“Бәйтерек” фото салонының Web сайтын құру
МАЗМҰНЫ
Кіріспе
1 Қазіргі уақыттағы интернет сайт жасаудағы өзекті мәселелер 11
1.1 Қойылған мәселе бойынша әдебиетке шолу 11
1.2 Internet туралы 13
1.3 Веб сайт технологиясы 15
1.4 Клиент.сервер технологиясы. 17
1.5 Есептің қойылымы 20
2 «Бәйтерек» фото салонының Web сайтын құру 21
2.1 «Бәйтерек» фото салонының Web сайтының құрылымы мен мазмұны 21
2.2 Программалық қамтама ортасын талдау негіздемесі 21
2.2.1 HTML тілінің негіздері 21
2.2.2 PHP тілінің негіздері 28
2.2.3 MySQL программасының негіздері 36
2.2.4 JavaScript негізідері 42
3 Программалық қамтаманың баяндалу бөлімі 45
3.1 Жалпы мағлұмат 45
3.2 Функционалдық тағайындалуы 45
3.3 Программаның логикалық құрылымының сипатталуы 45
3.4 Шақыруы және жүктелуі 47
3.5 Қолданылған техникалық жабдықтар. 47
3.6 Енгізілген мәліметтер 47
3.7 Шығарылған мәліметтер 48
4 ЖасалғанWeb сайтты қолдану нұсқаулары 49
4.1 Тұтынушыға нұсқау 49
4.2 Бағдарлама жүйелерін қолдануға басшылық 52
Қорытынды 53
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 54
А Қосымша 55
Кіріспе
1 Қазіргі уақыттағы интернет сайт жасаудағы өзекті мәселелер 11
1.1 Қойылған мәселе бойынша әдебиетке шолу 11
1.2 Internet туралы 13
1.3 Веб сайт технологиясы 15
1.4 Клиент.сервер технологиясы. 17
1.5 Есептің қойылымы 20
2 «Бәйтерек» фото салонының Web сайтын құру 21
2.1 «Бәйтерек» фото салонының Web сайтының құрылымы мен мазмұны 21
2.2 Программалық қамтама ортасын талдау негіздемесі 21
2.2.1 HTML тілінің негіздері 21
2.2.2 PHP тілінің негіздері 28
2.2.3 MySQL программасының негіздері 36
2.2.4 JavaScript негізідері 42
3 Программалық қамтаманың баяндалу бөлімі 45
3.1 Жалпы мағлұмат 45
3.2 Функционалдық тағайындалуы 45
3.3 Программаның логикалық құрылымының сипатталуы 45
3.4 Шақыруы және жүктелуі 47
3.5 Қолданылған техникалық жабдықтар. 47
3.6 Енгізілген мәліметтер 47
3.7 Шығарылған мәліметтер 48
4 ЖасалғанWeb сайтты қолдану нұсқаулары 49
4.1 Тұтынушыға нұсқау 49
4.2 Бағдарлама жүйелерін қолдануға басшылық 52
Қорытынды 53
Пайдаланған әдебиеттер тізімі 54
А Қосымша 55
КІРІСПЕ
Ақпараттық технологиялардың дамуы үрдісі - адам өміріне көптеген жаңалықтар, мол мүмкіншіліктер туғызуда. Атап айтқанда, ақпарат алу, алмасу ғылым-білім, қаржылық, жарнамалық, транспорттық, бұқаралық-ақпараттық медициналық сынды т.б. салалардағы жаңалықтарды, жетістіктері мен нәтижелерді жедел түрде, қолма-қол пайдалана алуға мүмкіндік туғызатын жаңа жүйелерді, нысандарды енгізуде.
Солардың бірі INTERNET желісінің жаппай қолданысқа ие болуы. соңғы бірнеше жылда қарқынды түрде адам өміріне кеңінен енуі кеңістік пен қашықтық ұғымдарына басқаша түр мен сипат беріп, жер шарының кез келген түкпіріндегі пайдаланушыларды бір-бірімен байланыстыруда үлкен рөл атқарады. Күнделікті өмірде адамдар бүкіл әлемдік тордың электрондық пошта қызметін пайдалану арқылы электронды ақпараттар мен мәліметтер алмаса алады.
Бастапқыда веб сайттар тек бірыңғай бағытта ғана іске асырылатын еді. Яғни, электронды пошта сайттар тек пошта жіберумен, ақпараттық сайттар тек ақпарат таратып, жариялаумен шектелген болса, жаңа, озық технологиялардың енуіне орай бірыңғай, қолданушыға ыңғайлы әмбебап тұрғыдан жан-жақты қызмет ете бастады.
Web-беттер_мультимедия технологиясын қолдап, әр түрлі ақпараттар түрін біріктіреді. Олар: мәтін, графика, дыбыс, анимация және бейне. Көп жағдайда сол немесе басқа Web-беттердің желідегі жетістігі саналы және әдемі жасалуына байланысты. Қолданушылар стильді безендендірілген, анимация және графикамен тым қамтылмаған, тез жүктелетін Web-броузер терезесінде дұрыс бейнеленетін Web беттерін қолдануды қалайтыны мәлім. Әрине, ондай Web-бетті құру оңай іс емес екені белгілі, бірақ, оны құрушы әрбір адам оның айшықты да тартымды шығуына аса мән беретіні белгілі жайт.
Қазіргі кезде ғаламшарды жаппай қамтып отырған, осынау жойқын жүйенің басты тармағы болып табылатын, мол сұранысқа ие бағдарламаны аталмыш дипломдық жұмыс негізінде қозғау арқылы көтеріліп отырған мәселеге өз үлесімді, пікірімді қосу ретінде «Бәйтерек» фото салонының Web сайтын құру тақырыпты таңдап алған едім.
Жұмыста интернет сайттың пайда болуы мен қалыптасуы,сайт құраструдың өзектілігі, веб сайттың жіктелуі, оның құрылымы, интернет сайтын жасауда пайдаланылатын технологияларға, атап айтқанда клиент-серверлік технология, PHP, JavaScript және MySQL сынды қолданыс тілі мәселелеріне теориялық тұрғыдан сипаттама беріліп, жүйені жүзеге асыратын бағдарламаларға қысқаша тоқталдық.
Осы ретте, жұмыс нәтижесі веб сайттын жасаушы, тұтынушы қауымға белгілі деңгейде пайдасын тигізеді деп сенеміз.
Ақпараттық технологиялардың дамуы үрдісі - адам өміріне көптеген жаңалықтар, мол мүмкіншіліктер туғызуда. Атап айтқанда, ақпарат алу, алмасу ғылым-білім, қаржылық, жарнамалық, транспорттық, бұқаралық-ақпараттық медициналық сынды т.б. салалардағы жаңалықтарды, жетістіктері мен нәтижелерді жедел түрде, қолма-қол пайдалана алуға мүмкіндік туғызатын жаңа жүйелерді, нысандарды енгізуде.
Солардың бірі INTERNET желісінің жаппай қолданысқа ие болуы. соңғы бірнеше жылда қарқынды түрде адам өміріне кеңінен енуі кеңістік пен қашықтық ұғымдарына басқаша түр мен сипат беріп, жер шарының кез келген түкпіріндегі пайдаланушыларды бір-бірімен байланыстыруда үлкен рөл атқарады. Күнделікті өмірде адамдар бүкіл әлемдік тордың электрондық пошта қызметін пайдалану арқылы электронды ақпараттар мен мәліметтер алмаса алады.
Бастапқыда веб сайттар тек бірыңғай бағытта ғана іске асырылатын еді. Яғни, электронды пошта сайттар тек пошта жіберумен, ақпараттық сайттар тек ақпарат таратып, жариялаумен шектелген болса, жаңа, озық технологиялардың енуіне орай бірыңғай, қолданушыға ыңғайлы әмбебап тұрғыдан жан-жақты қызмет ете бастады.
Web-беттер_мультимедия технологиясын қолдап, әр түрлі ақпараттар түрін біріктіреді. Олар: мәтін, графика, дыбыс, анимация және бейне. Көп жағдайда сол немесе басқа Web-беттердің желідегі жетістігі саналы және әдемі жасалуына байланысты. Қолданушылар стильді безендендірілген, анимация және графикамен тым қамтылмаған, тез жүктелетін Web-броузер терезесінде дұрыс бейнеленетін Web беттерін қолдануды қалайтыны мәлім. Әрине, ондай Web-бетті құру оңай іс емес екені белгілі, бірақ, оны құрушы әрбір адам оның айшықты да тартымды шығуына аса мән беретіні белгілі жайт.
Қазіргі кезде ғаламшарды жаппай қамтып отырған, осынау жойқын жүйенің басты тармағы болып табылатын, мол сұранысқа ие бағдарламаны аталмыш дипломдық жұмыс негізінде қозғау арқылы көтеріліп отырған мәселеге өз үлесімді, пікірімді қосу ретінде «Бәйтерек» фото салонының Web сайтын құру тақырыпты таңдап алған едім.
Жұмыста интернет сайттың пайда болуы мен қалыптасуы,сайт құраструдың өзектілігі, веб сайттың жіктелуі, оның құрылымы, интернет сайтын жасауда пайдаланылатын технологияларға, атап айтқанда клиент-серверлік технология, PHP, JavaScript және MySQL сынды қолданыс тілі мәселелеріне теориялық тұрғыдан сипаттама беріліп, жүйені жүзеге асыратын бағдарламаларға қысқаша тоқталдық.
Осы ретте, жұмыс нәтижесі веб сайттын жасаушы, тұтынушы қауымға белгілі деңгейде пайдасын тигізеді деп сенеміз.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ƏДЕБИЕТ ТІЗІМІ
1. Фролов А.В., Фролов Г.В. Базы данных в Интернете: практическое руководство по созданию Web-приложений с базами данных – М.: Издательско-торговый дом «Русская Редакция», 2000
2. Мальчук Е.В., Самоучитель HTML и CSS – М.: Вильямс , 2006
3. Пек С., Аррантс С. Все необходимое для создания WEB – узла – Киев: Bhv, 1997
4. Дмитриева М.В. JavaScript. Быстрый старт - СПб.: БХВ-Петербург, 2002
5. Горев А., Макашарипов С., Владимиров Ю. Microsoft SQL Server для профессионалов.- СПб.: Питер, 1998.
6. Вагнер Р., Байк А. Энциклопедия JavaScript – Киев: Bhv, 2001.
7. Максим К., Игроь С., Сергей Г. РНР 5: Практика создание Web – сайтов - СПб.: БХВ - Петербург, 2007
1. Фролов А.В., Фролов Г.В. Базы данных в Интернете: практическое руководство по созданию Web-приложений с базами данных – М.: Издательско-торговый дом «Русская Редакция», 2000
2. Мальчук Е.В., Самоучитель HTML и CSS – М.: Вильямс , 2006
3. Пек С., Аррантс С. Все необходимое для создания WEB – узла – Киев: Bhv, 1997
4. Дмитриева М.В. JavaScript. Быстрый старт - СПб.: БХВ-Петербург, 2002
5. Горев А., Макашарипов С., Владимиров Ю. Microsoft SQL Server для профессионалов.- СПб.: Питер, 1998.
6. Вагнер Р., Байк А. Энциклопедия JavaScript – Киев: Bhv, 2001.
7. Максим К., Игроь С., Сергей Г. РНР 5: Практика создание Web – сайтов - СПб.: БХВ - Петербург, 2007
Пән: Информатика, Программалау, Мәліметтер қоры
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 48 бет
Таңдаулыға:
КІРІСПЕ
Ақпараттық технологиялардың дамуы үрдісі - адам өміріне көптеген
жаңалықтар, мол мүмкіншіліктер туғызуда. Атап айтқанда, ақпарат алу, алмасу
ғылым-білім, қаржылық, жарнамалық, транспорттық, бұқаралық-ақпараттық
медициналық сынды т.б. салалардағы жаңалықтарды, жетістіктері мен
нәтижелерді жедел түрде, қолма-қол пайдалана алуға мүмкіндік туғызатын жаңа
жүйелерді, нысандарды енгізуде.
Солардың бірі INTERNET желісінің жаппай қолданысқа ие болуы. соңғы
бірнеше жылда қарқынды түрде адам өміріне кеңінен енуі кеңістік пен
қашықтық ұғымдарына басқаша түр мен сипат беріп, жер шарының кез келген
түкпіріндегі пайдаланушыларды бір-бірімен байланыстыруда үлкен рөл
атқарады. Күнделікті өмірде адамдар бүкіл әлемдік тордың электрондық пошта
қызметін пайдалану арқылы электронды ақпараттар мен мәліметтер алмаса
алады.
Бастапқыда веб сайттар тек бірыңғай бағытта ғана іске асырылатын еді.
Яғни, электронды пошта сайттар тек пошта жіберумен, ақпараттық сайттар тек
ақпарат таратып, жариялаумен шектелген болса, жаңа, озық технологиялардың
енуіне орай бірыңғай, қолданушыға ыңғайлы әмбебап тұрғыдан жан-жақты қызмет
ете бастады.
Web-беттер_мультимедия технологиясын қолдап, әр түрлі ақпараттар түрін
біріктіреді. Олар: мәтін, графика, дыбыс, анимация және бейне. Көп жағдайда
сол немесе басқа Web-беттердің желідегі жетістігі саналы және әдемі
жасалуына байланысты. Қолданушылар стильді безендендірілген, анимация және
графикамен тым қамтылмаған, тез жүктелетін Web-броузер терезесінде дұрыс
бейнеленетін Web беттерін қолдануды қалайтыны мәлім. Әрине, ондай Web-бетті
құру оңай іс емес екені белгілі, бірақ, оны құрушы әрбір адам оның айшықты
да тартымды шығуына аса мән беретіні белгілі жайт.
Қазіргі кезде ғаламшарды жаппай қамтып отырған, осынау жойқын жүйенің
басты тармағы болып табылатын, мол сұранысқа ие бағдарламаны аталмыш
дипломдық жұмыс негізінде қозғау арқылы көтеріліп отырған мәселеге өз
үлесімді, пікірімді қосу ретінде Бәйтерек фото салонының Web сайтын құру
тақырыпты таңдап алған едім.
Жұмыста интернет сайттың пайда болуы мен қалыптасуы,сайт құраструдың
өзектілігі, веб сайттың жіктелуі, оның құрылымы, интернет сайтын жасауда
пайдаланылатын технологияларға, атап айтқанда клиент-серверлік технология,
PHP, JavaScript және MySQL сынды қолданыс тілі мәселелеріне теориялық
тұрғыдан сипаттама беріліп, жүйені жүзеге асыратын бағдарламаларға қысқаша
тоқталдық.
Осы ретте, жұмыс нәтижесі веб сайттын жасаушы, тұтынушы қауымға
белгілі деңгейде пайдасын тигізеді деп сенеміз.
1 Қазіргі уақыттғаы интернет сайтын жасаудағы өзекті мәселелер
1.1 Қойылған мәселе бойынша әдебиетке шолу
Веб−сайт түсінігі− (ағыл. Website, web−өрмекшінің торы және site−
орын)−бір немесе жинақталған веб−парақтары интернеттеHTTPHTTPS хаттамалары
арқылы мүмкіншілік алады. Сайттың парақтары жалпы түпкі мекен−жайларды,
сонымен қатар қарапайым тақырыпты, логикалық құрлымды, рәсімдеуді және
авторлауды бірктіреді, жинақталған барлық жалпы мүмкіндік алған сайттар
жалпы әлемдік торды құрайды. Сайттың мағынасы− кез келген өзгелерге желі
арқылы 1−2 гб мәліметті бере алуы үшін және өзі телеканал болуы үшін,
жалпы жергілікті желі арқылы мемлекет тұрғындарын біртұтас күшке
біріктіру. Сайттың мағынасы ертеректегі түсінікте физикалық желі
түйіні−хостпен сервермен шатасырлған, бірақ интернеттің өсуімен, серверлер
технологиясының жақсаруымен бір компьютерде көптеген сайттармен домендерді
орналастыруға болатын болды.
Веб−сайт функциялары
− жарнамалау фирманың өзіндік бейнесін жасап және оны қолдап,
жарнамалық акциялар өткізіледі;
− xабарландыру жалпы фирма тралы жан−жақты мәліметтер беріп, оның
қызмет көрсету бағасы мен әріптестерге жеткізу қызметі жалпыға
бірдей хабарланады;
− cату каталогда бағалармен көрсетілген товарларға тапсырыс
беруді құжаттаумен ақша төлеудің мүмкіндіктерін береді. Зерттеу−
киенттердің тауарлар жәйлі сұрақтарына қатысты ақпараттарды жинайды;
− құрлымдау Фирманың құрлымын кемелдендіріп, әріптестердің фирманы
дерекқорларына қатынас орнатуына анағұрлым көп мүмкіндік береді;
Веб−сайттың түрлері
Визиткалы сайт−қарапайым сайт болып таблады. Ол html құралдарысыз
қолданушылармен интерактивті байланысты береді. Сайт фиманың дизайнына
бүкілдей сәйкеседі.
Фирма сайтты -тек потенциальды клиентерге жарнамалық ақпараттарды беру
ұшын қолданады. Сайттың негізгі беттері: Негізгі бет−Сіздің фирма туралы
қысқа да нұсқа ақпараттардан тұрады. Компания туралы− фирманың
жетістіктерімен, клиентермен жұмысы және мұның сізге берер пайдасын
көрсетеді. Өнім− Фотолармен берілген товарлар туралы қысқаша ақпараттардан
тұрады. Контакты− Әдетте негізгі контакты ақпарат әрбір бетте қайталанады.
ол сіздің компания туралы толық ақпараттан тұрады.
Жарнамалық сайттар−бұл түрдегі сайт товарлармен қызмет өтеуді көрсету
ұшын қлданлады.ол жайнаған дизайнға толы болады.бүл түрдегі сайт
төмендегідей қосымша беттерден құрам табады:Товарлар каталогі− ол
визиткалы сайт товарларға қатысты жан−жақты ақпараттар берумен
ерекшеленеді.әрі көрсетілген қасиеті бойнша іздеу функциясы бар.
Қайдан, қалай сатып аласыз− сату нүктелері, қойма, офис меңгерушілер
туралы ақпараттар бар. Бағалар− жалпы товарладың бағалар тізімін береді.
Қолдау−компаниямен байланыс орнатудың мұмкіндіктері көрсетіледі.
Ақпараттық сайттар− қажетті ақпараттарды жинаумен ерекшеленеді.
Жаңалықтар− назар аударуға тұрарлық жаңалықтармен мәліметтер береді.
Тақырыптар каталогы− сайттағы мақалалрмен материялдардың негізгі
тақырыпымен беріледі. қолданушы кілттік сөздермен іздеуді орындайды.
Сілтеме және форум− таныс қолданушыларға арналған ақпараттардан құрам
табады.
Әрбір веб-сайттың өзінің бірегей мекен жайы – URL (ағылш. Uniform
Resource Locator) бар, оны желіден осы мекенжай бойынша тауып алуға
болады.Веб-сайтқа арналған URL-дің көрінісі мынадай болады:
http:www.атауы.үйшік. Веб-сайттың атауы оны сәйкестендіріу үшін
пайдаланылады (мысалы, ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың ресми сайтының мекен
жайы – http:www.akorda.kz, ал ҚР Үкіметі сайтының мекенжайы –
http:www.government.kz.). Үйшік Internet желісінің ірі бөлігін
белгілейді, ол мемлекетті (.kz – Қазақстан, .ru – Ресей, .ua – Украина, .uk
– Ұлыбритания, .fr – Франция және т.б.) немесе қызмет саласын (.com –
коммерциялық ұйымдар, .org – коммерциялық емес ұйымдар үшін, .edu–білім
беру қор көздеріне арналған,т.с.с.)білдіреді.
Қазіргі таңда Қазақстандағы интернет сайыттар белгілі бір сала
бойынша дамып жатыр. Кең ауқымды саланы қамтыған сайыттар өте көп. Ол
сайттардың ортақ қасиеттеріне тоқтала кетсек:
– барлығы MySQL, PHP, HTML және JavaScript қолданған;
– дизайндық безедіру жағынан барлығыда қарапайым және CSS стилін
қолданған.Бұл сайыттың қолданушы
броузерінде тез жүктелуді қаматамас етеді;
– бәріде Single Sing On технологиясы бойынша жұмыс жасайды.
Бүгінгі күнде, интернет желісінде өзінің қызмет сферасында, саудалық
немесе саудалық емес қызметтермен шұғылданатынын ұсынғанда кез−келген
компанияға сайт жасау керек.Интернет күніне 24 сағат жұмыс істейді, осы
уақыт ағымында сіздің бизнесіңізбен өзіңіздің тікелей қатысуыңызсыз
мыңдаған потенциалды клиенттер танысуы мүмкін. Сайт−бұл сіздің интернеттегі
өкілдік түріңіз, сізге клиенттердің және серіктестердің базасын кеңейтуге,
online да сатуды басқаруға, сіздің компанияңыздың танымалдығын жоғарылауға
мүмкіндік береді.
Бәйтерек фото салонының web сайты- Оның қызметінің негізгі бағыты−
фото түсірілімде cізге таңдаулы қызметтерді, ұсыныстарды және кеңестерді
пайдалану мүмкіндігін береді. Бәйтерек фото салонының арқылы
түсірілімге тапсырыс яғный құжаттық фотолар, көркемдік фотолар,шақыру
белеттеріне арналған.
1.2 Интернет туралы
Интернет (бас әрiппен жазылса)−кез келген компьютердi жер шарында
орналасқан басқа жұмыс станциясымен, яғни телефон арнасына қосылған басқа
компьютермен жылдам байланыстыратын Дүние жүзiлiк Желi. Оны дүниедегi ең
үлкен ауқымды (глобальный) желi деп атайды. Осылай телефон арнасы арқылы
байланыса алатын компьютерлер бiр−бiрiмен ТСРIР хаттама (протокол)
ережелерiмен мәлiмет алмасады, оларды бiр нұсқада, яғни бiр тiлде сөйлейдi
деп айтса да болады. Дүние жүзiлiк Халықаралық телефон желiсi сияқты оны
ешкiм басқармайды, ол ешкiмнiң жеке меншiгi емес. Мiне, осы Интернет желiсi
көмегiмен электрондық почта арқылы хабар алып (берiп), басқа
компьютерлердегi ақпаратты көрiп, қашықтан телеконференцияларға қатынасу
жұмыстарын жүргiзуге мүмкiндiк бар. TCPIP – Интернет желiсiне қосылған
компьютерлер арасында ақпарат алмасуды қамтамасыз ететiн мәлiметтердi бiр
жүйеге келтiру ережелерi немесе оларды құрастыру хаттамасы. IP (Интернет
Protocol) − мәлiметтердi оны алушының адресi көрсетiлген шағын тақырыптары
бар бiрнеше бөлiктерге немесе дестелерге бөлетiн желi аралық хаттама. TCP
(Transmisson Control Protocol) − мәлiметтi жөнелту iсiн баскаратын хаттама,
ол желiдегi ақпарат дестелерiн дұрыс жеткiзу үшiн жауапты болып саналады.
Интернет жүйесiн пайдалана отырып, үйден шықпай ақ, көптеген елдердi,
қалаларды аралап музейлердi, кiтапханаларды көрiп, дүниежүзiлiк мәдени және
ғылыми жетiстiктермен танысып, оларға өркениеттi елдiң азаматы ретiнде өз
үлесiңiздi қосып, өзiңiздi дүниенiң бiр кiшкене бөлiгi ретiнде сезiну
мүмкiндiгiне ие боласыз. Интернет (кiшi әрiппен жазылса) − TCPIP
хаттамалары негiзiнде желi аралық байланысу технологиясы.
Интернет желiсiнiң құрылымы−Әрбiр тұтынушы компьютерi кәдiмгi телефон
арналарымен түйiндi машиналармен байланысады. Ал түйiндi немесе негiзгi
машиналар бiр−бiрiмен қуатты оптикалық талшықты немесе спутниктi арналармен
жалғасады. Түйiндi машиналар кез келген жай компьютерлер арасында байланыс
орнату үшiн қажет, олар: тәулiк бойынша үзiлiссiз жұмыс iстеп, байланыс
сеанстарының арасындағы уақытта жолда жүрген ақпараттарды уақытша сақтайды,
ақпараттық серверлер деп аталатын мәлiмет жинақтауыш компьютермен жылдам
iстейтiн оптикалық түрдегi байланыстыру iсiн қамтамасыз етедi.Ақпаратты
сервер – дегенiмiз қалың көпшiлiкке арналған, әрбiр тұтынушы пайдалана
алатын көптеген ақпараттар түрлерi жинақталған арнаулы компьютер. Мұнда
жаналықтар, мерзiмдi баспасөз (газет−журналдар), жарнамалар, т.с.с.
мәлiметтер сақталады.Желiге қосылған әрбiр компютерге қайталанбайтын
айрықша өзiндiк адрес (IP−адрес) берiледi, адрес компьютердiң типiмен
(IBM, Macintoch), операциялық жүйенiң түрiмен (Windows xp, Windows vista,
Windows 7) байланыста болмайды, демек жiберiлген ақпарат тура адрес
көрсетiлген компьютерге келiп түседi. Түйiндi машина мәлiметтердi
тасымалдау кезiнде хабарды жiберген және оны алатын компьютерлер арасындағы
ең қысқа жолды таңдайды, жұмыс барысында ол байланыс арнасының бос
аралықтарын тиiмдi түрде пайдаланады. Бұл мүмкiндiк Интернеттi қазiргi
кездегi ең жылдам, әрi арзан, әрi сенiмдi байланыс жабдығына айналдырды
деуге болады. Ал ендi түйiндi машиналар жұмысы қалай ұйымдастырылған,
Интернетте адрестi кiм тағайындайды, компьютерлер арасындағы байланыс қалай
қамтамасыз етiледi, компьютер телефонмен қалай қосылады деген мәселелерге
келсек, бұның бәрiн iстейтiн арнайы қоғам – Интернет провайдерi деген ұйым,
мекеме бар. Мысалы, Алматыда Интернет Провайдерi болып қызмет атқаратын
Интернет трейнинг орталығы Nursat, S&G Communications, Parasang,
қазақтелеком, Астел Арна Спринт т.с.с. мекемелер жұмыс iстейдi.
Интернет−те қызмет көрсету провайдерi – ISP (Интернет Service
Provider), Интернет−пен қарапайым тұтынушылардың тiкелей қатынас құруын
жүзеге асыратын заңды тұлға.
World Wide Web құрылымы−WWW дүнежүзiлiк тармақталған желiсi−бұл
Интернет−тiң ең кең таралған, күннен күнге тоқтаусыз өсiп жатқан қызмет
түрi. World Wide Web−Интернет−тегi барлық құжаттар және мультимедиалық
ресурстарды сипаттайтын термин. Бұл мәлiметтердi пайдалану жолында оларды
оқып көру үшiн Micrasoft Интернет Explorer, Netscape Navigator cияқты
програмалық жабдықтар қолданылады. Олар Интернет−тен керектi құжаттарды
iздеп табуға, қарауға, жазып алуға мүмкiндiк бередi. Гипермәтiн
(байланысқан мәтiндер) мүмкiндiгi Web мәлiметтернiң бiрiнен бiрiне көшудi
жеңiлдетедi. Файлардың HTML−ің (hipertext markup language) форматын iске
қосатын гипермәтiн мүмкiндiгi Web парақтарының бiр бетiнен екiншi бетiне
сiлтеуң бойынша көшудi жеңiл жүзеге асырады. Бұл беттерде суреттер, бейне
жазбалар, дыбыстар, үшөлшемдi (кеңiстiктегi) нақты бейнелер т.с.с.
орналасады. Осындай сiлтемелер арқылы байланысқан парақтар World Wide
Web−тiң негiзгi құралымын құрайды. Web жүйесiне қосылғаннан кейiн әрбiр
адам WWW желiсiндегi кез келген мәлiметтi басқалармен бiрдей пайдалану
құқығына ие болады, бұдан соң басқа компьютермен байланасу үшiн немесе
қосымша артықшылық, шектеулер үшiн ақы төлеудiң қажетi жоқ.
World Wide Web (WWW немесе Web) Интернет мәлiметтерiн жеңiл көруге
болатын графикалық интерфейс мүмкiндiгiн бередi. Ондағы мәлiметтер мен
олардың бiр−бiрiмен байланысын ақпараттық өрмек деп айтса да болады.
Web−тiң әр бетiнiң басқа парақтармен байланысын көрсететiн сiлтеме
белгiлерi бар, оны бiр−бiрiмен байланысқан парақтардан тұратын өте үлкен
кiтапхана деуге болады. Бiр тораптық компьютерде орналасқан мәлiметтер Web
кiтабы секiлдi, ал оның беттерi кiтап парақтарын көзге елестетедi. Бұл
беттердегi мәлiметтер дүниенiң кез келген бұрышында орналаса бередi. Солар
арқылы жер шарындағы барлық серверлiк компьютерлердегi ақпараттар көз
алдыңызда орналасады, мұнда қашықтағы−қымбат, жақындағы−арзан деген ұғым
жоқ, олардың бағасы тек мәлiметтiң көлемiне немесе сiздiң байланысып
отырған уақытыныздың ұзақтығына байланысты. Web мәлiметтерiн қарау адресi
көрсетiлген белгiлi бiр тораптық (түйiндi) компьютерден басталады. Түйiндi
компьютердегi мәлiметтiң бiрiншi бетi кiтаптың сырты немесе мазмұны
тәрiздi, әрбiр беттiң URL (Universal Resource Locator) форматында берiлген
қайталанбайтын өзiндiк адресi болады. Ол беттердегi мәлiметтi оқу көру
жабдықтарың деп аталатын арнайы программалар арқылы орындалады.
URL−адрестерi−Бұл Интернетте орналасқан құжаттардың адресiн жазудың
арнайы формасы. Ол−желiнiң қай серверiнде орналасса да, керектi мәлiметтi
айнытпай қатесiз табуды қамтамасыз ететiн сөз тiркесi URL адрестерiнiң
жазылуынан мысал келтiрейiк.
http: www.soccer.rudinamorusindex.html
мұндағы:
a)http протокол, яғни хаттама;
ә)www.soccer.ru−адрестiң домендiк бөлiгi, оның iшiнде:
б)www−компьютердiң (сервердiң) аты;
в)soccer.ru−доменнiң аты;
г)dinamorus−сервердегi каталог аты;
д)index.html−Web−парақтары файлының аты;
Домен−бiр компьютермен басқарылатын немесе бiр желiлiк жұмыс
машинасының (желi торабының) басшылық етуiмен iстейтiн информациялық желi
қорлары (ресурстары) тобы.
1.3 Веб сайт технологиясы
Веб−сайт тарихы− Әлемдегі бірінші сайт 1991 жылы 6−тамызда пайда
болды, оны жасаған Тим Бернерс−Ли. Сайтта World Wide Web− тың жаңа
технологиясы, HTTP мәліметтерді тасымалдау хаттамасының негізі, URI жүйелік
адресациясы және HTML гипертексттік белгілеу тілі баяндалған. Сонымен қатар
сайтта серверлермен браузердің жұмыс істеу және орнату ережелері де
баяндалған. Сайт әлемдегі алғашқы интернет−каталог болды, сонымен
кейінірек Тим Бернерс−Ли оған басқа сайттардың да сілтемелік тізімін
орналастырды. Бернерс−Ли дің алғашқы сайтының жұмыс істеуіне қажетті барлық
құралдар ертеректе дайындалған−1990 жылдың соңында алғашқы гипертексттік
браузер WorldWideWeb веб редактор функциясымен пайда болды, деркқордағы
алғашқы сервер NeXTcube және алғашқы веб парағы болды.
Тим Бернерс−Ли, гипертекст негізінен желіде мәліметтер алмалмасуды
атқаруы мүмкін деп есептеді, және оған өмірдегі өз ойларын жүзеге
асырудың сәті түседі. Тағы 1980 жылы Тим Бернерс−Ли кездейсоқ
қауымдастықтың мәліметтерін сақтауға қолданылатын гипертексттік
бағдарламалық қамтама Enquire – ні жасаған. Содан соң Женеведегі Ядролық
зерттеулердің Европалық орталығында жұмыс істеді, ол қызметтестеріне
гипертексттік документтерді жәрялау туралы, өзімен гиперсілтелер арқылы
байланысуды ұсыныс етеді. Бернерс−Ли Гипермәтіндік рұқсаттың ішкі
іздеулермен құжаттарға, сонымен қатар интернеттің жаңа қорларына
мүмкіндігін Демонстрациялап (көпшілікке паш ету) өтті. Нәтижесінде 1991
жылы мамырда Женева (CERN) де WWW стандартты бекітілді.Тим Бернерс−Ли HTTP,
URIURL и HTML веб технологияларының негізін салушы атасы болып табылады.
Сайттың мағынасы ертеректегі түсінікте физикалық желі түйіні-хостпен
сервермен шатасырлған, бірақ интернеттің өсуімен, серверлер технологиясының
жақсаруымен бір компьютерде көптеген сайттармен домендерді орналастыруға
болатын болды. Веб парағының жұмыстау принципне тоқталасақ. Веб жүйесі веб
қолданушы (броузер), веб сервер, веб қосымшалар сервер, мәліметтер сервері
деген төрт бөлімнен тұрады.
1.1–сурет. Веб парағының жұмыстау схемасы.
Қарапайым тілмен айтсақ қолданушының веб парағын көруге мүмкіндік
беретін бағдарлама не компьютерді веб сервер дейміз. Қәзіргі таңда кеңінен
қолданылытын серверлерге Apache, WAMP, IIS жатады. Веб парақты көріп
жатқан жақты клиент дейміз. Сервер вебті көрсетіп жатқан жағы болып
саналады. Сонымен бірге веб парағын жазған тілдегі скриптіні клиенттік және
серверлік деп бөледі. Клиенттік скрипті вебті көрсетіп тұрған компьютерде
тікелей қолданылыды. Мыс: JavaScript, VBScript, Active X. Серверлік
скриптлер веб сервер компьютерінде өңделеді нәтижесі қолданушыға
жіберіледі. Мыс: Perl, PHP, ASP, JSP т.б.
1.4 Клент-сервер технологиясы
Ереже бойынша ақпараттық жүйенің құрамына кіретін компьютерлер және
бағдарламалар тең құқықтық болып табылмайды. Желідегі бір компьютер
процессорлар, файлдық жүйе, почталық қызмет, басу(печати) қызметі,
мәліметтер базасы сияқты ақпараттық−есептеу ресурстарды орналастырады. Кез
– келген ресурсты басқаратын компьютерді сол ресурстың сервері, ал онымен
қолданғысы келген компьютерді клиент деп аталуы қабылданған. Нақты сервер
өзінің ие болған ресурс түрімен сипатталады. Яғни, егер ресурс мәліметтер
базасы болса, онда тағайындалуы− мәліметтер базасын өңдеуге байланысты
клиенттердің сұраныстарына қызмет көрсету болып табылатын, мәліметтер
базасының сервері туралы айтылады; егер ресурс − файлдық жүйе болса, онда
файлдық сервер немесе файл−сервер туралы айтылады және т.с.с. Бұл принцип
үрдістердің өзара әсерлесуіне де таралады. Егер олардың біреуі басқаларға
сәйкесінше қызметтер жинағын беру арқылы кейбір функцияларды атқаратын
болса, мұндай үрдіс сервер ретінде қарастырылады. Осы қызметтерді
пайдаланатын үрдістерді клиенттер деп атау қабылданған.Бүгінгі таңда
“клиент−сервер” технологиясын кең қолданыс алуда, алайда өзінен−өзі ол
әмбебап рецепттерді ұсынбайды. Ол тек қазіргі заманғы таратылған ақпараттық
жүйенің қалай ұйымдастырылу керек екенінің жалпы көрінісін береді. Оның
үстіне бұл технологияның нақты бағдарламалық өнімдерде және де
бағдарламалық қамтаманың түрлерінде жүзеге асуы әлдеқайда ажыратылады.
“Клиент−сервер” технологиясының негізгі принциптерінің бірі әртүрлі
табиғаты бар стандарттық бағдарламаның қосымшаның (приложения) функцияларын
үш топқа бөлуге негізделген. Бірінші топ − бұл мәліметтерді енгізу және
көрсету функциясы. Екінші топ берілген пәндік облысқа
сипатталған(характерные) тек қана қолданбалы функцияларды біріктіреді.
Үшінші топқа мәліметтерді сақтау және басқару (мәліметтер базасын, файлдық
жүйелерді және т.б.) функциялары жатады. Осыған сәйкес кез келген
бағдарламада қосымшада (приложения) келесі логикалық компоненттер
таңдалады:
− бірінші топтың қызметтерін жүзеге асыратын көрсету компоненті
(presentation);
− екінші топтың қызметтерін қолдайтын қолданбалы компонент (business
application);
− үшінші топтың қызметтерін қолдайтын ақпараттық ресурстарға
қатынау компоненті (resource acces) немесе ресурстар менеджері (Resource
manager).
“Клиент−сервер” технологиясының шеңберінде бағдарламаларды
қосымшаларды (приложения) жүзеге асыруының айырмашылығы үш фактормен
анықталады. Біріншіден, барлық үш топтың қызметтерін жүзеге асыру үшін
қандай механизмдер қолданатындығымен. Үшіншіден, жүйеде компьютерлер
арасында логикалық компоненттер қалай таратылғандығымен. Әрқайсысы келесі
сәйкес келетін модельдерде жүзеге асатын үш жақын келулер(подход)
ерекшеленеді(выделяются):
− қашықтықтағы мәліметтерге қатынау моделі (Remote Date Access −
RDA);
− мәлеметтер базасы серверінің моделі (DateBase Server − DBS);
− приложений(қолданба, қосымша) серверінің моделі (Application Server
− AS).
RDA − моделінде көрсетім компонент және қолданбалы компонент кодтары
бірлескен және компьютер−клиентте орындалады. Соңғысы мәліметтерді енгізу
және көрсету функцияларымен бірге таза қолданбалы функцияларды да қолдайды.
Ақпараттық ресурстарға қатынау, ереже бойынша арнайы тілдің операторларымен
(SQL тілі, егер мысалы мәліметтер базасы туралы айтылатын болса) немесе
арнайы кітапхананың функцияларын шақыруымен қамтамасыз етіледі (егер
сәйкес келетін API болса). Ақпараттық ресурстарға сұраныстар қашықтықтағы
компьютерге торап бойынша жіберіледі (мысалы, міліметтер базасы серверіне).
Соңғысы сұраныстарды өңдейді және орындайды және клиентке мәліметтер блогын
қайтарады (1.2-сурет ). “клиент−сервер” архитектурасы туралы айтқанда,
көбінесе осы модель туралы айтады.
1.2-cурет. Қашықтықтағы мәліметтерге қатынау моделі.
DBS−моделі (1.3- сурет ) компьютер−клиентте орындалатын үрдіс
көрсетім функцияларымен шектеледі, ал қолданбалы функциялар
компиляциялянатын резиденттік процедуралар немесе мәліметтер базасының
процедуралары деп аталатын сақталатын процедураларда жүзеге асырылған
(stored procedure) деген жорамалда құрылады. Олар тікелей мәліметтер
базасында сақталады және мәліметтер базасының компьютер−серверінде
орындалады (мұнда мәліметтерге қатынауды басқаратын компонент, яғни МББЖ
қызмет етеді). Сақталатын процедуралардың механизмі – DBS− моделінің ерекше
сипаттамасы− әзірше тек қана МББЖ− де, онда да бәрінде емес бар
болғандықтан ақпараттық ресурстың түсінігі мәліметтер базасына дейін
тарылған.
1.3- cурет. Мәліметтер базасы серверінің моделі
Тәжірибеде егер мәліметтер базасының бүтіндігін қолдауды (поддержка)
және кейбір қарапайым қолданбалы функцияларды сақталатын процедуралармен
(DBS−модель) қолдайтын болса аралас модельдер жиі қолданылады, ал әлдеқайда
күрделі функциялар компьютер−клиентте орындалатын (RDA−модель) қолданбалы
бағдарламада тікелей жүзеге асырылады. Бірақ бірден екі моделідің
элементтерін қамтитын мұндай шешімдер олардың арақатынасы туралы біздің
представлений (елестету, көрсетім) прнципиально (принципшіл) өзгерте
алмайды.
AS – моделінде (1.4- сурет) компьютер−клиентте орындалатын үрдіс
мәліметтерді енгізу және көрсетуге жауап береді (яғни, бірінші топтың
қызметтерін жүзеге асырады). Қолданбалы функциялар қашықтықтағы
компьютерде қызмет ететін үрдістер тобымен (қолданба серверлері)
орындалады. Қолданбалы есептерді (задач) шешу үшін қажетті ақпараттық
ресурстарға қатынау RDA−моделіндегідей әдіс бойынша қамтамасыз етіледі.
Қолданбалы компоненнттерден әртүрлі түрдегі ресурстарға қатынау бар−
мәліметтер базасы, индекстелген файлдар, кезектер және т.б. Ереже бойынша,
серверы приложений ресурс менеджері қызмет ететін компьютерде орындалады,
бірақ басқа компьютерлерде де орындалуы мүмкін.
1.4- cурет. Сервер қосымшаларның моделі
Бұл екі модельдің фундаментальное айырмашылығы неде? RDA және DBS−
модельдері функцияларды бөлудің екізвенолық сұлбасына тіреледі (опираются).
RDA− моделінде қолданбалы функциялар бағдарлама−клиентке приданы
(берілген), DBS−моделінде олардың орындалуы үшін жауапкершілікті МББЖ
ядросы алады. Бірінші жағдайда қолданбалы компонент көрсетім компонентімен
сливается, екінші жағдайда – ақпараттық ресурстарға қатынау компонентіне
интегрируется. Керісінше, AS−моделінде функцияларды бөлудің үш звенолық
классикалық сұлбасы жүзеге асырылған, мұнда қолданбалы компонент қолданбалы
бағдарламаның маңызды элементі ретінде белгіленген, оны анықтау үшін
көпмақсатты (многозадачная) операциялық жүйенің әмбебап механизмдері
қолданылады және екі басқа компоненттері бар интерфейстер стандартталған.
Бұл ерекшеліктен AS –модельдер тәжірибелік қызмет үшін маңызы үлкен
өздерінің артықшылығын көрсетед.
1.5 Есептің қойылымы
Бәйтерек фото салонының web сайттының қызметі – фото түсірілімде
cізге таңдаулы қызметтерді, ұсыныстарды және кеңестерді пайдалану
мүмкіндігін береді.Web cайтта электронды тұрде түсірілмге тапсырыс беруге
(құжаттық фотолар, көркемдік фотолар,шақыру белеттеріне арналған және
т.б.); сауалнамаға жауап қайтару және түсірілімнің сәтті орындалуын
қамтамасыз етеді.
Бұл дипломдық жұмыста Бәйтерек фото салонының web сайты
құрастырылып, келесідей тапсырмалары орындалуы қажет:
- сайттың қолданушыларының түсірілімге тапсырыс беруі;
- сайттың қолданушыларының пікір қалдыруы;
- тіркелген қолданушылар мәліметтерін өзгерту;
-сайтқа мәліметтерді іздеу жүйесінің орындау;
- сайттың қолданушыларның құпия сөздін тексеру;
Интернет сайтының дұрыс жұмысын қамтамасыз ету үшін - оның жақсы
ойластырылған, ұйымдастырылған және түсінікті навигациялық жүйесі болуы
қажет.
2 Бәйтерек фото салонының Web сайтын құрастыру.
2.1 Бәйтерек фото салонының Web сайтының құрылымы мен мазмұны
Бәйтерек фото салонының Web сайты − жоғары деңгейде туристік
қызмет көрсетуді мақсат етеді,сайт толық кешені ұсыныстар таңдауын үнемі
кеңейтіп, клиенттерге қызмет ету сапасы мен тиімділігінің жаңа
стандарттарын қалыптастырып отыратын туристік сайт болып табылады. Фирманың
әлемнің жетекші қонақ үй желілерімен, ірі әлемдік теңіз саяхатын
ұйымдастыратын фирмалармен, көптеген елдердегі авиакомпаниялар мен
қабылдаушы құрылымдармен тікелей келісім-шарттарды қарастырады.
2.2 Программалық қамтама ортасын талдау негіздемесі
2.2.1 HTML тілінің негіздері
Егер өзіңізге арналған немесе сiз туралы мәлiмет сақтайтын Web бет
құрғыңыз келсе, сiз HTML (Hypertext Markup Language− гипертекстiк белгiлеу
тiлi) тiлiн үйренуіңiз керек. HTML – бұл беттiң құрылымын суреттеу тiлi. Ол
сiзге қарапайым мәтiн алып, оны абзац, тақырып, тiзiм және басқа да
құрылымы бойынша форматтауға мүмкiндiк бередi. Онымен қоса, HTML сiздiң
оқырмандарыңыз бiр құжаттан екiншi құжатқа оңай аттап өте алулары үшiн,
сiзге байланысты беттерге сiлтемелер құруға мүмiндiк бередi. HTML SGML− ға
негiзделген (standart Genere Lized Markup Language− жалпы белгiлеу
стандартты тiлi). Нақтырақ айтсақ, HTML бґл SGML құжатты типiнiң
анықтауышы, немесе SGML қағидасының өзiндiк қосымшасы. Сiз HTML құжаттарын
ақпараттық жүктеменi сақтайтын форматалмаған текстiң iшiндегi HTML тэгi
(tags) арқылы құрасыз. HTML тэгтерi−бұл “азырақ” () белгiсiнен басталып,
“көбiрек”()белгiсiмен аяқталатын символдар тiзбегi. Web браузерлер
HTML−ды синтаксистiк тексерген кезде үш қағидаға сүйенедi:
− Бос орын және басқа да “ көрiнбейтiн символдарға ” назар
аудармайды.
− Форматтау тэгтерi кiшi немесе үлкен (бас) әрiптерiмен
жазылуы мүмкiн.
− Форматтау тэгтерiнiң көпшiлiгi сыңарларымен бiрге жазылады.
Кейбiр ерекше тэгтердi ескермесек, HTML форматтау тегтерiнiң барлығын
да сыңар тегтерi бар. Ашатын тег берiлген эффектi активтендiрсе, жабатын
тег оны өшiредi. Тег сыңарларын көбiнесе контейнер деп те атайды. Себебi,
олар қосып − өшiретiн эффект мәтiнде сол екi тэгтiң арасында ғана пайда
болады. Мысалы, мәтiнiң қатары толық әрiпен жазылуы керектiгiн көрсететiн
болсақ, былай жазамыз:
В Бұл қатар толық қарiппен жазылады. В.
Жабатын тегтiң iшiнде орналасқан мәтiн керi қисық сызық символымен
шамаланады. Бұл қағидаға бағынбайтын тэгтер ВASE (негiзгi мәлiмет), ВR
(қатар соңы), НR (горизанталь сызық) және IMG (бейне). Бұл тегтер жалғыз
қолданылады.
HTML –ге тiкелей қатысы болмаса да, HTML құжаттарының өте маңызды
бөлiгi болып URL адрестерi есептеледi. Ол әр−түрлi тэгтерде кең көлемде
қолданылады. Негiзi, URL World Wide Neb−тiге құжаттың адресi болып
есептеледi.
URL− дың құрылымы жер шарының кез−келген белiгiнде орналасқан бiрге
жұмыс iстейтiн. Web – сервердiң кез−келген типiндегi кез−келген құжаттардың
ықшамды идентификациялау тәсiлi мүмкiндiгiн бередi. Ақпараттар серверiнiң
хаттамасын ескермесек, URL−дың жалпы формуласы келесi:
Хаттама: Сервер_аты: портфайл−аты
HTML−құжатын белгiлеу үшiн бiз HTML ж„не HTML тэгтерiн
қолданамыз. Бұл тегтер өзiнде HTML –дың барлық тэгтерiн және құжаттың
ақпараттық құрамын қамтиды. HTML құжаттардың бiрiншi қатарында, ал
HTML тэгi құжаттың соңғы қатарында орналасуы керек. Бґл тегтер олардың
арасында орналасқан барлық символдардың HTML−коды екенiн бiлдiредi.
Құжаттың тақырыбы HTML тегiнен кейiн жазылып, HEAD тегiмен аяқталады.
Сiз ақпарат тақырыбына көп мөлшерде символдар енгiзе алсаңыз да, оның
құрамында екi заттың болуы мiндеттi: құжат аты және оның URL−ы.
Сiз құжаттыңызға ат берген кезде, оны TITLE және TITLE тэгтерiнiң
арасына орналастыра аласыз. Құжат аты Интернет Explarer 3 тақырыб қатарында
және журнал (History) және избранные страницы (Faourites) тiзiмдерiнде
пайда болады. Сiз құжат атына сол құжатты толық түсiндiретiндей етiп
таңдауыңыз керек. Бiрақ ол 40 символдан аспауы керек. Сiз BASE HREF=
“базовый_URL” тегiнде URL негiздiк адресiн көрсетесiз. Ол құжаттың
абсолют URL−iне теңестiрiледi. Сiз құжат тақырыбын жазып болған соң оның
денесiн құруды бастайсыз. HTML құжатының денесi ақпаратты сақтайтын толық
мәтiнде және мәтiндi форматтауға арналған барлық HTML тегтерiн қамтиды.
Құжат денесi тақырыбтан соң басталып, BODY және BODY тэгтерiмен
шектеледi. Құжат денесi келесi түрде көрiнiс табады:
HTML
HEAD
TITLE бл жерде құжат аты орналасады TITLE
BASE HREF= негiздiк_URL
HEAD
BODY
BODY
HTML
Жаңа абзац бастау және оны аяқтау үшiн Р және Р тэгтерi
қолданылады. HTML спецификациясын байланысты Р ALIGN атрибутын қолдайды.
Ол абзацтың iшiнде мәтiндi туырлауға мүмкiндiк бередi. Абзацтар бас
қатармен бөлiнедi. Бас қатар тастамай жаңа абзацты бастау үшiн ВR(қатар
соңы) тэгiқ олданлыда. Мысалы:
TITLE өлең жолдары TITLE
Р
You can tell it,s Spring with all of the rain we,re getting.
It makes me to recite the rhyme.
Р
Р
Rain, rain Br
Go away Br
Come again Br
Another day Br
HTML – тақырыб стилiнiң алты түрiн қолдайды. Мәтiндi қандай да бiр
стильде азу үшiн оны Hn және Hn тэгтерiнiң арасына орналастыру
керек. Олар былай жазылады.
H1 Heading style 1 H1
H2 Heading style 2 H2
H3 Heading style 3 H3
H4 Heading style 4 H4
H5 Heading style 5 H5
H6 Heading style 6 H6
HTML төрт физикалық стильдi қолдайды. Физикалық стиль− бұл курсив
немесе толықтық сияқты қарiптiң атрибуттары. Олар келесi де көрсетiлген.
HTML тiлiнiң физикалық стилi
Стиль
тег
Толық шрифт
B...B
Курсив
I...I
Астын сызу
UU
Машинопись (фиксталген ен) TT...TT
HTML логикалық стиль олар ерекшеленгенген мәтiннiң мағынасын
анықтайды. Олардың қарiп атрибуттарына қатысы жоқ болғандықтан, олар әр
браузерде әр−түрлi көрiнiс табуы мүмкiн. Логикалық стильдер келесi кестеде
көрсетiлген.
HTML логикалық стилi
Стиль аты ТЭГ
Бейнеленуi
Дәйектелген абзац BLOCKQUOTE Оңнан және солдан шегініс
Дәйексөз CITE Курсив
Код CODE Фикстік ені
бар қаріп
Анықтама DFN Толық қаріп
немесе толық қаріп
пен курсив комбинациясы
Эмораза, ерекшелеу EM Курсив
Пернетақта SAMP Фикстік ені бар
қаріп
Ерекшелеу STRONG Толық қаріп
Ауыспалы
VAR Курсив
Адрес АDDRES Курсив
Мысалы, мына HTML кода көп логикалық сильдi қолданады:
H1Logical STYLES H1
According to CITE the Handbook of Federal Tellecomunicattions
Regulatieons CITE:Br
BLOCKQUOTE
All access providers STRONG mustSTRONG turnish their clients
wieth prompt and accurate invoices. Changes on invoices STRONG must
STRONG show date of the chage, duration of connect time and the rate
charged per minute.
BLOCKQUOTE
Failure to comply with this statute may result in EM lagre tines
EM.
P
For mor intermation, send e−mail to ADRESS info @ telecom. net
ADRESS
PRE және PRE тэгтердiң аралығында орналасқан мәтiн форматталған
деп есептелiп, қарiптердiң енi ерекшеленiп жазылады. Бұл мәтiнде барлық
символдардың енi бiрдей болып жазылатындықтан, ол мәтiнде туырлауды
жеңiлдетедi.
HTML тiзiмдерi сiздiң құжатыңыздағы ақпараттарды қызықты етiп
көрсетуге мүмкiндiк бередi. Олар келесi кестеде көрсетiлген.
HTML тiзiмдерi кестесi
Тип тiзiмi тегi элемент тегi
Нөмiрленген OL...OL LI...LI
Таңбаланған UL... UL LI...LI
Баяндау тiзiмi DL...DL
DD...DDДТ...DT
Меню MENU...MENU LI...LI
Директория DIR...DIR LI...LI
Келесi HTML кодында тiзiмге мысал келтiрiлген:
html
H2 Unordered Lists –маркированный список Н2
ULBulleted LIST items LI
LI!—элементы маркированного списка−−LI
LILIST items are indented LI
LI!—элементы имеют отступ−− LI
UL
H2Ordered LISTS− нумерованный список H2
OL
LINumbered List items LI
LI−−элементы нумерованного списка−−LI
LIList items are intented LI
LIэлементы имеют отступ LI
ОL
Н2Dicsrihtion Lists−список списанной Н2
DL
DТFirst tern DT
DD derscribtion of pist tern DD
DD !—Описания первого термина−−DD
DТSegond term DТ
DТ!—Второй термин−−DТ
DDDescribtion of second term −DD
DD− описание второго термина−−DD
DL
html
HTML сiзге арнайы символдарды қолдану мүмкiндiгiн бередi. Көбiрек
(), азырај () және тырнақша (“)символдары HTML−дың форматты тегтерiнде
қолданылатындықтан, оларды экранға шығару үшiн белiгiлi бiр тiзiмде
орналастыру керек. Ол тiзiмдерде амперсант белгiсi (&) қолданылады.
Оны да экранға шығару үшiн белгiлi бiр тiзiмде орналастыру керек.
Арнайы символдардың тiзiмi келесi кестеде көрсетiлген.
Резервтелген HTML символдары үшiн арнайы символдар тiзiмi
Тiзiмi көрiнiс мәнi
<
азырақ
> көбiрек
& &
амперсант
&guot; “ Тырнақша
Осы HTML символдарын қолдану арқылы бiз қарапайым Web беттi құра
аламыз. Web беттi көркемiрек ету үшiн HTML –дың басқа да көптеген тэгтерiн
үйрену қажет. Оларды қолдану арқылы бiз Web−бетке графика және кестенi
кiрiстiре аламыз.
Web параққа кестені және графиканы қосу.
Web парақты көркемiрек ету үшiн оған графиканы және кестенi енгiзу
керек. Мәтіндiк бiркелкiлiктi бұзатын графикалық элементтер әр−түрлi болуы
мүмкiн. Web графикасы қарапайым сызықтан күрделi суретке дейiнгi
диапазонды қамтиды. Графиканы қолданудық негiзгi себебi–сiздiң Web
торабыңыздың қолданушыларына ақпаратты қызықтырақ әрi түсiнiктiрек етiп
көрсету.
Горизанталь сызық− графиканың ең оңай элементi. Оны Web бетке
кiрiстiру үшiн HR (Нorizontal Rule, горизанталь сызық) тегi қолданылады.
Оған мысал келесi кодта көрсетiлген:
HTML
H2демонстрация горизантальной линии H2
Р
Здесь HTML−текст, а ниже линия
Р
HR
Р
I для книги Интернет Explorer 3 в подленнике I
HTML
Компьютерлiк графиканы сајтайтын бiрнеше форматтар бар. Бiрақ
WorldWideWeb−те сiз тек ғана екi форматты қолданасыз. Олар: GIF және JPEG.
GIF форматы (Graphics Interchange Format−графикалық мәлiмметтердi алмасу
форматы) алғашында кескiнi бар файлдарды сақтау үшiн стандарт ретiнде
СompuServe торабының қолданушыларына арнап құрастырылады. Қазiргi кездегi
оның стандартты CIF 89a. CIF форматында сақталатын графика 256 түспен
шектеледi. Сол үшiн бұл форматта толық түстi суреттi сақталмай ақ қайған
жөн. CIF−ты белгi, эмблема және басқа да қолдан жасалған бейнелерге
қолданған дұрыс. CIF стандартты Web бет авторлары үшiн маңызды келесi
эффектердi қолдайды:
− Кезектi көрсетiлiм (Interlacing). Бұл, көршi болмаған бейнелердiң
бiрге сақталатындығын бiлдiредi. Браузер бұл бейненi оқуына байланысты,
екiншi көрiнiстiң шетi бейнелене бередi. Бұл екiншi бейне толық шықпай ақ,
оның не туралы екенiн түсiнуге мүмкiндiк бередi.
− Тұнықтылық (Transparency) Тұнық CIF бейнесiнде түстердiң бiрi тұнық
етiп белгiленедi. Бұл құжат фонының одан өте алуына мүмкiндiк бередi. Сол
үшiн тұнық CIF−тер өте кең таралған. Ондай кесiндердi құру үшiн жаңа
програмалар да құрастырылуда. Мысалы, Photo CIF деп аталатын PhotoShop−тың
модулi тұнық беттi де, кезектi CIF−тi де құруға мүмкiндiк бередi.
− Анимация. Анимацияланған CIF анимация құру үшiн бiр файлда сақталған
суреттердiң ретiмен жасалалады.
CIF 89а−ны толық қолдайтын браузер анимация жасау үшiн суреттерде
кезегiмен шығару керек екендiгiн бiлетiн болады. Бұл программалар сондай−ақ
анимация басталғанға дейiнгi уақытты және оның қайталану ретiн орнатуға
мүмкiндiк бередi.
− JPEG. JPEG (Joint Photographis Experts Group)−кескiн бойынша
бiрiккен эксперттер тобы ) толық түстi кескiндi қолдап, оларды сығулы
күйде сақтауға мүмкiндiк беретiн форматтар жиынтығы. Кең таралған
браузерлер JPEG форматының кескiндерiн көрсете алады, бiрақ бұрын ол үшiн
арнай программалар қолданылған. Жақында шыққан прогрессивтi JPEG (р−JPEG)
форматы, кескiнге кезектiлiк эффектiн бередi. Бiрақ JPEG−де тұнықтылық
мүмкiн емес. Себебi берiлген бейнелердiң бiраз өзгеруiне түрткi болады.
JPEG−форматы толық түстi суреттер үшiн таңдалынатын формат болса да, ол
түстердiң жылдам ауысатын кескiндерiне жарамайды.
Оның себебi түстердiң тез ауысуы компрессияға байланысты пайда болатын
математикалық манипуляцияға төзе алмайды. Ол үшiн ол суреттердi GIF
форматында сақталан жөн. Бейнелер HTML құжатының iшiнде бейнеленсе де, сiз
оларды бөлек файлдарда сақтауыңыз керек. Бейненi Web бетке кiрiстiру үшiн
IMG тегiн пайдаланасыз. Оның ең қарапайым көрiнiсi келесi: IMG SRC=
URL. Мұндағы URL− графикалық бейненi сақтайтын файлдың адресi. SRC
атрибуты мiндеттi болып, ал бейнесi бар файлдың URL−ын көрсетедi. Файлда
әр−түрлi жерлерде орналасқандықтан, сiз алыстағы серверден де, жақын
жердегi серверден де оны кiрiстiре аласыз.
IMG тегiнiң атрибуттары келесi:
IMG тегiнiң атрибуттары Атрибут анықтамасы
ALIGN= орналасу мәтiнiң бейнеге байланысты орналасуы (төбесiнде
(TOP), ортасында (MIDDLE) немесе астында (BOTTOM) болуы мүмкін).
ALT= мәтiн бейненiң орнына көрсетiлуi керек мәтiн .
ISMAP Карт−бейне құру үшiн қолданылады WIDTH= енi Бұл
бейненi пиксель бойынша екiге теқестiрiледi.
MEIGMT= биiктiк Бұл бейненi пиксель бойынша биіктігіне
теңестіреді.
ALING атрибутын мысал келесi кодтакелтiрiлген:
HTMLHEAD TITLE IMG –tag TITLE MEAD
img src= int.git algin= ТОР выравнивание наверх
MRimg src= int.git align= MIDDLE выравнивание по центру
HRimg src=int.gifalign=BOTTOM выравнивание вниз (по умалчанию)
HTML
Сiздiң қарапайым шертуерге көркем альтернатива құру үшiн пернелер
эффектiн құру арқылы, графикалық бейнелерге гиперсiлтемелер құруыңыз
мүмкiн. Бiрақ мәтiндi A НREF=”URL” және А тэгтерiнiң арасына
орналастырудың орнына сiз олардың арасына IMG тегiн орнатасыз. Осыған
мысал:
HTML
A HREF=http:portal.nienschanz.ru:80 0wwwrusgeneralprofile.html
IMG SRC=”nienl.gif”A
HR
Отсюда вы можете посетить страницу с профайлом фирмы Ниеншанц.
P
http:portal.nienschanz.ru.800www rusgeneralprofile.html
HTML
HTML Web беттi көрмiрек етiп құру үшін кесте құру мүмкіндігін береді.
Кестені құруды бастау үшін TABLE тэгі қолданылады. Оны аяқтайтын тэг
TABLE. Олардың арасында кесте құру үшін керекті тегтердің барлығы
орналасады.TABLE тэгі BORDER−n түріндегі рамка атрибутына ие болуы
мүмкін. Ол ені n−пиксель рамка құрады.TR және TR тэгтері кесте
бағандарын құту үшін қажетті барлық тегтерді қамтиды.TR тэгі ALIGN және
VALIGN атрибуттарына ие болуы мүмкін.ALIGN ұяшықтағы мәліметтің орналасуын
реттейді. Ол LEFT (сол жақ бойынша туырлау), RIGHT(оң жақ бойынша туырлау)
және CENTER(ортасына туырлау). мәндеріне ие болуы мүмкін.VALIGN ұяшықтағы
мәліметтің вертикаль орналасуын реттейді. ОлTOP(жоғарғы жақ бойынша
туырлау), ВОТТОМ(төменгі жақ бойынша) және MIDDLE(ортасы бойынша) мәндерін
қабылдауы мүмкін. Сіз кестені сызып болған соң, оны толтыруға кірісесіз.
Егер ұяшық кестенің мәліметін сақтаса, сіз оны TD және TD тэгтерімен
көрсетесіз. TD және TD тэгтерінің аралығында орналасқан ұяшықта
жазылады. Тақырып жазу үшін сіз TH және TH тэгтерін қолданасыз.
Кестеге мысал келесі кодта келтірілген:
2.2.2 PHP тілінің негіздері
Соңғы бес жылда Интернет жылдам түрде дамып, адамдардың өзара
хабарласудың жаңа әдістері пайда болды. Бұл дамудың ең алдында World Wide
Web (WWW) тұр. Күнделікті осы жаңа коммуникациялық аяда мыңдаған жаңа
сайттар ашылады, ал қолданушыларға жаңа қызмет түрлері ұсынылып жатады.
Нарықтың кеңінен дамуымен қатар, оларды игерген жаңа технологиялар мен
өндірушілерге деген үлкен сұраныс пайда болды. Егер сіз осы жолды оқып
отырған болсаңыз, онда сіз қазір web-өндірушісіз немесе жақын арада web-
өндіруші боласыз. Дегенмен сіздің мамандығыңыз қандай болса да, сіз керемет
жаңа РНР-технологиясы туралы естідініз.
PHP (officially “PHP: Hypertext Preprocessor”) – бұл Apache WEB-
сервері үшін арналған WEB – қосымшаларды өндіру жүйесі. Apache – бұл
скриптік тіл, ол командалары HTML – құжатқа кіретін (server-side HTML –
embedded scripting language) сервер тарапында орындалады. РНР-дің құрамында
CGI-интерфейс, тіл интерпретаторы және деректер қоры мен WWW – сервердің
түрлі объектілеріне кіретін рұқсат функцияларының жиынтығы. Қазіргі кезде
РНР деректер қорымен байланысу қосымшаларын өңдеу мен Интернеттегі жарты
функционалдық ақпараттық жүйелерді құруды қосқандағы, WEB–қосымшаларын
өндірудің әрі ыңғайлы, әрі күшті (әрі кеңінен танымал) құралы болып
табылады.
SSI (Server Side Include) – модуліне ұқсас түрде белгілі mime
типіндегі қайнар көзді өңдеудің бөлек модулі ретінде (Server Parsed
Document) WEB–серверде орнатылады. РНР client-side JavaScript сияқты РНР
тілінің командаларының қойылымымен бірге HTML құжатты береді (MS IIS
серверінің ASP технологиясында жасалатыны сияқты, бірақ мұндай технологияны
ертеректе кімнің ұсынғаны белгісіз).
Мысал:
html
head
titleExampletitle
head
body
?php echo “Hi, I am a PHP script!”;?
body
html
Осының арқасында РНР технологиясын қолданатын WEB-қосымшаларды жасау,
басқа тілдердегі (мысалға С немесе Perl – егер де Apache серверінің
Mod_Perl жүйесін назарға алмасақ) қосымшаларды жасаудан гөрі әлдеқайда
оңай.
РНР тілі (Perl-ға ұқсас) жиілікті сипаттамаларды өңдеу функциясының
тілінің негізгі құрылымдарынан басқа, тағы кластар кітапханасы сондай-ақ,
стандартты функциялар жиыны мен осыған сәйкес түрде өндірушіге үлкен
мүмкіндіктер беретін кең ыңғайлылықтан тұратын С – программалау тіліне
ұқсас болып келеді.
Біздің хостингіміздің барлық тарифтері РНР4 немесе PHP5 версияларын
қолдайды. Тарифтарымен сіз осында ... таныса аласыз:
РНР – кеңінен қолданылатын скрипттер тілі, ол арнайы түрде WEB-
программалау үшін өңделген. HTML-ге енгізу өте оңай. РНР – бұл Web үшін
арнайы шығарылған және HTML-ге енгізуге болатын ортақ мақсаты бар
сценарийлер скриптингінің кеңінен жайылған тілі. РНР-ң басқа, мысалға
клиенттік JavaScript-тілінен айырмашылығы – кодтың серверде орындалатыны.
Егер сізде серверде орналасқан скрипт болса, онда клиент бастапқы кодтың
қандай болғанын анықтау мүмкіндігінсіз, осы скрипт жұмысының нәтижесін
алады. Сіз, осымен қатар, өзіңіздің web-серверіңізді, ол РНР-дің көмегімен
сіздің барлық HTML файлдарыңызды өңдеп отыратындай етіп және осының
арқасында қолданушы жеңіңіздің ішінде не бар екенін білмейтіндей етіп
конфигурациялауыңызға болады. РНР-ң ең күшті бір қасиеті – ол бастаушылар
үшін өте қарапайым болып келеді де, программист мамандарға көптеген дамыған
мүмкіндіктер ұсынады. РНР мүмкіндіктерінің ұзын тізімін көре сала
шошымаңыз. Сіз оны тез меңгеріп, бірнеше сағаттан кейін код жаза бастайсыз.
РНР өндірісі серверлік скриптингтің айналасына көз тіккен болса да, сіз РНР
көмегімен әлдеқайда көп нәрсе жасай аласыз.
РНР-дің тарихы 1991 жылдан басталады, сол кезде Расмус Лердорф (Rasmus
Lerdorf) деген тәуелсіз, келісімшарт бойынша жұмыс істейтін программист,
оның онлайндық резюмесін оқыған сайт зияратшыларының санын есептеу үшін
PerlCGI сценарийін жазған болатын. Оның сценарийі екі мәселені шешетін
еді: зияратшы деректерін тіркеу және web бетке зияндаушылар санын шығару.
WWW-ң дамуы енді ғана басталып келе жатқан еді, бұл мәселелерді шешуге
арналған ешбір арнайы құрал жоқ болатын, ал авторға сұрақтары көп
хаабрламалардың үлкен ағымдары келіп жатты. Лердорф Personal Home Page
(PHP) немесе Hypertext Preprocessor (гипермәтіндік процессор) деп аталатын
құралнамасын тегін тарата бастады.
РНР құралнамасының шулы жетістігі Лердорфты РНР-ді одан әрі қарай
дамытуға бет бұрғызды. Өз мақсатына жету үшін, Лердорф енді Perl-дан С-ға
көшуді ұйғарды. РНР құралнамасының кеңейуі РНР2.0 немесе РНР-FI (Personal
Home Page – Form Interpretator) пайда болуына әкелді. 2.0 версиясының
дамуына бүкіл дүние жүзінің программистері қатысты. РНР-дің жаңа версиясы
кеңінен қолданылып, соның арқасында өндірушілердің негізгі тобы құралды.
Олар программалық кодты тікелей HTML-ға енгізудің бастапқы концепциясын
сақтап, лексикалық анализ механизмін қайтадан жазды. Осы жағдай РНР 3.0-ң
пайда болуына әкеліп соқты. 3.0-версиясы пайда болғанға дейін, 1997 жылы
50000-нан астам қолданушы өз web беттерін жақсарту үшін РНР-ді қолданған
болатын. 1997 жылы РНР-дің қысқарған түрі Personal Home Page емес, РНР
Hypertext Processor болу керек екені ұйғарылды. Келесі екі жыл көлемінде
РНР-дің дамуы жалғаса берді. Тілге жүздеген жаңа функциялар қосыла берді,
ал қолданушылардың саны жылдам өсіп келе жатты. 1999 жылдың басында
Neteraft қызметі (http:www.neteraft.com) минималды бағалар бойынша, РНР
қолданушыларының саны 1000000-нан асқанын хабарлады, 1999 жылы РНР4.0
версиясының шығатыны хабарланды. РНР-дің ең күшті жақтарының бірі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ақпараттық технологиялардың дамуы үрдісі - адам өміріне көптеген
жаңалықтар, мол мүмкіншіліктер туғызуда. Атап айтқанда, ақпарат алу, алмасу
ғылым-білім, қаржылық, жарнамалық, транспорттық, бұқаралық-ақпараттық
медициналық сынды т.б. салалардағы жаңалықтарды, жетістіктері мен
нәтижелерді жедел түрде, қолма-қол пайдалана алуға мүмкіндік туғызатын жаңа
жүйелерді, нысандарды енгізуде.
Солардың бірі INTERNET желісінің жаппай қолданысқа ие болуы. соңғы
бірнеше жылда қарқынды түрде адам өміріне кеңінен енуі кеңістік пен
қашықтық ұғымдарына басқаша түр мен сипат беріп, жер шарының кез келген
түкпіріндегі пайдаланушыларды бір-бірімен байланыстыруда үлкен рөл
атқарады. Күнделікті өмірде адамдар бүкіл әлемдік тордың электрондық пошта
қызметін пайдалану арқылы электронды ақпараттар мен мәліметтер алмаса
алады.
Бастапқыда веб сайттар тек бірыңғай бағытта ғана іске асырылатын еді.
Яғни, электронды пошта сайттар тек пошта жіберумен, ақпараттық сайттар тек
ақпарат таратып, жариялаумен шектелген болса, жаңа, озық технологиялардың
енуіне орай бірыңғай, қолданушыға ыңғайлы әмбебап тұрғыдан жан-жақты қызмет
ете бастады.
Web-беттер_мультимедия технологиясын қолдап, әр түрлі ақпараттар түрін
біріктіреді. Олар: мәтін, графика, дыбыс, анимация және бейне. Көп жағдайда
сол немесе басқа Web-беттердің желідегі жетістігі саналы және әдемі
жасалуына байланысты. Қолданушылар стильді безендендірілген, анимация және
графикамен тым қамтылмаған, тез жүктелетін Web-броузер терезесінде дұрыс
бейнеленетін Web беттерін қолдануды қалайтыны мәлім. Әрине, ондай Web-бетті
құру оңай іс емес екені белгілі, бірақ, оны құрушы әрбір адам оның айшықты
да тартымды шығуына аса мән беретіні белгілі жайт.
Қазіргі кезде ғаламшарды жаппай қамтып отырған, осынау жойқын жүйенің
басты тармағы болып табылатын, мол сұранысқа ие бағдарламаны аталмыш
дипломдық жұмыс негізінде қозғау арқылы көтеріліп отырған мәселеге өз
үлесімді, пікірімді қосу ретінде Бәйтерек фото салонының Web сайтын құру
тақырыпты таңдап алған едім.
Жұмыста интернет сайттың пайда болуы мен қалыптасуы,сайт құраструдың
өзектілігі, веб сайттың жіктелуі, оның құрылымы, интернет сайтын жасауда
пайдаланылатын технологияларға, атап айтқанда клиент-серверлік технология,
PHP, JavaScript және MySQL сынды қолданыс тілі мәселелеріне теориялық
тұрғыдан сипаттама беріліп, жүйені жүзеге асыратын бағдарламаларға қысқаша
тоқталдық.
Осы ретте, жұмыс нәтижесі веб сайттын жасаушы, тұтынушы қауымға
белгілі деңгейде пайдасын тигізеді деп сенеміз.
1 Қазіргі уақыттғаы интернет сайтын жасаудағы өзекті мәселелер
1.1 Қойылған мәселе бойынша әдебиетке шолу
Веб−сайт түсінігі− (ағыл. Website, web−өрмекшінің торы және site−
орын)−бір немесе жинақталған веб−парақтары интернеттеHTTPHTTPS хаттамалары
арқылы мүмкіншілік алады. Сайттың парақтары жалпы түпкі мекен−жайларды,
сонымен қатар қарапайым тақырыпты, логикалық құрлымды, рәсімдеуді және
авторлауды бірктіреді, жинақталған барлық жалпы мүмкіндік алған сайттар
жалпы әлемдік торды құрайды. Сайттың мағынасы− кез келген өзгелерге желі
арқылы 1−2 гб мәліметті бере алуы үшін және өзі телеканал болуы үшін,
жалпы жергілікті желі арқылы мемлекет тұрғындарын біртұтас күшке
біріктіру. Сайттың мағынасы ертеректегі түсінікте физикалық желі
түйіні−хостпен сервермен шатасырлған, бірақ интернеттің өсуімен, серверлер
технологиясының жақсаруымен бір компьютерде көптеген сайттармен домендерді
орналастыруға болатын болды.
Веб−сайт функциялары
− жарнамалау фирманың өзіндік бейнесін жасап және оны қолдап,
жарнамалық акциялар өткізіледі;
− xабарландыру жалпы фирма тралы жан−жақты мәліметтер беріп, оның
қызмет көрсету бағасы мен әріптестерге жеткізу қызметі жалпыға
бірдей хабарланады;
− cату каталогда бағалармен көрсетілген товарларға тапсырыс
беруді құжаттаумен ақша төлеудің мүмкіндіктерін береді. Зерттеу−
киенттердің тауарлар жәйлі сұрақтарына қатысты ақпараттарды жинайды;
− құрлымдау Фирманың құрлымын кемелдендіріп, әріптестердің фирманы
дерекқорларына қатынас орнатуына анағұрлым көп мүмкіндік береді;
Веб−сайттың түрлері
Визиткалы сайт−қарапайым сайт болып таблады. Ол html құралдарысыз
қолданушылармен интерактивті байланысты береді. Сайт фиманың дизайнына
бүкілдей сәйкеседі.
Фирма сайтты -тек потенциальды клиентерге жарнамалық ақпараттарды беру
ұшын қолданады. Сайттың негізгі беттері: Негізгі бет−Сіздің фирма туралы
қысқа да нұсқа ақпараттардан тұрады. Компания туралы− фирманың
жетістіктерімен, клиентермен жұмысы және мұның сізге берер пайдасын
көрсетеді. Өнім− Фотолармен берілген товарлар туралы қысқаша ақпараттардан
тұрады. Контакты− Әдетте негізгі контакты ақпарат әрбір бетте қайталанады.
ол сіздің компания туралы толық ақпараттан тұрады.
Жарнамалық сайттар−бұл түрдегі сайт товарлармен қызмет өтеуді көрсету
ұшын қлданлады.ол жайнаған дизайнға толы болады.бүл түрдегі сайт
төмендегідей қосымша беттерден құрам табады:Товарлар каталогі− ол
визиткалы сайт товарларға қатысты жан−жақты ақпараттар берумен
ерекшеленеді.әрі көрсетілген қасиеті бойнша іздеу функциясы бар.
Қайдан, қалай сатып аласыз− сату нүктелері, қойма, офис меңгерушілер
туралы ақпараттар бар. Бағалар− жалпы товарладың бағалар тізімін береді.
Қолдау−компаниямен байланыс орнатудың мұмкіндіктері көрсетіледі.
Ақпараттық сайттар− қажетті ақпараттарды жинаумен ерекшеленеді.
Жаңалықтар− назар аударуға тұрарлық жаңалықтармен мәліметтер береді.
Тақырыптар каталогы− сайттағы мақалалрмен материялдардың негізгі
тақырыпымен беріледі. қолданушы кілттік сөздермен іздеуді орындайды.
Сілтеме және форум− таныс қолданушыларға арналған ақпараттардан құрам
табады.
Әрбір веб-сайттың өзінің бірегей мекен жайы – URL (ағылш. Uniform
Resource Locator) бар, оны желіден осы мекенжай бойынша тауып алуға
болады.Веб-сайтқа арналған URL-дің көрінісі мынадай болады:
http:www.атауы.үйшік. Веб-сайттың атауы оны сәйкестендіріу үшін
пайдаланылады (мысалы, ҚР Президенті Н.Ә. Назарбаевтың ресми сайтының мекен
жайы – http:www.akorda.kz, ал ҚР Үкіметі сайтының мекенжайы –
http:www.government.kz.). Үйшік Internet желісінің ірі бөлігін
белгілейді, ол мемлекетті (.kz – Қазақстан, .ru – Ресей, .ua – Украина, .uk
– Ұлыбритания, .fr – Франция және т.б.) немесе қызмет саласын (.com –
коммерциялық ұйымдар, .org – коммерциялық емес ұйымдар үшін, .edu–білім
беру қор көздеріне арналған,т.с.с.)білдіреді.
Қазіргі таңда Қазақстандағы интернет сайыттар белгілі бір сала
бойынша дамып жатыр. Кең ауқымды саланы қамтыған сайыттар өте көп. Ол
сайттардың ортақ қасиеттеріне тоқтала кетсек:
– барлығы MySQL, PHP, HTML және JavaScript қолданған;
– дизайндық безедіру жағынан барлығыда қарапайым және CSS стилін
қолданған.Бұл сайыттың қолданушы
броузерінде тез жүктелуді қаматамас етеді;
– бәріде Single Sing On технологиясы бойынша жұмыс жасайды.
Бүгінгі күнде, интернет желісінде өзінің қызмет сферасында, саудалық
немесе саудалық емес қызметтермен шұғылданатынын ұсынғанда кез−келген
компанияға сайт жасау керек.Интернет күніне 24 сағат жұмыс істейді, осы
уақыт ағымында сіздің бизнесіңізбен өзіңіздің тікелей қатысуыңызсыз
мыңдаған потенциалды клиенттер танысуы мүмкін. Сайт−бұл сіздің интернеттегі
өкілдік түріңіз, сізге клиенттердің және серіктестердің базасын кеңейтуге,
online да сатуды басқаруға, сіздің компанияңыздың танымалдығын жоғарылауға
мүмкіндік береді.
Бәйтерек фото салонының web сайты- Оның қызметінің негізгі бағыты−
фото түсірілімде cізге таңдаулы қызметтерді, ұсыныстарды және кеңестерді
пайдалану мүмкіндігін береді. Бәйтерек фото салонының арқылы
түсірілімге тапсырыс яғный құжаттық фотолар, көркемдік фотолар,шақыру
белеттеріне арналған.
1.2 Интернет туралы
Интернет (бас әрiппен жазылса)−кез келген компьютердi жер шарында
орналасқан басқа жұмыс станциясымен, яғни телефон арнасына қосылған басқа
компьютермен жылдам байланыстыратын Дүние жүзiлiк Желi. Оны дүниедегi ең
үлкен ауқымды (глобальный) желi деп атайды. Осылай телефон арнасы арқылы
байланыса алатын компьютерлер бiр−бiрiмен ТСРIР хаттама (протокол)
ережелерiмен мәлiмет алмасады, оларды бiр нұсқада, яғни бiр тiлде сөйлейдi
деп айтса да болады. Дүние жүзiлiк Халықаралық телефон желiсi сияқты оны
ешкiм басқармайды, ол ешкiмнiң жеке меншiгi емес. Мiне, осы Интернет желiсi
көмегiмен электрондық почта арқылы хабар алып (берiп), басқа
компьютерлердегi ақпаратты көрiп, қашықтан телеконференцияларға қатынасу
жұмыстарын жүргiзуге мүмкiндiк бар. TCPIP – Интернет желiсiне қосылған
компьютерлер арасында ақпарат алмасуды қамтамасыз ететiн мәлiметтердi бiр
жүйеге келтiру ережелерi немесе оларды құрастыру хаттамасы. IP (Интернет
Protocol) − мәлiметтердi оны алушының адресi көрсетiлген шағын тақырыптары
бар бiрнеше бөлiктерге немесе дестелерге бөлетiн желi аралық хаттама. TCP
(Transmisson Control Protocol) − мәлiметтi жөнелту iсiн баскаратын хаттама,
ол желiдегi ақпарат дестелерiн дұрыс жеткiзу үшiн жауапты болып саналады.
Интернет жүйесiн пайдалана отырып, үйден шықпай ақ, көптеген елдердi,
қалаларды аралап музейлердi, кiтапханаларды көрiп, дүниежүзiлiк мәдени және
ғылыми жетiстiктермен танысып, оларға өркениеттi елдiң азаматы ретiнде өз
үлесiңiздi қосып, өзiңiздi дүниенiң бiр кiшкене бөлiгi ретiнде сезiну
мүмкiндiгiне ие боласыз. Интернет (кiшi әрiппен жазылса) − TCPIP
хаттамалары негiзiнде желi аралық байланысу технологиясы.
Интернет желiсiнiң құрылымы−Әрбiр тұтынушы компьютерi кәдiмгi телефон
арналарымен түйiндi машиналармен байланысады. Ал түйiндi немесе негiзгi
машиналар бiр−бiрiмен қуатты оптикалық талшықты немесе спутниктi арналармен
жалғасады. Түйiндi машиналар кез келген жай компьютерлер арасында байланыс
орнату үшiн қажет, олар: тәулiк бойынша үзiлiссiз жұмыс iстеп, байланыс
сеанстарының арасындағы уақытта жолда жүрген ақпараттарды уақытша сақтайды,
ақпараттық серверлер деп аталатын мәлiмет жинақтауыш компьютермен жылдам
iстейтiн оптикалық түрдегi байланыстыру iсiн қамтамасыз етедi.Ақпаратты
сервер – дегенiмiз қалың көпшiлiкке арналған, әрбiр тұтынушы пайдалана
алатын көптеген ақпараттар түрлерi жинақталған арнаулы компьютер. Мұнда
жаналықтар, мерзiмдi баспасөз (газет−журналдар), жарнамалар, т.с.с.
мәлiметтер сақталады.Желiге қосылған әрбiр компютерге қайталанбайтын
айрықша өзiндiк адрес (IP−адрес) берiледi, адрес компьютердiң типiмен
(IBM, Macintoch), операциялық жүйенiң түрiмен (Windows xp, Windows vista,
Windows 7) байланыста болмайды, демек жiберiлген ақпарат тура адрес
көрсетiлген компьютерге келiп түседi. Түйiндi машина мәлiметтердi
тасымалдау кезiнде хабарды жiберген және оны алатын компьютерлер арасындағы
ең қысқа жолды таңдайды, жұмыс барысында ол байланыс арнасының бос
аралықтарын тиiмдi түрде пайдаланады. Бұл мүмкiндiк Интернеттi қазiргi
кездегi ең жылдам, әрi арзан, әрi сенiмдi байланыс жабдығына айналдырды
деуге болады. Ал ендi түйiндi машиналар жұмысы қалай ұйымдастырылған,
Интернетте адрестi кiм тағайындайды, компьютерлер арасындағы байланыс қалай
қамтамасыз етiледi, компьютер телефонмен қалай қосылады деген мәселелерге
келсек, бұның бәрiн iстейтiн арнайы қоғам – Интернет провайдерi деген ұйым,
мекеме бар. Мысалы, Алматыда Интернет Провайдерi болып қызмет атқаратын
Интернет трейнинг орталығы Nursat, S&G Communications, Parasang,
қазақтелеком, Астел Арна Спринт т.с.с. мекемелер жұмыс iстейдi.
Интернет−те қызмет көрсету провайдерi – ISP (Интернет Service
Provider), Интернет−пен қарапайым тұтынушылардың тiкелей қатынас құруын
жүзеге асыратын заңды тұлға.
World Wide Web құрылымы−WWW дүнежүзiлiк тармақталған желiсi−бұл
Интернет−тiң ең кең таралған, күннен күнге тоқтаусыз өсiп жатқан қызмет
түрi. World Wide Web−Интернет−тегi барлық құжаттар және мультимедиалық
ресурстарды сипаттайтын термин. Бұл мәлiметтердi пайдалану жолында оларды
оқып көру үшiн Micrasoft Интернет Explorer, Netscape Navigator cияқты
програмалық жабдықтар қолданылады. Олар Интернет−тен керектi құжаттарды
iздеп табуға, қарауға, жазып алуға мүмкiндiк бередi. Гипермәтiн
(байланысқан мәтiндер) мүмкiндiгi Web мәлiметтернiң бiрiнен бiрiне көшудi
жеңiлдетедi. Файлардың HTML−ің (hipertext markup language) форматын iске
қосатын гипермәтiн мүмкiндiгi Web парақтарының бiр бетiнен екiншi бетiне
сiлтеуң бойынша көшудi жеңiл жүзеге асырады. Бұл беттерде суреттер, бейне
жазбалар, дыбыстар, үшөлшемдi (кеңiстiктегi) нақты бейнелер т.с.с.
орналасады. Осындай сiлтемелер арқылы байланысқан парақтар World Wide
Web−тiң негiзгi құралымын құрайды. Web жүйесiне қосылғаннан кейiн әрбiр
адам WWW желiсiндегi кез келген мәлiметтi басқалармен бiрдей пайдалану
құқығына ие болады, бұдан соң басқа компьютермен байланасу үшiн немесе
қосымша артықшылық, шектеулер үшiн ақы төлеудiң қажетi жоқ.
World Wide Web (WWW немесе Web) Интернет мәлiметтерiн жеңiл көруге
болатын графикалық интерфейс мүмкiндiгiн бередi. Ондағы мәлiметтер мен
олардың бiр−бiрiмен байланысын ақпараттық өрмек деп айтса да болады.
Web−тiң әр бетiнiң басқа парақтармен байланысын көрсететiн сiлтеме
белгiлерi бар, оны бiр−бiрiмен байланысқан парақтардан тұратын өте үлкен
кiтапхана деуге болады. Бiр тораптық компьютерде орналасқан мәлiметтер Web
кiтабы секiлдi, ал оның беттерi кiтап парақтарын көзге елестетедi. Бұл
беттердегi мәлiметтер дүниенiң кез келген бұрышында орналаса бередi. Солар
арқылы жер шарындағы барлық серверлiк компьютерлердегi ақпараттар көз
алдыңызда орналасады, мұнда қашықтағы−қымбат, жақындағы−арзан деген ұғым
жоқ, олардың бағасы тек мәлiметтiң көлемiне немесе сiздiң байланысып
отырған уақытыныздың ұзақтығына байланысты. Web мәлiметтерiн қарау адресi
көрсетiлген белгiлi бiр тораптық (түйiндi) компьютерден басталады. Түйiндi
компьютердегi мәлiметтiң бiрiншi бетi кiтаптың сырты немесе мазмұны
тәрiздi, әрбiр беттiң URL (Universal Resource Locator) форматында берiлген
қайталанбайтын өзiндiк адресi болады. Ол беттердегi мәлiметтi оқу көру
жабдықтарың деп аталатын арнайы программалар арқылы орындалады.
URL−адрестерi−Бұл Интернетте орналасқан құжаттардың адресiн жазудың
арнайы формасы. Ол−желiнiң қай серверiнде орналасса да, керектi мәлiметтi
айнытпай қатесiз табуды қамтамасыз ететiн сөз тiркесi URL адрестерiнiң
жазылуынан мысал келтiрейiк.
http: www.soccer.rudinamorusindex.html
мұндағы:
a)http протокол, яғни хаттама;
ә)www.soccer.ru−адрестiң домендiк бөлiгi, оның iшiнде:
б)www−компьютердiң (сервердiң) аты;
в)soccer.ru−доменнiң аты;
г)dinamorus−сервердегi каталог аты;
д)index.html−Web−парақтары файлының аты;
Домен−бiр компьютермен басқарылатын немесе бiр желiлiк жұмыс
машинасының (желi торабының) басшылық етуiмен iстейтiн информациялық желi
қорлары (ресурстары) тобы.
1.3 Веб сайт технологиясы
Веб−сайт тарихы− Әлемдегі бірінші сайт 1991 жылы 6−тамызда пайда
болды, оны жасаған Тим Бернерс−Ли. Сайтта World Wide Web− тың жаңа
технологиясы, HTTP мәліметтерді тасымалдау хаттамасының негізі, URI жүйелік
адресациясы және HTML гипертексттік белгілеу тілі баяндалған. Сонымен қатар
сайтта серверлермен браузердің жұмыс істеу және орнату ережелері де
баяндалған. Сайт әлемдегі алғашқы интернет−каталог болды, сонымен
кейінірек Тим Бернерс−Ли оған басқа сайттардың да сілтемелік тізімін
орналастырды. Бернерс−Ли дің алғашқы сайтының жұмыс істеуіне қажетті барлық
құралдар ертеректе дайындалған−1990 жылдың соңында алғашқы гипертексттік
браузер WorldWideWeb веб редактор функциясымен пайда болды, деркқордағы
алғашқы сервер NeXTcube және алғашқы веб парағы болды.
Тим Бернерс−Ли, гипертекст негізінен желіде мәліметтер алмалмасуды
атқаруы мүмкін деп есептеді, және оған өмірдегі өз ойларын жүзеге
асырудың сәті түседі. Тағы 1980 жылы Тим Бернерс−Ли кездейсоқ
қауымдастықтың мәліметтерін сақтауға қолданылатын гипертексттік
бағдарламалық қамтама Enquire – ні жасаған. Содан соң Женеведегі Ядролық
зерттеулердің Европалық орталығында жұмыс істеді, ол қызметтестеріне
гипертексттік документтерді жәрялау туралы, өзімен гиперсілтелер арқылы
байланысуды ұсыныс етеді. Бернерс−Ли Гипермәтіндік рұқсаттың ішкі
іздеулермен құжаттарға, сонымен қатар интернеттің жаңа қорларына
мүмкіндігін Демонстрациялап (көпшілікке паш ету) өтті. Нәтижесінде 1991
жылы мамырда Женева (CERN) де WWW стандартты бекітілді.Тим Бернерс−Ли HTTP,
URIURL и HTML веб технологияларының негізін салушы атасы болып табылады.
Сайттың мағынасы ертеректегі түсінікте физикалық желі түйіні-хостпен
сервермен шатасырлған, бірақ интернеттің өсуімен, серверлер технологиясының
жақсаруымен бір компьютерде көптеген сайттармен домендерді орналастыруға
болатын болды. Веб парағының жұмыстау принципне тоқталасақ. Веб жүйесі веб
қолданушы (броузер), веб сервер, веб қосымшалар сервер, мәліметтер сервері
деген төрт бөлімнен тұрады.
1.1–сурет. Веб парағының жұмыстау схемасы.
Қарапайым тілмен айтсақ қолданушының веб парағын көруге мүмкіндік
беретін бағдарлама не компьютерді веб сервер дейміз. Қәзіргі таңда кеңінен
қолданылытын серверлерге Apache, WAMP, IIS жатады. Веб парақты көріп
жатқан жақты клиент дейміз. Сервер вебті көрсетіп жатқан жағы болып
саналады. Сонымен бірге веб парағын жазған тілдегі скриптіні клиенттік және
серверлік деп бөледі. Клиенттік скрипті вебті көрсетіп тұрған компьютерде
тікелей қолданылыды. Мыс: JavaScript, VBScript, Active X. Серверлік
скриптлер веб сервер компьютерінде өңделеді нәтижесі қолданушыға
жіберіледі. Мыс: Perl, PHP, ASP, JSP т.б.
1.4 Клент-сервер технологиясы
Ереже бойынша ақпараттық жүйенің құрамына кіретін компьютерлер және
бағдарламалар тең құқықтық болып табылмайды. Желідегі бір компьютер
процессорлар, файлдық жүйе, почталық қызмет, басу(печати) қызметі,
мәліметтер базасы сияқты ақпараттық−есептеу ресурстарды орналастырады. Кез
– келген ресурсты басқаратын компьютерді сол ресурстың сервері, ал онымен
қолданғысы келген компьютерді клиент деп аталуы қабылданған. Нақты сервер
өзінің ие болған ресурс түрімен сипатталады. Яғни, егер ресурс мәліметтер
базасы болса, онда тағайындалуы− мәліметтер базасын өңдеуге байланысты
клиенттердің сұраныстарына қызмет көрсету болып табылатын, мәліметтер
базасының сервері туралы айтылады; егер ресурс − файлдық жүйе болса, онда
файлдық сервер немесе файл−сервер туралы айтылады және т.с.с. Бұл принцип
үрдістердің өзара әсерлесуіне де таралады. Егер олардың біреуі басқаларға
сәйкесінше қызметтер жинағын беру арқылы кейбір функцияларды атқаратын
болса, мұндай үрдіс сервер ретінде қарастырылады. Осы қызметтерді
пайдаланатын үрдістерді клиенттер деп атау қабылданған.Бүгінгі таңда
“клиент−сервер” технологиясын кең қолданыс алуда, алайда өзінен−өзі ол
әмбебап рецепттерді ұсынбайды. Ол тек қазіргі заманғы таратылған ақпараттық
жүйенің қалай ұйымдастырылу керек екенінің жалпы көрінісін береді. Оның
үстіне бұл технологияның нақты бағдарламалық өнімдерде және де
бағдарламалық қамтаманың түрлерінде жүзеге асуы әлдеқайда ажыратылады.
“Клиент−сервер” технологиясының негізгі принциптерінің бірі әртүрлі
табиғаты бар стандарттық бағдарламаның қосымшаның (приложения) функцияларын
үш топқа бөлуге негізделген. Бірінші топ − бұл мәліметтерді енгізу және
көрсету функциясы. Екінші топ берілген пәндік облысқа
сипатталған(характерные) тек қана қолданбалы функцияларды біріктіреді.
Үшінші топқа мәліметтерді сақтау және басқару (мәліметтер базасын, файлдық
жүйелерді және т.б.) функциялары жатады. Осыған сәйкес кез келген
бағдарламада қосымшада (приложения) келесі логикалық компоненттер
таңдалады:
− бірінші топтың қызметтерін жүзеге асыратын көрсету компоненті
(presentation);
− екінші топтың қызметтерін қолдайтын қолданбалы компонент (business
application);
− үшінші топтың қызметтерін қолдайтын ақпараттық ресурстарға
қатынау компоненті (resource acces) немесе ресурстар менеджері (Resource
manager).
“Клиент−сервер” технологиясының шеңберінде бағдарламаларды
қосымшаларды (приложения) жүзеге асыруының айырмашылығы үш фактормен
анықталады. Біріншіден, барлық үш топтың қызметтерін жүзеге асыру үшін
қандай механизмдер қолданатындығымен. Үшіншіден, жүйеде компьютерлер
арасында логикалық компоненттер қалай таратылғандығымен. Әрқайсысы келесі
сәйкес келетін модельдерде жүзеге асатын үш жақын келулер(подход)
ерекшеленеді(выделяются):
− қашықтықтағы мәліметтерге қатынау моделі (Remote Date Access −
RDA);
− мәлеметтер базасы серверінің моделі (DateBase Server − DBS);
− приложений(қолданба, қосымша) серверінің моделі (Application Server
− AS).
RDA − моделінде көрсетім компонент және қолданбалы компонент кодтары
бірлескен және компьютер−клиентте орындалады. Соңғысы мәліметтерді енгізу
және көрсету функцияларымен бірге таза қолданбалы функцияларды да қолдайды.
Ақпараттық ресурстарға қатынау, ереже бойынша арнайы тілдің операторларымен
(SQL тілі, егер мысалы мәліметтер базасы туралы айтылатын болса) немесе
арнайы кітапхананың функцияларын шақыруымен қамтамасыз етіледі (егер
сәйкес келетін API болса). Ақпараттық ресурстарға сұраныстар қашықтықтағы
компьютерге торап бойынша жіберіледі (мысалы, міліметтер базасы серверіне).
Соңғысы сұраныстарды өңдейді және орындайды және клиентке мәліметтер блогын
қайтарады (1.2-сурет ). “клиент−сервер” архитектурасы туралы айтқанда,
көбінесе осы модель туралы айтады.
1.2-cурет. Қашықтықтағы мәліметтерге қатынау моделі.
DBS−моделі (1.3- сурет ) компьютер−клиентте орындалатын үрдіс
көрсетім функцияларымен шектеледі, ал қолданбалы функциялар
компиляциялянатын резиденттік процедуралар немесе мәліметтер базасының
процедуралары деп аталатын сақталатын процедураларда жүзеге асырылған
(stored procedure) деген жорамалда құрылады. Олар тікелей мәліметтер
базасында сақталады және мәліметтер базасының компьютер−серверінде
орындалады (мұнда мәліметтерге қатынауды басқаратын компонент, яғни МББЖ
қызмет етеді). Сақталатын процедуралардың механизмі – DBS− моделінің ерекше
сипаттамасы− әзірше тек қана МББЖ− де, онда да бәрінде емес бар
болғандықтан ақпараттық ресурстың түсінігі мәліметтер базасына дейін
тарылған.
1.3- cурет. Мәліметтер базасы серверінің моделі
Тәжірибеде егер мәліметтер базасының бүтіндігін қолдауды (поддержка)
және кейбір қарапайым қолданбалы функцияларды сақталатын процедуралармен
(DBS−модель) қолдайтын болса аралас модельдер жиі қолданылады, ал әлдеқайда
күрделі функциялар компьютер−клиентте орындалатын (RDA−модель) қолданбалы
бағдарламада тікелей жүзеге асырылады. Бірақ бірден екі моделідің
элементтерін қамтитын мұндай шешімдер олардың арақатынасы туралы біздің
представлений (елестету, көрсетім) прнципиально (принципшіл) өзгерте
алмайды.
AS – моделінде (1.4- сурет) компьютер−клиентте орындалатын үрдіс
мәліметтерді енгізу және көрсетуге жауап береді (яғни, бірінші топтың
қызметтерін жүзеге асырады). Қолданбалы функциялар қашықтықтағы
компьютерде қызмет ететін үрдістер тобымен (қолданба серверлері)
орындалады. Қолданбалы есептерді (задач) шешу үшін қажетті ақпараттық
ресурстарға қатынау RDA−моделіндегідей әдіс бойынша қамтамасыз етіледі.
Қолданбалы компоненнттерден әртүрлі түрдегі ресурстарға қатынау бар−
мәліметтер базасы, индекстелген файлдар, кезектер және т.б. Ереже бойынша,
серверы приложений ресурс менеджері қызмет ететін компьютерде орындалады,
бірақ басқа компьютерлерде де орындалуы мүмкін.
1.4- cурет. Сервер қосымшаларның моделі
Бұл екі модельдің фундаментальное айырмашылығы неде? RDA және DBS−
модельдері функцияларды бөлудің екізвенолық сұлбасына тіреледі (опираются).
RDA− моделінде қолданбалы функциялар бағдарлама−клиентке приданы
(берілген), DBS−моделінде олардың орындалуы үшін жауапкершілікті МББЖ
ядросы алады. Бірінші жағдайда қолданбалы компонент көрсетім компонентімен
сливается, екінші жағдайда – ақпараттық ресурстарға қатынау компонентіне
интегрируется. Керісінше, AS−моделінде функцияларды бөлудің үш звенолық
классикалық сұлбасы жүзеге асырылған, мұнда қолданбалы компонент қолданбалы
бағдарламаның маңызды элементі ретінде белгіленген, оны анықтау үшін
көпмақсатты (многозадачная) операциялық жүйенің әмбебап механизмдері
қолданылады және екі басқа компоненттері бар интерфейстер стандартталған.
Бұл ерекшеліктен AS –модельдер тәжірибелік қызмет үшін маңызы үлкен
өздерінің артықшылығын көрсетед.
1.5 Есептің қойылымы
Бәйтерек фото салонының web сайттының қызметі – фото түсірілімде
cізге таңдаулы қызметтерді, ұсыныстарды және кеңестерді пайдалану
мүмкіндігін береді.Web cайтта электронды тұрде түсірілмге тапсырыс беруге
(құжаттық фотолар, көркемдік фотолар,шақыру белеттеріне арналған және
т.б.); сауалнамаға жауап қайтару және түсірілімнің сәтті орындалуын
қамтамасыз етеді.
Бұл дипломдық жұмыста Бәйтерек фото салонының web сайты
құрастырылып, келесідей тапсырмалары орындалуы қажет:
- сайттың қолданушыларының түсірілімге тапсырыс беруі;
- сайттың қолданушыларының пікір қалдыруы;
- тіркелген қолданушылар мәліметтерін өзгерту;
-сайтқа мәліметтерді іздеу жүйесінің орындау;
- сайттың қолданушыларның құпия сөздін тексеру;
Интернет сайтының дұрыс жұмысын қамтамасыз ету үшін - оның жақсы
ойластырылған, ұйымдастырылған және түсінікті навигациялық жүйесі болуы
қажет.
2 Бәйтерек фото салонының Web сайтын құрастыру.
2.1 Бәйтерек фото салонының Web сайтының құрылымы мен мазмұны
Бәйтерек фото салонының Web сайты − жоғары деңгейде туристік
қызмет көрсетуді мақсат етеді,сайт толық кешені ұсыныстар таңдауын үнемі
кеңейтіп, клиенттерге қызмет ету сапасы мен тиімділігінің жаңа
стандарттарын қалыптастырып отыратын туристік сайт болып табылады. Фирманың
әлемнің жетекші қонақ үй желілерімен, ірі әлемдік теңіз саяхатын
ұйымдастыратын фирмалармен, көптеген елдердегі авиакомпаниялар мен
қабылдаушы құрылымдармен тікелей келісім-шарттарды қарастырады.
2.2 Программалық қамтама ортасын талдау негіздемесі
2.2.1 HTML тілінің негіздері
Егер өзіңізге арналған немесе сiз туралы мәлiмет сақтайтын Web бет
құрғыңыз келсе, сiз HTML (Hypertext Markup Language− гипертекстiк белгiлеу
тiлi) тiлiн үйренуіңiз керек. HTML – бұл беттiң құрылымын суреттеу тiлi. Ол
сiзге қарапайым мәтiн алып, оны абзац, тақырып, тiзiм және басқа да
құрылымы бойынша форматтауға мүмкiндiк бередi. Онымен қоса, HTML сiздiң
оқырмандарыңыз бiр құжаттан екiншi құжатқа оңай аттап өте алулары үшiн,
сiзге байланысты беттерге сiлтемелер құруға мүмiндiк бередi. HTML SGML− ға
негiзделген (standart Genere Lized Markup Language− жалпы белгiлеу
стандартты тiлi). Нақтырақ айтсақ, HTML бґл SGML құжатты типiнiң
анықтауышы, немесе SGML қағидасының өзiндiк қосымшасы. Сiз HTML құжаттарын
ақпараттық жүктеменi сақтайтын форматалмаған текстiң iшiндегi HTML тэгi
(tags) арқылы құрасыз. HTML тэгтерi−бұл “азырақ” () белгiсiнен басталып,
“көбiрек”()белгiсiмен аяқталатын символдар тiзбегi. Web браузерлер
HTML−ды синтаксистiк тексерген кезде үш қағидаға сүйенедi:
− Бос орын және басқа да “ көрiнбейтiн символдарға ” назар
аудармайды.
− Форматтау тэгтерi кiшi немесе үлкен (бас) әрiптерiмен
жазылуы мүмкiн.
− Форматтау тэгтерiнiң көпшiлiгi сыңарларымен бiрге жазылады.
Кейбiр ерекше тэгтердi ескермесек, HTML форматтау тегтерiнiң барлығын
да сыңар тегтерi бар. Ашатын тег берiлген эффектi активтендiрсе, жабатын
тег оны өшiредi. Тег сыңарларын көбiнесе контейнер деп те атайды. Себебi,
олар қосып − өшiретiн эффект мәтiнде сол екi тэгтiң арасында ғана пайда
болады. Мысалы, мәтiнiң қатары толық әрiпен жазылуы керектiгiн көрсететiн
болсақ, былай жазамыз:
В Бұл қатар толық қарiппен жазылады. В.
Жабатын тегтiң iшiнде орналасқан мәтiн керi қисық сызық символымен
шамаланады. Бұл қағидаға бағынбайтын тэгтер ВASE (негiзгi мәлiмет), ВR
(қатар соңы), НR (горизанталь сызық) және IMG (бейне). Бұл тегтер жалғыз
қолданылады.
HTML –ге тiкелей қатысы болмаса да, HTML құжаттарының өте маңызды
бөлiгi болып URL адрестерi есептеледi. Ол әр−түрлi тэгтерде кең көлемде
қолданылады. Негiзi, URL World Wide Neb−тiге құжаттың адресi болып
есептеледi.
URL− дың құрылымы жер шарының кез−келген белiгiнде орналасқан бiрге
жұмыс iстейтiн. Web – сервердiң кез−келген типiндегi кез−келген құжаттардың
ықшамды идентификациялау тәсiлi мүмкiндiгiн бередi. Ақпараттар серверiнiң
хаттамасын ескермесек, URL−дың жалпы формуласы келесi:
Хаттама: Сервер_аты: портфайл−аты
HTML−құжатын белгiлеу үшiн бiз HTML ж„не HTML тэгтерiн
қолданамыз. Бұл тегтер өзiнде HTML –дың барлық тэгтерiн және құжаттың
ақпараттық құрамын қамтиды. HTML құжаттардың бiрiншi қатарында, ал
HTML тэгi құжаттың соңғы қатарында орналасуы керек. Бґл тегтер олардың
арасында орналасқан барлық символдардың HTML−коды екенiн бiлдiредi.
Құжаттың тақырыбы HTML тегiнен кейiн жазылып, HEAD тегiмен аяқталады.
Сiз ақпарат тақырыбына көп мөлшерде символдар енгiзе алсаңыз да, оның
құрамында екi заттың болуы мiндеттi: құжат аты және оның URL−ы.
Сiз құжаттыңызға ат берген кезде, оны TITLE және TITLE тэгтерiнiң
арасына орналастыра аласыз. Құжат аты Интернет Explarer 3 тақырыб қатарында
және журнал (History) және избранные страницы (Faourites) тiзiмдерiнде
пайда болады. Сiз құжат атына сол құжатты толық түсiндiретiндей етiп
таңдауыңыз керек. Бiрақ ол 40 символдан аспауы керек. Сiз BASE HREF=
“базовый_URL” тегiнде URL негiздiк адресiн көрсетесiз. Ол құжаттың
абсолют URL−iне теңестiрiледi. Сiз құжат тақырыбын жазып болған соң оның
денесiн құруды бастайсыз. HTML құжатының денесi ақпаратты сақтайтын толық
мәтiнде және мәтiндi форматтауға арналған барлық HTML тегтерiн қамтиды.
Құжат денесi тақырыбтан соң басталып, BODY және BODY тэгтерiмен
шектеледi. Құжат денесi келесi түрде көрiнiс табады:
HTML
HEAD
TITLE бл жерде құжат аты орналасады TITLE
BASE HREF= негiздiк_URL
HEAD
BODY
BODY
HTML
Жаңа абзац бастау және оны аяқтау үшiн Р және Р тэгтерi
қолданылады. HTML спецификациясын байланысты Р ALIGN атрибутын қолдайды.
Ол абзацтың iшiнде мәтiндi туырлауға мүмкiндiк бередi. Абзацтар бас
қатармен бөлiнедi. Бас қатар тастамай жаңа абзацты бастау үшiн ВR(қатар
соңы) тэгiқ олданлыда. Мысалы:
TITLE өлең жолдары TITLE
Р
You can tell it,s Spring with all of the rain we,re getting.
It makes me to recite the rhyme.
Р
Р
Rain, rain Br
Go away Br
Come again Br
Another day Br
HTML – тақырыб стилiнiң алты түрiн қолдайды. Мәтiндi қандай да бiр
стильде азу үшiн оны Hn және Hn тэгтерiнiң арасына орналастыру
керек. Олар былай жазылады.
H1 Heading style 1 H1
H2 Heading style 2 H2
H3 Heading style 3 H3
H4 Heading style 4 H4
H5 Heading style 5 H5
H6 Heading style 6 H6
HTML төрт физикалық стильдi қолдайды. Физикалық стиль− бұл курсив
немесе толықтық сияқты қарiптiң атрибуттары. Олар келесi де көрсетiлген.
HTML тiлiнiң физикалық стилi
Стиль
тег
Толық шрифт
B...B
Курсив
I...I
Астын сызу
UU
Машинопись (фиксталген ен) TT...TT
HTML логикалық стиль олар ерекшеленгенген мәтiннiң мағынасын
анықтайды. Олардың қарiп атрибуттарына қатысы жоқ болғандықтан, олар әр
браузерде әр−түрлi көрiнiс табуы мүмкiн. Логикалық стильдер келесi кестеде
көрсетiлген.
HTML логикалық стилi
Стиль аты ТЭГ
Бейнеленуi
Дәйектелген абзац BLOCKQUOTE Оңнан және солдан шегініс
Дәйексөз CITE Курсив
Код CODE Фикстік ені
бар қаріп
Анықтама DFN Толық қаріп
немесе толық қаріп
пен курсив комбинациясы
Эмораза, ерекшелеу EM Курсив
Пернетақта SAMP Фикстік ені бар
қаріп
Ерекшелеу STRONG Толық қаріп
Ауыспалы
VAR Курсив
Адрес АDDRES Курсив
Мысалы, мына HTML кода көп логикалық сильдi қолданады:
H1Logical STYLES H1
According to CITE the Handbook of Federal Tellecomunicattions
Regulatieons CITE:Br
BLOCKQUOTE
All access providers STRONG mustSTRONG turnish their clients
wieth prompt and accurate invoices. Changes on invoices STRONG must
STRONG show date of the chage, duration of connect time and the rate
charged per minute.
BLOCKQUOTE
Failure to comply with this statute may result in EM lagre tines
EM.
P
For mor intermation, send e−mail to ADRESS info @ telecom. net
ADRESS
PRE және PRE тэгтердiң аралығында орналасқан мәтiн форматталған
деп есептелiп, қарiптердiң енi ерекшеленiп жазылады. Бұл мәтiнде барлық
символдардың енi бiрдей болып жазылатындықтан, ол мәтiнде туырлауды
жеңiлдетедi.
HTML тiзiмдерi сiздiң құжатыңыздағы ақпараттарды қызықты етiп
көрсетуге мүмкiндiк бередi. Олар келесi кестеде көрсетiлген.
HTML тiзiмдерi кестесi
Тип тiзiмi тегi элемент тегi
Нөмiрленген OL...OL LI...LI
Таңбаланған UL... UL LI...LI
Баяндау тiзiмi DL...DL
DD...DDДТ...DT
Меню MENU...MENU LI...LI
Директория DIR...DIR LI...LI
Келесi HTML кодында тiзiмге мысал келтiрiлген:
html
H2 Unordered Lists –маркированный список Н2
ULBulleted LIST items LI
LI!—элементы маркированного списка−−LI
LILIST items are indented LI
LI!—элементы имеют отступ−− LI
UL
H2Ordered LISTS− нумерованный список H2
OL
LINumbered List items LI
LI−−элементы нумерованного списка−−LI
LIList items are intented LI
LIэлементы имеют отступ LI
ОL
Н2Dicsrihtion Lists−список списанной Н2
DL
DТFirst tern DT
DD derscribtion of pist tern DD
DD !—Описания первого термина−−DD
DТSegond term DТ
DТ!—Второй термин−−DТ
DDDescribtion of second term −DD
DD− описание второго термина−−DD
DL
html
HTML сiзге арнайы символдарды қолдану мүмкiндiгiн бередi. Көбiрек
(), азырај () және тырнақша (“)символдары HTML−дың форматты тегтерiнде
қолданылатындықтан, оларды экранға шығару үшiн белiгiлi бiр тiзiмде
орналастыру керек. Ол тiзiмдерде амперсант белгiсi (&) қолданылады.
Оны да экранға шығару үшiн белгiлi бiр тiзiмде орналастыру керек.
Арнайы символдардың тiзiмi келесi кестеде көрсетiлген.
Резервтелген HTML символдары үшiн арнайы символдар тiзiмi
Тiзiмi көрiнiс мәнi
<
азырақ
> көбiрек
& &
амперсант
&guot; “ Тырнақша
Осы HTML символдарын қолдану арқылы бiз қарапайым Web беттi құра
аламыз. Web беттi көркемiрек ету үшiн HTML –дың басқа да көптеген тэгтерiн
үйрену қажет. Оларды қолдану арқылы бiз Web−бетке графика және кестенi
кiрiстiре аламыз.
Web параққа кестені және графиканы қосу.
Web парақты көркемiрек ету үшiн оған графиканы және кестенi енгiзу
керек. Мәтіндiк бiркелкiлiктi бұзатын графикалық элементтер әр−түрлi болуы
мүмкiн. Web графикасы қарапайым сызықтан күрделi суретке дейiнгi
диапазонды қамтиды. Графиканы қолданудық негiзгi себебi–сiздiң Web
торабыңыздың қолданушыларына ақпаратты қызықтырақ әрi түсiнiктiрек етiп
көрсету.
Горизанталь сызық− графиканың ең оңай элементi. Оны Web бетке
кiрiстiру үшiн HR (Нorizontal Rule, горизанталь сызық) тегi қолданылады.
Оған мысал келесi кодта көрсетiлген:
HTML
H2демонстрация горизантальной линии H2
Р
Здесь HTML−текст, а ниже линия
Р
HR
Р
I для книги Интернет Explorer 3 в подленнике I
HTML
Компьютерлiк графиканы сајтайтын бiрнеше форматтар бар. Бiрақ
WorldWideWeb−те сiз тек ғана екi форматты қолданасыз. Олар: GIF және JPEG.
GIF форматы (Graphics Interchange Format−графикалық мәлiмметтердi алмасу
форматы) алғашында кескiнi бар файлдарды сақтау үшiн стандарт ретiнде
СompuServe торабының қолданушыларына арнап құрастырылады. Қазiргi кездегi
оның стандартты CIF 89a. CIF форматында сақталатын графика 256 түспен
шектеледi. Сол үшiн бұл форматта толық түстi суреттi сақталмай ақ қайған
жөн. CIF−ты белгi, эмблема және басқа да қолдан жасалған бейнелерге
қолданған дұрыс. CIF стандартты Web бет авторлары үшiн маңызды келесi
эффектердi қолдайды:
− Кезектi көрсетiлiм (Interlacing). Бұл, көршi болмаған бейнелердiң
бiрге сақталатындығын бiлдiредi. Браузер бұл бейненi оқуына байланысты,
екiншi көрiнiстiң шетi бейнелене бередi. Бұл екiншi бейне толық шықпай ақ,
оның не туралы екенiн түсiнуге мүмкiндiк бередi.
− Тұнықтылық (Transparency) Тұнық CIF бейнесiнде түстердiң бiрi тұнық
етiп белгiленедi. Бұл құжат фонының одан өте алуына мүмкiндiк бередi. Сол
үшiн тұнық CIF−тер өте кең таралған. Ондай кесiндердi құру үшiн жаңа
програмалар да құрастырылуда. Мысалы, Photo CIF деп аталатын PhotoShop−тың
модулi тұнық беттi де, кезектi CIF−тi де құруға мүмкiндiк бередi.
− Анимация. Анимацияланған CIF анимация құру үшiн бiр файлда сақталған
суреттердiң ретiмен жасалалады.
CIF 89а−ны толық қолдайтын браузер анимация жасау үшiн суреттерде
кезегiмен шығару керек екендiгiн бiлетiн болады. Бұл программалар сондай−ақ
анимация басталғанға дейiнгi уақытты және оның қайталану ретiн орнатуға
мүмкiндiк бередi.
− JPEG. JPEG (Joint Photographis Experts Group)−кескiн бойынша
бiрiккен эксперттер тобы ) толық түстi кескiндi қолдап, оларды сығулы
күйде сақтауға мүмкiндiк беретiн форматтар жиынтығы. Кең таралған
браузерлер JPEG форматының кескiндерiн көрсете алады, бiрақ бұрын ол үшiн
арнай программалар қолданылған. Жақында шыққан прогрессивтi JPEG (р−JPEG)
форматы, кескiнге кезектiлiк эффектiн бередi. Бiрақ JPEG−де тұнықтылық
мүмкiн емес. Себебi берiлген бейнелердiң бiраз өзгеруiне түрткi болады.
JPEG−форматы толық түстi суреттер үшiн таңдалынатын формат болса да, ол
түстердiң жылдам ауысатын кескiндерiне жарамайды.
Оның себебi түстердiң тез ауысуы компрессияға байланысты пайда болатын
математикалық манипуляцияға төзе алмайды. Ол үшiн ол суреттердi GIF
форматында сақталан жөн. Бейнелер HTML құжатының iшiнде бейнеленсе де, сiз
оларды бөлек файлдарда сақтауыңыз керек. Бейненi Web бетке кiрiстiру үшiн
IMG тегiн пайдаланасыз. Оның ең қарапайым көрiнiсi келесi: IMG SRC=
URL. Мұндағы URL− графикалық бейненi сақтайтын файлдың адресi. SRC
атрибуты мiндеттi болып, ал бейнесi бар файлдың URL−ын көрсетедi. Файлда
әр−түрлi жерлерде орналасқандықтан, сiз алыстағы серверден де, жақын
жердегi серверден де оны кiрiстiре аласыз.
IMG тегiнiң атрибуттары келесi:
IMG тегiнiң атрибуттары Атрибут анықтамасы
ALIGN= орналасу мәтiнiң бейнеге байланысты орналасуы (төбесiнде
(TOP), ортасында (MIDDLE) немесе астында (BOTTOM) болуы мүмкін).
ALT= мәтiн бейненiң орнына көрсетiлуi керек мәтiн .
ISMAP Карт−бейне құру үшiн қолданылады WIDTH= енi Бұл
бейненi пиксель бойынша екiге теқестiрiледi.
MEIGMT= биiктiк Бұл бейненi пиксель бойынша биіктігіне
теңестіреді.
ALING атрибутын мысал келесi кодтакелтiрiлген:
HTMLHEAD TITLE IMG –tag TITLE MEAD
img src= int.git algin= ТОР выравнивание наверх
MRimg src= int.git align= MIDDLE выравнивание по центру
HRimg src=int.gifalign=BOTTOM выравнивание вниз (по умалчанию)
HTML
Сiздiң қарапайым шертуерге көркем альтернатива құру үшiн пернелер
эффектiн құру арқылы, графикалық бейнелерге гиперсiлтемелер құруыңыз
мүмкiн. Бiрақ мәтiндi A НREF=”URL” және А тэгтерiнiң арасына
орналастырудың орнына сiз олардың арасына IMG тегiн орнатасыз. Осыған
мысал:
HTML
A HREF=http:portal.nienschanz.ru:80 0wwwrusgeneralprofile.html
IMG SRC=”nienl.gif”A
HR
Отсюда вы можете посетить страницу с профайлом фирмы Ниеншанц.
P
http:portal.nienschanz.ru.800www rusgeneralprofile.html
HTML
HTML Web беттi көрмiрек етiп құру үшін кесте құру мүмкіндігін береді.
Кестені құруды бастау үшін TABLE тэгі қолданылады. Оны аяқтайтын тэг
TABLE. Олардың арасында кесте құру үшін керекті тегтердің барлығы
орналасады.TABLE тэгі BORDER−n түріндегі рамка атрибутына ие болуы
мүмкін. Ол ені n−пиксель рамка құрады.TR және TR тэгтері кесте
бағандарын құту үшін қажетті барлық тегтерді қамтиды.TR тэгі ALIGN және
VALIGN атрибуттарына ие болуы мүмкін.ALIGN ұяшықтағы мәліметтің орналасуын
реттейді. Ол LEFT (сол жақ бойынша туырлау), RIGHT(оң жақ бойынша туырлау)
және CENTER(ортасына туырлау). мәндеріне ие болуы мүмкін.VALIGN ұяшықтағы
мәліметтің вертикаль орналасуын реттейді. ОлTOP(жоғарғы жақ бойынша
туырлау), ВОТТОМ(төменгі жақ бойынша) және MIDDLE(ортасы бойынша) мәндерін
қабылдауы мүмкін. Сіз кестені сызып болған соң, оны толтыруға кірісесіз.
Егер ұяшық кестенің мәліметін сақтаса, сіз оны TD және TD тэгтерімен
көрсетесіз. TD және TD тэгтерінің аралығында орналасқан ұяшықта
жазылады. Тақырып жазу үшін сіз TH және TH тэгтерін қолданасыз.
Кестеге мысал келесі кодта келтірілген:
2.2.2 PHP тілінің негіздері
Соңғы бес жылда Интернет жылдам түрде дамып, адамдардың өзара
хабарласудың жаңа әдістері пайда болды. Бұл дамудың ең алдында World Wide
Web (WWW) тұр. Күнделікті осы жаңа коммуникациялық аяда мыңдаған жаңа
сайттар ашылады, ал қолданушыларға жаңа қызмет түрлері ұсынылып жатады.
Нарықтың кеңінен дамуымен қатар, оларды игерген жаңа технологиялар мен
өндірушілерге деген үлкен сұраныс пайда болды. Егер сіз осы жолды оқып
отырған болсаңыз, онда сіз қазір web-өндірушісіз немесе жақын арада web-
өндіруші боласыз. Дегенмен сіздің мамандығыңыз қандай болса да, сіз керемет
жаңа РНР-технологиясы туралы естідініз.
PHP (officially “PHP: Hypertext Preprocessor”) – бұл Apache WEB-
сервері үшін арналған WEB – қосымшаларды өндіру жүйесі. Apache – бұл
скриптік тіл, ол командалары HTML – құжатқа кіретін (server-side HTML –
embedded scripting language) сервер тарапында орындалады. РНР-дің құрамында
CGI-интерфейс, тіл интерпретаторы және деректер қоры мен WWW – сервердің
түрлі объектілеріне кіретін рұқсат функцияларының жиынтығы. Қазіргі кезде
РНР деректер қорымен байланысу қосымшаларын өңдеу мен Интернеттегі жарты
функционалдық ақпараттық жүйелерді құруды қосқандағы, WEB–қосымшаларын
өндірудің әрі ыңғайлы, әрі күшті (әрі кеңінен танымал) құралы болып
табылады.
SSI (Server Side Include) – модуліне ұқсас түрде белгілі mime
типіндегі қайнар көзді өңдеудің бөлек модулі ретінде (Server Parsed
Document) WEB–серверде орнатылады. РНР client-side JavaScript сияқты РНР
тілінің командаларының қойылымымен бірге HTML құжатты береді (MS IIS
серверінің ASP технологиясында жасалатыны сияқты, бірақ мұндай технологияны
ертеректе кімнің ұсынғаны белгісіз).
Мысал:
html
head
titleExampletitle
head
body
?php echo “Hi, I am a PHP script!”;?
body
html
Осының арқасында РНР технологиясын қолданатын WEB-қосымшаларды жасау,
басқа тілдердегі (мысалға С немесе Perl – егер де Apache серверінің
Mod_Perl жүйесін назарға алмасақ) қосымшаларды жасаудан гөрі әлдеқайда
оңай.
РНР тілі (Perl-ға ұқсас) жиілікті сипаттамаларды өңдеу функциясының
тілінің негізгі құрылымдарынан басқа, тағы кластар кітапханасы сондай-ақ,
стандартты функциялар жиыны мен осыған сәйкес түрде өндірушіге үлкен
мүмкіндіктер беретін кең ыңғайлылықтан тұратын С – программалау тіліне
ұқсас болып келеді.
Біздің хостингіміздің барлық тарифтері РНР4 немесе PHP5 версияларын
қолдайды. Тарифтарымен сіз осында ... таныса аласыз:
РНР – кеңінен қолданылатын скрипттер тілі, ол арнайы түрде WEB-
программалау үшін өңделген. HTML-ге енгізу өте оңай. РНР – бұл Web үшін
арнайы шығарылған және HTML-ге енгізуге болатын ортақ мақсаты бар
сценарийлер скриптингінің кеңінен жайылған тілі. РНР-ң басқа, мысалға
клиенттік JavaScript-тілінен айырмашылығы – кодтың серверде орындалатыны.
Егер сізде серверде орналасқан скрипт болса, онда клиент бастапқы кодтың
қандай болғанын анықтау мүмкіндігінсіз, осы скрипт жұмысының нәтижесін
алады. Сіз, осымен қатар, өзіңіздің web-серверіңізді, ол РНР-дің көмегімен
сіздің барлық HTML файлдарыңызды өңдеп отыратындай етіп және осының
арқасында қолданушы жеңіңіздің ішінде не бар екенін білмейтіндей етіп
конфигурациялауыңызға болады. РНР-ң ең күшті бір қасиеті – ол бастаушылар
үшін өте қарапайым болып келеді де, программист мамандарға көптеген дамыған
мүмкіндіктер ұсынады. РНР мүмкіндіктерінің ұзын тізімін көре сала
шошымаңыз. Сіз оны тез меңгеріп, бірнеше сағаттан кейін код жаза бастайсыз.
РНР өндірісі серверлік скриптингтің айналасына көз тіккен болса да, сіз РНР
көмегімен әлдеқайда көп нәрсе жасай аласыз.
РНР-дің тарихы 1991 жылдан басталады, сол кезде Расмус Лердорф (Rasmus
Lerdorf) деген тәуелсіз, келісімшарт бойынша жұмыс істейтін программист,
оның онлайндық резюмесін оқыған сайт зияратшыларының санын есептеу үшін
PerlCGI сценарийін жазған болатын. Оның сценарийі екі мәселені шешетін
еді: зияратшы деректерін тіркеу және web бетке зияндаушылар санын шығару.
WWW-ң дамуы енді ғана басталып келе жатқан еді, бұл мәселелерді шешуге
арналған ешбір арнайы құрал жоқ болатын, ал авторға сұрақтары көп
хаабрламалардың үлкен ағымдары келіп жатты. Лердорф Personal Home Page
(PHP) немесе Hypertext Preprocessor (гипермәтіндік процессор) деп аталатын
құралнамасын тегін тарата бастады.
РНР құралнамасының шулы жетістігі Лердорфты РНР-ді одан әрі қарай
дамытуға бет бұрғызды. Өз мақсатына жету үшін, Лердорф енді Perl-дан С-ға
көшуді ұйғарды. РНР құралнамасының кеңейуі РНР2.0 немесе РНР-FI (Personal
Home Page – Form Interpretator) пайда болуына әкелді. 2.0 версиясының
дамуына бүкіл дүние жүзінің программистері қатысты. РНР-дің жаңа версиясы
кеңінен қолданылып, соның арқасында өндірушілердің негізгі тобы құралды.
Олар программалық кодты тікелей HTML-ға енгізудің бастапқы концепциясын
сақтап, лексикалық анализ механизмін қайтадан жазды. Осы жағдай РНР 3.0-ң
пайда болуына әкеліп соқты. 3.0-версиясы пайда болғанға дейін, 1997 жылы
50000-нан астам қолданушы өз web беттерін жақсарту үшін РНР-ді қолданған
болатын. 1997 жылы РНР-дің қысқарған түрі Personal Home Page емес, РНР
Hypertext Processor болу керек екені ұйғарылды. Келесі екі жыл көлемінде
РНР-дің дамуы жалғаса берді. Тілге жүздеген жаңа функциялар қосыла берді,
ал қолданушылардың саны жылдам өсіп келе жатты. 1999 жылдың басында
Neteraft қызметі (http:www.neteraft.com) минималды бағалар бойынша, РНР
қолданушыларының саны 1000000-нан асқанын хабарлады, 1999 жылы РНР4.0
версиясының шығатыны хабарланды. РНР-дің ең күшті жақтарының бірі ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz