Бухгалтерлік есеп стандарттары мен принциптері

Кіріспе

Бухгалтерлік есеп ұйымның қаржылық ақпараттарын өлшейтін, өңдейтін, есептейтін және оны пайдаланушылардың қолдануына ыңғайлы етіп жеткізіп беріп отыратын жүйе болып табылады. Бухгалтерлік есеп басқару жүйесінде ең маңызды орындардың бірін иеленеді. Бұған дәлел ретінде Біріккен Ұлттар Ұйымының 1992 жылы өткізген конференциясында «Есептей алмаған, басқара алмайды», - деген сөздің жайдан жай айтылмағандығын атап өтуге болады. Жалпы, бухгалтерлік есеп ұйымға оның қаржылық жағдайын жоспарлау, бағалау, бақылау және талдау секілді функцияларды орындау үшін қажет. Сонымен қатар, бухгалтерлік есеп кәсіпорынның активтері мен міндеттемелері, капиталы мен өндірілген өнімдері мен олардың сатылғандығы туралы ақпараттарды жинақтап көрсетеді. Тек қана бухгалтерлік есеп арқылы ұйымның кірістері мен шығыстарын және шаруашылық қызметінің соңғы қаржылық нәтижесін анықтауға болады.
Бүгінгі таңда ел экономикасының нарықтық жолға көшуіне байланысты жаңа кәсіпкерлік қызметтердің пайда болу бастауына сәйкес бухгалтерлік есептің маңызы мен рөлі арта түсуде. Осыған орай бухгалтерлік есептің мазмұны мен құрылымына өзгерістер енгізілді. Еліміздегі жүргізіліп отырған бухгалтерлік есеп жұмысы толығымен халықаралық қаржылық есеп беру талаптарына сай орындалады. Міне осыларды ескере отырып, бұрын есепші деп саналып келген бухгалтер маманы кәсіпорынның қаржылық жағдайын анықтап, бағалап, есептеп отыруымен қатар кәсіпорынның алдағы уақыттағы экономикалықәл-ауқатын дамыту жолдарын жоспарлай білуі қажет. Сондықтан да кез келген елде бухгалтер мамандарын барынша білімді етіп даярлау сол елдегі ұйымдардың экономикалық жағынан тұрақты дамуына кепілдік береді.
Бұл жұмысымда бухгалтер мамандардын білуі керек бухгалтерлік есептің стандарттары мен тұжырымдамалық негізі және де бухгалтерлік есептің принциптері анық ашып көрсетіп отырмын.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:

1.Кеулімжаев Қ.К., Құдайбергенов Н.А., Бухгалтерлік есеп теориясы және негіздері. Алматы, 2006

2. Бухгалтерлік есеп стандарттары. ҚР Ұлттық комиссиясы.Алматы, 1996-2003

3.Халықаралық бухгалтерлік есеп стандарты.Құрастырушы Рапопорт М.М.Москва, 1992

4.Әбдіманапов Ә.Ә. Бухгалтерлік есеп теориясы және принципі.Алматы, 2001

5.Халықаралық қаржылық есеп беру стандарты.Аудармашы Тарусина В.И.Москва, 1998

Пән: Бухгалтерлік іс
Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Жоспар

Кіріспе.

Негізгі бөлім.

1.Бухгалтерлік есептің стандарттары мен тұжырымдамалық негізі

2.Бухгалтерлік есептің принциптері

Қорытынды.

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Кіріспе

Бухгалтерлік есеп ұйымның қаржылық ақпараттарын өлшейтін, өңдейтін,
есептейтін және оны пайдаланушылардың қолдануына ыңғайлы етіп жеткізіп
беріп отыратын жүйе болып табылады. Бухгалтерлік есеп басқару жүйесінде ең
маңызды орындардың бірін иеленеді. Бұған дәлел ретінде Біріккен Ұлттар
Ұйымының 1992 жылы өткізген конференциясында Есептей алмаған, басқара
алмайды, - деген сөздің жайдан жай айтылмағандығын атап өтуге болады.
Жалпы, бухгалтерлік есеп ұйымға оның қаржылық жағдайын жоспарлау, бағалау,
бақылау және талдау секілді функцияларды орындау үшін қажет. Сонымен қатар,
бухгалтерлік есеп кәсіпорынның активтері мен міндеттемелері, капиталы мен
өндірілген өнімдері мен олардың сатылғандығы туралы ақпараттарды жинақтап
көрсетеді. Тек қана бухгалтерлік есеп арқылы ұйымның кірістері мен
шығыстарын және шаруашылық қызметінің соңғы қаржылық нәтижесін анықтауға
болады.
Бүгінгі таңда ел экономикасының нарықтық жолға көшуіне байланысты
жаңа кәсіпкерлік қызметтердің пайда болу бастауына сәйкес бухгалтерлік
есептің маңызы мен рөлі арта түсуде. Осыған орай бухгалтерлік есептің
мазмұны мен құрылымына өзгерістер енгізілді. Еліміздегі жүргізіліп отырған
бухгалтерлік есеп жұмысы толығымен халықаралық қаржылық есеп беру
талаптарына сай орындалады. Міне осыларды ескере отырып, бұрын есепші деп
саналып келген бухгалтер маманы кәсіпорынның қаржылық жағдайын анықтап,
бағалап, есептеп отыруымен қатар кәсіпорынның алдағы уақыттағы
экономикалықәл-ауқатын дамыту жолдарын жоспарлай білуі қажет. Сондықтан да
кез келген елде бухгалтер мамандарын барынша білімді етіп даярлау сол
елдегі ұйымдардың экономикалық жағынан тұрақты дамуына кепілдік береді.
Бұл жұмысымда бухгалтер мамандардын білуі керек бухгалтерлік
есептің стандарттары мен тұжырымдамалық негізі және де
бухгалтерлік есептің принциптері анық ашып көрсетіп отырмын.

Стандарт сөзі ағылшын тілінен аударғанда үлгі, норма деген мағынаны
білдіреді. Ал бухгалтерлік есеп стандарттары дегеніміз кәсіпорындағы есеп
жұмысын дұрыс жүргізудің және құжаттардың дұрыс толтырудың ережесі болып
табылады. Әрбір осындай ереже бухгалтерлік есептің әдістері мен тәсілдерін,
мәні мен мағынасын және терминологиясын анықтайды. Бухгалтерлік есеп пен
қаржылық есеп беру стандарттарының қай-қайсының болмасын өз мақсаты,
қолдану аясы (орны), анықтамасы, қолданысқа енген уақыты және мазмұны
болады.
Мақсаты. Бұл бапта стандарттың қандай мақсатқа арналып шығарылғандығы
және есеп мәселелері қысқаша баяндалады.
Қолдану аясы. Стандарттың пайдаланылатын жерлері мен қандай жағдайда
қолданылмайтындығы осы бапта жазылады.
Анықтамасы. Стандарттағы келтірілген негізгі терминдерге түсініктеме
берілетін бап болып табылады.
Қолданысқа енген уақыты. Стандарттың қай уақыттан бастап күшіне
енетіндігі осы бапта жазылады.
Мазмұны. Бұл бапта кәсіпорынның есеп саясатына түсінік беріледі.
Кей кездерде стандарттың қосымшалары да жарыққа шығауы мүмкін. Бұл
қосымшада жаңа стандарттың басқа елдерде қолданылғандығы жазылып және оған
қоса мысалдар берілуі де мүмкін. Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру
стандарттары халықаралық және ішкі болып екі түрге бөлінеді. Халықаралық
стандартты қаржылық есеп беру стандартын дайындаудың халықаралық комитеті
жасап шығарады. Ал ішкі бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру
стандарттары әр елде бухгалтерлік есепті жүргізу үшін, сол елдің ішінде
жасалынады. Бұл жоғарыда аталған халықаралық бухгалтерлік есеп стандарты
мен ішкі бухгалтерлік есеп стандартының арасында тікелей байланыс болуы
қажет. Халықаралық бухгалтерлік есеп стандартын дайындау барысында әрбір
елдердегі тәжірибеде кездескен мәселелер жан-жақты талданып, оны шешу
жолдары іздестірілетін болса, әрбір ел өзінің ішкі бухгалтерлік есеп
стандартын жасауы барысында халықаралық бухгалтерлік есеп стандарттарын
негізге алады. Бүкіл әлемдегі елдерде қаржылық есеп беруде қолданылатын
бухгалтерлік есеп принциптерін бір ізге салуға қол жеткізу үшін 1973 жылғы
29 маусымда Қаржылық есеп беру стандарттының халықаралық комитеті құрылды.
Жалпы бұл ұйымның құрылуы АҚШ, Австрия, Германия, Голландия, Жапония,
Ирландия, Канада, Мексика, Ұлыбритания және Франция сынды елдердің
бухгалтерлерінің келісімге келуімен іске асырылды. Алғашқы уақытта яғни
Қаржылық есеп беру стандартының халықаралық комитеті құрылған кезде
оның құрамына жоғарыда аталған елдерден жеті білікті маман алынған болатын.
Ал бүгінгі күні оның құрамында бұл аталған елдерден басқа Үндістан,
Малайзия, Оңтүстік Африка Республикасы, Швейцария, Зимбабве және тағы да
басқа елдердің өкілдері бар. Қаржылық есеп беру стандартының халықаралық
комитеті өздерінің жарыққа шыққан жаңа стандарттары мен басқалай
нұсқаулары, ережелері және түсініктері үшін табыс алып отырады.сонымен
қатар бұл комитетке бухгалтерлердің халықаралық федерациясы, қаржылық
институттар, бухгалтерлік фирмалар және басқадай ұйымдар қаржылық көмек
көрсетіп отырады. Халықаралық есеп беру стандартының негізгі мақсаты – мына
төмендегілерді орындай отырып, қаржылық есеп беруге қол жеткізу:
- Қаржылық ақпаратты құру барысында қажетті міндеттер;
- Ақпараттық жүйені құру принциптері;
- Осы ақпараттардың сапалық сипаттамалары;
- Қаржылық есеп берудің элементтері;
- Өлшеу және мойындау критерийлері.
Қаржылық есептің мақсаты – кәсіпорынның қаржылық жағдайы туралы және
қаржылық жағдайының өзгеруі туралы ақпараттар беру. Сондай-ақ ұйымның
қаржылық есебінде мыналарға қажетті ақпараттық мәліметтердің болуы қажет:
- Қаржы салымын жасау және несие беру туралы шешім қабылдауға қажетті
мәлімет;
- Ұйымның алдағы кезеңдегі ақшалай айналымын бақылауға қажетті мәлімет;
- Ұйымға берілген ресурстарымен байланысты міндеттерін бағалауға қажетті
мәлімет;
- Басқару органдарының жұмысын бағалауға қажетті мәлімет.
Қаржылық есеп ұйымның бухгалтерлік ақпараттарының алғашқы таратылым
құралы болып есептеледі. Ал бұл қаржылық есеп бухгалтерлік есептің жеті
элементінен құралады. Элементтердің алғашқы үштігінің қатарына ұйымның
балансында көрсетілген активтері, меншікті капиталы және міндеттемесі
жатқызылады. Қалған төрт элементі кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметі
туралы есебінде көрсетілетін табыс, шығын, пайда және зиян деп аталатын
топтардан тұрады. Қаржылық есеп беру тұжырымдамалары шешім қабылдау
үдерісінде көрсетілетін бухгалтерлік ақпараттардың қажеттілігін анықтайды
және оны бекітеді. Есеп тұжырымдамасын жалпы және жеке деп аталатын екі
түрге бөлуге болады.
• Жалпы тұжырымдама бұл бірнеше елдің бухгалтерлік есеп туралы
көзқарасын білдіреді.
• Жеке тұжырымдама тек қана бір елдің өз ішінде жүргізілетін
бухгалтерлік есеп туралы көзқарасын білдіреді.
Тұжырымдамалар халықаралық бухгалтерлік есеп және қаржылық есеп беру
стандартында қарастырылған бухгалтерлік есеп принциптері, есеп саясаты,
есеп берулер негізінде құрастырылады. Бұған дейін айтылып жүргендей қазіргі
таңда бухгалтерлік есептің теориясында, сондай-ақ тәжірибесінде екі
негізгі, жалпы деп аталатын континенттік және америкалық тұжырымдама қатар
жүргізіліп келеді.
Бухгалтерлік есептің континенттік тұжырымдамасы кәсіпорынның
жұмысына мемлекеттің ықпал етуімен және араласуымен түсіндіріледі. Бұл
бойынша сол елдегі қызмет атқаратын барлық ұйымдар мемлекет бекіткен
шоттар жоспары және басқа да нормативті құжаттар бойынша жұмыс істеуі тиіс.
Сондай-ақ кәсіпорынның бухгалтерлік есеп берудегі қолданылатын ақпараттық
мәліметтер бұл континенттік тұжырымдамасы бойынша салық органының және
басқа да мемлекеттік органдардың қажеттілігін қамтамасыз ететіндей болуы
керек. Дүние жүзінде бұл модельді қолдап отырған және оның негізінде өзінің
кәсіпорындары жұмыс жүргізіп отырған ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.