Асханалық ыдыс – аяқтар мен құрал – аспаптар

Асханалық ыдыс - аяқтар мен құрал - аспаптар

Жоспары:

1. Асханалық ыдыс - аяқтардың түрлері және олардың сипаттамалары

2. Ас ішетін құрал-аспаптардың тарихы

3. Ас ішетін құрал-аспаптардың қойылуы

4. Ас ішетін құрал - аспаптардың сипаттамалары

Асханалық ыдыс - аяқтардың түрлері және олардың сипаттамалары:

Фарфор ыдыс-аяқтар - жеңіл, берік болып келеді. Жылуды жақсы сақтайды. Фарфор ыдыстың шетіне тигенде әдемі, анық дыбыс шығады.

Фаянс ыдыс-аяқтар - механикалық беріктігі мен термиялық тұрақтылығы фарфор ыдыспен салыстырғанда төмен болып келеді.

Фарфор мен фаянс ыдыстарын салыстыруға болады (1 - кесте) .

1 кесте - Фарфор мен фаянс ыдыстардың қасиеттері

Керамикалық ыдыс-аяқтар саздан жасалынады. Оларды майолик ыдыстары деп те атайды. Майолик бұйымдарын ішінен де, сыртынан да глазурьлеп, лактайды.

Ағаш ыдыс-аяқтар - ағаштың аса қатты түрлерінен дайындалады. Ішін де, сыртын да лактайды.

Металл ыдыс-аяқтар сынбайтын қасиетке ие. Кокотницада соустағы саңырауқұлақ, соустағы крабтар, жульен, шала пісірілген жұмыртқа жіберіледі. Кокильницада теңіз өнімдері, салқын және ыстық басытқылар, қуырылған жұмыртқа, пісірілген бүйрек жіберіледі. Менажницада фондю (сүзбеден, бидай нанынан, ақ шараптан дайындалған тағам) жіберіледі. Икорницада балық уылдырығы жіберіледі. Порционды табада құймақ, бұқтырылған екінші ыстық тағамдар жіберіледі. Баранчикте соустағы екінші ыстық тағам жіберіледі: домалақ баранчикте - ет тағамдары (бефстроганов, рагу, палау) ; доғал баранчикте - үй және жабайы құс, балық тағамдары жіберіледі. Салатник 4-, 6-порционды болып келеді, онда натуралды көкөністер, әртүрлі тұздықтар, салат және маринад жіберіледі. Соусник 1-, 4- порционды болып келеді, онда соус және қаймақ жіберіледі. Таганчикте бифштекс жіберіледі. Пошотницада «яйцо в мешочке» жіберіледі. Сливочникте ыстық сусындарға берілетін кілегей жіберіледі. Сүтқұйғышта сүт жіберіледі. Ледницада мұз жіберіледі. Туркада шығысша кофе жіберіледі.

Хрусталь ыдыс-аяқтар - салтанатты тойларда қолданылатын ыдыс-аяқтар. Ақ шыныға күміс немесе қорғасынды қосып дайындайды. Ең алғашқы хрусталь Англияда, кейін Францияда пайда болды. Сапасы жоғары болып келетін хрусталь Румыния және Австрияда дайындалады. Шыны ыдыс-аяқтар - хрустальмен салыстырғанда арзан болып келетін ыдыс-аяқтар. Белоруссияның шыны ыдыс-аяқтары өте жақсы бағаланады.

Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында ыдыс - аяқтардың қолданылуы берілген (02 - кесте) .

2 кесте - Ыдыс - аяқтардың қолданылуы

Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында тәрелкелердің өлшемдері берілген (3 - кесте) .

3 кесте - Қолданылатын тәрелкелердің өлшемдері

Қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында хрусталь және шыны ыдыс-аяқтардың сипаттамасы ұсынылған (4 - кесте) .

4 кесте - Хрусталь және шыны ыдыс-аяқтардың сипаттамасы

Ас ішетін құрал-аспаптардың тарихы

Ас ішетін құрал - жабдықтардың ең көнесі пышақ. Ең бірінші пышақтар Италияда қанжар формалы пайда болды. Әркім өз пышағын қалтасында ұстап жүріп, өз тағамын сол пышағымен кесіп жейтін болған. Бұл дәстүр ұшы өткір пышақ жасауға тиым салғанға дейін сақталған. Содан бері барлық жерде қолданылып жүрген дөңгелек бас пышақ пайдаланып келеді. Бұл да сән қуудың бірі болса керек.

Қасықтың ғұмыры да пышақпен пара-пар десе де болғандай, ол Еуропада біздің заманымыздан бұрын 3 мың жыл бұрын пайда болған. Мұның өзі Еуропа халықтарында сұйық, қоймалжың тағамдардың көп болғанын дәлелдейді. Біздің заманымызға дейін алғашқы 1 мың жылдықтың орта шенінде мүйізден, қоладан, алтын мен күмістен жасалған қасықтардың түр - формасы қазіргі кезде қолданылып жүрген қасықтарға сәйкес келеді. Ресейде алғашқы қасықты 996 ж. Владимир Святосилович өзінің жасақтарымен бірігіп жасаған екен.

Бірінші шанышқы XVI ғасырда Италияда пайда болған. Қолмен жеп үйренген адамдарға шанышқыға үйрену қиыншылықтар әкелді.

Ас ішетін құрал-аспаптардың қойылуы

Пышақ негізгі тәрелкенің оң жағына жүзі іш жаққа қаратылып қойылады. Ал шанышқы сол жаққа қойылады, дастарқанды тесіп кетпеу үшін оның ұштарын жоғары қаратып қойылады. Балық кесетін пышақ ыстық тағамға арналған пышақтың оң жағына қойылады. Қуырылған балық тағамына дейін басытқы немесе жеңіл тамақ берілетін болса, оларға арналған шанышқы мен пышақ беріледі.

Тағам беру ретіне қарай олар шеткі тәрелкеде әрірек орналастырылады. Дастарқанға шанышқыны үш жұптан артық қоймайды. Пышақ пен шаңышқы бір - бірінен 1 см қашықтықта орналасады.

Қасықты дастарқанға түбін қаратып шалқасынан қояды. Қасықтың сабы оң жаққа қарай жатқызылып қойылады. Ас қасық тәрелкенің оң жағына пышақпен қатар қойылуы да мүмкін. Ондайда пышақтың оң жағына қойылады.

Ас ішетін құрал - аспаптардың сипаттамалары

Мейрамханаларда қолданатын асханалық құрал - аспаптар екіге бөлінеді:

1. негізгі құрал - аспаптар (тағам қабылдау үшін) :

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс