Картографиялық проекциялар және олардың түрлері

Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3

1. Картография туралы ұғым ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
2.. Картографиялық проекциялар және олардың түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
3.Картографиялық проекцияның жасалуы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..9
4.Цилиндрлік проекциялар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
5.Геодезиядағы проекциялау әдісі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16

Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19

Әдебиеттер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...20

Кіріспе
Картографияның жетістіктері карталарда, атластар мен глобустарда материалданған. Картографиялық зерттеулер Қазақстан Республикасының Ұлттық ғылым академиясында жоғары оқу орындары мен Картографиялық кәсіпорындарында жүргізіледі. Әрбір географиялық картаның атқаратын қызметі болады. Оны білім мен өндірістің белгілі бір салаларындағы мамандар, туристік танымжорықтың жетекшілері, оқушылар біліммен маңызды ақпарат көзі ретінде қолданады.
Картаны құрушылар кескіндейтін аумақты терең зерттеп оқып үйренген сайын сол аумақта орналасқан нысандар мен құбылыстардың ерекшеліктерін айқындап ашып көрсетеді. Картография құрылымы жағынан күрделі пәндер жүйесін құрайды. Оның маңызды құрамды бөліктеріне - картатану, картографиялық ақпараттану, математикалық картография, картометрия жатады.
Картаны жобалау және құру, картаны безендіру, картаны жасау және картаны пайдалану әдістемесі кіреді.
Картатану - географиялық карта және оның түрлері, қасиеті мен элементтері, даму тарихы, пайдалану әдістемелерін зерттейді.
Математикалық картография - жер беті мен ғаламдағы аспан денелерін жазықтықта (картада) кескіндеудің математикалық әдістерін зерттейді.
Картографиялық ақпараттану - картаны жүйелеу және оларды талдау, бағалау, сақтау, тарату мәселелерін қарастырады.
Картометрия - картадағы әр түрлі географиялық нысандардың сандық сипатының мазмұнын айқындайтын (ауданы, көлемі, биіктігі, ұзындығы, бұрышы) өлшеу жұмыстарын жүргізу әдістерін жасап шығарады.
Картаны безендіру - картаны көркем және графиктік безендірудің әдістері мен құралдарын жасап, оны басып шығаруға даярлауды оқытып үйретеді. Зерттейтін нысандары жағынан картографияның ерекше саласына топография жатады.[1]
1. Картография туралы ұғым.
Картография— географиялық карталарды, оларды жасау және пайдалану әдістерін зерттейтін ғылым. Картографияның кең тараған бұл анықтамасы оның техника жағын басымырақ көрсетеді. Географиялық карталарды кеңістіктің көрнекті образды-белгілік моделі деп қарайтын қазіргі ғылми көзқарас картографияның пәні мен әдісіне бұдан да дәлірек анықтама ту-ғызды. Картография— табиғат пен қоғам құбылыстарының үйлесуі мен өзара байла-нысың, олардың кеңістіктегі орналасуын және олардың мезгілге қарай өзгеруін т. б. картографиялық кескіндеудің көмегімен бейнелейтін және зерттейтін ғылым. Бұл анықтама картография шұғылданатын ұғымдарға аспан денелері мен жұлдыздық аспанның карталарын, сондай-ақ глобустар мен рельефтік карталарды және картографиялық белгілермен берілген кеңістік модельдерін де жатқызады. Картография пәні (құбылыстардың кеңістікте орналасуы, үйлесуі мен өзара байланысы) және тақырыптық карталардың дамуы Картографияны жаратылыс ғылымдарының қатарына жатқызуға мүмкіндік береді. «Картография» термині ғылми және өндірістік картографиялық іске де, әрі оның нәтижелеріне де қолданылады, мысалы, бұл мағыншда «Картография» терминінің мәні СССР-дің картография-геодезия қңызметінің (СССР Мин. Советінің жанындағы геодезия мен картография Бас басқармасы) атына кіреді.
Қазіргі картография зерттейтін басты проблемалар: 1) ғылымның теориялық негізі, оның ішінде картографияның пәні мен әдісі, карта туралы ілім; соңғысына картографиялық проекциялар теориясы, генерализация мен кескіндеу әдістерінің (белгілер жүйесі) теориялары жатады (бұл салада карталардың түрлері, типтері, жіктелуі әрі оларды талдау сөз болады). 2) Картография ғылымы мен өндірісінің тарихы. 3) Картографиялық деректер тану (картографиялық деректерді үнемі шолу әрі саралау және оларға қатысы бар ғылми-информация теориясының мәселелерімен айналысу). 4) Карталарды жобалау және оны дайындау теориясы мен технологиясы. 5) Карталарды пайдаланудың теориясы мен әдісі.11]
Картография салалары.Картографияның бұл проблемалары әр тарихи кезеңде қалыптасқандықтан дамудың әр сатысында тұр. Осының нәтижесінде картография төмендегідей салаларға бөлінеді: карта тану, математикалық картография, карта жасау процесі, карталарды өңдеу, картометрия. Карта тану ғылымының теориялық

ӘДЕБИЕТТЕР:
1.Қалыбеков С. Топография негіздері – Алматы 1993 ж.
2.Грюнберг А.В. Картография с основами топографии – Москва 1990 г.
3.Бахрамелев А. Картография –Москва 1986 г.
4.Андреев Н. В. Основы топографии и картографии – Москва 1972 г.
5.Госпадинов В. Г. Топография – Москва 1974 г.
6.Түсіпбекова Г. Географиялық карта туралы жалпы мәліметтер.-
7.География және табиғат –2006,N 2.
8.Коринский В.А. , Щенев В. А. , Душина И. В. – Материктер мен мұхиттар географиясы. Алматы,2001.
9.Төкенов Б.Географияны оқыту әдістері –География және табиғат. 2003, N 6 10.Дүйсенов С. Қ. Географиялық белдеулер –ХБГ, 2001, N 4.
11.Сейсенов А. Географиялық карталарды оқыту. География окружающая среда 2005 , N 3 .
12.Топографиялық карталар.- География және табиғат . 2004, N 6.
13.Полярлық координаттар. – Физика және география. 2005, N 6.