Семей қаласындағы минералды ауыз суларға экологиялық сараптама

Пән: Экология, Қоршаған ортаны қорғау
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 59 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе 3

1 Судың табиғаттағы экологиялық маңызы. (әдеби шолу) 5

1. 1Тірі организмдердегі судың маңызы. 5

1. 2 Минералды сулар

1. 3 Судың минералды бөлшектерінің адам ағзасына әсері. 7

2 Зерттеу объектісі мен нысаны. 15

3Семей қаласындағы минералды ауыз суларға экологиялық сарапшылық. 21

3. 1 Судың компонентік экологиялық мінездемесі 21

3. 2 Семей қаласындағы минералды ауыз суларының сауда өнімдеріне экологиялық баға 40

3. 3 Ауыз сулардың статистикалық компоненті 57

Қорытынды. 64

Практикалық ұсыныстар 65

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 66

Нормативті сілтемелер.

Бұл диссертацияда келесі стандарттағы сілтемелер пайдаланылған:

ГОСТ 18293-72 Ауыз су. Қорғасынның, цинктің, күмістің құрылымын анықтау әдістері.
ГОСТ 18164-72 Ауыз су. Құрғақ қалдықтың құрамын айқындау әдістері.
ГОСТ 4245-72 Ауыз су. Хлоридтердің құрамын айқындау әдісі.
ГОСТ 4011-72 Ауыз су. Ортақ темірдің шоғырларын өлшеу әдісі.
ГОСТ 18826-73 Ауыз су. . Нитрат құрамын айқындау әдісі.
ГОСТ 26449. 1-85 Ауыз су. Карбонаттың және гидрокарбонаттың мазмұнын айқындау әдісі.
ГОСТ Р 51232-98 Ауыз су. Сапаны бақылаудағы ортақ талаптар қойылу әдісі.
ГОСТ РК 452-2002«Минералды табиғи, асханалық және емдік ауыз сулар»
ГОСТ РК 1432-2005 «Сыйымдылықтарға еңген сулар оның ішінде табиғи, минералды және асханалық сулар».
ГОСТ РК 52964-2008 Ауыз су. Сульфат құрамын анықтау әдісі.

Анықтамалар, белгілер және қысқартылған сөздер.

қ-қала

ДДСҰ - Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы.

СЭҚ - санитарлық эпидемиялық қызмет.

кг - килограмм

Бальнеология - (латынша balneum - мойынша) минералды суларды емдік түрде қолдану туралы ғылым.

г/дм ³ - 1 текше дицимметрге грамм

мг/дм ³ - 1 текше дициметрге 1 милиграмм

мг-экв/дм ³ - 1 текше дициметрге 1 балама милиграмм

⁰ С - цельсия градусы(өлшем)

% - пайыз

мкг/дм ³ - 1 кубқа 1 текше дециметр

мкг/кг - 1 киллограмға микрограмм

ОҚО- Оңтүстік Қазақстан облысы.

ШҚО - Шығыс Қазақстан облысы.

м - метр

млн. -миллион

тыс. - мың

л/ж- литр жылына

км - километр

я. - яғни

а-н - аудан

а. а. - ауыл-аймақ

с. бі - себебі

МЫШ - Межелі ықтимал шоғырлары

ЕТҚД- ең төмеңгі қажетті деңгей

ФТН - физиологиялық толықтықтың нормативі

Кіріспе.

Өзектілік. Адам өміріндегі ең басты экологиялық проблемалардың бірі, өміріне тікелей байланысты, үнемі қолданылатын судың тазалығы. Дуниежүздік денсаулық сақтау орталығынның баяндамасында «бүкіл ел бойынша миллиард адам кір суды қолданады, жыл сайын 3. 4 миллион тұрғын, ең басты балалар осы ластанған, кір суды қабылдап, ауруларға шалдығып өліп жатыр»делінген.

Қазіргі кезде осыған байланысты жергілікті тұрғындарды міндетті түрде, таза сумен қамтамасыз ету туралы сұрақ көтеріліп отыр. Судың шарбағы, жаман-жұманның тиімсіз әдістері, құрамында хлор бар реагентті суды қолдану, судың тот басқан құбырларда тоқырауы су құбырлар суының сапасына кері әсір тигізеді. . Ол санитарлық нормаларға, химиялық және микробиологиялық қалыптарға жауап бермейді, бұл денсаулыққа зиян келтіреді. Сол себептен жергілікті тұрғындардың көбі шөлмектегі минералды суларды пайдаланғанды жөн көреді. Орташа есеппен алғанда әрбір қазақстандық 1 жыл мерзімінде 27 литр шөлмектегі минералды суды пайдаланады.

Қолданыстағы ауыз сулардың жергілікті тұрғындардың денсаулығына тікелей әсер ететін судың сапасы қазіргі кезде басты экологиялық проблемалардың бірі болып табылады. Дүниежүздік денсаулық сақтау ұйымының баяндамасында келесі мәселе айтылған, «дүниежүзі бойынша миллиард адам ластанған суды қабылдайды, олардың 3, 4 млн жыл сайын судың сапасыздығына байланысты түрлі ауруларға ұшырап өледі, осыған ұшырайтын көп бөлігі балалар».

Семей қаласында сауда орындарында сатылатын шөлмектегі минералды сулар Қазақстанның және шетелдің түрлі аймақтарынан әкелінеді. Алайда оның сапасы үнемі экологиялық тексеру кезінде гигиеналық талаптарға сай келмейді, және сатылу пунктеріне сапасыз жасанды суларды келіп жатады. СЭҚ тексеруі бойынша алкогольсіз сусындардың құрамында жасанды өнімнің көлемі жиі кездеседі.

Өткен жылдың көрсеткіші бойынша санитарлық қызметкерлер 13000кг денсаулыққа зиян келтіретін қоспалары бар сусындарды пайдаланыстан алып тасады, олардың 92 % отандық өндірушілерден. Сол себептен осы берілген суларды шығаратын өндірушілерге судың химиялық құрамына экологиялық зерттеулер жүргізу маңызы туындады.

Зерттеудің мақсаты мен мазмұны.

Мақсаты. Семей қаласындағы сауда орындарында сатылатын минералды ауыз суларға экологиялық баға беру.

Міндеттер:

Сауда орындарындағы минералды ауыз сулардың атауларын жаттап, танып алу.
Зерттелетін сулардың макро және микрокомпонентік бөлшектерін білу. Жергілікті аудандарға ауыз суларды макро және микрокомпоненттік бөлшектерге минералдаудың әсері.
Сапа нормативне жауап бермейтін минералды ауыз суларды айқындау. Ғылыми жаңалық.

Семей қаласындағы сауда орталығындағы шөлмектегі минералды ауыз сулардың химиялық құрамы тұңғыш рет зерттелді.

Денсаулыққа, қойылған талаптарға жауап бермейтін денсаулыққа зиян келтіретін маркалар айқындалды.

Практикалық және қағидалы бәс.

Айтылмыш экологиялық зерттеулер макро және микроэлементтер құрамындағы ортақ минералдануды, минералды ауыз сулардағы қышқылды зерттеуге мүмкіндік берді. Бұл зерттеу шөлмектегі судың мемлекеттік қалыпқа және нормативтарға сәйкестігінің дәрежесін айқындады. Ауызсулардың айтылмыш зерттеуі - минералдық судың денсаулық үшін ең қолайлы, суларға қойылатын нормативтарға лайықты түрін айқындап көрсетті.

Зерттеу нәтижелері санитарлық қызметтерде, денсаулық сақтау органдарында, оқу ғимараттарында, студенттерге биология пәні бойынша дәрістер оқуда, «Жер шарын сақтау» тәртібіндегі химиялық және экологиялық мамандықтарды «Қосымша экология», «Биомониторинг» және т. б.

Жұмыстың апробациясы.

Семей мемлекеттік педагогикалық инситуттың ұстаздар арасындағы ғылыми конференцияда магистрлардың дисертациялық еңбектері көрсетілген . (Семей қ, СМПИ 2011ж) . Диссертацияның мазмұны бойынша журналда екі мақала жарияланды «Семей қаласында қолданылатын сулардың макроэлементтік құрылымы, экологиялық бағасы», «Экологияның биохимиялық және геохимиялық проблемалары», «СМПИ хабаршысы»

Жұмыстың құрылымы мен көлемі. .

Бұл магистрлік диссертацияның көлемі 65 бет. Түсініктер кесте түрінде берілген, бұл жұмыста барлығы 28 кесте, 19 диаграмма, 50 ге жуық ғылыми әдебиеттер берілген, үшеуі шет тілінде.

Алғыс

Автор өзінің ғылыми жетекшісі биология ғылымының кондидаты доктор Панин Михайл Семеновичке магистрлік жұмыс жазуда, баға жетпес көмек көрсетіп консультация бергені үшін шын жүректен алғысын білдіреді.

1Судың табиғаттағы экологиялық маңызы. (әдеби шолу)

1. 1Тірі организмдердегі судың маңызы.

Адам өмірінде су сияқты осыншама маңызды рөл атқарып, көптеген ғалымдардың назарын аударған затты атау қиын. Бұл судың адам өміріндегі маңызды рөлмен шектеледі. Леонардо да Винчидің байқағаны: «Өмір-ол жандандырылған су» .

Су тірі организмдердің негізгі компоненті болып табылады. Ересек адамның ағзасында 70 - 80 % көлемінде судан тұрады. Ересек адамның миы 74, 5 % судан, 83 %, қаннан, бұлшық еттердегі судың саны 75, 8 %, сүйектерде 22 % судан құралған. Вода является основным компонентом живых организмов. Органы и ткани взрослого человека содержат до 70 - 80 % воды. Мозг взрослого человека состоит из воды на 74, 5 %, кровь - на 83 %, в мышцах воды 75, 8 %, в костях - 22 %. Адамның құрсағы суға толы: үш күндік эмбриондп Адамның ұрығы - шылқыған су : үш күндік ұрықта 97 %, үш айлық эмбрионда 91 %, 8 айлық эмбрионда 81 % суды құрайды. Артық сулар молекулаларының еншісіне 90 % келіп жатыр. Су оларда әмбебап еріткіштің рөлдерін ғана емес, әр түрлі метаболіктер үшін көлік болып, және тіршілік әрекетіде көп іргелі функциялар орындап жатыр. К. СТринчер бойынша, торшалардың физиологиялық процестер арқылы болатын құрылымдық өзгерістері«клетка ішіндегі» сулар құрылымының басты элементтер болып табылып отыр. Клеткалардың құрамында судың бірыңғай, бірқалыпта болмауы олардың әртүрлі қызмет атқаруында маңызды рөл атқарады. Судың тағы бір ерекшелігі - биологиялық жүйелерде атқаратын функциялардың алуантүрлігі. Торшада болған су :

1) органикалық және органикалық емес заттардың еріткіш қызметін атқарады;

2) коллоид жүйелерінің диспенсорлық ортасы болып табылады;

3) клетканың метаболизмне қатысуы (заттардың химиялық реакцияға түсуі, өнім айырбасын шығару) ;

4) торшаларды қорғаныс қызметімен қамтамасыз етіп жатыр. Организм деңгейде су тасымал функциясын орындап және жылу регуляциясына қатысады.

Су біз үшін- тіршілік энергиясының негізгі көзі. Адам үшін судың маңыздылығы бағалау қиын - егер тамақсыз адам жеткілікті ұзақ өмір сүре алса, қазіргі күннің өзінде аш болуды диетаның жақсы бір түрі деп қарайды, дегидратация (организмнің суды жоғалтуы) тамыр жүйелерін жүрек тамырын, клеткалы метаболизмді және жылу регуляциясының қызметін жылдам бұзады Біздің организмізде су тапшылығын тез сеземіз. Организм небәрі 2 % құрғаған кезде 2 %, біздің жұмысқа деген қабілеттілігіміз және шоғырландыруымыз 20%, төмендейді. Организм 3 %суды жоғалтса адам жүгіру мүмкіндігінен айырылады, ал егер 5% жоғалтса физикалық жүктемелер көтеру мүмкіндіктерінен айырылады, ал организммен 10% суды жоғалту өмір үшін қауіп туғызады.

Сонымен бірге судың бұдан да басқа көптеген функциялары бар. Ол макромолекулалардың кеңістік құрылымын анықтайды, көптеген биологиялық белсенді қосулардың пайда болуына әсер етеді, ақпараттық қызметті орындайды. Су барлық тіршілік атауларының, ағзаның, торлардың, организмнің қызметін дұрыс атқаруда маңызы зор.

1. 2 Минералды сулар

Минералды сулар- табиғи құрамында минералдар жер асты сулары, және белгілі бір қызметі бар газдар мен органикалық заттар:орталар реакциясы, радиоактивтік, температура.

Табиғатта таза сулар болмайды, олардың құрамында міндетті түрде ерітінді тұздар, газды және органикалық қосулар болады. Біздің уақытымызда оның құрамында Д. И. Менделеевтің барлық элементтер табылған. Осыған байланысты судың қызметі көп, маңызы өте зор алуан қасиеттерге ие болып жатыр, соның ішінде емдік қасиеті де бар. Термалды және минералды сулар мыңжылдықтар бойы шомылу мен қатар емге де қоладынылып келе жатыр. Азияда өткен археологиялық қазбалар минералды сулар қола дәуірден бастап 5мың жыл бұрын қолданыла бастаған. Бальнеотерапия (лат . balneum-ванна бөлмесі, суға түсу және терапия) табиғи немесе жасанды минералды сулармен емдеу, бұл бұрыннан келе жатқан дәстүр.

Минералды сулардың емдік әсері олардың шығу ерекшелігімен байланысты. Олар жер бетінде, жер қойнауларында осы күнге дейін бір лабораторияда шықпаған шарттар жасайды. Үлкен қысым, сәуленің жоқтығы, температуралық шарттар, газдың көптігі, жерден әр түрлі құрамында сирек металдар бар заттармен жақын болуы судың құрамында, оның атқаратын қызметінде көрінеді.

Осындай ерекшеліктерінің арқасында минералды сулар адам организмінде емдік қызмет атқарады. Олар суда геохимиялық процестердің тығыз байланысы нәтижесінде, тұзда және иондық айырбастың «су табиғат»жүйесінде еру кезінде пайда болады.

Қарын -ішекті трактқа және организмге минералды сулардың әсері әр түрлі. Минералды сулармен гастрит, колит, ішек аурулары, шаншулар, қабынулар сияқты аурулар емделеді. Действие минеральных вод на желудочно-кишечный тракт и организм различное.

Алайда есте сақтау керек нәрсе минералды сулар қабылдаудың нақтылы температурасы, пайдалану мерзімі сияқты шарттарды орындаған кезде ғана емдік қасиетке ие болдады. Минералды суды литрмен қабылдап, оны ем деп санау адасушылық, ал кейде өте зиян. Дәрігерлердің айтуынша минералды сулар мен басқа қосуларды көп мөлшерде қабылдаса денсаулыққа қолайсыз ықпал тигізеді. Минералды сумен емделу курорт кезінде немесе дәрігердің арнайы бақылауында жүргізген дұрыс. Сондықтан емдік минералды суды бүкіл әлем бойынша тек дәріханалардан сатып алуға болады.

Өзінің шығуымен шарттары бойынша терең және шалағай минералды суларды бөліп қарастырады. Біріншісі жер қабықтарын мухит сулары шайған кезде пайда болады. Екіншісінің пайда болуында жерге тұнба түрінде түскен суларды фильтірлеу кезінде пайда болады.

Табиғи минералды су күнделікті қолданыста жүрген ауыз судан айырмашылығы бар болғандықтан:

Ол өзінің құрамында нақтылы минералды тұздардың белгілі пропорциясы мен басқада элементтерді құрайды. ;
Оны тікелей табиғи көздерден немесе жер асты сулардан, жар тастардан, ұңғымақтардан алынады. Сонымен қатар судың ластануын, химиялық және физикалық қасиеттерге сыртқы ортаның ықпалынан сақтап қалу үшін барлық сақтану шаралары қолдану керек.
Шығыспен температураның тұрақтылығы үшін тербелітің керекті божамын жасау керек.
Оны микробиологиялық тазалық және химия құрамды маңызды компоненттерді қамтамассыз ететін шарттар бойынша жинақтайды.
Оны шыға берістен ерекше гигиеналық талаптарды сақтай отырып бір ыдысқа құйады.
Оны көрсетілген өндеуден басқа ешқандай қосымша өндеуге ұшыратпайды.

Минералды сулардың негізгі сандық белгілерінің бағасына жатады: ортақ минерализация, иондық құрам, көмірқышқылының газды құрамы, сульфид, биологиялық белсенді компоненттер, органикалық заттардың радиоактивтігі, қоршаған ортаның реакциясы(рН), температура.

Судың ортақ минерализациясы- анион, катион, молекулалардың 1 литрге 1 гр бейнеленген сома саны. Минерализация дәрежесі бойынша келесі шарттарды ажыратады: әлсіз минерализациялар (2 г/дм ³ ), кіші минерализациялар (2-5г/дм ³ ), орташа(5-15 г/дм ³ ), биік минерализациялар (15-35 г/дм ³ ), ерітінділер (35-150 г/дм ³ ), берік ерітінділер (150ден астам г/дм ³ ) .

Минералды судың иондық құрамында 50 ге жуық химиялық элементтер бар, әсіресе 6 ионда: катион-натрий (Na ⁺ ), кальций (Ca ²⁺ ), магний (Mg ²⁺ ) ; анионы - хлорид (Cl ^- ), сульфат (SO ₄ ^2- ), гидрокарбонат (HCO ₃ ^- ) .

Минералды сулар құрамында табиғи фактордың ең маңызды көрсеткіштері болатын әр түрлі ерітінді газдар бар. Маңызды компоненттері көміртектің екі тотығы, күкірт, сутек, радон, азот, метан болып табылады. Ішке қабылдау кезінде радонның және көмір тектің қатысуы міндетті.

Минералды суларда биологиялық белсенді заттардың болуы организм үшін маңызды, олардың құрамында: 0, 7 мг/дм3 мышьяк, йод 5 мг/дм ³ , бром 25 мг/дм ^3, кремилдік қышқылдар 50мг/дм ³ болуы керек.

Бұл элементтер тірі организмнің гормон мен ферменттернің құрамына кіреді, торшалар метаболизмінде маңызды рөл атқарады. Табиғи суда су текті иондардың шоғырлануы мен НСО ₃ ^- и СО ₃ ^2- , иондарынан және қалған иондардын санына тәуелді.

Судың қоршаған ортадағы реакциясына күшті қышқыл рН < 3, 5; қышқыл- рН 3, 5, нашар қышқыл- рН 5, 5 - 6, 8; бейтарап - рН 6, 8-7, 2 ; нашар сілтілік - рН 7, 2-8, 5 ; сілтілік - рН 8, 5.

Құрамында ерітінді тұзы магний бар минералды суды қатты деп атайды. Жұмсақ су құрамында салыстырғанда аздаған ерітінді тұздары бар. 4 мг-экв/дм ³ қаттылығы бар су жұмсақ деп аталады; 4-8ге дейін:8-12 ге дейін-қатты 12мг-экв/дм ^3- өте қатты деп аталады.

Минералды суларда келесі органикалық заттар болуы мүмкін: битум, гумин, В минеральных водах могут находиться органические вещества - битумы, гумины, майлы төмен молекулалық қышқылдар, фенолдар мұнай қышқылдары. Көмірқышқылындағы органикалық заттардың мазмұны 3-5 мг/дм ³ сай болуы керек, көмірқышқылы емес -30 мг/дм ³ немесе оданда көп болады.

Минералды сулар өздерінің құрастыруына шарттарына байланысты түрлі температураны ала алады. Мынадай суларды танып біледі: салқындатылған-0 ⁰ Стен төмен, өте суық-0 -4 ⁰ С; жылы-20-35 ⁰ С; гомотермалды-35-42 ⁰ С; ыстық-42-60 ⁰ С; өте ыстық-60-80 ⁰ С; тіпті ыстық-80-100 ⁰ С; ысытылған-100 ⁰ С астам;

Физико-химиялық қызметіне қарай минералды сулардың классификациясы бар. Бүгінгі күнге дейін кең тараған В. А. Александрованың ионның ерекше құрамына сай жасалған классификациясы химиялық құрамы бойынша 5 маңызды классты қарастырады.

Гидрокорбанатты сулар-анионның құрамында гидрокарбонаттар басым болады. Құрамында катион болса натрий, кальций, магний болуы мүмкін.

Хлорлы сулар- құрамында ион басымдылығы бар сулар. . Құрамында катион болса натрий, кальций, магний болуы мүмкін. Сульфатты сулар- құрамында ион сульфаты бар сулар (натрий. кальций, магний)
Нитрат сулары- құрамында нитрат ионы бар (натрий. кальций, магний) .
Күрделі құрамы бар сулар (құрамды) .

1) хлорлы гидрокорбанатты;

2) сульфатты гидрокорбанатты;

3) хлорлы сульфатты;

4) гидрокорбанатты, хлорлы, сульфатты. Осы класстың суларында:

1) Белсенді ион-темір, мышьяк, йод, бром, кремний;

2) газы - көмірқышқыл газ, сероводород, радон, азот, метан;

3) температурамен ажыратылады (суық, ыстық, жылы) .

Минерализация деңгейі бойынша:

Минералды емдік ауыз сулар -10 - 15 г/дм3 оортақ минерализациясы бар сулар, немесе аз минерализациялау кезінде мышьяк, бор басқа да биологиялық белсенді . Өте жоғары температурадағы(20-25г/дм3) емдік суларды қабылдауға болады. Емдік ауыз сулар адамның денсаулығына емдік әсер етіп, дәрігердің нұсқауымен ғана қабылданады.
Минералды емдік-асханалық ауызсулар- 1 - 10 г/дм3минерализациясы, немесе 1г/дм3минерализациясы бар сулар, бірақ бұл суларда биологниялық белсенді микрокомпоненттердің концентрациясы төмен, бальнеология көрсеткішінің нормасына сай. Емдік-асханалық сулар дәрінердің нұсқауымен қабылдануы мүмкін.
Минералды табиғи асханалық сулар Минеральные природные столовые 1 г/дм3көлеміне тән ортақ минерализациясы болып, ішу үшін пайдаланыла алатын өңделмеген тұщы судың сияқты құндылық ұсынып жатыр, арнайы реагентной су дайындаусыз жайылу шиқылдайдың, мақсаттар үшін даярлауы. Минералды табиғи ас сулар сапа жақсарту үшін [19] сулар табиғи иондық құрамдың құбылғыш емес су дайындаулар әдістердің қолдануы рұқсат етіліп жатыр.

1. 3 Адам ағзасына минералды сулардың әсері.

Минералды судың арасында адам ағзасына әсер ететін тетіктердің екі деңгейін ажыратылды. Ең алдымен бұл жергілікті бальнеотерапиядан басталатын, және де резорбтивті әрекет ететін, терапиядан кейін де ұзақ уақыт әсер ететін ықпал.

Әр деңгейге құрамында түрлі заттар бар минералды сулар әсер етуі мүмкін. Ең бірінші меншік су фазасы ол өзінің құрылымдық ерекшеліктеріне байланысты гомеостаз торшаларының бір қалыпқа келуіне ықпал етеді. Сонымен қатар ол минералды сулардың химиялық компоненті, олардың әрқайсы ағзада маңызды рөл атқарып, құрылымдық және функционалды өзгерістер туғызады.

Минералды судағы түрлі заттардың жиынтығы табиғи суды минералды су деп атайды. Минералды сулардың химиялық компонентін макро және микробөлшектерге бөледі. Минералды сулардың ең маңызды бөлшектері ион түрінде келеді: натрий катоины, кальций, калий және магний, хлор анионы, сульфат, гидрокарбонат. Адам ағзасының тамақтану кезіндегі негізгі компонент боп табылатын, сонымен қатар иондық құрамды анықтайтын минералды сулардың компонентін - макробөлшектер деп атайды.

Құрамында түрлі тұздар, газ және микробөлшектер бар бірдей минералды сулар адам ағзасына түрлі әсер етеді, адам ауруларға шалдыққан кезде шипалық әсер етеді. Мысалы: құрамында қайнатылған тұздар бар сулар, яғни хлоридтер асқорытуға жақсы әсер етеді; кальций хлориды қорғаныс қызметін атқарып, жүйке жүйесіне жағымды әсер етеді; магний хлориды хлориды қан тамырларын көлемін кеңейтеді. Сульфатты сулар- көбінесе от айдайды және әлсіздендіреді. Судың құрамындағы сода ащылықты басады.

Алайда көптеген минералды сулардың құрамын өте күрделі болып келеді, сондықтан олар адам ағзасына түрлі әсер етеді. Мысалы, ессентудың тұзды суларының құрамында кері физиологиялық әсері бар 2 түрлі судан турады. Бұл сулар асқазандағы қышқылдың көбеюі немесе азаюында жағымды әсер етеді.

Минералды сулардың терапиялық белсенділіктері олардың құрамындағы микробөлшектерге байланысты олар: Fe, As, Co, I, Br және органикалық қышқылдар. Олар гемоглобин (Fe, Co), кейбір гармондар(Zn), ферменттер (Fe, Mn, Cu), дәрумендер (Co) тәрізді ағза үшін маңызды әсер ететін заттардың құрамына кіреді. Сондықтан құрамында темірші сулары қан айналу процесінде жағымды әсер етеді, иодтты сулар- қалқанша бездің және бауырдың жұмысын жақсартады, бромды сулар орталық жүйке жүйесін қалпына келтіреді.

Маңызды бальнеологиялық мағына минералды бастаулардың газды құрамында. Құрамында көмірқышқылы, күкіртті сутекп және радонмен қанық сулар айрықша құнды. Содан соң адам ағзасында жүргізілетін процестерге әсер ететін минералды сулардың компоненттеріне қысқаша мәлімет беріледі.

Натрий. Адам ағзасындағы торшаларсыз аумақтағы басты катион, қан қысымның бір қалыпты болуын және қышқылдардың сәйкестігін сақтауда маңызды рөл атқарады. Тәулікте қолданылатын мөлшер 4-5 гр.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.