Әуезов шығармашылығы әлем әдебиеті контексінде

І Кіріспе
1.1Мұхтар Әуезовтің шығармашылық ғұмырбаяны
ІІ Негізгі бөлім
2.1 М.Әуезовтің әлемдік әдебиеттегі рөлі
2.2 Әуезов және әлем әдебиеті
ІІІ Қорытынды
IV Пайдаланған әдебитеттер тізімі

Кіріспе
Әуезов Мұхтар Омарханұлы (1897-1961) – 1897 жылы 28 қыркүйекте Шығыс Қазақстан облысы Шыңғыс болысында көшпелі қазақ отбасында дүниеге келген. Семей қаласында медреседе, онан соң бес кластық орыс мектебінде, ал 1915-1919 жылдары мұғалімдер семинариясында білім алған. 1917 жылы семинарияда оқып жүрген кезінде халық аңызы бойынша «Еңлік - Кебек» пьесасын жазады. Бұл қазақ ұлттық драмасының қарлығашы еді. Осы пьесасы мен 1921 жылы жазылған «Қорғансыздың күні» атты алғашқы әңгімесі арқылы өзінің жазушылық ерекше дарынын айқын танытты. Сол жылдарда Семейде, Орынборда әр түрлі қызмет істей жүріп, Алаш партиясының көсемдері Әлихан Бөкейханов, Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатов сияқты басқа да белгілі әдебиет және мәдениет қайраткерлерімен танысады. «Абай» журналын шығаруға атсалысады. Алашорда қайраткерлері өкімет орындарынан, ресми саясаттан ығыстырыла бастаған соң, 1923 жылдан бастап көркем әдебиет саласына бар күш-қуатын жұмсап, өнімді еңбек етуге кіріседі. 1923-1926 жылдары «Оқыған азамат», «Қыр суреттері», «Үйлену», «Ескілік көлеңкесінде», «Кінәмшіл бойжеткен», «Қаралы сұлу» әңгімелері жарық көреді. 1923-1928 жылдары Ленинград университетінде оқып, тіл мен әдебиет факультетін бітіреді. Одан кейін Ташкентте Ортаазия мемлекеттік университетінің аспирантурасында шығыс фольклоры бойынша маманданады. Ленинградта оқыған соңғы жылында «Қараш-Қараш» пен «Көксерек» атты повестерін дүниеге әкеледі. Саяси қызметтен бас тартып, бірыңғай зерттеуге ойысқан кезде, ол әдебиетшіге де сол саясаттың шырмауынан шығу қиын екенін ұға білді. Ондаған жылдар бойы оған ұлтшылдық, байшылдық идеяларды жақтаушы деген кінә тағылып, 1930-1932 жылдары қамауда болды. Әуезовтің тарихи тақырыпқа баруының тамыры тереңде жатыр. Тұңғыш көркем туындысы «Еңлік - Кебек», онан кейін «Хан кене» мен «Қилы заман», «Айман - Шолпан», «Қарақыпшақ Қобыланды» драмалары да осыны аңғартады.Өткенiмiздiң бар шындығына заманалар бетiнде бедерленген дәуiрлiк оқиғалар, алпауыт өзерiстер қанықтырарына шүбә келтiрмеймiз. Дегенмен, сол тарих берген оқиғаның, қоғамның даму сатысының түпкiлiктi, толыққанды шындығына жеткiзуде әдебиеттiң орны ерекше. Олай болса, қаламгер атаулы да қоғам өмiрiнiң қай замандардағы болмысына қанықтырушы, ел игiлiгi үшiн қызмет етушi болмақ. Соның бiрi – қазақ жұртының ғасырға жуық өмiрiнiң эпопеясын жазған, ұлт келбетiн бар шындық бояуымен көрсете алған iрi тұлға М.Әуезов.

Пайдаланған әдебиеттер тізімі
1. Қаратаев М. Мұхтар Әуезов. –Алматы, 1967
2. Бердібаев Р. Әуезов шыңы. –Алматы, «Ғылым», 1997
3. Жақып Б. Әуезов – публицист. –Алматы, «Ана тілі», 1997
4. Нұрқатов А. М.Әуезов творчествосы. Алматы, 1965
5. Дәдебаев Ж. Қазіргі қазақ әдебиеті. Алматы, 2002.