Мектеп пен отбасының ынтымақтастығының жасөспірімдер тәрбиесіндегі рөлі

Бала тәрбиесінің негізі - бұл оның отбасы. Осы шағын әлеуметтік топ - бала үшін өмір мектебі. Отбасындағы ата-ана - баланың өмірлік ұстазы және тәрбиешісі. Баланың болашағы, білімі, мәдениеті отбасындағы ата-ананың сіңірген еңбегіне, тәлім-тәрбиесіне байланысты. Сондықтан, әрбір ата-ана өзінің баласын білімді, мәдениетті, жан-жақты етіп тәрбиелеуге міндетті. Қазіргі кезде отбасы тәрбиесі мәселесі әлемдік деңгейде қарастырылуда. Оған «Балалар құқығы туралы Конвенция» (1995), Қазақстан Республикасының «Білім туралы заңы» (1999), Қазақстан Республикасының «Балалардың құқығы туралы заңы» (2002), «Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы» (2004) сияқты құжаттар дәлел бола алады [1,2,3,4]. 2004 жылы ақпан айында Үкіметтен қолдау тапқан «Білім тұжырымдамасы» үздіксіз білім беру жүйесінің алғашқы сатысы балабақшадан бастап, мектеп аяқтағанға дейінгі балаларды оқыту, тәрбиелеу мәселесін жоспарлы түрде шешіп, отбасына педагогикалық көмек беруді мақсат етеді. Ал ата-ананың педагогикалық білімінің неғұрлым жоғары болуы олардың қоғам алдында өз балаларының тәлім-тәрбиесі үшін жауапкершілігін арттырады. Сондықтан да баланы жағымды ортада тәрбиелеу мен оқыту қазіргі таңдағы ең өзекті мәселелердің бірі болып табылады.
Қазақстан Республикасының Конституциясында (27-бап) «Неке мен отбасы, ана мен әке және бала мемлекеттің қорғауына болады. Балаларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу – ата-ананың етене құқығы әрі міндеті», -делінген [5, 8 б.]. Бұл жолдар әр баланың білім алуына мемлекеттің басты назар аударатынын және ол отбасының парызы екенін айғақтай түседі. Сондай-ақ, Білім заңының 49- шы бабында ата-аналар мен өзге де заңды өкілдер «баланың тілегін, жеке бейімділігі мен ерекшеліктерін ескере отырып білім беру ұйымын таңдауға, ата-аналар комитеттері арқылы білім беру ұйымдарын басқару органдарының жұмысына қатысуға, білім беру ұйымдарынан өз балаларының үлгеріміне, мінез-құлқына және оқу жағдайларына қатысты ақпарат алуға, өз балаларын оқыту мен тәрбиелеу мәселелері жөнінде психологиялық-педагогикалық консультациялық көмек алуға құқығы бар» және олар «балаларға өмірі мен оқуы үшін салауатты және қауіпсіз жағдайлар жасауға, олардың ой-өрісі мен дене күшін дамытуды, имандылық тұрғысынан қалыптасуын қамтамасыз етуге, балаларды оқыту мен тәрбиелеуде білім беру ұйымдарына жәрдем көрсетуге,

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1. «Балалар құқығы туралы Конвенция», 1989 ж. Нью Иорк. БҰҰ бас штаб пәтері
2. Қазақстан Республикасының «Білім туралы заңы», 2007 ж.
3. Қазақстан Республикасының «Балалардың құқығы туралы заңы», 2002 ж.
4. «Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы» , 2004 ж.
5. Қазақстан Республикасының Конституциясы // Қазақстан мектебі, 1995.
6. Әлемдік философиялық мұра. 1 том. – А.: Жазушы, 2005. – 560 б. Б.199
7. Кайкаус. Қабуснама / Өзб.ауд. Т.Айнабеков. – А.: балауса, 1992. – 160 б. Б.10.
8. Байдельдинова Г.К. Научно-теоретические основы подготовки будущих учителей для организации взаймодействия школы и семьи. – А.: Ғылым, 1998. – 81 б.
9. Әтемова Қ.Т. Оқушыларда гумандық қасиеттерді қалыптастыруда мектеп пен отбасының бірлескен жұмысы: п.ғ.к. дисс. – А.: 1999. – 127 б.
10. Шарафадин А.А. Отбасында ата-ананың балаға тәрбиелік ықпалын арттырудың педагогикалық шарттары. п.ғ.к. дисс. – А., 2004. – 130 б.
11. Қоңырбаева С.С. Жоғары сынып оқушыларын отбасылық өмірге этномәдени құндылықтар негізінде даярлаудың педдагогикалық шарттары: п.ғ.к. дисс. – А., 2008. – 180 б.
12. Шүйіншина Ш.М. Оқушылардың білім сапасын арттырудағы отбасы мен мектептің бірлігінің педагогикалық шарттары: п.ғ.к. дисс. Aстана, 2008. – 170 б.
13. Нұрғалиева Д.Ә. Тәрбие процесінде 5-9 сынып оқушыларының адамгершілік құндылықтарын қалыптастыру: п.ғ.к. дисс. – A., 2005. – 140 б.
14. Есім Ұ.Ә. Қазақ отбасында халықтық педагогикалық құралдары арқылы мектеп жасындағы қыз баланы тәрбиелеудің педагогикалық шарттары: п.ғ.к. дисс. – А., 2006. – 149 б.
15. Колесова Л.Г. Организация взаймодействия семьи и педагогического коллектива в структуре дятельности заместителя директора школы по учебно – воспитательной работе. Дис. к.п.н. – Сан-Петербург., 1999. – 137 c.
16. Берікханова А.Е. Ынтымақтастық технологиясының тиімділігі. // Оқыту – тәрбиелеу технологиясы, - 2007. - № 5. 22-25 б.
17. Ж.Б.Қоянбаев., Р.М.Қоянбаев. Педагогика. Астана: «ЕАУ» , 1998 ж. 378 бет.
18. Б.И.Иманбекова.Тәрбиеге жетекші: - Алматы, 2004. – 224 бет. [145-146 б.]
19. Н.Б.Қазбекова., Сынып жетекшісінің анықтамалығы. 2011. № 7 (31).
20. Ильин Е.Н. Путь к ученику: Раздумья учителя-словесника: Из опыта работы.-М.:Просвещение,1998.-224 c.