Синхронды триггерлер

Мазмұны:

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4

1. Теориялық бөлім:
1.1. Триггерлік құрылғылар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2. Тізбекті логикалық сұлбалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .9
1.3. Триггерлердің негізгі түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
1.4. Классификациясы:синхронды, асинхронды ... ... ... ... ... ... ... ..14

2. Техникалық бөлім:
2.1. Интегралдық микросхемалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...16
2.2. Негізгі параметрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .18

3. Конструкциялық бөлім:
3.1. Триггерлерді қолдану ерекшеліктері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..20

4. Технологиялық бөлім:
4.1. Триггердің есептелінуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .22

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 28

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 29

Кіріспе
Триггер(ағылшын тілінен trigger-жіберу схемасы) немесе битұрақты жартылай өткізгіш ұяшық-екі тұрақты күйде болатын құрылғы, кіріс сигналдың әсерінен бір күйден екінші күйге ауысып отыратын. Триггердің күйінің өзгеру процессі: аударылу, ауысу-сияқты синонимдермен анықталады. Триггер деп-шығыс сигналдың екі тұрақты мәндерін қалыптастыра және сыртқы басқару сигналының әсәрімен секірмелі түрде осы мәндерді өзгерте алатын құрылғы. Дәл осы қабілеті, яғни қажетті уақыт аралығында өзгеріссіз бола алатын шығыстағы екі тұрақты сигналдардың мәндерін қалыптастыру, триггерді жады элементі ретінде қолдануға мүмкіндік береді.
Триггер деп- шығыс сигналдардың екі тұрақты мәндерін қалыптастыра алатын және сыртқы басқару сигналының әсерінен секірмелі түрде осы мәндерді өзгерте алатын құрылғыны айтамыз.
Кіріс сигналдардың әсерін келесі мезеттерде есте сақтай алатын логикалық құрылғыларды тізбекті деп атайды. Бұл қасиеті активті кіріс сигналдарына сезімтал , пассивті кіріс сигналдарына сезімтал емес келуімен сипатталады. Кіріске активті мән беріп тізбекті схеманы сол немесе басқа күйге әкелуге болады, кірістегі активті мән пассивті сигналмен ауыстырылғанда да сол күйде қалады. Тізбекті логикалық құрылғылардың ерекшелігі шығыс сигналдың тек осы моменттерде әсер етіп жатқан кірістегі логикалық айнымалылардан ғана емес, сонымен қатар оның алдындағы уақыт моменттерінде кірістегі әсер еткен айнымалының мәніне тәуелділігі. Бұл шарттың орындалуы үшін айнымалылардың мәндері лоикалық құрылғылар есте сақталуы керек. Мұндай қызметті триггерлер атқарады. Сөйтіп триггерлік элемент, жадының функциясын орындай отырып, кез-келген тізбекті құрылғының міндетті бөлігі болып табылады.[3]
Триггерлер радиоэлектронды құрылғылардың көп түрлерінде қолданылады. Әсіресе интегралды микросхемаларды игерумен триггедің маңызы өсті. Микросхемалық орындалуда, қазір триггерлік құрылғылардың 10мыңнан астам типтері өндіріледі. Олар бір-бірінен оларға сақтауға арналған ақпаратты енгізу, сақталатын ақпаратты қолдану тәсілімен, орындайтын функциялары, элементтік базасы және схемалық іске асырылуы, параметрлерімен ерекшеленеді.
Триггерлер регистрлер, санағыштар(счетчиктер), есте сақтау құрылғыларының функционалдық түйіндерінің құрамында жұмыс істейді.
Триггерларды құру үшін әр түрлі құрылғылар қолданылады. Қазіргі кезде триггерлерді құрудың элементтік негізі болып интегралды микросхемотехника табылады. Олар барлық параметрлерімен ұқсас арнаулы құрылғылардың параметрлерінен жақсы, артық. Микросхемотехника құрылғылары функционалды бітірілген түйіндер болып келеді.
Технологиялық белгілері бойынша сұлбалар сериямен шығарылады. Серия деп- әр түрлі функционалдық арнаулы, келістірілген электрлік және уақытылы параметрлерлі бірге қолданылатын микросхемалардың жиынтығы. Бір серияның микросхемалары бір технология бойынша дайындалады, ұқсас конструктивті орындалуы болады.дамыған серияларға, сандық микросхемалардың ондаған типі кіреді: логикалық элементтерден, функционалды бітірілген түйіндерге дейін- санағыштар, регистрлер, қосқыштар(сумматорлар), есте сақтау құрылғылары(жады ұяшығы). Құрылғыны жасау кезінде микросхемалардың әр түрлі сериялары қолданылады. Әр дербес жағдайда оптималды таңдама жасау үшін микросхемалардың серияларын көрсеткіштердің қатарымен бағалайды: активті элементтердің типі бойынша(транзисторлар), логикалық операцияны орындау үшін олардың өзара бірігу әдісі бойынша, тез әрекеттенуіне, электрлік және басқа көрсеткіштеріне қатысты. Триггер немесе триггерлік кешен деп электрондық құрылғының үлкен классын айтады. Олар ұзақ уақыт екі тұрақты күйдің біреуінде болып, сыртқы сигналдың әсерімен оларды ауыстырып отырады. Триггердің әр күйі шығыс кернеудің мәнімен анықталады. Жұмыс істеу әрекеттерінің сипаттамасына байланысты импульсті құрылғыларға жатады- олардың активті элементтері (транзисторлар, лампалар) кілттік режимде ж.і., күйді ауыстыру өте қысқа уақытта жүреді. Триггер сөзі ағылшынша «жіберу құрылғысы», курок деген сөз. Функцияналдық қасиеттеріне байланысты триггерлерді- flip- flop(щелчок- хлопок), latch(защелка, задержка) д.а.. Триггерлердің функционалдық құрылғы ретіндегі ерекше қасиеті екілік ақпаратты есте сақтауы. Триггердің жадысы деп- ауыстыру сигналының әсері өтіп кеткен кезде екі күйдің біреуінде қалуын атайды. Күйдің біреуі 1, екіншісі 0 болады, яғни триггер бір разрядты сандарды сақтайды(екілік кодта жазылған).

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Зельдин Е. А., “Триггеры”, Москва 1983;
2. Нефедов В. И., Москва 2005, “Основы радиоэлектроники и связи”;
3. Воронов Е. В., Ларин А.Л., “Элементы цифровой электроники”, Москва 1992;
4. Опадчий Ю. Ф., Глудкин О. П., Гуров А. И., “Аналоговая и цифровая электроника”, Москва 2005;
5. Алексенко А. Г., Шагурин И. И., “Микросхемотехника”, Москва 1990;
6. Кауфман, Милтон, Сидман, Артур, “Практическое руководство по расчетам схем в электронике”,Москва 1991.

Пән: Физика
Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

Тақырыбы:Синхронды триггерлер

Мазмұны:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1. Теориялық бөлім:
1. Триггерлік
құрылғылар ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ...
... .6
2. Тізбекті логикалық
сұлбалар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
3. Триггерлердің негізгі
түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 9
4. Классификациясы:синхронды, асинхронды ... ... ... ... ... ... . ... .14
2. Техникалық бөлім:
2.1. Интегралдық
микросхемалар ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... .16
2. Негізгі
параметрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
... ... ... .18
3. Конструкциялық бөлім:
3.1. Триггерлерді қолдану
ерекшеліктері ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... 20

4. Технологиялық бөлім:
4.1. Триггердің
есептелінуі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
22
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... .28
Пайдаланылған әдебиеттер
тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ...29

Кіріспе
Триггер(ағылшын тілінен trigger-жіберу схемасы) немесе битұрақты
жартылай өткізгіш ұяшық-екі тұрақты күйде болатын құрылғы, кіріс сигналдың
әсерінен бір күйден екінші күйге ауысып отыратын. Триггердің күйінің өзгеру
процессі: аударылу, ауысу-сияқты синонимдермен анықталады. Триггер деп-
шығыс сигналдың екі тұрақты мәндерін қалыптастыра және сыртқы басқару
сигналының әсәрімен секірмелі түрде осы мәндерді өзгерте алатын құрылғы.
Дәл осы қабілеті, яғни қажетті уақыт аралығында өзгеріссіз бола алатын
шығыстағы екі тұрақты сигналдардың мәндерін қалыптастыру, триггерді жады
элементі ретінде қолдануға мүмкіндік береді.
Триггер деп- шығыс сигналдардың екі тұрақты мәндерін қалыптастыра алатын
және сыртқы басқару сигналының әсерінен секірмелі түрде осы мәндерді
өзгерте алатын құрылғыны айтамыз.
Кіріс сигналдардың әсерін келесі мезеттерде есте сақтай алатын
логикалық құрылғыларды тізбекті деп атайды. Бұл қасиеті активті кіріс
сигналдарына сезімтал , пассивті кіріс сигналдарына сезімтал емес келуімен
сипатталады. Кіріске активті мән беріп тізбекті схеманы сол немесе басқа
күйге әкелуге болады, кірістегі активті мән пассивті сигналмен
ауыстырылғанда да сол күйде қалады. Тізбекті логикалық құрылғылардың
ерекшелігі шығыс сигналдың тек осы моменттерде әсер етіп жатқан кірістегі
логикалық айнымалылардан ғана емес, сонымен қатар оның алдындағы уақыт
моменттерінде кірістегі әсер еткен айнымалының мәніне тәуелділігі. Бұл
шарттың орындалуы үшін айнымалылардың мәндері лоикалық құрылғылар есте
сақталуы керек. Мұндай қызметті триггерлер атқарады. Сөйтіп триггерлік
элемент, жадының функциясын орындай отырып, кез-келген тізбекті құрылғының
міндетті бөлігі болып табылады.[3]
Триггерлер радиоэлектронды құрылғылардың көп түрлерінде қолданылады.
Әсіресе интегралды микросхемаларды игерумен триггедің маңызы өсті.
Микросхемалық орындалуда, қазір триггерлік құрылғылардың 10мыңнан астам
типтері өндіріледі. Олар бір-бірінен оларға сақтауға арналған ақпаратты
енгізу, сақталатын ақпаратты қолдану тәсілімен, орындайтын функциялары,
элементтік базасы және схемалық іске асырылуы, параметрлерімен
ерекшеленеді.
Триггерлер регистрлер, санағыштар(счетчиктер), есте сақтау
құрылғыларының функционалдық түйіндерінің құрамында жұмыс істейді.
Триггерларды құру үшін әр түрлі құрылғылар қолданылады. Қазіргі кезде
триггерлерді құрудың элементтік негізі болып интегралды микросхемотехника
табылады. Олар барлық параметрлерімен ұқсас арнаулы құрылғылардың
параметрлерінен жақсы, артық. Микросхемотехника құрылғылары функционалды
бітірілген түйіндер болып келеді.
Технологиялық белгілері бойынша сұлбалар сериямен шығарылады. Серия деп-
әр түрлі функционалдық арнаулы, келістірілген электрлік және уақытылы
параметрлерлі бірге қолданылатын микросхемалардың жиынтығы. Бір серияның
микросхемалары бір технология бойынша дайындалады, ұқсас конструктивті
орындалуы болады.дамыған серияларға, сандық микросхемалардың ондаған типі
кіреді: логикалық элементтерден, функционалды бітірілген түйіндерге дейін-
санағыштар, регистрлер, қосқыштар(сумматорлар), есте сақтау
құрылғылары(жады ұяшығы). Құрылғыны жасау кезінде микросхемалардың әр түрлі
сериялары қолданылады. Әр дербес жағдайда оптималды таңдама жасау үшін
микросхемалардың серияларын көрсеткіштердің қатарымен бағалайды: активті
элементтердің типі бойынша(транзисторлар), логикалық операцияны орындау
үшін олардың өзара бірігу әдісі бойынша, тез әрекеттенуіне, электрлік және
басқа көрсеткіштеріне қатысты. Триггер немесе триггерлік кешен деп
электрондық құрылғының үлкен классын айтады. Олар ұзақ уақыт екі тұрақты
күйдің біреуінде болып, сыртқы сигналдың әсерімен оларды ауыстырып отырады.
Триггердің әр күйі шығыс кернеудің мәнімен анықталады. Жұмыс істеу
әрекеттерінің сипаттамасына байланысты импульсті құрылғыларға жатады-
олардың активті элементтері (транзисторлар, лампалар) кілттік режимде
ж.і., күйді ауыстыру өте қысқа уақытта жүреді. Триггер сөзі ағылшынша
жіберу құрылғысы, курок деген сөз. Функцияналдық қасиеттеріне байланысты
триггерлерді- flip- flop(щелчок- хлопок), latch(защелка, задержка) д.а..
Триггерлердің функционалдық құрылғы ретіндегі ерекше қасиеті екілік
ақпаратты есте сақтауы. Триггердің жадысы деп- ауыстыру сигналының әсері
өтіп кеткен кезде екі күйдің біреуінде қалуын атайды. Күйдің біреуі 1,
екіншісі 0 болады, яғни триггер бір разрядты сандарды сақтайды(екілік кодта
жазылған).

1.1.ТРИГГЕРЛІК ҚҰРЫЛҒЫЛАР

Триггерді алу үшін кез- келген күшейткішті оң кері байланыспен қамту
қажет және жеткілікті, 1- беру коэффициентімен, мұнда -
күшейткіштің беру коэффициенті(кері байланыссыз). Осы принцип барлық
триггерлік құрылғылардың негізіне салынған. Қазіргі кезде көптеген әр түрлі
триггерлік сұлбалардың саны құрастырылған. Триггер екі үлкен топқа бөлінеді-
динамикалық және статикалық. Олар өйтіп шығыс ақпараттың көрсетілу
тәсіоіне байланысты аталған. Динамикалық триггерлі кешен, оның шығысында
бір күйі тізбекті үздіксіз, белгілі бір жиілікті сигналдың болуымен, ал
басқасы- шығыс импульстің жоқтығымен(0) сипатталады. Күйдің ауысуы сыртқы
импульстармен іске асады. Диинамикалық триггерлер көп қолданбайды.[1]

Cурет-1.1.1.Динамикалық триггердің жұмысының уақытылы диаграммасы

Статикалық триггерлерге әр күйі шығыс кернеудің өзгермейтін
дәрежесімен сипатталатын құрылғылар жатады(шығыс потенциалымен: жоғарымен-
қорек көзінің кернеуіне жақын, төменмен- 0-ға жақын). Олар шығыс
ақпараттарды шығару әдісі бойынша потенциалды д.а.. Статикалық триггерлер
өздері практикалық мазмұны бойынша екі тең емес топқа бөлінеді:
симметриялы, симметриялы емес. Екеуі де екікаскадты оң кері байланысты
күшейткіште орындалады. Ал аттары сұлбаның элементтерінің арасындағы ішкі
электрлік қатынастардың ұйымдастырылу әдісі үшін қойылған. Олардың
айырмашылықтары қолданылатын күшейткіштің типі мен осы күшейткішке ОКБ(ПОС)-
тың тізбегін енгізу әдісінде. Осы белгілеріне қарай екі негізгі триггердің
классын көрсетуге болады: коллекторлы-базалық байланыстармен және
эмиттерлік байланыспен. Оның алдыңғысы симметриялы д.а.. Симметриялы
түсінігі бұнда тек схемаға қатысты емес, элементтің параметрлеріне де:
, , . [4-414бет]

1.1.1. Симметриялы триггер
Сандық микросхемалардың көбісінде симметриялы триггерлер негізі болып
келеді. Олардың құрамына қиылысқан оң кері байланыспен қамтылған екі
транзисторлік кілт кіреді.
Негізгі триггер VT1, VT2 транзисторлары мен R1, R2 резисторларынан
құрылған(микросхемаларда резистор динамикалық кедергі түрінде орындалады).
VT3, VT4 транзисторлары-көмекші кілттер, триггерлік ұяшықты басқару үшін
қызмет ететін. Олар үнемі жабық болады да, триггерлік ұяшықтың
сипаттамасына әсер етпейді. Триггерлердің екі тұрақты күйі бар: 1) VT1
транзисторы ашық және қаныққан, ал VT2 жабық; керісінше-VT2 ашық, VT1
жабық.
Триггер бірінші күйде болса, VT3, VT4 көмекші транзисторлары жабық
болады. Осы кездегі триггердің жұмыс істеу принципі кернеудің сәйкес
уақытылы диаграммалардың көмегімен түсіндіріледі. кернеуі VT2 жабық
транзистордың коллекторында қорек көзінің кернеуіне жақын. R2 резисторы
арқылы өтетін VT1 транзисторының базасының тоғы және онда кернеудің
құлауына әкелетін, осы транзисторды ашық түрінде ұстап тұрады. Нәтижесінде
оның коллекторындағы кернеу 0-ге жақын, VT2 жабық болады, VT1
транзисторының коллекторы VT2 –ның базасымен байланысқандықтан. Яғни
триггер 1-ші тұрақты күйде. Осыған ұқсас жағдайда ол 2-ші тұрақты күйде
болады. [2]

Сурет-1.1.2. Симметриялы триггердің құрылымдық сұлбасы

Сурет-1.1.3.Симметриялы триггердің кернеуінің уақытылы диаграммасы

Триггердің ауысуы сәйкес жабық негізгі транзисторға параллель қосылған
көмекші транзистордың базасына берілетін оң полярдың импульсімен жүреді.
Бірінші тұрақты күйдегі триггерді ауыстыру үшін, кіріс сигналды VT4
транзистордың базасына береді. Сол кезде VT2 транзисторы ашылып, VT1 базасы
мен VT2 коллекторындағы 0-ға дейін түсіп, VT1-дің жабылуын
тудырады.Оң кері байланыстың әсерінің нәтижесінде VT2 транзисторы активті
режимнен қанығу режиміне ауысады. Триггер екінші тұрақты күйге ауысады. Оны
қайта аудару үшін, кіріс импульспен көмекші транзистор VT3-ті ашу керек.
Триггерді бұлай қосу бөлек деп аталады, ол басқаратын импульстердің
триггердің кірісіне айнымалы түрде берілуімен сипатталады. Екі кіріске де
бір уақытта ашу(отпирающих) импульстарын беру бұл схема үшін болмайды. Егер
кіріс импульстары бір уақытта берілсе, онда көмекші транзисторлары ашылып,
өздерінің шығыс сигналдарымен VT1, VT2 транзисторларының базаларында 0-дік
потенциалды тудырады, соңғылар жабылады. Импульстардың әсері өткенде
триггер ашылып, схема тұрақсыздықта болады. Бұдан ол ішкі флуктацияның
әсерінен тәуелсіз бір тұрақты күйге ауысады.
Триггердің негізгі қызметі: сандық ақпаратты есте сақтау. Оның бір
күйін “1” , екінші күйін ”0” деп алсақ, онда триггер екілік кодта жазылатын
санның бір разрядын есте сақтайды. Сандық ақпараттың бұлай сақталуы теория
негізінде шексіз көп уақыт сақталады, триггерге басқару сигналдары
түспегеше немесе қорек көзінің кернеуінен өшімегенше.[2]

1.2. ТІЗБЕКТІ ЛОГИКАЛЫҚ СҰЛБАЛАР

Тізбекті логикалық құрылғылардың ерекшелігі шығыс сигналдың тек осы
моменттегі әсер етіп жатқан кірістегі логикалық айнымалылардан ғана емес,
сонымен қатар оның алдындағы уақыт моменттерінде кірістегі әсер еткен
айнымалылардың мәніне тәуелділігі. Бұл шарттың орындалуы үшін
айнымалылардың мәндері логикалық құрылғылармен есте сақталуы тиіс. Осы
қызметті триггерлер атқарады. Сөйтіп триггерлік элемент жадының функциясын
орындай отырып, кез- келген тізбекті құрылғының міндетті бөлігі б.т..
Шығыстарында екі ұзақ уақыт аралығында өзгеріссіз, тұрақты сигналдардың
мәндерін қалыптстыру триггерді жады ретінде қолданудың ең басты шарты мен
себебі.[4]
Триггерлердің логикалық құрылымдарында И, ИЛИ, НЕ базистерінен басқа
операцияларды орындайтын логикалық элементтер қолданылады: тыйымсалу,
импликация сияқты. Екі кірістің біреуі түзу(тура-Х), басқасы
инверсті(Х). Элементтердің функцияналдау шарты: шығыс сигнал 1 мәнмен,
егер тура кірісте 1 болғанда, ал инвертирлеуде 0. Тыйым салушы кірісте 1
болғанда, шығыста 0 болады, тура кірістің күйіне қарамастан. Тыйым салушы
элементтіңқызметін биполярлы транзистор атқарады. База мен эмиттері
кірістер, ал коллектор шығыс ретінде пайдаланылады. Импликация логикалық
сұлбасы екі кіріс пен бір шығысы бар(implication-вовлечение). Шығыстағы 1
кірісте 1болғанда пайда болады және инверсті кірісте 0 болғанда, шығыста 0
болады.

1.3. ТРИГГЕРЛЕРДІҢ НЕГІЗГІ ТҮРЛЕРІ

Структурасы бойынша интегралдық триггер өздік триггерден және оның
кірістерімен басқару схемасынан тұрады(кіріс логика). Кіріс логиканың
құрылу принципіне қарай әртүрлі функционалдық мүмкіндіктері бар триггерлер
алуға болады: RS, D, T, JK және т.б.. Басқару әдісіне қарай триггерлер
асинхронды және синхронды болып бөлінеді. Асинхронды триггердің ауысуы
кіріс сигналдың ақпараттық кіріске келуінен болады. Синхронды триггерлердің
қосымша тактілік кірісі бар-С(clock-уақытты фиксациялау), олардың аударылуы
кіріс және тактілік импульстарды бір уақытта берілу кезінде ғана болады.
Біртактілі Т және екітактілі ТТ триггерлер. Біртактілі триггерлер
тактілік импульстың алдыңғы фронты бойынша ауысады, ал екітактілі– оның
артқы фронты бойынша. Триггерлер екі өзара инверсті кірісті- және
инверсті (ку емес, ку сызық астында). Триггер бірлік күйде болады
егер, =1, =0,және нольдік =0, =1.[2]

RS триггері

а)
б)
в)

1 0 1 0
0 1 0 1
0 0 память
1 1 запрет

Сурет-1.2.1. а)Логикалық структурасы; б)Шартты белгіленуі; в)Шындық
кестесі

Бұл триггерлердің құрылымында екі ақпараттық кірісі бар- R және S.
Триггер бірлік күйге тұрғызылатын кіріс S(ағылшын set- орнату,
тұрғызу,қосу), ал нөльдікке R(reset-аударылу(сброс)) деп аталады. RS
триггердің кірістерінде кіріс сигналдың 4 комбинациясы мүмкін. Егер S=1,
R=0 болса , триггер бірлік күйге, S=0, R=1- нөльдік күйге ауысады.
Кірістерде логикалық нөльдердің тұрғызылуында ол алдындағы күйін сақтайды.
Кіріс сигналдардың бұндай комбинациясын нейтралды немесе жады деп атайды.
Егер бір уақытта кірістерге бірлік сигналдар түссе, онда екі шығысында да
нөльдер пайда болып, триггер өз қасиеттерін жоғалтады. Триггерлер үшін бұл
комбинация тыйым салынған болып табылады.ИЛИ-НЕ логикалық элементтерінде
салыған RS триггерлер, бірлік кіріс сигналдармен ауысатын, түзу кірісті
д.а.. И-НЕ базалық элементінде құрылған RS триггерлер инверсті кірісті
д.а.. Түзу кірісті интегралды RS триггердің аналогы биполярлы симметриялы
төрт транзистордағы триггер. Ондағы Uвх1-S, ал Uвх2-R , Uвых1--
инверсті шығысқа, Uвых2--түзу шығысқа сәйкес келеді. И-НЕ логикалық
элементіндегі RS триггерлер түзу кірістегі шығысынан сигналды өндіру үшін
оның кірісіне инверсті сигналдар беру керек.[2]

D-триггері

а)
б)
в)

0 1 1 0
1 0 0 1
0 0 запрет
1 1 память

Сурет-1.2.2.а)Логикалық құрылымы; б)Шартты белгіленуі в)Шындық кестесі

Оның екі кірісі бар: ақпараттық Д(Д-delay-уақытша тоқтату(задержка)),
тактілі С. Ақпаратты жазу тек кіріске тактілі С импульстер түскенде
болады(С=0). Бұл жағдайда шығыс сигнал кіріс сигналды қайталайды Д:
=1, егер Д=1, =0, егер Д=0. Д триггердің схемасында И-НЕ
логикалық элементте 1, 2 элементтері кіріс логиканың схемасын құрады, ал 3,
4 –триггерлік ұяшықты. Тактілі импульстардың арасында 1, 2 элементтері
жабық, олардың шығысында логикалық 1-лер бар, ол триггерлік ұяшыққа
нейтралды комбинация болып табылады.

Т-триггері
Бұл триггерді көп жағдайда санаушы деп атайды. Ол бірақ ақпараттық
кіріске ие. Т триггедің ауысуы келесі кіріс импульс түскенде.

а)

б,в)

Сурет-1.2.3.а)Шартты белгіленуі; б,в)Біртактілі, екітактілі триггерлердің
сәйкес уақытылы диаграммалары

Т триггердің кіріс сигналдарды қайталау периоды шығыс сигналдарды қайталау
периодынан 2 есе көп. Шығыс сигналдардың тізілу(следование) жиілігі бұл
жағдайда 2 есе азаяды, сондықтан Т триггер жиілік бөлгіштерде көп
қолданылады. Интегралды Т триггерлер екітактілі сұлба бойынша салынса, екі
RS триггер негізінде, онда шығыс сигналдың тоқтатылуы болады, яғни ол оның
артқы фронтымен ауысады.[2]

JK -триггері
Екі ақпараттық кірісі бар J(J-jump-секіру(переброс)), K(K-keep-
ұстау(держать)) және тактілі С. Ең әмбебап триггер б.т.. Егер С=1, онда JK
триггер түзу кірісі бар RS триггер сияқты жұмыс істейді, осы кезде J кірісі
триггерді “1” күйіне тқрғызу үшін керек, K керісінше. Бірақ RS –ке
қарағанда JKтриггерде J = K =1 болғанда тыйым салынбайды- аударылу болады.
JK триггерде екі қосымша инверсті кіріс бар, оны еріксіз 1, 0
күйге тұрғызу үшін керек. Бұл кезде J, K, С кірістерінің еріксіз орнығу
әсерінен арылу керек болса, оларға логикалық 1-ді береді, яғни
микросхеманың қорек көзіне шектеуіш тоқтар арқылы резисторларды қосады. JK-
триггерлерді Д-триггерлердің орнына қолдануы үшін J, K кірістегі сигналдар
қарама- қарсы фазалы болуы керек. Ол үшін К кірісіне ақпараттық сигнал
ақпараттық инвертор арқылы беріледі.[2]

Сурет-1.2.4.JK- триггердің Д-триггерге модификациясының сұлбасы
Т-триггерге айналу үшін J, K кірістерін біріктіру керек. Егер бұл
кірістерге логикалық 1, С кірісіне тактілік импульстар берілсе, онда Т-
триггер ретінде жұмыс істейді.[2]

1.4. КЛАССИФИКАЦИЯСЫ: СИНХРОНДЫ, АСИНХРОНДЫ

Сурет-1.4.1.Триггерлердің функционалдық және ақпаратты ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.