Қабатты сұйықпен жару тиімділігі»
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
І. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1. Кен орын туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2. Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
1.3 Тектоника ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.4. Мұнай.газдылық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
1.5. Физико.химиялық қасиеті, қабаттағы мұнай газ
сұйығының және судың құрамы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
ІІ. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1. Қабатты сұйықпен жару тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.2 Қабатты сұйықпен жару технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
КІРІСПЕ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...5
І. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1. Кен орын туралы түсінік ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .6
1.2. Стратиграфия ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
1.3 Тектоника ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .8
1.4. Мұнай.газдылық ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
1.5. Физико.химиялық қасиеті, қабаттағы мұнай газ
сұйығының және судың құрамы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 11
ІІ. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1. Қабатты сұйықпен жару тиімділігі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
2.2 Қабатты сұйықпен жару технологиясы ... ... ... ... ... ... ... ... ..15
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... ... ... 21
КІРІСПЕ
Халық шаруашылығында өнеркәсіптің мұнай және газ саллалары маңызды роль атқарады, үрдістің, қоғам әл-ауқатының дамуына елеулі ықпалын тигізеді.
Мұнай және газ өнеркәсібі жұмысшылардың алдында мұнай және газ өндірудің жоғары деңгейдін қамтамасыз, кенорындарды толық пайдалану, дамыған аудандарды игеруге және ескі мұнай – газ өндіретін аудандардағы кендер максималды пайдалануға бағытталған куштердің оптималды үйлесімін қамтамасыз ету сияқты маңызды мақсаттар мен жұмыстар тұр.
Қаламқас кенорны өнімді қабаттарының геологиялық құрылысын егжей-тегжейлі зерттеу қабаттар – коллекторлардың таралу сипатын нақтылауға үлкен біртексіздікпен және жыныс – коллекторлардың үзілгіштігімен сипатталатын мұнай жер асты қабаттарының кең төмен өнімді аймақтарды анықтауға мүмкіндік береді.
Қазіргі кезде Қаламқас кенорнын пайдалану өте қиын жағдайларда жүргізілуде. Барлық ТМД елдеріндегі мұнай өнеркәсібінің техникалық базасын ауқымды жоюға себеп болған төленбеушіліктер,меншік және меншік иесі формалдарының өзгеруі кенорынның табиғи гелогиялық ерекшеліктеріне қосылады. Кенорынды пайдалануды жақсарту мақсатымен техникалық мәселелерді шешу бойынша ұйымдастырушылық- техникалық шаралар қарастырылған.
Қазіргі таңда кенорында енгізілген жоғары өнімді қабаттарды игерудің жаңа технологиялары соңғы мұнай өнімділігін және қабаттарды ығыстырумен қамтуды арттырады.
Халық шаруашылығында өнеркәсіптің мұнай және газ саллалары маңызды роль атқарады, үрдістің, қоғам әл-ауқатының дамуына елеулі ықпалын тигізеді.
Мұнай және газ өнеркәсібі жұмысшылардың алдында мұнай және газ өндірудің жоғары деңгейдін қамтамасыз, кенорындарды толық пайдалану, дамыған аудандарды игеруге және ескі мұнай – газ өндіретін аудандардағы кендер максималды пайдалануға бағытталған куштердің оптималды үйлесімін қамтамасыз ету сияқты маңызды мақсаттар мен жұмыстар тұр.
Қаламқас кенорны өнімді қабаттарының геологиялық құрылысын егжей-тегжейлі зерттеу қабаттар – коллекторлардың таралу сипатын нақтылауға үлкен біртексіздікпен және жыныс – коллекторлардың үзілгіштігімен сипатталатын мұнай жер асты қабаттарының кең төмен өнімді аймақтарды анықтауға мүмкіндік береді.
Қазіргі кезде Қаламқас кенорнын пайдалану өте қиын жағдайларда жүргізілуде. Барлық ТМД елдеріндегі мұнай өнеркәсібінің техникалық базасын ауқымды жоюға себеп болған төленбеушіліктер,меншік және меншік иесі формалдарының өзгеруі кенорынның табиғи гелогиялық ерекшеліктеріне қосылады. Кенорынды пайдалануды жақсарту мақсатымен техникалық мәселелерді шешу бойынша ұйымдастырушылық- техникалық шаралар қарастырылған.
Қазіргі таңда кенорында енгізілген жоғары өнімді қабаттарды игерудің жаңа технологиялары соңғы мұнай өнімділігін және қабаттарды ығыстырумен қамтуды арттырады.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. А.И. Широковский «Разработкп и эксплуатация газовых и газоконденсатных месторождений» М., «Недра», 1987
2. В.Ф. Шматов, Ю.М. Малышев «Экономика, организация и планирование производства на предприятиях нефтяной промышленности». М., изд – во «Недра», 1990
3. В.С. Бойко «Разработка и эксплуатация нефтяных месторождений», М., изд-во «Недра «, 1990
4. В.И. Щуров «Технология и техника добичи нефти», М., из-во «Недра», 1983
5. Ғ.М. Нұрсұлтанов, Қ.Н. Абайұлданов «Мұнай және газды өндіріп, өңдеу», Алматы, 1999 ж.
6. Джиембаева К.И., Насибуллин Б.М. «Ұңғы өнімдерін жинау және дайындау». – Алматы, 2000
7. И.М. Муравьев, В.И. Ямпольский «Основы газлифтной эксалуатации скважин», М., изд-во «Недра», 1973
8. «ҚР мұнайгаз өнеркәсіптік қауіпсіздік нормалары» - Алматы, 1995
9. М.М. Иванова, И.П. Чоловский, Ю.И. Брагин, «Нефтегазопромысловая геология», М., изд-во «Недра», 2000
10. «Мұнай және газ» нормативтік құқықтық актілер жиынтығы, Алматы, «Юрист», 2005
1. А.И. Широковский «Разработкп и эксплуатация газовых и газоконденсатных месторождений» М., «Недра», 1987
2. В.Ф. Шматов, Ю.М. Малышев «Экономика, организация и планирование производства на предприятиях нефтяной промышленности». М., изд – во «Недра», 1990
3. В.С. Бойко «Разработка и эксплуатация нефтяных месторождений», М., изд-во «Недра «, 1990
4. В.И. Щуров «Технология и техника добичи нефти», М., из-во «Недра», 1983
5. Ғ.М. Нұрсұлтанов, Қ.Н. Абайұлданов «Мұнай және газды өндіріп, өңдеу», Алматы, 1999 ж.
6. Джиембаева К.И., Насибуллин Б.М. «Ұңғы өнімдерін жинау және дайындау». – Алматы, 2000
7. И.М. Муравьев, В.И. Ямпольский «Основы газлифтной эксалуатации скважин», М., изд-во «Недра», 1973
8. «ҚР мұнайгаз өнеркәсіптік қауіпсіздік нормалары» - Алматы, 1995
9. М.М. Иванова, И.П. Чоловский, Ю.И. Брагин, «Нефтегазопромысловая геология», М., изд-во «Недра», 2000
10. «Мұнай және газ» нормативтік құқықтық актілер жиынтығы, Алматы, «Юрист», 2005
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ---------------------------- ----------------------------------- --------------------5
І. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1. Кен орын туралы түсінік ----------------------------------- ----------------------6
1.2. Стратиграфия----------------------- ----------------------------------- ---------------7
1.3 Тектоника-------------------------- ----------------------------------- ----------------8
1.4. Мұнай-газдылық--------------------- ----------------------------------- -----------10
1.5. Физико-химиялық қасиеті, қабаттағы мұнай газ
сұйығының және судың құрамы----------------------------- -------------------11
ІІ. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1. Қабатты сұйықпен жару тиімділігі ----------------------------------- -----12
2.2 Қабатты сұйықпен жару технологиясы----------------------- -----------15
ҚОРЫТЫНДЫ-------------------------- ----------------------------------- ----------20
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ----------------------------- -------21
КІРІСПЕ
Халық шаруашылығында өнеркәсіптің мұнай және газ саллалары маңызды роль атқарады, үрдістің, қоғам әл-ауқатының дамуына елеулі ықпалын тигізеді.
Мұнай және газ өнеркәсібі жұмысшылардың алдында мұнай және газ өндірудің жоғары деңгейдін қамтамасыз, кенорындарды толық пайдалану, дамыған аудандарды игеруге және ескі мұнай - газ өндіретін аудандардағы кендер максималды пайдалануға бағытталған куштердің оптималды үйлесімін қамтамасыз ету сияқты маңызды мақсаттар мен жұмыстар тұр.
Қаламқас кенорны өнімді қабаттарының геологиялық құрылысын егжей-тегжейлі зерттеу қабаттар - коллекторлардың таралу сипатын нақтылауға үлкен біртексіздікпен және жыныс - коллекторлардың үзілгіштігімен сипатталатын мұнай жер асты қабаттарының кең төмен өнімді аймақтарды анықтауға мүмкіндік береді.
Қазіргі кезде Қаламқас кенорнын пайдалану өте қиын жағдайларда жүргізілуде. Барлық ТМД елдеріндегі мұнай өнеркәсібінің техникалық базасын ауқымды жоюға себеп болған төленбеушіліктер,меншік және меншік иесі формалдарының өзгеруі кенорынның табиғи гелогиялық ерекшеліктеріне қосылады. Кенорынды пайдалануды жақсарту мақсатымен техникалық мәселелерді шешу бойынша ұйымдастырушылық- техникалық шаралар қарастырылған.
Қазіргі таңда кенорында енгізілген жоғары өнімді қабаттарды игерудің жаңа технологиялары соңғы мұнай өнімділігін және қабаттарды ығыстырумен қамтуды арттырады.
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Кен орын туралы жалпы мәлімет
Қаламқас кенорны Қазақстан Республикасы Маңғыстау облысынан табылады. Кенорынын географиялық жағынан қарағанда Бозашы түбегінің солтүстік бөлігінде орналасқан.Жақын маңындағы орналасқан елді мекендер; Қаламқас кенті (2) , Тұщықұдық поселькісі (102 ), Шебір (80) және темір жол бекеті, Шетпе (190) болып табылады. Обылыс орталығы Ақтау қаласына дейінгі арақашықтық 280км. Қаламқастан 25км оңтүсік - батысында Қаражанбас орны және Солтүстік Бозашы, ал солтүстік шығысында 125км қашықтықта Прорва кенорны орналасқан.
