретінде Нұрпейісова М.Б. Геодезия оқу құралын және тағы басқа бірнеше оқу құралдарын пайдаландым.
Тахеометр
Тахеометр (грек. tachyc, tacheos - шапшаң және ...метр) - тахеометрлік түсіру кезінде қолданылатын геодезиялық аспап. Тахеометр арқылы белгілі бір нүктенің (пикеттің) бақылаушы тұрған (прибор орналасқан) нүктемен салыстырғандағы горизонталь және вертикаль бұрыштары, қашықтығы және өсімшесі (h) анықталады.Тахеометрлер дөңгелектік, номограммалық, авторедукциялық және ішкі базалық болып ажыратылады.
Қазіргі қолданыстағы тахеометрлердің түрлері
Қазіргі кезде шығарылып жүрген тахеометрлер төрт түрге бөлінеді:
1.Электронды тахеометр - жер бетінде горизонталь бұрышты, горизонталь арақашықтықты және өзара биіктікті өлшеуге арналған топографиялық электрондық - оптикалық аспап. Электрондық тахеометрлерге Та5 (Ресейлік), геодиметр 710 (Щвеция), ЭОТ-2000 (Германия), т.б. жатады. Электронды тахеометр құрылымында кодтық теодолит пен шағын жарық қашықтық өлшеуіш біріктірілген. Көздеу нысанасы ретінде шағын габаритті призмалық шағылдырғышы бар арнайы қада қолданылады. Өлшеу процесі автоматтандырылған. Арақашықтықты, горизонталь және вертикаль бағыттарды өлшеу нәтижелері электрондық цифрлы таблода көрінеді және бір мезгілде ақпаратты жинағышта тіркелуі мүмкін. Перфорациялық тіркеудің мәні - далалық өлшеу аспабының мамандандырылған элекрондық есептеу машинасымен қосылуында, ол дала өлшеулерінің мәліметтері бойынша автоматты түрде жергілікті жердің түсіру жоспарын сызады. Электронды тахеометр арқылы өзара биіктікті анықтаудың, көлбеу қашықтықты горизонталь жазықтыққа келтірудің автоматты түрде атқарылуы, сондай-ақ жарықтың ауада таралуын жылдамдығы үшін түзетудің автоматты түрде есепке алынуы мүмкін. Тахеометр жинағына шағылдырғыштар, штативтер, батарея, зарядтау құрылғысы, аспапты жөндеу және күту жабдықтары кіреді. Түнде жұмыс істеуге арналған жабдығы бар. Цифрлық таблоға берілетін жедел ақпараттың және жадыдағы жинағышқа шығарылуына мүмкіндік бар. Қазіргі таңда электронды тахеометрлердің қолдану саласына, дәлдігіне және орындалатын функциясына байланысты үш топқа бөлуге болады, оларға:
жәй электронды тахеометр;
орташа класты электронды тахеометрлер;
сервожетекпен жабдықталған (роботталған) тахеометрлер.
Жәй электронды тахеометр - бұл аспап дәстүрлі геодезиялық өлшеулерді (арақашықтық, өзара биіктік) орындауға арналған аспаптар. Деректерді ішкі жадыға немесе қосымша жадыға жазады. Мұндай аспаптардың бұрыштық қателігі 5- 6, ал арақашықтықтікі 3-5мм құрайды. Бір призма бойынша арақашықтықты өлшеу қашықтығы 1100-1500 метрді құрайды.
Екінші типті электронды тахеометрлерге орташа класты аспаптар жатады (Leica, Nikon, Trimble, SPECTRA, SOKKIA, TОPCON, PENTAX, TRIMBLESPECTRAPRECISION). Олар барлық геодезиялық жұмыстарды (Геодезиялық тораптарды дамыту, өлшеулер және қағаздан жерге түсіру, координаталау тапсырмаларын шешу: тура және кері геодезиялық есептерді ауданды есептеуді, қиылыстыруды шешу) орындауға қатысты есептеу программасымен қамтылған. Бұл аспаптардың бұрыштық қателігі кластық дәлдіке байланысты 1-тан 5 құрап, ал ара қашықтықты 3000 - 7000м-ге дейін, 2мм+2ррм аралықтағы дәлдікте өлшейді. Шағылдырғышсыз 300-700м- ге дейінгі аралықты өлшейді.
Тахеометрлердің үшінші типіне севрожетекпен (сервопривод) қамтылған роботталған тахеометрлерді жатқызуға болады. Жалпы алғанда роботталған технологияларды қолдану іс жүзінде механикалық тахеометрмен салыстырғанда жұмыс нәтижесін 80%-ға арттырады, яғни бір адам ғана жұмыс істейді. Мұндай өлшеу жұмыстары жұмыс өнімділігін, яғни ол еңбек шығымын азайтып, геодезиялық далалық өлшеудегі қателіктерді жояды. Сонымен қатар, камералдық жұмыстарды оңтайлы жүргізіп, нәтижесінде жылдық геодезиялық жұмыстардың көлемін екі есе арттырады. Көптеген аспап жасап шығарушы фирмалар (Automated Tracking System) автоматтандырылған - жүйелерді шығаруда. Олар - жоғары дәлдікті күшті қашықтық өлшеуіш блогы бар, сервожетекті және барлық функциялық программалармен қамтамасыз етілген электронды тахеометрлер. Аспап әр түрлі компьютерлік есептеу программалардың басқаруымен жұмыс істейді. Автоматты көздеудің ұзақтық режімі 12 км. Бұл аспаптар арнайы шағылдырғыштарға өздігімен бағытталып, өлшеулер жүргізе алады. Сонымен қатар бұл аспап қашықтықтан басқарылатын (өлшенетін нүктеден тұрып) арнайы жүйемен қамтылған. Оған Target ID шағылдырғышы жатады, қажетті нысананы ешқандай қиындықсыз тауып, уақытты үнемдейді. Бұл шағылдырғыш тахеометрге өзінің орналасқан жерінен сигнал жіберіп аспаптың тез табуына мүмкіндік береді. Target ID - бұл қадаға орнатылған құрал, Tracker функциясы қажетті призманы тез тауып, ID кодын сәуле арқылы жібереді. Американдық Trimble SPSx10 сериясының тахеометрлері SurеPoint технологиясымен - яғни призмаға бағыттауда автоматты түрде түзету жүйесімен қамтылғын. Бұл технология аспап немесе штативтің теңселуінен болған қателерді түзетеді. Дәлірек айтқанда, аспаптың жұмыс істеу кезіндегі жағдайын бақылайды.
2. Авторедукциялық қос бейнелі қашықтық өлшегішпен жабдықталған (ТД) тахеометр. Оған Германияның "Карл Цейс Иена" фирмасы жасап шығарған Redta-002 тахеометрлі жатады. Бұл тахеометр 2 разрядты полигонометриялық түсірісті жүргізуге арналған. Авторедукциялық, яғни өлшенген көлбеу қашақтықтың автоматты түрде горизонталь проекциясы - d анықталатын Redta-002 тахеометрі қашықтықты 15000-ге жуық салыстырмалы қателікпен өлшеуге мүмкіндік береді. Мұнда горизонталь рейка қолданылады. Тахеометр микроскобынан горизонталь, вертикаль көлбеу бұрыш тангенсінің мәндері алынады.
3. Ішкі базалы тахеометр (ТВ). Бұл тахеометр қос бейнелі базасы бар қашықтық өлшеуішпен жабдықталған. База каретканы жылжыту арқылы өлшеніледі. Осы аспаппен дүрбіні арнайы рейкаға немесе жергілікті затқа тікелей нысаналағанда, горизонталь: ұзындық пен салыстырмалы биіктікті анықтауға болады. Оның өзіне 60 м-ге дейінгі қашықтықтарды рейкамен өлшеуге болады.
Бұдан басқа, қазіргі кезде "Карл Цейс Иена" (ГДР) кәсіпорны жасап шығаратын номограммалы тахеометр де кең қолданылып келеді. Бұл аспап
редукцияланған ара қашықтықты, салыстырмалы биіктікті, горизонталь және вертикаль бұрыштарды өлшеуге мүмкіндік береді.
4. Номограммды тахеометр (ТН). Оның көмегімен горизонталь және вертикаль бұрыштарды, арақашықтықтың горизонталь ұзындығы мен салыстырмалы биіктікті өлшеуге болады. Вертикаль дөңгелектің көрінетін бөлігіне, дөңгелек сол жақ бөлігіне, дөңгелек сол жақ бөлігіне (КЛ) болған кезде,номограмма салынған; ол негізгі дөңгелектен қашықтың коэффицентінетең салыстырмалы биіктіктің қисық сызықтарынан тұрады.
Тахеометрлер болмағанда, тахеометриялық түсірісті теодолит пен рейканың көмегімен жүргізеді. Мұндай жағдайда әрбір пикеттік нүктеге дейінгі көлбеу арақашықтық - Д қыл жіпті өлшеуіш коэффицентінен , ұзындықты қисық сызығы мен қашықтық өлшеуішпен, ал биіктік өсімшесін тригонометриялық нивелирлеумен анықтайды.
3.Тахеометрлік түсіріс
Тахеометрлік түсіріс - топографиялық түсірістің бір түрі. Бұл түсірістің нәтижесінде ситуация мен рельеф бейнеленген план алынады. Тахеометрия грек тілінен аударғанда тез өлшеймін деген мағынаны білдіреді. Тахеометриялық түcipicтe түсiрiлетiн нүктеде тұpғaн рейка ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz