Құрастыру сызбасы
ҚҰРАСТЫРУ СЫЗБАСЫ
Негізгі терминдер
Жалпы жағдайлар
Сипаттізім
Құрастыру сызбасы
Негізгі жазудың толтырылуы
Негізгі терминдер
Жалпы жағдайлар
Сипаттізім
Құрастыру сызбасы
Негізгі жазудың толтырылуы
1. ҚҰРАСТЫРУ СЫЗБАСЫ
1.1.Негізгі терминдер
Құрастыру бірлігі (2.101-68 МЕСТ) – құрам бөліктері дайындаушы өнеркәсіпте өзара құрастыру операцияларымен (бұрау, тойтарып шегелеу, пісіру, дәнекерлеу, желімдеу т.б.) біріктірілетін бұйым.
Құрастыру сызбасы (МЕСТ 2.102-68) – құрастыру бірлігінің кескіні мен оны жинауға (дайындауға) және бақылауға қажетті мәліметтерден тұратын құжат.
Жалпы түрдегі сызба (МЕСТ 2.102-68) – бұйым конструкциясы мен оның негізгі бөліктерінің өзара әсерін анықтайтын және бұйымның жұмыс жасау принципін түсіндіретін құжат.
Сипаттізім (МЕСТ 2.108-68) – құрастыру бірлігінің құрам бөліктерін анықтайтын, көрсетілген бұйымдарды дайындауға және өндіріске жіберуге қажетті мәліметтерді жазуға арналған кестеден тұратын мәтінді конструкторлық құжат.
1.2. Жалпы жағдайлар
«Құрастыру сызбасы» жұмысы «Эскиздеу» тақырыбының жалғасы болып табылады. Сондықтан, бұған дейін жасалған құрастырылған бұйым құрамына енетін тетікбөлшектер эскизі осы тақырыптың бастапқы материалы деуге болады.
Құрастыру бірлігінің құжаттары жинағына сипаттізім және құрастыру сызбасы кіреді. Конструкторлық құжаттардың мұндай түрлерін өндіріс талаптарына толығымен сай келетіндей етіп орындау тек материалдар технологиясы, материалдар кедергісі және т.б. пәндерді оқып меңгергеннен кейін мүмкін болады. Сондықтан сызу негіздері курсында конструкторлық құжаттардың орындалуында стандарттар мен өндіріс талаптарынан аз-кем ауытқулар болады.
1.1.Негізгі терминдер
Құрастыру бірлігі (2.101-68 МЕСТ) – құрам бөліктері дайындаушы өнеркәсіпте өзара құрастыру операцияларымен (бұрау, тойтарып шегелеу, пісіру, дәнекерлеу, желімдеу т.б.) біріктірілетін бұйым.
Құрастыру сызбасы (МЕСТ 2.102-68) – құрастыру бірлігінің кескіні мен оны жинауға (дайындауға) және бақылауға қажетті мәліметтерден тұратын құжат.
Жалпы түрдегі сызба (МЕСТ 2.102-68) – бұйым конструкциясы мен оның негізгі бөліктерінің өзара әсерін анықтайтын және бұйымның жұмыс жасау принципін түсіндіретін құжат.
Сипаттізім (МЕСТ 2.108-68) – құрастыру бірлігінің құрам бөліктерін анықтайтын, көрсетілген бұйымдарды дайындауға және өндіріске жіберуге қажетті мәліметтерді жазуға арналған кестеден тұратын мәтінді конструкторлық құжат.
1.2. Жалпы жағдайлар
«Құрастыру сызбасы» жұмысы «Эскиздеу» тақырыбының жалғасы болып табылады. Сондықтан, бұған дейін жасалған құрастырылған бұйым құрамына енетін тетікбөлшектер эскизі осы тақырыптың бастапқы материалы деуге болады.
Құрастыру бірлігінің құжаттары жинағына сипаттізім және құрастыру сызбасы кіреді. Конструкторлық құжаттардың мұндай түрлерін өндіріс талаптарына толығымен сай келетіндей етіп орындау тек материалдар технологиясы, материалдар кедергісі және т.б. пәндерді оқып меңгергеннен кейін мүмкін болады. Сондықтан сызу негіздері курсында конструкторлық құжаттардың орындалуында стандарттар мен өндіріс талаптарынан аз-кем ауытқулар болады.
Ұсынылатын әдебиеттер
1. Борисов Д.М. Черчение.: Учебник для педагогических
2. Боголюбов С.К., Воинов А.В. Черчение.: Учебник – 2-е изд., -
М.: Машиностроение, 1981.- с. 303 с ил.
3. Фролов С.А., Воинов А.В., Феоктистова Е.Д.
Машиностроительное черчение: Учебное пособие для втузов, - М.: Машиностроение, 1981. – 304 с., ил.
4. Янковский К.А., Вышнепольский И.С. Техническое черчение.
Учебник для средних проф.тех. училищ. Изд. 4-е, перераб. И
доп. М.: «Высш.шк.», 1976. 192 с., с ил.
5. Миронова Р.С., Миронов Б.Г. Инженерная графика: Учебник
6. Селивестров М.М. Черчение: Учебник для немашиностроит. спец. тех. 2-е изд. – М.: Высш.шк., 1985.- 224 с., ил.
7. Левицкий В.С. Машиностроительное черчение: Учебник для вузов – М.: Высш. Шк., 1988. – 351 с., ил.
8. Бриллинг Н.С., Евсеев Ю.П. Задания по черчению: Учеб. Пособие для техникумов. – 2-е изд., - М.: Стройиздат, 1984. – 256 с., ил.
9. Федоренко В.А., Шошин А.И. Справочник по машиностроительному черчению. Л., 1978.
10. Боголюбов С.К. Задания по черчению. М., 1983.
11. Миронова Р.С., Миронов Б.Г. Сборник заданий для графических работ и упражнений по черчению. М., 19
12. Бахнов Ю.Н. Сборник заданий по техническому черчению: Учебное пособие. 2-е изд.,- М.: Высш. Шк., 1984.- 159 с., ил.
1. Борисов Д.М. Черчение.: Учебник для педагогических
2. Боголюбов С.К., Воинов А.В. Черчение.: Учебник – 2-е изд., -
М.: Машиностроение, 1981.- с. 303 с ил.
3. Фролов С.А., Воинов А.В., Феоктистова Е.Д.
Машиностроительное черчение: Учебное пособие для втузов, - М.: Машиностроение, 1981. – 304 с., ил.
4. Янковский К.А., Вышнепольский И.С. Техническое черчение.
Учебник для средних проф.тех. училищ. Изд. 4-е, перераб. И
доп. М.: «Высш.шк.», 1976. 192 с., с ил.
5. Миронова Р.С., Миронов Б.Г. Инженерная графика: Учебник
6. Селивестров М.М. Черчение: Учебник для немашиностроит. спец. тех. 2-е изд. – М.: Высш.шк., 1985.- 224 с., ил.
7. Левицкий В.С. Машиностроительное черчение: Учебник для вузов – М.: Высш. Шк., 1988. – 351 с., ил.
8. Бриллинг Н.С., Евсеев Ю.П. Задания по черчению: Учеб. Пособие для техникумов. – 2-е изд., - М.: Стройиздат, 1984. – 256 с., ил.
9. Федоренко В.А., Шошин А.И. Справочник по машиностроительному черчению. Л., 1978.
10. Боголюбов С.К. Задания по черчению. М., 1983.
11. Миронова Р.С., Миронов Б.Г. Сборник заданий для графических работ и упражнений по черчению. М., 19
12. Бахнов Ю.Н. Сборник заданий по техническому черчению: Учебное пособие. 2-е изд.,- М.: Высш. Шк., 1984.- 159 с., ил.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ш. ЕСЕНОВ атындағы КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ ИНЖИНИРИНГ УНИВЕРСИТЕТІ
"Мұнай және газ "факультеті
Реферат
Тақырыбы: 1. Құрастыру сызбасы
2. Құрастыру сызбаларын оқу және бөлшектеу
Орындаган: МАШ-14-1тобының
студенті Қонысбаев А.Б.
Тексерген:Жайылхан.Н.А
АҚТАУ-2015
1. ҚҰРАСТЫРУ СЫЗБАСЫ
1.1.Негізгі терминдер
Құрастыру бірлігі (2.101-68 МЕСТ) - құрам бөліктері дайындаушы өнеркәсіпте өзара құрастыру операцияларымен (бұрау, тойтарып шегелеу, пісіру, дәнекерлеу, желімдеу т.б.) біріктірілетін бұйым.
Құрастыру сызбасы (МЕСТ 2.102-68) - құрастыру бірлігінің кескіні мен оны жинауға (дайындауға) және бақылауға қажетті мәліметтерден тұратын құжат.
Жалпы түрдегі сызба (МЕСТ 2.102-68) - бұйым конструкциясы мен оның негізгі бөліктерінің өзара әсерін анықтайтын және бұйымның жұмыс жасау принципін түсіндіретін құжат.
Сипаттізім (МЕСТ 2.108-68) - құрастыру бірлігінің құрам бөліктерін анықтайтын, көрсетілген бұйымдарды дайындауға және өндіріске жіберуге қажетті мәліметтерді жазуға арналған кестеден тұратын мәтінді конструкторлық құжат.
1.2. Жалпы жағдайлар
Құрастыру сызбасы жұмысы Эскиздеу тақырыбының жалғасы болып табылады. Сондықтан, бұған дейін жасалған құрастырылған бұйым құрамына енетін тетікбөлшектер эскизі осы тақырыптың бастапқы материалы деуге болады.
Құрастыру бірлігінің құжаттары жинағына сипаттізім және құрастыру сызбасы кіреді. Конструкторлық құжаттардың мұндай түрлерін өндіріс талаптарына толығымен сай келетіндей етіп орындау тек материалдар технологиясы, материалдар кедергісі және т.б. пәндерді оқып меңгергеннен кейін мүмкін болады. Сондықтан сызу негіздері курсында конструкторлық құжаттардың орындалуында стандарттар мен өндіріс талаптарынан аз-кем ауытқулар болады.
1.3.Сипаттізім
Сипаттізім - жаңа бұйымды жобалауда толтыратын мәтінді конструкторлық құжат. Ол құрастыру сызбасын оқуды жеңілдетеді. Сипаттізім бұйымның құрам бөліктерінің санына қарай бір немесе бірнеше А4 пішімді сызба қағаздарына
орындалады. Сипаттізімнің бірінші бетіне арналған негізгі жазу 5.1-суретте, ал қалған беттерге арналған негізгі жазу өлшемдері 5.2-суретте келтірілген.
Сипаттізім бірнеше бөлімдерден тұрады, олардың орналасу реті мен мазмұны жөнінде мәліметтер 5.1 кестеде берілген. Әрбір бөлімнің атауы Атауы деп аталатын бағанға асты жіңішке тұтас сызықпен сызылып жазылады және әрбір бөлім атауының үстінен және астынан бір бос жолдан қалдырылады. Мәліметтер бағандар мен жолдардан шығып кетпеуі керек.
Сипаттізім бөлімдері
Комплекстер, Құрастыру бірліктері, Тетікбөлшектер бөлімі.
Бұл бөлімдердегі жазбаша мәліметтер белгілену индексіне кіретін әріптерді алфавиттік ретте, ал сандарды өсу реті бойынша жазу арқылы беріледі.
Стандарт бұйымдар бөлімі. Бұл бөлімдегі бұйымдар стандарттар категориясының реті бойынша (алдымен мемлекеттік, содан соң республикалық, салалық, кәсіпорындар стандарттары) жазылады. Әрбір категорияға кіретін бұйымдар топтарға бөлінеді, мысалы: бекіту бұйымдары, арматура, әртүрлі бұйымдар.
Әр стандарт категориясы бойынша жазулар алфавиттік ретпен, ал бұйым атаулары стандарттар белгіленуінің өсу реті бойынша жазылады, мысалы:
Болт М12 х 65.58 МЕСТ 7796-70 Болт М20 х 75.58 МЕСТ 7798-70.
Егер бұйым бір стандартпен дайындалған болса, онда ықшамдап жазуға болады, мысалы:
Болттар МЕСТ 7796-70
М10 х 65.58 М20 х 65.58 М24 х 75.58.
яғни бұйым атауының жалпы бөлігін тақырып ретінде бір рет қана жазуға рұқсат етіледі.
Сипаттізімде бекіту бұйымдары тобын мынадай ретпен жазу ұсынылады: болттар, винттер, гайкалар, шайбалар, шпилькалар.
Басқа да бұйымдар бөлімі. Бұл бөлімдегі жазбалар
бірыңғай топтарға
бөлініп,
топ
ішінде алфавиттік
ретпен
жазылады.
