Қаржылық дағдарыс жағдайындағы қаржы жүйесін дамытудын негізгі бағыттары


«5B050900» «Қаржы» мамандығының 2 курс студенті Картпағанбетова Данагүлдің «Қаржылық дағдарыс жағдайындағы қаржы жүйесін дамытудын негізгі бағыттары» тақырыбына арналған курстық жұмысына
РЕЦЕНЗИЯ
Біртұтас қаржы жүйесі - бір-бірімен өзара байланысты қаржы қатынастарының сфералары мен буындарының жиынтығы.
Өзінің тарихи дамуында қаржы жүйесі ұзақ эволюциядан өтті. Қаржы қатынастарының пайда болуы кезінде қаржы жүйесі, жалпыға мәлім, әдетте, тек бір ғана буынмен - мемлекеттік бюджетпен шектелді. Классикалық капитализм жағдайында батыстың көптеген өркениетті елдерінің, сның ішінде бұрынғы КСРО-ның қаржы жүйесінің екі негізгі буын - мемлекеттік бюджет пен жергілікті қаржылар құрады. Олар ақша қорларын қалыптастыруға мүмкіндік береді, бұл буындардың көмегімен мемлекет өзінің саяси және экономикалық функцияларын орындап отырды.
Қаржы жүйесі интеграциялық тұрпатты жүйе болып табылады, оған кіретін элементтердің тығыз байланысымен және оның қосалқы жүйелерінің бірде-бірі әзірше өмір сүре алмайтындығымен сипатталады: қаржы, бір жағынан, өңдірістік қатынастардың бір бөлігін білдіреді және осы қатынастар жүйесінің элементі болып келеді. Қаржыларда функционалдық қосалқы жүйе ретінде мыналарды атауға болады: салық, бюджет, сыртқы экономикалық, қаржы жоспарларының қаржылық бақылаудың заннамалық қамтамасыз етілуінің және басқа қосалқы жүйелері. Қаржы жүйесі жалпы ішкі өнімнің өсуіне және оның басты бөлігі - ұлттық табысқа, макро- және микроэкономика кәсіпорындарының, фирмаларының және салаларының дамуына және халықтың көптеген жігінің хал-ахуалына айтарлықтай ықпал жасайды. Сондықтан да курстық жұмыстың бірінші тарауында қаржы жүйесінің мәні, қызметі, оның қоғамда алатын орны мен рөлі қарастырылады. Ал екінші тарауында Қазақстан Республикасының қаржы дағдарысы жағдайындағы қаржы жүйесіне терең талдау жүргізілді. Осы теориялық мәселелерді талдай отырып, үшінші тарауда қаржы жүйесінде кездесетін мәселелерді анықтап, оларды тиімді шешу жолдары қарастырылады.
Бұл курстық жұмыс қойылған талаптарға сәйкес келеді және « » деп бағалауға толық мүмкіндік бар.
Рецензент: Есеп және қаржы
кафедрасының доценті
э. ғ. к., Бұхарбаев Ш. М.
Кіріспе
«Қаржы жүйесінің» ұғымы қаржы ұғымының одан әрі дамуы және нақтылана түсуі болып табылады.
Біртұтас қаржы жүйесі - өзінің мәні жағынан мынадай түрлі ұғымдарды білдіру үшін қолданылатын термин:
а) бір-бірімен өзара байланысты қаржы қатынастарының сфералары мен буындарының жиынтығы;
ә) елдің қаржы мекемелері мен салық службаларының барлық құрылымдық бөлімдері жатады.
Қазақстан Республикасында макро және микроэкономиканың қаржы жүйесінің реттеліп отыратын қаржы қатынастары мен ақша ресурстарының жиынтығы және оларды жұмылдыруды, ұлттық шаруашылықты қаржыландыру мен несиелендіруге байланысты бөлуді жүзеге асыратын қаржы мекемелері құрайды. Қаржы жүйесінің ұғымы кейде тар мағынада, тек мемлекеттің қаржы мекемелерінің жиынтығы ретінде қолданылады, бұл жеткіліксіз.
Өзінің тарихи дамуында қаржы жүйесі ұзақ эволюциядан өтті. Қаржы қатынастарының пайда болуы кезінде қаржы жүйесі, жалпыға мәлім, әдетте, тек бір ғана буынмен - мемлекеттік бюджетпен шектелді. Классикалық капитализм жағдайында батыстың көптеген өркениетті елдерінің, сның ішінде бұрынғы КСРО-ның қаржы жүйесінің екі негізгі буын - мемлекеттік бюджетпен жергілікті қаржылар құрады. Олар ақша қорларын қалыптастыруға мүмкіндік береді, бұл буындардың көмегімен мемлекет өзінің саяси және экономикалық функцияларын орындап отырды.
Қаржы жүйесі интеграциялық тұрпатты жүйе болып табылады, оған кіретің элементтердің тығыз байланысымен және оның қосалқы жүйелерінің бірде - бірі әзірше өмір сүре алмайтығымен сипатталады:қаржы, бір жағынан, өңдірістік қатынастардың бір бөлігін білдіреді және осы қатынастар жүйесінің элементі болып келеді. Қаржылырда функционалдық қосалқы жүйе ретінде мыналарды атауға болады: салық, бюджет, сыртқы экономикалық, қаржы жоспарларының қаржылық бақылыудың заннамалық қамтамасыз етілуінің және басқа қосалқы жүйелері.
Бұл курстық жұмысты жазудағы басты мақсатым - бүкіләлемдік қаржы дағдарысы жағдайындағы қаржы жүйесін дамыту бағыттарын қарастыру.
Курстық жұмыс негізінен 3 бөлімнен тұрады. Олардың әрқайсысы жеке тармақшалармен кеңейтіледі.
Бірінші бөлімде Мемлекеттің қаржы жүйесі ретіндегі мемлекеттік бюджеттің теориялық негізі, яғни Мемлекеттік қаржы жүйесінің мәні, маңызы және қызметі, құрылымы зерттеледі. Сонымен қатар нарықтық экономиканы реттеу жүйесіндегі қаржы жүйесінің маңызы да анықталады.
Ал екінші бөлімде әлемдегі қаржы дағдарысы кезіндегі Қазақстан Республикасының экономикасын дамыту жолдарын талдау туралы аталып өтілінеді.
Үшінші бөлімде Қазақстан Республикасындағы қаржы жүйесінде кездесетін негізгі мәселелерді айқындап, оларды тиімді шешудің жолдары іздестіріледі.
Курстық жұмысты жазу барысында қолданылған мәліметтер Сейтқасымов Ғ. С. «Ақша, несие, банктер», М. С. Саниев «Ақша, Несие, Банктер», Ілиясов қ. қ., Құлпыбаев С. «Қаржы» оқулықтарынан алынды.
1 Мемлекеттің қаржы жүйесі ретіндегі мемлекеттік бюджеттің теориялық негізі
1. 1 Мемлекеттік қаржы жүйесінің мәні, маңызы және қызметі
Заңгерлерге «қаржы» терминінің нақты мәнін білген жөн, біріншіден, қаржы құқығының қолдану саласын анықтау үшін, екіншіден құқық саласынан іпгелес ақшалық қатынастарын құрайтын заттар саласын бөлу үшін қажет. Себебі ақшалық қатынастарды қаржылай-құқықтық реттеу заңдық тұрғыдан бұйрықты, ал әлеуметтік тұрғыдан - қаталдықпен сипатталады.
Мемлекет бұл реттеу жолымен мысалы салық төлеушілердің ақшаларын өздерінің пайдасына түсіреді, жарлық шығарады, қалай ақша жұмсауға және тағы басқалар.
«Қаржы» категориясының үш мәнің көрсетіп айтады.
Кең мағынада «қаржы» түсінігі «ақша» түсінігіне синоним ретінде көрінеді. Мысалы, біреу, «менде қаржы жағы нашарлау» десе, бәрінің түсінуі бойынша ол адам ақшалық қиыншылыққа ұшыраған. Кейбір экономистер де бұл түсінікті қолдайды. Сондықтан, мынандай айтылымдарды кездестіруге болады. Олардың түсінігінше қаржылар азаматтар қаржылары, заңды тұлға қаржылары, мемлекеттік-аймақтық құрылымдардың қаржылары және мемлекеттің қаржылары тұтасымен, яғни еліміздегі айналымдағы барлық ақшалай көпшілік.
Бірақ «қаржылық құқық» деген категорияның болуы. «Қаржылар» деген түсініктен шыққандықтан оны ақшамен бірдейлеу күмәншілікке әкеліп соғады.
Осының күшімен бір жақты мағнада «қаржылар» түсінігі барлық мемлекеттің және заңды тұлғалардың ақшалай құралдарын қамтиды. Ақшалық қатынастарды қаржылар тобына жатқызу екі критерийді пайдалануға негізделген:
- ақшалық операциялардың субъектілері мемлекет және заңдылы тұлғалар;
- көріну саласы - үлестіру сатысы заңдылы тұлғалар мемлекеттік те, мемлекеттік емес те болғандықтан, ақшалық қорлар - бұларға сәйкес жеке меншік және мемлекеттік, қаржыларды да жеке меншік және мемлекеттік қылып бөлу қалыптасты.
«Жеке меншік қаржысы» категориясы жеке меншік нысаны бар ақшалармен, ал «мемлекеттік қаржылар» мемлекеттің меншігіндегі ақшалармен қабысады. Ақырында, арнайы мағнада қаржылар деп
(материалдық мағынада) тұтас қоғамдық өнімді бөлуде ақша құралдарының қорында жинақталған мемлекеттік ақшаларды түсінеміз.
Поль Мари Годме (Франция) жорамалдауы бойынша, қаржы құқығының саласына тек мемлекеттік қаржыларды жатқызады. Ал жеке меншік қаржыларға келсек «бұл мүлік, оған билік жүргізу тек жеке меншік құқығы нормаларын сәйкес жүргізіледі». Ол санымен қатар мынаған көңіл аударады: « . . . ешқашан мемлекеттік және жеке меншіктік қаржылардың арасындағы түбегейлі айырмашылық бар екен ұмытпау керек. Бұл айырмашылық мына фактілерге себепші болған: жеке меншік қаржы жағдайы және жеке меншік қорлардың қозғалысы нарықтық экономика заңдарына байланысты, ал мемлекеттік қаржының жағдайы мен қозғалысы мемлекеттің шешімдерімен және ашық билік іс-әрекеттерімен анықталады».
Оның пікірі бойынша, мемлекеттік және жеке меншік қаржыларының айырмашылығы келесідей:
1) мемлекет мәжбүрлі тәртіппен салық салу жүйесінің арқасында өзінің табысын қамтамасыз ете алады. Сонымен қатар мемлекеттің өзіне қатысты мәжбүрлеп орындау жөң. Ал жеке меншік тұлғаларға келсек, онда жағдай басқаша, ол мәжбүрлеп өздерінің табыстарын қамтамасыз ете алмайды, олар өздерінің міндеттемелерін орындауға жағдайы жетпей қалуы мүмкін;
2) мемлекеттік қаржылар өздерінің қаржыларын иелік ететін жеке меншік еркінен тәуелсіз ақшалай жүйесі мемлекет пен не көп, не аз дәрежеде басқарылады;
3) жеке меншік қаржылар пайда алуға бағытталған. Мемлекеттік қаржылар, керісінше - жалпы мүдде деп аталатын құралдарды жүргізуге;
4) мемлекеттік қаржылардың мөлшері жеке тұлғалар иелік ететін жекеменшік қаржылардан гөрі әжәптәуір көп.
Жеке меншік қаржылар өздеріне келесі басты институттарды енгізеді:
- ұйым қаржылары (сауда және сауда емес) ;
- сақтандыру ұйымдарының қаржылары;
- Банкілер қаржылары;
- мемлекеттік емес арнайы қорлар қаржылары (мысалы: мемлекеттік емес зейнетқорлар қорлары) .
Мемлекеттің қаржы қызметінің мәселелері мынада:
1) Қоғамның ақшалай инфрақұрылым құру және олардың біркелкі жұмыс істеуін қамтамасыз ету;
2) Өзінді-өзің қамтамасыз етуге және өз қызметімді жұмыс істету үшін ақшалай құралдарды табу;
- Қоғамда жүріп жатқан әлеуметтік экономикалық процестерге ақшалық рычак жолымен ықпал жасау.
Бұдан, мемлекеттің басты мақсаты қоғамның әлеуметтік-экономикалық құрылымдарының бірқалыпты жұмыс істеуіне қолайлы жағдайлар жасау.
Қаржы жүйесі - белгілі қаржылық-экономикалық институттардың жиынтығы.
Қаржы жүйесі мына институттарды енгізеді:
- Бюджеттік система;
- Бюджеттен тыс орталықтандырылған және орталық емес, мақсатты қорлар;
- Кәсіпорын, ұйымдар, халық шаруашылық салаларын;
- Мүлікті және жеке сақтандыру;
- Несие (мемлекеттік және банктік) .
Қахақстанда мемлекеттік қаржы жүйесі тұтасымен алғанда бірлік принципіне негізделген және қаржылық орталықтандыру қиынға түсуде, бірақта белгілі жекеленген қаржылық - экономикалық институттардың эелементтері (мысалы, жергілікті бюджеттердің) іс жүзінде бар екенін айтқан жөн.
Орталықтандырылған мемлекеттік қаржылар жалпы мемлекеттік сипаттағы қажеттілікті қамтамасыз етуге шақырылған және мемлекеттік биліктің орталық органдарының қарамағындағы ақшалай құралдарының қорлары болып табылады.
Орталықтандырылмаған қаржылар жеке шаруашылық субъектілердің (мемлекеттік кәсіпорындар мен мекемелердің ақшалай қорлары) қарамағында болады.
Жалпы мемлекеттік қаржылар жалпы мемлекеттік маңызы бар шараларды қаржыландыру үшін тағайындалған (мемлекеттік билік органдарының қызметін республикалық деңгейде, қорғанысты, қауіпсіздікті, құқық қорғау қызметін, төтенше жағдайларды республикалық деңгейде ұйымдастыру жұмыстарын қаржыландыру) .
Жергілікті қаржылар жергілікті маңызды бар шараларды қаржыландыру және мемлекеттік биліктің жергілікті органдарының қарамағында болып, әкімшілік-аймақтың бірлікиердің ақшалай қорларымен көрінеді.
Қаржы қызметінің тәсілдері:
1. Мәжбүрлеп және қайтарымсыз ақша құралдарын олардың иелерінен алу (салықтар) ;
2. Мәжбүрлеп және қайтарымды ақша құралдарын өндіріп алу (мәжбүрлі қарыз) ;
3. Еркін-қайтарымсыз ақшалық құралдарды жұмылдыру (игілік істеу қызметі) ;
4. Еркін-қайтарымды ақшалық құралдарды жұмылдыру (еркін қарыз) ;
5. Мемлекеттік қызмет көрсетулерді іске асыру негізінде ақшалық құралдарды жұмылдыру (мемлекеттік алымдар) ;
6. Мемлекеттік мүліктерді пайдаланған және өткізгеннен алынған ақшалық құралдарды мемлекет табысына айналдыру;
7. Эмиссия (ақшалық құралдарды шығару) .
Қаржы құқығымен реттелмейтін қаржы қызметінің процессінде пайда болған қаржы қатынастары туралы айтқанда, бір қатар бұндай қатынастарды тек қателікпен қаржылық және мемлекеттің қаржы қызметін жүргізу барысында пайда болушылық ретінде жіктейтінін ұмытпаған дұрыс. Бұл аталған қызметтің шегін негізсіз ұлғайтқанның салдарынан болады. Бұндай қатынастарды санына мемлекеттік ақшалық қорларды пайдалануға байланысты тауар-ақшалы бола тура, не қаржылық, не мемлекеттің қаржылық қызметінің процессінде пайда болушылық болмайтын қатынастар жатады. Сондықтан, бұл қатынастар бұл қызметке ешқандай қатысы жоқ, ол тек кәдімгі шаруашылық (көбінесе кәсіпкерлік) қызметтің өнімі болып табылады. Мемлекеттің қаржы қызметінің процессінде пайда болушылықты реттеулік және реттелмеулік қаржы құқығымен шектеуге кейде заңгерлік құқықтық реттеу тәсілі түрінде критерий енгізеді. Бұндай қатынастардың санына шарттармен орталанған қатынастар жатады. Яғни «Шартты - демек қаржылық-құқықтық емесе» деген принцип қолданылады. Барлық мемлекеттік қаржылық қатынастар бұл қатынастарды құқықты реттеу тәсіліне байланыссыз түрде қаржылық құқықтың пәні болатынын атап айтқан дұрыс. Сонымен, қаржы құқығының саласы толық мемлекеттің қаржылық қызметінің саласымен сай келеді және керісінше.
Мемлекеттің қаржылық қызметінің процессінде қаржылық қатынастардың екі тобы пайда болады: материалдық және ұйымдастырушылдық.
Материалдық қаржылық қатынастар мемлекеттік ақша қорларды бөлу немесе қалыптасу процесстерін білдіре отырып, ақшалық құралдардың қозғалысын орталандырады. Материалды қаржылық қатынастар келесілермен сипатталады:
- ақшалық болады;
- тауарлық түрде құнның қарама-қарсы қозғалысымен қобыспаған біржақты құнның ақшалық түрдегі қозғалысын орталандырады;
- таратулық сипат алады;
- экономикалық қатынастардың бір түрі болып табылады;
- мемлекеттің қаржы қызметінің процессінде пайда болады;
- тек құқықтық түрде болады.
1. 2 Шетелдік қаржы жүйесі және олардың тәжірибесі
Американдық федерациясында бюджеттік құрылым АҚШ Конституциясымен қабылданды. Бұл құжат бойынша штаттар федеративті одаққа басқа өкілдіктермен қоса мемлекеттік шығындарды шығаруға құқықты тапсырды. ХХ ғасырда АҚШ-тың бюджетік құрылымы және федеративті бюджет көптеген өзгерістерге ұшырады. Негізінен, мемлекеттік бюджеттің мөлшері өсті, сонымен бірге мемлекеттің жалпы ішкі өнім, табыстар мен шығыстардың құрылымы, қаржылардың қатынасы да өзгерістерге ұшырады.
Басқа дамыған мемлекеттердегідей АҚШ-тың бюджеті де үш негізгі функцияларды орындайды:</h4>
- мемлекеттік құралдарды ұстау (басқару аппараты, әскер, соттар және тағы басқалар) ;
- әлеуметтік қамтамасыз ету мақсатында әлеуметтік топтардағы тұрғындар мен территориялар арасындағы табыстарды қайта бөлу;
- экономикалық өсуге жағдай жасау, кәсіпкерлікті қолдаудағы шарттарды қалыптастыру үшін бюджетті құрал ретінде қолдану.
АҚШ-тың бюджеттік құрылымы федеративті болып саналады және үш деңгейден тұрады:
1. федеративті бюджет;
2. таттардың бюджеттері - федерация мүшелері;
3. әкімшілік, шаруашылық-кәсіпкерлік, мәдени және басқа бөлімшелердің 12, 7 мың бюджеттері.
АҚШ-тағы федеральды бюджет - бұл негізгі бағыттар және бағдарламаларға сай түсімдердің көздері бойынша барлық мемлекеттік табыстар мен шығыстардың сметасы. Бюджеттік табыстар негізін салықтық және салықтық емес түсімдер құралады, сондағы біріншісі үлкен бөлігін құрайды.
Федеральды бюджеттің табыстар мен шығыстар құрылымы негізінен мемлекеттің бюджеттік-қаржылық саясатына байланысты жыл сайын өзгеріп отырады. АҚШ-тың феральды бюджеттің құрылымына саяси оқиғалар күшті әсер етеді. Сондықтан мемлекеттің қаржылық стратегиясын президенттің әкімшілігі анықтайды.
Әлеуметтік бағдарламалар маңызды екі функцияны орындайды:
1. адамның капиталына инвестициялардың түсуін қамтамасыз етеді;
2. қоғамдағы әлеуметік тұрақтылыққа кепілдік ретінде болады.
2002 жылғы бюджетте аса маңызды мән болып АҚШ-та білім жүйесін жетілдіру саналды. Бұл бюджет бойынша қаржы-қаражатты үш еседей бөлу, яғни 5 жылға 5 млрд доллар бөлінді. Президент әскери бюджетті 4, 8%-ке ұлғайтуды ұсынды. АҚШ-тың 2004 жылға бюджеті 2 трлн 230 млрд долларды құрады және американдық экономиканы ынталандыру бойынша жоспарларды қамтиды.
Федеральды үкіметтің бюджеттік жылы 1 қазаннан басталып, келесі жылдың 30 қыркүйегінде аяқталады, көптеген штаттарда - 1 шілдеден келесі жылдың 30 маусымына дейін. Штаттардың жартысынан көбі бюджетті екі жылға тәжірибелейді.
АҚШ-тағы штаттардың және жергілікті органдардың бюджеттері едәуір дербес немесе тәуелсіз деп айтуға болады. Оларды әкімшілік бірліктердің басқару органдары құрастырады, қабылдайды және орындайды. Федеральды өкімет штаттардың бюджеттерін бақыламайды. Штаттардың өкіметі қаржы және бюджет бойынша федерация алдында жауап бермейді. Шығыстардың сметасын бюджеттік және қаржылық бюролар құрастырады, ал табыстар сметасын - салықтық әне басқа органдар. Бюджеттің проекті жергілікті заңнамалық органдарға тапсырылады.
Штаттардың ең ірі шығыстары: ағарту (35% бюджеттің шығыстық бөлігі), әлеуметтік қамтамасыз ету (13%), денсаулық сақтау (9%), қоршаған ортаны қорғау, үй құрылысы.
Жергілікті бюджеттер мемлекеттік игіліктерді қаржыландыру мақсатында жұмсалады: тауарлар мен қызмет көрсетулерді сатып алу, мемлекеттік ұйымдар мен кәсіпорындардағы жұмысшылар мен қызметкерлерге жалақыны төлеу.
Жергілікті өкімет органдарының бюджеттері бөлектенген және әрбір мемлекеттік басқару бөлімшесі өзінің бюджеті өзі құрастырады, қарастырады және орындайды.
Мемлекеттік қаржылар жүйесінде маңызды орынды дербес қаржылық мекемелер ретінде қалыптасқан арнайы қорлар атқарады. Олар мақсатты мағынасы бар аұшалай ресурстардың жиынтығын көрсетеді. Табыстары салықтық және салықтық емес түсімдер, сонымен қатар федеральды бюджеттің қаражаттары есебінен қалыптасады. Арнайы қорларға жатқызылады:
- әлеуметтік сақтандыру қорлары - қартайғанда, денсаулығын жоғалтқан жағдайда және басқалар;
- шаруашылық өмірді реттеуге бағытталған экономикалық қорлар;
- ғылыми-зерттеушілік қорлар;
- әскери-саяси қорлар - президенттің қарамағындағы резервтер.
Салықтық төлемдердің жүйесін көбінесе бюджеттің табыстық бөлігі анықтайды. Сондықтан АҚШ-тың салықтық жүйесі өзінің құрылымы жағынан бюджеттік жүйеге ұқсас және федеральды бюджеттің, штаттар мен жергілікті органдардың бюджеттердің табыстарының басты көзі болып есептеледі. Федеральды үкімет барлық салықтық түсімдердің 70% алады, штататрдың үкіметі - 20%, жергілікті өкімет - 10%. [17. 4-б]
Қазіргі федеральды салықтар құрылымына сегіз бағыттар (түрлер) кіреді:
1. жеке табыс салығы (2001 жылы федеральды бюджеттің табыстық бөлігінің 48%) ;
2. әлеуметтік қамтамасыз ету қорларына салықтық аударымдар (34%) ;
3. корпоративті табыс салығы (10%) ;
4. акциздік жиналымдар (4%) ;
5. мұрагерлікке және сыйға салынатын салық;
6. кеден баждары;
7. тұтыну тауарларының көтермелік сатудан салығы;
8. жылжитын және жылжымайтын мүлікке салық.
Соңғы үш салық түрлерінің сомасы 2001 жылғы федеральды бюджеттің 4% құрайды.
Тура салықтар американдық салық жүйесінде маңызды орынға ие, яғни олар: өзіндік табысқа салық (жеке табыс салығы), әлеуметтік қамтамасыз ету қорларына мақсатты аударымдар, корпоративті табыс салығы.
АҚШ-та жеке табысқа салық салудың келесі қасиеттері танылады:
- салық салудың прогресивті мәні;
- салықтық аударымдардың дискреттығы - әрбір үлкен ставка тек қана анықталған соманың нақты бөлігіне пайдаланылады;
- салық салу ставкасының заңдылық тәртібіндегі үздіксіз өзгерістер;
- салық салудың әмбебаптығы - табыстың теңдік сомасында әдетте бірдей салықтық ставкалар болады;
- мақсатты жеңілдіктер мөлшерінің көптігі;
- әлеуметтік қамтамасыз ету қорларына салықтық жиналымдардың ерекшеленуі;
- салық салуға түспейтін жеке табыстардың белгіленген минималды деңгейі.
Федеральды салық салу жүйесіндегі өзінің көлемі жағынан екінші орындағы - әлеуметтік қамтамасыз ету қорларына жарналар - бірнеше компоненттерден тұрады. Оған кіретіндер: әлеуметтік сақтандыру үшін салық; медициналық қызмет көрсетуді қамтамасыз ету үшін салық; жұмыссыздыққа жеке салық ретінде федеральды жәрдемақы қорындағы төлемдер.
Жергілікті салықтар үш негізгі топтарға бөлінеді.
Бірінші топ - жергілікті ооргандардың тура және жанама салықтары. Тура салықтарға: мүліктік және кәсіптік салықтар, мұрагерлікке және сыйға салынатын салықтар жатады, жанама салықтарға - сату үшін, жанармайға, темекі және ішімдік заттарына салынатын салықтар.
Жергілікті салықтардың екінші тобы жалпы мемлекеттік салықтарға қосымшалар ретінде қарастырылады. Бұндай салықтарға жеке табыс және корпоративті табыс салықтары жатады.
Жергілікті салықтардың үшінші тобы - көлік құралдарына, иттерді ұстауға, қонақүйлерге, коммуналды жиналымдарға және басқаларға салынатын салықтар. Көлікке салынатын салық ставкасы көлік түріне байланысты болады. Негізінен, бұл салық түрінің мемлекеттік және жергілікті бюджеттер үшін аса үлкен маңызы жоқ.
Жергілікті салықтар:
- мүліктік;
- сатудан және айналымнан жалпы салық;
- жеке табыс салығы;
- сатуға жалпы салық;
- корпоративті;
- мұрагерлікке және сыйға салынатын салық.
АҚШ-тың салықтарының құрылымы берілген. (ҚОСЫМША А)
АҚШ-тың салықтық қызметі келесі түрде қалыптасқан. Салықтық жүйенің басты институционалды бірлігі федеральды ұйым - ішкі табыстар қызметтілігі болып табылады, оның ішінде орталық аппарат, 7 аймақтық және 62 аудандық салықтық басқармалар біріктірілген. Әрбір штатта өзінің салықтық қызметі бар. Ол әдетте табыстар департаменті деп аталады. Үш штатта салықтық қызметтің басшысын сайлау арқылы таңдайды, ал кейбір штаттарда салықтық қызметті комиссия басқарады.
1. 3 Нарықтық экономиканы реттеу жүйесіндегі қаржы жүйесінің маңызы
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz