Қазақстан Республикасындағы қор нарығының қызметінталдау


Мазмұны
Кіріспе . . . 3
- Қазақстан Республикасында қор нарығының қалыптасу ерекшеліктері . . . 5Бағалы қағаздар нарығының пайда болуы және оның қызметі . . . 5Қор нарығындағы бағалы қағаздар түрлері және оның кәсіби қатысушылары . . . 7Қор нарығындағы бағалы қағаздардың кірістілігі . . . 10
- Қазақстан Республикасындағы қор нарығының қызметін талдау және бағалау . . . 13Қор нарығындағы институционалды инвесторлардың қызметін талдау . . . 13Бағалы қағаздар нарығының қазіргі жағдайын бағалау . . . 18Қор нарығындағы бағалы қағаздардың негізгі көрсеткіштерін сипаттау . . . 22
- Қазақстан Республикасында қор нарығының даму мәселелері . . . 25
Қорытынды . . . 29
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . . . 31
Қосымшалар . . . 33
Кіріспе
Қор нарығын дамытудың негізгі мақсаты - ақшаны жұмыс істеуге мəжбүр ету жəне табыс алу. Егер адамдарда барлық шоттарды төлегеннен кейін қажетті заттарды, тамақ өнімдерін сатып алғаннан кейін қандай-да ақша қаражаты қалған жағдайда бірден қалай сақтап, көбейтуге болады деген сұрақ пайда болады. Қазақстан қор нарығы бірнеше балама нұсқаларды ұсынады: бұл - банктік депозиттер, құнды қағаздар, инвестициялық қор пайлары жəне ақшаны сенімгерлік басқаруға беру.
Инвестициялау кезінде мақсаттарды, оның ішінде салым мерзімдерін, инвестициялар көлемін, жол берілетін тəуекел деңгейін, инвестициядан күтілетін кірісті анықтау қажет.
Кіріс жəне тəуекелді ара-қатынасы тұрғысынан қаржы құралдарын бағалау қажет. Мұны қаржы құралдарының барлық қолайлы түрлерін жəне олар шығарған эмитенттердің қызметін егжей-тегжейлі қарастырғаннан кейін ғана жасауға болады.
Жалпы, қор нарығында жұмыс жасау да өте қолайлы. Себебі Қазақстандағы қор нарығының инфрақұрылымы айтарлықтай тұрақтанды: яғни, қор нарығымен қатар қазіргі таңда бағалы қағаздардың біртұтас орталық депозитариі қызмет көрсетеді, брокерлік/ дилерлік және басқарушы компаниялар мәмілелер жасасады, сонымен қатар қазақстандық, ресейлік әрі батыс нарықтарындағы инвестициялық портфельді басқару жөнінде түрлі қызмет түрлері көрсетіледі.
Қор нарығының дамуына жағдай жасау және халықаралық инвесторлар мен эмитенттерді тарту мақсатында мемлекет тарапынан арнайы кластерлік аймақ, яғни, Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығы құрылды.
Алға қойылған міндеттерді шешу үшін 2007 жылғы 24 желтоқсанда Астана, Алматы, Семей жəне еліміздің облыс орталықтарында ашылған, АӨҚО 17 Ақпарттық-білім беру орталықтарын (АӨҚО АБО) дамыту бойынша «Алматы қаласының өңірлік қаржы орталығы» АҚ-тың жобасын іске асыру басталды.
Қор нарығы немесе құнды қағаздар нарығы (ҚҚН) қор нарығының бір бөлігі болып табылады жəне акцияларды, облигацияларды, мемлекеттік құнды қағаздарды сатып алу жəне сату орны болып табылады.
Бағалы қағаздар нарығы шаруашылық жүргізуші субъектілер мен мемлекет шығарған (айналысқа шығарған) бағалы кағаздардың сан алуан түрлері сатылатын және сатып алынатын қаржы рыногының бөлігі. Бұл рыноктың жүмыс істеуі көптеген экономикалық, әсіресе инвестициялык процестерді реттеп, олардың тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді. Бұған осы нарықтың қор кұрылымдарының, бағалы қағаздардың және өзге де активтердің сан алуандылығымен қол жетеді. Қазіргі экономикалық жағдайымызда әлемдік нарыққа енуіміздің өзектілігі, бағалы қағаздар нарығына байланысты жинақталған барлық құндылықтарды үйрену және қабылдау болып табылады. Қазақстанда енді қалыптасқан қор нарығы әзірге жеткіліксіз жағдайда реттелуде, оған қол жеткізу үшін инвесторлардың мүддесін қорғайтын және бағалы қағаздар нарығының тұрақтылығын қамтамасыз ететін зандылықтарды тез арада дайындау керек.
Қазіргі Қазақстан экономикасы нарықтық қатынастардың қалыптасу процесінің жүруімен сипатталады. Олардың пайда болуы мен қалыптасуы экономиканың барлық сферасын қамтыған дағдарысты жеңу және экономиканы әкімшілік-әміршілдік арқылы басқарудың мүмкін еместігін алдын-ала дәлелдеп берді.
Курстық жұмысының максаты - Қазақстан Республикасының қор нарығын қаржы нарығының құрамды бөлігі ретінде қарастыра отырып, оның қалыптасуы мен жүзеге асыру тәртібін, және мемлекеттік реттеу жолдарын қарастыру болып табылады.
Курстық жұмысының міндеттері:
- қор нарығының қалыптасу жағдайының ерекшеліктері;
- қор нарығының қатысушыларын сипаттау;
- бағалы қағаздар нарығын және бағалы қағаздар түрлерін қарастыру;
- бағалы қағаздардың кірістілігін анықтау;
- ҚР-да қор нарығының даму мәселелерін бағалау болып табылады.
Курстық жұмысы кіріспе, үш тарау, қорытындыдан тұрады.
Бірінші тарауда қор нарығының пайда болуы мен еліміздегі қалыптасу жағдайы, сонымен қатар бағалы қағаздар нарыығына және бағалы қағаздар түрлеріне сипаттама беріліп, қор нарығының негізгі қатысушылары қарастырылған. Екінші тарауда қор нарығындағы институционалды инвесторлардың қызметіне, бағалы қағаздар нарығының қазіргі жағдайына және биржа нарығындағы бағалы қағаздардың негізгі көрсеткіштеріне талдау жасалған. Ал, үшінші тарауда Қазақстан Республикасындағы қор нарығының даму проблемалары және артықшылықтары мен кемшіліктері зерттеліп ұсынылған.
Жұмысты зерттеу барысында шетелдік, ресей және отандық оқулықтар мен әдебиеттері пайдаланылды, соның ішінде: В. А. Галанов, В. И. Колесников, Л. Н. Красавина, Г. Марковиц, П. Самуэльсон, С. Ш. Әуелбаев, О. Б. Баймұратов, Д. Т. Бохаев, У. М. Искаков, А. А. Ильясов, И. И. Исаев, Көшенова, С. Қ. Құлпыбаев, С. Б. Мақыш, В. Д. Мельников, Г. А. Сейткасымов, А. К. Тургулова, Н. Н. Хамитов және т. б. Сонымен қатар Қазақстан Республикасының қор нарығы қызметін реттейтін Заңдары мен басқа да нормативтік-құқықтық актілер, Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлықтары, Жолдаулары, ҚР Үкіметінің қаулылары, ресей және отандық оқу әдебиеттері, Қазақстан Республикасының қаржы нарығы мен қаржылық ұйымдарын реттеу және қадағалау Агенттігінің, әр түрлі деңгейлердегі конференциялардың материалдары, журналдар, сондай-ақ республикалық статистикалық талдау негізінде алынған талдамалық зерттеу материалдары пайдаланылды.
1 Қазақстан Республикасында қор нарығының қалыптасу ерекшеліктері
1. 1 Бағалы қағаздар нарығының пайда болуы және оның қызметі
Бағалы қағаздар нарығы басқа нарықтардан өзінің айырықша тауарымен өзгешеленеді. Ол өзгеше тауар-бағалы қағаздар. Олар біріншіден, меншік белгісі, екіншіден, қарыз міндеттемесі, яғни олар бойыншатабыс алу құқы және табыс төлеу міндеттемесеі пайда болады. Бұдан бұрын айтқанымыздай бұл тауарды, өз құны аз болса да, өте жоғары нарық бағасымен сатуға өте төмен болғанымен, мысалы, өндіріс кәсіпорнына жұмсалған нақты капиталдың белгілі бір мөлшерін көрсетеді.
Егер бағалы қағаздарға нарықтық сұраныс оның ұсынысынан жоғары болса, онда оның бағасы көрсетілген құннан жоғары болады. Бұндай нарықтық бағаның номиналдан ауытқуы, бағалы қағаздардың «жалған капитал» екенін көрсетеді.
Жалған капитал - нақты капиталдың қағаз белгісі, яғни өндірістік капиталдың оқшауланып шыққан бір бөлігі.
Бағалы қағаздар ақша капиталының немесе басқа материалды құндылықтардың орнына жүретін «символы» болғандықтан оны «қордың құндылықтары» деп те атайды. Сонымен қатар, бағалы қағаздар «қордың инструменті немесе құралы» болып та есептеледі. Себебі тек сол құралды пайдаланып, нақты құндылықтарға қол жеткізуге болады.
Бағалы қағаздар нарығы нарықтық экономикада күтпеген кездейсоқ болатын процестердің реттеушісі. Бұл алдымен капиталды инвестициялау процесіне қатысты. Капиталды инвестициялау деген оның капиталға мұқтаж өндіріс салаларына құйылуы, ал ортақ болған уақытта сол саладан қайта алынады. Мысалы, кейбір тауарларға немесе қызмет түрлеріне сұраныс өссе, онда соған сәйкес бағасы да өседі.
Демек, оларды өндіруден пайда да өседі, сондықтан басқа салалардың өніміне сұраныс азайып, олардың экономикалық тиімділігі келіп, ондағы капитал өніміне сұраныс өсіп тұрған салаларға құйылады. Бағалы қағаздар осы механизмінің қызметін қамтамасыз ететін құрал. Олар уақытша бос капиталды сату-сатып алу арқылы тиімді өндіріске бағыттап отырады.
Кәсіпорынның қосымша капиталға мұқтаждығы көптеген жағдайларға байланысты. Олардың бастылары - негізгі қорды құру және ескі қорларды жаңарту, айналыс құралдарын толықтыру. Бұл мұқтаждықтар нарық конъюнктурасына тікелей байланысты.
Экономикасы дамыған мемлекеттерде бағалы қағаздар көмегімен қосымша капитал алу анағұрлым жеңіл. Акция және облигация сияқты бағалы қағаздарды шығаруға және оларды тіркеуге 2 жеті, эмиссиялық проспектісін шығарып және нарыққа қатысушылардың оларды толқылауына 2-4 жеті, оларды сатып алу-сатуға және есепайырысуға 2-3 жеті уақыт кетеді екен. Қорытындысында 1, 5-2 ай ішінде эмитетнт өзіне қажетті капиталды жинап, оны басқару құқына ие болады. Сонымен бағалы қағаздар нарығы - экономикалық өрлеуді көп жағдайда қаржыландыратын ең оңай және ең қолайлы қаржы көзі.
Қарыз міндеттемесінің анықтамасы бағалы қағаздар анықтамасымен тығыз байланыста. Бағалы қағаздар деген екінші нарықта белсенді түрде айналысқа түсетін қарыз міндеттемесі. Қарыз міндеттемелерінің барлығының арнаулы бағалы қағаздар сияқты нысаны болмайды. Олардың көбісі келісім құжатында 1-2 бап ретінде көрсетіледі. Бағалы қағаздардың көбі арнаулы тіркеуден өтеді.
Бағалы қағаздар бірнеше түрлі болып жіктеледі: біріншіден, түсіретін кірісіне; екінщіден, эмитенттің сипатына; үшіншіден, айналым мезгілі мен айналым жеріне байланысты.
Кіріс төлеу жөнінен қарызды және үлесті бағалы қағаздар болып екіге бөлінеді. Қарызды бағалы қағаздар бойынша кіріс нақты процентпен төленіп, ал қарыздың күрделі негізгі бөлігін келешекте белгіленген уақытта өтеу көзделеді. Үлесті бағалы қағаздар, немесе оны акция деп атайды. Акция оны иемденушінің корпорацияның мүлігіндегі үлесін көрсетеді.
Бағалы қағаздар шығарушысы жөнінен де жіктеледі. Олардың эмитенттері мемлекет, жергілікті әкімшілік, корпорациялар, қаржы институттары және тағы басқа заңды тұлғалар болуы мүмкін. Эмитенттеріне байланысты үлесті және қарызды бағалы қағаздар төмендегідей түрге бөлінеді:
Қазыналық, немесе үкімет атынан Қаржы Министрлігі шығарған бағалы қағаздар. Бұл қағаздар еңбір сенімді қағаздардың бірі. Себебі оның төлемін мемлекеттік бюджеттің қаржысы қамтамасыз етеді. Бұл бағалы қағаздардың көп тараған түрлері қазыналық вексельдер мен қазыналық облигациялар.
Жергілікті әкімшіліктер мен олардың меншігіндегі кәсіпорын бағалы қағаздары. Олардың төлемін қамтамасыз ететін жергілікті салықтар мен істің нақты жобасына үкіметтің берген дотациясы.
Қаржы институттары мен корпорациялардың, яғни ашық түрдегі акционерлік қоғамдардың акция және облигация түріндегі бағалы қағаздары. Оларды өнідіріс, құрылыс, сауда, жол қатынасы кәсіпорындармен қатар коммерциялық банктер, сақтандыру және инвестициялық компаниялары, зейнетақы қорлары шығарады.
Банктердің бағалы қағаздар - олар депозиттік сертификаттар, чектер және бұданда басқа банктің өзінің қарыз міндеттемелері.
Кәсіпкерлердің бағалы қағаздар - олар коммерциялық вексельдер, фьючерстік шарттар және басқа коммерциялық қағаздар.
Бағалы қағаздар қай жерде сатылады деген сұраққа жауап бойынша да жіктеледі. Сатылу жеріне байланысты ақша нарығындағы және капитал нарығындағы бағалы қағаздар болып екіге бөлінеді.
Ал ақша нарығы қаржы нарығының бір бөлігі, онда қысқа мерзімді бағалы қағаздар сатылып және сатып алынады. Оның айналу мерзімі 1 күннен 1 жыл аралығына созылады. Бұл нарыққа қазыналық вексельдер, депозиттік сертификаттар және басқа коммерциялық қағаздар сатуға түседі. Оларды шығарушылар әртүрлі жіктелу топтарына жатсада, олардың бәрі қарызды бағалы қағаздарға жатады. Капитал нарығына 1 жылдан астам уақытқа шығарылған бағалы қағаздар түседі. Олар үлесті де, қарызды да бағалы қағаздар болуы мүмкін.
Олардың эмитенттері де әртүрлі: мемлекет, жергілікті әкімшілік, корпорациялар, қаржы институттары және тағы басқалар. Бағалы қағаздардың кейбір түрі қысқа мерзімге яғни 1 жылға дейін айналымда болса да капитал нарығында жүреді. Мысалы, опцион.
Бағалы қағаздар нарығының кейбір элементтері 20-шы жылдары КСРО-да жаңа экономикалық саясат кезінде болған. Ал қазіргі егемен Қазақстанда бағалы қағаздар нарығының алғашқы нұсқалары Кеңес Одағы заңдарының негізінде 90-шы жылдардың басынан бастап пайда бола бастады.
Елде дамыған бағалы қағаздар нарығы қалыптасуы үшін оның құрамдас бөліктері болуы қажет. Олар:
- сұраныс пен ұсыныс;
- делдалдар мен басқа қатысушылар;
- нарықтық инфрақұрылым яғни коммерциялық банктер, қор биржалары, инвестициялық институттар және с. с. ;
- нарықты реттейтін және өзін-өзі реттейтін жүйелер.
Қазақстанда мемлекеттік меншікті жекеменшіктендіру Ұлттық бағдарламасы бағалы қағаздар нарығының негізгі субъектілері - акционерлік қоғамдардың құрылуын тездетуде шешуші роль атқарады.
1. 2 Қор нарығындағы бағалы қағаздар түрлері және оның кәсіби қатысушылары
Құнды қағаздар - иелену құқығын жəне заемдар ара-қатынасын растайтын жəне оларды шығарған тұлғалар мен олардың иелері арасындағы өзара ара-қатынасты анықтайтын құжаттар. Құнды қағаздардың айналымы кезінде құнды қағаздарға табыс төлеу (дивиденд) немесе пайыздар жəне басқа тұлғаларға ақша құқықтары беру мүмкіндігі көзделеді.
Қазіргі заманғы əлемдік тəжірибеде құнды қағаздар екі үлкен классқа бөлінеді:
1-класс - негізгі құнды қағаздар;
2-класс - туынды құнды қағаздар.
Негізгі құнды қағаздар - негізінде тауар, мүлік, əртүрлі ресурс түрлері, ақша, капитал сияқты активтерге жəне басқаларға мүлік құқықтары жатқан құнды қағаздар. Негізгі құнды қағаздар екі шағын топқа бөлінеді: бастапқы жəне қайталама құнды қағаздар. Бастапқы құнды қағаздар құнды қағаздардың өзі құрамына кірмейтін активтерге негізделген, бұлар - акциялар, облигациялар. Қайталама құнды қағаздар - бастапқы құнды қағаздар негізінде шығарылатын құнды қағаздар; бұл құнды қағаздардың өзіне құнды қағаздар: депозитарлық қолхаттар, құнды қағаздарға варранттар жəне басқалар.
ҚР заңына сəйкес құнды қағаздар борыштық жəне үлестік болуы мүмкін.
Борыштық құнды қағаздар - осы құнды қағаздардың шығарылымы шарттарын
да борыштың негізгі сомасын төлеу бойынша эмитенттің (борышкердің) міндеттемелерін куəландыратын құнды қағаздар.
Үлестік құнды қағаздар - оның иеленушінің Қазақстан Республикасының
заңнамасымен көзделген жағдайларда мүліктегі нақты үлеске құқығын куəландыратын құнды қағаз.
Құнды қағаздар шығарылым нысаны бойынша мыналарға бөлінеді:
1) құжаттандырылған жəне құжаттандырылмаған;
2) эмиссиялық жəне эмиссиялық емес;
3) атаулы, ұсынылатын жəне ордерлік;
Құнды қағаздар нарығында өтімділік ерекше маңызға ие. Өтімділік нарықтық бағаға жақын баға бойынша тез сатыла алатын активтердің қабілеттілігін білдіреді. Тəжірибеде өтімділігі жоғары, өтімділігі төмен жəне өтімсіз активтер/құнды қағаздарды бөліп көрсетеді.
Актив үшін қаншалықты оңай əрі жылдамырақ оның толық құнын алу мүмкін болса, ол соншалықты өтімді болып табылады. Мемлекеттік құнды қағаздар, халықаралық ұйымдардың құнды қағаздары (ең сенімді жəне ірі), сондай-ақ листингтің жоғары санаттарының корпоративтік құнды қағаздары біршама өтімді болып табылады.
Тəуекел жоғары болған сайын, өтімділік аз болады.
Құнды қағаздардың жекелеген түрлерін біршама егжей-тегжейлі қарастырамыз. Акцияларды сатып алатын инвесторлар компанияның жəне кредиторлар талаптарын есептемегенде оның активтерінің бірлесе иеленушісіне айналады. Акционерлер кəсіпорын қызметімен байланысты тəуекелдерді бірлесе бөліседі жəне дивиденд түріндегі компания пайдасының белгілі бір бөлігін алуға құқылы болады.
Акция - акционерлік қоғам шығаратын жəне акционерлік қоғамды басқаруға қатысу, ол бойынша дивиденд жəне қоғам таратылған жағдайда оның мүлкінің бір бөлігін алу құқығын, сондай-ақ осы Заңда жəне Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерінде көзделген өзге де құқықтарды куəландыратын құнды қағаз. Осылайша, акцияны сатып алу адамды компанияның бірлесе иеленушісі етеді жəне оған дивиденд түріндегі оның пайдасының бір бөлігіне үміттену құқығын береді.
Дивиденд - акционердің өзіне тиесілі акциялар бойынша акционерлік қоғам төлейтін кірісі. Қоғамның акциялары бойынша дивидендтер төлеу төлем агенті (банк немесе банктік операциялардың жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым) арқылы жүргізілуі мүмкін. Төлем агентінің қызметіне ақы компания есебінен төленеді.
Акционер - акцияның меншік иесі болып табылатын тұлға, Акциялардың екі негізгі түрлері бар - жай (қарапайым) жəне артықшылықты. Жай акциялар олардың иелеріне акционерлердің жалпы жиналысында дауыс беру құқығын береді. Əдетте артықшылықты акциялар бойынша бекітілген дивиденд белгіленеді, бірақ жай акцияларға қарағанда акциялардың осы түрі компанияның акционерлерінің жиналысында дауыс беру құқығын бермейді. Жай акциялар бойынша дивидендтер көлемі алдын ала анықталмаған жəне осы жылдағы компания пайдасының көлеміне тəуелді болады.
Акционерлік кəсіпорынның таза пайдасы жыл сайын акционерлер арасында акциялар са нына үйлесімді бөлінеді жəне қолға таза пайда түрінде беріледі, ол дивиденд деп аталады.
Облигациялар - компанияларға қор нарығы арқылы инвесторлардан қаражатты қарызға алуға мүмкіндік беретін борыштық құнды қағаздар. Инвестор мүддесі сыйақы - купон немесе номиналдан жеңілдік түрінде ескеріледі. ҚР Заңына сəйкес облигация - бұл алдын ала белгіленген айналым мерзімі бар, шығарылған шарттарына сəйкес облигация шығарған компаниядан ол бойынша сыйақы алу жəне айналым мерзімі біткеннен кейін облигацияның номиналдық құнын (қарыздың негізгі сомасын) алу құқығын растайтын құнды қағаз. Облигациялар айналым мерзіміне қарай қысқа мерзімді (1 жылға дейін), орта мерзімді (2-7 жыл) жəне ұзақ мерзімді болып бөлінеді.
Қолданыстағы эмитенттер топтарына қарай мемлекеттік (үкіметтік), ғаламдық (халықаралық ұйымдар шығарған) жəне корпоративтік облигациялар болып бөлінеді.
Корпоративтік облигациялар - ақша қаражатын тарту үшін компаниялар шығаратын құралдар.
Облигациялардың негізгі түрлері болып мыналар табылады:
1) бекітілген пайыздық мөлшерлемесі бар облигациялар, жарияланған бекітілген
табыстылық осы облигацияның қолданылуының барлық кезеңінде өзгермейді;
2) құбылмалы пайыздық мөлшерлемесі бар облигациялар - пайыздық
мөлшерлеме ауыспалы құбылмалы пайыздық мөлшерлемеге тəуелді болады жəне инфляция деңгейіне түзетілуі мүмкін;
3) нольдік купоны бар облигациялар пайыздар төлеуді көздемейді, бірақ дисконтпен, яғни номиналдық құнынан жеңілдікпен шығарылады.
4) қамтамасыз етілген облигациялар - активтердің нақты түрімен (құрал-жабдық, ғимарат, үй-жайлар, құнды қағаздар жəне т. б. ) қамтамасыз етілген құнды қағаздар.
Мемлекеттік құнды қағаздар (МҚҚ) - мемлекет шығарған борыштық құнды қағаздар.
Эмитенттер болып ҚР ҚМ жəне ҚР ҰБ табылады, МҚҚ шығару нысаны - құжаттандырылмаған нысанда. МҚҚ əртүрлі əдістер (аукциондар, сауда-саттық, ашық сауда жəне жабық тарату жəне т. б. ) арқылы орналастырылуы мүмкін. Кез келген заңды жəне жеке тұлғалар, оның ішінде резидент еместер МҚҚ сатып алушылары болуы мүмкін.
МҚҚ шығару мақсаттары:
- инфляциялық емес негізде республикалық бюджет тапшылығын қаржыландыру (айналымға ақшаны қосымша шығармастан) ;
- мемлекеттік мақсатты бағдарламаларды (тұрғын үй құрылысы, əлеуметтік қамтамасыз ету жəне т. б. ) қаржыландыру;
- экономикалық белсенділікті (айналымдағы ақша үлесін, бағаға ықпалды жəне инфляцияны, экономикалық өсуді, инвестициялау бағыттарын жəне т. б. ) ретке келтіру;
- құнды қағаздар нарығының барлық қатысушыларына өздерінің қаржы жинақтарының сенімді жəне өтімділігі барынша жоғары құралдарды ұсыну.
МҚҚ бастапқы немесе қайталама нарықтарда сатып алынуы мүмкін.
Бастапқы нарықта инвесторлар аукциондарда, бастапқы сауда-саттықтарда немесе орналастыру кезінде жазылуларда сатып алу жолымен эмитенттен (ҚР ҚМ, ҚР ҰБ) МҚҚ-ны тікелей сатып алады. «Қазпочта» АҚ бөлімшелері арқылы 2009 жылғы 21 қазаннан бастап 17 қараша аралығындағы жеке тұлғалар үшін орта мерзімді қазынашылық міндеттемелерді (МАОКАМ) ҚР ҚМ бастапқы нарығында орналастыруы жазылудың мысалы бола алады. Осы құнды қағаздардың одан əрі айналысы қайталама нарықта жүзеге асыралады.
Құнды қағаздардың қайталама нарығы - құнды қағаздарды эмитенттер сатып алған бірінші иеленуші оларды сатуды бастағанда олар түсетін құнды қағаздардың айналым аясы.
Биржа нарығында сауда-саттық нақты уақыт режимінде жүреді, бұл бір жұмыс күні ішінде құнды қағаздардың сатып алушылары мен сатушылары арасында ақша есеп айырысуларын жүргізуге мүмкіндік береді. Құнды қағаздар нарығындағы барлық операциялар жеке тұлғалар үшін брокерлік компаниялар арқылы жүзеге асырылады.
Станд
1 . . . 1. 3 Қор нарығындағы бағалы қағаздардың кірістілігі
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz