Электр слесарлық қондырғы



1 БӨЛІМ

1. Асинхронды қозғалтқыштардың құрылғылары.
2. Асинхронды қозғалтқыштың құрылысы және жұмысы.
3. Асинхронды қозғалтқыштың қысқа тұйықталуы.
4. Үш фазалы асинхронды қозғалтқыштың айналу жиілігінің өзгертуін реттеу.
5. Статор магнит өрісінің жиілігін өзгерту арқылы ротордың айналу жиілігін реттеу.
6. Синхронды машиналар.
7. Синхронды генераторлардың параллельді жұмыс істеуі.
Кіріспе

Автоматтандыру , технологиялық қолдану әдісі, экономика – математикалық метод және басқару системасы , адамды алу нәтижесінен толық босатады. Беру және қолдану энергиясын, материалдар немесе көп көлем-дегі өңделген ақпараттар.
Автоматтандырудың мақсаты – жұмыс уақытын үнемдеу, оптимизациялық басқару, адамның денсаулығына зиянды жұмыс уақытынан босату. Автоматтандыру – ғылыми техрикалық процестің бірі;
Автоматтандыру – ғылыми функциялық басқару элементінің кең тарал-ған түрі. Автоматтандыру өз кезегінде техникалық кибернетиканың бір түрі. Техникалық кибернетика өте қиын автоматтандыруды басқару системасын компьютерлік әдіспен оқытады.
Автоматикалық басқару ХIХ ғасырдың соңында кең қолданыла баста-ды. Негізгі қолдану әдісі есептеу техникасы және ақпараттық жүйе барысын-да жүзеге асады. Автоматтандырудың өзі екі бөлімнен тұрады : ақпараттық және есептеу.
Электр машиналары электротехникада және электроэнергетикада қолданылатын электр машиналар түрлерін конструкциясын жалғау схемаларын және қолданыстағы физика заңдарын қарастырады. Электр машиналар түрлері: трансформаторлар, айнымалы тоқ машиналары, тұрақты тоқ машиналары, асинхронды машиналары, синхронды машиналары, қозғалтқыштар мен генераторлар құрылысы мен жұмысын қарастырады. Электр машиналар пәні электроэнергетика саласында мынандай орындарда кеңінен орын алады.
Механикалық энергияны электр энергиясына, электр энергиясын механикалық энергияға, сондай ақ электр энергиясын өлшемдері сан алуан электр энергиясына айналдыратын электр құрылғылары электр машиналары жатады.
Бұл жұмыста асинхронды машиналар қарастырылады. Асинхронды машиналар айнымалы ток машиналарына жататынын және олардың жалпы өндірістік орындалуы асинхронды қозғалтқыш ретінде жасалады.
Асинхронды машина – бұл айнымалы токтың коллекторсыз машинасы. Оның қалыптасқан режимінде магнит өрісі энергияны түрлендіру процесіне араласады және оның роторы әр түрлі жылдамдықпен айналады. Бір секцияның активті қабырғалары салынса, онда орама бір қабатты деп аталады.
Құрылымы бойынша асинхронды қозғалтқыштар екіге бөлінеді: қысқа тұйықталған роторлы, фазалық роторлы асинхронды қозғалтқыш. Мұндай қозғалтқышты фазалық роторлы асинхронды қозғалтқыш деп атайды.
ӘДЕБИЕТТЕР

1. Автоматтандырылған электржетегі – В.В.Москаленко, Ы.Туғанбаев.
2. Электржетегінің жалпы курсы – А.С.Сандлер, М.Г.Чиликин.
3. Ғаламтор жүйелері – Уикипедия Ашық энциклопедиясы.
4. Электрлік машина – А.В.Смоленский
5. Электрические машины – И.П.Копылов
6. Т.Б. ғаламтор жүйелерінен алынды.

Пән: Электротехника
Жұмыс түрі:  Курстық жұмыс
Тегін:  Антиплагиат
Көлемі: 18 бет
Таңдаулыға:   
Кіріспе

Автоматтандыру ,  технологиялық  қолдану  әдісі,  экономика  –
 математикалық  метод  және  басқару  системасы , адамды  алу   нәтижесінен
  толық босатады. Беру  және  қолдану  энергиясын, материалдар  немесе  көп
көлем-дегі өңделген ақпараттар.
Автоматтандырудың мақсаты – жұмыс уақытын үнемдеу, оптимизациялық
басқару, адамның денсаулығына зиянды жұмыс уақытынан босату. Автоматтандыру
– ғылыми техрикалық процестің бірі;
Автоматтандыру – ғылыми  функциялық  басқару  элементінің кең тарал-
ған түрі. Автоматтандыру  өз  кезегінде техникалық кибернетиканың бір түрі.
Техникалық  кибернетика  өте  қиын  автоматтандыруды  басқару системасын
компьютерлік әдіспен оқытады.
Автоматикалық  басқару  ХIХ  ғасырдың  соңында  кең  қолданыла баста-
ды. Негізгі  қолдану әдісі есептеу техникасы және ақпараттық жүйе барысын-
да жүзеге асады. Автоматтандырудың  өзі  екі  бөлімнен  тұрады : ақпараттық
және есептеу.
Электр машиналары электротехникада және электроэнергетикада
қолданылатын электр машиналар түрлерін конструкциясын жалғау схемаларын
және қолданыстағы физика заңдарын қарастырады. Электр машиналар түрлері:
трансформаторлар, айнымалы тоқ машиналары, тұрақты тоқ машиналары,
асинхронды машиналары, синхронды машиналары, қозғалтқыштар мен генераторлар
құрылысы мен жұмысын қарастырады. Электр машиналар пәні электроэнергетика
саласында мынандай орындарда кеңінен орын алады.

Механикалық энергияны электр энергиясына, электр энергиясын
механикалық энергияға, сондай ақ электр энергиясын өлшемдері сан алуан
электр энергиясына айналдыратын электр құрылғылары электр машиналары
жатады.

Бұл жұмыста асинхронды машиналар қарастырылады. Асинхронды машиналар
айнымалы ток машиналарына жататынын және олардың жалпы өндірістік орындалуы
асинхронды қозғалтқыш ретінде жасалады.

Асинхронды машина – бұл айнымалы токтың коллекторсыз машинасы. Оның
қалыптасқан режимінде магнит өрісі энергияны түрлендіру процесіне араласады
және оның роторы әр түрлі жылдамдықпен айналады. Бір секцияның активті
қабырғалары салынса, онда орама бір қабатты деп аталады.

Құрылымы бойынша асинхронды қозғалтқыштар екіге бөлінеді: қысқа
тұйықталған роторлы, фазалық роторлы асинхронды қозғалтқыш. Мұндай
қозғалтқышты фазалық роторлы асинхронды қозғалтқыш деп атайды.

1 БӨЛІМ

1. Асинхронды қозғалтқыштардың құрылғылары.

Электр қозғалтқыштарының ішінде ең көп тарағаны үш фазалы асинхронды
қозғалтқыш болып табылады. Бұл қозғалтқышты бірінші рет белгілі  орыс
электригі И. О. Доливо-Добровольский  құрастырған.
Асинхронды қозғалтқышта жұмыс процесі тек асинхронды жиілікте, яғни
ротордың айналу жиілігі магнит өрісінің айналу жиілігіне  тең  емес  кезде
 өтеді.
Ротордың айналу жиілігінің өрістің  айналу жиілігінен аздап болса да
айырмашылығы болады, ол қозғалтқыштың жұмыс жасауы кезінде өрістің айналу
жиілігінен әрқашан кіші (n2n1).
Асинхронды қозғалтқыштың жұмысы Араго-Ленц дөңгелегі (83-сурет) деп
аталынған құбылысқа негізделген. Бұл құбылысты  былай түсіндіруге болады,
егер тұрақты магнит полюстерінің алдына осьте еркін отыратын мыстан
жасалған дөңгелекті (дискіні) 1 орналастырып, магнитті тұтқасы 3 арқылы өз
осінің бойымен айналдырсақ, онда мыс дөңгелек сол бағытта айналады, өйткені
магнитті айналдырғанда оның магнит өрісі дөңгелектен өтіп онда құйынды
токтар туғызады.
Асинхронды қозғалтқыштарда тұрақты магнит өрісі айнымалы магнит
өрісімен ауыстырылған. Бұл магнит өрісі қозғалтқышты айнымалы ток желісіне
қосқан кезде үш фазалы жүйе арқылы жасалынады. Статордың айналмалы өрісі
ротор орамасының өткізгіш сымдарын кесіп өтіп оларда ЭҚК-терін
индукциялайды. Егер ротор орамасын кедергіге тұйықтаса немесе қысқа
тұйықтаса, онда тізбекте индукцияланатын ЭҚК-тер әсерімен ток жүреді. Ротор
орамасындағы ток пен статор орамасының айналмалы магнит өрісінің өзара
әрекеттесуі нәтижесінде айналмалы момент пайда болады.Айналмалы момент
роторды магнит өрісінің айналу бағытымен айналдыра бастайды.
Ротордың айналу бағытын өзгерту үшін, яғни қозғалтқышты реверстеу
үшін, статор орамасы тудырған магнит өрісінің айналу бағытын өзгерту керек.
Мұны статор оралма  фазаларын алмастыру арқылы жасайды. Ол үшін статор
орамасын желіге қосатын үш сымның кез келген екеуінің орнын ауыстырып
желіге қосса болғаны.

2. Асинхронды қозғалтқыштың  құрылысы және жұмысы.

Асинхронды қозғалтқыштың ротор тізбегі ажыратылған және қозғалыссыз
кезінде, ал статор кернеу және жиілігі электр желісіне қосылған болсын
делік.
Статорға жататын барлық шамалар бірінші реттік деп аталады да, оларды
“1” деген индекспен белгілейді, ал роторға жататын шамаларды екінші реттік
деп атайды да, оларды “2” деген индекспен белгілейді.
U1 кернеуі әсерімен статордың орамасында бос жүріс тоғы I0 ағады. Осы
ток құратын магниттеуші күш (МК) магнит өрісін тудырады, оның бір бөлігі Фm
машинаның екі бөлігінің де орамаларымен, ал бір бөлігі Фm тек статор
орамасымен ілініскен. Бірінші магнит ағыны негізгі, ал екіншісі сейілу
магнит ағыны болып табылады.
Егер де р-асинхронды қозғалтқыштың полюстерінің жұп саны болса, онда
МК  F1-дің айналу жиілігі n1-ге тең
Негізгі ағын статор мен ротордың орамаларында Е1 және Е2 ЭҚК-терін
тудырады мұндағы W1, W2-статор мен ротор орамаларының орам сандары; КОР1,
КОР2-орамалардың орамалық коэффициенттері.
Қатынас асинхронды қозғалтқыштың ЭҚК-терінің трансформация
коэффициенті деп аталады. Оны тәжірибе жүзінде бос жүріс кезіндегі статор
мен ротор орамаларының ЭҚК-терінің қатынасы ретінде анықтайды.
Сейілу магнит ағыны ФS1 әрбір статордың фазасында ĖS1=-jX1İ0 сейілу
ЭҚК-терін индукциялайды. Сонымен бірге статор орамасының әрбір фазасында
активтік кедергісі R1 бар. Бұл кедергіде R1İ0 кернеу түсуі болады.
Демек, статордың бір фазасы үшін ЭҚК-тердің тепе-тендік тендеуі
мынадай болады.
Асинхронды қозғалтқыштың осы тендікке сәйкес келетін орынбасу сұлбасы
мен векторлық диаграммасы бейнеленген.
IО тоғы реактивтіек IОР және активтік IОА құрама бөліктерден тұрады.
Реактивтік ток магнит өрісін қоздыруға, ал активтік ток статор мен ротордың
өзекшелерінің болаттарындағы шығындарды өтеуге жұмсалады.
Орынбасу сұлбасына кіру үшін, яғни статор мен ротордың орамалары
арасындағы электрлік байланысқа көшу үшін ротордың орамасын статордың
орамасына келтіреді. Ол үшін шын мәнісіндегі ротор орамасы статор сияқты
болады. Осы кезде машинадағы энергетикалық қатынасты сақтау үшін екінші
реттік ораманың параметрлері қайта есептелуі қажет. Келтірген екінші реттік
орама ЭҚК-і тең.
Ротордың тізбегі ажыратылған кезде асинхронды қозғалтқыштың статорлық
орамасында m1I2oaR1 статор мен ротордың өзекшелерінде pC1 және pC2 қуат
шығындары болады. Осы қуат шығындарын өтеуге қозғалтқыш электр желісінен Р 
қуат тұтынады.

3. Асинхронды қозғалтқыштың қысқа тұйықталуы.

Асинхронды қозғалтқыштың қысқа тұйықталу ережесі тежелген ротор
кезінде болады. Статор мен ротордың орамаларының қысқа тұйықталу кезіндегі
токтары номинал мәндерінен асып кетпеу үшін қозғалтқышқа берілетін кернеуді
мәніне дейін төмендету керек. UҚ номинал кернеудің U1НОМ 15-20%-не тең
болады. İ1 және İ2 токтары қозғалыссыз статор мен роторға қарағанда бір
бағытта бірдей жылдамдықпен  айналып тұратын F1 жєне F2 МК-терін тудырады,
яғни олар бір-біріне қарағанда қозғалыссыз болады да n1 жылдамдықпен
айналатын FҚ МК-ін құрады. Бұл МК статор мен ротор орамаларымен ілініскен
негізгі айналдырушы ағынды ФҚ тудырады. МК-і F1 ток статор орамасымен
ілініскен бірінші реттік сейілу ағынын ФS1, ал F'2 МК-тері бір-біріне қарсы
әрекеттеседі. Сол себептен İ1 жєне İ'2 токтардан тұратын F1 және F'2 МК-
тердің шамалары біршама үлкен болса да, қорытынды МК F аз болады, сондықтан
магнит ағыны ФҚ –да аз, демек бұл кезде магнит тізбегі қанықпаған болады.
Бірінші реттік токты İ1 екі токтың қосындысы деп көрсетуге болады, оның
біріншісі (İ1) МК-ін FҚ тудырады, ал екіншісі (-İ'2) екінші реттік токтың
İ'2 МК-ін F'2  жоятын МК-ті  -F'2 тудырады. Сонымен алатынымыз   İ1=İЌ+( İ
2)  немесе İ1+İ 2 =İЌ.
Оған сәйкес статор мен ротордың МК-терінің теңгерілуі жағдайынан
шығатыны , мұндағы m1, m2-статор мен ротордың фазалар саны токтардың
трансформациясы коэффициенті мынаған тең болады. Демек, ротордың
келтірілген тоғы ЭҚК-тер мен токтардың трансформация коэффициенттерін
пайдалана отырып, ротордың келтірілген активтік және индуктивтік
кедергілерін  анықтаймыз. Активтік кедергіні келтірген кезде ротор
орамасындағы қуат шығыны өзгермей қалуы қажет, яғни бұдан алатынымыз,
мұнда  – кедергіні келтіру коэффициенті. Индуктивтік сейілу кедергісін
келтіру үшін ЭҚК E2  мен ток I2 арасындағы бұрыш Ψ2  өзгермей қалуы
көзделеді. Демек, бұдан бірінші реттік және екінші реттік ЭҚК-тердің қысқа
тұйықталу кезіндегі теңдеу, мұндағы Z1=R1+jX1 және Z2=R2'+jX2' – статор мен
ротор орамаларының комплекстік кедергілері. Ė'2Қ=Ė'1Қ және İ'2≈-İ1
теңдіктерді еске ала отырып, теңдеулерді тоққа қарағанда бірге шешіп
алатынымыз.  Осыған сәйкес АК-тың қысқа тұйықталу кезіндегі орынбасу
сұлбасын аламыз.

4. Үш фазалы асинхронды қозғалтқыштың айналу жиілігінің өзгертуін
реттеу.

Бір қатар өнеркәсіп салалары қозғалтқыштың реттеу сипаттамалары және
жылдамдықтан өзгерту диапазоны жағынан өте жоғары талап қояды.
Қозғалтқыштардың реттеу сипаттамаларын ұлғайтуға едәуір жұмыстар
істеліп жатыр. Жартылай өткізгіштер саласындағы жеткізгіштерге сүйеніп,
соларды қолданып, жоғары экономикалық жылдамдықты реттеушілер, жартылай
өткізгіштерден құрылған ток және кернеу коммутаторлар жасалып жатыр. Бұл
жағдайлар бірқатар сапаларда тұрақты ток қозғалтқыштарды айнымалы ток
қозғалтқыштарға алмастыруға жағдай туғызды. Ротордың айналу жиілігінің
формуласынан    реттеудің үш жолы көрініп тұр: а) электр желісінің жиілігін
f1-ді өзгерту; б) магнит полюстардың жұп сандарын р өзгерту; в) тайғанау S-
ті өзгерту. Жиілік f1-ді өзгерту үшін жиілік өзгерткіш арқылы желістің
тұрақты жиілік статор кернеуінің ауыспалы жиілігіне алмастыру. Полюстардың
жұп сандарын өзгерту үшін статорда әртүрлі полюс саны бар орамаларды
орналастырады немесе бір полюсті  аударғыш ораманы (оның бөлек мүшелері
әртүрлі полюстер санға қосылуы мүмкін) қолданады. Тайғанауды өзгерту екі
түрге бөлінеді: а) бірінші әдістер кезінде тайғанау қуат PS=SРЭМ ротордың
тізбегінде жылу ретінде бөлініп шығады (желістің кернеуінің мәнін өзгерту;
ротордың тізбегіне қосымша активтік кедергіні қосу); б) екінші әдістер
кезінде тайғанау қуаттың негізгі бөлімшесі пайдалы қолданады (ротордың
тізбегіне қосымша тайғанау ЭҚК–ті Е  электр және электрмеханикалық
каскадтар арқылы кіргізу).

5. Статор магнит өрісінің жиілігін өзгерту арқылы ротордың   айналу
жиілігін реттеу.

Желістің жиілігін  f1 өзгерту үшін қозғалтқышты тәуелсіздік жиілік
өзгерткіш арқылы қамтамасыз ету керек. Мұнда өзгерткіш ретінде қазіргі
уақытта жартылай өткізгішті жиілік өзгерткіш қолданады. Негізгі мынадай
реттеу жағдайлар бар: а) тұрақты момент кезінде, яғни M = Const кезде; б)
біліктегі тұрақты қуат кезінде, яғни P = Const кезде.   Механикалық
сипаттамалардың қаталдығы жоғары болу үшін және жеткілікті жүктеу қасиетті
сақтау үшін токтың жиілігі f1-мен бірге статор кернеуін UС да сәйкес
өзгертіп тұру керек, яғни магнит өрісі тұрақты болу керек (Ф= UСК f1=
Const). Жиілік және моменттің тәуелдігіне қарай кернеудің өзгерту заңы
мынадай болады, мұнда жиілік сәйкес кернеу және момент. Егер де
қозғалтқыштың білігіндегі момент тұрақты болса, онда яғни қозғалтқыштың
кернеуі жиілікке пропорционалды өзгеру керек. Қозғалтқыштың білігіндегі
қуат тұрақты болғанда момент жиілікке қайта пропорционалды, яғни
MM=f1f1. Бұдан шығатын кернеу өзгерту заң. Жиілік өзгерту арқылы реттеу
қозғалтқыштардың тобын реттеу кезде қолданады (мысалы, тоқыма тармақта).
Бұл реттеу түрі жылдамдықты кең диапазонда ырғақты өзгертуге мүмкіншілік
береді.
Мұндай әдіс көп жылдамдықты деп аталатын арнайы асинхронды
қозғалтқыштарға қолданады. Көп жылдамдықты қозғалтқыштар жылдамдықты
баспалдақты (сатылы) өзгерткен кезде қолданады (металл өңдеу станоктар,
лебедкалар, т.б.) Полюсті – аударғыш ораманың жалғауы полюстердің санын
қатынасқа өзгерткенде өте жеңіл болады.   Екі секция бір ізбен қосылғанда
магнит өрісі төрт полюсті құрады; екі секцияны параллельді қоссақ, онда
магнит өрісі екі полюсті құрайды. Егер де статорда осындай екі ораманы
орналастырсақ, онда төрт жылдамдықты қозғалтқыш болады. Мұндай
қозғалтқыштар басқа сондай қуаты бар жалпы өнеркәсіп қозғалтқыштарға
қарағанда көлемі және бағасы асырыңқы болса да кең қолданылады. Сырғанаудың
қуатын қолданбай, ротордың айналу жиілігін реттеу  Қысқа тұйықталған
қозғалтқыштың статор кернеуін өзгерту арқылы, ал фазалы қозғалтқыштың ротор
тізбегіндегі активтік кедергіні өзгерту арқылы ротордың жылдамдығын
реттеуге болады.
Асинхронды қозғалтқыштың айналдыру моменті кернеудің квадратына
пропорционал болғандықтан, кернеу өзгерген кезде механикалық сипаттама да
өзгереді, ал ол тайғанауды өзгертеді. Тұрақты жүктеу момент кезінде, яғни
M=Const, сырғанау кернеудің квадратына қайта пропорционал S≡1U12;
кернеулерге U1НОМ; 0,85U1НОМ; 0,7U1НОМ –дарға сырғанаулар S1, S2, S3
сәйкес. Бұл әдістің кемшіліктері: жылдамдық өзгеруінің енсіз диапазоны;
ротордың тізбегінде қуат шығындарының өсуі. Сол себептен бұл әдіс негізінде
аз қуатты қозғалтқыштарға қолданады. Ротордың тізбегіндегі активтік
кедергіні өзгерту арқылы  ротордың айналу жиілігін реттеу жалғаудың түрі
жіберу кездегі жалғаудың түрінен айнымайды, бірақ бұл жағдайда реостат тек
жіберу ережеде ғана емес, барлық реттеу процесі кезінде жұмысқа қосылып
тұрады. Ротор тізбегіндегі реостат тайғанауды үлкейтеді. Егер де реостат
жоқта тайғанау –қа тең болса, реостат барда тайғанау –қа тең болады. Осылай
(синхронды жылдамдықтан төмен қарай) ротор жылдамдықтың сатылы өзгеруі
реттеледі. Реостаттағы қуат шығыны  қозғалтқыштың пайдалы қуат
коэффициентін төмендетеді.
Тайғанаудың бір процентке төмендеуі ЭҚК –ті де бір процентке
төмендетеді.
Осыдан ротор тізбегіндегі активтік кедергіні өзгерту арқылы
жылдамдықты реттеу әдісінің экономикалық емес екендігі көрініп тұр. Қазіргі
уақытта жартылай өткізгіш техниканың дамуына қарай реостаттың орнына токтың
тиристор реттеушілері кең қолданатын болды. Бұл жағдайда жылдамдықты
ырғақты өзгертуге болады.

6. Синхронды машиналар.

Статордың бетіндегі қоздыру өрістің индукциясының таратылғанын
көрсетеді. Қисық Вd негізгі (қисық 2) және жоғары гармоникаларға (қисық3)
бөлекшенеді де, олар статор орамасында негізгі және жоғары ЭҚК-тердің
гармоникаларын индукциялайды. Бірінші бөлімде айтылған әрекеттерді қолдану
арқылы жоғары гармоникалар басылады. Сол себептен тек негізгі гармоника
есепке алынады, оған сәйкес ротор мен статордың арасындағы өзара индукция
ағыны ретінде қоздыру өрістің негізгі гармоникасы есептеледі. Өріс
қисығының форма коэффициенті. Бір полюске қоздыру ораманың магниттеуші күші
мұнда WҚ – қоздыру ораманың орамдылар саны;  IҚ – қоздыру ток. Бойлық және
көлденең статор реакциялары Статор орамасы арқылы ток аққан кезде (жүктеу
пайдалы болғанда) магнит өрісі құрылады. Бұл магнит өрісі статордың реакция
өрісі деп аталады. Статор реакциясы синхронды машиналардың сипаттамаларына
және жүріс-тұрысына үлкен әсер етеді. Айқындалған полюсті синхронды
машинаның роторы симметриясыз болғандықтан, статор реакциясын бойлық және
көлденең біліктегі әрекеттерге бөліп қарау керек. Бұндай әдіс екі реакция
әдісі деп аталады. Синхронды машинаның шығындары және пайдалы әрекет
коэффициенті (ПӘК) Синхронды машинадағы энергия өзгерістері энергия
шығындарымен байланысты. Шығындардың барлық түрлері тұрақты және айнымалы
шығындарға бөлінеді. Тұрақты шығындар магнит шығындар мен механикалық
шығындар қосындысына тең, ал айнымалы шығындар орамадағы электр шығындармен
қоздыруға кететін шығындар қосындысына тең. Статор өзекшесіндегі магнит
шығындары, Вт: Ток жиілігі 50Гц болғанда статор өзекшесінің арқасындағы
және тістеріндегі магнит шығындары, Вт: мұндағы р150, р2050 – статор
өзекшесінің арқасындағы және тістеріндегі шығындары, Вткг; Ва1, ВЯ1 –
статор өзекшесінің арқасындағы және тістеріндегі индукциялары, Т; Gа1, GЯ1
– статор өзекшесінің арқасындағы және тістеріндегі салмақтары, кг.
Айналмалы тіректегі қажалуға және машинаның желдетуге кететін шығындардың
қосындысы механикалық шығындағыға тең, мұндағы  - ротордың бетіндегі
айналма жылдамдық, мс; l1- өзекшенің ұзындығы. Статор ормасындағы электр
шығындар, Вт:

Қоздыруға кететін шығындар, Вт мұндағы ηҚ =0,8–0,85 қоздырушының ПӘК-
і. Синхронды машинадағы қосымша шығындар пульсация шығындар мен жүктеу
шығындардан қосылады. Әдеттегі, қосымша шығындар қуаттың 0,5%-ына тең деп
алынады. Синхронды машинадағы шығындар қосындасы, кВт. Синхронды
генератордың пайдалы әрекет коэффициенті. Синхронды козғалтқыштың  пайдалы
әрекет коэффициенті. Синхронды машинаның ПӘК- і қалай жүктеуде I1, солай
жүктеудің мінезіне тәуелді.
Синхронды машинаның ПӘК-інің жүктеуден және қуат коэффициенттен
тәуелділігі келтірілген.

7. Синхронды генераторлардың параллельді жұмыс істеуі.

Электрстанцияларда желіге бірнеше генераторды параллельді қосады. Бұл
тұтынушылардың энергожабдықтауының сенімділігін көтереді және
электржабдықтың сенімді күтуін ұйымдастыруға көмектеседі. Электр станциялар
өздерінің кезегінде параллельді жұмыс істеу үшін қуатты энергожүйелерге
біріктіріледі. Желінің қуаты генератордың қуатына қарағанда әлдеқайда көп.
Осы себептен желінің кернеуі UЖ және fЖ  тұрақты генератордың тіреуінен
тәуелсіз болады. Генераторды параллельді жұмысқа қосқан кезде статор
тоғының сырғуын кеміту жағдайын қамтамасыз ету керек, әйтпесе релейлі
қорғаныс істеп қалады немесе генератор мен турбина сынып қалуы мүмкін. Егер
де желінің және генератордың кернеулерінің жылдамдық мағыналары тең болса,
онда генераторды желіге қосқан кезде статор тоғы нөлге тең болады теңдік
орындалу үшін келесі жағдайлар орындалу керек: а) желіге қосқан кезде
генератордың кернеуі сол желінің кернеуіне тең болу керек (UГ=UЖ); б)
генератордың жиілігі желінің жиілігіне тең болу керек (fГ=  fЖ); в)
генератордың фазаларының тізбектілігі желінің фазаларының тізбектілігіндей
болу керек. Генераторды желіге қосқандағы істі тындыру жиынтықты
синхронизация деп атайды.

Синхронизация кезінде алдымен ротордың номиналды айналу жиілігін
орнатады, яғни fГ= fЖ тендікті орындайды: одан кейін қоздыру тоқты
өзгертіп, UГ=UЖ теңдікті орындайды.
Синхронизацияны арнаулы өлшеу аспаптар - лампалық және тілдік
синхроноскоптар арқылы өткізеді. Лампалы синхроноскоптар қуаты аз
генераторлардың синхронизациясына қолданады. Өшіру сұлба бойынша
лампаларды қосқанда синхронизация моменті барлық лампалар өшкен  кезге
сәйкес болады. Жиілік -пен өзгеріп тұрған кернеу ΔU=UГ-UЖ  әрбір лампаға
әрекет етеді. Кернеу ΔU нөлге жақындағанда, яғни лампалар өше бастағанда
генераторды желіге қосады. Үлкен қуатты генераторлардың синхронизациясын
тілдік синхроноскоп арқылы өткізеді. Бұл синхроноскоптар айналма магнит
өрісінің негізімен істейді. Жиіліктер fГ=fЖ болған кезде өлшеу аспаптың
тілі нөлді көрсетеді, ал сол кезде генераторды желіге қосу керек. Қазіргі
уақытта электрстанцияларда ең көп тараған синхронизация әдісі– өрескел
синхронизация. Алдымен (ротордың қоздыру орамасында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Шартты кәсіпорын өнімі өндірісін жоспарлау және тиімділігін есептеу
Жылжымалы жөндеу шеберханасы
Арбашалар және доңғалақ жұптар жөндеу бөлімшелері
ҚҰРАСТЫРУҒА АРНАЛҒАН БӨЛШЕКТЕРДІ ДАЙЫНДАУ
Металды кесу
Слесарь мамандығы бойынша практика есебі
ТҚК және автомобиль жөндеу
Теміртау қаласында автокөлік кәсіпорнында үлкен жүкті автомобильдеріне техникалық қызмет көрсетуді және жөндеуді ұйымдастыру
Капитал қозғалысы ЖШС мысалында
Иінді біліктің мойындарына тән тозулар
Пәндер