Өзен-Атырау-Куйбышев магистральді құбырларынан арақашықтағы 165км.
Морфологиялық жағынан кенорының ауданы 20-25 км абсалюттік белгіде орналасқан, автакөлік жүруі қиын көптеген сорлар, төбешіктер, сайлардан тұрады. Солтүстік бөлігінен соғатын желдер әсерінен теңіз суының жағадан шығып тасуы кенорнын игеру, бұрғылау жұмыстарына қиындық келтіреді. Ауданның ауа - райында температураның мезгілдік ауытқуына және жауын-шашынның аз болуына байланысты тік континент ті.Жаздағы ең жоғарғы температура+30немесе +45. Жауын-шашын көбінесе көктем мен күзде түседі. Осы аймаққа тән тұрақты желдерге солтүстік-батыстан соғатын құмды дауылдардан тұрады.Бұл аудандарға су жолдары жоққа тән. Ауыз су көзі ретінде шығымды шамалы құдықтар , ал техникалық су қызыметін каспий теңізі мен альб су горизонты нан бұрғыланып алынған сулар атқарады. Елді мекендермен қатынас автокөлік жолдарымен жасалады
1.2 Стратиграфия
Бұрғылау кезінде ашылған Қаламқас кенорнының қимасы триас дәуірінің шөнгінді жыныстармен берілген. Ашылған қабаттың ең үлкен қалыңдығы 4000м ( ұңғы 1П ).
Триас жүйесі . Триас жүйесінің шөгінділері 1П ұңғысымен мейлінше толықтай өткерілген, ал жастары астракад, парафиндер және тозаңдар болуымен анықталған. Төменгі триастың жыныстары бір келкі емес қатпарлы аргиликттермен және құмды алевралиттермен көрсетілген.Құмды тастар қалыңдығы көп емес қабаттар мен қабатшалардан тұрады.Ашылған қалыңдық 90-95м аралығында өзгереді.
Орташа триас жыныстары біркелкі емес қатпарлы алевралиттер және сазды жыныстармен көрсетілген. Кейде терригенді шөгінді жыныстардың айырмашылығы болады. Орташа триас қалыңдығы 108-390 метрге дейін өзгереді Юра жүйесі Юра шөгінділері триас шөгіндісінің сйып кеткен бетінде жатады, ол орта және жоғарғы 2 бөлімінен ұсынылады. Орта бөлім құрамынан бөлінбейтін бат қабаты шөгінділері шығарылады. Литалогиялық жағынан біркелкі емес , қабатты саз балшық және құмды алевралиттер көрсетілген. Саз балшықтың басым болуы қиманың төменгі жағынан бақыланады. Балас-бат жынысының сипаттау негізінде өсімдіктер органикасында шашыраңқы дитриттер түрінде бөлек өсімдік қалдығы және жұқа үгітілген қабат болып табылады. Шөгінділер қалыңдығы 280-439м дейін өзгереді, жоғары юрадағы шөгінділер солтүстік- батыс және батыс құрылым бөліктерінде өте шектеліп таралып бақыланады.
Фораминдер сипаты кешенінде жоғары юра қабатынан волт қабаты бөлінеді. Литологиялық жағынан біркелкі емес қабатты алевралиттер, сазбалшықтар, доломитті балшықтар және доломиттермен ұсынылады.
Бор жүйесі Бор шөгінділері жыныстарының литалогиялық ерекшелігі негізінде, полеонтологиялық және өндірістік - геофизикалық анықтаудан бариас- воланжин, гатерив, баррем , аллен және алььб қабаттары төменгі бөліп , ал сенион және турон қабаты жоғары бөлімінде болып бөлінеді. Бор дәуірі шөгіндісінде шарты түрде Ю горизонтының төбесі алынады, бірақта керн үлгісін зертттеу негізінде бұл шекара ұңғы қатарынан сәл төмен өтеді, осы жағдайда табаннында жатқан құмды қабаттар юра дәуірінің құмды тастармен аз байланысып тұтас сыйымдылық құрайды, бірақ оның анық шекарасын жүргізу қиынға түседі.
Төменгі бор дәуірі шөгінділері стратеграфиялық келіспеушілікке байланысты юра дәуірі жыныстарын әр түрлі дәрежеде жауып тұрады. Бұл теңіз терригенді шөгінділері түзілістер: құмтастар, саз балшық аливралит, мергель және де сирек әктас қабаттары бөлімінен бөлінеді. Төменгі бор дәуірі шөгінділерінің қалыңдығы 600-700м аралығында өзгереді. Қаламқас кеорнының бор дәуірі сенома және туран қабаттарының жыныстарымен көрсетілген.
Жоғары бор дәуірі қалыңдығы 130-270м-ге дейін өзгереді. Төрттік шөгінділері саланчакты қазіргі түзілістермен ұсынылады.
1.3 Тектоника
Қаламқас антиклиналды қатпарлы Бозашы көтерілімінің слотүстік бөлігінде орналасқан. Берілген бұрғылауда Қаламқас құрылымы Ю горизонтты төбесінде амплитудасы 100м қатарында өлшемі 26х7 км енімен бағытталған брахиантиклиналды құрайды. Солтүстік қабаттан түсу бұрышы 1с, 30с-2с-қа дейін, ал оңтүстік бөлігінде -1с.
Әртүрлі жоғарыдағы құрылым картасында бордың триас, юра дәуіріне жоспардағы сәйкестілігі куәләндырады. Бозашы көтеріліміне ендіктен меридианға дейінгі әртүрлі бағыттағы дизьюктивті дамуы регионалдық жоспардағы сияқтағы жеке локальдық құрылым бөлімінде тұтастай кеңінен сипатталады. Қаламқас құрамын Қаражанбас және Солтүстік Бозашы құрылымдармен салыстырғанда анағұрлым терең орналасқан.
Сейсмикалық мәліметтерге қарағанда, солтүстік - шығыс переклиналды көтерілім бөлімін күрделендіре түсетін Т-7 бұзылуын бөліп шығарады. Юра өнімділік горизонтының өндірістік- геофизикалық материалдарын талдау байқауынан өткізгенде, бүтін қатардың субмеридиан бағытындағы аз амплитудалық бұзылуы белгілі бір шартын береді, бірақ құрылымдық тәжірибесінде көрсетілмейді.(Г-1,Г-9) бұрғылаулары құрылымды 7 блокқа бөледі. Бұдан батыс және шығыс переклинальдық бөлік көтерілімдері бұзылуы сипсатталады. Өте төмен белгідегі 25 ұңғыны тексерген кездегі алынған мұнай 1 блокпен салыстырғанда , 71 ұңғының жоғары гипсометриялық жағдайындағы өнімділік ұңғылары 1(64,69,74) және 3 (67,51) блоктары Ю 3 горизонтын байқағанда су береді .
3 және 4 блоктарға бөлетін Г4 бұзылуы , Б,70және басқа да ұңғылардың гипсометриялық жағдайына қарамастан Ю 7 горизонтының мұнай кенін экрандайды .
Триас жоғарысындағы 70 және 77 ұңғыларына едәуір тік кезеңінде гипсометриялық белгілерде дәлелденген басқа да бұзулар қызымет етеді .
Г5 бұзылуы Ю1 горизонтының 19 және П1 ұңғыларын әртүрлі су мұнайлы контактыдағы 4 және 5 блоктарын бөледі . Ю 4 горизонтындағы 18 бен 60 ұңғылары және каротаж есебінен алынған 19 ұңғыда жеткілікті түрде Г 6 ығысуы анық белгіленеді. Дәлелденген Г 7 бұзылуынан бөлінетін сейсмикалық берілгендер газ алу үшін және Ю 1 горизонтының төменгі қабатының 4 блогының жоғары белгісінен мұнай ағымын алу үшін қызымет етеді. Осыған байланысты, Қаламқас құрылымы ірі антиклинальды қатпарларымен ұсынылады.
Өнімділік қабатының құрылымы
Жұмыста арт шөгіндісінде 2 горизонт (1ар , 2ар) және бірнеше шөгіндісінде 6 горизонтқа бөлінген (А, 5, В, Г, Д, Е) , Бор және Юра-байлық қимасының ыдыратылған схемасы жасалынған. Юра дәуірінде 7 өнімді горизонттары (Ю1, Ю2, Ю3, Ю4, Ю5, Ю6, Ю7) анықталды. Игеру нәтежесінде Юра дәуірі бойлық қимасының құрылысы анықталды . Бұрғыланған кенорнындағы аудандарында бір апта горизонттарын бақылап отыру жаңа қабат табанында су шайып өткен қабаттың жоғары шығу жолының шекарасын көрсетеді.
1.4 Мұнайгаздылық
Қаламқас кенорынында бор өнімдәілік қалыңдығында газ кені , ал юра қалыңдығында газ кені, ал юра қалыңдығында газ-мұнайлы және мұнай кендері анықталған . Газ кеніне 1ар, 2ар, А, Б, В, Г, Д, Е горизонттары, ал мұнай кеніне Ю-4,Ю-5,Ю-6,Ю-7, горизонттары жатады. Кен түрлері қабаттың , күмбездік, литологиялық, тектоникалық және стратиграфиялы экрандық болып бөлінеді . Юра өнімділік қалыңдығының көп бөлігінің бойлық аудандарының әртүрлі горизонттарға жақындығы белгіленеді. ГМК барлық кендерде бірдей белгіге ие.ГМК мен СМК жағдайы тектоникалық экранды кендер мен күмбезді көтерілімдерде ерекшеленеді.
1.5 Сулылық
Гидродинамикалық қатынасынада Қаламқас кенорны эллизионді режимі обылысында пайда болатын өте қиын су алмасу жүйесі немесе осыған қатысты қабат суының тұруы сипатталады. Кен орны неком және юра жер асты су негізінен қазіргі кезде алыстау.
Стратегиялық қимада әр түрлі дәрежеде юра кешенінде 7 горизонт, 5-і бор кешенінде ашылған және байқалған . Юра горизонтындағы су горизонты дебиттерінің потенциалды есептелуі 1-538 м3 тәу ,ал төменгі борда 35-135 м3 тәулігіне өзгереді.
Юра горизонтының қабат сулары әлсіз сульфаты, хлорлы кальцийдің тұзды түрлерін құрайды. Кальцийдің магнийден басымдылығы- бұл оған тән нәрсе. Юра горизонттарының қабат сулары минералдық және химиялық құрамы жағынан ұқсастығымен сипатталады. Қабат суларының тығыздығының өлшемі жоғары жағдайда 10989 гсм3 жалпы су мен газ араласпайды, бірақ та үйлесімділік бойынша көрші кенорындарындағы қабат суларымен араласқан газдарм азотты метанға жатады.
2 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Қабатты сұйықпен жару тиімділігі
Қабатты гидравликалық жару - скважиналардың түп маңы аймағына әсер етудің тиімді құралы. Скважиналарды меңгергенде бұл әдісті мұнай және газ кен орындарының өнімділігін арттыру үшін , айдау скважиналарының жұту қабілетін көбейтуге , қабат суларын бөлектеуге және тсс қолданылады.
Қабатты гидрожару процесінің мәні , түп маңы аймағының жыныстарында скважинаға айдалатын сұйық қысымы әсерімен жасанды жырықтар жасау мен бұрынғы жарықтарды кеңейтуде. Қабат жыныстарында қысым көтерілгенде жаңа жарықтар қалыптасады және бұрыннан барлары ашылады немесе кеңейеді. Бұл жарықтар жүйесі скважинаны түптен қашықтықта жатқан қабаттың өнімді аймақтарымен байланыстырады. Қысым төмендегенде жарықтар бітеліп қалмауы үшіноларға скважинаға айдалатын сұйыққа қосып жарықтар радиусы ондағы метрлерге жетеді.
Гидрожарудан кейін скважина шығымдарын бірнеше ондаған есеге арттыратынын кәсіпшілік практикасы көрсетті. Бұл қалыптасқан жарықтардың бұрынғыларымен жалғасатынын және скважинаға сұйық жаруға дейін скважинадан бөлектенген жоғары өнімді аймақтардан келіп құйылатынының куәсі.
Қабатқа сүзілетін сұйықпен қабатты жарғанда, жарықтардың қалыптасу механизмі былай болады. Скважинада сорап агрегаттарымен тудырылатын қысымдағы жару сұйығы алдымен жоғары өткізгішті аймақтарда сүзіледі. Бұл кезде тік бағыттағы шараларда қысым айырмасы пайда болады, өйткен өткізгіштігі жоғары қабатшалардағы қысым өткізгіштігі аз немесе тіптен өткізбейтін қабатшалардағы қысымға қарағанда жоғары. Нәтежесінде өткізгіш қабаттың қысымға қарағанда жоғары. Нәтежесінде өткізгіш қабаттың жабыны мен табанына жарушы күштер әсері басталады да, жоғары тұрған жыныстар деформацияға ұшырайды және қабатшалар шектеріне көлбеу жарықтар пайда болады.
Сүзілмейтін сұйықпен жарғанда қабатты жару механизмі қалың қабырғалы ыдыстарды жару механизмі қалың қабырғалы ыдыстарды жару механизміне ұқсас болады және бұл үшін жоғары қысым керек. Бұл кезде қалыптасатын жарықтардың бағыты әдетте тік немесе қиғаш болады. Сүзілетін сұйықпен жарғанда жару қысымы әдетте сүзілмейтін сұйыққа қарағанда біршама төмен , өйткені соңғы жағдайда жару механизмі қалың қабырғалы ыдысты жару механизміне келеді. Қабатқа өткен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
КІРІСПЕ---------------------------- ----------------------------------- --------------------5
І. ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1. Кен орын туралы түсінік ----------------------------------- ----------------------6
1.2. Стратиграфия----------------------- ----------------------------------- ---------------7
1.3 Тектоника-------------------------- ----------------------------------- ----------------8
1.4. Мұнай-газдылық--------------------- ----------------------------------- -----------10
1.5. Физико-химиялық қасиеті, қабаттағы мұнай газ
сұйығының және судың құрамы----------------------------- -------------------11
ІІ. ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1. Қабатты сұйықпен жару тиімділігі ----------------------------------- -----12
2.2 Қабатты сұйықпен жару технологиясы----------------------- -----------15
ҚОРЫТЫНДЫ-------------------------- ----------------------------------- ----------20
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ----------------------------- -------21
КІРІСПЕ
Халық шаруашылығында өнеркәсіптің мұнай және газ саллалары маңызды роль атқарады, үрдістің, қоғам әл-ауқатының дамуына елеулі ықпалын тигізеді.
Мұнай және газ өнеркәсібі жұмысшылардың алдында мұнай және газ өндірудің жоғары деңгейдін қамтамасыз, кенорындарды толық пайдалану, дамыған аудандарды игеруге және ескі мұнай - газ өндіретін аудандардағы кендер максималды пайдалануға бағытталған куштердің оптималды үйлесімін қамтамасыз ету сияқты маңызды мақсаттар мен жұмыстар тұр.
Қаламқас кенорны өнімді қабаттарының геологиялық құрылысын егжей-тегжейлі зерттеу қабаттар - коллекторлардың таралу сипатын нақтылауға үлкен біртексіздікпен және жыныс - коллекторлардың үзілгіштігімен сипатталатын мұнай жер асты қабаттарының кең төмен өнімді аймақтарды анықтауға мүмкіндік береді.
Қазіргі кезде Қаламқас кенорнын пайдалану өте қиын жағдайларда жүргізілуде. Барлық ТМД елдеріндегі мұнай өнеркәсібінің техникалық базасын ауқымды жоюға себеп болған төленбеушіліктер,меншік және меншік иесі формалдарының өзгеруі кенорынның табиғи гелогиялық ерекшеліктеріне қосылады. Кенорынды пайдалануды жақсарту мақсатымен техникалық мәселелерді шешу бойынша ұйымдастырушылық- техникалық шаралар қарастырылған.
Қазіргі таңда кенорында енгізілген жоғары өнімді қабаттарды игерудің жаңа технологиялары соңғы мұнай өнімділігін және қабаттарды ығыстырумен қамтуды арттырады.
1 ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Кен орын туралы жалпы мәлімет
Қаламқас кенорны Қазақстан Республикасы Маңғыстау облысынан табылады. Кенорынын географиялық жағынан қарағанда Бозашы түбегінің солтүстік бөлігінде орналасқан.Жақын маңындағы орналасқан елді мекендер; Қаламқас кенті (2) , Тұщықұдық поселькісі (102 ), Шебір (80) және темір жол бекеті, Шетпе (190) болып табылады. Обылыс орталығы Ақтау қаласына дейінгі арақашықтық 280км. Қаламқастан 25км оңтүсік - батысында Қаражанбас орны және Солтүстік Бозашы, ал солтүстік шығысында 125км қашықтықта Прорва кенорны орналасқан.
Өзен-Атырау-Куйбышев магистральді құбырларынан арақашықтағы 165км.
Морфологиялық жағынан кенорының ауданы 20-25 км абсалюттік белгіде орналасқан, автакөлік жүруі қиын көптеген сорлар, төбешіктер, сайлардан тұрады. Солтүстік бөлігінен соғатын желдер әсерінен теңіз суының жағадан шығып тасуы кенорнын игеру, бұрғылау жұмыстарына қиындық келтіреді. Ауданның ауа - райында температураның мезгілдік ауытқуына және жауын-шашынның аз болуына байланысты тік континент ті.Жаздағы ең жоғарғы температура+30немесе +45. Жауын-шашын көбінесе көктем мен күзде түседі. Осы аймаққа тән тұрақты желдерге солтүстік-батыстан соғатын құмды дауылдардан тұрады.Бұл аудандарға су жолдары жоққа тән. Ауыз су көзі ретінде шығымды шамалы құдықтар , ал техникалық су қызыметін каспий теңізі мен альб су горизонты нан бұрғыланып алынған сулар атқарады. Елді мекендермен қатынас автокөлік жолдарымен жасалады
1.2 Стратиграфия
Бұрғылау кезінде ашылған Қаламқас кенорнының қимасы триас дәуірінің шөнгінді жыныстармен берілген. Ашылған қабаттың ең үлкен қалыңдығы 4000м ( ұңғы 1П ).
Триас жүйесі . Триас жүйесінің шөгінділері 1П ұңғысымен мейлінше толықтай өткерілген, ал жастары астракад, парафиндер және тозаңдар болуымен анықталған. Төменгі триастың жыныстары бір келкі емес қатпарлы аргиликттермен және құмды алевралиттермен көрсетілген.Құмды тастар қалыңдығы көп емес қабаттар мен қабатшалардан тұрады.Ашылған қалыңдық 90-95м аралығында өзгереді.
Орташа триас жыныстары біркелкі емес қатпарлы алевралиттер және сазды жыныстармен көрсетілген. Кейде терригенді шөгінді жыныстардың айырмашылығы болады. Орташа триас қалыңдығы 108-390 метрге дейін өзгереді Юра жүйесі Юра шөгінділері триас шөгіндісінің сйып кеткен бетінде жатады, ол орта және жоғарғы 2 бөлімінен ұсынылады. Орта бөлім құрамынан бөлінбейтін бат қабаты шөгінділері шығарылады. Литалогиялық жағынан біркелкі емес , қабатты саз балшық және құмды алевралиттер көрсетілген. Саз балшықтың басым болуы қиманың төменгі жағынан бақыланады. Балас-бат жынысының сипаттау негізінде өсімдіктер органикасында шашыраңқы дитриттер түрінде бөлек өсімдік қалдығы және жұқа үгітілген қабат болып табылады. Шөгінділер қалыңдығы 280-439м дейін өзгереді, жоғары юрадағы шөгінділер солтүстік- батыс және батыс құрылым бөліктерінде өте шектеліп таралып бақыланады.
Фораминдер сипаты кешенінде жоғары юра қабатынан волт қабаты бөлінеді. Литологиялық жағынан біркелкі емес қабатты алевралиттер, сазбалшықтар, доломитті балшықтар және доломиттермен ұсынылады.
Бор жүйесі Бор шөгінділері жыныстарының литалогиялық ерекшелігі негізінде, полеонтологиялық және өндірістік - геофизикалық анықтаудан бариас- воланжин, гатерив, баррем , аллен және алььб қабаттары төменгі бөліп , ал сенион және турон қабаты жоғары бөлімінде болып бөлінеді. Бор дәуірі шөгіндісінде шарты түрде Ю горизонтының төбесі алынады, бірақта керн үлгісін зертттеу негізінде бұл шекара ұңғы қатарынан сәл төмен өтеді, осы жағдайда табаннында жатқан құмды қабаттар юра дәуірінің құмды тастармен аз байланысып тұтас сыйымдылық құрайды, бірақ оның анық шекарасын жүргізу қиынға түседі.
Төменгі бор дәуірі шөгінділері стратеграфиялық келіспеушілікке байланысты юра дәуірі жыныстарын әр түрлі дәрежеде жауып тұрады. Бұл теңіз терригенді шөгінділері түзілістер: құмтастар, саз балшық аливралит, мергель және де сирек әктас қабаттары бөлімінен бөлінеді. Төменгі бор дәуірі шөгінділерінің қалыңдығы 600-700м аралығында өзгереді. Қаламқас кеорнының бор дәуірі сенома және туран қабаттарының жыныстарымен көрсетілген.
Жоғары бор дәуірі қалыңдығы 130-270м-ге дейін өзгереді. Төрттік шөгінділері саланчакты қазіргі түзілістермен ұсынылады.
1.3 Тектоника
Қаламқас антиклиналды қатпарлы Бозашы көтерілімінің слотүстік бөлігінде орналасқан. Берілген бұрғылауда Қаламқас құрылымы Ю горизонтты төбесінде амплитудасы 100м қатарында өлшемі 26х7 км енімен бағытталған брахиантиклиналды құрайды. Солтүстік қабаттан түсу бұрышы 1с, 30с-2с-қа дейін, ал оңтүстік бөлігінде -1с.
Әртүрлі жоғарыдағы құрылым картасында бордың триас, юра дәуіріне жоспардағы сәйкестілігі куәләндырады. Бозашы көтеріліміне ендіктен меридианға дейінгі әртүрлі бағыттағы дизьюктивті дамуы регионалдық жоспардағы сияқтағы жеке локальдық құрылым бөлімінде тұтастай кеңінен сипатталады. Қаламқас құрамын Қаражанбас және Солтүстік Бозашы құрылымдармен салыстырғанда анағұрлым терең орналасқан.
Сейсмикалық мәліметтерге қарағанда, солтүстік - шығыс переклиналды көтерілім бөлімін күрделендіре түсетін Т-7 бұзылуын бөліп шығарады. Юра өнімділік горизонтының өндірістік- геофизикалық материалдарын талдау байқауынан өткізгенде, бүтін қатардың субмеридиан бағытындағы аз амплитудалық бұзылуы белгілі бір шартын береді, бірақ құрылымдық тәжірибесінде көрсетілмейді.(Г-1,Г-9) бұрғылаулары құрылымды 7 блокқа бөледі. Бұдан батыс және шығыс переклинальдық бөлік көтерілімдері бұзылуы сипсатталады. Өте төмен белгідегі 25 ұңғыны тексерген кездегі алынған мұнай 1 блокпен салыстырғанда , 71 ұңғының жоғары гипсометриялық жағдайындағы өнімділік ұңғылары 1(64,69,74) және 3 (67,51) блоктары Ю 3 горизонтын байқағанда су береді .
3 және 4 блоктарға бөлетін Г4 бұзылуы , Б,70және басқа да ұңғылардың гипсометриялық жағдайына қарамастан Ю 7 горизонтының мұнай кенін экрандайды .
Триас жоғарысындағы 70 және 77 ұңғыларына едәуір тік кезеңінде гипсометриялық белгілерде дәлелденген басқа да бұзулар қызымет етеді .
Г5 бұзылуы Ю1 горизонтының 19 және П1 ұңғыларын әртүрлі су мұнайлы контактыдағы 4 және 5 блоктарын бөледі . Ю 4 горизонтындағы 18 бен 60 ұңғылары және каротаж есебінен алынған 19 ұңғыда жеткілікті түрде Г 6 ығысуы анық белгіленеді. Дәлелденген Г 7 бұзылуынан бөлінетін сейсмикалық берілгендер газ алу үшін және Ю 1 горизонтының төменгі қабатының 4 блогының жоғары белгісінен мұнай ағымын алу үшін қызымет етеді. Осыған байланысты, Қаламқас құрылымы ірі антиклинальды қатпарларымен ұсынылады.
Өнімділік қабатының құрылымы
Жұмыста арт шөгіндісінде 2 горизонт (1ар , 2ар) және бірнеше шөгіндісінде 6 горизонтқа бөлінген (А, 5, В, Г, Д, Е) , Бор және Юра-байлық қимасының ыдыратылған схемасы жасалынған. Юра дәуірінде 7 өнімді горизонттары (Ю1, Ю2, Ю3, Ю4, Ю5, Ю6, Ю7) анықталды. Игеру нәтежесінде Юра дәуірі бойлық қимасының құрылысы анықталды . Бұрғыланған кенорнындағы аудандарында бір апта горизонттарын бақылап отыру жаңа қабат табанында су шайып өткен қабаттың жоғары шығу жолының шекарасын көрсетеді.
1.4 Мұнайгаздылық
Қаламқас кенорынында бор өнімдәілік қалыңдығында газ кені , ал юра қалыңдығында газ кені, ал юра қалыңдығында газ-мұнайлы және мұнай кендері анықталған . Газ кеніне 1ар, 2ар, А, Б, В, Г, Д, Е горизонттары, ал мұнай кеніне Ю-4,Ю-5,Ю-6,Ю-7, горизонттары жатады. Кен түрлері қабаттың , күмбездік, литологиялық, тектоникалық және стратиграфиялы экрандық болып бөлінеді . Юра өнімділік қалыңдығының көп бөлігінің бойлық аудандарының әртүрлі горизонттарға жақындығы белгіленеді. ГМК барлық кендерде бірдей белгіге ие.ГМК мен СМК жағдайы тектоникалық экранды кендер мен күмбезді көтерілімдерде ерекшеленеді.
1.5 Сулылық
Гидродинамикалық қатынасынада Қаламқас кенорны эллизионді режимі обылысында пайда болатын өте қиын су алмасу жүйесі немесе осыған қатысты қабат суының тұруы сипатталады. Кен орны неком және юра жер асты су негізінен қазіргі кезде алыстау.
Стратегиялық қимада әр түрлі дәрежеде юра кешенінде 7 горизонт, 5-і бор кешенінде ашылған және байқалған . Юра горизонтындағы су горизонты дебиттерінің потенциалды есептелуі 1-538 м3 тәу ,ал төменгі борда 35-135 м3 тәулігіне өзгереді.
Юра горизонтының қабат сулары әлсіз сульфаты, хлорлы кальцийдің тұзды түрлерін құрайды. Кальцийдің магнийден басымдылығы- бұл оған тән нәрсе. Юра горизонттарының қабат сулары минералдық және химиялық құрамы жағынан ұқсастығымен сипатталады. Қабат суларының тығыздығының өлшемі жоғары жағдайда 10989 гсм3 жалпы су мен газ араласпайды, бірақ та үйлесімділік бойынша көрші кенорындарындағы қабат суларымен араласқан газдарм азотты метанға жатады.
2 ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Қабатты сұйықпен жару тиімділігі
Қабатты гидравликалық жару - скважиналардың түп маңы аймағына әсер етудің тиімді құралы. Скважиналарды меңгергенде бұл әдісті мұнай және газ кен орындарының өнімділігін арттыру үшін , айдау скважиналарының жұту қабілетін көбейтуге , қабат суларын бөлектеуге және тсс қолданылады.
Қабатты гидрожару процесінің мәні , түп маңы аймағының жыныстарында скважинаға айдалатын сұйық қысымы әсерімен жасанды жырықтар жасау мен бұрынғы жарықтарды кеңейтуде. Қабат жыныстарында қысым көтерілгенде жаңа жарықтар қалыптасады және бұрыннан барлары ашылады немесе кеңейеді. Бұл жарықтар жүйесі скважинаны түптен қашықтықта жатқан қабаттың өнімді аймақтарымен байланыстырады. Қысым төмендегенде жарықтар бітеліп қалмауы үшіноларға скважинаға айдалатын сұйыққа қосып жарықтар радиусы ондағы метрлерге жетеді.
Гидрожарудан кейін скважина шығымдарын бірнеше ондаған есеге арттыратынын кәсіпшілік практикасы көрсетті. Бұл қалыптасқан жарықтардың бұрынғыларымен жалғасатынын және скважинаға сұйық жаруға дейін скважинадан бөлектенген жоғары өнімді аймақтардан келіп құйылатынының куәсі.
Қабатқа сүзілетін сұйықпен қабатты жарғанда, жарықтардың қалыптасу механизмі былай болады. Скважинада сорап агрегаттарымен тудырылатын қысымдағы жару сұйығы алдымен жоғары өткізгішті аймақтарда сүзіледі. Бұл кезде тік бағыттағы шараларда қысым айырмасы пайда болады, өйткен өткізгіштігі жоғары қабатшалардағы қысым өткізгіштігі аз немесе тіптен өткізбейтін қабатшалардағы қысымға қарағанда жоғары. Нәтежесінде өткізгіш қабаттың қысымға қарағанда жоғары. Нәтежесінде өткізгіш қабаттың жабыны мен табанына жарушы күштер әсері басталады да, жоғары тұрған жыныстар деформацияға ұшырайды және қабатшалар шектеріне көлбеу жарықтар пайда болады.
Сүзілмейтін сұйықпен жарғанда қабатты жару механизмі қалың қабырғалы ыдыстарды жару механизмі қалың қабырғалы ыдыстарды жару механизміне ұқсас болады және бұл үшін жоғары қысым керек. Бұл кезде қалыптасатын жарықтардың бағыты әдетте тік немесе қиғаш болады. Сүзілетін сұйықпен жарғанда жару қысымы әдетте сүзілмейтін сұйыққа қарағанда біршама төмен , өйткені соңғы жағдайда жару механизмі қалың қабырғалы ыдысты жару механизміне келеді. Қабатқа өткен ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz