«Газ ұңғымаларының жұмыстары»

Пән: Мұнай, Газ
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 50 бет
Таңдаулыға:

Рисунок1

№16 КОЛЛЕДЖ МКҚК

САПА МЕНЕДЖМЕНТІ ЖҮЙЕСІ

«БЕКІТЕМІН»

ДиректорЗ. Талбидин

«»20___ж

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Ф-ӨОБ-03/20

Тақырыбы «Газ ұңғымаларының жұмыстары»

Түсіндірме хат бет

Графикалық бөлім парақ

Дипломдық жұмысты орындаушы Насырова Тахмина

(қолтаңбасы) (аты-жөні)

Жетекшісі Бекботаев Б.

(қолтаңбасы) (аты-жөні)

ӨОБ басшысы Моминов А.

(қолтаңбасы) (аты-жөні)

Қызмет бабында пайдаланылатын басылым

Шардара

АЛҒЫ СӨЗ.

Газ отынын тиімді пайдалану көптеген қаржыны үнемдеуге әсерін тигізеді. Жылу көздерінің жоғарылату, отынды үнемдеу, өнеркәсіптік пештердің тиімділігін арттыру сияқты жетістіктер өндірілетін өнімнің саны мен сапасын жоғарылата түседі.

Газ ұңғымаларының жұмыстары жобалау, пайдалану мамандардан сапалы білімді талап етеді. Газды халық шаруашылығында пайдалану жаңа әрі қиын мәселелерді туғызады. Оларды шешу үшін автоматика жүйелері мен электронды есептеу әдістерін игеру өте қажет. Газдың төменгі, жоғары (орташа) қысымдағы желілері жүргізілген.

Сұйық газды құбырлармен тасымалдап газбен қамтамасыз ету, ондағы құбырлардың құрылымы, газ аспаптарын орналастыру және оларға қойылатын талаптар толық жазылған.

Газ ұңғымаларының жұмыстарын қабылдау кезінде көптеген сұрақтарға қарастырып, ең тиімді мәліметтер бар . Осы дипломдық жұмыста келтірілген түсіндірмелер, нұсқаулар және сол жауап береді. Жетілдіре түсіндіру үшін кейбір тараулар іс жүзінде кездесетін мысалдарды келтіру арқылы көрсетілген

МАЗМҰНЫ

1. Кіріспе . . . 4 бет.

2. Негізгі бөлім . . . 5-30 бет

3. Экономика (технологиялық карталар, сызбалар есептер) . . . 31-37 бет

4. Еңбекті қорғау және техника қауіпсіздігі . . . 38-41 бет

5. Қортынды . . . 42 бет

6. Пайдаланған әдебиеттер . . . 43 бет

1 КІРІСПЕ

Сонымен, Қазақстанның батыс аймағындағы мұнай-газ кешендерінің өткені мен бүгінін саралай келіп, мынандай қорытынды жасауды жөн көрдік; -Біріншіден, кешегі Кеңес дәуіріндегі тоқырау және қайта құру жылдарында батыс өлкедегі алып кәсіпорындардың негізгі жұмысы шикізат шығаруға ғана бейімделген еді. Енді егемендікке қол жеткізгеннен кейін сапасы жағынан халықаралық стандартқа сай дайын өнімдер өндіретін зауыттар салатын уақыт келді. Сонда ғана біз Қазақстанды тек шикізат көзі деп қабылдайтын кері көзқарастан құтыламыз.

-Екіншіден, батыс өлкедегі кеніштерді шетелдік фирмалардың басқаруына бергенннен кейін, олардың іс-әрекеттеріне заңды түрде Үкімет тарапынан қатаң бақылауда болғаны жөн.

-Үшіншіден, бірлескен компанияларда жұмыс істейтін жергілікті адамдардың санын арттырған жөн. Республика нарықтық экономикаға бейімделген соң жұмыссыздық күрт өсуіне байланысты кен орындарына жұмыс іздеп келген ауыл адамдарын тарту көңіл

керек және жергілікті халықтардың әлеуметтік даму деңгейіне де барынша көңіл аудару қажет. Әлеуметтік мәселелердің үлкен жиынтығы қарапайым халық үшін өте маңызды. Әлі де шешімін таппай тығырыққа тіреліп тұрған мәселелер көп. Олар жергілікті

басшылардың шетел компанияларымен арнайы келіссөз жүргізуі арқылы шешімін табары хақ.