Кесте 1.1
Сипаттізім бөлімдері және олардың мазмұны
Бөлім атауы
Бөлім мазмұны
Құжаттар
Сипатталатын
бұйымның
конструкторлық
мәліметтерін
құрайтын
(сипаттізімнен
басқа) құжаттар, мысалы: құрастыру
сызбасы, монтаждау сызбасы, сұлба,
түсіндірме жазбалар, паспорт, техникалық
талаптар және т.б.
Кешендер
Сипатталатын
бұйымға
ғана қатысты
(комплекстер)
кешендер.
Құрастыру
Сипатталатын
бұйымға
кіретін
және
бірліктері
әрқайсысының
сызбасы
орындалған
құрастыру бірліктері, мысалы: пісіру,
дәнекерлеу және басқа да біріктірулер
арқылы орындалған қосылыстар.
Тетікбөлшектер
Сипатталатын
бұйымға
ғана
кіретін
тетікбөлшектер.
Стандарт
Мемлекеттік, содан соң республикалық,
бұйымдар
салалық,
кәсіпорындар
стандарттарына
кіретін бұйымдар.
Басқа да
Техникалық талаптар, каталогтар мен
бұйымдар
прейскуранттар
бойынша
қолданылатын
стандарт емес бұйымдар.
Материалдар
Құрастыруда қолданылатын бұйымдар мен
сызбалары орындалмаған
тетікбөлшектер.
Мысалы: сым, мата, құрыш және т.б.
Комплектілер
Сипатталатын
бұйымға
ғана қатысты
комплектілер. Мысалы: монтаждау бөлігінің
комплектісі,
қосалқы
бөлшектер
комплектісі, құрал - жабдықтар комплектісі
және т.б.
Сипаттізім бағандары
Пішім бағанында тетікбөлшек сызбасы немесе басқа конструкторлық құжат орындалған пішім өлшемі көрсетіледі: баған Стандарт бұйымдар, Басқа да бұйымдар және Материалдар бөлімдері үшін толтырылмайды.
Аумақ бағаны. Аумақ белгіленуі көрсетіледі (МСТ 2.104-68). Егер сызба алаңы Құжаттар және Комплектілер бөлімдері үшін екі аумаққа бөлінсе бұл баған толтырылмайды.
Реті (позициялар) бағаны. Құрастыру бірліктері бөліктерінің реттік нөмірі сипаттізімге жазылу ретімен көрсетіледі.
Белгіленуі бағаны. Бұл бағанда конструкторлық құжаттардың белгіленуі көрсетіледі. Стандарт бұйымдар, Басқа да бұйымдар және Материалдар бөлімдері үшін толтырылмайды.
Атауы бағаны. Бұйымдардың атаулары жазылады. Құрастыру сызбасы шығарылмаған тетікбөлшектер үшін олардың атауы, материалы, дайындауға қажетті өлшемдер; стандарт бұйымдар мен материалдар үшін - атаулары мен стандартқа және техникалық талаптарға сәйкес шартты белгілері көрсетіледі.
Саны бағаны. Бұйымның құрам бөліктерінің саны көрсетіледі.
Ескертулер бағаны. Бұйымға және құжаттарға қатысты қосымша мәліметтер көрсетіледі.
1.4. Құрастыру сызбасы
Жалпы түсінік.
Құрастыру сызбасының алдында Эскиздеу жұмысы орындалады. Эскиздерді орындауда бұйымның атауы, қолданылуы, жұмыс жасау принципі және тетікбөлшектерді өзара байланыстыру тәсілдері, яғни бұйымды құрастырып, бөлшектеу реті бекітіліп, стандарт бекіту бұйымдары анықталады. Эскиздегі кескіндердің, түсірілген өлшемдердің, шартты белгілердің дұрыстығы тексерілген соң, құрастыру сызбасын орындауға кіріседі.
2.109-73 МЕСТ-на сәйкес құрастыру сызбасының мазмұны төмендегідей болуы керек:
берілген сызбасы бойынша біріктірілетін, құрастыруды
және құрастырғаннан соң құрастыру бірліктерін бақылауды қамтамасыз ететін, құрам бөліктерінің орналасуы мен өзара байланысынан түсінік беретін құрастыру бірліктерінің кескіні;
берілген құрастыру сызбасы бойынша құрастыру
процесіне қажетті өлшемдер, шектік ауытқулар және басқа да параметрлері мен талаптар;
бұйымның ажырайтын бөліктерінің сипаты жөнінде нұсқалар, ажырамайтын қосылыстарды біріктіру тәсілі жөнінде (пісіру, дәнекерлеу) нұсқаулар;
бұйымға кіретін құрам бөліктерінің реттік нөмірі;
бұйымның негізгі сипаттамасы; габариттік, қондырғы, біріктіру және басқа қажетті
анықтамалық өлшемдер.
Кескіндерді таңдау.
Құрастыру сызбасында бұйым кескіндерінің толықтығы бұйымның күрделілігіне қарай орындалатын көріністер, тіліктер, қималар және шығарма элементтер санына байланысты анықталады. Кескіндердің ең аз саны алынады, бірақ бұйымның құрам бөліктерінің өзара байланысы мен конструкциясынан толық мәлімет алатындай болуы керек. Негізгі көріністер санын қысқарту мақсатында жергілікті және қосымша көріністерді пайдалану ұсынылады. Көп жағдайда құрастырылған тетікбөлшектердің сипатын айқындауға мүмкіндік беретін.
Тіліктер қарапайым, күрделі және жергілікті болып келеді, егер бұйым пішінінің проекциясы симметриялы болса, онда көрініс бөлігі мен тілік бөлігін біріктіріп орындау ұсынылады. Құрастыру сызбасында тілік құрастыру бірлігіне кіретін жекелеген тетікбөлшектер тіліктерінің жиынтығын құрайды.
Масштаб таңдау.
Құрастыру сызбасы үшін масштаб бұйымның күрделілігі мен габариттік өлшемдерге байланысты таңдап алынады.
Пішімді таңдау.
Пішім таңдағанда сызбалар қағаз бетін шамамен жетпіс пайыздай алып жататындай болуы керек. Пішімге жиек сызықтары мен негізгі жазу сызылады.
Сызбаларды орналастыру.
Құрастыру бірліктерінің таңдап алынған кескіндер санына байланысты сызбаларды қағаз бетіне орналастырады. Дұрыс орналастыру үшін бұйымның алынған кескіндерінің өлшемімен (масштабын ескере отырып) қағаздан габариттік тіктөртбұрыштар қиып аламыз және солардың көмегімен қағаз бетінен орындарын белгілеп, симметрия остерін жүргіземіз. Тіктөртбұрыштар араларына шығарма және өлшем сызықтарына орын қалдырамыз.
Кескіндерді тұрғызу.
Кескіндерді сызуды негізгі тетікбөлшектердің басты көрінісінен бастайды, өлшемдер эскидерден алынады. Қалған тетікбөлшектер құрастыру бірлігін жинау реті бойынша орындалады, себебі көп жағдайда бұйымды жинау ретін бөліктерді сызу ретіне байланысты анықтайды.
Содан соң құрастыру сызбасының өлшемдері, қималар, шығарма элементтері, қосымша көріністер және т.б. орындалады.
Құрастыру сызбаларында тіліктерді орындауда мынадай ереже бар: тұтас (арасы қуыс емес) тетікбөлшектер - біліктер, остер, саусақ, тұтқа, сыналар, винттер, тойтарма шегелер және т.б. - тіліктер көлденең болған жағдайда қиюшы жазықтыққа түспейді және штрихталмайды. Сонымен қатар, шариктер мен бекіту бұйымдары да құрастыру сызбасында қиюшы жазықтыққа түспейді.
Штрихтау кезінде мынадай жайттарға көңіл бөлген дұрыс:
бір тетікбөлшектің тіліктегі штрихтау бағыты мен
арақашықтығы барлық көріністе бірдей болуы керек;
көршілес жатқан үш немесе одан ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ш. ЕСЕНОВ атындағы КАСПИЙ МЕМЛЕКЕТТІК ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЖӘНЕ ИНЖИНИРИНГ УНИВЕРСИТЕТІ
"Мұнай және газ "факультеті
Реферат
Тақырыбы: 1. Құрастыру сызбасы
2. Құрастыру сызбаларын оқу және бөлшектеу
Орындаган: МАШ-14-1тобының
студенті Қонысбаев А.Б.
Тексерген:Жайылхан.Н.А
АҚТАУ-2015
1. ҚҰРАСТЫРУ СЫЗБАСЫ
1.1.Негізгі терминдер
Құрастыру бірлігі (2.101-68 МЕСТ) - құрам бөліктері дайындаушы өнеркәсіпте өзара құрастыру операцияларымен (бұрау, тойтарып шегелеу, пісіру, дәнекерлеу, желімдеу т.б.) біріктірілетін бұйым.
Құрастыру сызбасы (МЕСТ 2.102-68) - құрастыру бірлігінің кескіні мен оны жинауға (дайындауға) және бақылауға қажетті мәліметтерден тұратын құжат.
Жалпы түрдегі сызба (МЕСТ 2.102-68) - бұйым конструкциясы мен оның негізгі бөліктерінің өзара әсерін анықтайтын және бұйымның жұмыс жасау принципін түсіндіретін құжат.
Сипаттізім (МЕСТ 2.108-68) - құрастыру бірлігінің құрам бөліктерін анықтайтын, көрсетілген бұйымдарды дайындауға және өндіріске жіберуге қажетті мәліметтерді жазуға арналған кестеден тұратын мәтінді конструкторлық құжат.
1.2. Жалпы жағдайлар
Құрастыру сызбасы жұмысы Эскиздеу тақырыбының жалғасы болып табылады. Сондықтан, бұған дейін жасалған құрастырылған бұйым құрамына енетін тетікбөлшектер эскизі осы тақырыптың бастапқы материалы деуге болады.
Құрастыру бірлігінің құжаттары жинағына сипаттізім және құрастыру сызбасы кіреді. Конструкторлық құжаттардың мұндай түрлерін өндіріс талаптарына толығымен сай келетіндей етіп орындау тек материалдар технологиясы, материалдар кедергісі және т.б. пәндерді оқып меңгергеннен кейін мүмкін болады. Сондықтан сызу негіздері курсында конструкторлық құжаттардың орындалуында стандарттар мен өндіріс талаптарынан аз-кем ауытқулар болады.
1.3.Сипаттізім
Сипаттізім - жаңа бұйымды жобалауда толтыратын мәтінді конструкторлық құжат. Ол құрастыру сызбасын оқуды жеңілдетеді. Сипаттізім бұйымның құрам бөліктерінің санына қарай бір немесе бірнеше А4 пішімді сызба қағаздарына
орындалады. Сипаттізімнің бірінші бетіне арналған негізгі жазу 5.1-суретте, ал қалған беттерге арналған негізгі жазу өлшемдері 5.2-суретте келтірілген.
Сипаттізім бірнеше бөлімдерден тұрады, олардың орналасу реті мен мазмұны жөнінде мәліметтер 5.1 кестеде берілген. Әрбір бөлімнің атауы Атауы деп аталатын бағанға асты жіңішке тұтас сызықпен сызылып жазылады және әрбір бөлім атауының үстінен және астынан бір бос жолдан қалдырылады. Мәліметтер бағандар мен жолдардан шығып кетпеуі керек.
Сипаттізім бөлімдері
Комплекстер, Құрастыру бірліктері, Тетікбөлшектер бөлімі.
Бұл бөлімдердегі жазбаша мәліметтер белгілену индексіне кіретін әріптерді алфавиттік ретте, ал сандарды өсу реті бойынша жазу арқылы беріледі.
Стандарт бұйымдар бөлімі. Бұл бөлімдегі бұйымдар стандарттар категориясының реті бойынша (алдымен мемлекеттік, содан соң республикалық, салалық, кәсіпорындар стандарттары) жазылады. Әрбір категорияға кіретін бұйымдар топтарға бөлінеді, мысалы: бекіту бұйымдары, арматура, әртүрлі бұйымдар.
Әр стандарт категориясы бойынша жазулар алфавиттік ретпен, ал бұйым атаулары стандарттар белгіленуінің өсу реті бойынша жазылады, мысалы:
Болт М12 х 65.58 МЕСТ 7796-70 Болт М20 х 75.58 МЕСТ 7798-70.
Егер бұйым бір стандартпен дайындалған болса, онда ықшамдап жазуға болады, мысалы:
Болттар МЕСТ 7796-70
М10 х 65.58 М20 х 65.58 М24 х 75.58.
яғни бұйым атауының жалпы бөлігін тақырып ретінде бір рет қана жазуға рұқсат етіледі.
Сипаттізімде бекіту бұйымдары тобын мынадай ретпен жазу ұсынылады: болттар, винттер, гайкалар, шайбалар, шпилькалар.
Басқа да бұйымдар бөлімі. Бұл бөлімдегі жазбалар
бірыңғай топтарға
бөлініп,
топ
ішінде алфавиттік
ретпен
жазылады.
Кесте 1.1
Сипаттізім бөлімдері және олардың мазмұны
Бөлім атауы
Бөлім мазмұны
Құжаттар
Сипатталатын
бұйымның
конструкторлық
мәліметтерін
құрайтын
(сипаттізімнен
басқа) құжаттар, мысалы: құрастыру
сызбасы, монтаждау сызбасы, сұлба,
түсіндірме жазбалар, паспорт, техникалық
талаптар және т.б.
Кешендер
Сипатталатын
бұйымға
ғана қатысты
(комплекстер)
кешендер.
Құрастыру
Сипатталатын
бұйымға
кіретін
және
бірліктері
әрқайсысының
сызбасы
орындалған
құрастыру бірліктері, мысалы: пісіру,
дәнекерлеу және басқа да біріктірулер
арқылы орындалған қосылыстар.
Тетікбөлшектер
Сипатталатын
бұйымға
ғана
кіретін
тетікбөлшектер.
Стандарт
Мемлекеттік, содан соң республикалық,
бұйымдар
салалық,
кәсіпорындар
стандарттарына
кіретін бұйымдар.
Басқа да
Техникалық талаптар, каталогтар мен
бұйымдар
прейскуранттар
бойынша
қолданылатын
стандарт емес бұйымдар.
Материалдар
Құрастыруда қолданылатын бұйымдар мен
сызбалары орындалмаған
тетікбөлшектер.
Мысалы: сым, мата, құрыш және т.б.
Комплектілер
Сипатталатын
бұйымға
ғана қатысты
комплектілер. Мысалы: монтаждау бөлігінің
комплектісі,
қосалқы
бөлшектер
комплектісі, құрал - жабдықтар комплектісі
және т.б.
Сипаттізім бағандары
Пішім бағанында тетікбөлшек сызбасы немесе басқа конструкторлық құжат орындалған пішім өлшемі көрсетіледі: баған Стандарт бұйымдар, Басқа да бұйымдар және Материалдар бөлімдері үшін толтырылмайды.
Аумақ бағаны. Аумақ белгіленуі көрсетіледі (МСТ 2.104-68). Егер сызба алаңы Құжаттар және Комплектілер бөлімдері үшін екі аумаққа бөлінсе бұл баған толтырылмайды.
Реті (позициялар) бағаны. Құрастыру бірліктері бөліктерінің реттік нөмірі сипаттізімге жазылу ретімен көрсетіледі.
Белгіленуі бағаны. Бұл бағанда конструкторлық құжаттардың белгіленуі көрсетіледі. Стандарт бұйымдар, Басқа да бұйымдар және Материалдар бөлімдері үшін толтырылмайды.
Атауы бағаны. Бұйымдардың атаулары жазылады. Құрастыру сызбасы шығарылмаған тетікбөлшектер үшін олардың атауы, материалы, дайындауға қажетті өлшемдер; стандарт бұйымдар мен материалдар үшін - атаулары мен стандартқа және техникалық талаптарға сәйкес шартты белгілері көрсетіледі.
Саны бағаны. Бұйымның құрам бөліктерінің саны көрсетіледі.
Ескертулер бағаны. Бұйымға және құжаттарға қатысты қосымша мәліметтер көрсетіледі.
1.4. Құрастыру сызбасы
Жалпы түсінік.
Құрастыру сызбасының алдында Эскиздеу жұмысы орындалады. Эскиздерді орындауда бұйымның атауы, қолданылуы, жұмыс жасау принципі және тетікбөлшектерді өзара байланыстыру тәсілдері, яғни бұйымды құрастырып, бөлшектеу реті бекітіліп, стандарт бекіту бұйымдары анықталады. Эскиздегі кескіндердің, түсірілген өлшемдердің, шартты белгілердің дұрыстығы тексерілген соң, құрастыру сызбасын орындауға кіріседі.
2.109-73 МЕСТ-на сәйкес құрастыру сызбасының мазмұны төмендегідей болуы керек:
берілген сызбасы бойынша біріктірілетін, құрастыруды
және құрастырғаннан соң құрастыру бірліктерін бақылауды қамтамасыз ететін, құрам бөліктерінің орналасуы мен өзара байланысынан түсінік беретін құрастыру бірліктерінің кескіні;
берілген құрастыру сызбасы бойынша құрастыру
процесіне қажетті өлшемдер, шектік ауытқулар және басқа да параметрлері мен талаптар;
бұйымның ажырайтын бөліктерінің сипаты жөнінде нұсқалар, ажырамайтын қосылыстарды біріктіру тәсілі жөнінде (пісіру, дәнекерлеу) нұсқаулар;
бұйымға кіретін құрам бөліктерінің реттік нөмірі;
бұйымның негізгі сипаттамасы; габариттік, қондырғы, біріктіру және басқа қажетті
анықтамалық өлшемдер.
Кескіндерді таңдау.
Құрастыру сызбасында бұйым кескіндерінің толықтығы бұйымның күрделілігіне қарай орындалатын көріністер, тіліктер, қималар және шығарма элементтер санына байланысты анықталады. Кескіндердің ең аз саны алынады, бірақ бұйымның құрам бөліктерінің өзара байланысы мен конструкциясынан толық мәлімет алатындай болуы керек. Негізгі көріністер санын қысқарту мақсатында жергілікті және қосымша көріністерді пайдалану ұсынылады. Көп жағдайда құрастырылған тетікбөлшектердің сипатын айқындауға мүмкіндік беретін.
Тіліктер қарапайым, күрделі және жергілікті болып келеді, егер бұйым пішінінің проекциясы симметриялы болса, онда көрініс бөлігі мен тілік бөлігін біріктіріп орындау ұсынылады. Құрастыру сызбасында тілік құрастыру бірлігіне кіретін жекелеген тетікбөлшектер тіліктерінің жиынтығын құрайды.
Масштаб таңдау.
Құрастыру сызбасы үшін масштаб бұйымның күрделілігі мен габариттік өлшемдерге байланысты таңдап алынады.
Пішімді таңдау.
Пішім таңдағанда сызбалар қағаз бетін шамамен жетпіс пайыздай алып жататындай болуы керек. Пішімге жиек сызықтары мен негізгі жазу сызылады.
Сызбаларды орналастыру.
Құрастыру бірліктерінің таңдап алынған кескіндер санына байланысты сызбаларды қағаз бетіне орналастырады. Дұрыс орналастыру үшін бұйымның алынған кескіндерінің өлшемімен (масштабын ескере отырып) қағаздан габариттік тіктөртбұрыштар қиып аламыз және солардың көмегімен қағаз бетінен орындарын белгілеп, симметрия остерін жүргіземіз. Тіктөртбұрыштар араларына шығарма және өлшем сызықтарына орын қалдырамыз.
Кескіндерді тұрғызу.
Кескіндерді сызуды негізгі тетікбөлшектердің басты көрінісінен бастайды, өлшемдер эскидерден алынады. Қалған тетікбөлшектер құрастыру бірлігін жинау реті бойынша орындалады, себебі көп жағдайда бұйымды жинау ретін бөліктерді сызу ретіне байланысты анықтайды.
Содан соң құрастыру сызбасының өлшемдері, қималар, шығарма элементтері, қосымша көріністер және т.б. орындалады.
Құрастыру сызбаларында тіліктерді орындауда мынадай ереже бар: тұтас (арасы қуыс емес) тетікбөлшектер - біліктер, остер, саусақ, тұтқа, сыналар, винттер, тойтарма шегелер және т.б. - тіліктер көлденең болған жағдайда қиюшы жазықтыққа түспейді және штрихталмайды. Сонымен қатар, шариктер мен бекіту бұйымдары да құрастыру сызбасында қиюшы жазықтыққа түспейді.
Штрихтау кезінде мынадай жайттарға көңіл бөлген дұрыс:
бір тетікбөлшектің тіліктегі штрихтау бағыты мен
арақашықтығы барлық көріністе бірдей болуы керек;
көршілес жатқан үш немесе одан ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz