Салықтардың экономикалық мазмұны, кажеттілігі, қызметтері және ұйымдастыру принциптері

Пән: Салық
Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 53 бет
Таңдаулыға:

Мазмұны

Кіріспе

I тарау. Салықтардың экономикалық мазмұны, кажеттілігі, қызметтері

және ұйымдастыру принциптері

. Салықтардың экономикалық мазмұны, қажеттілігі, қызметтері және

ұйымдастыру принциптері

. Қазақстан Республикасының салық жүйесі және қалыптасу мен даму

сатылары

II тарау. Батыс Қазақстан облысы бойынша салық департаментінің ұйымдық - экономикалық сипаттамасы және қаржы жұмысы

2. 1. Батыс Қазақстан облысы бойынша салық департаментінің даму тарихы және ұйымдық сипаттамасы

2. 2. Батыс Қазақстан облысы бойынша салық департаментінің бюджеттік түсімдеріне қаржылық талдау

III тарау. Қосылған құнға салық салудың әрекет ету мәселелері және жетілдіру жолдары

3. 1. Қосылған құнға салық салуды ұйымдастыру және есептеп, төлеу механизмі

Қосылған құнға салық салудың әрекет ету мәселелері және жетілдіру жолдары

Қорытынды және ұсыныстар . . .

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі . .

Кіріспе

Еліміздің қай уақытта да болсын қалыпты әлеуметтік-экономикалық жағдайда өмір сүруін қамтамасыз ететін мемлекеттік әртүрлі мекемелер мен мемлекет аппаратты ұстауға халықтың білімін, мәдениетін дамытуға денсаулықтарына кепілдеме беруге тұрғындардың тыныштығын қамтымасыз ету мақсатында қорғаныс күштерді ұстауға қажетті қаражаттың ең басты көзі болып салық табылады. Салық - бұл мемлекеттің дамуының қай сатысында болса да маңызды мәнге ие.

Қазіргі біздің мемлекетіміздің жағдайындағы әрекет етіп отырған салық жүйесінің ішінде тікелей салытармен қатар жанама салықтардың рөлі бар. Жанама салық мемлекеттік бюджетті толтырудың қайнар көзі болып табылады.

Жанама салықтарға қосылған құнға салық пен акциздер жатады. Соның ішінде қосылған құнға салық басқа бірнеше мың жылдан бері өмір сүріп келе жатырған салық түрлерінің ішіндегі ең жасы. Дегенмен мағынасы жағынан басқаларына қарағанда ол осы аз уақыт ішінде кең мағынаға ие болды. Осы жарты ғасыр ішінде ол жүзден астам елдердің салық жүйесінен өз орнын тапты. Сондықтан да жанама салықтардың, соның ішінде қосылған құн салығының салық жүйесіндегі орыны ерекшелігін ескере отырып дипломдық жұмыс тақырыбы өзекті болып келеді.

Дипломдық жұмыстың мақсаты болып қосылған құнға салық салу мәселелерін қарастыру және жетілдіру жолдарын ұсыну болып табылады.

Дипломдық жұмыстың мақсатына сәйкес мынадай міндеттер қойылады:

жалпы салық жүйесіне түсінік беру;
Қазақстан Республикасында салық жүйесінің қалыптасуы және салық салу жағдайын қарастыру;
БҚО бойынша салық департаментіне ұйымдық-экономикалық сипаттама беру;
Салық департаменті қызметінің нәтижелеріне талдау жасау;
қосылған құнға салықты есептеу, қолдану, төлеу тәртібін қарастыру.
қосылған құн салығының әрекет ету мәселелерін қарастырып, жетілдіру жолдары бойынша ұсыныстар жасау.

Дипломдық жұмыстың зерттеу объектісі болып Батыс Қазақстан облысы бойынша салық департаменті табылады. Жұмысты орындау барысында салық департаментінің соңғы үш жыл бойынша есебі және декларация мәліметтері, ережесі, қолданылды.

Дипломдық жұмысты орындау барысында монографиялық талдау және экономикалық-математикалық салыстыру, айырмашылық табу, әдістерінің кейбір жақтары қолданып отыр.

I тарау. Салықтардың экономикалық мазмұны, қажеттілігі, қызметтері және ұйымдастыру принциптері

Салықтардың экономикалық мазмұны, қажеттілігі,

қызметтері және ұйымдастыру принциптері

Ұйымдық-құқықтық жағынан салықтар - бұл мемлекет бір жақты тәртіппен заң жүзінде белгіленген, белгілі бір мөлшерде және мерзімде бюджетке төленетін қайтарусыз және өтеусіз сипаттағы міндетті ақшалай төлемдер.

Салықтардың экономикалық мәні олардың өзінің функцияларымен міндеттерін жүзеге асыру үшін мемлекет жұмылдыратын ұлттық табыстың бір бөлігі болып табылатындығына.

Салықтар мемлекетпен бірге пайда болды және мемлекеттің өмір сүріп, дамуының негізі болып табылады. Адамзат дамуының бүкіл тарихы бойына салық нысандары мен әдістері өзгерді, игерілді, мемлекеттің қажеттіліктері тен сұрау салуларына бейімделеді. Салықтар тауар-ақша қатынастарының ахуалына әсер ете отырып, олардың дамыған жүйесінде айтарлықтай өрбіді. Мемлекет құрылымының өзгеруі, өркендеуі әрқашан салық жүйесінің қайта құрылуымен, жаңаруымен қабаттаса жүреді. Салықтар барлық елдерде олардың қоғамдық-экономикалық құрылысы мен саяси іс-бағытына қарамастан ұлттық мемлекет кірістерінің негізгі көзі - ұлттық табысты қайта бөлудің басты қаржылық құралы, мемлекеттің кірістері және бюджеттің кірістерін қалыптастырудың шешуші көзі болып табылады. Салықтарда мемлекеттің экономикалық мазмұны нақты түрде көрінеді, ал салақтардың әлеуметтік-экономикалық мәні, олардың тұрлері мен рөлі қоғамның экономикалық құрылысымен, мемлекеттің табиғатымен және функциаларымен айқындалады. Белгілі философ Фрэнсис Бэкон салықтарды төлеу әрбір азаматтың қасиетті борышы деген еді.

Қазақстан Республикасы Конституциясының 35-бабында: заңды түрде белгіленген салықтарды, алымдарды және өзге міндетті төлемдерді төлеу әркімнің борышы әрі міндеті болып табылады, - деп жазылған.

Салықтарда ежелден салық жүктемесін бөлудің екі қағидаты қалыптасқан:

пайда (алынған игіліктер) қағидаты,
«қайыр көрсету» (төлем қабілеттілігі) қағидаты.

Алынған игіліктерге және төлем қабілеттілігіне салық салудың қағидаттарын пайдалану салық мөлшерлемелерін белгілеуге және табыстың өсуіне қарай олардың өзгеруіне саяды

Салықты ұтымды ұйымдастырудың классикалық қағидаттарын бұрын А. Смит ұсынған еді. Олар мынаған саяды:

Салық салық төлеушінің әрқайсысының табысына сәйкес алынуы тиіс (әділеттілік қағидаты)
Салықтың мөлшері мен оны төлеу мерзімі алдын ала және дәл анықталуы керек (анықтылық қағидаты)
Әрбір салық салық төлеуші үшін неғұрлым қолайлы уақытта және әдіспен алынуы тиіс (қолайлылық қағидаты)
Салықты алудыңшығындары өте аз болуы тиіс (үнем қағидаты)

Бұл қағидаттарды пайдалану салық салуда зорлық-зомбылықты жоқ етті, бұл процеске реттемелеуді енгізді және А. Смитке «салықтар - оны төлейтіндерге құлшылықтың нышаны есмес, бостандықтың нышаны» деп қорытынды жасауға мүмкіндік берді. Салық салудың кейінгі даму барысында қағидаттардың тұжырымдамалары дәлелденді, толықтырылды.

Салық салудың қазіргі қағидаттары мынаған саяды:

Салық салудағы әділдік қағидаты екі аспектіде қарастырылады:

а) «деңгейлес теңдікке жету» - салық төлеушілердің табыстарына тең жағдайда біркелкі салық салынады;

ә) «сатылас теңдікті» сақтау - жеке тұлғалардың табыстарына салық салу табыстардың бар бөлігін қайта бөлу үшін прогрессивті шәкіл бойынша сараланған мөлшерлемелерді қолдана отырып жүргізілуі тиіс.

2. Қарапайымдылық қағидаты. Салық механизмі салық төлеушіге түсінікті болуы тиіс, ол рабайсыз әрі күрделі болмауы керек.

3. Салықтардың анықтығы - алдын ала белгіленген шарттар мен талаптардың мызғымас теңдігі елдің барлық аумағында және барлық шаруашылық жүргізуші субъектілер үшін түсіндіру мен қолданудың біркелкілігі.

4. Жеңілдіктердің ең аз саны. Жеңілдіктер құндық үйлесімдерді бұрмалайды және салық салу субъектілерін тең емес жағдайларға әдейі қояды.

5. Салық салудың экономикалық бейтараптығы. Салықтар экономиканың жұмыс істеуін жақсартуға және инвестициялардың өсуіне кедергі жасамауы тиіс.

6. Экономикалық қатынастар бойынша осы елдің басқа әріптес елдермен салықтардың негізгі түрлері бойынша салық мөлшерлемелерінің салыстырмалығы.

Қазқстанның Салық Заңнамасында сонымен бірге салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді төлеудің міндеттілігі, салық салудың айқындылығы, әділдігі, салық жұйесінің біртұтастығы және салық заңнамасының жариялылығы қағидаттары негізделеді.

Салық төлеуші салық заңнамасына сәйкес салықтық міндеттемелерін толық төлемінде және белгіленген мерзімдерде орындауға міндетті.

Салықтар және бюджетке төленетін басқада міндетті төлемдер айқын болуға тиіс. Салық салудың айқындығы салық төлеушінің салықтық міндеттемелері туындауының, орындалуының және тоқтатылуының барлық негіздері мен тәртібін салық заңнамасында белгілеу мүмкіндігін білдіреді.

Еліміздегі салық салу жалпыға бірдей және міндетті болып табылады. Жеке сипаттағы салық жеңілдіктерін беруге тиым салынады.

Қазқстанның салық жүйесі оның бүкіл аумағында барлық салық төлеушілерге қатысты бірыңғай болып табылады.

Салық салу мәселелері реттейтін нормативтік-құқықтық актілер ресми баслымдарда міндетті түрде жариялануға жатады.

Мемлекетке түсетін салық түсімдерінің сипатты ерекшелігі олардың сан алуан қоғамдық қажеттерге кейін иесіз пайдаланылуы болып табылады. Осысымен салықтың мемлекет, сондай-ақ басқа жергілікті органдар белгілейтін түрлі міндетті, мақсатты жарналардан, төлем аударымдарынан айырмашылығы болады.

Салықтардың әлеуметтік-экономикалық мәні мен мазмұны олар атқаратын функцияларда толық ашыла түседі. Жалпы қаржы категориясы тұрғысынан салықтар қосалқы категория болып табылатындығын есте ұстаған жөн, сондықтан қаржыға қатысты салықтардын функцияларын қаржың бөлгіштік функциясының құрамдас қосалқы функциясы ретінде қарстырылған жөн.

Қазіргі кезде салықтар фискалдық, реттеуші және қайта бөлу сияқты негізгі үш функция орындалады. Бұлардың әрқайсысы осы қаржы категориясының ішкі белгілері мен өзіндік ерекшеліктерін білдіреді.

Фискалдық қызметі - барлық мемлекеттерге тән негізгі функция. Оның көмегімен бюджеттік қор қалыптасады, мұның өзі салықтардың қоғамдық міндеттерін арттыра түседі. Өйткені салықтар мемлекеттік бюджеттің кірістерін толыстыра отырып, экономиканы, әлеуметтік-мәдени шараларды жүзеге асыруды қамтамасыз етеді.

Салықтардың реттеуші функциясы мемлекеттің экономикалық қызметінің ұлғаюымен байланысты пайда болат. Ол ұлттық шаруашылықтың дамуына қабылданатын бағдарламаларға сәйкес ықпал етеді. Бұл орайда салықтардың нысандарын таңдау, олардың мөлшерлемелерінің, алу әдістерінің өзгеруі, жеңілдіктер мен шигерімлер пайдаланылады. Бұл реттеуіштер қоғамдық ұдайы өндірістің құрылымы мен үйлесіміне, қорлану мен тұтыну көлеміне ықпал етеді.

Қайта бөлу функциясы арқылы түрлі субъеектілер табысының бір бөлігі мемлекеттің қарамағына өтеді. Мемлекет салық саясатын - салық саласындағы шаралар жүйесін қоғамның оның нақтылы кезеңіндегі әлеуметтік-экономикалық және басқа мақсаттар мен міндеттеріне қарай әзірленген әкономикалық саясатқа сәйкес жүргізеді.

Салық қызметтері салықтың барын айқандайды, олардың қасиеттерін сипаттайтын әдістер болып табылады. Салық қызметтері мемлекеттік табысты бөлу және қайта бөлу инструменті ретінде олардың қоғамдық тапсырмаларды қалай жүзеге асырып жатырғанын бейнелейді.

Салықтың бас қызметін қызметін қарастырады: фискалдық, бөлу, реттеу, бақылау және ынталандырушы.

Бөлу қызметі - бөлу бойынша қатынастардың ерекше орталықтандырылған инструменті ретінде болуын бейнелейді. Бөлу қызметі басқаша әлеуметтік деп аталады, себебі ол қоғамдық табыстарды нәтижесінде қоғамның әлеуметтік тұрақтылығына кепілдікті қамтамасыз ететін әртүрлі санаттар, яғни жағдайы жақсы және төмен азаматтар арасында әділ бөліп таратады. Әлеуметтік функцияны жеке бөлек тауарларға, бәрінен бұрын қымбат тауарлардан ұсталатын акциз атқарады. Мемлекеттің бюджеттің табысының қалыптасуы мемлекеттің өзін ірі экономикалық субъектіге айналдырады.

Бақылау қызметі - бұл мемлекет салық арқылы заңды және жеке тұлғалардың қаржылық-шаруашылық іс-әрекетін бақылап отырады, бір уақытта табыстың түсу көздері мен қаражаттарды шығындау бағыттарын бақылайды. Нәтижесінде бақылау қызметі мемлекеттің конституциалық қызметін орындауға жеткілікті бюджетке ең төменгі түсімді қамтамасыз етеді.

Салық салуды ұйымдастыру салық қатынастары нысандарының элементтерін, яғни салық түрлерінің нақты атауларын, сондай-ақ оларды қолданудың тәртібі мен әдістерен, іс-қимылының тәсілдерін кіріктіретін сауда механизмін құруға және оның жұмыс істеуіне саяды.

Қазақстан Республикасының қазіргі салық жұйесі салықтарды құру мен алудың нақтылы әдістерін анықтайды, салықтың тиісті элементтері арқылы салық салудың тәртібін белгілейді.

Негізгі салық элементтеріне мыналар, жатады: салық субъектісі, салық салынушы, объектісі, салық базасы, салық салудың өлшемі, салық мөлшерлемесі, үлес, салықпұл, салық жеңілдіктері, салық төлеудің мерзімі мен тәртібі, салық төлеушілер мен салық органдарының міндеттіліктері мен құқықтары, салықтарды төлеуді бақылау, салық заңнамасын бұзғаны үшін санкциялар және басқалары.

1-сызба

Салық механизмінің элементтері

Салық субъектісі немесе салық төлеуші. Ол - салықты және бюджетке басқа төлемдерді төлеуші тұлға, алайда нарық механизмі арқылы салық ауыртпалығы басқа тұлғаға - салық санынушыға аударылуы мүмкін.

Салық салынушылар - нақты салық ауыртпалығы түсетін жеке тұлғалар, түпкілікті салық төлеушілер, яғни мемлекет азаматтары .

Салық объектісі. Мүлік пен іс-әрекеттер салық объектілері және салық салуға байланысты салық төлеушінің салықтық міндеттемесі туындайды.

Субъект базасы. Салық базасы - салық салу объектісі мен салық салуға байланысты объектінің құндық, заттай немесе өзге де сипаттамалары, олардың негізінде бюджетке төленуге тиіс салықтар және басқа да міндетті төлемдердің сомасы анықталады.

Салық негізгі базасы мыналар болып табылады:

табысқа салынатын салық. Бұған корпорациялық табыс салығы мен жеке табыс салығы жатады;
тауарлар салынатын салықтар. Олар қосылған құнға салынатын салықтарды, кеден баждарын кірістіреді;
капиталға салынатын салық. Оған жер салығы, мүлікке салынатын салық және басқалары жатады;

Салық өлшемі - есеп-қисап үшін белгіленген салық объектісін өлшеу бірлігі (тг, табыс, айналым т. б., жердің 1 гектары, тауарды өлшеу бірлігі және басқалар) .

Салық мөлшерлемесі. Салық мөлшерлемесі салық базасының өлшем бірлігін салық есептеулерінің шамасын білдіреді. Ол салық базасының өлшем бірлігіне пайызбен немесе абсолюттік сомамен белгіленеді.

Салық салу практикасында мөлшерлемелердің мынадай түрлерін ажератады:

тұрақты салық мөлшерлемесі. Олар табыс көзіне қарамастан салық салу білігіне абсолюттік сомада белгілінеді;
үйлесімді салық мөлшерлемесі. Олар салық объектісіне бірдей пайыздық қатынаста іс-әрекет етеді;
прогресивті салық мөлшерлемесі. Бұл жағдайда прогресивті салық мөлшерлемесі табыстың артуына қарай өсіп отырады. Нәтижесінде салық төлеуші салықтың үлкен абсолюттік сомасын ғана емес, сонымен бірге оның үлесін де төлейді. Прогресивті мөлшерлемелер ең алдымен табысы көп тұлғаларға ауыртпалық түсіреді;
регрессивті салық мөлшерлемесі. Олар табыстың өсуіне қарай төмендейді және табысы көп тұлғаларға тиімді болып келеді, ал табысы аз адамдардың иығана ауыртпалық түсіреді.

Салық кезеңі. Жекелеген салықтар мен басқа да міндетті төлемдерге қатысты белгіленген уақыт кезеңі салық кезеңі деп түсініледі, ол аяқталған соң салық базасы анықталады және бюджетке төленуге тиісті салықтар мен басқа да міндетті төлемдердің сомасы есептеледі.

Салықпұл - субъектінің бір объектіден төлейтін салық сомасы.

Салық жеңілдіктері - заңнамаға сәйкес төлеушілерді салықтан толық немесе ішінара босату. Салық жеңілдіктеріне мыналар жатады:

салық салынбайтын минимум-салық салудан толық босатылатын салық объектісінің ең аз бөлігі;
табыстың есептелген сомасынан шегерілетін шегерімдер (асыраудағы жандарға, мүгедектерге - халықтан алынатын табыс салығы бойынша; және т. б. ) ;
салық салынатын табыстың құрамына кіріктірілмейтін сома (мысалы, босату кезіндегі ұйғарымды жәрдемақы, халықтан алынатын табыс салығы бойынша өтемақы төлемдерінің сомасы) ;
салық салудың жеке субъектілері мен төлеушілердің санаттары үшін салық мөлшерлемесін төмендету.

Салық жеңілдіктеріне сонымен бірге төлеу мерзімін ұзарту және салық бойынша бересіні есептеп шығару да жатады.

Жеңілдік кезеңі - салықтар бойынша заңмен белгіленген жеңілдіктердің іс-әрекет ететін уақыты.

Салық төлеушілер мен салық органдарының құқықтары мен міндеттіліктері - билік пен басқару органдарының салық заңнамасымен реттеледі.

Салықтық бақылау - салық службасы органдарының салық заңнамасының орындалуын, жинақтаушы зейнетақы қорларына міндетті зейнетақы жарналарының толық және уақтылы аударылуын бақылауы.

Салықтық бақылау мынадай нысандарда жүзеге асырылады:

салық төлеушілерді тіркеу есебі;
салық салу объектілері мен салық салумен байланысты объектілерді есепке алу;
бюджетке түсетін түсімдерді есепке алу;
қосылған құнға салынатын салықты төлеушілерді есепке алу;
салық тексерістері;
коммерциялық бақылау;
салық төлеушілердің қаржы-шаруашылық қызметінің мониторингі;
фискалдық жады бар бақылау-касса машиналарын қолдану ережелері;
акцизделетін тауарлардың кейбір түрлерін таңбалау және акциздік постыларды белгілеу;
мемлекет меншігіне айналдырылған мүлікті есепке алу, бағалау және сату тәртібін сақтауды тексеру;
уәкілетті органдарға бақылау жасау.

Кедендік бақылау комитеті өз құзыры шегінде Қазақстан Республикасының кеден шекарасы арқылы тауарлардың өтуімен байланысты төленуге тиіс салықтарды және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдерді өндіріп алу жөніндегі салықтық бақылауды Салық кодекісіне және кеден заңнамасына сәйкес жүзеге асырады.

Салық құпиясын салық төлеуші және оның қаржы-шаруашылық қызметі туралы салық службасы органдары алған кез келген мәліметтер құрайды.

Салық заңнамасын бұзған салық төлеушілерге олардың жасырған сомасын, төмендеткен табыстарын төлеттіріп алу , бұзу ауыртпалығына қарай үлестік немесе еселенген көлемде айыппұлдар, бюджетке төленетін төлемдер мерзімін өткізіп алғаны үшін өсімдер түрінде санкциялар қолданылады.

Қазақстан Республикасының салық жүйесі және қалыптасу мен даму сатылары

Алғашқы феодалдық қауымдастықта сыртқы ортаның қатал жағдайына амалсыз бейімделу сыртқы жаулардан қорғанудың ұйымдық мұқтаждығын аштық болған жағдайда азық-түліктің қоғамдық запасын сақтауды қамтамасыз ету мақсаттарында адамдарды басқарудың ұйымдық формасының пайда болуына әкеледі. Әрине осы органдарда қызмет ететін адамдар белгілі бір қызмет түрін көрсеткендері үшін қоғамнан ақы төлеуді талап етті. Оларды ұстау бойынша барлық шығындар салықтың ағашқы түрлерін көрсетті.

Осылайша салықтардың пайда болуының алғашқы себептері - ол қоғамның осы және басқа да мүдделерін қанағаттандырудың ұйымдық мұқтаждығы болды. Салықтың осындай түрлері көптеген уақыт бойына өмір сүріп келді немесе қолданылып келді.

«Салық» ұғымынмен «салық жүйесі» ұғымы тығыз байланысты. Мемлекетте алынатын салық түрлерінің, оны құру мен алудың нысандары мен әдістерінің, салық службасы органдарының жиынтығы әдетте мемлекеттің салық жүйесін құрайды.

1991 жылға дейін, яғни КСРО ыдырағанға дейін елде көбінесе экономиканы бысқарудың әміршіл-әкімшіл жүйесіне, бағаларға қатаң мемлекеттік реттеуге сәйкес келетін салық жүйесі қызмет етті.

Бюджеттің басты кіріс көздерінің бірі болған айналым салығы тіркелген бөлшек сауда және көтерме сатып алу бағаларын қолдануға және мемлекеттік реттеп отыруға бағытталған болатын. Қазақстан егемендікке ие болғаннан кейін 1991-1995 жылдары қабылдаған бірқатар заңдарға сәйкес республикада жаңа салық жүйесі қалыптасты.

1991 жылы желтоқсанның 25-інен бастап біздің елімізде тұңғыш салық жүйесі арқылы істей бастады. Ол «Қазақстан Республикасындағы салық жүйесі туралы» заңға негізделді. Бұл заң салық жүйесін құрудың қағидаттарын, салықтар мен алымдардың түрлерін, олардың бюджетке түсу тәртібін белгілеген алғашқы құжат еді. Осы заңға сәйкес Қазақстанда 1992 жылғы қаңтардын бірінен бастап 13 жалпы мемлекеттік салық, 18 жергілікті салықтар мен алымдар енгізілді.

Қазақстан Республикасының Үкіметі 1995 жылдың басында салық реформасының ұзақ мерзімді тұжырымдамасын қабылдап, онда еліміздің салық жүйесі мен салық заңнамасы бірте-бірте халықаралық салық салу қағидаттарына сәйкестендіру көзделді. Осыған байланысты «салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» 1995 жылғы сәуірдің 24-інде Қазақстан Республикасы Президенттің заң күші бар жарлығы шықты. Енді бұрынғы 24 салықтар мен алымдар едәуір қысқартылып, олардың саны небары 11 болып қалды. Қазақстан Республикасы Президентінің бұл жарлығы Қазақстан Республикасының 1999 жылғы шілденің 16-сындағы 440-1 заңына сәйкес заң мәртебесін алды. Осы уақыт аралықтарында Президент жарлықтарымен және Қазақстан Республикасының заңдарымен бұл заңға өзгерістер мен толықтырулар енгізілді. Әсіресе, 2009 жылы әрекет ете бастаған жаңа Салық кодексінде көптеген өзгерістер бар.

Салықтардың, оларды төлеушілердің, салықтарды алу әдістерінің, салық жеңілдіктерінің жиынтығының болатындығынан салық жүйелерінің әжептәуір күрделі үлгілері болуы мүмкін.

Барлық өркениетті елдерде салықтардың бүкіл жиынтығы әртүрлі қағидаттар бойынша жіктеледі:

Салық салу объектілері бойынша;
Салықты алатын және салықтан жиналған сомаға билік жасайтын органға қарай;
Пайдалану тәртібі бойынша;

Объектінің экономикалық белгісі бойынша.

Салықтарды салу объектісі бойынша олар тура және жанама салықтар болып бөлінеді.

Тура салықтар - салық төлеушінің кірісі мен мүлкінен тікелей төленген салықтар. Олар өз кезегінде нақты және жеке салықтарға жіктеледі. Нақты салықтар салық төлеушілердің мүлкінің кейбір түрлеріне (үй, жер, кәсіп, ақшалай капитал және т. с. с. ) салынады. Жеке тура салықтар - бүл жеке адамдар заңды үйымдардың табыстары мен мүлкіне салынатын салықтар. Нақты салықтардан айырмашылығы жеке салық салу әрбір салық төлеушінің жеке табысы мен мүлкен де, оның қаржы жағдайын да ескереді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.