Зақымдану ошақтарының болу уақытын анықтау

Алматы қаласы, 2015ж.
Мазмұны

І. Кіріспе. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3
Зақымдану ошақтары мен оларға жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
ІІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
1. Радиациялық зақымдану ошақтарындағы негізгі қауіп. Жарықты сәулелену ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2. Өткір радиация. Электрмагниттік импульс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
3. Радиационды барлау құралдары. Дозиметрлік бақылау ... ... ... ... ... ..9
4. Адамға радиацияның әсері және радиациялық ластану ... ... ... ... ... .11
ІІІ. Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Радиациялық зақымдану ошақтарының адамзат тіршілігіне ықпалы ... ... .13
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15

Жалпы зақымдану ошағы (ЗО) дегеніміз адамдары, ұрыс техникасы, көлігі мен әр түрлі мүліктерінің бәрі бактериялық залалдануға ұшыраған аумақ. Зақымдану ошағы жұкпалы аурулар таратудың негізгі көзі болып саналады, осыған байланысты қарсыластар қоздырғыштар қолданғанға дейін зақымдану ошағы аумағына обсервация орнатылады. Онда зақымданған жеке құрамға медициналық бақылау күшейтіліп, жұкпалы ауруларды оқшаулау, госпитальға жатқызу жұмыстары және санитариялық-гигиеналық шаралар, төтенше сақтандыру жұмыстары өткізіледі. Сондай-ақ зақымдану ошағы арқылы кіру, шығу әрекеттері шектеледі.
Негізгі зақымдану ошақтарына мыналарды жатқызуға болады:
Химиялық қарудың жарылыс /зақымдану/ ошағы;
Бактериологиялық /биологиялық/ зақымдану ошағы;
Радиациялық зақымдану ошағы.
Химиялық қарудың жарылыс ошақтары:
Химиялық қару дегеніміз жалпылай улау заттарын қолданатын әскери қару. Химиялық улану заттарын жеткізу үшін зымырандар, бомбалар, снарядтар және т.с.с. құралдар пайдаланады. Химиялық қарудың негізін улағыш заттар (УЗ) – адамдар мен жануарларды, ауаны, аймақты, су қоймаларын және аймақтағы әр түрлі нәрселерді зақымдайтын улағыш химиялық қосылыстар құрайды. Химиялық қару-жарақтарда, құралдарда УЗ сүйық немесе қатты күйде болады, химиялық қаруды қолдану кезінде УЗ дайындық күйіне – бу, аэрозоль немесе тамшылар түріне өтіп, адамдарды тыныс алу мүшелері арқылы немесе денеге тиген кезде тері арқылы зақымдайды.
Улану заттарының жіктелуі келесі белгілермен анықталады:
 Физиологиялық әсер етуіне қарай
 Жүйке-паралитикалық әсерлі УЗ – зарин, зоман, VХ (ви-икс). Олар жүйке жүйесі қызметін бұзады, бұлшық ет дірілін, сал ауруын немесе өлімді туындатады.
 Тері-іріңдік әсерлі УЗ – иприт. Теріні, көзді, тыныс алу мүшелерін және ас қорыту жүйесін (ішке түссе) зақымдайды.
 Жалпыулылық әсерлі УЗ – синиль қышқылы және хлорциан. Уланған кезде ауыр тыныс алу, қорқыныш сезімі, діріл мен сал ауруы пайда болады.
 Тыныс тарылтқыш УЗ – фосген. Өкпені зақымдайды, оның ісінуіне, тыныстың тарылуына әкеп соқтырады.
 Тітіркендіргіш УЗ – хлоацетофенон, адамсит, CS (си-эс) және CR(си-ар). Бұл УЗ тыныс алу органдары мен көзді тітіркендіреді.
 Психохимиялық УЗ – B Z (би-зет). Тыныс алу мүшелері арқылы қозғалыс координациясын бұзады, елестер мен психикалық бұзылуларды туындатады.
 Улану заттарының сақталу қасиетіне байланысты:
 сақталмайтындар (синильдік қышқылы, хлорциан, фосген, дифосген);

Пайдаланған әдебиеттер:
1. «Тіршілік қауіпсіздігінің негіздер» курсынан оқу-әдістемелік материалдар, №1 басылым 03.09.2012ж
2. «Тіршілік қауіпсіздік негіздері», Ә.Т.Мейірбеков, Т.П.Раимбердиев, Г.Ю.Башбенов
3. Өмір тіршілік қауіпсіздігі: оқулық, Қ.С.Қалжігітов, А.М. Төлемісова, Қ.Ш.Исаев,

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім министрлігі

Алматы Технологиялық Университеті

Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі және сапасы кафедрасы

Тіршілік қауіпсіздігінің негіздері

СӨЖ

Тақырыбы: Зақымдану ошақтарында пайда болу уақытын
анықтау

Орындаған: Аманоллина Н.Ж.
Топ: МІжМБ 14-11
Факультет: Экономика және Бизнес
Тексерген: Профессор,техника
ғылымдарының докторы,
Айдосов Аллаярбек Айдосұлы

Алматы қаласы, 2015ж.
Мазмұны

І. Кіріспе. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
Зақымдану ошақтары мен оларға жалпы сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
ІІ. Негізгі бөлім ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
1. Радиациялық зақымдану ошақтарындағы негізгі қауіп. Жарықты сәулелену ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...6
2. Өткір радиация. Электрмагниттік импульс ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...7
3. Радиационды барлау құралдары. Дозиметрлік бақылау ... ... ... ... ... ..9
4. Адамға радиацияның әсері және радиациялық ластану ... ... ... ... ... .11
ІІІ. Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..13
Радиациялық зақымдану ошақтарының адамзат тіршілігіне ықпалы ... ... .13
Пайдаланған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..15

Жалпы зақымдану ошағы (ЗО) дегеніміз адамдары, ұрыс техникасы, көлігі мен әр түрлі мүліктерінің бәрі бактериялық залалдануға ұшыраған аумақ. Зақымдану ошағы жұкпалы аурулар таратудың негізгі көзі болып саналады, осыған байланысты қарсыластар қоздырғыштар қолданғанға дейін зақымдану ошағы аумағына обсервация орнатылады. Онда зақымданған жеке құрамға медициналық бақылау күшейтіліп, жұкпалы ауруларды оқшаулау, госпитальға жатқызу жұмыстары және санитариялық-гигиеналық шаралар, төтенше сақтандыру жұмыстары өткізіледі. Сондай-ақ зақымдану ошағы арқылы кіру, шығу әрекеттері шектеледі.
Негізгі зақымдану ошақтарына мыналарды жатқызуға болады:
* Химиялық қарудың жарылыс зақымдану ошағы;
* Бактериологиялық биологиялық зақымдану ошағы;
* Радиациялық зақымдану ошағы.
Химиялық қарудың жарылыс ошақтары:
Химиялық қару дегеніміз жалпылай улау заттарын қолданатын әскери қару. Химиялық улану заттарын жеткізу үшін зымырандар, бомбалар, снарядтар және т.с.с. құралдар пайдаланады. Химиялық қарудың негізін улағыш заттар (УЗ) - адамдар мен жануарларды, ауаны, аймақты, су қоймаларын және аймақтағы әр түрлі нәрселерді зақымдайтын улағыш химиялық қосылыстар құрайды. Химиялық қару-жарақтарда, құралдарда УЗ сүйық немесе қатты күйде болады, химиялық қаруды қолдану кезінде УЗ дайындық күйіне - бу, аэрозоль немесе тамшылар түріне өтіп, адамдарды тыныс алу мүшелері арқылы немесе денеге тиген кезде тері арқылы зақымдайды.
Улану заттарының жіктелуі келесі белгілермен анықталады:
Физиологиялық әсер етуіне қарай
+ Жүйке-паралитикалық әсерлі УЗ - зарин, зоман, VХ (ви-икс). Олар жүйке жүйесі қызметін бұзады, бұлшық ет дірілін, сал ауруын немесе өлімді туындатады.
+ Тері-іріңдік әсерлі УЗ - иприт. Теріні, көзді, тыныс алу мүшелерін және ас қорыту жүйесін (ішке түссе) зақымдайды.
+ Жалпыулылық әсерлі УЗ - синиль қышқылы және хлорциан. Уланған кезде ауыр тыныс алу, қорқыныш сезімі, діріл мен сал ауруы пайда болады.
+ Тыныс тарылтқыш УЗ - фосген. Өкпені зақымдайды, оның ісінуіне, тыныстың тарылуына әкеп соқтырады.
+ Тітіркендіргіш УЗ - хлоацетофенон, адамсит, CS (си-эс) және CR(си-ар). Бұл УЗ тыныс алу органдары мен көзді тітіркендіреді.
+ Психохимиялық УЗ - B Z (би-зет). Тыныс алу мүшелері арқылы қозғалыс координациясын бұзады, елестер мен психикалық бұзылуларды туындатады.
Улану заттарының сақталу қасиетіне байланысты:
+ сақталмайтындар (синильдік қышқылы, хлорциан, фосген, дифосген);
+ ұзақ сақталатындар (иприт, зоман, V типті заттар), бұлар ұзақ уақытқа (тіпті айлар бойы) дейін улау қасиетін жоғалтпайды;
Соңғы зақымдау нәтижесі бойынша:
+ өлімге алып келеді (иприт, зоман, типті заттар, синильдік қышқыл және басқалары);
+ адамдарды уақытша есінен айырады;
Әсер ету уақыты бойынша:
+ тез әсер ететіндер (удың әсері тез арада білінеді (V),
+ жәй әсер ететіндер (әсері бірнеше сағат өткен соң біліне бастауы мүмкін), мысалы, азотты және күкіртті иприттер, фосген, дифосген;
Қолданылуы ықтимал улану заттары (V) және фосфорорганикалық заттар.
Әсер ету ұзақтығына байланысты:
+ Тұрақты УЗ - зақымдау әсерін бірнеше сағаттар бойы сақтайды.
+ Тұрақсыз УЗ - бірнеше минуттарға созылады.

Токсодоза - белгілі бір зақымдалу әсерін алуға қажет УЗ мөлшері:
T=C. t, гм3. Мұндағы, С - ауадағы УЗ концентрациясы, гм3; t - адамның зақымдалған ауада өткізген уақыты, минут.
Химиялық оқ-дәріні алғаш қолдану кезінде УЗ бұлты пайда болады. Ауа массаларының қозғалысы нәтижесінде УЗ бұлты белгілі бір кеңістікте таралады да, химиялық зақымдану аймағын құрайды.
Химиялық зақымдалу аймағы деп тікелей химиялық қарудың әсеріне ұшыраған немесе жойғыш концентрациядағы УЗ-мен зақымдалған бұлт таралған территорияны атаймыз. Химиялық зақымдалу аймақтарында химиялық жойылу ошақтары пайда болуы мүмкін.
Химиялық жойылу ошақтары - кеңістігінде химиялық қару әсерінен адамдардың, ауылшаруашылық жануарларының және өсімдіктердің жалпы жойылуы болған территория. Химиялық қарудың ерекше топтарына әр түрлі газдарға толы екі ыдыстан тұратын бинарлы химиялық оқ-дәрілерді жатқызуға болады.
Бактериологиялық (биологиялық) зақымдану аймақтары:
Бактериологиялық қару - жарақтың зақымдағыш әсерінің негізін ауру
туындататын микроағзалар - бактериялар, вирустар, риккетсиялар, саңырауқұлақтар мен бактериялық улар (токсиндер) құрайды. Биологиялық (бактериологиялық) құралдар биологиялық рецептуралар түрлерінде - сақтау мен қолдану жағдайларында биологиялық агентке оңтайлы жағдай қалыптастыратын биологиялық агент пен арнайы препараттадың қоспаларында қолданылады.
Биологиялық (бактериологиялық) қаруды қолданудың мүмкін әдістері:
* Аэрозольдік әдіс - ауаның жерге жақын қабатын биологиялық (бактериологиялық) рецептураларды шашырату арқылы аэрозольдік бөлшектермен зақымдау;
* Трансмиссивті әдіс - арнайы түрде зақымдалған қансорғыш ауру тасымалдайтын кенелерді, масаларды, шіркейлерді тарату;
* Диверсиялық әдіс - ауаның, судың жабық кеңістіктерін, алдын ала таңдалған аудандардағы азық-түліктің әдейі жасырын түрде биологиялық (бактериологиялық ) заттармен зақымдалуы.
Биологиялық (бактериологиялық) агент ретінде оба, табиғи шешек, тырысқақ, туляремия қоздырғыштары жұмсалуы мүмкін. Жануарлардың қауіпті ауруларына аусыл (ящур), қара малдың обасы, маңқа, қойлардың, шошқалардың обасы, т.б. жатады. Өсімдіктердің қауіпті ауруларына картоптың фитофторозы, дәндә дақылдардың таты, т.б. жатады. Биологиялық (бактериологиялық) қару-жарақтың қолданылуы нәтижесінде биологиялық (бактериологиялық) зақымдану аймақтары мен ошақтары пайда болады.
Биологиялық (бактериологиялық) зақымдану аймақтары - биологиялық (бактериологиялық) ауру қоздырғыштарымен зақымданған аймақ немесе ауа кеңістігі. Биологиялық (бактериологиялық) зақымдану ошақтары - кеңістігінде биологиялық (бактериологиялық ) қару әсерінен адамдардың, ауылшаруашылық жануарларының және өсімдіктердің жалпы жойылуы болған территория. Зақымдану ошақтары зақымдану аймағында пайда болумен қатар, зақымдалған адамдар мен жануарлардың орын ауыстыруы нәтижесінде оның сыртында да пайда болады.
Радиоактивті зақымдану ошақтары:
Радиоактивті зақымданудың себептері ядролық жанармайлардың бөлетін қосындылары, топырақта немесе басқа материалдарда нейтрондардың әсерінен пайда болатын радиоактивті изотоптар - бағытталған белсенділік, сонымен қатар ядролық зарядтың бөлінбей қалған бөліктері болып табылады. Жарылыстың радиоактивті зақымдағыштары үш түрлі сәулелену шығарады: альфа, бета және гамма. Олардың қоршаған ортаға әсер етуі ұзаққа созылатын үрдіс. Себебі, жер үстіндегі жарылыс кезінде отты шар өз бойына топырақ пен көптеген басқа да заттарды жинақтап, суыған кезде радиоактивті бөлшектер жер бетіне радиоактивті жауын түрінде жауады. Бұлттың жылжу мөлшеріне орай, оның ізімен радиоактивті жауынның жаууы өтеді де, осылайша жер бетінде радиоактивті із қалады. Жарылыс ауданындағы және радиоактивті бұлттың қозғалу ізіне қарай зақымдану тығыздығы жарылыс көзінен алыстау мөлшеріне байланысты азаяды. Іздің формасы сан түрлі болуы мүмкін, ол нақты шарттарға байланысты болады. Іздің конфигурациясы радиоактивті бөлшектердің жерге түсуінен кейін ғана нақты анықталуы мүмкін.

Аймақ радиацияның 0,5 рс деңгейінде зақымдалған болып есептеледі. Ыдыраудың табиғи үрдісіне байланысты радиоактивтілік азаяды, әсіресе жарлыстан кеәінгі алғашқы сағаттарда бұл үрдіс ерекше қарқынмен жүреді.

Зақымдалу аймақтарының сипаттамасы

Аймақ

Аймақтың сыртқы шекарасының сипаты

деңгей

Зақымдағыштардың толық ыдырау дозасы

А.Аймақ

8

40

Б.Аймақ

80

400

В.Аймақ

240

1200

Г.Аймақ

800

4000

Радиоактивті іздегі адамдар мен жануарлардың зақымдалуы сыртқы және ішкі сәулеленудің нәтижесінде болуы мүмкін. Сәулеленудің соңы сәуле ауруына ұшыратады.
ІІ. Негізгі бөлім
Жалпы, радиациялық зақымдану ошақтарының негігі себебі ядролық қару. Ядролық қару деп жарылыс кезінде ядролық реакцияның жүруінің нәтижесінде болатын ішкі ядролық қуатты пайдалануға негізделіп жасалған қаруды айтады. Ол барлық белгілі зақымдау құралының ішіндегі ең қуаттысы. Ядролық жарылысының қуаты тротилдік эквивалентпен өлшенеді. Ядролық жарылыс ауада, жер (су) беттерінде және жер (су) астарында болуы мүмкін. Оның талқандау факторына соққы толқын, жарықты сәуле бөлу, өткір радиация, төңіректі радиоактивті ластау және электрлік магниттік импульс жатады. Соққы толқын ауаның бірден қысылысынан пайда болады. Және дыбыс жылдамдығынан жоғары жылдамдықпен тарайды. Соққы толқынның пайда болу көзі жарылыстың ортасында өте жоғары қысымның пайда болуы. Соққы толқын өзінің жойқын күшіне байланысты жолындағылардың бәрін қирата талқандап өтеді. Соққы толқынның күші эпицентрінен қашықтаған сайын бәсеңдей береді. Адамдар соққы толқыннан тек арнайы панаханаларға, шұңқырларға т.с.с. таса жерлерге жасырынып сақтанады.
Жарықтық сәуле бөлу ядролық қарудың жарылысының әсерінен пайда болады. Оның құрамында ультракүлгін, инфрақызыл және көрінетін сәулелер бар. Жарықты сәуле бөлу жарылыстың күшіне байланысты бірнеше секундқа ғана созылады. Бұл сәулелердің ішіндегі қауіптісі инфрақызыл сәулесі.
Жарықты сәулелену - бұл жарылыс кезінде болатын сәулелердің қуаты. Бұның қызуы миллион градусқа (жарылыс барысында бірнеше мыңға) дейін болады (жарылыстың аяғында). Жарықты сәулелену өте қысқа мерзімде әсер етеді және тарауы да лезде болады. Ол күннен алдеқайда анық, өткір, ашық сондықтан алыстан көрінеді. Сәуленің мөлшері - калориямен өлшенеді. Жарықты сәулелену - адам денесін, жан-жануарды күйдіреді, соқыр қылады.
Күйдіру сатысы бірнеше дәрежеде болады:
o 1 - ші дәрежелі - 4 калсм;
o 2 - ші дәрежелі - 4-7,5 калсм;
o 3 - ші дәрежелі - 7,5 - 12 калсм (тері сыдырылады);
o 4 - ші дәрежелі - 12 - ден жоғары калсм (терінің күйігі тереңдеп, жапырықтанып, бөлшектеніп түседі);
Жарықты сәуле бөлу үлкен өрттердің пайда болуына әсер етеді, адамдар күйеді, көзді жандырып жібереді.
Радиоактивті заттар адамдарға екі жолмен әсер етеді: гамма сәуленің бетта-бөлшектермен бөлініп адамның ашық жеріне, терісіне қонады., екіншіден, олар адамның ішіне кетеді. Осыдан адамдар сәуле ауруына шалдығады. Егер теріге радиоактивті заттар көп қонса, адамдар радиоактивті күйік алуы мүмкін. Ішке түскен радиоактивті заттар қан арқылы адам бойына толық тарайды. Радиоактивті заттардан панаханалар ғана сақтайды.
Электрлік магниттік импульс жарылыстан кенін электрлік және магниттік алаңның пайда болуына әсер етеді. Бұндай алаңның көлемі бірнеше мыңдаған шаршы километр аумақ болуы мүмкін, ол жарылыстың қуатына тікелей байланысты. Электрлік магниттік импульс үлкен антеналы өте сезімтал электрондық элементтерді күйдіріп жібереді, приборларды, конденсаторларды, ваакумды қондырғыларды және т.с.с. электрондық қондырғыларды істен шығарады.
Өткір радиация - гамма сәулесінің және нейтрондардың ағымы. Ядролық жарылыстың нәтижесінде, оның айналасына жоғары көтеріліп бұлт құраған радиоактивті заттар жерге түсіп, айналаны, суды, ауаны радиоактивті заттармен ласатайды. Өткір радиацияның көзі - ядролық реакциялар. Өткір радиацияның әрекет ету мерзімі 10-15 секундтан аспайды.Бұлар қорғана алмай қалған адамдар, жан-жануарлар үшін өте қауіпті. Бұл радиация аз ғана уақытқа созылады. Бірақ сәуле ауруларын туғызу үшін осы уақыттың өзі де жеткілікті. Алғашқы өткір радиация адамға сезілмейді, оның өткені біраз уақыттан кейін байқалады. Сәуле ауруларының ауыр-жеңіл болуы өткен радиацияның мөлшеріне байланысты ол сәулелену дозасымен өлшенеді.
Өткір радиацияның зақымдау әсерін айқындайтын негізгі көрсеткіші: иондаушы сәуле дозасы. Иондаушы сәуле дозасы (радиация дозасы) дегеніміз белгілі бір ортада иондаушы сәуленің әсер ету шегі. Ол төмендегіше бөлінеді:
жұтылған доза -- сәулеленген ортанын масса бірлігі жұтқан энергия, ол халықаралық (СИ) жүйе бойынша грэймен (ГР) өлшенеді. 1ГР = 1 Джкг. Дозаның жүйеде жоқ бірлігі - "рад" болып табылады (рентгенің биологиялық эквиваленті). 1 ГР=100 рад ; 1 Р = 1 рад
экспозициялық доза -- ауанын иондалуы бойынша клкг (кулон кг-ға) өлшенетін рентген және гамма-сәуленін мөлшері. Жүйеде жоқ бірлігі - рентген (Р) қолданылады. Рентген - гамма-сәуленің мөлшері, оның әсерінен температурасы 0°С, қысымы сынап бағанасы бойынша 760 мм 1 см3 құрғақ ауада 2 млрд. жұп ион пайда болады.
эквиваленттік доза - ағзадағы радиациялық қауіпінің биологиялық әсер етуі мен дәрежесін анықтайтын және зивертпен ("ЗВ") өлшенетін доза. Жүйеде жоқ бірлігі - "бэр" (рентгеннің биологиялық эквиваленті). 1 бэр =1 Р; 1 ЗВ = 100 бэр

Өткір радиация - әр түрлі нәрселерден өткенде гамма сәулелері әлсірейді, неғұрлым кедергі көп болса, соғұрлым ол әлсірей береді.
:: Ашық траншея - 3 есе азайтады
:: Жабық траншея - 7-10 есе
:: Бір қабатты ағаш үй - 3-5 есе
:: Бір қабатты тас үй - 10-15 есе
:: Жер астындағы үйде - 7-15 землянка.
:: Арнайы дайындалған жер асты үй - 400 есе
:: Көп қабатты үй подвалы - 100-400 есе
:: Арнайы салынған баспана - 1000 есе
:: Темір бетоннан салынған баспана, шахты, тау қуысы - түгел қорғайды еш зиянсыз.
Өткір радиацияның зақымдаушы әрекеті адамдардың сәулеленуін тудырады, зақымдаушы фактордың мәні: гамма-сәулелер мен нейтрондар жасушаның молекулаларын иондап, олардың қалыпты тіршілік қызметін бұзады. Мұның нәтижесінде адамдар сәулеленуіне шалдығады, көп доза алған адамдар мерт болады. Үсті жабылған жаралар, блиндаждар, паналау ғимараттары және басқа қорғаныс құрылыстары, сондай-ақ қорғаныс киімдер өткіш радиация әсерін күрт әлсіретеді. Әр түрлі материалдардың гамма-сәуле жарқылын әлсіретуін сипаттау үшін жартылай әлсірету қабатының жарты мөлшері, яғни, гамма-сәуле жарқылының ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.