Гуманистикалық психология және жанұяға негізделген қарым-қатынас көзқарасымен ішкі отбасы жағдайының рөлі

Кіріспе
Негізгі бөлім
1.Гуманистік психология туралы түсінік
2.Отбасы және отбасындағы конфликтілі жағдайдың психологиялық.теориялық негізі.
3. Біздің қоғамның маңызды мәселелерінің бірі
4 Салауатты отбасы .
Қорытынды
Қолданған әдебиеттер

Жалпы білім беретін мектептерде оқитын оқушылардың әрқайсысының өзіне тән жеке даралық ерекшеліктері бар. Сондықтан мектеп психологі алдында тұрған проблемаларының бірі — мінез-құлқында эмоционалдық үйлеспеушілігі бар балаларға тиімді көмек көрсету. Бұл проблеманың аспектілері психологияда жан-жақты талданған. Оған үлес қосқандар И.Кант, Э.Торндайк, И.П.Павлов, К.Роджерс, А.Маслоу Л.Е.Личко т.б. ғалымдар.Қазіргі кезде тәжірибелік психологияда қолданылатын әдістемелер жинақтары қазақ тілінде жоқтың қасында. Сондықтан оқушылардың мінез-құлқындағы үйлеспеушілікті диагностикалау өте қиын болып отыр, ал мінез-құлқында ауытқуы бар балаларға дер кезінде көмек көрсетудің маңызы үлкен екенін дәлелдеудің қажеті жоқ проблема екені баршаға аян.
Гуманистік психология - XX ғасырдың 60 жж. батыста пайда болған және психологияның негізгі пәні жоғары көріністерінде, құндылықтары мен мағыналарында қарастырылатын адам болуы қажет деп есептейтін психология бағыттарының бірі. Гуманистік психология көрнекті өкілдері — А. Маслоу, К. Роджерс, Г. Олпорт. Гуманистік психологияның мынадай негізгі қағидаларын бөліп көрсетуге болады: *адам өзінің біртұтастылығымен зерттелінуі қажет;
*әрбір адам қайталанбас тұлға;
*адам дүниеге ашық болып келеді, адамның дүниені және өзін-өзі дүниеде сезінуі басты психологиялық ақиқат болып табылады;
*адам өмірі тұлға болмысы қалыптасуының бірыңғай процесі ретінде қарастырылуы қажет;
*адамның бойында оның табиғатының бөлшегі болып табылатын үздіксіз дамып жетілуге және өзін-өзі танытуға деген күш-қуаты болады;

Қолданылған әдебиеттер

1.Жақыпов. Қ. Баланы отбасында тәрбиелеу. – А,Қазақ ССР «Білім» қоғамы, 1987 – 24 бет
2.Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университеті. Педагогика. А,2003
3.Л.С.Выготский. Психология. Адамзат ақыл-ойының қазынасы. І том, “Мәдени мұра”. А,2005

Пән: Психология
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

Үшағаш негізгі жалпы білім беретін мектебі

Реферат

Тақырыбы:

Гуманистикалық психология және

жанұяға негізделген қарым-қатынас

көзқарасымен ішкі отбасы жағдайының рөлі

Орындаған: Н.С.Жумаева

Жоспар.

Кіріспе
Негізгі бөлім

1.Гуманистік психология туралы түсінік

2.Отбасы және отбасындағы конфликтілі жағдайдың психологиялық-теориялық
негізі.
3. Біздің қоғамның маңызды мәселелерінің бірі
4 Салауатты отбасы .

Қорытынды
Қолданған әдебиеттер

Кіріспе

Жалпы білім беретін мектептерде оқитын оқушылардың әрқайсысының өзіне тән
жеке даралық ерекшеліктері бар. Сондықтан мектеп психологі алдында тұрған
проблемаларының бірі — мінез-құлқында эмоционалдық үйлеспеушілігі бар
балаларға тиімді көмек көрсету. Бұл проблеманың аспектілері психологияда
жан-жақты талданған. Оған үлес қосқандар И.Кант, Э.Торндайк, И.П.Павлов,
К.Роджерс, А.Маслоу Л.Е.Личко т.б. ғалымдар.Қазіргі кезде тәжірибелік
психологияда қолданылатын әдістемелер жинақтары қазақ тілінде жоқтың
қасында. Сондықтан оқушылардың мінез-құлқындағы үйлеспеушілікті
диагностикалау өте қиын болып отыр, ал мінез-құлқында ауытқуы бар балаларға
дер кезінде көмек көрсетудің маңызы үлкен екенін дәлелдеудің қажеті жоқ
проблема екені баршаға аян.

Гуманистік психология - XX ғасырдың 60 жж. батыста пайда болған
және психологияның негізгі пәні жоғары көріністерінде, құндылықтары мен
мағыналарында қарастырылатын адам болуы қажет деп есептейтін психология
бағыттарының бірі. Гуманистік психология көрнекті өкілдері — А. Маслоу, К.
Роджерс, Г. Олпорт. Гуманистік психологияның мынадай негізгі қағидаларын
бөліп көрсетуге болады: *адам өзінің біртұтастылығымен зерттелінуі қажет;

*әрбір адам қайталанбас тұлға;

*адам дүниеге ашық болып келеді, адамның дүниені және өзін-өзі дүниеде
сезінуі басты психологиялық ақиқат болып табылады;

*адам өмірі тұлға болмысы қалыптасуының бірыңғай процесі ретінде
қарастырылуы қажет;

*адамның бойында оның табиғатының бөлшегі болып табылатын үздіксіз дамып
жетілуге және өзін-өзі танытуға деген күш-қуаты болады;

*өзінің шешімдері мен әрекеттерінде басшылыққа алатын мағыналар мен
құндылықтардың негізінде адамның сыртқы түрткі күштерден белгілі бір
тәуелсіздік дәрежесі болады;
*адам — ол интенциялы, белсенді, жігерлі, творчестволық жан.

Гуманистік психология өкілдерінің тұжырымдарының көбі орынды болғанымен,
соңғы тұжырымдарында олар тұлғаның әлеуметтік ортадан тәуелсіздігі жөнінде
бұрыс пікірде болған. Бұл адам психикасының мәдени-тарихи шарттылығы
идеясына қайшы келді. Гуманистік психология- психология ғылымының саласы,
адамды жоғары рухты, алдына өзін жетілдіру мақсатын қойып, соған жетуге
ұмтылыс жасайтын тірі жан ретінде қарастырады

Отбасы, жанұя, үйелмен, семья деген атаулар бір мағынаны береді.Мәселен,
“Отбасы – семья, үй деген сөздің синонимі,яғни бір оттың (ошақтың) басында
өмір сүріп жатқан қандастар.“жанұя — өмірдегі туысқандық қарым – қатынастық
ортақ белгісі” Үйелмен – ғасырлар бойы өмір сүріп келе жатқан адам
баласының әлеуметтік ортасы” Семья-некеге немесе қандас туысқандыққа
негізделген қоғамдық шағын топ, адам тұрмысын ұйымдастырудың бастапқы
формасы” Осы төрт анықтамадан түйіндейтініміз – адамның өз өмірінің негізгі
процестерін бастан кешіретін кіші әлеуметтік топ отбасы болып табылады.
Отбасындағы әрбір адам өмірінің онымен тығыз байланыстылығы сонша, ол әрбір
отбасы мүшесінің дамуына шешуші әсер етеді.Отбасы — қоғамдық қатынастар мен
процестердің алуан түрлі формалары біртұтас болып ұштасатын комплексті
әлеуметтік құбылыс. Сондықтан да отбасыға объективтік тұрғыдан ғылыми
зерттеу жүргізу оңай емес.Адам мен қоғам үшін отбасының маңызы, атқаратын
қызметі алуан түрлі болғандықтан оны зерттеуші қоғамдық ғылымдар да көп.
Бұл ғылымдардың әрқайсысы өз анықтамасын беруге тырысады.Әлеуметтану ғылымы
оны былай анықтайды: отбасы дегеніміз – тарихи өзгеріп отыратын әлеуметтік
топ, оның жалпы белгілері – бөтен адаммен жыныстық байланыс орнату,
туысқандық қатынастар жүйесі, адамның жеке-дара адамгершілік сапаларын
қалыптастырып дамыту, белгілі бір экономикалық қызметті іске асыру.Отбасы
еркек пен әйелдің табиғи физиологиялық және басқа қажеттерін (рухани,
этикалық, эстетикалық, т.б. қажеттерін) өтеп, ұрпақ өсіру арқылы қоғамды
қалпына келтіре дамытушы әлеуметтік топ болып табылады.Отбасының жоғарыда
келтірілген анықтамасы бойынша, ол — отбасындағы қатынастар, отбасының
құрылымы мен формасы тарихи өзгеріп отыратын әлеуметтік топ. Отбасы ұсақ
(кіші) топ ретінде мынадай негізгі функцияларды іске асырады:
-репродуктивтік (бала табу арқылы қоғамды қалпына келтіру);-экономикалық
(өндіру және тұтыну);
-қорғаныс функциясы (отбасы мүшелерінің денсаулығына, материалдық
игіліктермен қамтамасыз етуге, қауіп-қатерден қорғауға қамқорлық жасау);
-балаларды оқыту-тәрбиелеу;
-эмоциялық (ерлі – зайыптылардың бірін-бірі сүюі);
-әлеуметтендіру функциясы (балаларды қоғамдық тәртіпке, мінез-құлыққа т.б.
баулу).
Отбасы баланың ең жақын әлеуметтендіру ортасы. Осы ортада баланың өмірдің
мақсаты, оның құндылықтары, не біліп, өзін қалай ұстау керектігі туралы
алғашқы мағлұматтар меңгеріледі және онда басқалармен қарым-қатынас
орнатуға дағдыланады. Сөйтіп, өзінің кім және қандай екенін,
басқалардың кім және қандай екенін тәжірбиеде сынап байқап
көреді.Балалар отбасында әртүрлі жағдаяттар мен төтенше ахуалдарда өзін
ұстаудың нормаларын, мінез-құлқын реттеудің өлшемдерін меңгереді. Отбасы
психологиясын зерттеушілер А.Г.Харчев, А.Н.Антонов, З.И.Файнбург,
Д.Горборинко оның функцияларын ата-ананың үгіт-насихаты, түсіндіруі,
олардың үлгі-өнегесі, үйдегі ахуал, отбасының психологиялық тынысы арқылы
балалардың әдеті, мінез-құлқы, жақсы-жаманды бағалау уәзіндері (критерий)
қалыптасуымен бірге қандай қылықтары үшін сөгіс алып, не үшін
жазаланатынын, әділдік пен адалдық үғымдарын меңгереді деген тұжырымдар
жасады.Қазақстан Республикасының Конститутциясында балаларына қамқорлық
жасау және оларды тәрбиелеу — ата-ананың табиғи құқығы әрі парызы деп,
отбасының міндеті нақты көрсетілген.Қазақстан-2030 бағдарламасында
балаларымызды алыс болашақта қандай сапада көруіміз керектігі айтылған.
Сонымен бірге, отбасы туралы заң жоғары және орта білім тұжырымдамасында
әрбір отбасына өзінің ұрпағын тәрбиелеп, қатарға қосу міндеті
жүктелген.Қазіргі заманда отбасының құрылымы өзгеріп, оның мүшелер саны
азайып, бала саны да кеми түсті. Қоғамдағы әлеуметтік, мәдени экономикалық
жаңғырулар, әр түрлі сипаттағы әлемдік деңгейдегі ақпарат алмасу, отбасы
мүшелерінің арасындағы қарым-қатынас сипатына да өз әсерін тигізіп отыр.
Қазіргі аналардың көпшілігі жұмыс жасайтын болғандықтан бала уақытының
көбін пассивті тәрбиешілермен өткізеді. Бала тәрбиесі қалалық отбасына тән
болып отырған келесі ерекшеліктерімен шартталған: балалардың көбісі күннен
күнге ұлғайып отырған айырылысулардың нәтижесінде әкесіз немесе анасыз
өседі; теледидар, жеке бөлме т.с.с. өркениеттің жетістіктері балалар мен
олардың ата-аналарының арасындағы қарым-қатынас процесін қиындатады.Қарым-
қатынастың адамзат өмірінде аса маңызды роль атқарады. Қарым-қатынас
нәтижесінде тұлғааралық байланыс орнығып, өзара мәміле қалыптасып
дамитындығы әр жеке тұлғаның қалыптасуында жетекші факторлардың бірі
болады. Қарым-қатынас барысында өзара пікір алмасу, сезім әлеміне бірлесіп
ләззат алу, қайғы, қуанышта ортақтас болу арқылы адамдар арасында сенімді
кең ауқымды эмоциялар арқылы екі немесе бірнеше психологиялық жүйе не
бірнеше рухани әлем және ой-пікір, сана-сезім, мінез-құлық, ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.