АҚ Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы

Пән: Сертификаттау, стандарттау
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 87 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

КІРІСПЕ . . . 7

1 АҚ "ҰЛТТЫҚ САРАПТАУ ЖӘНЕ СЕРТИФИКАТТАУ ОРТАЛЫҒЫ" ТАЛДЫҚОРҒАН ФИЛИАЛЫНЫҢ ӨНІМНІҢ САПАСЫН АНЫҚТАУ МАҚСАТЫ . . . 9

АҚ "Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы" Талдықорған филиалы туралы жалпы мағлұмат . . . 9

1. 2 Өнімнің қызметтік тағайындалуы, өнімнің жіктелуі . . . 10

1. 3 Өнім сапасы туралы жалпы мәліметтер . . . 13

2 ӨНІМНІҢ САПА КӨРСЕТКІШТЕРІ . . . 15

2. 1 Сапаның ерекшелігі және көрсеткіштері . . . 15

2. 2 Өнімнің сапа деңгейін бағалау, сапаны басқарудың негізгі кезеңдері және сапа жүйесін қамтамасыз ететін бастапқы мәліметтер . . . 22

2. 3 Өнімді таңбалау (ТР ТС 022/2011) «Таңбалау бөліміндегі тағамдық өнімдер туралы» . . . 32

2. 4 Қауіпсіздік талаптарын және қоршаған ортаны қорғауын талдау . . . 45

3 ӨНІМДІ СЕРТИФИКАТТАУ . . . 49

3. 1 Сертификаттау мақсатында сынауларды өткізу . . . 49

3. 2 Өнімді сәйкестік белгісімен таңбалау . . . 55

3. 3 Өнімді сертификаттау, өнімнің сертификатталған сипаттамаларының тұрақтылығына инспекциялық бақылау . . . 60

4 ТҰЗДЫҢ ПАРТИЯСЫН ҚАБЫЛДАУДА СТАНДАРТТАР ТАЛАПТАРЫНЫҢ САҚТАЛУЫН АҚ «ҰСжСО» ТАЛДЫҚОРҒАН ФИЛИАЛЫМЕН ҚАДАҒАЛАУ . . . 66

4. 1 Тұздың өмірлік циклінің сатысына сәйкес мемлекеттік қадағалау объектісін таңдауды негіздеу, мемлекеттік қадағалауды іске асыру . үрдісі . . . 66

4. 2 Тұзды сынау әдістері (ГОСТ, СТ РК) . . . 76

4. 3 Тұзды сынау нәтижелері . . . 79

ҚОРЫТЫНДЫ . . . 81

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ . . . 84

ҚОСЫМШАЛАР . . .

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмыстың өзектілігі . Сапа обьектілерінің сипаттамасы және қасиеттері адамдар үшін үлкен практикалық мәнге ие. Сондықтан адамдармен қарым - қатынастағы барлық заттардың сапасын бағалау сұрағы ең маңыздылардың бірі болып табылады.

Сапаны жақсарту мәселесін кәсіпорында тұрақты түрде қолданылатын шаралар жүйесін енгізу арқылы ғана шешуге болады. Осындай сапа жүйелері көптеген жылдар бойы құрылып және жетілдіріліп келеді. Қазіргі кезде ИСО 9000 сериялы халықаралық стандарттарда белгіленген сапа жүйесі қабылданды. Бұл жүйенің негізгі принципі - сапаны басқаруда өнімнің өмірлік циклінің барлық сатылары мен кезеңдерін қамту. Өнімнің өмірлік циклі - өнімді жобалау, өндіру, пайдалану, сақтау, тасымалдау, өткізу, жою және кәдеге жарату процестері, яғни өнімді өндіргенде және пайдаланғанда болып отыратын өзгерістерге сай өзара байланыстағы процестер жиынтығы болып табылады. Өмір циклі сараптау мен сынаудан басталады. Өнімге тапсырма берушілер және олардың талаптары анықталады. Жобалау деңгейінде тұтынушының барлық талаптарына сай өнімді жасау қарастырылады. Өндіру кезінде жобада белгіленген сапа деңгейі қамтамасыз етіледі. Айналым деңгейінде қалыптасқан сапа тасымалдаусақтау, сатуға дайындау, сату кездерінде сақталуы керек. Пайдалану деңгейінде сапаны басқаруға тұтынушы кірістіріледі. Тұтынушының өнімді пайдалану жағдайы жақсы болса, онда оның қолдану мерзімі де артады. Қолданыстан шығару деңгейінде пайдаланылған өнімнің табиғи ортаға зиянды әсерін болдырмау керек. Кәсіпорынның іс-қимылы өнімді қолданыстан шығарумен бітпейді. Осы кезеңге қарай немесе одан да ертерек қажеттілік анықталады және маркетинг жүргізілгеннен кейін кәсіпорын жаңа өнім түрін жобалауға кіріседі. Осылай сапаны басқару саласындағы жаңа айналым басталады. Сапа жүйесінің қажетті элементтері: ұйымдық құрылымы, әдістемесі, ресурстар мен процестер. Сапа жүйесінің ұйымдық құрылымы кәсіпорын жұмысын басқару шеңберінде құрылады да, оның бөлімшелерінің және қызмет істеушілерінің арасында құқығын, міндеттерін және функцияларын бөліп беру болып табылады. Әдістеме - іс-қимылдарды жүргізудің белгіленген тәсілдері (ИСО 8402) . Ресурстар - қызмет көрсетушілер, қызмет ету құралдары, құрал-жабдықтар, технология. Процесс (ИСО 8402) - қолданылатын элементтерді (өнімге қатысты - шикізаттар, материалдар) дайын өнімге айналдыратын өзара байланыстағы ресурстар мен іс-қимылдар. Сапа жүйесінің бар екендігін және оның қойылған талаптарға сөйкестігін осының барлығына тиісті құжаттар болғанда ғана дәлелдеуге болады. Құжаттар сапа жүйесін жасаушыларға, қолданушыларға және тексеру органдарына көрсетуге мүмкіндік береді. Сөйтіп, сапа жүйесі - сапаны жалпы басқаруды жүзеге асыру үшін қажетті ұйымдастыру құрылымы, әдістеме, процесс және ресурстар жиынтығы.

Дипломдық жұмыстың мақсаты: АҚ "Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы" Талдықорған филиалының мысалында тауардың сапасын сынау және оның бәсекелестігін анықтау.

Осы мақсатқа жету үшін алдымызға келесі міндеттерді қойдық:

АҚ "Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы" Талдықорған филиалының өнімнің сапасын анықтау мақсатын айқындау.
Өнімнің сапа көрсеткіштерін қарастыру.
Өнімді сертификаттау ерекшіліктерін анықтау.
Тұздың партиясын қабылдауда стандарттар талаптарының сақталуын АҚ «ҰСжСО» Талдықорған филиалымен қадағалау.

Зерттеу нысаны : Арал тұзы мен Бірлік тұзы.

Зерттеу пәні : тұздың сапасы мен бәсекеге қабілеттілігін анықтау.

Дипломдық жұмыстың құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, төрт тараудан, он үш бөлімшеден, қорытынды, пайдаланылған әдебиеттер тізімі, қосымшалардан тұрады.

Жұмыстың тәжірибелік құндылығы: сапаны анықтау әдістері қол жетімді және арнайы қондырғыларды қажет етпейді.

1 АҚ «ҰЛТТЫҚ САРАПТАУ ЖӘНЕ СЕРТИФИКАТТАУ ОРТАЛЫҒЫ» ТАЛДЫҚОРҒАН ФИЛИАЛЫНЫҢ ӨНІМНІҢ САПАСЫН АНЫҚТАУ МАҚСАТЫ

АҚ "Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы" Талдықорған филиалы туралы жалпы мағлұмат

«Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы» АҚ Талдықорған филиалы 2000 жылдың 15 желтоқсанында құрылды.

«Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы» АҚ Талдықорған филиалы нарықтағы шаруашылық субъектілердің сәттілігі және жетістіктері үшін жағдай жасаушы кәсіпорындардың бірі болып табылады.

Сапа және қауіпсіздік Бүгінгі күнде Қазақстан Республикасы президентінің Қаулысында көрсетілген негізгі тапсырмалардың бірі болып табылады. Сапа тек тұтынушылық сипаттамалармен: сыртқы түрі, түсі, дәмі мен иісі сипатталмайды. Сапа дегеніміз өздігінен өнімдердің және қызметтердің қауіпсіздігін және беріктігін, сапамен қамтамасыз етуге тиіс.

Сәйкестікі растау процедураларын стандарттау, метрология, өнімді сынаусыз жүргізу мүмкін емес. Өйткені құрамына өнімді теңестіру, өлшемдердің дәлдігін қамтамасыз ету, өнімдердің сипаттамаларын растау процедуралары кіреді.

«Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы» АҚ Талдықорған филиалының белгіленген тәртіпке аккредителген өнімдер мен қызметтердің сәйкестігін растау органы барлық өнімдердің сәйкестігін растауды жүзеге асырады, тауардың шығу жерін сараптау жұмыстарын жүргізеді, ISO 9000 халықаралық стандартын жетілдіру және енгізу кезінде әдістемелік көмек көрсетеді және сапа менеджменті жүйесін растау бойынша қызметтер көрсетеді.

Тек сапалы шикізаттар мен материалдарды қолдану ғана өнімді нәтиже бере алады, өйткені дайын өнімнің сапасы бастапқы қолданылатын материалдар сапасымен анықталады.

«Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы» АҚ Талдықорған филиалының сынақ зертханасында физикалық - химиялық көрсеткіштер және төменде көрсетілген зиянды заттардың құрамы бойынша өнімнің құрамын анықтау бойынша қазіргі заманның жабдықтарымен қамтамасыздандырылған:

уытты элементтер;
радионуклидтер;
нитрозаминдер;
микотоксиндер;
бенз(а) пирен;
өсімдік жойғылар қалдық саны;
микробиологиялық көрсеткіштер;

Қазіргі кезде өнімді өндірушілерге келесі қолданылатын стандарттарды еркін таңдау құқығы берілген: халықаралық, мемлекетаралық, ұлттық, ұйым стандарттары. Ұйым стандарттарын әзірлеу шетелдік орын алмастыру мәселелерін шешуге мұрсат береді - жаңа технологияларды енгізу, қайта құру немесе өнідірісте жаңа бөлімдерді құру арқылы өнімнің сұрыптамасын кеңейту және сапасын жоғарылату жолымен ішкі нарықтан шетел өнімін ысыру, сонымен қатар бар мүмкіндіктерді тиімді қолдану.

«Ұлттық сараптау және сертификаттау орталығы» АҚ Талдықорған филиалының Стандарттау бөлімі қызметтердің келесі түрлерін көрсетеді:

ұйым стандарттарын жетілдіру және қайта қарастыру
өнімнің каталогтық парақтарын толтыру және аудару;
нормативтік құжаттарды мемлекеттік және орыс тілдеріне аудару;
нормативтік құжаттармалар қорында көрсетілген ақпараттық қызметтер;
тауар белгілерін және патенттерді жетілдіру және тіркеу бойынша кеңестік қызметтер;
жұмыс орындарын аттестаттау және т. б.

Тұтынушылар жоғары дәлдік пен үйлесімдікті талап ететін өлшемдер саласы қашанда ұлғаюда. Жоғары технологиялардың дамуы желдетілуде және өлшемдердің жаңа, сондай - ақ күрделі диапазондарын талап етеді.

Адамдардың өмірі мен денсаулығын қорғауды қамтамасыз ету, диагностика және емдеу, дәрі - дәрмектерді өндіру және сынау кезінде қолданылатын өлшеу құралдары белгіленген талаптарға сәйкес болуға және міндетті түрде салыстырып тексеруден өтуге тиіс, яғни өлшемдердің дәлдігіне кепілдік беру - басқа сөзбен айтқанда адамдардың өмірі мен денсаулығын қорғау үшін қызмет ету, сондай - ақ олардың тиісті жұмысына жағдай жасауы қажет.

Филиалдың метрологиялық қызметінде салыстырып тексеру және сынақ жабдықтарының 250 астам бірлігі бар және 11 түрлі өлшеу құралдары бойынша салыстырып тексеруді, сынақ жабдығының метрологиялық аттестаттауын, сынақ зертханаларындағы өлшеу құралдарын бағалауды жүзеге асырады.

1. 2 Өнімнің қызметтік тағайындалуы, өнімнің жіктелуі

Қызметтер функционалды тағайындалымына сәйкес екі топқа бөлінеді - өндірістік және өндірістік емес, олардың әрқайсысы бірнеше түрге бөлінеді.

Өндірістік қызмет - кәсіпорындар мен ұйымдардың қажеттіліктерін қанағаттандыру бойынша қызметтер.

Өндірістік емес қызметтер жеке бір тұлғамен немесе тұлға топшаларымен көрсетіліп, материалды және материалды емес болып бөлінеді.

Материалдық қызмет - бұл тұтынушың материалдық қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналған қызмет.

Материалдық қызмет - бұл тұтынушының материалдық қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналған қазмет. Оның нәтижесі түрлендірілген өнімдер.

Материалды емес (әлеуметтік - мәдени) өнімдер - бұл тұтынушының әлеуметтік - мәдени - физикалық рухани ақпараттық, интеллектуалды және т. б. қажеттіліктерін қанағаттандыру қызметтері. Мұндай қызмет объектісі тікелей тұтынушының өзі болып табылады.

Қызметтер түрі:

зерттеулер
несиелеу
делдалдық
оқыту
жөндеу
техникалық қызмет көрсету
емдеу
қоймалау
сақтау
сату
жалға беру
дайындау
ақпараттық қызмет көрсету
байланыстық
персоналдық және т. б.

Қызметтің жоғары 13 жіктелген топтары бар:

тұрмыстық
жолаушылар көліктер
байланыс
тұрақ - комуналды
мәдениет ғимараттары
туристік және саяхаттық
физикалық мәдениет және спорт
медициналық, санитарлы - емдік, ветеринарлы
құқықтық сипаттамалы
банктер
білім беру жүйесі
сауда, қоғамдық тамақтандыру, нарық

Бұл топтарға 1500 астам нақты қызмет атаулықтары кіреді.

Барлық өнеркәсіптік өнімдерді пайдалану кезінде олардың қасиетттерінің жүзеге асу сипаттамасы бойынша екі класска және бес топқа бөлуге болады.

1-ші топқа шикізат пен табиғи отын жатады.

2- ші топқа материалдра мен өнімдер жатады.

3-ші топқа шығын бұйымдары жатады.

Бұйым - бұл зат немесе заттар жинағын көрсететін өнеркәсіптік өнім бірлігі.

Шығын бұйымы - бұл үздіксіз шамалар көмегімен есептелетін, бірақ арнайы өнеркәсіптік орамда шығарылатын өнеркәсіптік өнім бірлігі. Әрбір орам шығын бұйымы болып табылады.

4-ші топқа жөндеуге келмейтін бұйымдар жатады

5-ші топқа жөндеуге келетін бұйымдар жатады

Бірінші класс өнімі қолдану процесінде шығындалады. Тірі ағзалармен қорытудың, өңдеудің, жанудың және т. б. қайтымсыз процесі болады.

Екінші класс өнімін қолданған кезде оның ресурсы шығындалады. Өнімдер техникалық немесе моральдік тозуға дейін қолданылады.

Қолданыс аумағы бойынша өнім өндірістік - техникалық тағайындалымды өнімдер, халықтық тұтыну тауарлары және әлеуметтік тағайындалымды өнімдер болып бөлінеді. Өндірістік - техникалық тағайындалымды өнімдерге халықтың байланыс жүйесі көлік қызметтері өрісінде мәдениет, денсаулық сақтау, туризм, спорт, білім аумағындағы қажеттіліктерін қанағаттандыруға арналған өнімдер жатады.

Конструкторлық орындалуы бойынша барлық бұйымдар 4 түрге бөлінеді:

детальдар
жинақ бірліктері
кешендер
жинақ (комплектер)

Деталь- бұл атаулығы мен маркасы бойынша біртекті материалдан жинақтау операциалары қолданбай жасалған бұйым.

Жинақ бірліктері - дайындау - өнеркәсібінде жинақ бөліктері өзара жинау операцияларымен біріктіруге жататын бұйымдар.

Детальдар - арнайыланбаған, яғни құраушы бөліктері жоқ бұйымдар болып табылады.

Жинақ бірліктері, кешендер мен жинақтар арнайыланған бұйымдар, яғни олардың құрамына екі немесе одан көп бөлшектер кіреді. Осы заттардың құрамы «арнайылану» деп аталатын конструкторлық құжатпен анықталады. Келтірілген әр түрлі үш критерий бойынша жіктеу өнімдері үлкен жіктеу топтарына бөледі. Өнімдерді бұлай бөлу жіктелуші топтарға ортақ сапаға талаптарды дайындау және нормативті құжаттамаға енгізу үшін сапа көрсеткіштерінің атаулығын анықтау, сапаны қамтамасыз ету әдістерін дайындау сияқты сапаны қамтамасыз етудегі кейбір тәжірибелік тапсырмаларды шешуде маңызды. Өнімді жүзеге асу өрісі бойынша бөлу бағалауды салыстыру кезінде сапа көрсеткіштерінің мәнділігін бағалауға әсер етеді. Өндірістік -техникалық тағайндалымды өнімдер үшін эстетикалық және эргономикалық көрсеткіштер салмақтырақ. Өнімді қасиеттерінің жүзеге асу сипаттамасы бойынша бірінші немесе екінші класқа жатқызу пайдаланылатын технологияға әсер етеді: бірінші класс өнімін қолдану жайлы айтқанда «тұтыну» термині, ал екінші класс өнімдерінің қолданысы жайлы айтқанда «пайдалану» термині қолданылады. Жіктегіштер көмегімен келесі тапсырмалардың шешімі қамтамасыз етіледі:

өнімге құжаттардың тіркелуі
міндетті сертификаттауға тән өнімдер тізімін дайындау;
міндетті сертификаттауға тән шетелден әкелінетін өнімдер тізімін дайындау;
аусытыру кілттерінің көмегімен қайта кодтау арқылы шетел нарығына шығарылатын отандық өнімдер туралы деректі ақпарат дайындау;
ішкі қазақстандық нарықта өнім туралы ақпаратты қамтамасыз ету;
мемлекеттік статистика, салық салу, ішкі және халықаралық ақпараттық жүйелерде қатысу бойынша жұмыс шегінде есептік қызметтерді жүзеге асыру.

1. 3 Өнім сапасы туралы жалпы мәліметтер

Өмірде біз «сапа» түсінігін жиі қолданамыз: іскерлік сапа, өнім, қызмет, еңбек сапасы, өмір сүру сапасы және т. б. Өмір салтының саасына материалды орта - өнім мен қызмет сапасы көп әсер етеді. Сондықтан өнім мен қызмет сапасы мәселесі бұған дейін де, қазір де актуалды. Ол шешімі біздің мемлекетіміздің экономикалық тұрақтылығына тәуелді стратегиялық мәселе болып табылады. Көптеген өндірістердің, конструктор ұжымдарының, қызмет өрістерінің қызметтерін біріктіретін сапаны жақсарту процесі тек қана тауар мен қызметті сатудан пайда алу үшін ғана емес, сондай -ақ ең маңыздысы алпы қоғам мен оның мүдделеріне қажет.

Сәйкес пайдалылыққа ( сату бағасы мен өзіндік құн арасындағы айырмашылық) ие тауар ұдайы сұанысқа ие болуы керек. Тауарды тек бізге қажет болғаны үшін ғана емес, бәзге ұнағаны үшін де сатып алып, бағасын төлейміз. Тауардың сырт түрі, қолданыстағы қолайлығы, қызмет ету уақыты, техникалық сипаттамалары, кепілдік қызмет көрсету уақыты, техникалық сипаттамалары, кепілдік қызмет көрсету шарттары - оның бағасын анықтауда шешуші моменттер болып табылады, онда біз сатып алған нәрсенің бағасын «артылған үміт» немесе «тауардың пайдалылық деңгейі» факторына сәйкес төлейміз.

Сапа - объектінің белгіленген немесе болжамалы қажеттілікті қамтамасыз етуге сәйкес көрсеткіштер жиынтығы (ИСО 8402) . Сапа деген ұғым үш элементті қамтиды:объект, қажеттілік және көрсеткіштер. Осыған байланысты сапаның мәнін толық түсіну үшін осы элементтерді талдау керек.

Объект ретінде іс-қимылдар немесе процесс, өнім, қызмет көрсету, мекеме, жүйе мен жеке тұлға немесе осылардың сан қилы қиыстырулары болуы мүмкін. Осындай қиыстырулардың мысалы ретінде «өмір сапасын» алуға болады. Шетелдерде, ал соңғы кезде біздің елімізде де, тұтынушылардың мүддесі мен құқығын қорғау мәселесін осы өмір сапасы тұрғысынан қарастырады. Бұл ұғым адамның қажеттілігін қамтамасыз етудің көптеген жағдайларын қамтиды: тауар мен қызмет көрсету сапасын, қоршаған ортаны қорғау, адамның денсаулығын сақтау, білім беру сапасын және басқалар. Оқулық та сапа коммерцияға, оның негізгі объектілері - өнімге (тауарға), процеске және қызмет көрсетуге қатысты қарастырылады.

Өнім - процестің немесе көрсетілген қызметтің нәтижесі.

Процесс - өнімнің өмірлік циклінің процестерін қоса алғанда, қандай да бір тапсырылған нәтижеге жету жөніндегі өзара байланысты және дәйекті іс-қимылдар (жұмыстар) жиынтығы. Көрсетілетін қызмет - беруші мен тұтынушының тікелей өзара іс-қимылының және берушінің тұтынушы қажеттіліктерін қанағаттандыру жөніндегі ішкі қызметінің қорытындылары.

Тауар - ерікті иесіздендірілетін, бір тұлғадан екінші тұлғаға сатып алу - сату келісімі бойынша өтетін кез келген зат.

Сапаның екінші элементі - қажеттілік. Қажеттілік сатылы түрде болады. Оның төменгі сатысында тамақ өнімдерінің көмегімен қамтамасыз етілетін қауіпсіздікке қажеттілік . Сатының жоғары деңгейінде эстетикалық қажеттілік, шығармашылықтағы қажеттілік орналасады. Бүгінгі күнде ішкі, әсіресе сыртқы рынокта бәсекеге түсу үшін тұтынушылардың бағалауларындағы өзгерістерді уақытылы болжап, келешектегі қажеттілікті біліп отыру керек. Доктор Э. Демингтің (сапаны жан-жақты басқарудыңтеориясы мен әдістемелері саласындағы ірі ғалым, «Жапон ғажайыбының» авторы) сөзімен айтқанда, «тұтынушы өзіне керегін алуы керек, қай уақытта керек болса сол уақытта және қандай түрде қаласа, сондай түрде алуы керек».

Сапаның үшінші элементі - көрсеткіштер.

Көрсеткіштер сапалық және сандық болып екіге бөлінеді. Сапалық көрсеткіштер - материалдың түсі, бұйымның түрі, т. б. Сандық көрсеткіштер (параметрлер) тауарды қолдану шеңбері мен жағдайын анықтау және сапаны бағалау үшін қолданылады. Сапа көрсеткіші - тауар сапасына жататын бір немесе бірнеше қасиеттерінің сандық сипаттамасы. Сапа көрсеткіші тауардың қажеттілікті қамтамасыз ету мүмкіндігін сандық көрсеткіштермен сипаттайды. Көрсеткіштер әр түрлі өлшемдермен келтіріледі немесе өлшемсіз болады. Көрсеткіштерді қарастырғанда олардың атауы мен мәні анықталады.

2 ӨНІМІНІҢ САПА КӨРСЕТКІШТЕРІ

2. 1 Сапаның ерекшелігі және көрсеткіші

Ерекшелік - өнімнің (немесе тауардың) жасалу кезінде, бағалау, сақтау және тұтыну кезінде пайда болатын объективті ерекшелігі. Өнімнің құрамы • қарапайым және күрделі болуы мүмкін.

Қарапайым ерекшелік бір ғана ерекшелікпен сипатталады, мысалы, қышқылдығы, сүттің майлылығы және т. б.

Күрделі ерекшелік - кжиынтық түрынде көрініс табатын ерекшеліктердің комплексі. Күрделі құрамға мысал ретінде толықтай құрамдардың комплексіне ие тағамдық тауарлардың тамақтану құндылығын алуға болады - қуаттылығы, биологиялық және физиологиялық құндылықтары, сонымен қатар жұғымдылығы.

Сапа көрсеткіші - өнім құрамының сапалық және сандық көрінісі (немесе тауардың) . Сапа көрсеткіші физикалық және/немесе физикалық емес шама болып табылады. Физическалық шама (ұзындық, масса және тығыздық және т. с. с. ) сапалық және сандық болып өлшене алады. Дегенмен бұл жағдайда сол бір көрсеткіштер тауардың әр түрлі құрамын сипаттауы мумкін екендігін ескере кету керек.

Көрсеткіштің аталуы тауардың сапалық сипатына қызмет етеді (мысалы, шырындағы қанттың үлесі) .

Көрсеткіштің мағынасы сапалық және сандық көрсеткіштердің нәтижесі болып табылады (мөлшер және мөлшерлілік), мысалы, шырында қанттың үлесі 12%. Көрсеткіштің мағынасы тауардың анықталған талаптарға сай болуы немесе сай болмауы кезінде немесе өлшеу нәтижелерін констатациялау кезінде қолданылады.

Аталуы бойынша сапа көрсеткіштері сипаттаушы құрамына қатысты (дара, комплексті, интегралдық) немесе бағытталуына байланысты (базалық және анықтаушы) топтарға бөлінеді.

Дара көрсеткіштер - тауарлардың қарапайым құрамын сипаттауға арналған көрсеткіштер. Мысалы, дара көрсеткіштерге түсі, пішіні, бүтіндігі, қышқылдылығы жатады.

Комплексті көрсеткіштер - тауарлардың күрделі құрамын сипаттауға арналған көрсеткіштер. Нанның жұмсақтығы - бірнеше дара көрсеткіштерден тұратын комплексті көрсеткіш: тусі, кеуектілігі, икемділігі және т. б.

Интегралды көрсеткіштер - өнімді өндіруге, жасауға, сақтауға және тұтынуға кеткен шығындарға қолданудан алған пайдалы әсердің анықталған соммалық қатысы болып табылатын көрсеткіштер. Мұндай көрсеткіш әдетте бәсекеге қабілеттілікті жеңілдетілген есептеулерде қолданылады. Бірақ та ол тауартанудың сипатының тауар белгісінің танымалдығы, беделділігі сияқты талаптарын қарастырмайды. Сол себепті тек интегралды есептеудың көрсеткіші танымалдылығы мен беделділігімен ерекшеленетін түрлі тауар белгісіндегі тауарлардың бәсекеге қабілеттілігін бағалауда жеткілікті нәтиже бере алмайды.

Базалық көрсеткіштер - сапалық көрсеткіштердің сипаттарын салыстыру негізінде қабылданатын көрсеткіштер. Базалық көрсеткіштің мысалы ретінде үлгінің анықталған сорттағы ұнның түсіне сай болатын түсін айтуға болады. Базалық сапа ретінде ғылыми-техникалық жетістіктердің, сонымен қатар стандарттар көрсеткіші мен техникалық регламенттер негізінде пайда болған ең жақсы ұқсас өнімдерді қолдануы мүмкін.

Анықтаушы көрсеткіштер - тауар сапасын бағалауда шешуші рөл атқаратын көрсеткіштер. Оларға көптеген қосымша сипаттар жатады - сыртқы келбеті, барлық тұтынушы тауарлардың түсі, аөықтық тауарлардың дәмі және иісі; физико-химиялық көрсткіштер - майдың массалық үлесі (майлы азық-түліктерде - сиыр сүтінде, маргаринде және т. б. ), этил спирті (алкогольді сусындарда) және т. б. Тұтынушылық ерекшелік номенклатурасы мен сапа көрсеткіштерін қарастыру барысында азық-түлік тауарлардың және азық-түліктік емес тауарлардың барлығына жалпы ортақ құрамның топшалары қарастырылды. Ерекше құрамдар (мысалы, тектоникалығы, гигиеналық және басқа да азық-түліктік емес тауарлардың құрамы) тауартанудың сәйкес бөлімдерінде зерттелуі керек.

Сапаны бағалау - объектінің қойылған талаптарды орындауға қаншалықты

мүмкіндігі бар екендігін жүйелі тексеру (ИСО 8402) . Егер тексеру кезінде талаптардың орындалмауы себепті сәйкессіздік анықталған болса, онда оны жою үшін мекеме түзету шараларын жүргізеді. Кез келген тексеру екі элементтен тұрады:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.