-Төртіншіден, батыс өлкедегі ірі кен орындарының бүгінгі тыныс-тіршілігі мен тәжірибесін негізге ала отырып, аса көңіл аударатын жай-өндіріс басқару ісіне қатысатын ұлттық кадрларды даярлау мәселесі. Тек басқару ісіне ғана емес, орта буында жұмыс

істейтін маманданған кадрларлерді даярлауға көңіл аса бөлінуі қажет. Өндіріске араласқан жергілікті халықтың негізгі бөлігі орта және төменгі буында жұмыс істейді. Себебі олар соңғы кездегідамыған шетел техноголияларын жетік білмейді. Сондықтанда Үкімет шетелдік компаниялардың басқаруындағы кәсіпорындардың өндіріске қажетті мамандарын даярлаудың кешенді бағдарламасын жасауы керек. Білікті мамандар даярлау үшін шетелдіктер арнайы қаржы бөліп, жастарды тек республика көлеміндегі оқу орындарында

даярлауына ғана жағдай жасап ғана қоймай, шетелдерге оқуға жіберіп, ондағы озық тәжірибелерге үйреткені жақсы. Сондағана біз өндіріске шеттен мамандарды аз тартамыз.

-Бесіншіден, Үкімет тарапынан қоршаған ортаның ластануын қадағалаған жөн. Ашық кенді өлкелерде ауа мөлшерден тыс көп бүлінуде. Шетел компанияларымен келіссөз жүргізу барысындаарнайы экологиялық жағдайды қадағалайтын бөлім болғаны дұрыс.

Елде абаттандыру жұмыстары жыл сайын жүргізілсе, әр адам өз ортасына аса жауапкершілікпен қараса нұр -үстіне нұр болар еді. Осы айтылған қорытындылар батыс өлкедегі кен орындарының бүгінгі жағдайына, болашақ мүмкінддігіне толық сай келетін шығар деген ойдамыз.

2 НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Мұнай және газ ұңғымаларын бұрғылау

Ұңғыма туралы түсінік. Үңғыма - тау жыныстарының қалыңдығына салынатын тереңдігі бірнеше метрден бірнеше километрге дейін, диаметрі 75 мм жоғары болатын дөңгелек қималы кен қазбасы (1-сурет) .

Ұңғыма элементтері: сағасы - бетке шығатын жері; забой - түбі; оқпан немесе қабырға - бүйірлік беті. Оқпан осі бойымен сағадан забойға дейінгі арақашыңтық -ұңғыма ұзындығы, ал тігінен ось проекциясы бойынша арақашықтық оның тереңдігі болып табылады.

а) 9) ^б )

1-сурет. Ұңғымалар:

а, ә - тік вертикалды; б - көлбеу; а, б - тұтас бұрғылау;

е - ұстындық бұрғылау; 1 - саға; 2 - қабырға (оқпан) ;

3 - ось; 4 - забой; 5 - жынысөзек

Үңғымаларды, әдетте бір аралықтан екінші аралыққа диаметрді азайта отырып бұрғылайды. Әдетте, бастапңы диаметрі 900 мм-ден аспайды, ал соңғысы 75 мм-ден аз болуы сирек.

Ұңғымалардың тереңдеуі забойдың бүкіл ауданы бойымен (тұтас бұрғылау) немесе оның шеткі бөліктері бойымен (ұстындық бұрғылау) жыныстарды бұзу арқылы жүзеге асырылады. Соңғы жағдайда ұңғыма ортасында жыныс озек (жыныстың цилиндрлік бағаны) қалады, оны өткен ңима жыныстарын зерделеу үщін беттік қабатқа оқтын-оқтын көтеріп отырады.

Үңғымаларды құрлықта да, теңізде де арнайы бүрғылау қондырғылары арқылы бұрғылайды.

Мұнай мен газды өндірудің үздіксіз өсуі тек ондаған жаңа мүнай мен газ кен орындарын барлауды және пайдалануға беруді қамтамасыз ететіндей мыңдаған үңғымаларды бүрғылаған жағдайда ғана мүмкін болады.

Үңғымаларды бүрғылау тәсілдері

Мүнай мен газ үңғымаларын бүрғылау кезіндегі барлық механикалық бүрғылау тәсілдерінің ішінде айналмалы бұрғылау кең қолданылады. Айналмалы бұрғылау кезінде жыныстардың бүзылуы қашауға біруақытта жүктеменің және айналдырушы моменттің әсер етуі нотижесінде жүзеге асады. Жүктеме әсерінен қашау жынысңа енеді, ал айналдырушы момент әсерінен оны опырады, бөлшектейді және қажайды.

Бұрғылаудың - роторлық және забойлық қозғалтқыштарды (турбобүрғы немесе электро бұрғы) пайдаланатын екі тәсілі бар.

Роторлық бұрғылау кезінде (1-сурет) қозғалтқыштың қуаты (11) шығыр арқылы роторға (4) мүнараның (19) орнатады

Механикалық бүрғылаудың тағы бір соққылау-арқандық деген түрі болады, оны негізінен су шығару үшін үңғымаларды үңгілеуде, сондай-ақ, комір және тау-кен өнеркәсіптерінде (желдеткіш оңпандар жөне т. б. ) үңғыманың сағасының үстінде орнатылған айналмалы механизмге беріледі. Ротор бұрғылау бағанасын қашаумен (1) бірге айналдырады. Бұрғылау бағанасы жетекші құбырдан (5) және оған ауыстырма (3) көмегімен винттелген бұрғылау құбырынан (2) түрады. Забойлық қозғалтқышпен бұрғылау кезінде қашау(І) білікке, ал бұрғылау бағаны қозғалтқыш корпусына (18) бекітілген. Қозғалтқыш жұмысы кезінде оның білігі мен қашау айналады, ал бұрғылау бағаны, әдетте ротормен айналмайды.

Сонымен, роторлық бұрғылау кезінде қашаудың жынысқа тереңдеп енуі үңғыма осі бойымен жылжып отыратын айналмалы бүрғылау бағанасы арқылы жүреді, ал забойлық қозғалтқышпен бұрғылау кезінде айналмайтын бұрғылау бағанасы арқылы жүреді.

Айналмалы бұрғылаудың өзіне тән ерекшелігі забойда қашаудың жұмыс істеп тұрған барлық уақыты ке-зінде үңғыманы сумен немесе арнайы дайындалатын сүйықтармен жуу болып табылады. Ол үшін қозғалтқыштан (13) іске қосылатын екі (бір немесе үш болуы сирек) бүрғылау сорғылары (12) көмегімен жуғыш сүйықтық қүбыр (16) арқылы мүнараның (19) оң бүры-шында бекітілген қадауша-қүбырға айдалады, одан өрі майысқақ бүрғылау қүбыршегіне (17), тік люгке (6) жә-не бүрғылау бағанына барады. Қашауға жеткен соң, жуғыш сүйықтық онда бар тесік арқылы өтіп, үңғыма қабырғасы мен бүрғылау бағаны арасындағы сақиналық кеңістік бойымен беткі қабатқа көтеріледі. Мұнда науада (15) және тазартқыш механизмдерде (суретте көрсетілмеген) жуғыш сүйықтың бүрғыланған жыныстардан тазартылады, содан соң бүрғылау сорғылардың қабыл-дау сыйымдылықтарына (14) түседі және қайтадан үңғымаға айналады.

Үңғыма тереңдеген сайын кронблоктан (суретте көрсетілмеген), белдік блоктан (8), ілгектен және белдік арқаннан (9) тұратын полиспасты жүйеге ілінген бұрғылау бағаны ұңғымаға беріледі. Жетекші қүбыр (5) ротордың (4) бүкіл үзындығына енгенде, шығырды қосады, же-текші қүбырдың бар үзындығына бүрғылау бағанын көтереді және элеватор немесе ротор үстеліндегі сыналар көмегімен бүрғылау бағанын іледі. Содан соң, алдын ала көлбеу үңғымаға (шурфқа) үзындығы жетекші құбырдың ұзындығындай етіп бекітілген жетекші қүбырды (5) тік люк-пен (6) бірге винтін бүрап ашып, айналдыра қойылған құбырларға ағызады. Бұл ұңғыманы алдын ала мүнараның оң бүрышына, оның орталығынан аяғына дейінгі арақа-шықтықтың шамамен ортасына бүрғылайды. Содан соң, бүрғылау бағанын оған екі құбырды (екі винттелген қүбыр немесе ұзындығы 12 м-ге жуық бір құбыр) бүрап винттеу арқылы үзартады (өсіреді), оны элеватордан немесе сына-лардан алып, үңғымаға екіқүбыр үзындығына түсіреді, элеватор немесе сыналардың көмегімен ротор үстеліне іледі, шурфтан жетекші құбырды тік люкпен көтереді, оны бұрғылау бағанына винттеп бекітеді, бүрғылау баға-нын сыналардан немесе элеватордан босатады, қашауды забойға дейін жеткізеді де, әрі қарай бұрғылауды жалғастырады.

Тозған қашауды ауыстыру үшін ұңғымадан бүкіл бұрғылау бағанын көтереді, содан соң оны қайта түсіреді. Түсіру-көтеру жұмыстарын сонымен қатар, полиспасты жүйе көмегімен де жүргізеді. Шығыр барабаны айнал-ған кезде, белдік арқан барабанға оралып немесе одан шешіліп, белдік блок пен ілгектің көтерілу немесе түсуін қамтамасыз етеді. Ілмекке штроптар мен элеватор көмегімен көтерілген немесе төмен түскен бүрғылау бағанын іледі.

Бұрғылау бағанын көтерген кезде оларды бұрап, секцияларға бөледі, ал олардың ұзындығы мүнара биіктігі мен анықталады (мұнара биіктігі 41 м кезінде 25 м жуық) . Бұрап алынған секцияларды шамдар деп те атайды, оларды мүнара фонарының шамдалына орнатады.

Бұрғылау бағанасын үңғымаға кері ретпен түсіреді.

Сонымен, ұңғыма забойындағы қашаудың жұмыс жасау үдерісі бүрғылау бағанын ұзарту кезінде жөне тоз-ған қашауды ауыстыру кезіндегі түсіру-көтеру жұмыс-тарымен тоқтатылып отырады.

Забой қозғалтқыштарының екі түрі - турбобүрғы жөне электрбүрғы кең қолданылады.

Турбобүрғымен бұрғылау кезінде турбобүрғы білігі-нің айналуы, бұрғылау бағаны бойымен турбобүрғыға келетін жуғыш сүйықтыңтың ағынының гидравлика-лық энергиясының, қашау берік байланысқан турбо бұрғы білігіне түсетін механикалық энергияға айналуы есебінен болады.

Электро бұрғымен бұрғылау кезінде энергия оның қозғалтқышына, секциялары бүрғылау бағаны ішінде концентрлі бекітілген кабель бойымен беріледі.

Әдетте, үңғыма қимасының жоғарғы учаскелерінде осы заманғы шөгінділер болады, олар бұрғылау үдерісі кезінде айналып түратын сүйыңтық ағынымен оңай шашылып отырады. Сондықтан да, үңғыманы бүрғылауды бүрғылау қондырғысы негізі астындағы жыныстардың шайылуына қарсы сәйкес шаралар қолданғаннан кейін ғана бастайды. Ол үшін үңғыманы бүрғыламас бүрын, тұрақты жыныстарға дейін (4-8 м) шурф салады және оған жоғарғы бөлігінде кесілген терезесі бар қүбыр түсіреді. Қүбыр мен шурф ңабырғасы арасындағы кеңістікті тоң-пақ тастар және цементті ерітіндімен толтырады. Нәтижсесінде үңғыманың сағасы берік, сенімді бекітіледі. Құбыр терезесіне қысқа металдың науа дәнекерленіп, ол прқылы үңғыманы бүрғылау кезінде жуғыш сүйыңтық иауалық жүйеге және тазалау механизмдеріне бағытта-лады. Шурфта орнатылған құбырды бағыт деп атайды.

Бағытты ңондырғаннан кейін және басңа да бірқатар жүмыстарды (жабдыңтарды бақылап қарау, ңүралдарды қүру және жөндеу, полиспасты жүйені жабдыңтау, же-текші құбыр астына пгурфты бүрғылау) жүргізгеннен соң, қүрылған бүрғылау қондырғысының дайындығы женінде іі кт жасайды және үңғыманы бүрғылауға кіріседі.

Бұрғылау үдерісін күрделендіретін (әдетте 50-400 м) түрақсыз, жүмсаң, жарыңшаңты және кавернозды жыныс-тарды бүрғылаған соң, бүл горизонттарды жабады және оңшаулайды, ол үшін ұңғымаға винттелген болат ңұбыр-лардан түратын айнала орнатылатын бағананы - шеген бағананы түсіреді, ал оның қүбырдан тыс кеңістігін цементтеп тастайды. Бірінші айнала орнатылатын шеген багана кондуктор деп аталады.

Кондукторды түсірген соң, әрдайым үңғыманы жобалың тереңдікке дейін бұрғылау, жаңа күрделендіруші горизонттардан өтетіндіктен немесе дәл осы үңғыманы пайдалануға жатпайтын өнімді қаттарды жабу қажет болған жағдайларда жүргізілмейді. Мүндай жағдайларда аралық деп аталатын екінші шеген бағананы түсіру жөне одан әрі оны цементтеу қажеттілігі туындайды.

Одан әрі үңғыма тереңдеген сайын оқшауландыруды қажет ететін горизонттар қайта кездесуі мүмкін. Мүндай жағдайда, екінші аралық бағана деп аталатын үшінші шеген бағананы түсіреді және цементтейді. Бүл жағдай-да, мүның алдында түсірілген шеген бағана бірінші ара-лық бағана деп аталады. Күрделенген бүрғылау жағдайларында, мұндай аралық бағаналардың саны үшеу, тіпті төртеу болуы да мүмкін. Үңғыманы жобалың тереңдікке дейін бүрғылағаннан кейін пайдалану бағанасын түсіреді жөне цементтейді. Ол мүнай немесе газды үңғыма забойынан сағасына дейін кетеру үшін немесе өнімді қатқа оңдағы қысымды сақтау үшін, су (газ) айдау үшін қажет.

Пайдалану бағанасын түсірген және цементтеген соң, құбырдан тыс кеңістікте түзілетін цементтік саңинаның сапасын тексереді және үңғыма сағасындағы барлық шеген бағаналарды арнайы жабдықтарды қолданып, бір-біріне орап, таңып қояды.

Шеген бағаналарды орналастырудың диаметрлерін, үңғыманың үлкен диаметрден кіші диаметрге өту тереңдігін, шеген бағаналарды түсіру тереңдігі мен оларды цементтеу аралықтарын көрсету үңғыма құрылымы туралы түсінікті қүрайды.

Егер үңғымаға бағыт пен кондуктордан басқа, тек пайдалану бағанасын түсірсе, онда құрылымды бір бағаналы деп атайды. Егер үңғымаға бағыт пен кондуктор басқа, аралық және пайдалану бағаналарын түсіретін (Юлса, онда қүрылымды екі бағаналы немесе үш бағаналы (екі аралық бағана кезін-де) деп атайды.

12-суретте екі бағаналы үңғыманың құрылысы көрсетілген. Үңғыма құрылысын кен орнының геологиялқ жату тереңдіктері, өнімді горизонттардың орналастыру тереңдіктері), өндірілетін өнімнің түрін (мүнай немее газ), пайдалану және бұрғылау тәсілдерін, бұрғылау асхникасы мен технологиясын ескеріп таңдайды.

Соңғы пайдалану бағанасын түсірген соң, орындалуы пайдалану бағанасына қаттан мүнай ағынының жүруін жшіе үңғыманы пайдалануға беруді қамтамасыз ететін жумыстарға кіріседі.

2. 2. Бүрғылау қашаулары

Қашау - үңғыма забойында оның енуі кезінде тау жыныстарын механикалық бүзуға арналған бүрғылау қүрал-сайманы. Жыныстарға әсер ету сипаты бойынша қашауларды төмендегідей жіктеуге болады:

1. Кесіп-опыратын қашау - қалақшалық қашаулар, қаттылығы үлкен емес, жемірлігі аз түтқыр және пластикалық жыныстарды (түтқыр саздар, берік-тігі аз сазды тақтатастар және т. б. ) бүрғылауға арналған. 2. Үсатьш-опыратын қашау - шар қашаулар, орта шақатағы, қатты, мықты, өтемықты жемірліксіз және жемірлігі аз жыныстарды бүрғылауға арналған.

3. Кесіп-қажайтын қашаулар - алмастық және қатты қорытпалы жыныс бүзушы қосымшалары бар қашаулар. Олар орташа қаттылықтағы жыныстарды, сонымен қатар жоғары пластикалық түтқырлығы аз жыныстардың орта-ша қаттылықтағы, тіпті жемірлігі аз қатты жыныстармен кезектесіп келетін жыныстарды бүрғылауға арналған:

Бүрғылау қашаулары тағайындалуы бойынша үш түрге бөлінеді:

тау жыныстарын түтас забойымен бүзатын қашаулар;

тау жыныстарын сақиналық забойымен бүзатын қашаулар (үстынды қашау) ;

3) арнайы тағайындалған қашаулар.

Түтас және үстындық бүрғылайтын қашаулар үңғыма-ны тереңдетуге арналған, ал арнайы қашаулар бүрғыланған үңғымадағы (үңғыманың оқпанын кеңейту және тегістеу) және айналдыра түсірілген мүнаралардағы (цементтік тасты бүрғылау) жүмыстарға арналған.

Түтас бүрғылау үшін де, үстындық бүрғылау үшін де жоғарыда көрсетілген принциптердің кез келгені бойынша тау жыныстарын бұзуға мүмкіншілік беретін қашаулар жасалынған. Бүл дәл берілген тау жынысының физика-химиялық қасиеттеріне сәйкес қашау типін таңдауды жеңілдетеді. Диаметрлері 46 мм-ден 580 мм-ге дейін қашаулар шығарылады.

тесіп өткен тау жынысының литологиялық сипаттамаларын зерделеу, жыныстар кеуектеріндегі мүнай мен газдың мөлшерін білу және т. б. үшін, бүзылмаған түтастар (жыные өзектер) түрінде жыныстар алынып отырады.

Жынысөзекті бетке шығару үшін үстындық қашаулар қолданылады. Мүндай ңашаулар бүрғылау басынан (1) және бүрғылау басының корпусына бүранда көмегімен қосылған бағаналық жиынтыңтан тұрады (15-сурет) .

Жыныс өзек алу арқылы жүретін бүрғылау кезінде жыныстардың қасиеттеріне байланысты шар тәрізді, ал-масты және құрыш қорытпалы бүрғылау бастары қолданылады. Бүрғылау басына шарлар, бүрғылау кезінде үңғыма забойы ортасында жыныстар бүзылмай, жыныс-езек (2) түзілуіне мүмкіншілік жасайтындай етіп бекі-тіледі. Түрлі жыныстардажынысезек алатын бүрғылауға арналған төрт, алтышарлы және тіпті сегізшарлы бүрғы-лау бастары болады. Алмасты жөне қүрышқорытпалы бүрғылау бастарындағы жыныс бүзушы элементтердің орналасуы да тау жыныстарын үңғыма забойының тек шет жаңтарында бүзуға мүмкіншілік береді.

Түзілетін тау жынысының үстыны үңғыма тереңцегенде ұстындық жиынтыққа келеді, ол корпустан (4) және үстындық құбырдан (топыраң тасығыштан) (3) түрады.

Ұстындың жиынтық корпусы бүрғылау басын бұрғылау бағанасына қосу, топыраң тасығышты орналастыру және оны механикалық зақымданудан сақтау үшін, сонымен қатар жуғыш сұйықтықтың және топыраң тасығыштың арасынан өткізу үшін қажет.

Топырақ тасығыш жынысөзекті қабылдау, бұрғылау кезінде оны сақтау үшін және оны беткі қабатқа шығару кезінде пайдаланылады. Бүл қызметтерді орындау үшін топырақ тасығыштың төменгі бөлігіне жыныс-өзекті жұлғыштар мен жыныс өзекті ұстағыштар, ал жоғарғы жағына - топырақ тасығыш жынысөзекпен толған кезде, одан шығатын сүйықтықты өзінен өткізіп отыратын - шарлы клапан (5) орнатылады. Топырақ тасығышы алынатын ұстындық қашаулар бағанасын көтермей-ақ, топырақ тасығышты сөзекпен бірге көтеруге мүмкіндік береді. Ол үшін бургылау бағанасына арқан арқылы үстағыш түсіреді, сөйтіп, көмегімен үстындық жиынтықтан топырақ тасып, оны беткі қабатқа көтереді. Содансоң, ұстағышты пайдаланып, бос топырақ тасығышты жиынтық корпусына түсіреді және орнатады оны жынысөзек алу арқылы жүретін бүрғылауды араластырады.

Топырақ тасығышы алынатын үстындық қашауларды турбиндік бұрғылау кезінде, ал топырақ тасығышы алынбайтындар - роторлық бұрғылау кезінде пайдаланылады.

2. 3. Бұрғылау бағанасы

Бұрғылау бағанасы (16-сурет) қашауды (забойлың қозғалтқыш пен қашауды) жер бетілік жабдықтармен (тік люгпен) жалғастырады және ол жетекші құбырдан (4), бұрғылау құбырларынан (8) және ауырландырылған бүрғылау қүбырларынан (АБҚ) (13) түрады. Бұрғылау бағанасының жоғарғы бөлігі жетекші құбырдан (4) тұрады, ол тік люгке (1) жетекші құбырдың жоғарғы ауыстырғышы (3) және тік люг ауыстырғышы (2) арқылы байла-ныстырылады. Жетекші құбыр бірінші бұрғылау құбырына (8) жетекші қүбырдың төменгі. ауыстырғышы (5), қорғаушы ауыстырғыш (6) және бүрғылау құлпының (7) жалғастырғышы арқылы байланыстырылады. Бұрғылау құбырлары (8) екі бөлшектен бұрғылау құлпының жалғастырғышы (7) және бұрғылау құлпының ниппелдері (9) тұратын бұрғылау қүлпының көмегімен немесе байланыстырғыш жалғастырғыш (10) көмегімен бұралады. АБҚ (12) және (13) қандай да бір байланыстырғыш элементтерді қолданбай-ақ, тікелей бүралып жалғанады. Жоғарғы АБҚ бүрғылау құбырына ауыстырғыш (11) көмегімен, ал төменгі АБҚ (13) қашауға (роторлық бүрғылау кезінде) немесе қашаумен бірге забойлық ңозғалтңышқа (тур-биндік бүрғылау және электрбүрғымен бұрғылау кезін-де) ауыстырғыш (14) көмегімен жалғанады.

Бүрғылау бағанасы айналуды роторлық бүрғылау ке-зінде роторға беруге және жуғыш сүйықтықты турбо-бүрғыға (турбиндік бүрғылау кезінде), қашауға және үңғыма забойына (барлық бүрғылау тәсілдерінде) беруге; ток өткізгіштің жеке секцияларын жөндеуге (электр-бүрғымен бүрғылау кезінде) ; забойға жүктеме жасауға; қашауды, турбобүрғыны, электрбүрғыны көтеру және үшін; қосалқы жүмыстарды жүргізуге (үңғыма-ш. і қайта ңазу, кеңейту және жуу, қаттарды сынау және і б ) арналған. бұрғылау бағанасының роторлық тәсіл кезіндегі және иінюйлық қозғалтқышпен бүрғылау тәсілі кезіндегі жү-м і. к- істеу жағдайлары әр түрлі. Роторлың тәсілде ротор-днн айналуды ңашауға және забойға жүктеме беретін ііуріылау бағанасына бірқатар жүктемелер түседі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.