Картаграфиялық генерализация

Жоспар

Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..2

1. Картография туралы ұғым ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .3
2. Карталар және олармен жұмыс істеу тәсілдері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
3. Картографиялық проекция туралы ұғым ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...10
4. Картографиялық проекциялар және олардың түрлері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .11
5. Картаграфиялық генерализация. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 12
6. Картографиялық генерализация, оның картаның масштабы мен міндетіне байланыстылығы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..14

орытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17

Пайдалынған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Кіріспе
Карта бастырудың технологиялық операцияларының жиынтығы; оған репродукция, ретуш жасау, жарық арқылы сурет көшіру, карта бастыру және оны өңдеу жұмыстары жатады. Карта шығару үшін қалпын өзгертпейтін тегіс бетте (алюминийге жапсырылған ватманда, пластинада жасалған қара, ақ штрихты, немесе солғын реңді, не түсті бояулы баспа түп нұсқасы пайдаланылады. Кейінгі кезде жұқа мөлдір пластинкаларда қара, ақ диапозитивтер түрінде жасалған баспа түп нұсқалары кеңінен қолданылып келеді. Оларды пайдалану репродукция жасамай-ақ процестерді одан әрі жалғас-тыруға мүмкіндік береді. Сызылған түп нұсқа арнаулы фоторепродукциялық аппараттармен суретке түсіріледі. Негативтердің саны картадағы керекті штрихтық элементтердің бояуларының санындай болады. Картаның солғын реңді жерлерін кескіндеу (рельеф пен фотоиллюстрацияның бояуын жұқарту) авториптік не контактілі растрлардың көмегімен, ал түсті бояулы түп нұсқалар жарық фильтрі мен түсті бояулы корректрлеуші оптикалық аспаптармен репродукцияланады. Даяр негативтер техникалық және жіктегіш ретуштан өтеді, ол үшін карта мазмұнындағы әрбір штрихтың элементтерді ажыратуды оңайлататын ашық түсті арнаулы макет пайдаланылады.
Картадағы түсті бояулы реңкілік элементтердің (өсімдік жамылғысы, су айдыны, биіктігі және тереңдік белгісі т. б.) негативі қолдан немесе әр қабатты кезекпен суретке түсіру арқылы дайындалады және оған түсті бояулы (литографиялық) макет қолданылады. Негативтерден диапозитивтер жасалады, ал баспалық жазық формалар алу үшін алюминий, пластмасса не биметалдық пластиналар қолданылады. Формалардағы кескінді позитив-тік контактінің қатысуымен, суретті жарық арқылы көшіру әдісімен алады. Репродукциялық, ретуштік және суретті жарық арқылы көшірумен жасалған карталардың сапасы түсті бояулы байқау экземплярін басып көру арқылы тексеріледі. Ол автордың түп нұсқасына дәл, әрі картаның редакциялық жоспарының және түсті бояулы өңдеуінің талаптарына сай келуі керек. Картаның тиражы ротациялық флаттық офоет машиналарымен басылады. Карта басу үшін ерекше картографиялық қағаздар жұмсалады. Арнаулы карталарға синтетикалық талшықпен беріктілігі арттырылған қағаз, не капрон, лавсан полотносы жұмсақ пластмассалық планкалар қолданылады. Басылған карта тираждары соңғы өңдеулерден өтеді: тұтас баспа табақ жеке-жеке карталарға тілінеді, олар басылу сапасына және бояу реңіне қарай сортталады, матаға жапсырылады (оқулық карталар), тігіліп түптеледі (атластар), дайын продукция оралып байланады. Қазіргі ғылым мен техниканың электроника, электрофотография, фотохимия және полимерлер химиясы саласындағы соңғы жетістіктеріне сүйенеді. Карта өндірісі өте өнімді баспа машиналарымен, фоторепродукциялық және сурет көшіру автоматтарымен, парақ санағыш т. б. түрлі тексеру аппараттарымен жабдықталған. Бұлардың көмегімен халық пен отан қорғауға керекті карталарды тез әрі жағары сапсда шығаруға мүмкігдік береді. [1]
1. Картография туралы ұғым.
Картография— географиялық карталарды, оларды жасау және пайдалану әдістерін зерттейтін ғылым. Картографияның кең тараған бұл анықтамасы оның техника жағын басымырақ көрсетеді. Географиялық карталарды кеңістіктің көрнекті образды-белгілік моделі деп қарайтын қазіргі ғылми көзқарас картографияның пәні мен әдісіне бұдан да дәлірек анықтама ту-ғызды. Картография— табиғат пен қоғам құбылыстарының үйлесуі мен өзара байла-нысың, олардың кеңістіктегі орналасуын және олардың мезгілге қарай өзгеруін т. б. картографиялық кескіндеудің көмегімен бейнелейтін және зерттейтін ғылым. Бұл анықтама картография шұғылданатын ұғымдарға аспан денелері мен жұлдыздық аспанның карталарын, сондай-ақ глобустар мен рельефтік карталарды және картографиялық белгілермен берілген кеңістік модельдерін де жатқызады. Картография пәні (құбылыстардың кеңістікте орналасуы, үйлесуі мен өзара байланысы) және тақырыптық карталардың дамуы Картографияны жаратылыс ғылымдарының қатарына жатқызуға мүмкіндік береді. «Картография» термині ғылми және өндірістік картографиялық іске де, әрі оның нәтижелеріне де қолданылады, мысалы, бұл мағыншда «Картография» терминінің мәні СССР-дің картография-геодезия қңызметінің (СССР Мин. Советінің жанындағы геодезия мен картография Бас басқармасы) атына кіреді.
Қазіргі картография зерттейтін басты проблемалар: 1) ғылымның теориялық негізі, оның ішінде картографияның пәні мен әдісі, карта туралы ілім; соңғысына

ӘДЕБИЕТТЕР:
1.Қалыбеков С. Топография негіздері – Алматы 1993 ж.
2.Грюнберг А.В. Картография с основами топографии – Москва 1990 г.
3.Бахрамелев А. Картография –Москва 1986 г.
4.Андреев Н. В. Основы топографии и картографии – Москва 1972 г.
5.Госпадинов В. Г. Топография – Москва 1974 г.
6.Түсіпбекова Г. Географиялық карта туралы жалпы мәліметтер.-
7.География және табиғат –2006,N 2.
8.Коринский В.А. , Щенев В. А. , Душина И. В. – Материктер мен мұхиттар географиясы. Алматы,2001.
9.Төкенов Б.Географияны оқыту әдістері –География және табиғат. 2003, N 6 10.Дүйсенов С. Қ. Географиялық белдеулер –ХБГ, 2001, N 4.
11.Сейсенов А. Географиялық карталарды оқыту. География окружающая среда 2005 , N 3 .
12.Топографиялық карталар.- География және табиғат . 2004, N 6.
13.Полярлық координаттар. – Физика және география. 2005, N 6.