Клизма

Пән: Медицина
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

І. Кіріспе

ІІ. Негізгі бөлім.

1. Тазалаушы клизма.

2. Симфонды клизма.

3. Майлы клизма.

4. Тамшылық клизма.

ІІІ. Қорытынды.

ІV. Пайдаланылған әдебиет.

І. Кіріспе

Клизма сөзі гректің “klisma” - шаю, жуу деген сөзінен шыққан. Ол тоқ ішекке қандай да бір медициналық құралдың көмегімен сұйықтық енгізу процедурасы. Негізінен клизманы медицинада емдік мақсатта қолданады. Адамдар медицина пайда болғаннан бастап клизманың емдік қасиеттерін біліп, күні бүгінге дейін қолдануда. Гиппократ еңбектерінде клизма әдісімен организмдегі зиянды заттарды тазалау баяндалады. Оның еңбектерінде мынадай әдістері қолданылған: асқазан-ішек жолдарын жуып-шаю, ағзаға дәрі енгізу алдында тазалау, тағы басқа. Клизманың кеңінен қолданылуы тарихта 16-18 ғасырларға сәйкес келеді. Тіпті клизма әдісін кейбір ауыр науқастарға он процедурасын бірінен соң бірін қойған. Жиналған ақпараттар мен мәліметтерге сүйенетін болсақ, клизма әдісі науқастарға да, емдеушілерге де оңай тие қоймағандығын көрсетеді. Бұл процедура тоқ ішектің көмегімен бүкіл организмге әсер ететіндігін көрсетеді. Клизма процедурасын аса мұқияттықпен жүзеге асырмасы, оның соңы ауыр зардаптарға соқтыратындығы айқын.

Клизма әдісі бүгінгі таңда кеңінен қолдануда. Бірақ бұл әдісті медициналық дәрежесі және білімі бар адамдарға ғана жасау рұқсат етіледі. Себебі, клизманы медицина саласынан ешбір хабары жоқ адамдар қолданып, соңы өте қайғылы жағдайларға соқтырады. Сондықтан да осындай қайғылы жағдайлдарға тап болмау үшін, дәл осы саланың мамандарына жүгінген жөн. Тоқ ішектің негізгі атқаратын екі функциясы бар: қорытылған асты сіңіру және нәжісті сыртқа шығару процессі жүреді. Тоқ ішектің микрофлорасы ақуыз, көмірсуды сіңіру нәтижесінде ағза тәуліктік энергияның 10% алады. Күн сайын соқыр ішекке он екі елі ішектен 1000 - 1500 мл су қамтамасыз етіліп тұрады, яғни 90% сұйықтық сіңіріледі.

1. Тазалаушы клизма.

Негізгі мақсаты: организмді нәжістен және газдан тазарту.

Медицинада қолданылу түрлері:

Науқастың асқорыту және зәр шығару органдарына, кіші жамбастық бөлігіне рентгенологиялық тексеру алдында пайдаланылады.
Науқастың тоқ ішегіне эндоскопиялық тексеру жүргізу алдында
Дәрілік және қоректік клизма алдында және іш қату барысында
Босану және операцияға алдында

Қолдануға кері әсер ететін жағдайлар

Асқорыту жолдарының қансырауы
Тоқ ішектің қабынуы және онда жара болған кезде
Асқорыту жолдарына жасалған операцияның алғашқы күндері
Тік ішектің түсіп қалған жағдайында

Қажетті құрал-саймандар:

лоток, клизмалық наконечник, салфеткалар, пинцеттер;
Эсмарх кружкасы, штатив, клеенка, пеленка, 1, 5-2 л мөлшердегі ыдыс, дезинфекциялаушы ерітіндісі бар ыдыс, судно, термометр, вазелин, кіші салфеткалар, шпатель;
спецкиім: қолданбалы латексті қолғаптар, медициналық халат, клеенкалы алжапқыш, ауыстырмалы аяқ киім.

Тазалаушы клизманы орнату: 1-наконечникті ендіру, 2-процедура кезіндегі наконечниктің орналасуы.

Қажетті жағдайлар: тоқ ішекке баратын су температурасы:

атоникалық іш қатуда - 12°-20 ° С;
спастикалық іш қатуда - 37°-40°-42°С;
іш қатуда - 20°-25° С

Этаптары

Маңыздылығы

Этаптары: Процедураға дайындау

Этаптары: 1. Науқаспен сенімділік қарым-қатынасын орнату, поцедураның қолайлы жағдайда орындалатындығына жағдай жасау

Маңыздылығы: Науқаспен сөйлесу барысында процедураның оңай өтетіндігіне және нақастың өзі де бұл процеске ерікті түрде қатысу керектігіне иландыру

Этаптары: 2. Науқастан процедураның маңыздылығын және ол үшін қалай әсер ететіндігіне сұрап көз жеткізу

Маңыздылығы: Науқастыалдын-ала хабарландыру

Этаптары: 3. Халатты және қолғапты киу және алжапқышты тағу.

Маңыздылығы: Инфекция жолдарының алдын алу

Этаптары: 4. Эсмарх кружкасына 1, 5-2литір су құу

Маңыздылығы: Судың мөлшері ішекті шаю үшін керек

Этаптары: 5. Жерден бір метір көлемінде штативке эсмарх кружкасын ілу.

Маңыздылығы: Ішекке баратын судың қысымы орнатылады.

Этаптары: 6. Наконечникті майлап, системамен байланыстырамыз

Маңыздылығы: Бұл наканечниктің тік ішекке оңай кіруіне мүмкіндік береді. Науқасқа наконечниктің тік ішекке кірерде жағымсыз болатындығын ескерту

Этаптары: 7. Винтилді ашу арқылы, ауаны шығарып алу

Маңыздылығы: Осылай оның ішінде ауа бар жоқтығын біле аламыз

Этаптары: 8. Науқасты сол бүйіріне жатқызып, тізесін бүгіп ішіне қарай тартып жатуы керектігін айту

Маңыздылығы: Ішектің анатомиялық қолайлы жатуына әсер ету

Этаптары: 9. Үлкен салфеткамен жабылған клеенканы жамбас астына төсеу

Маңыздылығы: Төсектің былғанбас үшін

Этаптары: Процедураның жүргізілуі

Этаптары: 1. Сол қолдың 1-2 саусақтарымен жамбасты ашу, ал он қолмен наканечникті жайлап тік ішекке кіндік бағытында ( 3-4см ) содан киін омыртқаға параллель (8-10см) терендікке енгізу

Маңыздылығы: Ішектің анатомиялық қолайлы жатуына әсер ету

Этаптары: 2. Системадағы винтілді ашу

Маңыздылығы: Су ішекке түседі

Этаптары: 3. Науқасқа ішпен дем алудыжәне науқастың жағдайын бақылау

Маңыздылығы: Ішек бұлшықеттерінің босауы және ішектегі аурудың әлсіреуі

Этаптары: Процедураның аяқталуы

Этаптары: 1. Системаға орнатылған винтильді жабып, ақырын наконечниктітік ішектен алу және оны дезинфекциялық ерітінді құйылған лотокқа салу

Маңыздылығы: Науқасқа наконечниктің тік ішектен аларда жағымсыз болатындығын ескерту

Этаптары: 2. Науқаса арқасында 10-минут жату керектігін түсіндіру. содан соң унитазға немесе суднаға ішті босату

Маңыздылығы: Нәжістің сумен аралаласуы.

Этаптары: 3. Қолғапты және алжапқышты дезинф

Маңыздылығы: Инфекция жолдарының алдын алу

Этаптары: 4. Халатты қолғапты ауыстыру

Маңыздылығы: Инфекция жолдарының алдын алу

Этаптары: 5. Ауыр науқастарды жуындыру

Маңыздылығы:

Процедурадан кейінгі

комфорттылықты қамтамасыз ету

2. Симфонды клизма.

Негізгі мақсаты: нәжісті, газды ішектің жоғарғы бөлігінен қайтару.

Медицинада қолданылу түрлері:

Тазалаушы клизма оңтайлы нәтиже бермегенде
Ішектен зиянды заттарды шығару үшін

Сифонды клизманы орнату: а- сифонды клизмаға қажет саймандар, б- орнату техникасы.

Қажетті құрал-саймандар:

сифонды клизмаға арналған система, лоток, вазелин майы, 1 литрлік воронка, латексті қолғап, 10-12 л мөлшердегі ыдыс, 1 литрлік ковш, шаюға арналған ыдыс, клеенка, үлкен пеленка, вазелин, кіші салфеткалар.

Дәрілік заттарды ауыз арқылы енгізу мүмкін болмаған жағдайда, оларды дәрілік клизманың көмегімен тік ішек арқылы енгізуге болады.

3. Майлы клизма.

Негізгі мақсаты: организмді нәжістен және газдан тазарту.

Медицинада қолданылу түрлері:

Босанудан соң
Тазартушы клизма оңтайлы нәтиже бермеген кезде

Қолдануға кері әсер ететін жағдайлар

Асқорыту жолдарының қансырауы
Тік ішектің түсіп қалған жағдайында
Тоқ ішектің қабынуы және онда жара болған кезде

Қажетті құрал-саймандар:

груша тәрізді баллончик, лоток, латексті қолғап, 100-150-200мл көлеміндегі май ерітіндісі, вазелин майы, таңатын материал;
дезинфекциялаушы ерітіндісі бар ыдыс

Қажетті жағдайлар:

Майлы клизма орнатылған соң науқас бірнеше сағат бойы жатуы тиіс. Себебі, ендірілген май нәжісті шылайды, ал науқас жүрген кезде нәжіс ішектен ағуы мүмкін.

Қоректік заттарды ауыз арқылы ендіруге болмайтын жағдайда, оны тік ішек арқылы ендіруге болады. Қоректік клизмаларды өте аз қолданады. Тоқ ішектің төменгі бөлімінде тек су, натрий хлоридінің ерітіндісі, глюкоза мен спирт ерітіндісі, белок пен аминоқышқылдары аздап сіңіріледі. Қоретік клизманың мөлшері 200-250 мл аспауы қажет. Ерітіндіні ішекте жақсы ұстап тұру үшін опий тұнбасының 5-10 тамшысын қосады. Қоректік клизманы күніне 1-2 рет ғана қою рұқсат етіледі.

Қоректік клизманы тамшы түрінде ендіру аса маңызды . Себебі, тамшылай ендірілген сұйықтық жақсы сіңіріледі, газдың шығуына кедергі болмайды, ауыртпалық тудырмайды.

4. Тамшылық клизма.

Негізгі мақсаты: дәрілік препаратты тік ішек арқылы ендіру және оның сіңірілуін қамтамасыз ету.

Медицинада қолданылу түрлері: