«Газды құбырлармен тасымалдау»
МАЗМҰНЫ
1.Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4 бет.
2. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5.24 бет
3.Экономика (технологиялық карталар, сызбалар есептер) ... ... ... ... ... ... 25.29 бет
4.Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...30.33 бет
5.Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...34 бет
6.Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...35 бет
1.Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4 бет.
2. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5.24 бет
3.Экономика (технологиялық карталар, сызбалар есептер) ... ... ... ... ... ... 25.29 бет
4.Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...30.33 бет
5.Қортынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...34 бет
6.Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...35 бет
жұмыста айтылғандай әртүрлі мұнай-газ өндіру аудандарында өндірілетін мұнай газы әртүрлі құрамға ие, және де көмірсутектерден басқа, құрамында ылғал тамшысы, күкіртсутек, көмір қышқыл газы, азот жөне басқа да газдар болуы мүмкін.
Газда ылғалдың, күкіртсутектің және көмірқышқыл газының болуы жабдықтар мен коммуникациялар жағдайына кері әсерін тигізеді және газды тасымалдау кезінде де айтарлықтай қиыншылықтар тудырады. Ылғал тамшылары белгілі бір жағдайда көмірсутектермен бірігіп гидраттар түзеді, олар газ құбырларының өткізу қабілетін төмендетіп немесе толық тығьндап тастайды. Конденсацияланатын көмірсутектер сұйықтығындарын түзуі мүмкін, оларда құбырлардың өткізу қабілетін азайтады.
Күкіртсутек пен көміртегінің қос тотығы жабдықтың, құбыр мен арматураның тез тоттануына жағдай жасайды. Егерде газда күкіртсутек көп болса, онда одан арнайы
қондырғылар арқылы кристалды күкіртті алуға болады, ал ол қажетті өнім болып табылады.
Осыған байланысты магистралды газ құбырларына және тұтынушыға берілетін газ сапасына белгілі-бір талаптар қойылады, оларды орындау барысында газдың қалыпты тасымалдануы және санитарлық нормалар мен қауіпсіздік шаралары сақтала отырып тұтынушылармен қолданылуы қамтамасыз етіледі.
Сұйық газ құбырына берілетін газ сапасы ЕСТ-51.40-93 пен регламенттеледі Бірақ, егер газ тұтынушысы газ өңдеу зауыты болса, онда газ сапасына қойылатын талаптар зауыттың технологиялық сұлбасымен анықталады. Осыған байланысты мұнай-газ өндіруші мекемелер (кәсіпорындар) газды дайындауды тек қана оны зауытқа тасымалдауды қамтамасыз ету жағдайынан шыға отырып жүзеге асырады, ал зауытта газ сапасын газ тасымалдау мекемелерінің талаптарына сай кондицияға дейін жеткізеді. Жоғарыда айтылған ЕСТ-пен құрамында күкірт-сутек пен меркаптандардың мөлшері едәуір жоғары газды белгіленген тәртіптегі техникалық шарттары бойынша жекелеген газ құбырларымен тасымалдау мүмкін болады.Қазіргі уақытта газды кептіру терецдігі, одан конден-сацияланған көмірсутектерді алу және күкіртсутектердің мөлшері газды жеткізуші және тұтынушы кәсіпорындардың расындағы келісіммен анықталады.
Газда ылғалдың, күкіртсутектің және көмірқышқыл газының болуы жабдықтар мен коммуникациялар жағдайына кері әсерін тигізеді және газды тасымалдау кезінде де айтарлықтай қиыншылықтар тудырады. Ылғал тамшылары белгілі бір жағдайда көмірсутектермен бірігіп гидраттар түзеді, олар газ құбырларының өткізу қабілетін төмендетіп немесе толық тығьндап тастайды. Конденсацияланатын көмірсутектер сұйықтығындарын түзуі мүмкін, оларда құбырлардың өткізу қабілетін азайтады.
Күкіртсутек пен көміртегінің қос тотығы жабдықтың, құбыр мен арматураның тез тоттануына жағдай жасайды. Егерде газда күкіртсутек көп болса, онда одан арнайы
қондырғылар арқылы кристалды күкіртті алуға болады, ал ол қажетті өнім болып табылады.
Осыған байланысты магистралды газ құбырларына және тұтынушыға берілетін газ сапасына белгілі-бір талаптар қойылады, оларды орындау барысында газдың қалыпты тасымалдануы және санитарлық нормалар мен қауіпсіздік шаралары сақтала отырып тұтынушылармен қолданылуы қамтамасыз етіледі.
Сұйық газ құбырына берілетін газ сапасы ЕСТ-51.40-93 пен регламенттеледі Бірақ, егер газ тұтынушысы газ өңдеу зауыты болса, онда газ сапасына қойылатын талаптар зауыттың технологиялық сұлбасымен анықталады. Осыған байланысты мұнай-газ өндіруші мекемелер (кәсіпорындар) газды дайындауды тек қана оны зауытқа тасымалдауды қамтамасыз ету жағдайынан шыға отырып жүзеге асырады, ал зауытта газ сапасын газ тасымалдау мекемелерінің талаптарына сай кондицияға дейін жеткізеді. Жоғарыда айтылған ЕСТ-пен құрамында күкірт-сутек пен меркаптандардың мөлшері едәуір жоғары газды белгіленген тәртіптегі техникалық шарттары бойынша жекелеген газ құбырларымен тасымалдау мүмкін болады.Қазіргі уақытта газды кептіру терецдігі, одан конден-сацияланған көмірсутектерді алу және күкіртсутектердің мөлшері газды жеткізуші және тұтынушы кәсіпорындардың расындағы келісіммен анықталады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР:
1.Мұнай газ ісінің негіздері автор Х.Суербаев
2.Еңбек қорғау Н.Жаданов Н. Құдайбергенов
3.Мұнай және газды өндіру техникасымен технологиясы автор Г.Майлыбаева
Унаспеков Б.А., Алимова К.К. Газоснабжение. Алматы: КазНТУ,
2007.–285 с.
4. Ионин А.А. Газоснабжение. М.: Стройиздат. 1989. – 439с.
5. Унаспеков Б.Ә. Шарафадинов Н.С. Газ желілері мен
қондырғыларын есептеу және пайдалану. Оқу қҧралы ҚМСҚА.
Алматы: 1994. – 79бет.
6. Унаспеков Б.Ә. Практикалық сабақтарға, курстық және дипломдық
жобаларды есептеуге арналған әдістемелік нҧсқауы. Алматы:
ҚМСҚА, 1996. – 92бет.
7. Унаспеков Б.А. Использование газа в промышленных печах по
Производству стройматериалов. Учебное пособие. Алматы:
КазГАСА, 1997. – 190с.
1.Мұнай газ ісінің негіздері автор Х.Суербаев
2.Еңбек қорғау Н.Жаданов Н. Құдайбергенов
3.Мұнай және газды өндіру техникасымен технологиясы автор Г.Майлыбаева
Унаспеков Б.А., Алимова К.К. Газоснабжение. Алматы: КазНТУ,
2007.–285 с.
4. Ионин А.А. Газоснабжение. М.: Стройиздат. 1989. – 439с.
5. Унаспеков Б.Ә. Шарафадинов Н.С. Газ желілері мен
қондырғыларын есептеу және пайдалану. Оқу қҧралы ҚМСҚА.
Алматы: 1994. – 79бет.
6. Унаспеков Б.Ә. Практикалық сабақтарға, курстық және дипломдық
жобаларды есептеуге арналған әдістемелік нҧсқауы. Алматы:
ҚМСҚА, 1996. – 92бет.
7. Унаспеков Б.А. Использование газа в промышленных печах по
Производству стройматериалов. Учебное пособие. Алматы:
КазГАСА, 1997. – 190с.
№16 КОЛЛЕДЖ МКҚК
САПА МЕНЕДЖМЕНТІ ЖҮЙЕСІ
БЕКІТЕМІН
Директор____________З. Талбидин
____________________20___ж
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Ф-ӨОБ-0320
Тақырыбы Газды құбырлармен тасымалдау
Түсіндірме хат ___________________________________ _______ бет
Графикалық бөлім ___________________________________ ____ парақ
Дипломдық жұмысты орындаушы Қияш
Еркебұлан
(қолтаңбасы)
(аты-жөні)
Жетекшісі _________ Бекботаев Б.
(қолтаңбасы)
(аты-жөні)
ӨОБ басшысы _________ Моминов А.
(қолтаңбасы)
(аты-жөні)
Қызмет бабында пайдаланылатын басылым
Шардара
АЛҒЫ СӨЗ.
Газ отынын тиімді пайдалану көптеген қаржыны үнемдеуге әсерін
тигізеді. Жылу көздерінің жоғарылату, отынды үнемдеу, өнеркәсіптік
пештердің тиімділігін арттыру сияқты жетістіктер өндірілетін өнімнің
саны мен сапасын жоғарылата түседі.
Газ тарату жүйелерін жобалау, пайдалану мамандардан сапалы
білімді талап етеді. Газды халық шаруашылығында пайдалану жаңа әрі
қиын мәселелерді туғызады. Оларды шешу үшін автоматика жүйелері мен
электронды есептеу әдістерін игеру өте қажет. Газдың төменгі, жоғары
(орташа) қысымдағы желілері жүргізілген.
Сұйық газды құбырлармен тасымалдап газбен қамтамасыз ету, ондағы
құбырлардың құрылымы, газ аспаптарын орналастыру және оларға
қойылатын талаптар толық жазылған.
Газ тарату жүйелерін қабылдау кезінде көптеген сұрақтарға
қарастырып, ең тиімді мәліметтер бар . Осы дипломдық жұмыста
келтірілген түсіндірмелер, нұсқаулар және сол жауап береді.
Жетілдіре түсіндіру үшін кейбір тараулар іс жүзінде кездесетін
мысалдарды келтіру арқылы көрсетілген.
МАЗМҰНЫ
1.Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 4 бет.
2. Негізгі бөлім
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .5-24 бет
3.Экономика (технологиялық карталар, сызбалар есептер)
... ... ... ... ... ... 25-29 бет
4.Еңбекті қорғау және техника
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30-33 бет
5.Қортынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...34 бет
6.Пайдаланған әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...35 бет
1 КІРІСПЕ
Осы дипломдық жұмыста айтылғандай әртүрлі мұнай-газ өндіру
аудандарында өндірілетін мұнай газы әртүрлі құрамға ие, және де
көмірсутектерден басқа, құрамында ылғал тамшысы, күкіртсутек, көмір
қышқыл газы, азот жөне басқа да газдар болуы мүмкін.
Газда ылғалдың, күкіртсутектің және көмірқышқыл газының болуы
жабдықтар мен коммуникациялар жағдайына кері әсерін тигізеді және газды
тасымалдау кезінде де айтарлықтай қиыншылықтар тудырады. Ылғал
тамшылары белгілі бір жағдайда көмірсутектермен бірігіп гидраттар
түзеді, олар газ құбырларының өткізу қабілетін төмендетіп немесе толық
тығьндап тастайды. Конденсацияланатын көмірсутектер сұйықтығындарын
түзуі мүмкін, оларда құбырлардың өткізу қабілетін азайтады.
Күкіртсутек пен көміртегінің қос тотығы жабдықтың, құбыр мен
арматураның тез тоттануына жағдай жасайды. Егерде газда күкіртсутек
көп болса, онда одан арнайы
қондырғылар арқылы кристалды күкіртті алуға болады, ал ол қажетті өнім
болып табылады.
Осыған байланысты магистралды газ құбырларына және тұтынушыға
берілетін газ сапасына белгілі-бір талаптар қойылады, оларды орындау
барысында газдың қалыпты тасымалдануы және санитарлық нормалар мен
қауіпсіздік шаралары сақтала отырып тұтынушылармен қолданылуы
қамтамасыз етіледі.
Сұйық газ құбырына берілетін газ сапасы ЕСТ-51.40-93 пен
регламенттеледі Бірақ, егер газ тұтынушысы газ өңдеу зауыты болса,
онда газ сапасына қойылатын талаптар зауыттың технологиялық
сұлбасымен анықталады. Осыған байланысты мұнай-газ өндіруші мекемелер
(кәсіпорындар) газды дайындауды тек қана оны зауытқа тасымалдауды
қамтамасыз ету жағдайынан шыға отырып жүзеге асырады, ал зауытта газ
сапасын газ тасымалдау мекемелерінің талаптарына сай кондицияға дейін
жеткізеді. Жоғарыда айтылған ЕСТ-пен құрамында күкірт-сутек пен
меркаптандардың мөлшері едәуір жоғары газды белгіленген тәртіптегі
техникалық шарттары бойынша жекелеген газ құбырларымен тасымалдау мүмкін
болады.Қазіргі уақытта газды кептіру терецдігі, одан конден-
сацияланған көмірсутектерді алу және күкіртсутектердің мөлшері газды
жеткізуші және тұтынушы кәсіпорындардың расындағы келісіммен анықталады.
2 НЕГІЗГІ БӨЛІМ.
Мұнай мен газ өнімдерін тасымалдаудың ең тиімді түрі – құбырлық
тасымал.
Тасымалдаудың бұл түрінің артықшылықтары:
1. өнімдерді айтарлықтай үлкен қашықтыққа тасымалдаудың өзіндік
құнының төмен болуы;
2. өнімдерді үздіксіз беру;
3. автоматтандыру үшін кең мүмкіндіктің болуы;
4. тасымалдау кезінде мұнай мен мұнай өнімдерінің шығындарының
азаюы;
5. егер экономикалық жағынан тиімді болса, өте қысқа қашықтыққа
құбырларды жүргізу мүмкіндігі.
Өнімді айтарлықтай үлкен қашықтыққа үлкен қашықтыққа айдайтын
құбырларды магистральдық құбырлар деп атайды. Қазақстан терри-
ториясындағы мұнай құбырларының орналасу сұлбасы көрсетілген
Айдалатын сұйықтыққа байланыста магистральдық құбырлар да
сәйкесінше: мұнай айдайтындары – мұнай құбырлары, сұйық мұнай газ
өнімдерін, -мысалы бензин, керосин, дизельдік отын, мазут айдайтындары –
мұнайөнім-дік құбырлар деп аталады.
Магистральдық мұнай құбырлары жылдың барлық мезгілдеріне тәулік
бойы жұмыс істейді. Оның диаметрі мен ұзындығы салыстырмалы түрде
айтарлықтай үлкен болады. Олармен мұнай айдау кезінде 5,0-6,5 МПа
қысым жасалады.
Магистральдық құбыр мынадай бөліктерден: 1) құбырдан; 2) бір
немесе бірнеше сорап станцияларынан; 3) байланыс құралдарынан тұрады.
Магистральдық құбыр ұзындығы, диаметрі, өткізгіштік қабілетімен және
айдау станцияларының саны сияқты көрсеткіштермен сипатталады.
Қазіргі заманғы магистральдық құбырлардың ұзындығы 1000 км-ге дейін
жетеді, олар үлкен қуаттылықтағы басты, аралық айдайтын (сораптық) стан-
циялардың, сондай-ақ барлық қажетті өндірістік және қосымша құрылыстары бар
құйғыш станциялардың кешенімен жабдықталған өзіндік транспорттық
мекеме болып табылады. Олардың өткізгіштік қабілеттілігі жылына 50 млн.
тонна мұнай және одан да көп болады. Мұндай құбырларды болат
құбырлардан шартты диаметрлерін 500, 700, 800, 1000, 1200 және 1400 мм етіп
жасайды.
Мұнай мен мұнай өнімдерін алыс қашықтыққа тасымалдағанда
құбырдағы айтарлықтай гидравликалық кедергіні жеңуге тура келеді.
Сондықтан, егер бір айдау сорап станциясы берілген қысым кезінде
айдаудың қалыпты режимін қамтамасыз ете алмаса, онда құбырдың ұзындығы
бойына бірнеше станцияларды орнатады.
Құбырмен тасымалдау экономикалық жағынан тиімділігімен қатар, жыл бойы
жұмыс жасауды қамтамасыз етеді және тасымалдаудың басқа түрлері-нен
ерекшелігі, табиғи жағдайларға тіпті байланыссыз болады. Осыған бай-ланысты
жыл сайын магистральдық құбырлардың ұзындығы артып келеді.
Өнімді айдау принципц бойынша практикада екі жүйе қолданылады:
1)станциялық және 2) транзиттік.
Айдаудың станциялық жүйесі мұнай немесе мұнай өнімдері аралық ай-
дау станцияларының резервуарларына келіп, оларды толтырып, одан әрі қа-рай
келесі станцияларға айдалатындығымен сипатталады. Егер станцияда
бірнеше резервуарлар болса, онда өнімді айдау үздіксіз болады: бір
резервуарға өнім келеді, ал басқасының құбырға айдалады.
Айдаудың транзитті жүйесі резервуар арқылы немесе сораптан сорапқа
айдау арқылы жүзеге асады.
Резервуар арқылы айдағанда өнім алғашқы сорап станциясынан
келесі сорап станциясына газды немесе суды мұнайдан бөлу үшін арналған
резер -вуарлар арқылы бағытталады. Сораптан сорапқа айдауда өнім
алғашқы сорап станциясынан магис-тральдық құбырға параллель қосылған
аралық резервуарға бармай, тікелей келесі сорап станциясына бағытталады.
Айдаудың бұл сұлбасы жетік және экономикалық тұрғыдан тиімді, өйт-
кені ол кезде жүйенің максималдық қымталуы қамтамасыз етіледі және ара-лық
резервуарлардағы буланудан болатын шығындар болмайды. Бұл жүйеде
резервуарлар көлемі кіші етіп жасалынады, онда да қосу немесе жөндеу ке-
зінде құбырды босату үшін қажет. Мұнай мен мұнай өнімдерін транзиттік
айдаудың барлық түрінде магистральдық құбыр жергілікті автоматиканың
қажетті құралдарымен жабдықта-лады; көптеген құбырлар дистанциялық
басқарылады.
Магистральдық құбыр теміржол сияқты арнайы техникалық бақылауды
қажет етеді. Барлық магистраль жеке учаскелерге бөлінеді, олардың
әрқай-сысы белгілі бір сорап станциясына бекітіледі. Мұндай учаске әрі
қарай бір -қатар ұсақ учаскелерге бөлінеді, олардың әрқайсысын сызықтық
аралап жү -ріп қараушылар құбырды бақылап отырады.
Әрбір станцияда, қызмет көрсететін эксплуатациялық қызметкерлерден
басқа, жөндеу бригадалары да болады. Олардың қол астында құбырды жөн-деу
үшін және туындаған апаттарды жою үшін қажетті барлық механизмдер болады:
құбыр салғыш-тракторлар, экскаваторлар, бульдозерлер, пісіру агре-гаттары,
т.с.с. Басты айдау станцияны құбырдың бастапқы учаскесіне
(магистральдың бас бөлігіне), яғни мұнай кәсіпшілігі немесе мұнай өңдейтін
зауыт ауданында орналастырады, өйткені ол мұнайды немесе мұнай
өнімдерін қабылдау үшін және одан соң оларды құбырға айдау үшін қызмет
етеді.
Мұнайды айдау жүйелері:
1 – резервуар; 2 – сорап
Сұйықтық қысымын қосымша көтеру үшін қажет аралық станцияларды,
құбырдың ұзындығы бойымен, мүмкіндігінше бірдей қашықтықта, қысым-ның
барлық станциялар бойынша бірқалыпты таралуын еске ала отырып,
орналастырады. Экономикалық көзқарас бойынша аралық станцияларды елді
мекендерге, темір және тас жолдарына, электрмен, сумен жабдықтайтын көз-
дерге жақын жерлерге, ал басты станцияларды – мұнай өңдейтін зауыт-
тардың және мұнайды дайындау қондырғыларының алаңдарында, сондай -ақ
резервуарлық парктердің жанына олардың көлемдерін пайдаланатындай етіп
орналастыруға тырысады.
Айдау станцияларының өндірістік-технологиялық құрылысының құра-мына
айдау сораптарынан (негізгі және тіректік) басқа: резервуарлық парк
(басты және құйғыш станциялар үшін), қырғыштар немесе бөлгіштерді қосу
құрылғылары, қорғау жүйесінің сұйықтығын қабылдайтын сыйымдылықтар
кіреді. Соңғы (құйғыш) станцияларда және аралық станцияларда (оларда
өнімдерді теміржол цистернасына құйып алу қарастырылған) сәйкес
темір жолдың құйғыш құрылғылар (эстакадалар) соғады.
Технологиялық құрылыстардан басқа, алаңдарда сумен жабдықтау,
канализация және электрмен жабдықтаудың өндірістік-қосалқы нысандары, сон-
дай-ақ әкімшілдік-шаруашылдық құрылыстары орналасады.
Мұнай айдағыш сорап станциялары мұнай мен мұнай өнімдерін
магистральдық құбырмен айдауды қамтамасыз ететін сорап аппараттарымен (қоз-
ғалтқышпен бірге жинақталған сораптар), қызмет ететін қосымша жабдық-
тармен – су және отын сораптарымен, компрессормен – су және отын сорап-
тарымен, компрессормен, майлау жүйесі үшін маймен жабдықтау қондырғы-
ларымен, желдеткіштермен, қоректік бөшкелермен, жылу алмастырғыш-
тармен жабдықталады.
Магистральдық құбырлар үшін орталықтан тепкіш сораптар номиналдық беру
мен қысымда мынадай шектерде шығарылады: беруі 1250-ден 12000м³сағ,
сәйкесті қысым 260-тан 210 м-ге дейін, сораптың п.ә.к. – 0,84-тен 0,89-ға
дейін.
Газ енгізуін қайта монтаждау
Жұмыстың мазмұны: Тұтынушыларға газ беру тоқтатылуы туралы хабарлау.
Ғимаратқа енгiзудегi кранды жабу және газ 40-100 мм су.ст. шығару. Газ
енгізу қорабы және цемент қабырға аралығында кеңістікті босату. Қораптың
толтырмасын алып тастау. Газ енгізу құбыры және ғимарат ішінде ажырату
құрылғысы аралығында газ құбыры аймағын дәнекерлеуін ашу. Газ құбырының
шығыс саңылауын тығынмен жабу және оны пломбалау. Газ енгізу қорабын
қабырға шегінен алып тастау. Қабырғадағы саңылауды цемент ерітіндісімен
жабу.
Газ құбыры аймағын қайта монтаждау
Жұмыстың мазмұны: Тұтынушыларға газ беру тоқтатылуы туралы хабарлау.
Бөлшектелетiн газ құбырының аймағындағы ажырату құрылғысын жабу.
Бөлшектелетiн аймақты үрлеу. Бөлшектеуге жататын аймақты белгілеу.
Бөлшектелетін аймақты сваркамен кесу. Қажет жағдайда аймақты бірнеше
бөліктерге кесу. Тіректен аймақты немесе оның бөліктерін түсіру. Аймақтың
кесілген орындарын екі жағынан бітеуішпен пісіріп бітеу.
Кесте 1 – Бір метр газ құбырына кететін материалдар шығыны нормасы
Материалдар атауы Өлшем бірлігі Шығын нормасы
Бітегіш дана 2
Электродтар кг 0,64
Оттегі М3 2,0
Пропан-бутан л 15,0
Линзалы компенсаторды ауыстыру
Жұмыстың мазмұны: Тұтынушыларға газ беру тоқтатылуы туралы хабарлау.
Бекіткішті жабу. Ғимаратқа енгiзудегi кранды жабу және газ 40-100 мм су.ст.
шығару. Компенсатордың фландық қосылысы болтын бұрап босату. Тартқышпен
компенсаторды созу және түсіру. Газ құбырының фландық шетін тазалау және
майлау. Төселім орнату, компенсатор болтын қатайту және тартқышты алу.
Фландық қосылыс болтын қатайту. Сабынды көпіршік арқылы фландық қосылыс
тығыз бекітілгендігін тексеру және қажет жағдайды фландық қосылыс болтын
қатайту. Боялмаған орындарды бояу. Бекіткішті ашу.
Кесте 2 - Бір компенсаторға кететін материалдар шығыны нормасы
Материалдар атауы Өлшем бірлігі Шығын нормасы
Компенсатор дана 1
Паронитті төселім дана 2
Бояу кг 0,02
Майлау кг 0,05
Сабын эмулсиясы л 0,16
Темір қырғыш кг 0,20
Силфонды компенсаторды ауыстыру
Жұмыстың мазмұны: Компенсатор орнату орнын қоқыстан және басқа да
заттардан тазарту. Ғимаратқа енгiзудегi кранды жабу және газ 40-100 мм
су.ст. шығару. Компенсатордың фландық қосылысы болтын бұрап босату.
Тартқышпен компенсаторды созу және түсіру. Газ құбырының фландық шетін
тазалау және майлау. Жаңа компенсатор қою және фландық қосылысын
сәйкестендіру. Төселім орнату, болтын қатайту және тартқышты алу. Фландық
қосылыс болтын қатайту. Сабынды көпіршік арқылы фландық қосылыс тығыз
бекітілгендігін тексеру және қажет жағдайды фландық қосылыс болтын қатайту.
Боялмаған орындарды бояу. Бекіткішті ашу.
Кесте 3 - Бір компенсаторға кететін материалдар шығыны нормасы
Материалдар атауы Өлшем бірлігі Шығын нормасы
Компенсатор дана 1
Паронитті төселім дана 2
Бояу кг 0,02
Майлау кг 0,05
Сабын эмулсиясы л 0,16
Темір қырғыш кг 0,20
П типті компенсаторды ауыстыру
Жұмыстың мазмұны: Тұтынушыларға газ беру тоқтатылуы туралы хабарлау.
Компенсатор алдындағы бекіткішті жабу. Ғимаратқа енгiзудегi кранды жабу
және газ 40-100 мм су.ст. шығару. П типті компенсаторды өлшеу, кесу орнын
белгілеу. Жаңа компенсаторды дәнекерлеу және оны бояу. Компенсаторға дейін
және кейін газ құбырына екі қосымша тірек және екі П типті компенсатор
орнату. П типті компенсаторды белгі бойынша кесу және тіректен түсіру.
Монтаж орнына жаңа компенсаторды көтеріп, оны газ құбырымен сәйкестендіріп,
монтаж қосылысын дәнекерлеу. Дәнекерлену қосылысын беріктікке бақылау
жүргізу. Тұтынушыларға газ жіберілгені туралы хабарлау. Бекіткішті ашу.
Дәнекерлену қосылысын беріктілікке тексеру. Компенсаторға іргелес газ
құбырының аймағын бояу.
Ескірген болат газ құбырларын қалпына келтіру
Полиэтиленді құбырды тарту әдісімен болат газ құбыры аймағын қалпына
келтіру
Жұмыстың мазмұны: Газдың беруiн тоқтатылу туралы тұтынушыларды
хабарландыру. Электрқорғауды ажырату. Жөндеу аймағына дейінгі құдықтағы
бекіткішті жабу арқылы тұтынушыға газ беруін тоқтату. Трассада оржол жасау
орнын белгілеу. Механизмдер көмегімен газ құбыры қорабының өлшемі бойына
оржол жасау. Оржолды қолмен жетілдіру. Оржолды газдылыққа тексеру. Жер асты
газ құбыры салуларына штуцерді жалғау. Қажет жағдайда қолданыстағы газ
құбырына штуцерді тісіру. Газ құбырын ауамен немесе инертті газбен үрлеу.
Ауадағы газ мөлшерін тексеру. Катушка кесу үшін реконструкцияланатын газ
құбыры аймағын белгілеу. Кесу орнының барлық периметрі бойынша оқшауланудан
тазарту. Шунтталатын ұстатқышты орнату. Реконструкцияланатын газ құбыры
аймағының екі жағынан полиэтиленді құбырды тартуға катушка кесу. Оржолдан
катушканы алу. Қолданыстағы газ құбырына уақытша бекіткіштер қою.
Полиэтиленді құбыр бөлігін белгілеу және кесу. Шыны пластикалық монтажды
өзекшесін тарту. Өзекшеге тарту болат арқанын бекіту. Газ құбырының
полиэтиленді өрімінетарту болат арқанын бекіту және реконструкцияланатын
газ құбыры аймағы арқылы тарту. Қолданыстағы болат газ құбыры шетіне
Полиэтилен-болат ажыратып қосқышын сәйкестендіру және балқытып бекіту.
Полиэтилен газ құбырын ажыратып қосқыш Полиэтилен-болат ауыспалы
жалғастырғышпен балқытып бекіту жүргізу. Қосылыстар сапасын ултрадыбыс
әдісімен бақылап тексеру. газ құбырының тығыз бекітілгендігіне сынақ
жүргізу. Шунтталатын ұстатқышты алу. Газ құбырының дәнекерленген қосылысын
оқшаулау. Оқшаулау тегістігін тексеру. Ашық аймақты 0,2 метр биіктікте
көму. Көмілген жерге полиэтиленді лента қою. Тарақша жинау, штуцерді алу.
Штуцер саңылауын балқытып бекіту және оқшаулау. Электрқорғауды қосу.
Бекіткішті алып газ беру. Механизм көмегімен оржолды көму.
Жасанды мата болат газ құбыры аймағын қалпына келтіру
Жұмыстың мазмұны: Газдың беруiн тоқтатылу туралы тұтынушыларды
хабарландыру. Электрқорғауды ажырату. Жөндеу аймағына дейінгі құдықтағы
бекіткішті жабу арқылы тұтынушыға газ беруін тоқтату. Трассада тұрақты
бағытқа байланысты котлован жасау орнын белгілеу. Байланыс сызбасы салынған
акт ресімдеу. Жол жабуын ашу. Механизмдер көмегімен котлован жасау.
Котлованды қолмен жетілдіру. Котлованды газдылыққа тексеру. болат газ
құбырының ашылған аймағын топырақтан тазарту. Қалпына келтірілетін аймақты
ауамен немесе инертті газбен үрлеу. Ауадағы газ мөлшерін тексеру.
Котловандағы газ құбырының кесу орнын белгілеу. Кесу орнын периметрі
бойынша жабуын алу. Шунтталатын ұстатқышты орнату. Котлованда газ құбырын
кесу. Болат газ құбыры бөлігін котлованнан шығару. Жаңа болат құбырдан 0,6
метр ұзындықта екі катушка және 1 метр ұзындықта екі катушка кесу. Катушка,
газ құбыры, реконструкцияланатын аймақтың шеттерін дәнекерлеуге дайындау.
Ұзындығы 0,6 метр катушкалардың реконструкцияланатын аймақ шетіне, ал
ұзындығы 1 метр болатын катушкалырды негізгі газ құбыры шетіне балқытып
бекіту. Реконструкцияланатын аймақтың ішкі бетін металша жарқырағанша
тазарту. Тазалау сапасын бейнекамерамен тексеру. сәйкес ұзындықтағы мата
шлангасын кесу. Желім дайындау. Көтерілген шланға шетіне желімді құю. Шланг
шетін байлау және шланганы реверс-машина барабанына тартатын лентаға
бекіту. Ролик арқылы барабанға желімді шланганы тарту үшін реверс-машинсын
қосу.шлангі шетін реверс-машинасы басына бекіту. Газ құбыры ішінде мата
шлангаға сыртқы желім жабу арқылы инверсия процесін қамтамасыз ету,
компрессордан сығылған ауаны қолдана, қозғалу бағытын өзгерту арқылы
шлангті тарту. Буды жою үшін шығысында реттеу құрылғысын орнату, тартылған
аймақта температурасы 105 градус Цельси бойынша бу ауа қоспасын, шлангаға
іштей беру. Желім қатқаннан кейін температурасын 30 градус Цельси дейін
төмендету. Бу генреаторын ажырату, температурасы 30 градус Цельси ауамен
үрлеу. Қалпына келтірілетін аймақтың шетіндегі температураны өлшеу. Ауамен
үрлеу арқылы конденсатты алу. Конденсатты толық алып тастау үшін паролонды
поршенді тарту. Ауа қысымын төмендету. Келесі катушканы кесу кезінде
құбыр шеттеріне дейінгі қашықтық 300 мм кем болмайтындай етіп шлангтің
қалпына келтірілетін аймағы шеттерін екі жағынан кесу. Санациялау сапасын
бейнекамерамен тексеру. Реконструкцияланған аймақты жаңа болат оқшауланған
газ құбырына жалғау үшін монтажды катушка дайындау. Катушканы газ құбырының
тесігіне орнату, газ құбырымен оларды сәйкестендіру. Реконструкцияланған
аймақпен гпз құбыры арасындағы катушканы балқытып бекіту. Қосылыстар
сапасын беріктілік әдісімен бақылап тексеру. Шунтталатын ұстатқышты алу.
Газ құбырының дәнекерленген қосылысын оқшаулау. Оқшаулау тегістігін
тексеру. Котлованды құмды топырақпен көмілуін тексеру. Газ құбырының тығыз
бекітілгендігіне сынақ жүргізу. Электрқорғауды қосу. Бекіткішті алып газ
беру. Механизм көмегімен котлованды көму.
Газ құбырын уақытша төсеу
Жұмыс мазмұны: Электрқорғауды ажырату. Трассада оржол жасау орнын
белгілеу. Жөндеу аймағына дейінгі және кейінгі бекіткішті жабу және газ
тарату желіліріндегі газ қысымын төмендету. Уақытша газ құбырының төселімі
үшін оржол жасау. Төменгі қабатты оюмен оржолды қолмен жетілдіру. Уақытша
газ құбырын салу үшін негізін дайындау. Салу трассасын тазарту және
тегістеу. Дәнекерлеу үшін құбырды жиекке қалау. Құбыр шеттерін дәнекерлеуге
дайындау. Оржол жиегіндегі құбыр аймағын дәнекерлеу. Газ құбырының
дәнекерленген аймағын оржолға түсіру. Монтажды қосылыстар және уақытша газ
құбыры бұруын дәнекерлеу. Қолданыстағы газ құбырының кесу орнын оқшаулаудан
тазарту. Шунтталатын ұстатқышты орнату. Газ ағысына байланысты қолданыстағы
уақытша газ құбырын кесу. Дінекерленген қосылыс сапасын бақылау.
Тұтынушыларға газ жіберілгені туралы хабарлау. Дәнекерлену қосылысын
беріктілікке тексеру. Шунтталатын ұстатқышты алу. Уақытша газ құбырының
және кесу орнын оқшаулау. Прибор әдісімен оқшаулау тегістігін тексеру. 0,2
метр биіктікте оржолды көму. оржолға сигнал лентасын қою. Оржолды көму.
Жер асты және жер беті газ құбырларына апаттық қызмет көрсету
Коллекторлар, жер төлеулер, ғимараттарда газдылық байқалғанда жер асты
газ құбырын ажырату
Жұмыс мазмұны: Подеъзде жұмыс жасау орнына ескерту белгілерін
орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзу орнын қоршалау. Бригада
мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Құдықтың қақпағын қардан,
мұздан қоқыстан және бөтен заттардан тазалау. Құдықты газдылыққа тексеру.
Құдық қақпағын ашу және желдету. Құдық қақпағын ашу, қажет жағдайда
насоспен суды тартып шығару жіне құдықты қоқыстан тазарту. Құдыққа түсіп
бекіткіштің тұтастығын қарап көз жеткізу. Бекіткішті жабу. Ажырату
құрылғысынлағы штруцерге манометр жалғау. Газ құбырының ажылатылған
бөлігіндегі қалған қысымды өлшеу. Құдықтан шығу. Құдықты газдылыққа
тексеру. Құдық қақпағын жабу. Жақын арадағы шырақпен газ құбырында қалған
газды тастау, мүмкіндігінше жағу. Ескерту белгілерін алып тастау. Сигналдық
лентаны орау.
Газ шығыны болған кезде уақытша ажырату
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Механизмдер көмегiмен
шұңқырды ашу. Газдың шығу орынын анықтау. 0,1 МПаға дейiн газдың қысымы
азайту. Топырақтың төменгі қабатын ою арқылы шұңқырды қолмен жетілдіру. Газ
шыққан құбыр бетінен 10 см аралықты топырақтан жіне оқшаулаудан тазарту.
Құбыр диаметрі бойынша шамот сазды бинтпен орау. Газ шығысын жойылған жерді
тығыз бекiтiлгендігін тексеру.
Май бензинге, берік резеңкеден жасалған, нығыздалған қамытпен
уақытша газ шығысын жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Механизмдер көмегiмен
шұңқырды ашу. Газдың шығу орынын анықтау. 0,1 МПаға дейiн газдың қысымы
азайту. Топырақтың төменгі қабатын ою арқылы шұңқырды қолмен жетілдіру. Газ
шыққан құбыр бетінен 10 см аралықты топырақтан жіне оқшаулаудан тазарту.
Газ шығуы болған құбырдың тазаланған бетіне май бензинге берік резеңкеден
жасалған төселімді қою. Төселімге қамытты қою, болтпен бекіту. Қойылған
қамыттың тығыз бекiтiлгендігін тексеру.
Жабысқақ синтетикалық лентамен газ шығысын уақытша жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Механизмдер көмегiмен
шұңқырды ашу. Газдың шығу орынын анықтау. 0,1 МПаға дейiн газдың қысымы
азайту. Топырақтың төменгі қабатын ою арқылы шұңқырды қолмен жетілдіру. Газ
шыққан құбыр бетінен 10 см аралықты топырақтан жіне оқшаулаудан тазарту.
Тазаланған аймаққа құбыр қабырғасы қалыңдығымен бірдей жабысқақ
синтетикалық лентаны периметрі бойынша орау. Газ шығуы жойылған орнының
тығыз бекiтiлгендігін тексеру.
Қар мұзды, кристалгидраттық, смолалық бітелуін органикалық спирт
ерітінді құю арқылы жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Құдықты газдылыққа
тексеру. Люктің қақпағын ашу. Құдыққа түсу, газ беруін тоқтату және газ
құбырының штуцеріне манометр орнату. Төменде орналасқан құдықта бастапқы үш
бөлімін қайталау. Газды беруін қайта қалпына келтіру. Қысым соғысына қарай
газ құбырының тазалану бағытын анықтау. Газ құбырының бітелу аймағы
анықтағаннан кейін құдықтағы жақын маңдағы екі ажырату құрылғысын бекіту
арқылы апаттық аймақты ажырату. Манометрді алу және құдықтағы штуцерге
икемді шланг көмегімен компрессор кигізілетін тарақша (апаттық аймақ
басында) орнату, келесі құдықта штуцерге түсіру шырағын орнату. Апаттық газ
құбырының аймағын ауамен үрлеу. Газ құбырының үрлену аймағынан шығуында
газдың қауіпсіз проценттік құрылымын (газда 1% тен аз оттегі) анықтау.
Бірінші құдықта фландық қосылысты босату, тығынды және компенсаторды
жөндеу. Апаттық аймаққа дейін фландық орнату. Үрлеу арқылы бекітілуін жою
мүмкін болмаған жағдайда гидроқұрылған аймақты анықтау, болат тросқа
бекітілген жұмсақ тазалағышты газ құбырына тірелгенше кіргіземіз, шығарып
жүргізілген трос бойының ұзындығын өлшеу. Газ құдығынан өлшенген тростың
ұзындығына шұңқыр жасау. Жұмыс жүргізілетін орынды қоршау. Шұңқырға түсіп
оны қолмен жетілдіру. Құбыр бетін топырақтан тазалау. Электрохимиялық
қорғауды ажырату және бекіткішті орнату. Газ құбырын кесу аймағын белгілеу.
Кесілетін орынның оқшаулау жабуын алу. 200 мм кем емес ұзындықта газ құбыр
аймағын кесу және алып тастау. Құдыққа түсіп құбырдың тазартуға келмейтін
ашық шетіне фландық орнату, шұңқырда, апаттық аймақтан кейін, шұңқырда
бекіткіш орнату. Компрессорды ажырату. Манометрдегі штуцерге воронкаға
жалғанған икемді шлангті бекіту және газ құбырына метанолды еріксіз
жіберілуін қамтамасыз ету. (Жүздеген метр болатын тығын ұзындығына қарай,
көрсетілген әдіспен жою уақыты ұзарып кетуі мүмкін, себебі ерітінді
концентрациясы азайған сайын метанол әсері төмендейді. Сол себепті газ
құбырының аймағында шұңқылар дайындап және гидратты тығында бірнеше метанол
құятын тесіктер кесу). Газ құбырынан жиналған қоспаны арнайы сыйымы ыдысқа
құю. Метанолды ажыратылған аймақтың екінші жағынан таза спирт еріткіш
аққанша құю. Апатқа дейінгі және кейінгі аймақта газ құбырына орнатылған
фландықты жөндеу. Құдықтағы қаз құбырының штуцеріне жалғанған икемді
шлангты ажырату, штуцерге тығын орнату немесе тығынды қайтару. Газ
құбырының апаттық аймағынан құдықтағы құбырдың ашық шеті арқылы ауамен
үрлеу. Газ құбырын тазартуды смолалық немесе қар мұздық қалдықтардан толық
алғанда тоқтату, болмаған жағдайда органикалық спирт ерітіндісімен толық
қалдықтарды тазартпайынша қайталау. Құдықта тығынды арматура орнату.
Шұңқырға түсіп газ құбырында орнатылған инвентарлы бекіткішті жасау.
Құбырдың ашық шеттерін дәнекерлеуге тазарту. Газ құбырының ашық аймағында
шұңқырда катушканы қосылысынында орнату. Катушканың негізгі құбырмен қосылу
орнын сәйкестендіру. Қосылу орнын дәнекерлеу. Балқытып бекітілу сапасын
сыртқы тексеру және радиографиялық әдіспен тексеру. Құдықта апаттық аймақ
басындағы манометр үшін штуцерден бекіткішті алу, тарақшаны жөндеу және
икемді шланг арқылы компрессорды жалғау. Газ құбырының беріктікке тексеру.
Штуцерге резбалық тығын орнату. Бекіткішті алу және электрохимиялық
қорғауды қосу. Газ құбырының дәнекерлену орнын оқшаулауын қайта қалпына
келтіру. Приборлық әдіспен оқшаулау жабуының тегістігін тексеру. тығынды
ашу және газ құбыры аймағын ауаны толық шығарғанша газбен үрлеу. Газ ауа
қоспасының шығуын газ индикаторымен бақылау. Газ құбырында газдың жұмыстық
қысымын қалпына келтіру. Құдықтағы фландық және резбалық қосылыстардың
беріктігін тексеру. Шұңқырды қолмен көму. Топырақты себілген орнын таптау.
Ескерту белгілерін, қоршауды және құрылғыны алу.
Қар мұзды, кристалгидраттық, смолалық тығындалуды икемді қыздыру
элементтермен қыздыру арқылы тығындалған орынды жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Құдықты газдылыққа
тексеру. Люктің қақпағын ашу. Құдыққа түсу, газ беруін тоқтату және газ
құбырының штуцеріне манометр орнату. Төменде орналасқан құдықта бастапқы үш
бөлімін қайталау. Газды беруін қайта қалпына келтіру. Қысым соғысына қарай
газ құбырының тазалану бағытын анықтау. Газ беруді тоқтату. Манометрді алу.
Құдықтағы штуцерге икемді шланг көмегімен компрессор кигізілетін тарақша
(апаттық аймақ басында) орнату, ал екінші құдықта штуцерге түсіру шырағын
орнату. Апаттық газ құбырының аймағын ауамен үрлеу. Газ құбырының үрлену
аймағынан шығуында газдың қауіпсіз көлемдік құрылымын (20% тен аз НКПРП)
анықтау. Үрлеу арқылы бекітілуін жою мүмкін болмаған жағдайда газ құбырының
апаттық аймағына дейінгі құдыққа түсіп фландық қосылысты босату, бекітілген
арматураны жөндеу және құбырдың ашық жағына тазалауға болмайтын фландық
орнату. Болат тросқа бекітілген жұмсақ тазалағышты газ құбырына тірелгенше
кіргіземіз, сосын шығарып жүргізілген трос бойының ұзындығын өлшеу. Газ
құдығынан қашық та өлшенген трос ұзындығы бойынша шұңқыр жасау. Жұмыс
жүргізу орнын қоршау. Шұңқырға түсіп оны қолмен жетілдіру. Құбыр бетін
топырақтан тазалау. Электрохимқорғауды ажырату және шунтталатын ұстатқышты
орнату орнату. Газ құбырының бекітілу аймағын белгілеу. Белгіленген орынның
оқшаулау жабуын алу. Газ құбырының ашық аймағына икемді қыздырылатын
элементтерді жабыстыру және оны тоқ көзіне қосу. Тығындалу орнын газ құбыры
ішіндегі температурасы гидроқұрылымның қалыпты температурасынан жоғары
болғанша қыздыру. Газ құбырының апаттық аймағынан құдықтағы құбырдың ашық
шеті арқылы ауамен үрлеу. Қыздыруды конденсат және қоқысты толық алғанда
тоқтату, болмаған жағдайда толық қалдықтарды тазартпайынша қыздыруды
қайталау. Газ құбырының ашық аймағын оқшаулауды қалпына келтіру. Бекіткішті
алу және элекетрохимиялық қорғауды қосу. Приборлық әдіспен оқшаулау
жабуының тегістігін тексеру. Тығынды ашу және газ құбыры аймағын ауаны
толық шығарғанша газбен үрлеу. Газ ауа қоспасының шығуын газ индикаторымен
бақылау. Газ құбырында газдың жұмыстық қысымын қалпына келтіру. Құдықтағы
фландық және резбалық қосылыстардың беріктігін тексеру. Ескерту белгілерін,
қоршауды және құрылғыны алу.
Қар мұзды, кристал гидраттық, смолалық тығындалуды құм қабаты арқылы
горелкамен қыздыру арқылы тығындалған орынды жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Құдықты газдылыққа
тексеру. Люктің қақпағын ашу. Құдыққа түсу, газ беруін тоқтату және газ
құбырының штуцеріне манометр орнату. Газды беруін қайта қалпына келтіру.
Төменде орналасқан құдықта бастапқы үш бөлімін қайталау. Қысым соғысына
қарай газ құбырының тазалану бағытын анықтау. Газ беруді тоқтату.
Манометрді алу. Құдықтағы штуцерге икемді шланг көмегімен компрессор
кигізілетін тарақша (апаттық аймақ басында) орнату, ал екінші құдықта
штуцерге түсіру шырағын орнату. Апаттық газ құбырының аймағын ауамен үрлеу.
Газ құбырының үрлену аймағынан шығуында газдың қауіпсіз көлемдік құрылымын
(20% тен аз НКПРП) анықтау. Үрлеу арқылы бекітілуін жою мүмкін болмаған
жағдайда газ құбырының апаттық аймағына дейінгі құдыққа түсіп фландық
қосылысты босату, бекітілген арматураны жөндеу және құбырдың ашық жағына
тазалауға болмайтын фландық орнату. Болат тросқа бекітілген жұмсақ
тазалағышты газ құбырына тірелгенше кіргіземіз, сосын шығарып жүргізілген
трос бойының ұзындығын өлшеу. Газ құдығынан қашық та өлшенген трос ұзындығы
бойынша шұңқыр жасау. Жұмыс жүргізу орнын қоршау. Шұңқырға түсіп оны қолмен
жетілдіру. Құбыр бетін топырақтан тазалау. Электрохимиялық қорғауды ажырату
және шунтталатын ұстатқышты орнату. Газ құбырының ашық бетінен оқшаулау
жабуын алу. Құбырдан 0,2 метр жоғары биіктікте құммен шурфты көму. Құмды
сумен ылғалдау. Газ құбырын құм қабаты арқылы арнайы горелкамен газ құбыры
ішіндегі температурасы гидроқұрылымның қалыпты температурасынан жоғары
болғанша қыздыру. Газ құбырының апаттық аймағынан құдықтағы құбырдың ашық
шеті арқылы ауамен үрлеу. Қыздыруды конденсат және қоқысты толық алғанда
тоқтату, болмаған жағдайда толық қалдықтарды тазартпайынша қыздыруды
қайталау. Құдыққа түсу, тығынды арматура орнату. Шурфтан құмды алып тастау.
Құбырдың бетін тазалау. Газ құбырының ашық аймағын оқшаулауды қалпына
келтіру. Бекіткішті алу және элекетрохимиялық қорғауды қосу. Приборлық
әдіспен оқшаулау жабуының тегістігін тексеру. Тығынды ашу және газ құбыры
аймағын ауаны толық шығарғанша газбен үрлеу. Газ ауа қоспасының шығуын газ
индикаторымен бақылау. Газ құбырында газдың жұмыстық қысымын қалпына
келтіру. Құдықтағы фландық және резбалық қосылыстардың беріктігін тексеру.
Ескерту белгілерін, қоршауды және құрылғыны алу.
Қар мұзды, кристал гидраттық, смолалық тығындалуды газ құбырының жұмсақ
тазалағашымен көсеу арқылы жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Құдықты газдылыққа
тексеру. Люктің қақпағын ашу және желдету. Құдыққа түсу, газ беруін
тоқтату және газ құбырының штуцеріне манометр орнату. Газды беруін қайта
қалпына келтіру. Төменде орналасқан құдықта бастапқы үш бөлімін қайталау.
Газды беруін қайта қалпына келтіру. Қысым соғысына қарай газ құбырының
тазалану бағытын анықтау. Газ беруді тоқтату. Манометрді алу. Бірінші
құдықта штуцерге икемді шланг көмегімен компрессор кигізілетін тарақша
(апаттық аймақ басында) орнату, ал екінші құдықта штуцерге түсіру шырағын
орнату. Апаттық газ құбырының аймағын ауамен үрлеу. Газ құбырының үрлену
аймағынан шығуында газдың қауіпсіз көлемдік құрылымын (20% тен аз НКПРП)
анықтау.апаттық газ құбырына дейінгі аймағындағы құдыққа түсу. Фландық
қосылысты босату, бекітілген арматураны жөндеу және құбырдың ашық жағына
тазалауға болмайтын фландық орнату. Болат тросқа бекітілген жұмсақ
тазалағышты газ құбырына тірелгенше кіргізіп, шығарып жүргізілген трос
бойының ұзындығын өлшеу арқылы тығындалу орнын анықтау. Газ құдығынан қашық
та өлшенген трос ұзындығы бойынша шұңқыр жасау. Жұмыс жүргізу орнын қоршау.
Шұңқырға түсіп оны қолмен жетілдіру. Құбыр бетін топырақтан тазалау.
Электрохимиялық қорғауды ажырату және шунтталатын ұстатқышты орнату.
Кесілетін газ құбырын белгілеу. Кесу орнының оқшаулау жабуын алу. 200 мм
кем емес ұзындықта газ құбыр аймағын кесу және алып тастау. Шурфта апаттық
кейінгі аймақта құбырдың ашық шетіне инвентарлы бекіткіш орнату. Құдыққа
түсу және газ құбырына болат сымдарды қарама қарсы тазалану аймағына
шыққанға дейін енгізу. Тазартқышпен болат тросты болат сымға бекіту және
тарту. Тазартқыш тросты сымнан шешу және аймақтын екі жағына тазартқыш
тросты қозғау арқылы газ құбырын (газ құбыры бойымен тазартқыш еркін
жылжығанша қайталау) тазалау. Болат тросты тартып шығару және тазартқыштан
босату. Газ құбырының аймағын құдықтағы құбырдың ашық шеті арқылы ауамен
үрлеу. Құдыққа түсу, фландықты және тығындық арматураны алу. Шурфтағы
инвентарлы бекіткішті алып тазалағышты қайта енгізу. Егер бітеліп қалу
байқалмаса, тазалауды тоқтату. Газ құбырының ашық аймағында дәнекерлеуге
дайындау. Катушканың негізгі құбырмен қосылу орнын сәйкестендіру және
қосылу орнын дәнекерлеу. Балқытып бекітілу сапасын сыртқы тексеру және
радиографиялық әдіспен тексеру. Газ құбырының беріктікке тексеру.
дәнекерлеу онын оқшаулау. Бекіткішті алу және электрохимиялық қорғауды
қосу. Приборлық әдіспен оқшаулау жабуының тегістігін тексеру. Тығынды ашу
және газ құбыры аймағын ауаны толық шығарғанша газбен үрлеу. Газ ауа
қоспасының шығуын газ индикаторымен бақылау. Газ құбырында газдың жұмыстық
қысымын қалпына келтіру. Құдықтағы фландық және резбалық қосылыстардың
беріктігін тексеру. Шұңқырды қолмен көму. Топырақты себілген орнын таптау.
Ескерту белгілерін, қоршауды және жабдықтарды алу.
Төменгі қысымды газ құбырында Конденсат жинағыш, су бекіткіш сұранысы
бойынша жұмысты орындау
Жұмыс мақсаты: Ескерту белгілерін қою. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi
орнын қоршалау. Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от
қолданбау мақсатында газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Коверді
газдылыққа тексеру. Ковер қақпағын ашу. Апат аймағынан 50 метр радиуста
орналасқан ғимарат этажын және жертөлесін, жер асты коллекторларын, газ
құдықтарын газдылыққа тексеру. Конденсат жинағыш және газ құбыры аймағында
газ шығу орнын газ индекаторымен немесе бұрғылық тексерумен анықтау.
Конденсат жинағыш тірегінің тығынын бұрап босату. Тірек басын майдан
тазарту. Қажет жағдайда тіректе бұранда кесу. Нығыздағышты ауыстыру,
майлау. Тығынды бекітіп бұрау. Бұрандалық қосылыстың тығыз бекітілгендігін
тексеру. коверды газдылыққа тексеру. Ковер қақпағын жабу. Ескерту
белгілерін алу. Сигнал ленталарын орап алу.
Жоғары және орта қысымды газ құбырында Конденсат жинағыш, су бекіткіш
сұранысы бойынша жұмысты орындау
Жұмыс мақсаты: Ескерту белгілерін қою. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi
орнын қоршалау. Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от
қолданбау мақсатында газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Коверді
газдылыққа тексеру. Ковер қақпағын ашу. Газ құбырында газ қысымын 0,1 МПа
дейін түсіру. Апат аймағынан 50 метр радиуста орналасқан ғимарат этажын
және жертөлесін, жер асты коллекторларын, газ құдықтарын газдылыққа
тексеру. Конденсат жинағыш және газ құбыры аймағында газ шығу орнын газ
индекаторымен немесе бұрғылық тексерумен анықтау. Конденсат жинағыш
тірегінің тығынын бұрап босату. Тірек басын майдан тазарту. Қажет жағдайда
тіректе бұранда кесу. Нығыздағышты ауыстыру, майлау. Тығынды бекітіп бұрау.
Бұрандалық қосылыстың тығыз бекітілгендігін тексеру. коверды газдылыққа
тексеру. Ковер қақпағын жабу. Ескерту белгілерін алу. Сигнал ленталарын
орап алу.
Төменгі қысымды газ құбырында Газ құдығындағы газ иісі сұранысы
бойынша жұмысты орындау
Жұмыс мазмұны: Электрқорғауды ажырату. Подеъзде жұмыс жасау орнына
ескерту белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзу орнын
қоршалау. Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от
қолданбау мақсатында газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Қоқыс және
бөтен заттардан құдықтың қақпағын тазалау. Газдылыққа құдықты тексеру және
желдету. Апат аймағынан 50 метр радиуста орналасқан ғимарат этажын және
жертөлесін, жер асты коллекторларын, газ құдықтарын газдылыққа тексеру.
Құдыққа түсiру бойынша қажеттi қауiпсiздiк шараларын қабылдау. Құдыққа
түсу. Шунталатын бекіткіш құрылғысы үшін орын тазалау. Шунтталатын
ұстатқышты орнату. Газ құбырының фландық және дәнекерленген қосылысын
сабынды эмулсиямен тығыз беріктілігін тексеру. Компенсатор және тығынның
тұтастығын қарап тексеру. Газ шығу орнын анықтау. Газдың шығуының дейінгі
және кейінгі орындарында бекіткіш орнату. Сәйкесті тығындарды жабу арқылы
газ құбыры аймағын ажырату. Ажыратылған газ құбырының аймағын ауамен үрлеу.
Газ құбырының ажыратылған аймағын және құдықты газдылыққа тексеру. Апатты
(фландық қосылыстар төсемін немесе компенсаторды, бекіткішті ауыстыру) жою.
Бекіткішті алу. Фландық қосылысты бекіту. 500 Па аспайтын қысыммен
ажыратылған газ құбыры аймағын үрлеу. Диспетчер рұқсатымен тұтынушылардың
газ тарату желілеріне газ жіберу. Шунтталған ұстатқышты алу. Құдықтан шығу.
Құдықты газдылыққа тексеру. Құдық қақпағын жабу. Диспетчерге жұмыс
аяқталғанын ескерту.
Фландық қосылуларының төселімін ауыстыру кезінде
Жоғары және орта қысымды газ құбырында Газ құдығындағы газ иісі
сұранысы бойынша жұмысты орындау
Жұмыс мазмұны: Электрқорғауды ажырату. Подеъзде жұмыс жасау орнына
ескерту белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзу орнын
қоршалау. Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от
қолданбау мақсатында газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Құдықтың
қақпағын қардан, мұздан қоқыстан және бөтен заттардан тазалау. Газдылыққа
құдықты тексеру, ашу және желдету. Апат аймағынан 50 метр радиуста
орналасқан ғимарат этажын және жертөлесін, жер асты коллекторларын, газ
құдықтарын газдылыққа тексеру. Құдыққа түсiру бойынша қажеттi қауiпсiздiк
шараларын қабылдау. Құдыққа түсу. Шунталатын бекіткіш құрылғысы үшін орын
тазалау. Шунтталатын ұстатқышты орнату. Газ құбырының фландық және
дәнекерленген қосылысын сабынды эмулсиямен тығыз беріктілігін тексеру.
Компенсатор және тығынның тұтастығын қарап тексеру. Газ шығу орнын анықтау.
Газдың шығуының дейінгі және кейінгі орындарында бекіткіш орнату.
Тұтынушыларды газды өшіру туралы ескерту. Сәйкесті тығындарды жабу арқылы
газ құбыры аймағын ажырату. Ажыратылған газ құбырының аймағын ауамен үрлеу.
Газ құбырының ажыратылған аймағын және құдықты газдылыққа тексеру. Апатты
(фландық қосылыстар төсемін немесе компенсаторды, бекіткішті ауыстыру) жою.
Бекіткішті алу. Фландық қосылысты бекіту. 500 Па аспайтын қысыммен
ажыратылған газ құбыры аймағын үрлеу. Диспетчер рұқсатымен тұтынушылардың
газ тарату желілеріне газ жіберу. Шунтталған ұстатқышты алу. Құдықтан шығу.
Құдықты газдылыққа тексеру. Құдық қақпағын жабу. Диспетчерге жұмыс
аяқталғанын ескерту.
Хроматографтағы метан табиғатын тексеру
Жұмыс мақсаты: Хроматографты жұмысқа дайындау. Редукторға шығысында
тасымалданушы газдың қысымын манометрмен тексеру. этан және метан (прибоп
төлқұжаты бойынша) шыңын сенімді бөлуін қамтамасыз ететін газ тасымалы
шығынын хроматографта ротаметр бойынша орнату. 220В айнымалы тоқ желісіне
приборды қосу. Ленталы диаграммалы қозғалыс тумблерін қосу. Қалыпты нөлдік
сызығын тексеру. қажет жағдайда хроматограф жиегіндегі Нөлді орнату
тұтқасы көмегімен түзету жүргізу. Хроматограф төлқұжаты көмегімен тоқ көзін
орнату. Баллондағы сыналатын газ қоспасынан баллондағы тетігін ашып резина
камерасына 50 мл қоспасын алу. Резина камераға резина тығынды шыны өткізгіш
жалғау. Тығын арқылы камерадан шприцмен сынама (СГҚ) 2 мл газ қоспасын алу
және бір мезгілде секундамер қосып арнайы саңылау арқылы хроматографқа
беру. Диаграммалық лентада метан шыңын шығу уақытын тіркеу. Шың биіктігін
өлшеу. Әртүрлі СГҚ (0,3%-1%) концентрациясында СГҚ берілуін хроматографта 5-
7 рет қайталау. Шың шығу уақыты және биіктігі бірдей болу керек. Абсциса
бойына шың биіктігін, ордината бойына СГҚ коцентрациясын салып тербетілу
сызығын салу. Сынама талдау камерасына резина тығынды шыны өткізгіш қою.
Тығын арқылы шприцпен 2 мл талданатын сынама алу. Хроматографтың
колонкаларының біріне сынаманы беру, бір мезгілде секундомерді қосу. Газ
ауа қоспасы құраушысының диаграммаға шығу уақытын тіркеу. Шың биіктігін
өлшеу. Тербеліс сызбасы бойынша олардың сынамадағы сандық мәнін анықтау.
егер хроматограммада тек метан алынса, онда талдауды басқа колонкада
қайталайды. Егер бұл колонка хроматограммасында Азот артық шың болмаса,
онда газ шығысы бар екендігі дәлелденеді. Жүргізілген талдау нәтижесін
арнайы журналда жазу.
Кесте 4. – Бір тексеруге кететін материалдар шығын нормасы
Материалдар атауы Өлшем бірлігі Норма расхода
Сыналатын газ қоспасы м3 0,001
Қазандық бөлмесінің газдылығы сұранысы бойынша жұмыс орындау
Жұмыс мазмұны: Подеъзде жұмыс жасау орнына ескерту белгілерін
орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзу орнын қоршалау. Бригада
мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от қолданбау мақсатында
газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Қазандық бөлмесінде газ
концентрациясын анықтау. Қазандық бөлмесіне кіру кезінде қажеттi
қауiпсiздiк шараларын қабылдау. Фландық, бұрғылық және дәнекерлеу ішкі газ
құбырының және қазандық газ жабдықтарынан газ шығу орнын іздеуді
ұйымдастыру. Газ құбырындағы газ қысымын төмендету немесе қазандықты
қолданыстағы газ желісінен бекіткіш орнату арқылы ажырату. Қазандықтағы газ
шығуын төсемдер ауыстыру немесе фландық не бұрандалық қосылыстарын тығыздау
жолымен жою. Қазандық газ құбырында тесік пайда болған немесе дәнекерленген
қосылыстардың ажырау кезінде жөндеп қалпына келтіру бригадасына сұраныс
беру. Приборлық немесе сабынды көпіршік арқылы қосылыс тығыздығын тексеру.
Қазандық бөлмесін газдылыққа тексеру. қазандық бөлме есігін жабу. Ескерту
белгілерін алу. Сигнал лентасын орау.
Қазандықтағы газ иісі сұранысы бойынша жұмыс орындау
Жұмыс мазмұны: Подеъзде жұмыс жасау орнына ескерту белгілерін
орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзу орнын қоршалау. Бригада
мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от қолданбау мақсатында
газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Қазандық бөлмесінде газ
концентрациясын анықтау. Газ концентрациясы өзгерісін тұрақты бақылап
қазандықты желдетуді ұйымдастыру. Фландық, бұрғылық және дәнекерлеу ішкі
газ құбырының және қазандық газ жабдықтарынан газ шығу орнын іздеуді
ұйымдастыру. Қазандық бөлмесінің ішінде газ шығуын таппаған жағдайда,
қазандықтан 50 метр радиуста орналасқан ғимарат этажын және жертөлесін, жер
асты коллекторларын, газ құдықтарын газдылыққа тексеру. Газ құбырының
қазандыққа енгізілген жерінен әрбір екі метр сайын жер асты газ құбырларына
бұрғылық тексеру жүргізу. Газ тарату желісінде газ қысымын төмендету. Газ
концентрациясы көп орындарда шурф орнату. Шұңқырды газдылыққа тексеру.
Шұңқырға түсу кезінде қажеттi қауiпсiздiк шараларын қабылдау. Шұңқырға
түсу. Шұңқырды қолмен жетілдіру. Жер асты газ құбырына құрсау немесе қамыт
қою арқылы газ шығуын тоқтату. Құрсау немесе қамыт қойған орынды тығыз
беріктігін тексеру. Шұңқырдан шығу. Қазандық бөлмесін газдылыққа тексеру.
Ескерту белгілерін алу. Жөндеп қалпына келтіру бригадасына сұраныс беру.
Кесте 5 - Бір сұранысқа кететін материалдар шығын нормасы
Материалдар атауы Өлшем бірлігі Шығын нормасы
Бітегіш дана 1
Қамыт дана 1
Болт дана 2
Гайка дана 2
Резиналы нығыздағыш м2 0,05
Сабын эмулсиясы л 0,50
Үйдің подъезіндегі газ иісі сұранысы бойынша жұмыс орындау
Жұмыс мазмұны: Үйдің подъезінде ескерту белгілерін ілу. Сигналды
лентамен подъезді қоршалау. Ғимаратты желдету және бөгде адамдарды
кіргізбеу бойынша қосымша қауіпсіздік шараларын қабылдау. Бригада
мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Жертөледегі, бірінші этаждағы
баспалдақ торында, подъезде газ концентрациясын анықтау.
Газдың 1% концентрациясы кезінде: Газдалған ғимаратты газ шығысын
жойғанша үнемі бөлмені желдетуді ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
САПА МЕНЕДЖМЕНТІ ЖҮЙЕСІ
БЕКІТЕМІН
Директор____________З. Талбидин
____________________20___ж
ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС
Ф-ӨОБ-0320
Тақырыбы Газды құбырлармен тасымалдау
Түсіндірме хат ___________________________________ _______ бет
Графикалық бөлім ___________________________________ ____ парақ
Дипломдық жұмысты орындаушы Қияш
Еркебұлан
(қолтаңбасы)
(аты-жөні)
Жетекшісі _________ Бекботаев Б.
(қолтаңбасы)
(аты-жөні)
ӨОБ басшысы _________ Моминов А.
(қолтаңбасы)
(аты-жөні)
Қызмет бабында пайдаланылатын басылым
Шардара
АЛҒЫ СӨЗ.
Газ отынын тиімді пайдалану көптеген қаржыны үнемдеуге әсерін
тигізеді. Жылу көздерінің жоғарылату, отынды үнемдеу, өнеркәсіптік
пештердің тиімділігін арттыру сияқты жетістіктер өндірілетін өнімнің
саны мен сапасын жоғарылата түседі.
Газ тарату жүйелерін жобалау, пайдалану мамандардан сапалы
білімді талап етеді. Газды халық шаруашылығында пайдалану жаңа әрі
қиын мәселелерді туғызады. Оларды шешу үшін автоматика жүйелері мен
электронды есептеу әдістерін игеру өте қажет. Газдың төменгі, жоғары
(орташа) қысымдағы желілері жүргізілген.
Сұйық газды құбырлармен тасымалдап газбен қамтамасыз ету, ондағы
құбырлардың құрылымы, газ аспаптарын орналастыру және оларға
қойылатын талаптар толық жазылған.
Газ тарату жүйелерін қабылдау кезінде көптеген сұрақтарға
қарастырып, ең тиімді мәліметтер бар . Осы дипломдық жұмыста
келтірілген түсіндірмелер, нұсқаулар және сол жауап береді.
Жетілдіре түсіндіру үшін кейбір тараулар іс жүзінде кездесетін
мысалдарды келтіру арқылы көрсетілген.
МАЗМҰНЫ
1.Кіріспе
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ... ... 4 бет.
2. Негізгі бөлім
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... .5-24 бет
3.Экономика (технологиялық карталар, сызбалар есептер)
... ... ... ... ... ... 25-29 бет
4.Еңбекті қорғау және техника
қауіпсіздігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 30-33 бет
5.Қортынды
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
... ... ... ... ... ... ...34 бет
6.Пайдаланған әдебиеттер
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
...35 бет
1 КІРІСПЕ
Осы дипломдық жұмыста айтылғандай әртүрлі мұнай-газ өндіру
аудандарында өндірілетін мұнай газы әртүрлі құрамға ие, және де
көмірсутектерден басқа, құрамында ылғал тамшысы, күкіртсутек, көмір
қышқыл газы, азот жөне басқа да газдар болуы мүмкін.
Газда ылғалдың, күкіртсутектің және көмірқышқыл газының болуы
жабдықтар мен коммуникациялар жағдайына кері әсерін тигізеді және газды
тасымалдау кезінде де айтарлықтай қиыншылықтар тудырады. Ылғал
тамшылары белгілі бір жағдайда көмірсутектермен бірігіп гидраттар
түзеді, олар газ құбырларының өткізу қабілетін төмендетіп немесе толық
тығьндап тастайды. Конденсацияланатын көмірсутектер сұйықтығындарын
түзуі мүмкін, оларда құбырлардың өткізу қабілетін азайтады.
Күкіртсутек пен көміртегінің қос тотығы жабдықтың, құбыр мен
арматураның тез тоттануына жағдай жасайды. Егерде газда күкіртсутек
көп болса, онда одан арнайы
қондырғылар арқылы кристалды күкіртті алуға болады, ал ол қажетті өнім
болып табылады.
Осыған байланысты магистралды газ құбырларына және тұтынушыға
берілетін газ сапасына белгілі-бір талаптар қойылады, оларды орындау
барысында газдың қалыпты тасымалдануы және санитарлық нормалар мен
қауіпсіздік шаралары сақтала отырып тұтынушылармен қолданылуы
қамтамасыз етіледі.
Сұйық газ құбырына берілетін газ сапасы ЕСТ-51.40-93 пен
регламенттеледі Бірақ, егер газ тұтынушысы газ өңдеу зауыты болса,
онда газ сапасына қойылатын талаптар зауыттың технологиялық
сұлбасымен анықталады. Осыған байланысты мұнай-газ өндіруші мекемелер
(кәсіпорындар) газды дайындауды тек қана оны зауытқа тасымалдауды
қамтамасыз ету жағдайынан шыға отырып жүзеге асырады, ал зауытта газ
сапасын газ тасымалдау мекемелерінің талаптарына сай кондицияға дейін
жеткізеді. Жоғарыда айтылған ЕСТ-пен құрамында күкірт-сутек пен
меркаптандардың мөлшері едәуір жоғары газды белгіленген тәртіптегі
техникалық шарттары бойынша жекелеген газ құбырларымен тасымалдау мүмкін
болады.Қазіргі уақытта газды кептіру терецдігі, одан конден-
сацияланған көмірсутектерді алу және күкіртсутектердің мөлшері газды
жеткізуші және тұтынушы кәсіпорындардың расындағы келісіммен анықталады.
2 НЕГІЗГІ БӨЛІМ.
Мұнай мен газ өнімдерін тасымалдаудың ең тиімді түрі – құбырлық
тасымал.
Тасымалдаудың бұл түрінің артықшылықтары:
1. өнімдерді айтарлықтай үлкен қашықтыққа тасымалдаудың өзіндік
құнының төмен болуы;
2. өнімдерді үздіксіз беру;
3. автоматтандыру үшін кең мүмкіндіктің болуы;
4. тасымалдау кезінде мұнай мен мұнай өнімдерінің шығындарының
азаюы;
5. егер экономикалық жағынан тиімді болса, өте қысқа қашықтыққа
құбырларды жүргізу мүмкіндігі.
Өнімді айтарлықтай үлкен қашықтыққа үлкен қашықтыққа айдайтын
құбырларды магистральдық құбырлар деп атайды. Қазақстан терри-
ториясындағы мұнай құбырларының орналасу сұлбасы көрсетілген
Айдалатын сұйықтыққа байланыста магистральдық құбырлар да
сәйкесінше: мұнай айдайтындары – мұнай құбырлары, сұйық мұнай газ
өнімдерін, -мысалы бензин, керосин, дизельдік отын, мазут айдайтындары –
мұнайөнім-дік құбырлар деп аталады.
Магистральдық мұнай құбырлары жылдың барлық мезгілдеріне тәулік
бойы жұмыс істейді. Оның диаметрі мен ұзындығы салыстырмалы түрде
айтарлықтай үлкен болады. Олармен мұнай айдау кезінде 5,0-6,5 МПа
қысым жасалады.
Магистральдық құбыр мынадай бөліктерден: 1) құбырдан; 2) бір
немесе бірнеше сорап станцияларынан; 3) байланыс құралдарынан тұрады.
Магистральдық құбыр ұзындығы, диаметрі, өткізгіштік қабілетімен және
айдау станцияларының саны сияқты көрсеткіштермен сипатталады.
Қазіргі заманғы магистральдық құбырлардың ұзындығы 1000 км-ге дейін
жетеді, олар үлкен қуаттылықтағы басты, аралық айдайтын (сораптық) стан-
циялардың, сондай-ақ барлық қажетті өндірістік және қосымша құрылыстары бар
құйғыш станциялардың кешенімен жабдықталған өзіндік транспорттық
мекеме болып табылады. Олардың өткізгіштік қабілеттілігі жылына 50 млн.
тонна мұнай және одан да көп болады. Мұндай құбырларды болат
құбырлардан шартты диаметрлерін 500, 700, 800, 1000, 1200 және 1400 мм етіп
жасайды.
Мұнай мен мұнай өнімдерін алыс қашықтыққа тасымалдағанда
құбырдағы айтарлықтай гидравликалық кедергіні жеңуге тура келеді.
Сондықтан, егер бір айдау сорап станциясы берілген қысым кезінде
айдаудың қалыпты режимін қамтамасыз ете алмаса, онда құбырдың ұзындығы
бойына бірнеше станцияларды орнатады.
Құбырмен тасымалдау экономикалық жағынан тиімділігімен қатар, жыл бойы
жұмыс жасауды қамтамасыз етеді және тасымалдаудың басқа түрлері-нен
ерекшелігі, табиғи жағдайларға тіпті байланыссыз болады. Осыған бай-ланысты
жыл сайын магистральдық құбырлардың ұзындығы артып келеді.
Өнімді айдау принципц бойынша практикада екі жүйе қолданылады:
1)станциялық және 2) транзиттік.
Айдаудың станциялық жүйесі мұнай немесе мұнай өнімдері аралық ай-
дау станцияларының резервуарларына келіп, оларды толтырып, одан әрі қа-рай
келесі станцияларға айдалатындығымен сипатталады. Егер станцияда
бірнеше резервуарлар болса, онда өнімді айдау үздіксіз болады: бір
резервуарға өнім келеді, ал басқасының құбырға айдалады.
Айдаудың транзитті жүйесі резервуар арқылы немесе сораптан сорапқа
айдау арқылы жүзеге асады.
Резервуар арқылы айдағанда өнім алғашқы сорап станциясынан
келесі сорап станциясына газды немесе суды мұнайдан бөлу үшін арналған
резер -вуарлар арқылы бағытталады. Сораптан сорапқа айдауда өнім
алғашқы сорап станциясынан магис-тральдық құбырға параллель қосылған
аралық резервуарға бармай, тікелей келесі сорап станциясына бағытталады.
Айдаудың бұл сұлбасы жетік және экономикалық тұрғыдан тиімді, өйт-
кені ол кезде жүйенің максималдық қымталуы қамтамасыз етіледі және ара-лық
резервуарлардағы буланудан болатын шығындар болмайды. Бұл жүйеде
резервуарлар көлемі кіші етіп жасалынады, онда да қосу немесе жөндеу ке-
зінде құбырды босату үшін қажет. Мұнай мен мұнай өнімдерін транзиттік
айдаудың барлық түрінде магистральдық құбыр жергілікті автоматиканың
қажетті құралдарымен жабдықта-лады; көптеген құбырлар дистанциялық
басқарылады.
Магистральдық құбыр теміржол сияқты арнайы техникалық бақылауды
қажет етеді. Барлық магистраль жеке учаскелерге бөлінеді, олардың
әрқай-сысы белгілі бір сорап станциясына бекітіледі. Мұндай учаске әрі
қарай бір -қатар ұсақ учаскелерге бөлінеді, олардың әрқайсысын сызықтық
аралап жү -ріп қараушылар құбырды бақылап отырады.
Әрбір станцияда, қызмет көрсететін эксплуатациялық қызметкерлерден
басқа, жөндеу бригадалары да болады. Олардың қол астында құбырды жөн-деу
үшін және туындаған апаттарды жою үшін қажетті барлық механизмдер болады:
құбыр салғыш-тракторлар, экскаваторлар, бульдозерлер, пісіру агре-гаттары,
т.с.с. Басты айдау станцияны құбырдың бастапқы учаскесіне
(магистральдың бас бөлігіне), яғни мұнай кәсіпшілігі немесе мұнай өңдейтін
зауыт ауданында орналастырады, өйткені ол мұнайды немесе мұнай
өнімдерін қабылдау үшін және одан соң оларды құбырға айдау үшін қызмет
етеді.
Мұнайды айдау жүйелері:
1 – резервуар; 2 – сорап
Сұйықтық қысымын қосымша көтеру үшін қажет аралық станцияларды,
құбырдың ұзындығы бойымен, мүмкіндігінше бірдей қашықтықта, қысым-ның
барлық станциялар бойынша бірқалыпты таралуын еске ала отырып,
орналастырады. Экономикалық көзқарас бойынша аралық станцияларды елді
мекендерге, темір және тас жолдарына, электрмен, сумен жабдықтайтын көз-
дерге жақын жерлерге, ал басты станцияларды – мұнай өңдейтін зауыт-
тардың және мұнайды дайындау қондырғыларының алаңдарында, сондай -ақ
резервуарлық парктердің жанына олардың көлемдерін пайдаланатындай етіп
орналастыруға тырысады.
Айдау станцияларының өндірістік-технологиялық құрылысының құра-мына
айдау сораптарынан (негізгі және тіректік) басқа: резервуарлық парк
(басты және құйғыш станциялар үшін), қырғыштар немесе бөлгіштерді қосу
құрылғылары, қорғау жүйесінің сұйықтығын қабылдайтын сыйымдылықтар
кіреді. Соңғы (құйғыш) станцияларда және аралық станцияларда (оларда
өнімдерді теміржол цистернасына құйып алу қарастырылған) сәйкес
темір жолдың құйғыш құрылғылар (эстакадалар) соғады.
Технологиялық құрылыстардан басқа, алаңдарда сумен жабдықтау,
канализация және электрмен жабдықтаудың өндірістік-қосалқы нысандары, сон-
дай-ақ әкімшілдік-шаруашылдық құрылыстары орналасады.
Мұнай айдағыш сорап станциялары мұнай мен мұнай өнімдерін
магистральдық құбырмен айдауды қамтамасыз ететін сорап аппараттарымен (қоз-
ғалтқышпен бірге жинақталған сораптар), қызмет ететін қосымша жабдық-
тармен – су және отын сораптарымен, компрессормен – су және отын сорап-
тарымен, компрессормен, майлау жүйесі үшін маймен жабдықтау қондырғы-
ларымен, желдеткіштермен, қоректік бөшкелермен, жылу алмастырғыш-
тармен жабдықталады.
Магистральдық құбырлар үшін орталықтан тепкіш сораптар номиналдық беру
мен қысымда мынадай шектерде шығарылады: беруі 1250-ден 12000м³сағ,
сәйкесті қысым 260-тан 210 м-ге дейін, сораптың п.ә.к. – 0,84-тен 0,89-ға
дейін.
Газ енгізуін қайта монтаждау
Жұмыстың мазмұны: Тұтынушыларға газ беру тоқтатылуы туралы хабарлау.
Ғимаратқа енгiзудегi кранды жабу және газ 40-100 мм су.ст. шығару. Газ
енгізу қорабы және цемент қабырға аралығында кеңістікті босату. Қораптың
толтырмасын алып тастау. Газ енгізу құбыры және ғимарат ішінде ажырату
құрылғысы аралығында газ құбыры аймағын дәнекерлеуін ашу. Газ құбырының
шығыс саңылауын тығынмен жабу және оны пломбалау. Газ енгізу қорабын
қабырға шегінен алып тастау. Қабырғадағы саңылауды цемент ерітіндісімен
жабу.
Газ құбыры аймағын қайта монтаждау
Жұмыстың мазмұны: Тұтынушыларға газ беру тоқтатылуы туралы хабарлау.
Бөлшектелетiн газ құбырының аймағындағы ажырату құрылғысын жабу.
Бөлшектелетiн аймақты үрлеу. Бөлшектеуге жататын аймақты белгілеу.
Бөлшектелетін аймақты сваркамен кесу. Қажет жағдайда аймақты бірнеше
бөліктерге кесу. Тіректен аймақты немесе оның бөліктерін түсіру. Аймақтың
кесілген орындарын екі жағынан бітеуішпен пісіріп бітеу.
Кесте 1 – Бір метр газ құбырына кететін материалдар шығыны нормасы
Материалдар атауы Өлшем бірлігі Шығын нормасы
Бітегіш дана 2
Электродтар кг 0,64
Оттегі М3 2,0
Пропан-бутан л 15,0
Линзалы компенсаторды ауыстыру
Жұмыстың мазмұны: Тұтынушыларға газ беру тоқтатылуы туралы хабарлау.
Бекіткішті жабу. Ғимаратқа енгiзудегi кранды жабу және газ 40-100 мм су.ст.
шығару. Компенсатордың фландық қосылысы болтын бұрап босату. Тартқышпен
компенсаторды созу және түсіру. Газ құбырының фландық шетін тазалау және
майлау. Төселім орнату, компенсатор болтын қатайту және тартқышты алу.
Фландық қосылыс болтын қатайту. Сабынды көпіршік арқылы фландық қосылыс
тығыз бекітілгендігін тексеру және қажет жағдайды фландық қосылыс болтын
қатайту. Боялмаған орындарды бояу. Бекіткішті ашу.
Кесте 2 - Бір компенсаторға кететін материалдар шығыны нормасы
Материалдар атауы Өлшем бірлігі Шығын нормасы
Компенсатор дана 1
Паронитті төселім дана 2
Бояу кг 0,02
Майлау кг 0,05
Сабын эмулсиясы л 0,16
Темір қырғыш кг 0,20
Силфонды компенсаторды ауыстыру
Жұмыстың мазмұны: Компенсатор орнату орнын қоқыстан және басқа да
заттардан тазарту. Ғимаратқа енгiзудегi кранды жабу және газ 40-100 мм
су.ст. шығару. Компенсатордың фландық қосылысы болтын бұрап босату.
Тартқышпен компенсаторды созу және түсіру. Газ құбырының фландық шетін
тазалау және майлау. Жаңа компенсатор қою және фландық қосылысын
сәйкестендіру. Төселім орнату, болтын қатайту және тартқышты алу. Фландық
қосылыс болтын қатайту. Сабынды көпіршік арқылы фландық қосылыс тығыз
бекітілгендігін тексеру және қажет жағдайды фландық қосылыс болтын қатайту.
Боялмаған орындарды бояу. Бекіткішті ашу.
Кесте 3 - Бір компенсаторға кететін материалдар шығыны нормасы
Материалдар атауы Өлшем бірлігі Шығын нормасы
Компенсатор дана 1
Паронитті төселім дана 2
Бояу кг 0,02
Майлау кг 0,05
Сабын эмулсиясы л 0,16
Темір қырғыш кг 0,20
П типті компенсаторды ауыстыру
Жұмыстың мазмұны: Тұтынушыларға газ беру тоқтатылуы туралы хабарлау.
Компенсатор алдындағы бекіткішті жабу. Ғимаратқа енгiзудегi кранды жабу
және газ 40-100 мм су.ст. шығару. П типті компенсаторды өлшеу, кесу орнын
белгілеу. Жаңа компенсаторды дәнекерлеу және оны бояу. Компенсаторға дейін
және кейін газ құбырына екі қосымша тірек және екі П типті компенсатор
орнату. П типті компенсаторды белгі бойынша кесу және тіректен түсіру.
Монтаж орнына жаңа компенсаторды көтеріп, оны газ құбырымен сәйкестендіріп,
монтаж қосылысын дәнекерлеу. Дәнекерлену қосылысын беріктікке бақылау
жүргізу. Тұтынушыларға газ жіберілгені туралы хабарлау. Бекіткішті ашу.
Дәнекерлену қосылысын беріктілікке тексеру. Компенсаторға іргелес газ
құбырының аймағын бояу.
Ескірген болат газ құбырларын қалпына келтіру
Полиэтиленді құбырды тарту әдісімен болат газ құбыры аймағын қалпына
келтіру
Жұмыстың мазмұны: Газдың беруiн тоқтатылу туралы тұтынушыларды
хабарландыру. Электрқорғауды ажырату. Жөндеу аймағына дейінгі құдықтағы
бекіткішті жабу арқылы тұтынушыға газ беруін тоқтату. Трассада оржол жасау
орнын белгілеу. Механизмдер көмегімен газ құбыры қорабының өлшемі бойына
оржол жасау. Оржолды қолмен жетілдіру. Оржолды газдылыққа тексеру. Жер асты
газ құбыры салуларына штуцерді жалғау. Қажет жағдайда қолданыстағы газ
құбырына штуцерді тісіру. Газ құбырын ауамен немесе инертті газбен үрлеу.
Ауадағы газ мөлшерін тексеру. Катушка кесу үшін реконструкцияланатын газ
құбыры аймағын белгілеу. Кесу орнының барлық периметрі бойынша оқшауланудан
тазарту. Шунтталатын ұстатқышты орнату. Реконструкцияланатын газ құбыры
аймағының екі жағынан полиэтиленді құбырды тартуға катушка кесу. Оржолдан
катушканы алу. Қолданыстағы газ құбырына уақытша бекіткіштер қою.
Полиэтиленді құбыр бөлігін белгілеу және кесу. Шыны пластикалық монтажды
өзекшесін тарту. Өзекшеге тарту болат арқанын бекіту. Газ құбырының
полиэтиленді өрімінетарту болат арқанын бекіту және реконструкцияланатын
газ құбыры аймағы арқылы тарту. Қолданыстағы болат газ құбыры шетіне
Полиэтилен-болат ажыратып қосқышын сәйкестендіру және балқытып бекіту.
Полиэтилен газ құбырын ажыратып қосқыш Полиэтилен-болат ауыспалы
жалғастырғышпен балқытып бекіту жүргізу. Қосылыстар сапасын ултрадыбыс
әдісімен бақылап тексеру. газ құбырының тығыз бекітілгендігіне сынақ
жүргізу. Шунтталатын ұстатқышты алу. Газ құбырының дәнекерленген қосылысын
оқшаулау. Оқшаулау тегістігін тексеру. Ашық аймақты 0,2 метр биіктікте
көму. Көмілген жерге полиэтиленді лента қою. Тарақша жинау, штуцерді алу.
Штуцер саңылауын балқытып бекіту және оқшаулау. Электрқорғауды қосу.
Бекіткішті алып газ беру. Механизм көмегімен оржолды көму.
Жасанды мата болат газ құбыры аймағын қалпына келтіру
Жұмыстың мазмұны: Газдың беруiн тоқтатылу туралы тұтынушыларды
хабарландыру. Электрқорғауды ажырату. Жөндеу аймағына дейінгі құдықтағы
бекіткішті жабу арқылы тұтынушыға газ беруін тоқтату. Трассада тұрақты
бағытқа байланысты котлован жасау орнын белгілеу. Байланыс сызбасы салынған
акт ресімдеу. Жол жабуын ашу. Механизмдер көмегімен котлован жасау.
Котлованды қолмен жетілдіру. Котлованды газдылыққа тексеру. болат газ
құбырының ашылған аймағын топырақтан тазарту. Қалпына келтірілетін аймақты
ауамен немесе инертті газбен үрлеу. Ауадағы газ мөлшерін тексеру.
Котловандағы газ құбырының кесу орнын белгілеу. Кесу орнын периметрі
бойынша жабуын алу. Шунтталатын ұстатқышты орнату. Котлованда газ құбырын
кесу. Болат газ құбыры бөлігін котлованнан шығару. Жаңа болат құбырдан 0,6
метр ұзындықта екі катушка және 1 метр ұзындықта екі катушка кесу. Катушка,
газ құбыры, реконструкцияланатын аймақтың шеттерін дәнекерлеуге дайындау.
Ұзындығы 0,6 метр катушкалардың реконструкцияланатын аймақ шетіне, ал
ұзындығы 1 метр болатын катушкалырды негізгі газ құбыры шетіне балқытып
бекіту. Реконструкцияланатын аймақтың ішкі бетін металша жарқырағанша
тазарту. Тазалау сапасын бейнекамерамен тексеру. сәйкес ұзындықтағы мата
шлангасын кесу. Желім дайындау. Көтерілген шланға шетіне желімді құю. Шланг
шетін байлау және шланганы реверс-машина барабанына тартатын лентаға
бекіту. Ролик арқылы барабанға желімді шланганы тарту үшін реверс-машинсын
қосу.шлангі шетін реверс-машинасы басына бекіту. Газ құбыры ішінде мата
шлангаға сыртқы желім жабу арқылы инверсия процесін қамтамасыз ету,
компрессордан сығылған ауаны қолдана, қозғалу бағытын өзгерту арқылы
шлангті тарту. Буды жою үшін шығысында реттеу құрылғысын орнату, тартылған
аймақта температурасы 105 градус Цельси бойынша бу ауа қоспасын, шлангаға
іштей беру. Желім қатқаннан кейін температурасын 30 градус Цельси дейін
төмендету. Бу генреаторын ажырату, температурасы 30 градус Цельси ауамен
үрлеу. Қалпына келтірілетін аймақтың шетіндегі температураны өлшеу. Ауамен
үрлеу арқылы конденсатты алу. Конденсатты толық алып тастау үшін паролонды
поршенді тарту. Ауа қысымын төмендету. Келесі катушканы кесу кезінде
құбыр шеттеріне дейінгі қашықтық 300 мм кем болмайтындай етіп шлангтің
қалпына келтірілетін аймағы шеттерін екі жағынан кесу. Санациялау сапасын
бейнекамерамен тексеру. Реконструкцияланған аймақты жаңа болат оқшауланған
газ құбырына жалғау үшін монтажды катушка дайындау. Катушканы газ құбырының
тесігіне орнату, газ құбырымен оларды сәйкестендіру. Реконструкцияланған
аймақпен гпз құбыры арасындағы катушканы балқытып бекіту. Қосылыстар
сапасын беріктілік әдісімен бақылап тексеру. Шунтталатын ұстатқышты алу.
Газ құбырының дәнекерленген қосылысын оқшаулау. Оқшаулау тегістігін
тексеру. Котлованды құмды топырақпен көмілуін тексеру. Газ құбырының тығыз
бекітілгендігіне сынақ жүргізу. Электрқорғауды қосу. Бекіткішті алып газ
беру. Механизм көмегімен котлованды көму.
Газ құбырын уақытша төсеу
Жұмыс мазмұны: Электрқорғауды ажырату. Трассада оржол жасау орнын
белгілеу. Жөндеу аймағына дейінгі және кейінгі бекіткішті жабу және газ
тарату желіліріндегі газ қысымын төмендету. Уақытша газ құбырының төселімі
үшін оржол жасау. Төменгі қабатты оюмен оржолды қолмен жетілдіру. Уақытша
газ құбырын салу үшін негізін дайындау. Салу трассасын тазарту және
тегістеу. Дәнекерлеу үшін құбырды жиекке қалау. Құбыр шеттерін дәнекерлеуге
дайындау. Оржол жиегіндегі құбыр аймағын дәнекерлеу. Газ құбырының
дәнекерленген аймағын оржолға түсіру. Монтажды қосылыстар және уақытша газ
құбыры бұруын дәнекерлеу. Қолданыстағы газ құбырының кесу орнын оқшаулаудан
тазарту. Шунтталатын ұстатқышты орнату. Газ ағысына байланысты қолданыстағы
уақытша газ құбырын кесу. Дінекерленген қосылыс сапасын бақылау.
Тұтынушыларға газ жіберілгені туралы хабарлау. Дәнекерлену қосылысын
беріктілікке тексеру. Шунтталатын ұстатқышты алу. Уақытша газ құбырының
және кесу орнын оқшаулау. Прибор әдісімен оқшаулау тегістігін тексеру. 0,2
метр биіктікте оржолды көму. оржолға сигнал лентасын қою. Оржолды көму.
Жер асты және жер беті газ құбырларына апаттық қызмет көрсету
Коллекторлар, жер төлеулер, ғимараттарда газдылық байқалғанда жер асты
газ құбырын ажырату
Жұмыс мазмұны: Подеъзде жұмыс жасау орнына ескерту белгілерін
орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзу орнын қоршалау. Бригада
мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Құдықтың қақпағын қардан,
мұздан қоқыстан және бөтен заттардан тазалау. Құдықты газдылыққа тексеру.
Құдық қақпағын ашу және желдету. Құдық қақпағын ашу, қажет жағдайда
насоспен суды тартып шығару жіне құдықты қоқыстан тазарту. Құдыққа түсіп
бекіткіштің тұтастығын қарап көз жеткізу. Бекіткішті жабу. Ажырату
құрылғысынлағы штруцерге манометр жалғау. Газ құбырының ажылатылған
бөлігіндегі қалған қысымды өлшеу. Құдықтан шығу. Құдықты газдылыққа
тексеру. Құдық қақпағын жабу. Жақын арадағы шырақпен газ құбырында қалған
газды тастау, мүмкіндігінше жағу. Ескерту белгілерін алып тастау. Сигналдық
лентаны орау.
Газ шығыны болған кезде уақытша ажырату
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Механизмдер көмегiмен
шұңқырды ашу. Газдың шығу орынын анықтау. 0,1 МПаға дейiн газдың қысымы
азайту. Топырақтың төменгі қабатын ою арқылы шұңқырды қолмен жетілдіру. Газ
шыққан құбыр бетінен 10 см аралықты топырақтан жіне оқшаулаудан тазарту.
Құбыр диаметрі бойынша шамот сазды бинтпен орау. Газ шығысын жойылған жерді
тығыз бекiтiлгендігін тексеру.
Май бензинге, берік резеңкеден жасалған, нығыздалған қамытпен
уақытша газ шығысын жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Механизмдер көмегiмен
шұңқырды ашу. Газдың шығу орынын анықтау. 0,1 МПаға дейiн газдың қысымы
азайту. Топырақтың төменгі қабатын ою арқылы шұңқырды қолмен жетілдіру. Газ
шыққан құбыр бетінен 10 см аралықты топырақтан жіне оқшаулаудан тазарту.
Газ шығуы болған құбырдың тазаланған бетіне май бензинге берік резеңкеден
жасалған төселімді қою. Төселімге қамытты қою, болтпен бекіту. Қойылған
қамыттың тығыз бекiтiлгендігін тексеру.
Жабысқақ синтетикалық лентамен газ шығысын уақытша жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Механизмдер көмегiмен
шұңқырды ашу. Газдың шығу орынын анықтау. 0,1 МПаға дейiн газдың қысымы
азайту. Топырақтың төменгі қабатын ою арқылы шұңқырды қолмен жетілдіру. Газ
шыққан құбыр бетінен 10 см аралықты топырақтан жіне оқшаулаудан тазарту.
Тазаланған аймаққа құбыр қабырғасы қалыңдығымен бірдей жабысқақ
синтетикалық лентаны периметрі бойынша орау. Газ шығуы жойылған орнының
тығыз бекiтiлгендігін тексеру.
Қар мұзды, кристалгидраттық, смолалық бітелуін органикалық спирт
ерітінді құю арқылы жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Құдықты газдылыққа
тексеру. Люктің қақпағын ашу. Құдыққа түсу, газ беруін тоқтату және газ
құбырының штуцеріне манометр орнату. Төменде орналасқан құдықта бастапқы үш
бөлімін қайталау. Газды беруін қайта қалпына келтіру. Қысым соғысына қарай
газ құбырының тазалану бағытын анықтау. Газ құбырының бітелу аймағы
анықтағаннан кейін құдықтағы жақын маңдағы екі ажырату құрылғысын бекіту
арқылы апаттық аймақты ажырату. Манометрді алу және құдықтағы штуцерге
икемді шланг көмегімен компрессор кигізілетін тарақша (апаттық аймақ
басында) орнату, келесі құдықта штуцерге түсіру шырағын орнату. Апаттық газ
құбырының аймағын ауамен үрлеу. Газ құбырының үрлену аймағынан шығуында
газдың қауіпсіз проценттік құрылымын (газда 1% тен аз оттегі) анықтау.
Бірінші құдықта фландық қосылысты босату, тығынды және компенсаторды
жөндеу. Апаттық аймаққа дейін фландық орнату. Үрлеу арқылы бекітілуін жою
мүмкін болмаған жағдайда гидроқұрылған аймақты анықтау, болат тросқа
бекітілген жұмсақ тазалағышты газ құбырына тірелгенше кіргіземіз, шығарып
жүргізілген трос бойының ұзындығын өлшеу. Газ құдығынан өлшенген тростың
ұзындығына шұңқыр жасау. Жұмыс жүргізілетін орынды қоршау. Шұңқырға түсіп
оны қолмен жетілдіру. Құбыр бетін топырақтан тазалау. Электрохимиялық
қорғауды ажырату және бекіткішті орнату. Газ құбырын кесу аймағын белгілеу.
Кесілетін орынның оқшаулау жабуын алу. 200 мм кем емес ұзындықта газ құбыр
аймағын кесу және алып тастау. Құдыққа түсіп құбырдың тазартуға келмейтін
ашық шетіне фландық орнату, шұңқырда, апаттық аймақтан кейін, шұңқырда
бекіткіш орнату. Компрессорды ажырату. Манометрдегі штуцерге воронкаға
жалғанған икемді шлангті бекіту және газ құбырына метанолды еріксіз
жіберілуін қамтамасыз ету. (Жүздеген метр болатын тығын ұзындығына қарай,
көрсетілген әдіспен жою уақыты ұзарып кетуі мүмкін, себебі ерітінді
концентрациясы азайған сайын метанол әсері төмендейді. Сол себепті газ
құбырының аймағында шұңқылар дайындап және гидратты тығында бірнеше метанол
құятын тесіктер кесу). Газ құбырынан жиналған қоспаны арнайы сыйымы ыдысқа
құю. Метанолды ажыратылған аймақтың екінші жағынан таза спирт еріткіш
аққанша құю. Апатқа дейінгі және кейінгі аймақта газ құбырына орнатылған
фландықты жөндеу. Құдықтағы қаз құбырының штуцеріне жалғанған икемді
шлангты ажырату, штуцерге тығын орнату немесе тығынды қайтару. Газ
құбырының апаттық аймағынан құдықтағы құбырдың ашық шеті арқылы ауамен
үрлеу. Газ құбырын тазартуды смолалық немесе қар мұздық қалдықтардан толық
алғанда тоқтату, болмаған жағдайда органикалық спирт ерітіндісімен толық
қалдықтарды тазартпайынша қайталау. Құдықта тығынды арматура орнату.
Шұңқырға түсіп газ құбырында орнатылған инвентарлы бекіткішті жасау.
Құбырдың ашық шеттерін дәнекерлеуге тазарту. Газ құбырының ашық аймағында
шұңқырда катушканы қосылысынында орнату. Катушканың негізгі құбырмен қосылу
орнын сәйкестендіру. Қосылу орнын дәнекерлеу. Балқытып бекітілу сапасын
сыртқы тексеру және радиографиялық әдіспен тексеру. Құдықта апаттық аймақ
басындағы манометр үшін штуцерден бекіткішті алу, тарақшаны жөндеу және
икемді шланг арқылы компрессорды жалғау. Газ құбырының беріктікке тексеру.
Штуцерге резбалық тығын орнату. Бекіткішті алу және электрохимиялық
қорғауды қосу. Газ құбырының дәнекерлену орнын оқшаулауын қайта қалпына
келтіру. Приборлық әдіспен оқшаулау жабуының тегістігін тексеру. тығынды
ашу және газ құбыры аймағын ауаны толық шығарғанша газбен үрлеу. Газ ауа
қоспасының шығуын газ индикаторымен бақылау. Газ құбырында газдың жұмыстық
қысымын қалпына келтіру. Құдықтағы фландық және резбалық қосылыстардың
беріктігін тексеру. Шұңқырды қолмен көму. Топырақты себілген орнын таптау.
Ескерту белгілерін, қоршауды және құрылғыны алу.
Қар мұзды, кристалгидраттық, смолалық тығындалуды икемді қыздыру
элементтермен қыздыру арқылы тығындалған орынды жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Құдықты газдылыққа
тексеру. Люктің қақпағын ашу. Құдыққа түсу, газ беруін тоқтату және газ
құбырының штуцеріне манометр орнату. Төменде орналасқан құдықта бастапқы үш
бөлімін қайталау. Газды беруін қайта қалпына келтіру. Қысым соғысына қарай
газ құбырының тазалану бағытын анықтау. Газ беруді тоқтату. Манометрді алу.
Құдықтағы штуцерге икемді шланг көмегімен компрессор кигізілетін тарақша
(апаттық аймақ басында) орнату, ал екінші құдықта штуцерге түсіру шырағын
орнату. Апаттық газ құбырының аймағын ауамен үрлеу. Газ құбырының үрлену
аймағынан шығуында газдың қауіпсіз көлемдік құрылымын (20% тен аз НКПРП)
анықтау. Үрлеу арқылы бекітілуін жою мүмкін болмаған жағдайда газ құбырының
апаттық аймағына дейінгі құдыққа түсіп фландық қосылысты босату, бекітілген
арматураны жөндеу және құбырдың ашық жағына тазалауға болмайтын фландық
орнату. Болат тросқа бекітілген жұмсақ тазалағышты газ құбырына тірелгенше
кіргіземіз, сосын шығарып жүргізілген трос бойының ұзындығын өлшеу. Газ
құдығынан қашық та өлшенген трос ұзындығы бойынша шұңқыр жасау. Жұмыс
жүргізу орнын қоршау. Шұңқырға түсіп оны қолмен жетілдіру. Құбыр бетін
топырақтан тазалау. Электрохимқорғауды ажырату және шунтталатын ұстатқышты
орнату орнату. Газ құбырының бекітілу аймағын белгілеу. Белгіленген орынның
оқшаулау жабуын алу. Газ құбырының ашық аймағына икемді қыздырылатын
элементтерді жабыстыру және оны тоқ көзіне қосу. Тығындалу орнын газ құбыры
ішіндегі температурасы гидроқұрылымның қалыпты температурасынан жоғары
болғанша қыздыру. Газ құбырының апаттық аймағынан құдықтағы құбырдың ашық
шеті арқылы ауамен үрлеу. Қыздыруды конденсат және қоқысты толық алғанда
тоқтату, болмаған жағдайда толық қалдықтарды тазартпайынша қыздыруды
қайталау. Газ құбырының ашық аймағын оқшаулауды қалпына келтіру. Бекіткішті
алу және элекетрохимиялық қорғауды қосу. Приборлық әдіспен оқшаулау
жабуының тегістігін тексеру. Тығынды ашу және газ құбыры аймағын ауаны
толық шығарғанша газбен үрлеу. Газ ауа қоспасының шығуын газ индикаторымен
бақылау. Газ құбырында газдың жұмыстық қысымын қалпына келтіру. Құдықтағы
фландық және резбалық қосылыстардың беріктігін тексеру. Ескерту белгілерін,
қоршауды және құрылғыны алу.
Қар мұзды, кристал гидраттық, смолалық тығындалуды құм қабаты арқылы
горелкамен қыздыру арқылы тығындалған орынды жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Құдықты газдылыққа
тексеру. Люктің қақпағын ашу. Құдыққа түсу, газ беруін тоқтату және газ
құбырының штуцеріне манометр орнату. Газды беруін қайта қалпына келтіру.
Төменде орналасқан құдықта бастапқы үш бөлімін қайталау. Қысым соғысына
қарай газ құбырының тазалану бағытын анықтау. Газ беруді тоқтату.
Манометрді алу. Құдықтағы штуцерге икемді шланг көмегімен компрессор
кигізілетін тарақша (апаттық аймақ басында) орнату, ал екінші құдықта
штуцерге түсіру шырағын орнату. Апаттық газ құбырының аймағын ауамен үрлеу.
Газ құбырының үрлену аймағынан шығуында газдың қауіпсіз көлемдік құрылымын
(20% тен аз НКПРП) анықтау. Үрлеу арқылы бекітілуін жою мүмкін болмаған
жағдайда газ құбырының апаттық аймағына дейінгі құдыққа түсіп фландық
қосылысты босату, бекітілген арматураны жөндеу және құбырдың ашық жағына
тазалауға болмайтын фландық орнату. Болат тросқа бекітілген жұмсақ
тазалағышты газ құбырына тірелгенше кіргіземіз, сосын шығарып жүргізілген
трос бойының ұзындығын өлшеу. Газ құдығынан қашық та өлшенген трос ұзындығы
бойынша шұңқыр жасау. Жұмыс жүргізу орнын қоршау. Шұңқырға түсіп оны қолмен
жетілдіру. Құбыр бетін топырақтан тазалау. Электрохимиялық қорғауды ажырату
және шунтталатын ұстатқышты орнату. Газ құбырының ашық бетінен оқшаулау
жабуын алу. Құбырдан 0,2 метр жоғары биіктікте құммен шурфты көму. Құмды
сумен ылғалдау. Газ құбырын құм қабаты арқылы арнайы горелкамен газ құбыры
ішіндегі температурасы гидроқұрылымның қалыпты температурасынан жоғары
болғанша қыздыру. Газ құбырының апаттық аймағынан құдықтағы құбырдың ашық
шеті арқылы ауамен үрлеу. Қыздыруды конденсат және қоқысты толық алғанда
тоқтату, болмаған жағдайда толық қалдықтарды тазартпайынша қыздыруды
қайталау. Құдыққа түсу, тығынды арматура орнату. Шурфтан құмды алып тастау.
Құбырдың бетін тазалау. Газ құбырының ашық аймағын оқшаулауды қалпына
келтіру. Бекіткішті алу және элекетрохимиялық қорғауды қосу. Приборлық
әдіспен оқшаулау жабуының тегістігін тексеру. Тығынды ашу және газ құбыры
аймағын ауаны толық шығарғанша газбен үрлеу. Газ ауа қоспасының шығуын газ
индикаторымен бақылау. Газ құбырында газдың жұмыстық қысымын қалпына
келтіру. Құдықтағы фландық және резбалық қосылыстардың беріктігін тексеру.
Ескерту белгілерін, қоршауды және құрылғыны алу.
Қар мұзды, кристал гидраттық, смолалық тығындалуды газ құбырының жұмсақ
тазалағашымен көсеу арқылы жою
Жұмыстың мазмұны: Подеъзде жұмыс жасалып жатқан орынға ескерту
белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi орнын қоршалау.
Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Құдықты газдылыққа
тексеру. Люктің қақпағын ашу және желдету. Құдыққа түсу, газ беруін
тоқтату және газ құбырының штуцеріне манометр орнату. Газды беруін қайта
қалпына келтіру. Төменде орналасқан құдықта бастапқы үш бөлімін қайталау.
Газды беруін қайта қалпына келтіру. Қысым соғысына қарай газ құбырының
тазалану бағытын анықтау. Газ беруді тоқтату. Манометрді алу. Бірінші
құдықта штуцерге икемді шланг көмегімен компрессор кигізілетін тарақша
(апаттық аймақ басында) орнату, ал екінші құдықта штуцерге түсіру шырағын
орнату. Апаттық газ құбырының аймағын ауамен үрлеу. Газ құбырының үрлену
аймағынан шығуында газдың қауіпсіз көлемдік құрылымын (20% тен аз НКПРП)
анықтау.апаттық газ құбырына дейінгі аймағындағы құдыққа түсу. Фландық
қосылысты босату, бекітілген арматураны жөндеу және құбырдың ашық жағына
тазалауға болмайтын фландық орнату. Болат тросқа бекітілген жұмсақ
тазалағышты газ құбырына тірелгенше кіргізіп, шығарып жүргізілген трос
бойының ұзындығын өлшеу арқылы тығындалу орнын анықтау. Газ құдығынан қашық
та өлшенген трос ұзындығы бойынша шұңқыр жасау. Жұмыс жүргізу орнын қоршау.
Шұңқырға түсіп оны қолмен жетілдіру. Құбыр бетін топырақтан тазалау.
Электрохимиялық қорғауды ажырату және шунтталатын ұстатқышты орнату.
Кесілетін газ құбырын белгілеу. Кесу орнының оқшаулау жабуын алу. 200 мм
кем емес ұзындықта газ құбыр аймағын кесу және алып тастау. Шурфта апаттық
кейінгі аймақта құбырдың ашық шетіне инвентарлы бекіткіш орнату. Құдыққа
түсу және газ құбырына болат сымдарды қарама қарсы тазалану аймағына
шыққанға дейін енгізу. Тазартқышпен болат тросты болат сымға бекіту және
тарту. Тазартқыш тросты сымнан шешу және аймақтын екі жағына тазартқыш
тросты қозғау арқылы газ құбырын (газ құбыры бойымен тазартқыш еркін
жылжығанша қайталау) тазалау. Болат тросты тартып шығару және тазартқыштан
босату. Газ құбырының аймағын құдықтағы құбырдың ашық шеті арқылы ауамен
үрлеу. Құдыққа түсу, фландықты және тығындық арматураны алу. Шурфтағы
инвентарлы бекіткішті алып тазалағышты қайта енгізу. Егер бітеліп қалу
байқалмаса, тазалауды тоқтату. Газ құбырының ашық аймағында дәнекерлеуге
дайындау. Катушканың негізгі құбырмен қосылу орнын сәйкестендіру және
қосылу орнын дәнекерлеу. Балқытып бекітілу сапасын сыртқы тексеру және
радиографиялық әдіспен тексеру. Газ құбырының беріктікке тексеру.
дәнекерлеу онын оқшаулау. Бекіткішті алу және электрохимиялық қорғауды
қосу. Приборлық әдіспен оқшаулау жабуының тегістігін тексеру. Тығынды ашу
және газ құбыры аймағын ауаны толық шығарғанша газбен үрлеу. Газ ауа
қоспасының шығуын газ индикаторымен бақылау. Газ құбырында газдың жұмыстық
қысымын қалпына келтіру. Құдықтағы фландық және резбалық қосылыстардың
беріктігін тексеру. Шұңқырды қолмен көму. Топырақты себілген орнын таптау.
Ескерту белгілерін, қоршауды және жабдықтарды алу.
Төменгі қысымды газ құбырында Конденсат жинағыш, су бекіткіш сұранысы
бойынша жұмысты орындау
Жұмыс мақсаты: Ескерту белгілерін қою. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi
орнын қоршалау. Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от
қолданбау мақсатында газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Коверді
газдылыққа тексеру. Ковер қақпағын ашу. Апат аймағынан 50 метр радиуста
орналасқан ғимарат этажын және жертөлесін, жер асты коллекторларын, газ
құдықтарын газдылыққа тексеру. Конденсат жинағыш және газ құбыры аймағында
газ шығу орнын газ индекаторымен немесе бұрғылық тексерумен анықтау.
Конденсат жинағыш тірегінің тығынын бұрап босату. Тірек басын майдан
тазарту. Қажет жағдайда тіректе бұранда кесу. Нығыздағышты ауыстыру,
майлау. Тығынды бекітіп бұрау. Бұрандалық қосылыстың тығыз бекітілгендігін
тексеру. коверды газдылыққа тексеру. Ковер қақпағын жабу. Ескерту
белгілерін алу. Сигнал ленталарын орап алу.
Жоғары және орта қысымды газ құбырында Конденсат жинағыш, су бекіткіш
сұранысы бойынша жұмысты орындау
Жұмыс мақсаты: Ескерту белгілерін қою. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзуi
орнын қоршалау. Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от
қолданбау мақсатында газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Коверді
газдылыққа тексеру. Ковер қақпағын ашу. Газ құбырында газ қысымын 0,1 МПа
дейін түсіру. Апат аймағынан 50 метр радиуста орналасқан ғимарат этажын
және жертөлесін, жер асты коллекторларын, газ құдықтарын газдылыққа
тексеру. Конденсат жинағыш және газ құбыры аймағында газ шығу орнын газ
индекаторымен немесе бұрғылық тексерумен анықтау. Конденсат жинағыш
тірегінің тығынын бұрап босату. Тірек басын майдан тазарту. Қажет жағдайда
тіректе бұранда кесу. Нығыздағышты ауыстыру, майлау. Тығынды бекітіп бұрау.
Бұрандалық қосылыстың тығыз бекітілгендігін тексеру. коверды газдылыққа
тексеру. Ковер қақпағын жабу. Ескерту белгілерін алу. Сигнал ленталарын
орап алу.
Төменгі қысымды газ құбырында Газ құдығындағы газ иісі сұранысы
бойынша жұмысты орындау
Жұмыс мазмұны: Электрқорғауды ажырату. Подеъзде жұмыс жасау орнына
ескерту белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзу орнын
қоршалау. Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от
қолданбау мақсатында газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Қоқыс және
бөтен заттардан құдықтың қақпағын тазалау. Газдылыққа құдықты тексеру және
желдету. Апат аймағынан 50 метр радиуста орналасқан ғимарат этажын және
жертөлесін, жер асты коллекторларын, газ құдықтарын газдылыққа тексеру.
Құдыққа түсiру бойынша қажеттi қауiпсiздiк шараларын қабылдау. Құдыққа
түсу. Шунталатын бекіткіш құрылғысы үшін орын тазалау. Шунтталатын
ұстатқышты орнату. Газ құбырының фландық және дәнекерленген қосылысын
сабынды эмулсиямен тығыз беріктілігін тексеру. Компенсатор және тығынның
тұтастығын қарап тексеру. Газ шығу орнын анықтау. Газдың шығуының дейінгі
және кейінгі орындарында бекіткіш орнату. Сәйкесті тығындарды жабу арқылы
газ құбыры аймағын ажырату. Ажыратылған газ құбырының аймағын ауамен үрлеу.
Газ құбырының ажыратылған аймағын және құдықты газдылыққа тексеру. Апатты
(фландық қосылыстар төсемін немесе компенсаторды, бекіткішті ауыстыру) жою.
Бекіткішті алу. Фландық қосылысты бекіту. 500 Па аспайтын қысыммен
ажыратылған газ құбыры аймағын үрлеу. Диспетчер рұқсатымен тұтынушылардың
газ тарату желілеріне газ жіберу. Шунтталған ұстатқышты алу. Құдықтан шығу.
Құдықты газдылыққа тексеру. Құдық қақпағын жабу. Диспетчерге жұмыс
аяқталғанын ескерту.
Фландық қосылуларының төселімін ауыстыру кезінде
Жоғары және орта қысымды газ құбырында Газ құдығындағы газ иісі
сұранысы бойынша жұмысты орындау
Жұмыс мазмұны: Электрқорғауды ажырату. Подеъзде жұмыс жасау орнына
ескерту белгілерін орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзу орнын
қоршалау. Бригада мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от
қолданбау мақсатында газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Құдықтың
қақпағын қардан, мұздан қоқыстан және бөтен заттардан тазалау. Газдылыққа
құдықты тексеру, ашу және желдету. Апат аймағынан 50 метр радиуста
орналасқан ғимарат этажын және жертөлесін, жер асты коллекторларын, газ
құдықтарын газдылыққа тексеру. Құдыққа түсiру бойынша қажеттi қауiпсiздiк
шараларын қабылдау. Құдыққа түсу. Шунталатын бекіткіш құрылғысы үшін орын
тазалау. Шунтталатын ұстатқышты орнату. Газ құбырының фландық және
дәнекерленген қосылысын сабынды эмулсиямен тығыз беріктілігін тексеру.
Компенсатор және тығынның тұтастығын қарап тексеру. Газ шығу орнын анықтау.
Газдың шығуының дейінгі және кейінгі орындарында бекіткіш орнату.
Тұтынушыларды газды өшіру туралы ескерту. Сәйкесті тығындарды жабу арқылы
газ құбыры аймағын ажырату. Ажыратылған газ құбырының аймағын ауамен үрлеу.
Газ құбырының ажыратылған аймағын және құдықты газдылыққа тексеру. Апатты
(фландық қосылыстар төсемін немесе компенсаторды, бекіткішті ауыстыру) жою.
Бекіткішті алу. Фландық қосылысты бекіту. 500 Па аспайтын қысыммен
ажыратылған газ құбыры аймағын үрлеу. Диспетчер рұқсатымен тұтынушылардың
газ тарату желілеріне газ жіберу. Шунтталған ұстатқышты алу. Құдықтан шығу.
Құдықты газдылыққа тексеру. Құдық қақпағын жабу. Диспетчерге жұмыс
аяқталғанын ескерту.
Хроматографтағы метан табиғатын тексеру
Жұмыс мақсаты: Хроматографты жұмысқа дайындау. Редукторға шығысында
тасымалданушы газдың қысымын манометрмен тексеру. этан және метан (прибоп
төлқұжаты бойынша) шыңын сенімді бөлуін қамтамасыз ететін газ тасымалы
шығынын хроматографта ротаметр бойынша орнату. 220В айнымалы тоқ желісіне
приборды қосу. Ленталы диаграммалы қозғалыс тумблерін қосу. Қалыпты нөлдік
сызығын тексеру. қажет жағдайда хроматограф жиегіндегі Нөлді орнату
тұтқасы көмегімен түзету жүргізу. Хроматограф төлқұжаты көмегімен тоқ көзін
орнату. Баллондағы сыналатын газ қоспасынан баллондағы тетігін ашып резина
камерасына 50 мл қоспасын алу. Резина камераға резина тығынды шыны өткізгіш
жалғау. Тығын арқылы камерадан шприцмен сынама (СГҚ) 2 мл газ қоспасын алу
және бір мезгілде секундамер қосып арнайы саңылау арқылы хроматографқа
беру. Диаграммалық лентада метан шыңын шығу уақытын тіркеу. Шың биіктігін
өлшеу. Әртүрлі СГҚ (0,3%-1%) концентрациясында СГҚ берілуін хроматографта 5-
7 рет қайталау. Шың шығу уақыты және биіктігі бірдей болу керек. Абсциса
бойына шың биіктігін, ордината бойына СГҚ коцентрациясын салып тербетілу
сызығын салу. Сынама талдау камерасына резина тығынды шыны өткізгіш қою.
Тығын арқылы шприцпен 2 мл талданатын сынама алу. Хроматографтың
колонкаларының біріне сынаманы беру, бір мезгілде секундомерді қосу. Газ
ауа қоспасы құраушысының диаграммаға шығу уақытын тіркеу. Шың биіктігін
өлшеу. Тербеліс сызбасы бойынша олардың сынамадағы сандық мәнін анықтау.
егер хроматограммада тек метан алынса, онда талдауды басқа колонкада
қайталайды. Егер бұл колонка хроматограммасында Азот артық шың болмаса,
онда газ шығысы бар екендігі дәлелденеді. Жүргізілген талдау нәтижесін
арнайы журналда жазу.
Кесте 4. – Бір тексеруге кететін материалдар шығын нормасы
Материалдар атауы Өлшем бірлігі Норма расхода
Сыналатын газ қоспасы м3 0,001
Қазандық бөлмесінің газдылығы сұранысы бойынша жұмыс орындау
Жұмыс мазмұны: Подеъзде жұмыс жасау орнына ескерту белгілерін
орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзу орнын қоршалау. Бригада
мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от қолданбау мақсатында
газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Қазандық бөлмесінде газ
концентрациясын анықтау. Қазандық бөлмесіне кіру кезінде қажеттi
қауiпсiздiк шараларын қабылдау. Фландық, бұрғылық және дәнекерлеу ішкі газ
құбырының және қазандық газ жабдықтарынан газ шығу орнын іздеуді
ұйымдастыру. Газ құбырындағы газ қысымын төмендету немесе қазандықты
қолданыстағы газ желісінен бекіткіш орнату арқылы ажырату. Қазандықтағы газ
шығуын төсемдер ауыстыру немесе фландық не бұрандалық қосылыстарын тығыздау
жолымен жою. Қазандық газ құбырында тесік пайда болған немесе дәнекерленген
қосылыстардың ажырау кезінде жөндеп қалпына келтіру бригадасына сұраныс
беру. Приборлық немесе сабынды көпіршік арқылы қосылыс тығыздығын тексеру.
Қазандық бөлмесін газдылыққа тексеру. қазандық бөлме есігін жабу. Ескерту
белгілерін алу. Сигнал лентасын орау.
Қазандықтағы газ иісі сұранысы бойынша жұмыс орындау
Жұмыс мазмұны: Подеъзде жұмыс жасау орнына ескерту белгілерін
орналастыру. Сигналдық лентамен жұмыс өткiзу орнын қоршалау. Бригада
мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Ашық от қолданбау мақсатында
газданған объектіні күзетуді ұйымдастыру. Қазандық бөлмесінде газ
концентрациясын анықтау. Газ концентрациясы өзгерісін тұрақты бақылап
қазандықты желдетуді ұйымдастыру. Фландық, бұрғылық және дәнекерлеу ішкі
газ құбырының және қазандық газ жабдықтарынан газ шығу орнын іздеуді
ұйымдастыру. Қазандық бөлмесінің ішінде газ шығуын таппаған жағдайда,
қазандықтан 50 метр радиуста орналасқан ғимарат этажын және жертөлесін, жер
асты коллекторларын, газ құдықтарын газдылыққа тексеру. Газ құбырының
қазандыққа енгізілген жерінен әрбір екі метр сайын жер асты газ құбырларына
бұрғылық тексеру жүргізу. Газ тарату желісінде газ қысымын төмендету. Газ
концентрациясы көп орындарда шурф орнату. Шұңқырды газдылыққа тексеру.
Шұңқырға түсу кезінде қажеттi қауiпсiздiк шараларын қабылдау. Шұңқырға
түсу. Шұңқырды қолмен жетілдіру. Жер асты газ құбырына құрсау немесе қамыт
қою арқылы газ шығуын тоқтату. Құрсау немесе қамыт қойған орынды тығыз
беріктігін тексеру. Шұңқырдан шығу. Қазандық бөлмесін газдылыққа тексеру.
Ескерту белгілерін алу. Жөндеп қалпына келтіру бригадасына сұраныс беру.
Кесте 5 - Бір сұранысқа кететін материалдар шығын нормасы
Материалдар атауы Өлшем бірлігі Шығын нормасы
Бітегіш дана 1
Қамыт дана 1
Болт дана 2
Гайка дана 2
Резиналы нығыздағыш м2 0,05
Сабын эмулсиясы л 0,50
Үйдің подъезіндегі газ иісі сұранысы бойынша жұмыс орындау
Жұмыс мазмұны: Үйдің подъезінде ескерту белгілерін ілу. Сигналды
лентамен подъезді қоршалау. Ғимаратты желдету және бөгде адамдарды
кіргізбеу бойынша қосымша қауіпсіздік шараларын қабылдау. Бригада
мүшелерінің арасындағы мiндеттi бөлiп беру. Жертөледегі, бірінші этаждағы
баспалдақ торында, подъезде газ концентрациясын анықтау.
Газдың 1% концентрациясы кезінде: Газдалған ғимаратты газ шығысын
жойғанша үнемі бөлмені желдетуді ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz